Hoe je een lawine overleeft
Mi
er rei/buro ^™b.ajtlc
erugtweer
een hele berg
winterpret
voor u klaar.
d
Zolang je binnen de piste blijft geen last
IDDELHOEK'S
n
Jlt EN THUIS MET DE ANWB.
WIJ BIEDEN U DE GROOTSTE KEUS
WINTERSPORTVAKANTIES IN ALLE PRUSKLASSEN!
MOOI BETAALBAAR:
NATUURLIJK BONT
/aul van Egmond
Nieuwe Rijn 54
2312 JH Leiden
Telefoon 071-123308
OOEZR/TRflAT 30- LEIDER TEL. 071-133941
tIJDAG 28 SEPTEMBER 1984
Wintersport
PAGINA 21
ïwillekeurig zullen veel
penbewoners afgelopen
inter hebben teruggedacht
n het vroege voorjaar van
51. Ook toen daverde de
e na de andere lawine
)lkend, rommelend en al-
op z'n weg verwoestend
ar beneden. Er werd toen
Ifs van een regelrechte ca-
strofe gesproken en één
ng stond ogenblikkelijk
st: dit mocht nooit meer
beuren.
'eral °P de hellingen versche-
sindsdien vreemde obsta-
iaal v?s d'e lawines moesten tegen-
gedac^^11- Tevens werden er tech
s'' e»ken uitgevonden, die de mens
is gastaat stelde de lawines "af te
lieten" op momenten dat dat
ende st heste uitkwam. Een speciale
narkt /hnedienst tenslotte, samenge-
tuweliild uit experts en vertakt tot in
nstapp kleinste gehuchten, zou er
geslepP1" waken dat een ramp zoals in
nooit meer zou voorkomen.
^aar zoals zo vaak: de natuur
achtlt zich niet dwingen. Alle pe-
rdure voorzieningen ten spijt,
ns me^sden de afgelopen winter bin-
degelf1 een week zoveel lawines
er^de hellingen, dat de be-
n er aüfsleider van de bergbanen in
de lafts> J°hann Schlatter, sprak
;r het "een gebeurtenis die volgens
n gehc6 berekeningen nooit kon
ang niatsvinden daar die tóch
l het niatsvond"-
word11 ^iss (Tirol) schoven tonnen
t om no6 eens tonnen sneeuw een
ehoed'e miljoenen kostende "lawi-
jwang" opzij alsof het een hou-
oorai J1 damhekje was, en verwoestte
van fi groot deel van een gondelsta-
n met een stuk of twintig zich
abrikaarin bevindende gondeltjes.
door Rob van den Dobbelsteen
noemd - is belangrijk. Wind ver
oorzaakt sneeuwhopen aan de
"lijzijde" van de helling en juist
die sneeuwhopen kunnen door
wat voor oorzaak dan ook - een
passerende skiër - ineens
gaan schuiven.
Ook temperatuurschommelin
gen kunnen lawines veroorzaken
net als hevige sneeuwval en
"droge" sneeuw, die bijvoor
beeld op een opgedooid en weer
bevroren sneeuwdek valt. Door
de vaak waaiende west- en
noordwestenwind, komen die
laatste lawines vaak voor op
noord- en oosthellingen.
Vuistregels
dan fen promille
h bij Gelukkig gebeurde dit 's
ïriaal chts. Maar elders werd een
1 °f Veed, die in een telefooncel in
Conch dorp naar huis stond te
systeqjeri) overvallen door een
-n op fuivende sneeuwmassa en
veer i^d de dood. Twee melkrijders
Trakk niets vermoedend "Want
vfer was nog nooit een lawine
(strikr beneden gekomen" - een
diezergweggetje insloegen, bleken
zigzagneens te zijn overleden, toén
eindelijk waren uitgegraven,
fcadei Perrig, directeur van de
Dnteei7v in Saas Fee: "Als ik heel
precifijjk moet zijn en deze win-
hem bewijst dat weer eens is er
en helling veilig voor lawines.
kunnen garantie geven tot
genennegentig procent. Maar
ordie ene procent...",
koiteden tot paniek vindt Perrig
nee overigens niét. "In zee bij jul-
ls bij verdrinken er ook jaarlijks
ve?l mensen en toch wil dat niet
erkt tfgen, dat jullie er - oit meer
duik in nemen. ïJaarbij: er
i in de Alpen miljoenen hellin-
i en langs één promille daar-
Na een lawine rukken onmiddellijk reddingsploegen uit.
De wind wordt de architect van de lawines genoemd.
van- komt wel eens een lawine
naar beneden. Zolang je op de
piste blijft, kan je volgens men
selijke berekeningen niets ge
beuren. Het wordt pas een beetje
anders als je er buiten komt".
Daar ook vallen inderdaad de
meeste lawine-slachtoffers. Niet
alleen mensen, die de waarschu
wingsborden (met de bekende
grote hand erop) hebben gene
geerd, verdwijnen wel eens on
der de sneeuw, zelfs gidsen (ex
perts op het gebied van lawines)
kunnen zich wel eens vergissen.
Toch zijn het juist zij, die zelfs bij
het minste gevaar de grootste
omzichtigheid in acht nemen.
Jean Hauser, een van de be
roemdste gidsen van Zwitser
land, nadat hij bij het Lac de Dix
een paar sneeuwballen in een
hoop sneeuw had gegooid en een
paar keer flink met zijn schoen
op het witte dek had gestampt:
"Hoe langer je in de bergen rond
loopt, hoe voorzichtiger je wordt.
Ik neem geen enkel risico.
Vlak voor dat Hauser deze
woorden sprak, waren bij het
dorpje Werfen (Oostenrijk), elf
Duitse kinderen omgekomen,
nadat hun leiders waarschuwin
gen niet buiten de piste te gaan
skiën, wegens een op handen
zijnde weersverandering, in de
wind hadden geslagen. Boven
dien bleven ze aan de voet van de
helling skiën, in plaats van zo
hoog mogelijk te "traverseren"
en stond die helling bekend als
lawine-gevaarlijk.
Hoek
Een helling wordt als lawine
gevaarlijk aangemerkt als er
sprake is van een hellinghoek
van tussen de twintig en vijftig
procent. Op hellingen van meer
dan vijftig procent blijft geen
sneeuw liggen (te steil); hellin
gen van minder dan twintig pro
cent zijn te vlak om sneeuwver
schuivingen te kunnen vero
ken. In de praktijk blijkt, dat vijf
tig procent van alle lawines voor
komt op hellingen van tussen de
vijfendertig en veertig procent.
Maar niet alleen de hellings-
hoek, ook de heersende weers
omstandigheden spelen een be
langrijke rol. Temperatuur,
wind, samenstelling van het
sneeuwdek en de hoeveelheid
sneeuw die er in een bepaalde
tijd is gevallen, zijn eveneens van
invloed. Vooral wind niet zel
den de architect van lawines ge-
Nog belangrijker dan de vraag
waar lawines voorkomen, is ui
teraard de vraag wat je moet
doen als je erin terecht komt. Er
zijn een paar vuistregels. Komt
er een lawine los, probeer dan te
ontsnappen door in een recht lijn
("Schuss") schuin naar beneden
te skiën. Tracht daarbij niet een
soort Franz Klammer te zijn,
want een val kan fataal zijn. Als
vluchten niet mogelijk is, stap
dan zo snel mogelijk uit de ski's
en gooi ze, evenals de stokken en
een eventuele rugzak van je af.
Probeer vervolgens door het ma
ken van zwembewegingen (met
de stroom mee) aan de opper
vlakte van de lawine te blijven en
zo mogelijk aan de rand ervan.
Is de lawine eenmaal voorbij,
tracht dan te weten te komen of
men op de rug dan wel op de
borst ligt door speeksel uit de
mond te laten lopen. Valt dat te
rug in de keel dan ligt men op de
buik. Probeer vervolgens aan de
oppervlakte te komen, maar
smijt niet met je krachten.
Schreeuwen is nutteloos, of je
moet zeker weten, dat er iemand
in de buurt is. Hou je zo kalm
mogelijk en weet dat er altijd di
rect met reddingsacties wordt
begonnen. Het komt vaak voor,
dat lawineslachtoffers door slaap
worden bevangen. Niet erg: een
slapende verbruikt weinig zuur
stof.
"De Witte Dood". Uit te ban
nen valt hij niet. Ondanks lawi
ne-onderzoek, ondanks experts,
ondanks "lawinevangen", on
danks lawine-honden en goed
geoefende reddingsploegen, on
danks ook de diverse systemen
die zijn ontwikkeld om onder
sneeuw gekomen siërs makke
lijk te vinden (het "Pieps" - en
het simpele, maar zeer doeltref
fende Zweedse "Ecco-systeem").
Slachtoffers, zeker als ze zijn uit
gerust met dat "Pieps"— of "Ec
co-systeem", worden tegenwoor
dig zeer snel gevonden, maar
niet altijd levend. De eerder ge
noemde Schlatter: "Mensen heb
ben er geen idee van hoe zwaar
een kubieke meter sneeuw ze
ker als het vochtig is kan we
gen. Je moet gewoon zorgen, dat
je er niet onder komt".
'AAL NU DE NIEUWE WINTERGIDSEN.
LNWB-Leiden. Stationsweg 2, tel. 071-146241.
iders, wilt u onbezorgd zonder kinderen met vakantie?
Dat kan want in Overijssel is een
KINDERHOTEL
ir kinderen, van 6 t/m 16 jaar, gedurende de herfst-
en andere schoolvakanties, kunnen genieten van o.a.
paardrijden, paarden verzorgen, buitenritten door
bosrijke omgeving, div. spelen en handarbeid,
)EVE DE RUIF Gemeenteweg 362, 7951 PG Staphorst
H
Wij, als erkend ANVR „Goeie reis" reisbureau vertegenwoordigen alle gerenommeerde touroperators. Dat garandeert u een maximale keus!
SNEL, ZORGELOOS MET UW EIGEN AUTO
EN SUPERVOORDELIG IN UW EIGEN TEMPO
PER LUXE TOURINGCAR! NAAR DE WINTERS^OI
SNEL, COMFORTABEL EN
OERGEZELLIG
MET DE TREIN!/
Met de supervoordelige buspendel Ons reisbureau biedt u een enorme Met de speciale vakantietreinen
reist u naar de mooiste wintersport keus uit veel uitstekende vakantie- reist u rechtstreeks naar uw favoriete
gebieden. verblijven in alle prijsklassen. wintersportplekje.
1 REIS- EN PASSAGEBUREAU BV
Koornbrugsteeg3 (Stadhuisplein) LEIDEN tel.071 -140641*
Haven 21a Tel. 071 -13 22 22 -13 24 22.
HAAtfRREiS"
»eWgvn
