uropa ver achter
et creatie banen
Grafici willen uitkering
dem meubelfabriek
IESO: alleen VS halen voldoende
Automatisering vormt
bedreiging voor vrouw
Grote actie Den Haag
tegen spreiding PTT
Afvalzuren
Duphar niet
meer in zee
Turks bewind staat
eerste staking toe
IMF-krediet
Argentinië:
1,4 miljard
Leningen
voor vrouwen
die bedrijf
beginnen
Mevrouw,Oase
heeft slaapkamers in élke stijl
en voor élke portemonnee....
SNSDAG 26 SEPTEMBER 1984
ECONOMIE
PAGINA 9
RIJS (GPD/ANP) - De werkloosheid in West-Europa zal aan het einde van 1985 zijn
elopen tot 20 miljoen. Dat komt overeen met 11,5 procent van de beroepsbevolking,
d vorig jaar waren 18 miljoen Westeuropeanen werkloos, 10,3 procent van de be-
psbevolking. In de Verenigde Staten zal de werkloosheid dalen van 9,6 tot 7,25
icent en in Japan stabiel blijven op 2,5 procent.
c
voorspelt de Organisatie voor
nomische Samenwerking en
wikkeling (OESO) in een van-
gepubliceerd werkgelegen-
Israpport. De OESO omvat 23
terse industrielanden en Ja-
Vorig jaar schatte de organisa-
iat er over de periode van 1984
989 in het OESO-gebied dage-
20.000 banen geschapen dien-
te worden, wilde men in 1989
werkloosheid hebben terugge-
igen tot het peil van 1979: 19
oen.
lleen de Verenigde Staten sla-
dit peil te halen en zelfs
r dan dat. Japan kwam vo-
jaar vrij dicht bij het gestelde
1, maar in Europa liep de werk-
genheid nog steeds terug. Aan
e achteruitgang komt dit jaar
iswaar een einde, maar de groei
de eerstkomende jaren niet
5t genoeg zijn om het nog stij-
de aanbod op de arbeidsmarkt
vangen. Nederland behoorde
g jaar tot de Westeuropese lan-
met de grootste werkloosheid:
procent.
een analyse van de oorzaken
ert de OESO de veel gehoorde
ling dat de verschillen in werk-
igenheidsontwikkeling zijn toe
chrijven aan het feit dat de fle-
iliteit wat betreft de arbeids-
rkt en de loonkosten in de VS
Japan groter is dan in West-Eu-
Volgens de organisatie is de-
itelling tot nu toe echter niet af-
nde bewezen en spelen er ook
tere sociaal-economische ver
dien mee.
wordt wel beweerd, aldus de
SO, dat in de VS mensen en ba-
doelmatiger bij elkaar kunnen
rden gebracht omdat werkne-
rs daar betrekkelijk weinig ze-
heid hebben over hun baan.
staat echter tegenover dat er
Japan, waar levenslange ar-
dsovereenkomsten worden af-
loten, er toch sprake is van een
r flexibele arbeidsmarkt. In Ja-
houden werknemers hun baan
niddeld ohgeveer 23 jaar, in de
este Westeuropese landen 17
n Australië, Canada en de
14 jaar.
in de meest verontrusten-
ïspecten van de huidige situatie
e voortdurende stijging van het
tal langdurig werklozen. Vorig
zat veertig procent van het to-
aantal werklozen in West-Eu-
i langer dan een jaar zonder
in. In 1979 was dat nog maar 27
cent. In Noord-Amerika nam
aandeel van de langdurig werk
lozen toe van vier procent tot der
tien procent. Overheid, werkge
vers en vakbonden dienen zich
voor langdurig werklozen speciale
inspanningen te getroosten, aldus
het rapport.
Op het gebied van de jeugdwerk
loosheid signaleert de OESO ook
grote verschiUen tussen Noord-
Amerika en Europa. In de VS be
draagt het percentage werklozen
onder de jongeren nu dertien. In de
vier grootste Westeuropese landen
(West-Duitsland, Frankrijk, Groot-
Brittannië en Italië) is dat ruim 22
procent.
Volgens de OESO zijn de voor
uitzichten voor jongeren vermoe
delijk verslechterd in landen waar
de jeugdlonen sterker zijn geste
gen dan die van volwassenen of
niet zijn verlaagd. Loonmatiging
blijft volgens de OESO overigens
geboden om de economische groei
te kunnen laten voortduren zonder
de inflatie aan te wakkeren.
In het rapport wordt tenslotte ge
wezen op de sterke groei van de
(nieuwe) dienstensector. In het ge
hele OESO-gebied is de diensten
sector nu goed voor bijna zestig
procent van het totale aantal banen
en de industrie voor nog maar on
geveer 33 procent. In 1971 waren
de percentages respectievelijk vijf
tig en 37. De tertiaire sector is het
grootst in Noord-Amerika, name
lijk bijna zeventig procent van de
totale werkgelegenheid. In andere
OESO-landen ligt het aandeel van
de dienstensector tussen vijftig en
65 procent.
DEN HAAG/LEIDEN (GPD) -
Automatisering bedreigt, samen
met de economische situatie, de
positie van vrouwen op de arbeids
markt. Behalve dat er arbeidsplaat
sen verdwijnen, verslechtert ook
de kwaliteit van arbeid van vrou
wen. Dit blijkt uit een onderzoek
naar de gevolgen van de invoering
van micro-elektronica voor de
kwaliteit van het werk van vrou
wen. Het is in opdracht van het mi
nisterie van sociale zaken en werk
gelegenheid verricht door de werk
groep Arbeidsvraagstukken en
Welzijn van de Universiteit van
Leiden.
Staatssecretaris Kappeyne van
de Coppello heeft het rapport aan
de Tweede Kamer aangeboden.
Volgens het rapport nam als ge
volg van automatisering in bijna al
le gevallen de variatie in het werk
af. Juist die taken die voor de af
wisseling zorgden, vervielen name
lijk. Daarnaast verminderde ook
de zelfstandigheid van de arbeids
plaatsen. Vrijwel overal klaagden
dat de automatisering de
sociale contacten sterk beperkt en
daarmee eenzame banen schept.
De toegenomen eentonigheid en
plaatsgebondenheid vergroten de
werkbelasting. Er is echter ook
sprake van een zekere verlichting,
zo blijkt uit het onderzoek, doordat
dank zij de apparatuur sommige
werkzaamheden sneller en met
minder inspanningen kunnen wor
den gedaan. De arbeidsomstandig
heden kunnen door dit laatste ver
beteren. Van belang daarbij is wel
dat de werkgever tegemoet komt
aan de wensen van de medewerk
sters.
De onderzoekers doen in het rap
port een aantal aanbevelingen om
de gesignaleerde, problemen op te
lossen. Zo zou de positie van vrou
wen op de arbeidsmarkt minder
kwetsbaar worden door hen te sti
muleren tot het meer uitoefenen
van de van oudsher 'mannenberoe
pen' en door het bevorderen van de
herverdeling van werk. Hierbij is
het van belang dat de kansen op
promotie voor deeltijdwerkers ge
garandeerd zijn en dat hun rechts
positie wordt verbeterd. Boven
dien mag de herverdeling van
werk niet beperkt blijven tot de la
gere functies, aldus de onderzoe
kers.
Ook zouden bedrijven aandacht
moeten besteden aan een gelijk-
iligheid
)e arbeidsinspectie heeft vorig
op grond van de Arbeidsom-
ndighedenwet 5.249 keer in het
Irijfsleven een eis tot naleving
die wet gesteld. Dergelijke ei-
zijn mogelijk als bijvoorbeeld
voldaan aan regels ter verze-
•ing van de veiligheid en ter be-
lerming van de gezondheid van
rknemers. De eisen hadden be
kking op 1.555 ondernemingen
17.766 werknemers. Dit staat in
rapportage over het functione-
de Arbowet.
imenwerking
Minister Smit-Kroes van Ver
en Waterstaat heeft tijdens
bezoek aan Saudi-Arabic een
morandum getekend, waarin
loten is tot samenwerking tus-
dat land en Nederland op het
Died van vervoer en verbindin-
Bepaald is dat beide landen in
bijzonder zullen gaan samen-
rken op het gebied van wegen
spoorwegen en vervoer.
Iet ministerie van Verkeer en
iterstaat had overigens gister-
ddag nog geen officiële bevesti-
ig gekregen van de melding van
itenlandse persbureaus dat de
-M geen toestemming krijgt
>r geregelde vluchten op
yadh.
oeing
nationale luchtvaartmaat-
lappij van Joegoslavië, Jugoslo-
nski Aerotransport (JAT), zal
ee vliegtuigen van het type
•eing 737-300 aanschaffen. De
sten van de transactie bedragen
ftig miljoen dollar. De toestellen
lien in juli of augustus 1985 wor-
geleverd. Door de aankoop
>rdt JAT de eerste Europese
latschappij die de 737-300, een
moderniseerde versie van de
,in gebruik neemt.
terren
riet KNVTO, verbond van trans-
rtondernemers, wil dat touring-
rs voorzien worden van sterren,
dat de passagiers in een oogop
kunnen zien welk en hoeveel
mfort de bus biedt waarmee zij
stap gaan. "Als er betaald is
vijfsterrenbus en er ver-
tiijnt een wagen met drie of hele-
lal geen ster, moet de passagier
deel van zijn geld terug kun-
n krijgen", aldus woordvoerder
sddering van het KNVTO.
DEN HAAG (ANP/GPD) - De ge
meente Den Haag gaat een grote
campagne voeren tegen de sprei
ding van de PTT. Er is voor massa
le actie gekozen om aan te tonen
dat de stad in nood verkeert, aldus
de Haagse wethouder Dijkhuizen
gisteren. Den Haag wil niet langer
allèen zakelijk argumenteren, ter
wijl het noorden van het land een
emotioneel beroep op de kamerle
den niet schuwt.
Den Haag heeft de voorzitter van
het openbaar lichaam Rijnmond,
André van der Louw, aangetrok
ken om actie te voeren tegen de
spreiding van de PTT. De oud-bur
gemeester van Rotterdam is vrij
dagavond voorzitter bij een grote
manifestatie in het Congresge
bouw die het spits van de campag
ne moet afbijten. Op de manifesta
tie zullen burgemeesters uit de
Haagse regio het woord voeren.
PoUtiek is voor de acties het mo
ment goed gekozen, aldus Dijkhui
zen gisteren. Eind oktober ver
wacht hij een definitief standpunt
van het kabinet over de verhuizing
van de PTT-top naar het noorden.
Premier Lubbers heeft wat be
treft de spreiding een brief ge
stuurd aan de commissarissen der
koningin in Groningen en Zuid-
HoUand, de burgemeesters van
Groningen en Den Haag en de di
recteur-generaal van de PTT. Hij
zegt daarin nog geen beleidsmatige
conclusies te willen trekken uit de
cijfers van het bureau Berenschot
over de kosten van de spreiding.
Lubbers wil weten of die cijfers in
ieders ogen juist zijn.
Duurder
Gedeputeerde Staten van Zuid-
HoUand hebben meteen gerea
geerd en gezegd dat verplaatsing
van de centrale directie van de
PTT van Den Haag naar Gronin
gen veel duurder uitkomt dan Be
renschot heeft berekend. Want
daarbij moeten volgens het dage
lijks bestuur van de provincie na
melijk ook zaken als de meerkos
ten voor werken op twee plaatsen,
een post onvoorzien en extra huis
vestingslasten worden geteld.
Bovendien zal spreiding van de
PTT veel aandacht vragen van de
bedrijfsleiding. Dit zal aanzienlijke
schade aan de PTT toebrengen om
dat het ten koste zal gaan van de
aandacht die de bedrijfsleiding
moet opbrengen voor veranderin
gen die het bedrijf ondergaat als
gevolg van het feit dat het zich
meer op de marktsector moet rich-
DEN HAAG Minister De Koning en de partijen in het Rotterdamse havenconflict hebben gisteravond de
overeenkomst getekend die vrijdag een eind aan het conflict maakte. Met het akkoord werd bereikt dat 151
werknemers van Rotterdam Terminal niet op straat zullen komen te staan. Links A. Drenth van de bonden,
rechts G. Zeebregts, namens de havenwerkgevers (Foto anp>
ten.
de
Volgens GS spreiding
PTT voor de werkgelegenheid in
de Haagse regio ernstige gevolgen
hebben. Met name zal de voor Den
Haag belangrijke telecommunica
tiesector erdoor worden aangetast.
AMSTERDAM (ANP) - Druk en
Papier, de grafische bond van de
FNV, wil over 1984 een eenmalige
uitkering ter verbetering van de
koopkracht zien te bereiken voor
alle werknemers in de grafische
sector. De uitkering is volgens de
bond een afrekening achteraf van
de kosten van de arbeidstijdver
korting van 5 procent, die in de
huidige cao is bereikt. Daarvoor is
gezien de resultaten 1 tot 1,5 pro
cent teveel prijscompensatie inge
leverd, aldus de bond in een nota.
De bond wil de uitkering ineens
in de vorm van een vast gelijk be
drag voor iedereen. Dit heeft tot
gevolg dat de laagste lonen er rela
tief het meeste voordeel van heb
ben. Een exacte berekeing van het
bedrag is nog niet gemaakt, maar
volgens een woordvoerder van
Druk en Papier zou de uitkering
ineens globaal op 200 tot 300 gul
den netto kunnen neerkomen. Bij
de totstandkoming van de huidige
cao, die van februari 1983 tot fe-
brusri 1985 loopt, was al met de
werkgevers afgesproken dat even
tueel ingeleverde prijscompensatie
weer ter beschikking zou komen.
AMSTERDAM (ANP) - De chemi
sche fabriek Duphar in Amster
dam is gisteren begonnen met de
bouw van een nieuwe miUeu-in-
staUatie. Daarin worden straks
vloeibare afvalzuren, die nu nog op
zee worden geloosd, omgezet in
een vaste stof die geschikt is voor
hergebruik, aldus het bedrijf van
daag. De installatie is in het voor
jaar van 1985 klaar en kost drie mil
joen gulden. Zij is volgens het be
drijf de eerste in haar soort in Ne
derland.
Het afvalzuur bestaat uit een
mengsel van water, ijzerchloride,
fosforzuur en zoutzuur en wordt
nu al voorgezuiverd. In de nieuwe -
vergaand geautomatiseerde - in
stallatie wordt het afvalzuur ge
neutraliseerd met ongebluste kalk.
Het water verdampt grotendeels
door de daarbij optredende warm
te en er blijft een droogkorrelig,
goed verwerkbaar produkt over,
aldus Duphar.
Het bedrijf zoekt nog naar moge-
Hjkheden tot verwerking van dit
„mengzout". Het gaat om 12.000 tot
14.000 ton per jaar, dat in contai
ners wordt opgevangen. Duphar
heeft vergunning tot mei 1987 om
dit produkt af te voeren naar de
stortplaats in Velsen, maar de on
derneming zegt de voorkeur te ge
ven aan hergebruik van het meng
zout.
Het Duphar-proces, dat groten
deels in eigen huis is ontwikkeld,
verschilt van de bestaande proces
sen op dit gebied. Normaal wordt
kalkmelk gebruikt, maar dat geeft
veel meer afvalmateriaal en -water,
aldus het bedrijf.
PEKING Partijleider Deng Xiaoping leest het Chinese economische
dagblad. In dat blad wordt zijn economische politiek gepropageerd. Deng
toont zich op de foto dan ook een tevreden lezer. (foto api
ADVERTENTIE
cetonnes
levert het betere zitmeubel rechtstreeks aan de konsument
ISTANBOEL (GPD) - In Turkije
vindt, voor het eerst sinds de mili
taire staatsgreep van ruim vier jaar
geleden, volgende week weer een
staking plaats. Op twee kleine par-
ticuUere scheepswerven leggen
maandag respectievelijk 53 en 17
arbeiders het werk neer, omdat
hun eisen voor een loonsverhoging
van 140 procent zijn afgewezen.
Het gemiddelde maandloon be
draagt momenteel in Turkije
30.000 Turkse ponden, dat is 250
gulden. Terwijl de lonen dit jaar
zo'n 25 procent stegen, dreigt de in
flatie weer op te lopen tot minstens
50 procent.
De staking heeft de vereiste
goedkeuring gekregen van de mili
taire autoriteiten, die daarover nog
steeds het laatste woord hebben in
41 van de 67 provincies waar nog
de staat van beleg heerst. Afgezien
daarvan, zal men zich moeten hou
den aan de aanzienlijke restricties
die zijn vastgelegd in zowel de
nieuwe arbeidswetgeving als in de
in 1982 ingevoerde grondwet.
Zo zullen alle stakers het werk
terrein moeten verlaten, terwijl
eventuele werkwilligen het komen
en gaan vrij moet staan. De stakers
mogen zich ook niet verzamelen
buiten de ingang, waar slechts
twee 'stakingswachters' mogen
postvatten. Slechts één bord met
daarop de reden van de staking is
toegestaan; spandoeken of andere
plakkaten dienen achterwege te
blijven.
Voor de staatsgreep plachten
Turkse stakers buiten het werkter
rein dag en nacht collectief te bi
vakkeren, en te dansen om de
moed en de warmte erin te houden.
Overal hingen plakkaten en span
doeken, mede aangevend hoeveel
dagen er reeds werd gestaakt, en
welke andere vakbonden zich soli
dair hadden verklaard.
De twee werkgevers hebben ver
klaard, het stakingsrecht te zullen
eerbiedigen en geen bedrijfsslui
ting te zullen doorvoeren, iets
waartoe de nieuwe Turkse grond
wet hen uitdrukkelijk het recht
geeft. De staking wordt georgani
seerd door de Unie van Scheeps-
en Dokwerkers, een aftakking van
de a-politieke Turk Isj, de enige
nog functionerende vakbeweging.
De linkse DISC is buiten de wet
gesteld en haar leiders trotseren
een proces waarbij tegen 76 de
doodstraf is geëist. Onlangs zijn
echter de laatst acht die nog vastza
ten in voorlopige vrijheid gesteld.
Nog zeker jaar
werk voor Van
der Giessen
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL
(ANP) - De Scheepswerf Van der
Giessen-de Noord heeft in het eer
ste halfjaar een nettoresultaat be
haald van 1,8 miljoen gulden. Vo
rig jaar was dat nog 0,9 miljoen gul
den. De directie verwacht voor ge
heel 1984, ondanks de ongunstige
marktsituatie, een gering positief
resultaat te behalen.
De scheepsbouwdivisie van Van
der Giessen heeft een redelijke
werkbezetting tot in het derde
kwartaal van 1985. Dat komt door
een overeenkomst met Nedlloyd
voor de bouw en exploitatie van
een produktentanker van ruim
40.000 dwt voor gezamenlijke reke
ning. Ook de gecontracteerde veer
boot voor de dienst Hoek van Hol
land-Harwich drgaat behoorlijk bij
aan de werkgelegenheid.
De marinebouwdivisie boekte de
opdracht voor het 13e, 14e en 15e
schip uit de serie mijnenbestrij-
dingsvaartuigen voor de Koninklij
ke Marine. Het vierde en vijfde
schip uit deze serie werden vol
gens plan met een bevredigend re
sultaat opgeleverd.
Voortzetting van de arbeidstijd
verkorting bHjft overigens voor
Druk en Papier voorop staan in het
cao-beleid: een werkweek van ge
middeld 36 uur per 1 januari 1986 is
het streven. De verbeterde be
drijfsresultaten in de grafische sec
tor rechtvaardigen volgens de
bond dat er daarnaast in de nieuwe
cao weer wat meer voor de koop
kracht van de werknemers wordt
gedaan dan in de voorgaande ja-
De grafische bond van de FNV
wil de volgende atv-stap betalen
uit de ruimte die beschikbaar is
door de prijscompensatie en de
produktiviteitsgroei in de bedrij
ven. Van deze ruimte blijft vol
doende over om de koopkracht in
de nieuwe cao „zoveel mogelijk" te
handhaven, zo wordt in de nota ge
steld. Verder wil de bond dat de
vakantietoeslag weer van 7,5 op
het oude niveau van 8 procent
wordt gebracht.
In het kader van de verdere ar
beidstijdverkorting wil Druk en
Papier dat nieuwe werknemers in
de bedrijfstak - zowel jongeren als
ouderen - een 32-urige werkweek
krijgen met een evenredig ver
laagd loon. Over een aantal jaren
zullen de inkomens van bestaande
en nieuwe werknemers dan wor
den gelijkgetrokken, wanneer de
algemene arbeidstijdverkorting op
een 32-urige werkweek is uitgeko-
Voor werknemers van 57,5 jaar
en ouder wil Druk en Papier in de
nieuwe cao een éénmahge ver
vroegde uittredingsregeling tref
fen, op basis van vrijwilligheid. Op
deze manier kan volgens de bond
het schadelijk effect van de auto
matisering op de werkgelegenheid
in de bedrijfstak worden
derd.
waardige deelname van vrouwen
aan de arbeid. Volgens het rapport
zou dat kunnen door actieplannen
te maken, loopbaanpaden voor
vrouwen vast te stellen, vrouwen
voorrang te geven bij opleidingen
en te zorgen dat zy betrokken wor
den bij te nemen beshssingen over
automatisering.
In het boek 'Overheidsbeleid en
werkgelegenheid', dat gisteren aan
minister De Koning (sociale zaken)
werd aangeboden, pleiten zeven
topambtenaren voor een onder
zoek naar de gevolgen voor de al
gehele werkgelegenheid van de
toenemende automatisering. Om
dat de overheid met geld nieuwe
technologische ontwikkelingen
steunt, moeten de gevolgen van
dat beleid goed worden bekeken,
aldus de ambtenaren. De ontwik
kelingen zouden volgens hen wel
eens een extra uitstoot van ar
beidskrachten tot gevolg kunnen
hebben.
(zie verder rubriek Baanvak)
WASHINGTON (Reuter) - Argenti
nië krijgt per 1 oktober de beschik
king over een krediet van 1,4 mil
jard dollar van het het Internatio
nale Monetaire Fonds (IMF). In ruil
daarvoor moet het land ingrijpen
de bezuinigingen doorvoeren. De
tails daarover zijn niet bekend ge
maakt door de Argentijnse minis
ter van economische zaken, Ber
nardo Grinspun.
De definitieve overeenstem
ming, die vannacht na een halfjaar
onderhandelen in Washington
werd bereikt, maakt de weg vrij
voor Argentinië om onderhande
lingen te openen met de internatio
nale handelsbanken waarbij het
land in het krijt staat. Amerikaanse
ambtenaren en vertegenwoordi
gers van het internationale bank
wezen hebben gezegd dat, nu de
overeenkomst een feit is, de finan
ciële wereld overweegt een grote
spoedlening te verstrekken aan Ar
gentinië. Het zou hier om een be
drag van vier tot vijf miljard doUar
gaan.
Met dit geld zou Argentinië de
periode kunnen overbruggen
waarin met de banken zal worden
onderhandeld over een omvang
rijk plan voor sanering van de Ar
gentijnse schulden. Aan het eind
van dit jaar moet het Latijns-Ame
rikaanse land twintig miljard dol
lar schuld terug betalen. De totale
buitenlandse schuld beloopt onge
veer 45 miljard dollar.
DEN HAAG (ANP) - Vrouwen die
een eigen bedrijf willen beginnen,
kunnen onder bepaalde voorwaar
den een renteloze lening tot maxi
maal 50.000 gulden krijgen van de
overheid. Voor dit jaar is zeven ton
beschikbaar. De leningen worden
verstrekt op grond van de Experi
mentele Regeling Startfacihteiten
Vrouwenbedrijven, die vandaag
door staatssecretaris Kappeyne
van de Coppello van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid is afgekon-
digd.
De regehng is bedoeld voor vrou
wen die via de gebruikelijke kana
len niet aan het benodigde startka
pitaal kunnen komen. De staatsse
cretaris denkt hierbij vooral aan
vrouwen, die na een aantal jaren
niet buitenshuis te hebben ge
werkt, (weer) zelf een inkomen wil
len verwerven door de oprichting
van een eigen bedrijf.
ADVERTENTIE
Meer dan 100 slaapkamers, van super modern tot
klassiek in stijl. En Oase geeft meer dan een droom alleen.
Daarom zijn we zo groot...
