rede nabij in
idden-Amerika
DE GOLF. AAN GARANTIES HEEFT
HIJ GEEN GEBREK.
Frankrijk levert drie Basken uit
ojuarte aarzelt, Managua akkoord
JVfF gaat kredieten
nigszins beperken
EMBER [NDAG 24 SEPTEMBER 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
ICO STAD - Bijna niets lijkt de zogenoemde Contadora-vrede voor Midden-Ameri-
ig in de weg te staan. Woordvoerders van de bemiddelende Contadora-landen (Mexi-
'anama, Venezuela en Colombia) voorspellen dat de ondertekening van het vredesak-
binnen drie weken een feit zal zijn.
als Her
WASHINGTON (DPA) - Functio-
narissen van de verkiezingscam
pagne van president Reagans repu
blikeinse partij zijn onder verden
king komen te staan dat zij versto
ringen organiseren van optredens
van de democratische presidents
kandidaat Walter Mondale en zijn
kandidaat voor het vice-president-
schap Geraldine Ferraro.
De Amerikaanse omroep NBC
meldde onder aanhaling van bron-
uit de republikeinse partij, dat
vooraanstaande leden van het her
verkiezingscomité van Ronald
Reagan hebben deelgenomen aan
een ontmoeting waarbij strate
gieën zijn uitgewerkt om Mondale
en Ferraro in diskrediet te bren
gen.
Republikeinen
verstoren de
spreekbeurten
van Democraten
Het dagblad Los Angeles Times
meldde eerder dat medewerkers
van het Republikeinse verkie
zingscomité hebben geholpen bij
het maken van protestborden te
gen Mondale en demonstranten
naar een manifestatie van de tegen
stander van Reagan hebben ge
bracht.
Waar Geraldine Ferraro, die een
liberale houding inneemt tegen
over de in de Verenigde Staten toe
gestane abortus, een toespraak
houdt wachten haar demonstran
ten op die tegen het afbreken van
zwangerschap protesteren. Ook
wordt zij nog steeds geconfron
teerd met vaak beledigende vragen
over haar financiën. Mondale werd
de afgelopen dagen bij optredens
in verscheidene Amerikaanse ste
den regelmatig door toehoorders
onderbroken en heftig uitgejouwd.
NBC meldde dat de leider van
Reagans verkiezingscampagne, Ed
Rollins, en zijn adviseur Lyn Nof-
zinger achter deze acties zitten. Er
zouden bijna dagelijks vergaderin
gen zijn waarbij aanvallen tegen de
Democraten worden voorbereid.
Iveekeinde maakte het Sandi-
gsche Nicaragua bekend volle-
Ti te stemmen met de vredesac-
i de bemiddelaars op 7 sep-
sr aan de vijf Middenameri-
|Sse landen hadden voorgelegd.
ib Sprenkels
elkaar
ner di< verrassing, daar Nicaragua de
'lopen veertien dagen nog dui-
die^ke bezwaren had geui» tegen
orde jsvoorgestelde afspraken over
Vllsbeveiliging, interne democra-
Als frat"11^ ^et verbannen van elke
ontbrak
:1 debat.
buitenlandse militaire aanwezig
heid en een regionale ontwape
ning. De andere vier landen, Costa
Rica, Guatemala, Honduras en El
Salvador, hadden zich reeds eerder
in principe akkoord verklaard met
de door Contadora voorgestelde
vrede.
Voordat de ondertekeningscere
monie kan plaatsvinden zullen er
volgens woordvoerders van de
Contadora-landen nu nog enkele
details moeten worden uitgewerkt.
De Sandinisten hebben als voor
waarde gesteld dat er niets meer
aan de huidige versie van het vre
desakkoord wordt gewijzigd. De
andere vier landen zouden daaren
tegen nog enkele wijzigingen wen
sen, met name El Salvador. José
t bijna
einig p:
dsdag
jn. Het 1
woordig"
ibat koiy.
hebben
dat n
n lege SHINGTON (ANP - Het In-
of kranationale Monetaire Fonds
ziet. dF) gaat de mogelijkheden voor
wat dien in financiële problemen om
daar het fonds kredieten te krijgen,
'szins beperken. Daarover is za-
lag in Washington overeen-
s nooit nming bereikt in het interim-
t, maariité, het beleidsbepalende or-
uurlijk n van het IMF, waarin 22 minis-
parlerrf van financiën van rijke en ont-
ïdsdag-dtelingslanden zitten.
5 bekeolgens de voorzitter van het in
roepen m-comité, de Belgische minis-
at het van financiën Willy de Clercq,
„einde'den landen die sterk afhanke-
de vei zijn van de hulp van het IMF
okaaT'elijk niet door de maatregel ge
weer.fen. Voor hen blijven er vol
te gaafnde mogelijkheden de aanpas-
gsprogramma's voor hun eco-
nie uit te voeren met financiële
un van het fonds, zo verklaarde
funa aflo°P van de bijeenkomst.
het nieuwe besluit kun-
tnrh schuldenlanden jaarlijks 95 a
orp.hr J Procent van hun eigen bijdrage
geDraS krediet van het IMF krijgen, en
>r drie jaar 280 tot 345 procent,
♦h i absolute maximum komt op
ntbrek procent. De twee bijzondere fa-
jonderiteiten zullen op het huidige ni-
KKen worden gehandhaafd. Daar-
duideist bestaan er nog twee speciale
Uiteiten voor landen die sterk
'roffen zijn door de stijging van
tiviteit0iieprijzen of de daling van de
Daarv,ndstoffenprijzen.
als h0t en met dit jaar konden lan
en de i met een fors tekort op hun be-
ïet zo lngsbalans per jaar 102 procent
elks_
van hun eigen bijdrage aan krediet
van het IMF verkrijgen en onder
bijzondere omstandigheden 125
procent. Om het IMF financieel ge
zond te houden willen de rijke lan
den nu terugkeren naar de situatie
van voor 1979, toen er maximaal
165 procent van de eigen bijdrage
kon worden geleend.
Het interim-comité schaarde
zich unaniem achter het Ameri
kaanse voorstel volgend vooijaar
een meer algemene discussie te
houden over het schuldenpro
bleem, internationale kapitaalstro
men, handelpolitiek en de rol van
die het IMF kan spelen als toe
zichthouder op deze ontwikkelin
gen.
Minister Ruding heeft gisteren
verklaard te hopen dat tijdens de
vooij aars vergadering de rijke en
ontwikkelingslanden gezamenlijk
druk op de Verenigde Staten zul
len uitoefenen om iets te doen aan
de hoge dollarkoers. Naar zijn me
ning moet dit een belangrijk agen
dapunt worden.
Óf die druk zal helpen is volgens
de bewindsman overigens nog de
vraag, omdat het Amerikaanse be
leid in sterke mate wordt bepaald
door binnenlandse en niet door
buitenlandse overwegingen. Door
het initiatief te nemen voor een
meer algemene discussie over in
ternationale financiële problemen
hebben de Amerikanen echter dui
delijk gemaakt dat zij zich niet te
zeer willen isoleren, aldus Ruding.
Napoleon Duarte, de Salvadoraan
se president, had het vorige week
over de noodzaak van enkele
„technische bijstellingen".
Inmiddels heeft Duarte trou
wens al zijn twijfels uitgesproken
over de „werkelijke wil" van de
Sandinisten om zich aan de Conta-
dora-akkoorden te houden. Hij
waarschuwde ervoor dat de Sandi
nisten wellicht het vredesakkoord
slechts willen ondertekenen om de
wereld te kunnen bedriegen.
Vrijwel tegelijkertijd erkende
Duarte echter dat zijn bewind
slechts kan voortbestaan dank zij
de verregaande economische en
militaire steun van de Verenigde
Staten. Hij stelde zelfs dat er nog
meer militaire steun nodig is „om
de guerrilla te kunnen liquideren".
En dat is een streven dat in het ge
heel niet te rijmen valt met de Con
tadora-voorstellen
Nicaragua heeft trouwens laten
doorschemeren dat de eventuele
naleving van de Contadora-afspra-
ken in grote mate zal afhangen van
de Amerikaanse politiek. In de
brief waarin de Sandinisten de
Contadora-bemiddelaars meede
len bereid te zijn tot een „onmid
dellijke ondertekening" van de
vrede, wordt gesteld dat het in feite
noodzakelijk is dat Washington het
voorwoord van het vredesakkoord
onderschrijft. Dat, als een eerste
garantie voor een stop op militaire
bemoeienissen van de Verenigde
Staten in Midden-Amerika. Rege
ringswoordvoerders in Washing
ton hebben inmiddels laten weten
dat Washington niet denkt aan een
onderschrijving van het voor
woord van de Contadora-vrede.
VERDUN - President Mitterrand van Frankrijk en Bondskanselier Kohl hebben zaterdag de Franse en Duitse
slachtoffers uit de twee wereldoorlogen herdacht. Dat gebeurde bij Verdun, waar in 1916 aan beide zijden
honderdduizenden soldaten sneuvelden. (foto anp>
PARIJS (GPD) Frankrijk zal
binnen enkele dagen drie Spaanse
Basken, die door de justitie in hun
land worden verdacht van moord
aanslagen tegen leden van de
Guardia Civil, uitleveren aan de
justitiële autoriteiten in Spanje.
Vier andere Spaanse Basken, om
wiens uitlevering eveneens was ge
vraagd door Madrid, zijn gister
middag door de Franse regering
uitgewezen naar de Afrikaanse
staat Togo. Het is voor de eerste
maal sinds de Spaanse burgeroor
log, dat Frankrijk Spanjaarden uit
levert die in hun land van politieke
misdrijven worden verdacht.
De beslissing werd zondagmid
dag in Parijs bekendgemaakt, na
dat vrijdagavond de strafkamer
van het Franse hof van cassatie,
een laatste beroep van de zeven
Basken had verworpen. Begin au
gustus al had het hof van appel in
het Zuidfranse Pau beslist, dat de
regering het zevental mocht uitle
veren. Sindsdien waren de Basken
in hongerstaking in de gevangenis
van Fresnes bij Parijs.
De beslissing van Parijs bete
kent een duidelijke en scherpe
koerswijziging. Kort na het aantre
den van het socialistische bewind
in mei 1981 verklaarde de toenma
lige minister van binnenlandse za
ken, Gaston Deferre, nog dat hij de
Spaans-Baskische politieke vluch
telingen op één lijn stelde met de
de or
luune zege
verki c-7
veel a
ties vi 1
an Lriscard
aan c
\rIJS (GPD) Oud-president
Groerierie Giscard d'Estaing heeft
ziJn rentree gemaakt in de
in <?nse politiek. Bij tussentijdse
in het district Puy-
werd bij met 63,24 pro-
van de stemmen gekozen in
da Assemblée Nationale, de Franse
e gelede Kamer. Het was 29 jaar ge-
moAen dat Giscard in hetzelfde kies-
zijn debuut maakte in het
(36, lianse politieke leven, toen hij de
basiFtegenwoordiging van de Au-
iebbeirëne in bet nationale parlement,
Drocer'ernam van zijn grootvader, toen
elpt a Jaar oud-
lpPeli
idereiDe overwinning van Giscard
ït kapond ditmaal bij voorbaat vast. De
-dwijnige vraag was eigenlijk of zijn ze
dn tegenstanders hem zouden
dwingen tot een tweede
Vooral de vertegenwoordi-
nier van het extreem-rechtse Front
van Jean-Marie Le Pen,
ir?an Claude Waterlot wilde op die
de rechtse partijen dwin-
met hem een stembusakkoord
te gaan om de uiteindelijke
et gö'erwinning te bewerkstelligen,
izichti
lerw^Het kwam zover niet, mede dank
wij d*j vooral de linkse kiezers die zon-
hngejjg massaal thuisbleven: de op-
ren omst was slechts 55 procent, 20
25 procent beneden het norma-
peil. Het Front Nationale behaal-
'/e 6,3 procent, nog altijd iets meer
an de communisten (6,15 pro
ent), terwijl de socialisten op iets
leer dan 20 procent uitkwamen.
Regering Israël
kondigt harde
maatregelen aan
JERUZALEM (GPD) - De Israëli
sche regering heeft gisteren een in
grijpend pakket economische
maatregelen afgekondigd, waar
mee het 2,5 miljard gulden bij de
bevolking wil „weghalen". De Is
raëlische burger zal een eenmalige
belasting op het bezit van auto en
andere luxe voorwerpen moeten
betalen. Overigens bedraagt de be
lasting bij aankoop van een auto en
andere artikelen reeds 150 tot 200
procent.
Eerder had de regering besloten
tot het heffen van een eenmalige
extra belasting van 10 procent. De
prijzen van de van overheidswege
zwaargesubsidieerde levensmid
delen zijn gisteren met 18 tot 55
procent gestegen. Maar ook hier
geldt, dat de overheidssubsidie op
de eerste levensbehoeften nog al
tijd zeer hoog blijft.
Over het afgelopen jaar bedroeg
de geldontwaarding 400 procent.
Maar als het tempo zo blijft, ste
vent de inflatie af op 700 procent.
Franse verzetsstrijders uit de
Tweede Wereldoorlog.
En vorige week nog zei de socia
listische partijleider Lionel Jospin
dat hij uitlevering van de zeven
Basken een verkeerde oplossing
zou vinden. In november 1982 ver
anderde de Franse houding ten
aanzien van de Baskische politieke
vluchtelingen, mede onder druk
van Madrid, waar inmiddels ook en
socialistisch bewind de macht had
overgenomen.
De Franse regering bepaalde
toen, dat er tot uitlevering van poli
tieke vluchtelingen zal worden
overgegaan, als deze in hun land
verdacht zouden worden van ern
stige misdrijven. Maar het heeft
dus nog twee jaar geduurd en in
middels tot vele diplomatieke bot
singen tussen Madrid en Parijs ge
leid voordat Frankrijk dit voor-
i daden omzette.
Sinds het begin van dit jaar had
men op de uitleveringsverzoeken
van Madrid hooguit gereageerd
door verdachte Basken uit te wij
zen naar Panama of Venezuela.
Vierentwintig Spaanse Basken
werden op die manier de afgelopen
negen maanden „gesluisd".
Volgens de Franse regerings
woordvoerder Roland Dumas te
vens minister voor Europese zaken
is er een onderscheid gemaakt
tussen drie Basken die worden ver
dacht rechtstreeks de moorden op
de Spaanse politiemannen te heb
ben gepleegd „Aan hun handen
kleeft bloed", zei Dumas, van huis-
uit advocaat, wat voorbarig en de
vier anderen, die worden verdacht
van medeplichtigheid. De drie die
worden uitgeleverd, kunnen nog in
beroep gaan bij de Raad van State
in Parijs. Deze zal binnen enkele
dagen uitspraak doen.
Frankrijk heeft wel garanties
geëist van de Spaanse regering
over de berechting van de drie uit
te leveren Basken. Zo zullen zij
rechtstreeks worden overgegeven
aan de justitie en zal de Spaanse
politie hen niet in voorarrest mo
gen nemen. Onder de Spaanse an-
ti-terroristenwet mogen verdach
ten tien dagen lang door de politie
worden vastgehouden, zonder dat
de verdachten recht hebben op ju
ridische bijstand en zonder dat er
een onderzoeksrechter aan te pas
komt.
Volgens Amnesty International
wordt in deze periode van tien da
gen op de Spaanse politiebureaus
veelvuldig gemarteld. „De Franse
regering neemt deze beschuldigin
gen zeer ernstig", aldus Dumas.
Voorts heeft de Franse regering
van Madrid de verzekering gekre
gen dat de drie vrij zullen zijn in de
keuze van hun verdediging en zij
zullen ook een beroep mogen doen
op buitenlandse rechtsbijstand.
Tenslotte heeft Madrid zich ver
plicht bij het komende proces bui
tenlandse waarnemers toe te laten.
Het is een publiek geheim dat de
Franse regering verdeeld was over
de uitlevering. De minister van jus
titie, Robert Badinter, zelf een ad
vocaat die in het verleden Spaans-
Baskische vluchtelingen juridisch
heeft bijgestaan, was tegen uitleve
ring, de diplomatieke tandem
Claude Cheysson (buitenlandse za
ken) en Roland Dumas (Europese
zaken) was voor. Uiteindelijk heeft
president Mitterrand zelf in het
voordeel van de laatsten beslist.
Even belangrijk als de reactie
van de Spaanse regering is voor
Frankrijk de houding van de be
volking in Spaans en Frans Bas
kenland. Zondagmorgen nog wer
den in Spaans Baskenland vijf
Franse vrachtwagens bij een bom
aanslag beschadigd. En enkele
uren na het bekend worden van de
beslissing van Parijs, werden in
Saint Jean de Luz in Frans Bas
kenland molotow-cocktails naar
patrouillerende politiewagens ge
gooid.
Wereldbank
ten prooi
aan kritiek
WASHINGTON (ANP) - De We
reldbank. de instelling die lenin
gen verstrekt aan ontwikkelings
landen, wordt geteisterd door ern
stige meningsverschillen. Terwijl
de bank zelf wil doorgaan op een
voorzichtig ingeslagen nieuwe
weg, wordt van verschillende kan
ten de kritiek geuit dat de bank te
weinig heeft gedaan aan de toren
hoge schulden van met name La
tijns-Amerikaanse ontwikkelings
landen.
De president van de Wereld
bank, de Amerikaan Tom Clausen,
heeft zelfs moeten laten ontkennen
dat de meningsverschillen hem te
veel worden en dat hij voortijdig
wil aftreden. Gezegd werd dat de
bank zelf wel meer had willen
doen, maar dat ze in haar beleid
sterk gebonden is aan wat de Ver
enigde Staten, veruit de grootste
en daarmee de machtigste deelne
mer in de bank. toestaan.
De Amerikanen willen de rol van
de Wereldbank zeker niet uitbrei
den en zij moet haar traditionele
taak blijven vervullen. De bank
ziet echter dat de hulp van het In
ternationale Monetaire Fonds
(IMF) vooral op de korte termijn is
gericht. Te weinig wordt met de ef
fecten op middellange en lange ter
mijn rekening gehouden en daar
voor voelt de bank zich in toene
mende mate verantwoordelijk. Het
leidt tot grote spanningen tussen
de Wereldbank en het IMF en de
VS.
Overigens zijn ook de klanten
van de bank, de ontwikkelingslan
den, niet onverdeeld enthousiast
over haar nieuwe beleid, omdat dit
een grotere invloed op het binnen
landse beleid van die landen met
zich meebrengt.
Zwitsers vóór
kerncentrales
BERN (DPA) - In Zwitserland is
gisteren een voorstel geen nieuwe
kerncentrales te bouwen en de be
staande vijf kerncentrales niet te
vervangen verworpen. Het aantal
nee-stemmers bedroeg 55 procent.
Een tweede voorstel om vergaande
energiebesparende maatregelen te
nemen werd met bijna hetzelfde
percentage afgewezen. De op
komst was ongeveer 40 procent,
wat een gemiddelde is bij referen
da in Zwitserland.
Van de 26 kantons waren er 19
tegen beide voorstellen. Onder de
voorstemmers waren de halfkan-
tons Basel-stad en Basel-land,
waar de bouw van een nieuwe
kerncentrale, Kaiseraugst, op het
programma staat.
Het resultaat van het referendum
is een overwinning voor de Zwit
serse regering en de meerderheid
in het parlement.
Noorse kroon
gedevalueerd
OSLO (UPI) - De Noorse kroon is
jnet ingang van vandaag met twee
procent gedevalueerd om de Noor
se exportindustrie te beschermen
tegen de gevolgen van de sterke
stijging van de dollarkoers, zo
heeft de centrale bank van Noor
wegen in het afgelopen weekeinde
bekendgemaakt.
Het gaat bij de devaluatie om een
aanpassing van de koers ten op
zichte van een index die is samen
gesteld uit veertien buitenlandse
valuta's die van belang zijn voor de
Noorse economie. Doordat de
Noorse olie-export wordt afgere
kend in dollars heeft een waarde
vermeerdering van de Amerikaan
se munteenheid ook de positie van
de Noorse kroon versterkt.
ALBANIË (AP) Enver Hoxa, de
communistische leider van Alba
nië, lijdt aan de ziekte van Parkin
son en zijn Franse artsen zijn niet
in staat het ziekteproces te stop
pen, aldus het Britse zondagsblad
Sunday Times.
Volgens de Sunday Times, die
overigens geen bronnen noemde
voor het bericht, zal de 76-jarige
Hoxa, die Albanië sinds 1944 heeft
geleid, mogelijk worden opge
volgd door de 60-jarige premier Ra-
miz Alia.
CHULDEN - Venezuela heeft
iet een stuurgroep van buiten-
indse banken overeenstemming
ereikt over uitstel van de aflos
ing van overheidsschulden ten
edrage van 20,75 miljard dollar, zo
zaterdag bekendgemaakt door
e Venezolaanse minister van bin-
enlandse zaken, Octavio Lepage.
De regeling heeft betrekking op
4 procent van de Venezolaanse
verheidsschuld aan het buiten
and. Afgesproken is 'dat de aflos
ingen die hadden moeten plaats
inden in de periode 1983-1988 zul-
2n worden uitgesmeerd over een
leriode van bijna dertien jaar.
BRUSSEL (ANP) - In Brussel is
zaterdag het huwelijk voltrokken
tussen de 22-jarige prinses Astrid
Josephine-Charlotte Fabricia Eli
sabeth Paola Marie, prinses van
België en de 28-jarige aartshertog
Lorenz Otto Carl Amadeus van
Oostenrijk Este. Prinses Astrid is
de enige dochter van prinses Paola
en prins Albert, de broer van de
Belgische Koning Boudwijn.
Aartshertog Lorenz is de zoon
van aartshertog Robert van Habs-
burg-Lotharingen en aartshertogin
Margherita van Oostenrijk Este en
kleinzoon van wijlen Keizer Karei
van Oostenrijk, Koning van Hon
garije en Bohemen en van Keizerin
Zita. Aartshertog Lorenz is werk
zaam bij een privébank in Bazel.
In die Zwitserse stad gaan de pas
gehuwden zich ook vestigen. Prin
ses Astrid, die onder meer een jaar
kunstgeschiedenis studeerde aan
de universiteit van Leiden, deed tot
voor kort vrijwilligerswerk in di
verseziekenhuizen. (foto AP)
Tsjech zwemt naar Westen
WENEN (GPD) Een Tsjechoslowaakse vader en zoon zijn er in ge
slaagd vanuit Joegoslavië naar het Westen te vluchten door over de rivier
de Mur te zwemmen. De man moest aanzien dat zijn vrouw, aan het
twijfelen gebracht door de hoge waterstand, door de Joegoslavische
grenswachten werd teruggehaald.
De 33-jarige Ivan Navara, zijn vrouw en zesjarige zoon Victor waren op
vakantie in Joegoslavië. Ze hadden gelezen over de dramatische ontsnap
ping van twee Tsjechoslowaakse meisjes, de 15-jarige Zolenka en haar
kleine driejarige zusje Veruschka een week geleden, die de rivier de Mur
overzwommen (de grens tussen Oostenrijk en Joegoslavië) en het Westen
bereikten.
De ouders van de meisjes en een zesjarig zusje verdwenen tijdens het
oversteken van de rivier. De Joegoslaven zeggen dat zij hen niet hebben
gearresteerd. Gevreesd wordt dan ook dat zij verdronken zijn.
Ondanks de risico's besloot het gezin Navara op dezelfde plaats een
poging naar de vrijheid te wagen. Zij hielden geen rekening met de zware
regenval die dit gebied de laatste drie dagen heeft geteisterd. Toen de
Tsjechoslowaakse zusters naar de vrijheid zwommen was de jongste op
de rug van de oudste gebonden en was de rivier maar 1.50 m diep. De
regenval van de laatste dagen zorgde voor een diepte van twee meter en
een aanmerkelijk snellere stroom.
Ivan Navara bereikte de Oostenrijkse oever net op het moment dat zijn
vrouw door de Joegoslavische grenswachten uit het water werd gesleept.
Ze was in paniek geraakt toen zij voelde dat zij geen bodem meer onder
haar voeten had en schreeuwde naar haar man dat zij terugging waardoor
de grenswachten geallarmeerd werden.
1 Jaar totale garantie, zonder kilometerbeperking. 3 Jaar lakgaran-
tie. 6 Jaar carrosseriegarantie op doorroesten van binnenuit. Plus de
garantie van een hoge inruilwaarde. En de garantie dat honderdduizen
den Golf-rijders zich niet kunnen ver
gissen. Wordt het niet eens tijd
voor een proefrit? Gegaran
deerd dat uw belang
stelling gewekt wordt.
Er is al een
Golf vanaf f18.150,-.
