'Het vult 'n gat
in onze kennis'
'Moeilijk jaar stadsvernieuwing
tegeleiding (ouders
an) gehandicapten
sen harde noodzaak'
Uniek herbarium terug
Wethouder vreest '85 als geldstroom minder wordt
Spaanse ambassadeur
)ii 3-oktoberfeest
landige
anden
rEMBEF^^*"* SEPTEMBER 1984
LEIDEN
)SK bestaat tien jaar
de artsen:
Tan,
Jchonenbe
Zynenbur
P' 'el' ^DEN - Tien jaar bestaat de af-
Meyer, Stog Leiden en omstreken van de
5K nu, die als Bond van Ouders
Taytel Spastische Kinderen in 1952
werd opgericht. Inmid-
dekken de letters de lading
meer, want de naam is nu:
raytelbau d van Motorisch Gehandicap-
woerd 13 Dat heeft alles te maken met
Leeuwenfeit dat ook lichamelijk gehan-
yne, Stollpten steeds geëmancipeerder
Cf—ii. ouder zijn geworden en nu
btoiK, Bi/vaak ,id zijn van deze bond
let tw^ede lustrum van de afde-
preekuur Leiden en omstreken wordt
•gen gevierd in de Mytylschool
v. Ryn, de Blauwe Vogelweg. In de
er, v.d. t^t van de doelstellingen zal van
G,p e tot vijf uur een infomarkt
'404* spreden gehouden. Daar zal me-
iw Kiewiet de Jonge meer kun-
Nieuwei vertellen over haar formule:
spreekuis mode aan". Mensen met een
mme rug, of spastici die niet
d hun handen kunnen gebrui-
k°men heel moeilijk aan goe-
Jaspers(cleding" 0ok een firma die aan*
laste huisraad maakt, zoals ge-
J. Crul, Ken bestek, zal present zijn. En
verder zullen recreatieve organisa
ties en hulpinstellingen zich pre
senteren. Tussendoor zijn twee op
tredens van de rolstoeldansgroep
"Dansende Wielen" uit Katwijk.
Dit festijn wijkt nauwelijks af
van het feest bij het eerste lustrum.
Betekent dat misschien dat er voor
de gehandicapten in die vijf jaar
weinig is veranderd? Voorzitter
van Kleef: "Er hebben wel wat ac
centverschuivingen plaats gehad.
Aanvankelijk waren we een vraag
baak. Maar de overheidsvoorlich
ting aan gehandicapten is beter ge
worden, dus die taak is afge
zwakt".
Het doel van de BOSK is onder
meer gehandicapte mensen te be
geleiden en te helpen, bijvoorbeeld
bij het contact tussen arts en pa
tiënt. "Wil iemand lid worden van
de BOSK, dan leggen wij een huis
bezoek af. Daarbij komen al met
een tal van problemen aan de orde.
Dan komt soms aan het lich dat ie
mand helemaal niet met zijn spe
cialist kan opschieten, in sociaal
opzicht dan. Soms is daar wat aan
BOSK-voorzitter Van Kleef: "Er is
nog veel te doen". (foto Holvast)
te doen, maar vaak is de situatie al
niet meer terug te draaien. Daarom
zijn we er het liefst zo snel moge
lijk bij".
Begeleiding van (ouders van) ge
handicapten is een noodzaak, die
Van Kleef zelf aan den lijve onder
vond toen zijn dochtertje werd ge
boren. Het meisje had een open
ruggetje. "Een week lang hebben
mijn vrouw en ik toen door het
huis lopen banjeren, niet wetend
wat te doen".
Nu is die voorlichting al beter, er
staat al snel iemand klaar die zelf
dergelijke ervaringen heeft. En al
tien jaar is de BOSK paraat met in
eerste instantie als voornaamste
taak de mensen een hart onder de
riem steken.
LEIDEN "Het vult een gat in de
aanwezige kennis en is een belang
wekkende aanwinst voor de bio-
historie", zegt drs. Ger van Vliet,
wetenschappelijk directeur van de
Leidse Hortus. "Belangrijk is dat
dè planten zijn voorzien van de na
men die ze in die tijd hadden. We
vinden in boekwerken uit die tijd
een hoop van dat soort namen. Nu
kunnen we definitief vaststellen
welke planten dat waren".
De opgetogenheid van drs. Van
Vliet betreft het Herbarium Gay
mans, één van de oudste en waar
devolste herbaria (een verzameling
van gedroogde planten) van Neder
landse herkomst, dat De Leidse
universiteit terugkrijgt van de uni
versiteit van Californië. De Ameri
kanen schenken deze omstreeks
1669 in de Leidse Hortus Botani
cus gemaakte collectie aan het
Rijksherbarium, waar deze verza
meling zal worden bewaard en be
studeerd.
Dit herbarium is in 1964 opgedo
ken bij een antiquarische boekhan
del in Amerika en aangekocht door
de universiteit van Californië in
Los Angeles. Voor de Leidse bio-
historici is het een historisch zeer
waardevol herbarium in drie boe
ken, bijeengebracht door Antonius
Gaymans. Deze Leidse apotheker,
die leefde van 1632 tot 1680, heeft
uitgebreid gebotaniseerd in de
Leidse Hortus, die toen nog een
tuin was met veel kruiden voor me
dische doeleinden.
De meer dan driehonderd jaar
oude collectie van Gaymans is bo
vendien een belangwekkende aan-
winst omdat herbaria uit de zeven
tiende eeuw zeldzaam zijn. Ze blij
ven zelden intact. Dat er enkele
desondanks bewaard bleven, ver
klaart Van Vliet uit het feit dat der
gelijk herbaria vaak heel lang fami
liestukken waren. "De plantkunde
werd toen bestudeerd door apothe
kers en doktoren. Ondanks de tur
bulente tijden kon het kwestbare
werk soms toch lange tijd worden
bewaard".
Dat een oorspronkelijk Leidse
collectie plotsklaps in de Verenig
de Staten opduikt vindt de Hortus-
directeur niet vreemd. "Het is nor
maal dat dergelijke boekwerken
uitzwermen. Zij hebben een grote
verzamelwaarde voor een beperkt
aantal liefhebbers over de gehele
wereld".
Het Herbarium Gaymans bevat
1620 exemplaren van planten. "Dat
is heel veel. Het rijksherbarium
heeft vier miljoen planten, maar uit
die de zeventiende eeuw is heel
weinig overgebleven. Als er het
blad van een gouden regen in zit
door
Raymond Peil
zou dat het oudste gouden regen
blad zijn, dat we hebben", aldus
Van Vliet.
Cadeau
Dat de Californische universiteit
het herbarium aan de Leidse colle
ga's cadeau doet is volgens drs.
Van Vliet eveneens opmerkelijk.
"Zij hebben daar gezegd 'met die
collectie kunnen we toch nooit wat
doen. Jullie zijn het meest geschik
te instituut om de boeken te bestu
deren'. Materiaal en feiten onbre-
ken daarvoor in Amerika. Het is
ook een unieke zaak dat het een
schenking is. Amerika heeft wei
nig cultuurgoederen uit het verle
den en geeft die niet gemakkelijk
uit handen"
"De waarde van de verzameling?
Wat de gek ervoor geeft. Dat kan
zijn drie kwartjes voor de één. Of
twintig- tot dertigduizend gulden
voor de ander", vervolgt Van Vliet.
Het herbarium krijgt daarom een
plekje in de kluis van het rijksher
barium. "Dergelijke unica moetje
goed bewaren
Dat betekent wel dat slechts een
select gezelschap wetenschappers
de gelegenheid krijgt om een blik
op de verzameling te werpen. "Mis
schien kunnen we de verzameling,
of een deel ervan, in 1990 tentoon
stellen, als de Hortus vierhonderd
jaar bestaat", speculeert Van Vliet.
In de reeks van bestaande oude
herbariumcollecties nemen de her
baria van Gaymans de derde en
vierde plaats in. De historische
waarde is mede aanzienlijk omdat
het herbarium een bijdrage levert
aan het onderzoek van de Neder
landse plantkunde in de 'Europese
Periode', de tijd van 1550 tot onge
veer 1700. De renaissance had toen
plaats waarin de belangstelling
voor de eigen omgeving, de Euro
pese flora dus, groot was.
Bovendien is dit herbarium voor
de geschiedenis van de Nederland
se floristiek (de leer van de ver
spreiding van planten in een be
perkt gebied) een aanwinst, omdat
de Leidse Hortus in de zeventiende
eeuw per traditie een grote collec
tie inheemse planten herbergde.
Tijdens een bijeenkomst in de
senaatskamer van het Academie
gebouw aan het Rapenburg zal di
recteur prof. dr. Arthur Gibson van
de botanische tuin van de Califor
nische Universiteit het Gaymans
Herbarium donderdag overdragen
aan mr. K. J. Cath, voozitter van het
college van bestuur van de Leidse
Universiteit.
agsdien;
i
21 tot 21
1161, ia
1, Oegstj
Hi
kade 23
edylaan
tel|et slecht Weer
is er misschein
l de oorzaak
'iden, Left dat er dit
t waarnr iets minder
chrijvingen
ingel27,re„ voor het
oeten,,ditionele .Jf-
7,Voor», *2 Wltte-
x)d. Overigens
•s de file voor
Stadsgehoor-
om en was het
mzs&iff&ikte van be
rg. (foto's Holvast)
LEIDEN - Het jaar 1985 wordt een
"heel, heel moeilijk jaar voor de
stadsvernieuwing". Wethouder Pe
ters zei dat gistermiddag bij het be
reiken van het hoogste punt van de
restauratie van de dak van het so
ciale dienstgebouw aan de Steen-
schuur.
"Er liggen nu al claims voor 24
miljoen gulden, terwijl er slechts
elf miljoen gulden te verdelen is.
Alleen voor het restaureren van ze
ventig woonhuismonumenten is
volgend jaar zeven miljoen gulden
nodig", hield Peters zijn publiek
voor.
Tot en met dit jaar kreeg de ge
meente Leiden geld via de zoge
naamde Interim Saldo Regeling
(ISR). Die ISR garandeerde de ge
meente Leiden jaarlijks een bedrag
van rond de dertig miljoen gulden
voor allerlei werkzaamheden in de
stad. Walmuren werden ver
nieuwd, grote panden gerestau
reerd, rioleringen aangelegd en er
Ongewenste sloop
LEIDEN Een 24-jarige bewoon
ster van het pand De Prediker, Jan
Vossensteeg 17, werd gistermid
dag geconfronteerd met mensen
die het huis ten onrechte wilden
slopen. Deze keer waren het werk
nemers van het sloopbedrijf De
Bolster, die het pand wensten te
ontdoen van al het aanwezige zink.
De politie maakte een eind aan
deze werkzaamheden toen de be
woonster kon aantonen dat zij de
rechtmatige eigenares van het
pand was en geen toestemming
had gegeven voor de sloop.
werden talloze subsidies verstrekt
aan huiseigenaren die hun monu
mentale eigendom in ere wilden
herstellen.
Met ingang van 1 januari 1985
houdt de ISR echter op te bestaan.
Er komt een nieuwe regeling.
Voortaan krijgt de gemeente Lei
den jaarlijks een bedrag, dat naar
eigen goed dunken besteed mag
worden aan stadsvernieuwing. De
nieuwe regeling houdt in dat de ge
meenten meer te zeggen krijgen
over de besteding van het geld, het
grote nadeel is dat het veel minder
wordt. Volgend jaar dus maar elf
miljoen gulden. En dat is veel te
weinig, aldus Peters.
Hij rekende voor dat er nu al
sprake is van een flink tekort. Als
de gemeente Leiden volgend jaar
toestemming geeft voor de restau
ratie van zeventig woonhuismonu
menten (dit jaar worden er zelfs
honderd gerestaureerd) blijft er
maar vier miljoen gulden over.
Binnen enkele jaren wordt ech
ter ook de subsidieregeling voor de
aanleg en vernieuwing van riole
ringen gaandeweg verminderd. Nu
betaalt het rijk nog 85 procent van
de kosten bij aanleg en vervanging
van rioleringen. Daarom wil Peters
zoveel mogelijk rioleringen aanleg
gen in 1985 om op die manier nog
veel subsidie binnen te halen. En
daarvoor is dan weer veel geld uit
het stadsvernieuwingsfonds nodig.
"In feite is er dan al sprake van een
tekort", zei Peters.
Volgens Peters zullen er dan ook
keuzes moeten worden gemaakt.
Er zullen veel minder woonhuizen
worden gerestaureerd. Het is zelfs
mogelijk dat er geen enkele subsi
die wordt verstrekt, maar dat
noemde Peters "onacceptabel". En
verder zal waarschijnlijk ook
slechts een deel van de geplande
rioleringen kunnen worden aange
legd omdat er anders helemaal
geen geld is voor andere stadsver
nieuwingsactiviteiten.
Eén van die andere zaken die uit
het stadsvernieuwingsfonds wor
den gesubsidieerd, is namelijk de
nieuwbouw in de binnenstad. Dat
is altijd duurder dan nieuwbouw in
bijvoorbeeld de Stevenshof omdat
de bouwplannen kleiner zijn en er
vaak oude panden aangekocht
moeten worden. Peters: "Tot nu
toe probeerden we vijftig procent
in de binnenstad te bouwen en vijf
tig procent daarbuiten. Het zal heel
moeilijk worden om die verhou
ding in stand te houden".
Na 1985 zal het met de stadsver
nieuwing weer iets beter gaan. Met
ingang van 1986 gaat de gemeente
Leiden namelijk zelf geld (onge
veer acht miljoen gulden jaarlijks)
in het fonds storten. Op dit mo
ment is de financiële ruimte voor
die storting in het fonds niet aan
wezig.
Ondanks Peters sombere toe
komstvisie toonde hij zich gisteren
verheugd over de restauratie van
de kap van het sociale dienstge
bouw aan het Steenschuur, dat in
1850 werd gebouwd. De vernieu
wing van de kap kost ruim 650.000
gulden. Het rijk betaalt daarvan
300.000 gulden in het kader van
een werkgelegenheidsregeling.
Een van de voorstanders van die
regeling, het Tweede Kamerlid De
Pree (PvdA), was uitgenodigd om
het bereiken van het hoogste punt
mee te vieren. Hij hees de Neder
landse vlag in de top.
Leiden heeft overigens in het ka
der van deze werkgelegenheidsre
geling al een miljoen gulden gekre
gen. Waarschijnlijk zal ook het
Reuvenscomplex (waarin vroeger
de bibliotheek zat) in de Breestraat
met dit geld worden opgeknapt.
Peters zal overigens proberen nog
meer geld uit deze pot los te peute
ren, want "Leiden heeft nog meer
wensen".
ADVERTENTIE
DE NIEUWE VISA 17D
RIJDT SUPER OP DIESEL
Al vanaf 19.250,-
VAU DER MELDE a CITROEN
hard[inder inschrijvingen dit jaar
I V
iling o
1IDEN - Een paar honderd min-
r dan vorig jaar, maar nog altijd
overleigoo mensen hebben zich giste-
i ingeschreven voor het haring
wittebrood. De meeste inschrij-
21.30 allemaal gewapend met pas-
orten, verschenen laat in de mid-
in de Stadsgehoorzaal, maar
k 's avonds druppelden er nog
rdig wat Leidenaars binnen.
Overigens zal het feest op drie
tober dit jaar worden bezocht
Tuur 'or een sPeciale 6ast- Burgemees-
spul, f Goekoop deelde in de Stadsge-
lorzaal mee dat Spanje een af-
zal sturen naar het
5.30 uridse volksfeest. "De Spaanse
En da* *s natuurlijk
.21 een bijzondere gebeurtenis,
r'opSnt het is sinds 1575 niet meer
lorgekomen. Dit kun je gerust
i fietstt
manif"
SIDEN - De kunstmanifestatie
rVOOIandige Handen is niet zaterdag,
als wij gisteren abusievelijk
eldden, maar zondag. De Pieters-
is dan van 11.00 tot 18.00 uur
2-*9 "opend.
een daad van verzoening r
aldus de burgemeester.
Verder zal er ook een Pools ge
zelschap afreizen naar Leiden. De
burgemeester hierover: "Het is
misschien wel goed om die men
sen uit te leggen waarom er zullen
lange rijen mensen staan te wach
ten op haring en wittebrood, want
anders ontstaan er misverstan
den".
De viering van drie oktober ken
merkt zich overigens sowieso door
een internationale aanpak. Niet al
leen gaan er dit jaar veel haringen
de grens over naar onder meer de
Nederland ambassades in het bui
tenland, ook verschijnen er folder
tjes voor buitenlanders.
De voorzitter van de 3 October
Vereeniging, A. Rörsch: "Volgend
jaar willen we zelfs de beschikking
hebben over foldertjes in bijvoor
beeld het Japans. Uitgeverij Brill
heeft ons toegezegd te willen hel
pen bij dat project".
De voorzitter vertelde overigens
ook dat de viering in 1986 een zeer
bijzondere moet worden. "In dat
jaar bestaat de vereniging namelijk
honderd jaar en dat moet zeer
groots gevierd worden; zo groots
dat we de televisie halen. Vandaar
dat we nu zelfs al een beetje zitten
na te denken over die viering".
aatf
ADVERTENTIE
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1984
tussen 16.00 en 17.00 uur
signeert
MAARTEN BIESHEUVEL
zijn nieuwe boek
REIS DOOR MIJN KAMER
BOEKHANDEL DEKKER
NIEUWE RIJN 45-46 LEIDEN
Leidse Kees
Dat het stadhuisverse bruids
paar Van der Klaauw zich gister
avond in de Stadsgehoorzaal liet
inschrijven voor het haring en
wittebrood, leuk. Maar het echte
hoogtepunt was natuurlijk de
presentatie van de single 'Ik ben
een Leidse glibber', gemaakt
door Leidse Kees.
De timing van die man: zijn
plaatje was nog niet opgezet, of
daar verscheen Kees, elegant ge
kleed in een witte broek, rode
blouse plus witte sjaal. Direct
vervoegde hij zich bij Oma van
Tongeren die al in de kantine van
de Stadsgehoorzaal zat en die
zeer tekstvast meezong.
Tekstvast was niet Cees Goe
koop die even na achten het eer
ste exemplaar kreeg overhan
digd. Gelukkig drukte Kees hem
op het hart dat hij het plaatje
thuis maar vaak moest draaien,
zodat ook de burgemeester over
enige tijd dit volkslied kan mee
zingen.
De voorzitter van de 3 October
Vereeniging, A. Rörsch, maakte
vervolgens een eind aan het ple
zier. Vriendelijk verzocht hij
Kees aanhang te verdwijnen
zodat de officiële persconferen
tie kon beginnen. Zijn woorden
waren misschien niet zo geluk
kig gekozen: "Zo, en dan nu even
serieus aan het werk".
Alsof Kees niet s
werk was! Tegen een paar radio
mensen zei de artiest nota bene
"Jullie moeten het eigenlijk zo
zien: dit is een soort promotie
voor Leiden".
Heel serieus dus.
Brandweersnorren
Brandweermannen mogen
geen baard hebben. Een snor is
wel toegestaan. Dat wil zeggen:
als de
voldoet
heid van
brengt.
de voorschriften
:n niet de deugdelijk-
het masker in gevaar
landelijke krant stond
dezer dagen een bericht over de
baard- en snorgroei van brand
weermannen. Een zegsman van
het ministerie van binnenlandse
zaken verklaarde dat indertijd
aan de oproep om overtollige
groei te snoeien aardig is vol
daan.
Alleen in Harderwijk schijnt
een blusser weerspannig te zijn
geweest. Tegen de korpsleiding
spande hij een kort geding aan.
Hij weigerde zijn fraaie baard te
laten verwijderen. Deze vrijwilli
ger, want dat was hij, werd ont
slagen.
Benieuwd naar de Leidse
baard- en snorgroei bellen we
brandweercommandant Mark.
"Al drie jaar staat in de voor
schriften van de gemeente dat
een baard absoluut niet kan",
verklaart hij. "Trouwens, ik zit
nou 32 jaar bij de brandweer en
in al die tijd heb ik hier geen
brandweerman met een baard
gezien. Ja, als ze van vakantie te
rugkomen..."
Én de snorgroei?
"Kijk, de snor moet officieel zo
geconstrueerd zijn dat-ie binnen
het dichtingsraam van het mas
ker valt".
Pardon?
"Doet u uw vinger maar even
op het voorhoofd". Ook u, lezer,
wordt verzocht dit te doen, voor
gek zitten kan even geen kwaad.
"Heeft u die vinger nou op het
Leidse Kees, Oma Van Tongeren. Leidse Cees
glibber'.
voorhoofd! Goed, daar gaan we:
de vinger maakt nu een tocht
langs de slaap naar de kin. Op de
ze weg mag u geen groei tegen
komen".
Begrepen, maar hoe zit het nou
eigenlijk met die vorstelijke snor
van de brandweercommandant
zelf, is die niet te majesteitelijk
voor het masker?
"Mijn snor! Niets mee aan de
hand. Die valt ook binnen het
dichtingsraam".
'De Leienaar'
In de rubriek 'Stierlijk' van het
Leiderdorps weekblad stond het
volgende bericht: "Met ingang
van dinsdag 25 september 1984
gaat er in de stad Leiden een
spiksplinternieuw Weekblad
verschijnen dat elke dinsdag in
een oplage van 45.000 in geheel
Leiden verspreid wordt. De uit
gever en de redaktie is dezelfde
als van uw aller Leiderdorps
Weekblad".
Wat krijgen we nou! Is de staf
van uitgeverij Verhagen de kluts
kwijt? Deze uitgeverij geeft im
mers ook ons aller Merenpost en
de Zuid-Wester uit, weekbladen
die in de Merenwijk en Zuid-
West gratis in de bus worden ge
duwd.
Na een rondborstig 'Goeiemor-
rege' vertelt Verhagen dat zulks
niet het geval is: "Ik ga dus niet
nog een blad in Leiden op de
markt brengen, ja. Die twee bla
den worden gewoon samenge
voegd, ja".
Ja?
"Want het zit dus zo: je gaat
wel eens een beetje prakkizeren
als je die bladen leest. Dan denk
je: wat kan ik nou doen om een
beetje meer greep op die markt
te krijgen? Hoe zorg ik er bij
voorbeeld voor dat die weekbla
den leesbaarder worden".
En dan is samenvoegen het Ei
van Columbus?
"Uitproberen hè. Het is overi
gens niet zo dat ik het specifiek
Mcrenwijkse nieuws er uit gooi.
'De Leidenaar' die in de Meren
wijk verschijnt bevat een pagi-
naatje Merenwijks nieuws. Het
zelfde doe ik in Zuid-West".
Eigenlijk verandert er dus niet
zoveel?
"Nou ja, de oplage wordt gro
ter. Die ligt nu op zo'n 32.000.
Vanaf volgende week verspreid
ik 45.000 exemplaren van 'De
Leidenaar' in Leiden. Op die ma
nier probeer ik dus heel Leiden
te pakken".
