Veronica nog zonder actualiteitenruhiiek Nederlandse tv-inzendingen Prix-Italia vallen op Opening Filmdagen gênante vertoning Seth Gaaikema op herhaling Vera Lynn wacht grote belangstelling Vanrunxt: 'onbeschaafde' dans 'Toekomst Intro-dans in gevaar' DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1984 RADIO-TV-KUNST PAGINA 27 TRIEST (GPD) - De Nederlandse tv-inzen dingen op het Prix-Italia-festival vallen op tussen het overige aanbod, voor zover dat tot nu toe vertoond is. Woensdagochtend werden het tv-verhaal 'Zoals het is' (NOS, Werkteater en Meatball Video) en de docu mentaire 'De Verlokking' (VPRO) tegelij kertijd afgespeeld, zodat de pers en andere toeschouwers - voornamelijk programma makers en omroepbestuurders uit de deel nemende landen - moesten kiezen. Het gros van het tv-drama dat in Triest de revue gepasseerd heeft, is gegoten in de vorm van het 'traditionele' tv-spel: profes sionele acteurs spelen volgens een vast staand script 'foutloos' een afgerond stuk dat min of meer artistiek gefilmd wordt. Bij de tv-documentaires is het al niet anders: het zijn steeds zeer journalistieke benade ringen van maatschappelijke vraagstukken en portretten van belangwekkende perso nen of instellingen, gelardeerd met archief beelden, interviews en actuele beeldversla gen. 'Zoals het is' en 'De Verlokking' behoren temidden daarvan tot de weinige uitzonde ringen. Afgezien van de vraag, of de in ja nuari in Nederland uitgezonden produktie 'Zoals het is' niet evengoed in de categorie 'documentaires' had kunnen meedraaien, voldoet dit NOS-programma in geen enkel opzicht aan het bovengenoemde traditione- door Henk Linse le concept voor tv-drama's. Het is geba seerd op een werkelijke kennismaking van een van de maaksters met een gezin in Ca- stricum (de andere makers), dat bestaat uit vader, moeder en twee kinderen - allen met een lichamelijke handicap. Gemeenschap pelijke interesses en het feit dat eerderge noemde maakster acteert bij 'Het Werktea ter', dat reeds verscheidenen malen stuk ken over gehandicapten heeft uitgevoerd, leidden tot dit opmerkelijke video-zelfpor tret van de gehandicapte familie. Acteren en werkelijkheid, feiten en fantasie lopen door elkaar in 'Zoals het is' en de schroom van het publiek om mensen met lichamelij ke gebreken van dichtbij te observeren wordt op de proef gesteld. Slechts een handjevol toeschouwers volgde het stuk in Triest (de jury kijkt ach ter gesloten deuren) en de reacties van de genen die tot het eind bleven, waren voor zichtig - zoals mensen meestal omgaan met zaken die 'moeilijk liggen', nieuw voor ze zijn of een voor hun schokkende werkelijk heid tonen. Onder de aanwezige journalis ten leefde daarnaast de eerdergenoemde vraag, of 'Zoals het is' wel in de juiste cate gorie meedoet en was er kritiek op de aan zienlijke lengte (bijna 75 minuten). Het zevende deel uit Cherry Duyns' serie 'Lotgevallen', 'De Verlokking', viel op in de categorie documentaires doordat de per soon van Duyns als interviewer zo'n be langrijke rol speelt. Zijn gedachten vormen het commentaar bij het verhaal van de Hol landse landarbeider Johan de Vries, die zich in dp oorina Hnnr de Duitsers als 'kolo nist' liet ronselen, na de bevrijding in een Russisch kamp terecht kwam en nu al ruim twintig jaar met zijn Poolse vrouw een ar moedig leven leidt in Gdansk. Ook heeft Duyns bij zijn bezoek aan De Vries weinig moeite gedaan om zelf uit beeld te blijven: ook hij hoort bij het decor en 'De Verlok king' is daardoor een zeer persoonlijk ver slag van 'een man die een verkeerde keuze heeft gemaakt'. In de categorie drama reageerden pers en toeschouwers al wel overwegend positief op het Amerikaanse stuk 'Who will love my children?' (ABC Circle Film), over een on geneeslijk zieke moeder die de kracht op brengt om haar kinderen af te staan en zich ervan te verzekeren dat er na haar dood goed voor ze gezorgd en vooral van ze ge houden zal worden. Fabeltjeskrant tegen racisme HILVERSUM (ANP) - De grote omroepen zijn van plan, vanaf oktober volgend jaar, een nieuwe serie van de Fabeltjeskrant op de buis te brengen, geproduceerd door Chanowski Productions onder auspiciën van de Novib, de Nederlandse Organisatie voor Internationale Ontwikkelingssamenwerking. De bedoeling van de nieuwe Fabeltjeskrant is, kinderen met een verschillende sociale en etnische achtergrond begrip en waardering voor elkaar bij te brengen, door hen op een speelse manier vertrouwd te maken met een wereld die anders is dan de hunne. De AVRO heeft het initiatief genomen voor dit project. Een woordvoerder van de AVRO zei, dat TROS. KRO, VARA en Vero nica er al ja tegen hebben gezegd. De NCRV denkt nog na. Vol gens de AVRO is er sprake van een samenwerking die „uniek is in de Nederlandse omroepwereld". De grote omroepen gaan probe ren, de nieuwe Fabeltjeskrant elke avond op een vast tijdstip uit te zenden. Joan Collins, Bruce Alexis, Blake en Krystle. OOSTERBEEK (ANP) - De VW Arnhem en Zuid-Veluwe ver wacht op 23 september meer dan 10.000 mensen tijdens het open lucht-optreden van de Engelse zangeres Vera Lynn in Ooster beek. De 'Sweetheart of the for ces' zal in het park voor het Air- bornemuseum een anderhalf uur durend optreden verzorgen in het kader van de herdenking var. de Slag om Arnhem. In verband met de massale belangstelling voor dit gratis concert zal een deel van Oosterbeek voor alle verkeer worden afgesloten. De Nederlandse Spoorwegen zetten extra treinen in. De inmiddels 67-jarige Vera Lynn genoot in de oorlog enor me populariteit onder de geal lieerde soldaten en bij miljoenen radioluisteraars in Amerika, En geland, Nederland en België. Het is volgens de Arnhemse VW vrijwel zeker dat de zangeres haar werelberoemde liederen 'Land of Hope and Glory' en 'We'll meet again' ten gehore zal brengen. Vera Lynn treedt nog slechts incidenteel op. De laatste keer dat zij in ons land zong was ter gelegenheid van de 75ste veijaar- dag van prinses Juliana. Dansgroep Vanrunxt met 'poging tot beweging' (Mare Vanrunxt/Henryk Gorecki, Virgin Prunes). Gezien op 19 september in het LAK-theater, Leiden, Aldaar ook van avond. Verder nog van 3 Urn 5 oktober in de Lantaarn, Rotterdam en op 12 en 13 oktober in de Toneelschuur, Haarlem. LEIDEN - Ballet was vroeger een voortdurende po ging de zwaartekracht te vlug af te zijn en zo de illusie van gewichtloosheid te wekken. Die tijd is voorbij: moderne dans is vaak aards en in het ge heel niet verheven. Waarom zou je de mensen con fronteren met dartele wezentjes, als het leven geen aanleiding tot dartelheid geeft? lijkt in moderne dans vaak de vraag. Aan die dans worden vaak zelf opgeworpen beperkingen opgelegd; hinderpalen voor de vrije expressie. De Belg Mare Vanrunxt, met zijn 23 jaar beho rend tot de allerjongste generatie choreografen, is een extreme exponent daarvan. Is dit nog dans, of wordt het tijd voor een nieuw begrip? Bij de door hem gehanteerde bewegingen is elke vorm van verfraaiing achterwege gelaten. Een elementaire symboliek wordt rechttoe-rechtaan opgevoerd. On beschaafde dans zou je kunnen zeggen, maar dan niet in de negatieve betekenis van boers of plat. 'Poging tot beweging' bestaat uit vier delen. In het eerste deel zijn de vijf dansers gekleed in een nauw, zwart pak, dat hun benen samenklemt. Dat geeft hen de motoriek van vissen. Op majestueuze muziek van Gorecki's 'Synfonie der Klagelieder' begint de een na de ander traag het eigen lichaam af te tasten. Ze zijn puur met zichzelf bezig, als be treft het een embryonale fase van het leven. De eer ste duidelijke sensatie die ze lijken te ondergaan is die van jeuk. In het tweede deel wordt die dierlijke indruk ver sterkt door de geluiden van walvissen, die de muzi kale entourage vormen. In witte hemdjes of broe ken bewegen ze beurtelings bij de enige lichtbron, een spot. Een bedachtzaam aftasten van de omge ving en, voor het eerst, ook van de ander. Dan breekt in het derde deel de hel los. Op de loeiendharde klanken van de Virgin Prunes lijken de bewegingen nog het meest op die van dolge draaide kippen. Geblinddoekt stampen de dansers in het rond, in kadans buigend en met uitgestrekte armen zichzelf omhelzend. In het laatste deel is de bewegingsvrijheid nog maar minimaal. Gewikkeld in papier kruipen de dansers met een slakkengang over de rood verlich te vloer, en maken daarbij de knisperende gelui den, die je tijdens een royale pakjesavond kunt ho ren. Naakt (nou ja, bijna) komen de dansers uit hun cocon en geven zich, weer ieder voor zich, over aan een hitsig bewegen op de vloer. Dan stellen de ont popten zich in slagorde voor het publiek en begin nen zich in een steeds hoger tempo te strelen. De beweging staakt en van achter de dansers wordt een fel licht op het publiek gericht; als was het een straf voor het zien van al dat Belgisch bloot. Het is lang wachten tot een eerste durfal onder de toe schouwers in de handen klapt. 'Poging tot beweging' is voor alles overrompe lend. De voorstelling is rechtstreeks en dwingt aan dacht af, maar is tegelijk ook naief en rechtlijnig. De op zich te prijzen soberheid krijgt soms dram merige trekken, omdat subtiliteit vaak ver te zoe ken is. De uitvoering moet het hebben van inzet, en zeker niet van danskwaliteit. Toch toont 'Poging tot beweging' een zeer fysie ke vorm van dans, die als een rechtse directe aan komt en benieuwd maakt naar de ontwikkeling van Vanrunxt als choreograaf. Ik kreeg er althans een bepaald niet psychische bloedneus van. ARIEJAN KORTEWEG AMSTERDAM (ANP) - „Als de herstructureringsoperatie voor po diumkunsten doorgaat zoals deze tot nu toe is uitgevoerd, zou het balletgezelschap Intro-dans uit Arnhem niet voor een tweede maal in aanmerking komen voor de prijs van de kritiek. Misschien bestaat het gezelschap niet eens meer bij de.volgende uitreiking." Dat stelde Krijn Boon, directeur van de Stadsschouwburg in Arn- CONCERT DUIVENVOORDE - Het Gijsbrecht van Aemstel Ensemble con certeert vanavond in Kasteel Duiven voorde. Het ensemble bestaat Dit Leo- nore Pameyer(fluit), Ernestine Stoop- (harp), Jan Erik van Regteren Altena- (viool en altviool) en Eduard van Reg- teren Altena(cello). Het programma bevat composities van o.a. Ph.E. Bach, Schubert, Debussy en Ketting. hem, gisteren in Amsterdam tij dens de uitreiking van de jaarlijkse onderscheiding van de Nederland se Kring voor Theatercritici aan het Arnhemse balletgezelschap. De prijs werd namens het gezel schap in ontvangst genomen door Ton Wiggers en Hans Focking. Boon meende dat de provincie- en gemeentebesturen, nog afge zien van de financiële problemen, een flinke kater zullen overhouden aan de reorganisatie. Die zal hen er lang van weerhouden zich in te zet ten voor eigen provinciaal of stede lijk kunstenbeleid, aldus Boon. Hij voorzag verder dat de schouwbur gen in de provinciale centrumge meenten het nog moeilijker krij gen dan nu al het geval is door het jarenlange snijden in de speelbud- getten. 'Dynasty' weer op het scherm HILVERSUM (ANP) - Veroni ca zal het komende tv-seizoen opnieuw geen actualiteitenru briek op de buis brengen. De thema-serie '1990' wordt niet voortgezet, en met Ton Plan ken, de man achter dit pro gramma, is geen overeenstem ming bereikt over het begin nen van 'echte' actualiteitenru briek. Er komt wel een aantal nieuwe the ma-programma's, onder meer over geld, defensie, nieuwe media en ontwikkelingssamenwrking. De nieuwe vaste tv-dag van Ver onica in het komende wintersei zoen, de donderdag, zal „meer dan ooit een mengeling van eigentijdse informatie, amusement en mu ziek" worden, zo beloofde de VOO vandaag in Hilversum bij de pre sentatie van de winterprogram- ma's. In de komende winter wordt het verhaal over het ontstaan van Ver onica, dat deze zomer niet klaar was, in vier delen uitgezonden on der de titel 'Het Veronica-avon- tuur'. Nieuw is de documentaire 'Het adelaarsnest' over de opkomst van Hitier en het nationaal-socia- lisme in Duitsland. Deze zesdelige serie is vervaardigd door Belbo- produkties, het bedrijf dat ook zorg draagt voor de thema-uitzen ding over de Nederlandse defensie. Jan Terlouw zal - vanaf de Amster damse beurs - het themaprogram ma over geld presenteren. Jef Rademaker maakt voor de VOO een programma over 'Show- point', een erotisch cabaret in Brussel dat te boek staat als een van bekendste gelegenheden op dit terrein. Verder borduren Hans Keiler, Hans Verhagen en Henk Hofland voort op Orwells boek 1984 in het programma '1984, de wereld van George Orwell en ver der'. In samenwerking met het mi nisterie van buitenlandse zaken heeft de VOO een serie van zes films gemaakt over ontwikkelings projecten in Derde Wereld. Dynasty Dynasty komt terug bij Veroni ca, en als opvolger voor 'Not the nine o'clock news' komt 'Alas, Smith and Jones', een satirisch programma van hetzelfde team met een knipoog naar de befaamde Western-serie 'Alias Smith en Jo nes' die enkele jaren geleden op de Nederlandse televisie was te zien. Nieuw zijn verder de series 'Mas ter of te game' over intriges bij een diamantconcern, de in de jaren twintig spelende politieserie 'Chiefs' met in de hoofdrol Charl ton Heston en 'Blue Thunder', een serie over een superhelikopter die wordt ingezet bij de strijd tegen de misdaad. Schoolplein Voor de jongeren van Club Vero nica komt er een speciaal maande lijks programma, 'Schoolplein' ge heten, dat iedere keer uit een school ergens in Nederland komt. De leerlingen stellen dit 50 minu ten durende programma samen met het redactieteam, waarbij naast muziek en bekende mensen zaken als 'het talent van de school' en 'de leraar van de maand' aan bod komen. Wat de muziek betreft krijgen Countdown en Nederland Muziek land iets meer zendtijd. Speciale grote popconcerten heeft Veronica voor de komende winter nog niet op het programma staan. De sport zal onder meer aandacht krijgen in speciale programma's over Austra lisch voetbal, ijshockey en motor sport. Ook de Veronica-strandrace komt terug. Het middagmagazine 'Tineke' wordt met twintig minu ten uitgebreid tot bijna anderhalf uur, en de vliegende kwis 'Op jacht naar de schat' wordt voortgezet. Veronica heeft voor de komende winter maar liefst 21 speelfilms ge programmeerd. Naast de nodige films in het misdaadgenre zijn on der meer te zien 'Marathon Man' met Dustin Hofman, 'Suspicion' van Alfred Hitchcock, met in de hoofdrol Gary Grant en 'Christiane F', de film over een jong meisje dat in West-Berlijn ten onder gaat aan drugs en prostitutie. NCRV hekelt radiopiraten en tv-geweld HILVERSUM (ANP) - De NCRV vindt dat de politiek paal en perk moet stellen aan gewelddadige -vooral uit de Verenigde Staten afkomstige- tv-programma's. Ook vindt de christelijke om roepvereniging het een schande dat de overheid niet doeltreffen der ingrijpt tegen de radiopira ten, die het in sommige delen van het land onmogelijk maken om nog naar de Hilversumse ra dio te luisteren. Het hoofd van de NCRV-televi- sie, H. van Manen, vroeg zich gis teren bij de presentatie van het winterprogramma van zijn om roep in Hilversum af wat de Ne derlandse politici nog denken te doen tegen het oprukken van het geweld op de buis, vooral in kin derprogramma's. Het commer ciële aanbod via de satelliet en het daartegen opbieden van om roepen die alleen maar in de hoogste kijkcijfers zijn geïnteres seerd zal tot een vloedgolf van geweld op de televisie gaan lei den. Dit „gewelddadig inram- men op het kinder- en volwassen hoofd" laat de politiek kennelijk koud, zo betoogde hij. Volgens het hoofd van de NCRV-radio, P. Hollaar, komen bij de omroepen duizenden klachten binnen over de slechte ontvangst van Hilversum als ge volg van piraten, maar „intussen staat de overheid het bestaan van circa 12.000 piraten knipogend toe". Danny de Munck kreeg op de openingsavond van het filmfestval i Utrecht een prijs aangeboden door hoofdredactrice Adri de Vries va Viva. De jonge ster was door de lezereressen van het weekblad voor c prijs uitverkoren. UTRECHT (GPD) De onhandig heid van enthousiastelingen met een volgens iedereen prachtig doel voor ogen, heeft vaak een aparte charme gevormd van de Neder landse Filmdagen. De toespraken van Jos Stelling bijvoorbeeld be ginnen legendarisch te worden. Maar die onhandigheid te willen exploiteren, dat is toch wel de on handigste zet geweest van de ope ningsavond. Het verbaasde feestpubliek (on der wie veel buitenlandse gasten, zoals de acteurs uit 'De Grens' en de uit belangstelling binnenge wandelde Sergio Leone) werd ge confronteerd met een afgrijselijke 'bal' van de instelling Dutch Film Promotions en een tut-hola van WVC. Dit duo presenteerde de avond en deed dat met zoveel pro- vincialiteit en geblunder dat ieder een in de zaal het twee uur met sa mengeknepen tenen heeft zitten aanzien. Achteraf bleek het te zijn gegaan om een cabaret-act, waar dan nog wel twee minuten om ge lachen kon worden, maar de eeu wigheid van ergernis was er niet meer mee weg te branden. En was dan de rest van het voor programma nog maar van niveau geweest. Mevrouw Vos, burge meester van Utrecht, verrichtte de opening, maar zat merkbaar om tekst verlegen. Een meneer van de provincie deed ook al het ergste vrezen op het moment dat hij zijn rede uit de binnenzak toverde en een bril op zette om „te kunnen zien wat we zeggen". En erg werd het. En dan de filmpjes. Foei! Een nederlandse filmdagen eindeloze commercial van Frans Weisz voor Amev-verzekeringen, een gedateerde Philips-commer cial van Joop Geesink bijvoor beeld. Gelukkig maakte de openings film veel goed, en anders wel het feestje achteraf met een verras singsoptreden door een filmma kersband, bestaande uit Ate de Jong, Hans Scheepmaker, George Schouten, Leon de Winter en Dick Maas. En er zijn al wat prijsjes uitge deeld. Danny de Munck ontving de prijs van het damesblad Viva. En de onderscheiding van het Film fonds voor het beste televisiepro gramma over film ging naar een IKON-uitzending over Leo Hur- witz. Eervolle vermeldingen gin gen naar een aflevering van het KRO-programma 'Films en Fans' en 'De weg naar Bresson', een NOS-inzending die als film van Jurrien Rood en Leo de Boer ook al eens in het filmfestival van Can nes vertoond is. De Arnhemse schouwburgdirec teur vreesde bovendien een terug slag op de spelers en de belangstel ling, met name voor groepen die zich bezighouden met vernieuwing en experiment, terwijl ook het commerciële en wat omvang be treft belangrijke aanbod van vrije toneelprodukties, musical en kleinkunst te lijden zal hebben van de reorganisaties. Ton Wiggers, met Hans Focking de leider van het balletgezelschap, voelt de herstructurering van de podiumkunsten ook als een be dreiging voor het gezelschap, zo maakte hij althans duidelijk. In Den Haag lijkt men te zijn vergeten dat er buiten de grote steden ook nog dansvoorzieningen zijn met een deels landelijke betekenis, al dus Wiggers. 't Orakel. Show van Seth Gaaikema. Met Bob Zimmerman (piano en syn thesizer), Jan Blok (gitaar) en Hans Braber (slagwerk en synthesizer). Gezien op 19 september in de Leidse schouwburg. Aldaar vanavond nog te zien. LEIDEN - Het in grote getale naar de schouwburg gekomen publiek heeft zich gisteravond door Seth Gaaikema aangenaam laten vermaken. Waarschijnlijk zijn de bezoekers van gisteren en vanavond vorig jaar niet naar Seth geweest, toen hij in novem ber 1983 ook in Leiden was; en mocht dat wel het geval zijn en mochten ze toch nog veel gela chen hebben, dan zijn ze wellicht wat vergeetachtig. Dit program ma 't Orakel heet een vernieuw de versie te zijn van zijn vorige 'orakel'-show. Welnu, die ver nieuwing valt erg tegen - meer dan de helft van het programma was gewoon hetzelfde. Het pro grammaboekje is groter en er geworden. Wie echter het vori ge boekje bewaard heeft, zal al leen al aan de hand van de titels kunnen vaststellen, dat er nau welijks van een nieuwe show sprake is. 'Het lied over Alterna tieve Ina', 'het ene volksdeel lacht gul en luid 'literatuur op de muur' ("Boos op Koos"), 'Piet Lut naar Lilliput', 'verplich te vakantie' ("de reis kost een rooie rug/zo wil men ook terug"), 'Why must the show go on'?: stuk voor stuk oude programma- nummers onder het nietszeggen de motto: het orakel kakelt. Je zou a la Gaaikema kunnen zeg gen: Seth neemt ons in de ma ling/ wat is dat voor verschraling/ zijn nieuwe programma is ge- herhaling. Want met dit soort rijmpjes zit de show weer vol. Naar aanlei ding van het bezoek van de paus naar Nederland (trouwens ook geen nieuw onderdeel en zeker geen origineel thema) zegt hij bij voorbeeld: u bent heilig, wij zijn leek, hartelijk welkom op het vliegveld Beek. Daarbij brengt hij dat dan ook nog vaak met een gezicht, alsof hij wil zeggen: vind je dat nou niet knap gevonden. De RSV-show was één van de be tere nummers, waarbij hij weer iets van zijn oude faam kon terug veroveren. Maar in dat nummer viel weer tegen, dat hij de tek sten bijna zat op te lezen. Wat daarvan de reden mag zijn, blijft vaag. Zo recent is die RSV-affai- re nu ook niet bepaald, dat hij de ze teksten nog niet geleerd had kunnen hebben. Bovendien blijft hij lang op een soort nep- zetel zitten, waardoor het toneel beeld saai en statisch is. Vorig jaar vroeg Seth aan de zaal, of er een Groninger aanwezig was. Het antwoord was: ja, waaraan Seth een hele conférence vast knoopte. Ook gisteravond ge beurde dat en: ja hoor, er zat weer een dame uit Groningen in de zaal. Toeval of doorgestoken kaart. Wanneer het antwoord op zijn vraag ook vanavond, als de show wordt herhaald, weer posi tief luidt, wordt dat laatste waar schijnlijker. WIJNAND ZEILSTRA.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 27