Gewonden
door
gas
water
Scholen: controle op spijbelen is goed
'Papieren leerlingen? Ik vind het een zware insinuatie'
Waterleiding in Hengelo 'besmet'
111
BEATRIX' ADJUDANT VALT VAN PAARD
Prinsjesdag
zoals 't hoort
WM*'mkü
'Ziekenhuisrekeningen
schaden verzekeraars
Gelijke behandeling vrouw kost banen
Schoner bacterie slokt
fosfaat in afvalwater op
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1984
BINNENLAND
PAGINA 5
win
■giek
eind
de g
tfieuf
HENGELO (GPD/ANP) Deskundigen van de veilig
heidsinspectie, brandweer, politie en justitie zullen nog
deze week beginnen met een onderzoek naar de oorzaak
van gasvorming in een deel van het Hengelose waterlei
dingnet. Twee mensen liepen hierdoor gisteren tweede- en
derdegraads brandwonden op aan armen, gezicht en han
den. Toen zij hun waterkraan opendraaiden, ontvlamde
het gas door aanwezigheid van open vuur in de geiser.
Het gas was afkomstig uit een gro
te lpg-tank. Het vat was door een
Leiderdorpse firma op het water
leidingnet aangesloten voor een
verplichte vijfjaarlijkse controle op
de drukvastheid.
In de hiervoor leeggemaakte
tank bleek echter nog druk aanwe
zig te zijn die bovendien hoger was
dan de druk op de waterleiding,
waardoor het gas geruime tijd in de
waterleiding werd geperst. De lei
dingen in een deel van de woonwij
ken Berflo Es en Groot Driene
raakten ermee besmet.
Onmiddellijk nadat de eerste
melding de politie gistermiddag
bereikte, werd groot alarm gesla
gen. De bewoners van de desbe
treffende stadsdelen werden met
geluidswagens gewaarschuwd om
hun waterkranen niet te gebrui
ken. Hetzelfde gebe,urde via de Hil-
Strafvervolging
wegens ongeluk
circuit Zandvoort
HAARLEM (GPD) - Zowel Zand-
voorts circuit-exploitant Cenav als
constructiebedrijf Okkerman in
Voorburg zal strafrechtelijk wor
den vervolgd wegens het toebren
gen van zwaar lichamelijk letsel
door schuld. Dit naar aanleiding
van het instorten van een loopplat
form tijdens races op het circuit
van Zandvoort op 26 augustus,
waarbij 35 mensen gewond raak
ten. De Haarlemse officier van jus
titie mr. Zandbergen heeft dit gis
teren meegedeeld.
De Cenav zal worden vervolgd
wegens het niet aanvragen van de
vereiste bouwvergunning en het
constructiebedrijf in verband met
fouten in de constructie van het
loopplatform. Volgens Zandber
gen vertoonde deze constructie
mankementen en is gebruikge
maakt van ondeugdelijk materiaal.
Door het instorten van een loop-
platform tijdens de Grand Prix op
het Zandvoortse circuit raakten 26
augustus 35 mensen gewond van
wie. vijf ernstig. De Cenav (Circuit
Exploitatie Nederlandse Autoren-
sport Vereniging) heeft voor dit
loopplatform, dat vlak voor de For
mule-1-race is aangebracht, geen
bouwvergunning aangevraagd..
versumse radiozender waar werd
'ingebroken' in de uitzendingen.
Waarschuwing
De bewoners van de woningen
binnen de gevarenzone kregen al
lemaal een persoonlijk waarschu
wing. Hun woningen werden ge
ventileerd en de binnenleidingen
van de waterleidingen ontgast. Bij
de vijf woningen waar niemand
werd aangetroffen, werd een brief
je door de bus gedaan en een waar
schuwingssticker bij de sloten van
de deuren geplakt. Diverse wegen
in de directe omgeving werden ge
deeltelijk of volledig voor alle ver
keer afgesloten.
De waarschuwing dat er gas in
de waterleiding was gekomen
kwam voor de bewoners van twee
huizen te laat. „Er was plotseling
een enorm vuur", zo verklaarde
een 69-jarige man die water tapte
om thee te zetten. Hij liep brand
wonden aan onder meer zijn han
den op. Ook een 61-jarige vrouw
tapte warm water toen zich een ex
plosie voordeed.
Het hoofdwaterleidingnet werd
doorgespoeld en omstreeks vijf
uur was al het gas uit de leidingen
verdwenen. De bewoners van de
wijken hadden echter nog geruime
tijd smerig water.
De politie kreeg in 2,5 uur tijd
zo'n duizend telefoontjes te ver
werken van verontruste wijkbewo
ners. Ook bij het gemeentelijk
voorlichtingsbureau stond de tele
foon roodgloeiend.
Kort vóór het vertrek van de gouden koets vanaf paleis Noordeinde sloeg de schrik het paardenvolk om
het hartj.Ha/re Majesteits adjudant en hofmaarschalk, de overste Blussé van Oud-Alblas, viel van zijn
paard. Het dier was geschrokken v
DEN HAAG (GPD) - Prinsjes
dag is in Den Haag verlopen zo
als het hoort. Een lekker zonne
tje, een wuivende koningin,
mooie uniformen, grote paar
den en veel juichende mensen
langs de kant van de weg.
Er waren nauwelijks inciden
ten. Even dreigde er een pro
bleem toen tien demonstranten
langs de route een spandoek
met een tekst tegen kernwa
pens ontrolde. Daar hadden ze
een vergunning voor. Oran
jeklanten vonden dat echter
ongepast. De politie trad sus
send op.
Een andere actie voor de vre
de werd niet door de politie ge
tolereerd. Agenten hielden vier
demonstranten met sandwich-
borden tegen, toen die de bin
nenstad in wilden.
De traditionele stoet vertrok
voor het 'eerst sinds vele jaren
niet meer vanaf paleis Lange
Voorhout. Het pas gerestau
reerde paleis Noordeinde was
nu het vertrekpunt. De tocht
ging via de Heulstraat, het Lan
ge Voorhout en de Korte Vij
verberg naar het Binnenhof.
Voor de paarden, de militai
ren, de muziekkorpsen en een
i ovnerwachte manoeuvre v
voorbijkomend rijtuig.
groot deel van het publiek
maakte dat weinig verschil. Al
leen de ware liefhebbers von
den de balkonscène op het
Lange Voorhout vroeger leuker
en spontaner. De koningin,
prins Claus, prinses Margriet
en Pieter van Vollenhoven
moesten dit keer vanachter het
paleishek worden toegejuicht.
Kort geding tegen o.a. AZ Leiden
UTRECHT (ANP) - De particuliere
ziektekostenverzekeraars lijden
jaarlijks 30 tot 40 miljoen gulden
schade doordat de academische
ziekenhuizen zich bij het declare
ren niet houden aan het wettelijk
systeem. Dat betoogde de raads
man van het Kontaktorgaan Lan
delijke Organisaties van Ziekte
kostenverzekeraars (KLOZ), mr
G.J. Kemper, gisteren tijdens de
behandeling van een kort geding
voor de president van de recht
bank in Utrecht.
Het KLOZ had de academische
ziekenhuizen van Utrecht, Amster
dam, Groningen, Nijmegen, Lei
den en Rotterdam gedagvaard. Het
eiste dat de ziekenhuizen zich van
af 1 november weer aan de regels
houden en vroeg rechtbankpresi
dent mr L. Schuman een dwang
som van een half miljoen gulden
vast te stellen voor elke overtre
ding.
Beide partijen bleken het overi
gens oneens over wat het „wette
lijk systeem" inhoudt. De zaak ligt
volgens de raadsman van de zie
kenhuizen, mr De Witt Wijnen,
zelfs te gecompliceerd voor een
kort geding.
Sinds de inwerkingtreding van
de wet tarieven gezondheidszorg,
begin 1982, stelt een speciaal or
gaan -het COTG- de tarieven vast.
Voordien gebeurde dat voor de
academische ziekenhuizen door de
minister van onderwijs en weten
schappen.
Het KLOZ gaat er van uit, dat de
destijds door de minister vastge
stelde tarieven nog gelden, omdat
het COTG daar sindsdien geen wij
ziging in heeft aangebracht. De zie
kenhuizen bestrijden dat.
Het gaat in deze zaak onder meer
om de jaarkaarten voor poliklini
sche verrichtingen, waarvoor de
patiënt een bedrag ineens ver
schuldigd is. Volgens de verzeke
raars zit daar alles in, kosten en ho
noraria, maar staan de meeste aca
demische ziekenhuizen toe, dat de
specialisten afzonderlijke declara
ties sturen. Bovendien berekenen
veel specialisten het hoogleraarsta
rief (plus 25 procent), dat volgens
het KLOZ alleen mag worden ge
vraagd als de hoogleraar zelf de pa
tiënt behandelt.
Mr de Witt Wy nen, raadsman van
de ziekenhuizen, betoogde dat de
minister toen en het COTG nu de
regels veel ruimer interpreteren
dan het KLOZ. Hij erkende, dat
veel academische ziekenhuizen ge
heel of gedeeltelijk van het sinds
1970 bestaande systeem van de
jaarkaarten zijn afgestapt en afzon
derlijke declaraties (laten) sturen
voor afzonderlijke medische ver
richtingen. Maar dat is volgens
hem niet in strijd met de regels.
Ook de particuliere verzekeraars
hebben de rekeningen jarenlang
zonder meer betaald.
Hij betoogde, dat er grote finan
ciële en principiële belangen op
het spel staan. Het KLOZ wil vol
gens hem voor alle particuliere pa
tiënten in academische ziekenhui
zen eenzelfde regeling als voor de
ziekenfondspatiënten.
Als het KLOZ gelijk krijgt, bete
kent dat per jaar voor elk acade
misch ziekenhuis niet alleen een
verlies van miljoenen, maar ont
staat er ook een verschil met de
niet-academische ziekenhuizen,
die voor particuliere patiënten wel
andere tarieven in rekening bren
gen dan voor ziekenfondsverzeker
den.
De rechtbank doet op 2 oktober
uitspraak.
DEN HAAG (ANP) - Als het minis
terie van onderwijs duizend werk
loze getrouwde vrouwen zonder
uitkering zou aannemen voor de
tijdelijke arbeidsplaatsen in het
onderwijs moeten er zeker zeshon
derd van die tijdelijke banen wor
den geschrapt. Een van de voor
waarden van het project is name
lijk dat het geen extra geld mag
kosten. De tijdelijke banen moeten
dan ook worden bezet door werk-
loze onderwijskrachten met een mag bevatten die in strijd zijn met
De stichting wil dat de rechter
minister Deetman (onderwijs)
dwingt de mogelijkheid open te
houden dat ook werkloze gehuwde
onderwijzeressen of leraressen, die
geen kostwinner zijn en geen uit
kering krijgen, zo'n tijdelijke aan
stelling krijgen.
De stichting vindt dat het project
van tijdelijke arbeidsplaatsen voor
het onderwijs geen voorwaarden
De 68-jarige Hengeloër Wierin-
ga verbrandde gisteren zijn han
den na het opendraaien van de
kraan. (fotoANP»
uitkering of wachtgeldregeling.
Dit stelde een woordvoerder van
het ministerie van onderwijs en
wetenschappen gisteren tijdens de
behandeling van een kort geding
van de Stichting Ombudsvrouw te
gen de Staat voor de Haagse recht
bank.
de wet gelijke behandeling
nen en vrouwen. De voorwaarde
van het kostwinnerschap, dus het
recht op een uitkering, betekent
volgens de stichting discriminatie
van de vrouw op grond van die
wet.
Bij het ministerie van onderwijs
gaat men er van uit dat het tijdelij
ke project geen extra geld mag
kosten. Het totale budget voor het
driejarenplan bedraagt 540 miljoen
gulden, opgebouwd uit ingelever
de prijscompensaties, bespaarde
ontslaggelden voor onderwijs
krachten en rww- en wwv-uitkerin-
gen.
Het toelaten van werkloze, ge
trouwde niet-kostwinners zou het
hele „inverdieneffect" teniet doen
omdat zij geen uitkering meebren
gen.
De rechter, mr J.J.R. Bakker,
constateerde dat beide partijen het
er over eens zijn dat de regeling in
principe niet valt te rijmen met de
wet gelijke behandeling.
Uitspraak dinsdag 25 september.
WAGENINGEN (GPD) Onderzoekers van de Landbouwhogeschool
Wageningen zijn erin geslaagd fosfaat in afvalwater vrijwel volledig op te
nemen met behulp van bacteriën. Dit betekent dat zuiveringsinstallaties
in de toekomst met minder chemicaliën dan gebruikelijk het meeste fos
faat uit afvalwater kunnen verwijderen. Deze werkwijze is volgens de
landbouwhogeschool niet alleen goedkoper, maar levert ook minder che
misch slib als afvalprodukt op..
Het succes is te danken aan de bacterie acinetobacter. In een zuursto-
farme omgeving spreekt deze bacterie zijn overlevingsmechanisme aan,
wat gepaard gaat met de afgifte van fosfaat. Dat fosfaat heeft de bacterie
eerder onder gunstige, zuurstofrijke omstandigheden opgenomen.
De landbouwhogeschool heeft dit principe toegepast door een deel van
het bacterieslib af te takken naar een ruimte met een lage zuurstofcon
centratie. Het opgenomen fosfaat komt dan snel en in geconcentreerde
vorm vrij.
Het fosfaat in huishoudelijk afvalwater is grotendeels afkomstig van
menselijke uitwerpselen en wasmiddelen. Ook als alle wasmiddelen fos
faatvrij zullen worden, zal nog via het rioolwater een grote hoeveelheid
fosfaat in het oppervlaktewater terecht komen. Dit leidt tot overdadige
algengroei die het overige leven in het water verstikt.
Tijdens het internationale congres voor biologische fosfaatverwijde
ring, dat volgende week in Parijs wordt gehouden, zal de landbouwhoge
school deze nieuwe methode presenteren.
VERKRACHT (ANP) - De politie
heeft vier Eindhovenaren van 20
tot 32 jaar aangehouden die ervan
worden verdacht het afgelopen
weekeinde een 22-jarige vrouw uit
Weert te hebben ontvoerd, mishan
deld en driemaal verkracht. Dat
heeft een woordvoerder van de
Eindhovense poütie gisteren mee
gedeeld. Het slachtoffer werd ont
voerd uit een dancing in het Belgi
sche Molenbeersel.
De Landelijke Pedagogische Centra hebben in een alarme
rend rapport het spijbelen en schoolverzuim aan de kaak
gesteld. Volgens die centra zijn er duizenden leerplichtige
jongeren die voor een tijdje of voor altijd de school de rug
toekeren. Het is een probleem dat wordt onderschat. Bo
vendien, aldus de centra, bestaat er in het middelbaar on
derwijs een flinke groep 'papieren leerlingen'. Leerlingen
die wel staan ingeschreven, maar nooit naar school komen.
Dat kost de overheid vele miljoenen guldens.
Kent het voortgezet onderwijs in Leiden en omgeving de
zelfde problemen? Wat is er waar van de bewering dat er
nogal wat papieren leerlingen zijn?
Papieren leerlingen? De reactie
van conrector Kronenberg - Ash
ram College in Alphen - is ver
ontwaardigd. "Ik vind het een
zware insinuatie. Het betekent
dat scholen puur fraude plegen.
Want het aantal leerlingen be
paalt hoeveel lesuren er aan do
centen kunnen worden verge
ven. Kortom, je steelt geld als je
meer leerlingen opgeeft dan je in
werkelijkheid hebt."
door
Jan Westerlaken
Kronenberg stelt met klem dat
dergelijke praktijken bij hem op
school nooit een kans zullen krij
gen. "Als een school op die ma
nier te werk gaat, dan is er iets
niet in de haak", zegt hij.
Het fenomeen 'papieren leer
ling' kwam op de proppen toen
de Landelijke Pedagogische
Centra een onderzoek deden
naar het schoolverzuim in het
middelbaar onderwijs. Mevrouw
Zijlstra, woordvoerster van de
centra: "Hoe groot deze groep is,
weten we niet. Maar tijdens het
onderzoek naar spijbelen kwam
steeds naar voren dat behoorlijk
wat leerlingen helemaal niet naar
school gaan. De vraag is: hoe
krijg je die kinderen terug in de
schoolbank? De groepen die hen
opvangen, hebben hierin een be
langrijke taak. We moeten er al
leen voor oppassen dat zij geen
school naast de school worden."
Rector Lugtenburg van het
Pieter Groen College in Katwijk
vertelt dat zijn college - maar
ook andere scholen - geregeld
wordt gecontroleerd waarbij
wordt nagegaan of het opgege
ven aantal leerlingen nog wel
juist is. "De moeilijkheid waar
mee wij vooral te kampen heb
ben, is het feit dat leerlingen zich
soms bij twee of drie scholen te
gelijk laten inschrijven. Je denkt
dat ze naar jouw school zullen
komen, maar na de vakantie blij
ven ze weg. Dus moet je er met
het vergeven van het aantal lesu
ren al enigszins rekening mee
houden dat er minder kinderen
kunnen komen. Dat doe ik ook.
Als ik tweeduizend uren heb,
dan vergeef ik er maar 1980. Zo
voorkom ik dat ik docenten moet
teleurstellen en hun achteraf
minder uren kan geven dan in
eerste instantie was afgespro
ken."
De papieren leerlingen: de
scholen in de regio Leiden hou
den zich er niet mee op, zeggen
zij. "We hebben hier geen klas
met papieren leerlingen", zegt
conrector Lucassen van het Fio-
retti-College in Lisse.
"We nemen op dit punt geen
enkel risico", voegt waarnemend
rector Candido van de Leidse
school voor meao eraan toe. "Ie
dere leerling die bij ons staat in
geschreven, is echt. Vorige week
hebben we dat nog gecontro
leerd."
Het Albanianae in Alphen -
1788 leerlingen - weet twee we
ken nadat het nieuwe schooljaar
is begonnen precies waaraan hét
toe is. Leerlingen die zich dan
nog niet hebben laten zien,
wordt schriftelijk gevraagd waar
ze blijven of er wordt met de ou
ders van de deze kinderen een te
lefoontje gepleegd. "En dit ge
beurt uiterst zorgvuldig", verze
kert rector Pieterse. "Bij ons
staan 1788 te boek en die zijn er
ook echt."
Directeur De Bruin van de
technische school in Leiden ver
telt dat het probleem van de pa
pieren leerlingen kan gaan spe
len bij het partieel - gedeeltelijk -
onderwijs. Die leerlingen
werken drie dagen en moeten
twee dagen in de week naar
school. Volgens De Bruin zijn er
heel wat bazen die daar niets
voor voelen. Ze verlangen dat er
vijf dagen wordt gewerkt. De
partieel-leerplichtige leerling
kan daar aan toegeven en laat het
onderwijs voor het wat is. Maar
hij staat wel ingeschreven. De
scholen hoeven geen melding
van absentie te doen. "Eigen
lijk", stelt De Bruin, "kan dit
probleem zich op elke school af
spelen die meer dan vier leerja
ren heeft."
Spijbelen
De Landelijke Pedagogische
Centra zeggen geschrokken te
zijn van het grote aantal spijbe
laars. Globaal schatten zij dat dit
landelijk tussen de zes en elf pro
cent ligt. Die cijfers zijn afkom
stig uit grotere en kleinere ste
den. Hoewel de schoolleiders be
weren dat het allemaal best mee
valt met het verzuim, laten de
centra een heel ander geluid ho-
Mevrouw Zijlstra: "De regi
stratie van leerlingen die spijbe
len is ronduit slecht, het gebeurt
niet nauwkeurig. Daarom maken
de scholen zich er geen al te gro
te zorgen over, terwijl daar alle
reden toe is. Er zijn serieuze tel
lingen gedaan die schrikbarend
hoog zijn. En waarom verzuimen
er zoveel leerlingen? De meeste
antwoorden die we kregen: er
kraait geen haan naar. Daaruit
hebben wij de conclusie getrok
ken, dat er op praktisch elke
school onvoldoende wordt bijge
houden wie wel en wie niet aan
wezig is."
De scholen komen tegen deze
beschuldiging in opstand. Stuk
voor stuk vinden ze dat er een
goede controle is. Hoe?
Rechter Pieterse van het Al
banianae: "De ouders moet het
melden als hun kind niet naar
school komt. Wordt hieraan niet
voldaan, dan belt de volgende
dag een conrector op om te infor
meren wat er aan de hand is. Dat
geeft inderdaad handenvol werk,
maar het voldoet uitstekend. Bo
vendien houden we tussen de
lessen door steekproeven om na
te gaan of leerlingen halverwege
de schooltijd zijn opgestapt. In
Amsterdam - waar ik heb ge
werkt - was het spijbelen ernsti
ger dan hier."
Dagstaat
Het Ashram-College produ
ceert elke dag een staat waarop
precies staat aangegeven wie er
wel en wie er niet op school is
geweest. Als een scholier meer
dan een week zijn gezicht niet
heeft laten zien, dan stapt een
van de onderwijskrachten naar
de ouders. In de lagere klassen
maakt het Ashram nog gebruik
van het aloude klasseboek. De
hogere klassen kennen een ande
re regeling.
De Bestevaer mavo in Katwijk
heeft een controlesysteem dat
nog altijd goed bevalt. "Wie zich
niet meldt", zegt directeur Van
Lokhorst, "trek ik persoonlijk
na. Brengt de spijbelaar geen
briefje mee, dan bericht ik de ou
ders over zijn afwezigheid en laat
ik de leerling een middag terug
komen. Ik kan niet anders zeg
gen dan dat dit systeem prima
werkt. De ouders - die gezagsge
trouw zijn - steunen me hierin."
Ook de Leidse school voor
meao - met duizend, merendeel
niet-leerplichtige leerlingen -
houdt, zegt hij, goed in de gaten
dat het verzuim niet de spuiga
ten uitloopt. Candido: "We con
troleren intensief. Als een leer
ling twee keer is weggebleven,
zoeken we uit wat daar achter
kan steken. Het loopt goed, we
hoeven ons geen zorgen over ver
zuim te maken."
Het Fioretti-College heeft zo
zijn eigen manier om spijbelaars
te straffen. Conrector Lucassen:
"Als een leerling zonder kennis
geving wegblijft, dan moet hij
dat uur inhalen. Plus een uur ex
tra. Zo houden we de situatie aar
dig in de hand."
Wordt er nu meer gespijbeld
dan een paar jaar geleden?
Directeur De Bruin van de
technische school in Leiden be
weert dat dit best meevalt. "Als
ik een vergelijking maak met en
kele jaren terug, dan valt die stij
ging me best mee. Ga je twintig
jaar terug, ja, toen kwam dit
haast niet voor. Hoe dat komt?
Dat is niet zo moeilijk. Met het
verlengen van de leerplicht haal
je dergelijke problemen in huis."
Van den Broek:
zorgen om drugs
handel Antillen
BOGOTA (ANP)- Minister Van den
Broek (buitenlandse zaken) heeft
tijdens zijn bezoek aan Colombia
zijn Colombiaanse collega Augusto
Ramirez de grote zorg van de Antil
liaanse regering overgebracht over
de rol die Colombianen spelen in
de drugshandel op en via de Antil
len.
Minister Ramirez verklaarde gis
teren in Bogoté na zijn besprekin
gen met minister Van den Broek,
dat zes Latijnsamerikaanse landen
vorige week tijdens een conferen
tie hebben besloten de kwestie van
de internationale drugshandel in
de Verenigde Naties aan de orde te
stellen. Brazilië, Argentinië, Boli
via, Peru, Ecuador en Colombia
zullen voorstellen een internatio
nale conferentie over drugs bijeen
te roepen en een internationaal
fonds te vormen voor steun aan de
landen die de handel in verdoven
de middelen "met zeer veel kosten
bestrijden".
ADVERTENTIE
Rioja 1981
Coto
Vintage
wijn gedistilleerd
Tel. 015)569324
