Veel animo voor het
Kondrasjin-concours
'Figaro,
Figaro, Figaro'
belooft
spektakel
Werk van Britse
- nabootser levert
hoge bedragen op
Regen doet deur dicht
bij Kröller-Müller
Nieuw theater in Stratford
Modern theater bij 'Litteris'
-I Tweehonderd jonge dirigenten melden zich
2 Heijermans en Speenhof
jjg: bij de Haagse Comedie
P0DIUMBUK
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1984
OTTERLO (ANP) - Het rijksmuseum Kröller-Müller in Otterlo
heeft zondag zijn deuren voortijdig moeten sluiten omdat de kli
maatbeheersing in het museum niet meer opgewassen bleek tegen
de snel oplopende vochtigheidsgraad. Oorzaak was de natte kle
ding van duizenden bezoekers aan de Van Gogh-tentoonstelling,
die wegens de enorme belangstelling voor de expositie geruime
tijd in de stromende regen in de rij hadden moeten staan voordat
ze het museum binnen konden.
Hoewel er buiten nog enkele honderden mensen stonden te
wachten, besloot de museum-directie de poorten 's middags te
sluiten. Een te hoge luchtvochtigheid kan gevaar opleveren voor
de tentoongestelde werken, aldus een woordvoerder van het mu
seum. De van Gogh-expositie trok zondag, ondanks de vroegtijdi
ge sluiting, een record-aantal bezoekers.
Ruim 8000 mensen bezochten die dag de tentoonstelling, die
uniek is omdat het Kröller-Müller nooit eerder zijn totale Van
Gogh-collectie toonde. In totaal zijn meer dan 270 werken te zien,
waaronder zelden geexposeerde tekeningen en prenten.
De Van Gogh-tentoonstelling heeft in ruim twee maanden tijd
meer dan een kwart miljoen bezoekers getrokken. De expositie
duurt nog tot 16 september.
STRATFORD-UPON-AVON (Reuter) - In de geboorteplaats van Wil
liam Shakespeare, Stratford-upon-Avon, gaat in 1986 een nieuw theater
open dat wordt gebouwd naar zeventiende-eeuws model. Dit is bekend
gemaakt door de Royal Shakespeare Company.
Het 430 plaatsen tellende theater, 'Swan', wordt gebouwd op de ruïne
van een theater dat in 1926 door brand werd vernield. Het wordt het
derde theater van Stratford.
Artistiek-mededirecteur Trevor Nunn zei dat een anonieme donor had
ingestemd met het financieren van het project, dat ruim een miljoen
pond sterling kost.
Het nieuwe theater zal in de eerste plaats worden gebruikt voor het
spelen van stukken van Shakespeares tijdgenoten en toneelschrijvers in
de periode van 1570 tot 1750 die door hem werden geïnspireerd.
De twee andere theaters van de RSC zijn het Royal Shakespeare Thea
tre met 1.500 en het Studio Theatre met 150 plaatsen.
LEIDEN - De koninklijke toneelvereniging 'Litteris Sacrum* gaat zich
dit seizoen toeleggen op het moderne theater.
Zo zal op 24 november in de Leidse Schouwburg de eerste van een
reeks voorstellingen van 'Die Maxibülen' worden gegeven, een Frans
stuk van Marcel Aymé, dat als thema de liefde heeft.
De tweede reeks voorstellingen, die op 3 mei '85, eveneens in de
schouwburg, begint, omvat twee éénakters: 'De meiden' van de Franse
auteur Jean Genet en 'Een wonderbaarlijke nacht' van de Poolse schrij
ver Mrozek.
drukte recensie van deze twee
maanden geleden in het Scheve-
ningse Circustheater uitgebrach
te one-manshow allesbehalve ne
gatief. De cabaretshow, met nieu
we komische types als Haagse
Benny, heeft volgens bedoeld ar
tikel niveau en mijdt goedkoop
succes. Een stijlvol avondje uit
dus.
Figaro
De eerste toneelavond van dit
seizoen betreft 'Figaro, Figaro,
Figaro' door 'De Voorziening' op
zaterdagavond 15 september.
Het noordelijke toneelgezelschap
vertelt het verhaal van Figaro op
één avond en van achteren naar
voren. Een verhaal van illusies,
die tot desillusies leiden, van
bruiloften, die op echtscheidin
gen uitlopen, van verbeelding die
in de valkuil van de macht trapt
en zo tot verstarring verwordt.
Uitgangspunt van de voorstel
ling is de Figaro, die na de revo
lutie gedesillusioneerd en verbit
terd zijn kappersschaar weer op
pakt. Maar het bloed van de ver
beelding blijft bij Figaro kruipen
waar het niet gaan kan: na het
verhaal van zijn leven te hebben
verteld keert hij terug naar zijn
land. Een illusie armer, maar
veel ervaringen rijker. Een Figa
ro zou Figaro niet zijn, wanneer
hij die ervaring niet in nieuwe
illusies, in nieuwe verbeelding
zou weten om te zetten. Elders op
deze pagina meer over deze voor
stelling.
Fiesta
Na het cabaret en het toneel is
op dinsdagavond 18 september
de folklore aan de beurt. Op die
datum is er namelijk op het
schouwburg podium Fiesta An-
tilliana. Een show van muziek,
zang en dans, die met name geënt
is op de Curacaose folklore, aan
gevuld echter met populaire dan
sen uit Santa Domingo, Trinidad
en nog een paar van die zonnige,
Caraibische oorden. Men krijgt
wat de Curacaose folklore betreft
zowel salon- als plattelandsdan-
sen te zien. De aankondigingen
beloven een wervelende show vol
kleur en ritme, met medewerking
bovendien van de Antilliaanse
zanger George Willems. De groep
die de voorstelling maakt schijnt
zelfs al de bijnaam 'wervelstorm
uit het Caraibisch gebied' te heb
ben meegekregen. Dat belooft dus
wel wat!
HILVERSUM (GPD) - Zo'n 200
jonge dirigenten hebben zich aan
gemeld voor deelneming aan het
eerste Kondrasjin-concours dat
door de NOS wordt georganiseerd
in samenwerking met de Kirill
Kondrasjin Stichting. Het betrok
ken concours zal worden gehou
den van maandag 24 tot en met
zondag 30 september met mede
werking van een 98-koppig Radio
Filharmonisch Orkest (RFO).
Slecht 30 kandidaten zullen tot
het werkelijke concours worden
toegelaten. Het betekent dat er een
voorselectie zal plaatsvinden van
17 tot 22 september. De 30 uitver
korenen zullen gelegenheid heb
ben om met het RFO te werken aan
grotere symfonische werken, ter
wijl zij tevens hun capaciteiten mo
gen bewijzen als dirigent/begelei
der. In dat verband staan ter be
schikking solisten als de violisten
Joan Birkhemer en Theodora Ge-
raets. Ook de pianisten Ronald
Brautigam en Martij n van den
Hoek verlenen hun solistische me
dewerking.
Kandidaten, die de tweede ronde
weten te bereiken, zullen door het
publiek in de VARA-studio in Hil
versum kunnen worden gehoord
en wel op woensdag 26 september
van 13.30-18.00 uur en op donder
dag 27 september van 09.30-14.00
uur. Maximaal drie kandidaten zul
len uiteindelijk de finale bereiken.
Zij mogen dan hun krachten me
ten in het Amsterdams Concert
Gebouw, ieder in een volwaardig
finaleconcert, respectievelijk op
vrijdag 28 september (20.00 uur),
zaterdag 29 september (15.00 uur)
en zondag 30 september (eveneens
15.00 uur). De volgorde zal door lo
ting worden bepaald.
Radio en televisie zullen uitge
breid aandacht schenken aan de
drie finaleconcerten. Zo zal de ra
dio deze concerten rechtstreeks
uitzenden. Ten behoeve van de tv-
kijkers zullen delen van de eerste
twee finaleconcerten door de NOS
worden opgenomen, opdat die in
de laatste finaledag kunnen wor
den uitgezonden met daaraan vol
gend een rechtstreekse uitzending
van het laatste finaleconcert.
De Kirill Kondrasjin Stichting
stelt zich onder meer ten doel de
naam van haar naamgever alsook
zijn artistieke kwaliteiten hoog te
houden en te laten voortleven. Op
langere termijn wil de stichting
zich ook bezighouden met musici
die als Kondrasjin een regime
moesten ontvluchten. De in 1981
onverwacht overleden dirigent
heeft zijn vrienden meermalen te
kennen gegeven dat hij dergelijke
activiteiten op prijs zou stellen.
De NOS, die het Kondrasjin-con
cours financiert, wenst zich nog
niet uit te spreken over de vraag of
het eerste concours door een twee
de zal worden gevolgd. Te kennen
wordt gegeven dat zulks in hoge
mate zal afhangen van het beleid
dat cultuurminister Brinkman met
betrekkingen tot de NOS zal willen
voeren.
De internationale belangstelling
voor het eerste Kondrasjin-con
cours is overigens bijzonder groot
gebleken. Zo is de Verenigde Sta
ten goed voor 29 deelnemers, op de
voet gevolgd door Engeland dat 25
kandidaten oplevert. West-Duits-
land weet zich vertegenwoordigd
met 21 jonge dirigenten, terwijl ons
eigen lang goed is gebleken voor
maar liefst 16 deelnemers. Verder
bestaat er grote belangstelling bij
kandidaten afkomstig uit Japan,
Oostenryk, Italië, Israël, Canada,
Zwitserland, België, Joegoslavië,
Hongarije, Noorwegen en Dene
marken.
Ook landen als Uruguay, Vene
zuela, Chinese Volksrepubliek,
Taiwan, Turkije, Bolivia, Nieuw-
reel DEN HAAG (ANP) - Anne-Marie Heyligers heeft onder de titel 'Stumpers
>lij. leeft!' bij de Haagse Comedie een programma samengesteld en geregis-
res- seerd van eenakters en gedramatiseerde Falklandjes van Herman Heijer-
ien mans, die worden afgewisseld en aangevuld met door Jurriaan Andries-
;ar' sen op muziek gezette gedichten van Koos Speenhof. De première is 6
;ca- oktober in het Paradijs, het zoldertheatertje in de Koninklijke Schouw-
dré burg in Den Haag. Uitvoerenden zijn Gaston van Erven, Lies Franken,
oor Reinier Heidemann, Carl van der Plas, Maria Stiegelis en Agnes Veger.
Re- Voor het programma zijn gekozen van Heijermans: Wittebroodsweken,
Kwelling, Nocturne, Brief in schemer, Kind en Aanzoek, en van Speen-
DS- hof: Het nieuwgierig bruidje, De zeven plichten van de een vrouw, Waar-
Ier- om....? en Stumpers leeft!
im- Heijermans (1864-1924) is Nederlands meest bekende en invloedrijke
ïrs' toneelschrijver die de Hollandse milieus trefzeker typeerde en daarmee
,ag' uiterst herkenbare werelden opriep. Ook Koos Speenhof (1869-1945) gaf
en' als volksdichter en -zanger blijk van een heldere kijk op het burgerdom.
»m- Van 'Stumpers leeft!' worden tot en met 4 november vijftien voorstel
lingen gegeven, die op vrijdagen om 18.00 uur, op zaterdagen om 14.30
uur en op zondagen om 12.00 uur beginnen.
rie. ORGELCONCERT - Jan Schmitz zal vrijdagavond a.s. een
rilu concert geven in de Vredeskerk in Katwijk aan Zee. Hagenaar Jan
Schmitz is organist van de Hartebrugkerk in Leiden.
Zeeland, Mexico en Egypte zullen
vertegenwoordige zijn. De kwali
teiten van de aankomende dirigen
ten (tot 30 jaar) zullen worden
beoordeeld door een jury, bestaan
de uit Bernard Haitink, Vladimir
Ashkenazy, Franco Ferrara, Her
man Krebbers, Jürgen Meyer-Jos-
ten, Kenneth Montgomery en Hein
van Royen (voorzitter).
De uiteindelijke winnaar van het
Kirill Kondrasjin Concours zal niet
naar huis worden gestuurd met
een geldprijs en de gebruikelijke
oorkonde. Wel zal hij stevig wor
den geholpen bij het begin van zijn
carrière als dirigent, door middel
van gastdirecties bij vijf Neder
landse symfonie-orkesten (waaron
der het Concert Gebouw Orkest,
het Residentie Orkest en het Am
sterdams Filharmonisch Orkest)
en negen gastdirecties bij buiten
landse ensembles.
Operavrienden
loven prijs uit
AMSTERDAM (ANP) - De Vereni
ging Operavrienden heeft een jaar
lijkse prijs van ten hoogste 2.000
gulden ingesteld voor jonge Neder
landse zangers en zangeressen die
aan het begin van hun carrière
staan. De prijs wordt aan het einde
van het juist begonnen seizoen
voor de eerste keer uitgereikt.
De prijs houdt een vergoeding in
van de kosten van een door het be
stuur goedgekeurd les-, stage- of
ander project en wordt toegekend
voor een optreden in een produktie
van de Nederlandse Operastich
ting. Zowel de vocale als de sceni
sche kwaliteiten van de zanger of
zangeres worden beoordeeld.
De verbeelding aan de macht
LONDEN (Rtr) - De Britse meester-imitator Tom Keating heeft maandag
avond postuum wraak genomen op de kunstwereld toen zijn schilderijen
en tekeningen op een openbare verkoop in Londen maximaal tien keer
se zoveel opbrachten als de geschatte waarde.
e| Keating, die in februari is overleden, heeft vroeger terechtgestaan we-
n: gens bedrog.
Deskundigen waren stomverbaasd over de prijzen die voor 200 schilde-
r" rijen en tekeningen werden neergeteld. Voor het doek "The Artist and
Jane Kelly working in the Studio", werd 6.000 pond sterling betaald.
Vijfduizend sterling bracht "A Young Girl in the manner of Renoir" op.
:d Men had verwacht er tussen de 200 en 300 sterling voor te krijgen.
David Collins, hoofd Afdeling Schilderijen van het veilinghuis Chris
tie's, zei: „Ik ben hoogst verbaasd over de prijzen die worden betaald".
De geveilde schilderijen waren alle werk in de stijl van o.a. Constable,
van Gogh, Renoir, Monet, Degas en Rembrandt.
Het proces tegen Keating werd in 1977 gevoerd maar na vijf weken
stopgezet vanwege de slechte gezondheid van de kunstenaar.
LEIDEN Revoluties staan
vaak meer bekend om hun ver
nietigende kracht dan om hun
heilzame werking. We associëren
revolutie eerder met nodeloos
bloedvergieten, dan met brood
nodige veranderingen. En er lijkt
een mechanisme werkzaam dat
de idealen van een mislukte re
volutie tot mythische proporties
opblaast, maar de resultaten van
een geslaagde revolutie al haast
bij voorbaat kenschetst als de
verwording van de oorspronke
lijke idealen. "Macht corrum
peert" wordt er dan gezegd en
vervolgens vergeet men vaak dat
deze gemeenplaats ook van toe
passing was op het oude regime.
De zuivere idealen van een
mislukte revolutie (bijv. die van
de Parijse Commune van 1870 of
die van de Duitse communisten
van 1919), maar vooral de ver
wording van een geslaagde revo
lutie (de Franse van 1789 en ui
teraard de Russische van 1917)
vormen voor politici, historici, fi
losofen en kunstenaars een ge
liefd thema.
En het lijkt alsof in deze tijd de
kunstenaars vaker teruggrijpen
op dit thema. Hoogstwaarschijn
lijk ter compensatie van het feit
dat er in onze tijd nauwelijks
sprake is van revolutionair elan.
Theater La Luna van regisseu
se Cangi Geraedts heeft 'Dan-
ton's dood' van Büchner op sta
pel staan en bij F Act gaat Mark
Timmer 'De opstand' van Heiner
Müller regisseren. Maar komen
de zaterdagavond komt het
Noordelijk Theater De Voorzie
ning in de Leidse Schouwburg
met "Figaro, Figaro, Figaro".
De drie Figaro's verwijzen naar
drie toneelstukken met de figuur
Figaro als hoofdpersoon waarop
deze produktie is gebaseerd. 'De
Barbier van Sevilla' en 'De Brui
loft van Figaro' van de 18de
eeuwse Fransman Beaumarchais
en 'De Scheiding van Figaro' uit
1937 van de Oostenrijk-Hongaar
Ödön von Horvóth.
Pierre-Augustin Caron de
Beaumarchais schreef zijn twee
beroemde stukken een aantal ja
ren voor het uitbreken van de
Franse Revolutie. Zijn held Figa
ro werd op slag een idool van het
volk, maar de figuur was zeker
niet afgeschilderd als een revolu
tionair, meer als een vrolijke op
portunist die zijn meester, graaf
Almaviva, handig aan een liefje
helpt maar 'm net zo makkelijk
te kakken zet. Beaumarchais was
het evenbeeld van zijn creatie en
zijn spotternijen met de Franse
adel maakte hem geliefd bij het
volk, maar nog meer bij zijn be
schermheer de Franse koning.
Ook Horvéth was geen echte
revolutionair, zoals bijvoorbeeld
zijn tijdgenoot Brecht dat wel
was. Wel wist hij in al zijn stuk
ken haarscherp de deplorabele
toestand te tekenen waarin de
kleinburgerij van Midden-Euro
pa terecht was gekomen. Verwil
derd en tegelijk gedresseerd, on
berekenbaar in gedrag, maar ook
als makke schapen in de handen
van de Nazi's. Bij Horvóth is het
tenslotte een soort morele men
selijkheid die het lijkt te winnen
van de maatschappelijke chaos.
Maar de mensen van De Voor
ziening hebben niet alleen deze
drie stukken gebruikt. Ook Ben
Jonson, Arthur Schnitzler,
Georg Büchner, Elias Canetti en
Heiner Müller worden als bron
nen vermeld. En die hebben er
wellicht voor gezorgd dat Figaro
in deze voorstelling niet alleen
Repetitiefoto van 'Figaro, Figaro, Figaro'.
de vrolijke, onbekommerde en
na zijn scheiding wat eenzame
kapper is, maar ook een kritisch
kunstenaar.
Zijn kritische instelling doet
hem aan het eind van het eerste
deel de deuren van het paleis van
zijn graaf openen voor de revolu
tie die dan al buiten in de straten
woedt. Zijn kunstenaarsschap
zorgt er op het eind van deel
twee voor dat hij, illusies armer
na de verwording van de revolu
tie, er toch weer bovenop komt:
zijn verbeelding redt hem.
Ook de voorstelling zelf be
looft een pleidooi voor de kracht
van de verbeelding te worden.
Een monumentaal decor, prach
tige rococo-kostuums, liederen
en dans met live-muziek van een
driemansformatie. En een speel
stijl volgens de makers in de
geest van Marie-Antoinette die
op het verwijt dat zij zou dansen
op een vulkaan, antwoordde: "Ik
dans door, zolang er op die vul
kaan een gladde vloer ligt".
We krijgen hier in het westen,
en zeker in Leiden, bijna nooit de
kans dit voornamelijk op de
noordelijke regio gerichte gezel
schap te zien. "Figaro, Figaro, Fi
garo" lijkt een goede kennisma
king.
MARC VAN DER VELDEN
Ti- ROME In de Italiaanse kunstwereld is beroering ontstaan nadat drie
studenten voor het oog van de televisiecamera's hebben aangetoond hoe
zij met gemak beeldhouwwerken van Modigliani kunnen nabootsen. Het
drietal heeft toegegeven dat zij de makers zijn van de aan Modigliani
toegeschreven beelden, die eerder dit jaar uit het kanaal van Livorno zijn
d, opgevist (Foto AP)
Paul van Vliet als Haagse Benny in 'Wat gaan we doen?' (foto Pan Sok)
Redactie Pieter C. Rosier
LEIDEN Het doek van de Leid
se Schouwburg gaat deze week
weer op. Het nieuwe theatersei
zoen begint een beetje feestelijk
met twee op het laatste ogenblik
in het jaarprogramma opgeno
men voorstellingen van Paul van
Vliet. De 'Haagse' cabaretier, die
ooit de stuwende kracht achter
het Leids Studentencabaret is ge
weest, komt woensdagavond 12
en donderdagavond 13 septem
ber naar het theater aan de Oude
Vest met zijn nieuwste program
ma 'Wat zullen we doen?'. Beide
voorstellingen zijn nagenoeg uit
verkocht. Dat was overigens te
verwachten, want het Leidse
verleden van Paul van Vliet
zorgt in deze stad voor extra
zuigkracht en bovendien was een
eerder in deze kolommen afge-
AMSTERDAM - Bij Sotheby Mak van Waay in Amsterdam wordt deze
week eenunieke verzameling Japanse kunstvoorwerpen en keramiek ge
veild. De fotograaf liep op de kijkdag tegen dit zwart gelakte harnas met
commandostaf aan. (foto anp»
