Verzoening Zuid-
Korea met Japan
Marokkaanse monarch speelt een sluw spel
Bevrijdingstheoloog Boff
verlaat Vaticaan hoopvol
Grieven in handelsverkeer blijven
Ook wapens aan boord
gezonken Mont Louis?
Bujak roept
op tot actie
Solidariteit
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1984
BUITENLAND
PAGINA 7
TOKIO (Rtr) - De Zuidkoreaanse president Chun Doo Hwan heeft gisteren „het bittere
verleden" van zijn land terzijde gelegd na het aanhoren van de duidelijkste Japanse
verontschuldiging tot nu toe voor het leed dat Korea is toegebracht gedurende 35 jaar
Japanse koloniale overheersing.
De spijtbetuiging was afkomstig ses van Nakasone leken te zijn be-
Van premier Nakasone en was in doeld om de bezwaren van de
veel duidelijker bewoordingen ge- Zuidkoreanen weg te nemen, die
steld dan de tamelijk vage verkla- vonden dat de woorden van de kei-
ring van keizer Hirohito. De excu- zer te zwak waren. Ofschoon de ou-
Pinochet dreigt
SANTIAGO (DPA/AFP/ANP) - Ge
neraal Pinochet heeft gisteren de
vervolging geëist van de organisa
toren van de twee „nationale pro-
testdagen" in Chili. Hij heeft hen
verantwoordelijk gesteld voor de
dood van negen mensen die slacht
offer zijn geworden van het geweld
van afgelopen dinsdag en woens
dag. Wanneer opnieuw protestda-
gen worden georganiseerd, zo
dreigde Pinochet, zal harder wor
den opgetreden.
Pinochet deed zijn uitlatingen
aan de vooravond van de herden
king van de militaire staatsgreep,
komende dinsdag precies 11 jaar
geleden.
OOSTENDE (GPD) - In het wrak
van de voor Oostende gezonken
vrachtboot Mont Louis zouden
zich behalve de radioactieve lading
ook moderne Franse wapens en
hoogwaardige technologische ap
paratuur bevinden. Dat blijkt uit
vragen van de Belgische senator O.
van Ooteghem van de partij Volks
unie aan premier Martens. Hij zegt
zijn informatie van een regerings
ambtenaar in België te hebben ge
kregen.
Zoals bekend, was de Mont
Louis met een lading uranium-he-
WARSCHAU (Rtr/AFP) - Zbig-
niew Bujak, de ondergronds opere
rende leider van het verboden
Poolse vakverbond Solidariteit,
'heeft gisteren de 10 miljoen voor
malige leden van het vrije vakver
bond opgeroepen zich actiever in
te zetten voor de idealen van Soli
dariteit.
In een verklaring die westerse
correspondenten in handen werd
gespeeld, kritiseerde Bujak de ar
beiders voor hun gebrek aan strijd
baarheid en drong hij er bij hen op
aan zich niet te laten intimideren
door de vergeldingsmaatregelen
van de communistische autoritei
ten. „Het lot van Solidariteit zal
worden beslist door de acties die
jullie ontketenen in de bedrijven
waar jullie werken", zo schreef hij.
„Laten wij met die overtuiging
naar de fabrieken terugkeren", al
dus de nummer één van de onder
grondse leiding van Solidarnosc.
Het verboden vakverbond, dat
op 31 augustus zijn vierde veijaar-
dag herdacht, is geïsoleerder dan
ooit sinds het in de illegaliteit werd
gedreven door het invoeren van de
staat van beleg in december 1981.
xafluoride op weg naar het Russi
sche Riga. De vragen van het ka
merlid duiden dus op illegale uit
voer van wapens en technologie.
Van regeringszijde is nog niet ge
reageerd.
De Franse rederij Compagnie
Generale Maritime, die eigenaar
van het schip is, ontkent de bevin
dingen van Van Ooteghem. Wel is
er volgens een woordvoerder 408
ton stalen buizen en 79 ton techni
sche apparatuur aan boord. Het be
treft onder meer kranen, meetap
paratuur en op afstand bedienbare
kleppen. Van verboden uitvoer zou
geen sprake zijn, omdat de appara
tuur bestemd zou zijn voor de aan
leg van Siberische gasleiding naar
Europa.
Het gezonken vrachtschip heeft
overigens zwaar te lijden gehad on
der de stormen van de afgelopen
week. Bergers van Smit-Tak voer
den een grondige inspectie aan
boord van de Mont Louis uit, ten
einde de schade op te nemen als
gevolg van de storm van dinsdag
avond. Onder water bleek geen
noemenswaardige schade te zijn
aangericht. Vrijdag werd het dek
van de Mont Louis over een lengte
van ongeveer 14 meter weggesla
gen. Dit bemoeilijkt het aanbren
gen van het nylon net dat moet be
letten dat nog lege vaten uit het
ruim wegspoelen. Volgens Smit-
Tak is het ondenkbaar dat gevulde
vaten losspoelen, daar het gewicht
te groot is.
De bergers hebben opnieuw vier
lege containers op het droge ge
haald. Duikers daalden in het ruim
af en maakten de vaten los, zodat
ze boven kwamen drijven. Daar
mee zijn tien van de 22 lege contai
ners geborgen. Met het üchten van
de 30 volle containers kan, wind en
weder dienende, dit weekeinde
een begin worden gemaakt.
Vandaag wordt het superponton
Titan-9, dat vannacht vanuit Schel-
depoort in Vlissingen is vertrok
ken, ter plaatse verwacht. Het drij
vend platform zou als golfbreker
aan de noordzijde van het wrak
worden verankerd.
VENETIE - De hoofdprijzen van
het 41e Filmfestival van Venetië
zijn terechtgekomen bij de films
die dat ook het meeste verdienden.
De Gouden Leeuw ging naar Za-
nussi's 'Het Jaar van de Vredige
Zon' (uit Polen). De speciale jury
prijs naar 'Les Favoris de la Lune',
door de Rus Iosselliani gemaakt in
door
Pieter van Lierop
Frankrijk. Rohmer's 'Les Nuits de
la Pleine Lune' werd bekroond via
de actrice-prijs voor hoofdrolspeel
ster Pascale Ogier.
Als een soort diplomatiek gebaar
aan de Derde Wereld moet de on
derscheiding gezien worden die
via de acteur Naeeruddin Shah te
rechtkwam bij de Indiase film
'Paar'. De Zilveren Leeuw voor de
beste beginnende cineast werd ge-
'Gouden Leeuw'
voor Poolse
filmer Zanussi
schonken aan Micheline Lanctot,
maakster van de Canadese inzen
ding 'Sonatine'.
De internationale federatie van
filmcritici (die niet op de officiële
competitie-indeling behoeft té let
ten) riep de 16 uur durende Duitse
tv-serie 'Heimat' uit als belangrijk
ste filmevenement van het afgelo
pen festival en gaf een debuutprijs
aan de Israëli Uri Barbash voor
'Achter de Muur', een aangrijpend
relaas over een gevangenis waar
Palestijnse en Israëlische gedeti
neerden hun onderlinge barrières
weten te slechten.
Op de valreep had er nog even
een schandaaltje gedreigd rond de
film 'Claretta' van Pasquale Squi-
tieri. Daarin gaat het om een jour
nalistiek onderzoek naar de per
soon van Claretta Petacci, de min
nares van Mussolini die de Duce
was trouw gebleven ook na de val
van het fascisme en samen met
hem werd doodgeschoten. Squitie-
ri schildert haar af als een tragische
vrouw (gespeeld door Claudia Car-
dinale) en 'Claretta' is een domme
film.
Maar het gaat te ver om er fascis
tische propaganda in te zien, zoals
de schrijvers Günther Grass en
Jevtosjenko gedaan hebben. Ze
dreigden als juryleden te zullen af
treden als 'Claretta' niet uit de
competitie zou worden terugge
trokken. Zo'n vaart heeft het uit
eindelijk niet hoeven lopen, de ge
wraakte film werd simpelweg (en
terecht) onbekroond gelaten.
de haat publiekelijk werd begra
ven, schijnt het driedaagse staats
bezoek van Chun, dat vandaag
wordt beëindigd, slechts een be
perkt succes te zijn voor het weg
nemen van de grieven die de Zuid
koreanen op handelsgebied.
Nakasone deed zijn spijtbetui
ging tijdens een lunch ter ere van
Chun. „Het blijft een betreurens
waardig feit dat er een periode was
in deze eeuw waarin Japan veel
leed heeft toegebracht aan uw land
en zijn bevolking". Hij betuigde
„diepe spijt voor deze fout" na
mens de regering en het volk van
Japan. Chun zei dat de „troebelen
van het bittere verleden" een hin
dernis waren geweest. „Maar wij
zullen niemand de schuld geven
voor ons verdriet", zo voegde hij er
aan toe.
Het krijgen van een openlijke
spijtbetuiging voor de koloniale
periode die eindigde in 1945 was de
hoeksteen tijdens Chuns bezoek.
Op een persconferentie zei het
Zuidkoreaanse staatshoofd: „Ik
ben zeer tevreden over het be
zoek... en ik ben van mening dat
het doel is bereikt". Chun gaf toe
dat er in zijn land verzet is tegen
zijn bezoek aan Japan. Hij zei dat
er bepaalde gebieden zijn in de be
trekkingen tussen Zuid-Korea en
Japan die niet zonder moeilijkhe
den zijn. Een van de belangrijkste
is de handel.
„Ik verwacht dat communistisch
China als een grote Aziatische mo
gendheid gelukwensen en aan
moedigingen zal sturen naar de
Olympische Spelen in Seoul in
1988", aldus Chun. Deze uitlating
werd door waarnemers opgevat als-
een uitnodiging aan China om aan
de Olynpische Spelen deel te ne
men. Zuid-Korea heeft geen diplo
matieke betrekkingen met Peking.
De twee landen onderhouden be
perkte niet-politieke contacten zo
als uitwisselingsprogramma's op
sportgebied. In maart bezocht een
Zuidkoreaans tennis-team de Chi
nese Volksrepubliek. Het was het
eerste bezoek van Zuidkoreaanse
sportlieden aan China.
JOHANNESBURG (Rtr) - De
Zuidafrikaanse raad van Kerken
(SACC) is bezig te onderzoeken
hoeveel slachtoffers deze week zijn
gevallen bij de onlusten in de zwar
te woongebieden bij Johanens-
burg. De raad gelooft dat er meer
slachtoffers zijn gevallen dan offi
cieel is bekendgemaakt. Dit heeft
de secretaris-generaal van de
SACC, de zwarte bisschop Des-
mond Tutu, gisteren gezegd. Vol
gens de officiële cijfers waren er 31
doden en 50 gewonden.
Volgens Tutu waren de jongste
huurverhogingen de aanleiding tot
de onlusten rond Johannesburg.
Ook in andere woongebieden zijn
dergelijke verhogingen onvermij
delijk, aldus Tutu, en hij vreesde
dat dit opnieuw tot onlusten zou
leiden.
'V eertigduizend
executies in
Iran verricht'
PARIJS (Rtr/DPA) - De Iraanse
oppositiebeweging Mujahedien
Chalk heeft een lijst van 10.231 na
men gepubliceerd van de volgens
haar 40.000 mensen die sinds juni
1981 in Iran zijn geëxecuteerd.
De progressief-islamitische be
weging, wier buitenlandse hoofd
kwartier in Parijs is gevestigd, be
richtte dat de lijst een recentere en
uitgebreidere versie is van een eer
dere, die een jaar geleden werd ge
publiceerd.
Massoud Rajavi, de leider van de
Mujahedien Chalk („volksstrij
ders"), heeft de nieuwe lijst ge
stuurd naar Javier Perez de Cuel-
lar, de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, en hem verzocht
een speciale afgezant naar Iran te
sturen om een onderzoek in te stel
len naar wat hij noemde „de ernsti
ge schendingen van de mensen
rechten".
Volgens de Mujahedien zijn een
aantal sympathisanten in Iran
gearresteerd en geëxecuteerd om
dat zij informatie verzamelden
voor de lijst met gedetailleerde ge
gevens over namen, leeftijden, be
roepen en data, plaatsen en om
standigheden waaronder de slacht
offers zijn terechtgesteld.
De gemiddelde leeftijd van de
geëxecuteerden op de dodenlijst is
23. Van het totaal aantal waren er
430 jonger dan 18 en zeker 18 wa
ren zwanger. Meer dan 270 verlo
ren het leven als gevolg van marte
lingen, 155 werden opgehangen en
de rest stierf voor het vuurpeloton,
aldus de bekendmaking van de
Muiahedien.
Ongeveer 9.000 van de 10.231
geëxecuteerden waren aanhangers
van de Mujahedien en meer dan
130 waren legerofficieren.
Doodvonnis in
VS voltrokken
STARKE (DPA) - De 46-jarige
Ernest John Dobbert is giste
ren in de gevangenis van Star
ke in Florida (VS) terechtge
steld. Hij was in 1974 ter dood
veroordeeld wegens de moord
op zijn twee kinderen. Het
doodvonnis werd voltrokken
op de elektrische stoel.
Tien jaar geleden werd Dob
bert schuldig bevonden aan het
wurgen van zijn negen-jarige
dochter en het doodslaan van
zijn zeven-jarige zoon. De vol
trekking van het doodvonnis
werd verscheidene malen uit
gesteld omdat er verzet tegen
aangetekend was.
Hij wees aantijgingen
Zuidafrikagnse regering
de
Onderzoek van
kerken rellen
in Zuid-Afrika
hand, dat niet met name genoemde
individuen en organisaties achter
de onlusten zaten. De wrok die de
afgelopen 40 jaar is opgebouwd,
heeft de mensen ertoe gebracht te
reageren zoals ze hebben gerea
geerd. „Er is maar weinig voor no
dig om een kruitvat te doen ont
ploffen. De lont is erg kort", zo zei
Tutu.
Een rechter in Zuid-Afrika heeft
gisteren protestbijeenkomsten ver
boden, die komend weekeinde ge
houden zou worden bij Johannes-
ROME - Een kennelijk opgeluch
te Leonardo Boff verliet gistermid
dag om half drie het gebouw van
het Heilig Officie, bij het Vaticaan,
waar hij sinds tien uur had 'gecon
verseerd' met zijn vroegere profes
sor Josef Ratzinger, nu kardinaal
en hoofd van de congregatie voor
de geloofsleer. In die functie had
de kardinaal, met zijn staf van
theologen, een negatief oordeel ge
veld over Boffs jongste boek 'Kerk,
burg. Als reden voerde hij aan dat
dergelijke bijeenkomsten een ern
stige bedreiging zouden kunnen
vormen voor de openbare orde.
Onder de verboden samenscho
lingen vallen alle bijeenkomsten
ter herdenking van Steve Biko, de
leider van de zwarte bewustzyns-
beweging die zeven jaar geleden
tijdens gevangenschap omkwam
en de bijeenkomsten waarop de
jongste onlusten rond Johannes
burg zouden worden besproken.
De Johannenburgse rechter be
paalde dat het verbod met name
geldt voor alle bijeenkomsten van
de zwarte bewustzijnsbeweging
Azapo, van de federatie van Zuid
afrikaanse vrouwen en van het co
mité „laat (ANC-leider) Mandelea
vrij".Het is niet duidelijk of het
verbod ook geldt voor de begrafe
nissen van de slachtoffers van de
onlusten.
door
Hein ten Kortenaar
charisma en macht', en het doel
van het onderhoud was „pater Boff
gelegenheid geven opheldering te
verschaffen over enkele aspecten
van het boek, die moeilijkheden
hadden geschapen".
Zo staat het in het gemeenschap
pelijke communiqué dat na afloop
van het onderhoud in de Vaticaan
se perszaal werd uitgedeeld, en
waarin verder werd meegedeeld
dat het gesprek 'in broederlijke
sfeer' was verlopen. De problema
tische punten van Boffs boek wa
ren hem door de kardinaal meege
deeld in een brief van 15 mei, en de
opheldering was gevraagd „met
het oog op de voorgenomen publi-
katie van deze brief'.
Boffs antwoord op de acht vel
letjes van de kardinaal besloeg 50
getikte pagina's, maar toen hij bij
het voorlezen halverwege was ge
komen, had hij gezegd: „Hoor
eens, kardinaal, laten we de rest
maar als gelezen beschouwen", en
had hij zijn gesprekspartner de
bundel overhandigd, waarna het
onderhoud inderdaad in gesprek
vorm was voortgezet. Boff vertelde
dit na afloop op een druk bezochte
persconferentie in het Generalaat
van de Franciscanen, de orde waar
toe hij behoort.
Hij was duidelijk vermoeid na de
vier en een half uur durende ont
moeting met Ratzinger, die maar
één keer was onderbroken voor
een kop koffie. Er was hem niet ge
vraagd zijn opvattingen te veran
deren of bij te sturen, en hij ver
klaarde zich overtuigd dat de zaak
nu is afgedaan en dat hij voor zijn
boek niet opnieuw naar Rome zal
worden geroepen. De kardinaal
had zich zeer open betoond en vol
belangstelling voor de Braziliaanse
ervaringen en die van de talrijke
bassisgemeenten in dat land. Boff
is er zeker van, dat de ontmoeting
nuttig is geweest „voor de betrek
kingen tussen de kerk van Rome
en mijn kerk in Brazilië".
Die overtuiging werd gedeeld
door kardinaal Aloisio Lorschei-
der, die samen met zijn collega
Paulo Evaristo Arns om één uur tot
het eind van de besprekingen was
toegelaten. Hij noemde Boffs zelf
verdediging uitstekend en ver
klaarde zich ten volle tevreden met
de gang van zaken. Op de vraag of
hij in Rome nog steeds voor een
'gevaarlijk theoloog' doorgaat, ant
woordde Boff: „Alles kan gevaar
lijk zijn, ook sommige woorden
van Christus. Het hangt maar af
van de interpretatie, van de plaats
en de omstandigheden". Afgaande
op de gang van zaken bij vroegere
soortgelijke procedures, zal het on
derzoek waarschijnlijk nog enkele
maanden duren.
i iii ir V. - -tïm
Kolonel Gaddafi. (foto ap»
Vorige maand zorgde het Arabi
sche 'enfant terrible', kolonel
Gaddafi, reeds voor de nodige in
ternationale hilariteit. Als een
donderslag bij heldere hemel
werd de vorming van een Ara
bisch-Afrikaanse Unie bekend
gemaakt tussen Libië en Marok
ko. De zoveelste poging van de
Libische leider om een intieme
relatie aan te gaan met een Ara
bisch broederland, die echter, zo
werd er alom gegniffeld, hetzelf
de lot beschoren zou zijn als
voorgaande ambitieuze onderne
mingen.
door
Gerrit Jan Hoek
Immers, de politieke vrijages
van de Libische kolonel waren
net zo stabiel gebleken als de hu
welijken van Liz Taylor, en alle
fusies, unies of federaties met
landen als Egypte, Syrië, Ethio
pië, Algerije, Soedan, Tunesië en
Tsjaad waren in de kortst moge
lijke tijd, als ze ooit van de grond
kwamen, op de klippen gelopen.
Deze nieuwe unie, zo luiden de
eerste reacties, was tot misluk
ken gedoemd, alleen al omdat de
nieuwe partners, Hassan II en
Gaddafi, tot voor kort gezworen
aartsvijanden waren en de poli
tieke systemen in beide landen
absoluut onverenigbaar zijn.
Het verdrag dat beide Arabi
sche leiders op 13 augustus in de
Marokkaanse grensplaats Oujda
tekenden, was voor het buiten
land net zo ongeloofwaardig, als
wanneer bijvoorbeeld Reagan en
Tsjernenko elkaar plotseling in
de armen zouden vallen. Maar
naarmate er meer bijzonderhe
den over het Marokkaans-Libi
sche akkoord bekend worden,
begint de aanvankelijke hilariteit
plaats te maken voor een
groeiende bezorgdheid, vooral in
Frankrijk, Spanje en de Verenig
de Staten, over de negatieve ge
volgen en de voorspelbare verho
ging van de spanning in het
noordwestelijke deel van Afrika.
De belangrijkste aanleiding
voor de hoofdbrekens die de on
natuurlijke Marokkaans-Libi
sche alliantie in westerse krin
gen veroorzaakt, is het pikante
detail, dat de nieuwe unie niet
voorspruit uit het vertroebelde
brein van Gaddafi, maar tot
stand gekomen is op initiatief
van de Marokkaanse koning
Hassan II. In het laatste nummer
van het weekblad Jeune Afrique
geeft Hassan een uiterst opmer
kelijke, persoonlijke lezing van
het voorstel van de oprichting
van de Arabisch-Afrikaanse
Unie.
Verrast
Op 13 juli bezocht een speciale
Libische missie de Marokkaanse
hoofdstad Rabat. Met als bood
schap, dat Gaddafi met alle lan
den, waarmee Libië op gespan
nen voet stond, o.a. Marokko, tot
opheldering van de onderlinge
geschillen wilde komen om de
eenheid onder de Arabische lan
den te bevorderen. Tijdens het
onderhoud kwam de Marok
kaanse monarch plotseling, tot
opperste verbazing van zowel de
Libische delegatie als zijn eigen
Marokkaanse adviseurs, met het
voorstel van een politieke unie
op de proppen. „Ook ikzelf was
verrast, maar om een andere re
den, namelijk waarom ik in voor
gaande jaren niet op het idee ge
komen was", verklaarde Hassan
in Jeune Afrique.
Nu mag men deze toelichting
van de Marokkaanse koning ge
rust met een korrel zout nemen,
evenals zijn argument dat de
unie het voorbeeld moet zijn om
de Arabische wereld te bewijzen,
dat zelfs politieke uitersten ver
enigbaar zijn. Hassan heeft in het
verleden meermalen aange
toond, dat de verrassing zijn
meest geliefde tactische wapen
vormt. En hoe men ook over zijn
regime denkt, vriend en vijand
zullen moeten toegeven dat Has
san deze strategie tot in de per
fectie beheerst en niet zonder ge
nialiteit in de praktijk brengt.
Want onder de dekmantel van
het Arabische nationalisme en
eenheid in het Magreb-gebied in
Noord-Afrika gaan uiteraard ei
gen Marokkaanse belangen
schuil.
De grootste kopzorg van Has
san is nog altijd de oorlog in de
Sahara, de voormalige kolonie,
die deels in 1985 door Spanje
werd afgedankt aan Marokko,
deels door Marokko werd gean
nexeerd nadat Mauretanië er
vrijwillig afstand van had ge
daan. Na negen jaar strijd heeft
Marokko de lokale bevrijdings
beweging Polisario nog steeds
niet uitgeschakeld. De woestijn-
oorlog slokt jaarlijks een gigan
tisch deel van de nationale be
groting op, terwijl de talrijke
slachtoffers aan Marokkaanse
kant eveneens tot een groeiend
verzet bij de bevolking leiden, te
gen voortzetting van de geld en
mensenlevens verslindende oor
log.
Referendum
Door ondertekening van het
verdrag heeft Hassan niet alleen
bereikt dat Libië nu ook formeel
bekrachtigt de steun aan het Po
lisario stop te zetten, maar bo
vendien zal Gaddafi Hassans
pleitbezorger worden om de ne
telige affaire van de Sahara van
Koning Hassan II. (foto ap)
de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid (waar Marokko in de
minderheid is) over te hevelen
naar het forum van de Arabische
Liga, waar Hassans kansen om
onder het beloofde referendum
uit te komen aanzienlijk groter
zijn.
Met de alliantie met Libië heeft
Marokko tevens bereikt dat het
zwaartepunt in de historische
strijd om de hegemonie met Al
gerije in Noord-Afrika verlicht
wordt. De militaire ruggesteun
van Libië biedt Hassan boven
dien nieuwe mogelijkheden om
de aloude pretenties om het ge
bied rond Tindoef in Algerije of
op de Spaanse enclaves Ceuta en
Melilla weer op te rakelen.
De algemene nationalistische
euforie, zoals die in de uitslag
van het referendum 99,9 pro
cent stemde vóór de unie met Li
bië - tot uitdrukking kwam, is
voor Hassan een halszaak ge
weest. Een broodnodige aflei
ding van de interne spanningen,
zoals de onlusten van begin dit
jaar, die zijn troon aan het wan
kelen brachten. Vandaar ook de
haast om de unie met Lijaië bin
nen een maand te voltooien.
Het verbond met Libië moet
Marokko tevens economisch
soelaas bieden. Oliedollars voor
investeringen en een arbeids
plaats voor ongeveer 200.000 Ma
rokkaanse werklozen in Libië,
voor wie de Europese arbeids
markt hermetisch gesloten is.
Het eerste effect dat Hassan met
de alliantie met Libië heeft be
reikt, is dat de algemene verkie
zingen van 14 september a.s. vol
ledig naar het tweede plan ver
dreven zijn en de politieke oppo
sitie de wind uit de zeilen geno
men is. Noch de socialisten, noch
de communisten, die de verkie
zingen aanvankelijk omschreven
hadden als essentieel voor de
toekomst van Marokko, zullen
het aandurven al te veel kritiek
op het regime te spuien in de al
gemene roes van nationalistische
eenheid.
Mitterrand
Het gemor van de Afrikaanse
bondgenoten en van de gematig
de Arabische landen over het on
logische monsterverbond zal
Hassan onder deze omstandighe
den dan ook op de koop toe ne
men. Ook van de irritatie van
Frankrijk president Mitter
rand vloog afgelopen weekend in
allerijl twee keer binnen 24 uur
naar Marokko om Hassan om op
heldering te vragen, zal de Ma
rokkaanse koning niet al te wak
ker gelegen hebben. En Hassan
is sluw genoeg om het gerezen
wantrouwen bij de machtige
bondgenoot, de Verenigde Sta
ten, weg te nemen door er even
tueel op te wijzen dat een mis
lukking van de unie met Libië de
nekslag voor Gaddafi zal beteke
nen, die toch al belaagd wordt
door interne oppositie en onte
vredenheid binnen het leger.
Los van de duurzaamheid en
de verdere politieke consequen
ties van de alliantie met Libië
valt op voorhand echter al één
conclusie te trekken: de Marok
kaanse koning Hassan II is hard
op weg om de legendarische
Macchiavelli ('goed is, wat goed
is voor de staat') naar de kroon te
steken.
