'Iemand die veel goede vis-
plekken kent, dat gaat er in'
Verkeersbeleid in Leiden:
gehandicapten 'vergeten'
Leidato (nr. 23) geopend
Lokale radio
in Oxford:
risicoloze
programma's
BOA: minder
subsidie
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1984
LEIDEN
Met het fenomeen lokale omroep hebben de Engelsen
meer ervaring dan wij. Daarom leek het ons interessant
om in het kader van de uitwisseling Leiden-Oxford een
station te bezoeken. Een vergelijking met Omroep
Rijnland is in dit stadium oneerlijk, want Rijnland heeft
het embryonale stadium pas verlaten. Wel interessant is
natuurlijk de vraag of de lokale mediamakers in deze
regio iets kunnen leren van hun Engelse collega's.
In 1967 begon de BBC te experimenteren met lokale radio.
In Leicester werd een station opgericht. Voornaamste re
den: de band met de luisteraars versterken. In de personen
die in nationale programma's aan het woord komen, zal de
luisteraar zichzelf niet zo makkelijk herkennen; dat is wel
het geval als de buren aan het woord komen, en die kans is
groot in het geval van lokale radio.
Niet alleen door straatinterviews
over lokale onderwerpen probeer
de de BBC de luisteraar overigens
te strikken, men dacht daarin ook
te slagen door meer aandacht te be
steden aan het nieuws uit de regio,
nieuws waarvoor de makers van
nationale programma's - meestal
terecht - hun neus ophalen.
Dat het experiment slaagde, valt
simpel te bewijzen: als het een mis
lukking was geworden, dan had
Engeland nu geen dertig stations
gehad die uitzenden onder verant
woordelijkheid van de BBC.
'Verrijking'
De BBC is redelijk tevreden over
de lokale stations. In de eerste
plaats bieden ze onderdak aan jon
ge journalisten die de kans krijgen
om zich te bewijzen; 'where they
can cut their teeth', zoals de Engel
sen zeggen. In de tweede plaats
meent deze grote omroeporganisa
tie dat de stations in de regio "het
plaatselijke leven verrijken".
Het is een beetje een holle kreet,
om het nog vriendelijk uit te druk
ken. Trouwens, als we de eerste
keer naar een uitzending van Ra
dio Oxford luisteren, vragen we
ons af of het nieuws dat op dat mo
ment wordt uitgezonden het leven
van de Oxfordianen verrijkt.
Dame Peggy Ashcroft, een tame
lijk bekende Shakespeare-vertolk-
ster, heeft het ziekenhuis verlaten,
na een succesvolle blinde darm
operatie. De nieuwslezer staat vrij
lang stil bij dit onderwerp. Merk
waardig. Mevrouw Ashcroft mag
dan een vrij bekende actrice zijn,
zo opmerkelijk is een blinde darm
operatie toch niet. Zelfs in Enge
land overleven de meeste mensen
een dergelijke ingreep.
Daar komt nog bij dat er belang
rijker nieuws voorhanden moet
zijn geweest. Neem alleen het feit
dat het rommelt in de autofabrie-
ken te Cowley, een plaats niet ver
van Oxford. Later die week zal er
zelfs een kleine staking uitbreken.
door
Wim Brands
Waarom dan zoveel aandacht be
steed aan deze actrice?
Silly
Als we deze vraag later in de
week voorleggen aan Jonathan
Staples, een jonge programmama
ker van Radio Oxford, vertelt hij
dat het moeilijk is in dit seizoen, de
zomermaanden, echt nieuws uit te
zenden. Er gebeurt niet zoveel dat
vermeldenswaardig is.
"This is the silly season", vertelt
hij. "We zijn dus wel genoodzaakt
om vrij veel aandacht te besteden
aan onbenullige onderwerpen. Dat
geldt trouwens ook voor de kran
ten". Juist. Dezer weken heeft de
kwaliteitskrant 'The Guardian'
met veel leedvermaak aandacht
besteed aan komkommerberichten
uit regionale dagbladen. Hoog
scoorde het artikel over de brand
weerman die met een emmertje
water een keukenbrandje bluste en
ook het verhaal over de kat die al
leen luistert naar bevelen in het
Italiaans mocht er zijn.
Nadat Staples heeft verteld dat
Radio Oxford uitzendt van zes uur
in de morgen tot zes uur in de
avond en dat daarna BBC 2 het
programma overneemt, vertelt hij
dat ook de rest van het jaar lichte
onderwerpen niet worden ver
smaad. "Dat heeft te maken met de
politiek van de BBC. Mensen in
Oxford vinden het leuk om te luis
teren naar een interview met ie
mand uit Oxford die iets heeft ge
daan dat in zekere zin opmerkelijk
is. Ik bedoel, het gaat niet om we
reldschokkende gebeurtenissen,
maar toch... een interview met ie
mand die veel goede visplekken
kent in de omgeving van Oxford,
dat gaat erin".
Landelijk nieuws wordt zoveel
mogelijk geregionaliseerd door Ra
dio Oxford. Op het moment dat wij
Actrice Peggy Ashcroft verlaat het ziekenhuis, 1
Radio Oxford.
in de studio's verblijven, worden er
straatinterviews uitgezonden die
allemaal betrekking hebben op één
onderwerp: het feit dat de prijs van
de thee is gestegen.
"Het is een van onze lichtere
nieuwsonderwerpen vandaag",
zegt Staples. "Dat soort onderwer
pen zenden we altijd uit aan het
eind van de morgen en het begin
van de middag, 's Ochtends heb
ben we belangrijker nieuws, zodat
de mensen goed wakker worden, 's
Middags worden de zogenaamde
phone—inns uitgezonden. Mensen
bellen op, kunnen een plaat aan
vragen, dat soort dingen. Soms
hebben we in de middaguren een
lang interview met iemand die een
boek heeft geschreven, of zoiets.
Het betreft dan wel mensen die in
Oxford leven, zoals u begrijpt".
Jonathan Staples is zo iemand
die niet te beroerd is om een lof
zang te zingen over zijn werkgever.
De BBC dit, de BBC dat. Als we
het woord geld laten vallen, sluipt
er echter een sombere ondertoon
in de conversatie. In tegenstelling
tot de commerciële stations be
schikt de BBC niet over reclame
gelden.
Adverteerders worden princi
pieel geweerd. De BBC-bonzen
zijn namelijk van mening dat com
mercie toestaan automatisch bete
kent dat de onafhankelijkheid in
gevaar komt. Geld voor program
ma's komt van de overheid en
daarnaast betalen de luisteraars
omroepbijdragen.
Nu is het probleem dat de natio
nale omroep het meeste geld op
slokt, met als gevolg dat de lokale
BBC-stations zich wel eens moeten
behelpen. Staples: "Ons budget is
laag. Om een voorbeeld te geven:
deze week zenden we elke middag
een programma uit dat twee en een
half uur duurt. Het is een magazi-
ne-achtig programma. Het budget
voor dit onderdeel bedraagt 250
gulden per week. Dat is niet be
paald veel, inderdaad. We moeten
als gevolg van dat lage budget wel
eens improviseren, maar dat
went".
In de omgeving van Oxford ligt
een streek die Wiltshire heet. Men
sen die in dit gebied wonen, kun
nen dagelijks luisteren naar radio
Wiltshire. Dit is geen BBC-station,
maar een commerciële omroep.
De verschillen vallen direct op:
Wiltshire zendt minder praatpro
gramma's uit, meer muziek en - la
ten we dit aspect vooral niet verge
ten - reclame. Is deze omroep af
hankelijk van de adverteerders?
Worden sommige programma's
nooit gemaakt omdat de adverteer
ders na uitzending van het onder
werp wel eens boos zouden kun
nen zijn?
Peter Clift, die als freelancer
voor de BBC werkte en tegenwoor
dig als freelancer programma's
voor radio Wiltshire maakt, ant
woordt eerlijk dat je soms reke
ning houdt met adverteerders. Hij
zou edoch niet willen spreken van
een reclame-terreur.
"Gevolg van een commerciële in
stelling is wel dat je bijvoorbeeld
geen lange praatprogramma's
maakt, zoals Radio Oxford doet. In
zeker opzicht is dat een nadeel. Wij
gaan nooit echt de diepte in. Je
blijft aan de oppervlakte, bijna al
tijd".
"Aan de andere kant: ik heb de
indruk dat de commerciële sta
tions meer aan de luisteraars den
ken dan de BBC-stations. Dat
komt zo: ze krijgen gegarandeerd
een vast bedrag voor programma's.
Ze zijn niet afhankelijk van adver
teerders. Mooi natuurlijk, maar het
gevolg daarvan is dat ze soms te
veel hun eigen gang gaan".
Tussenweg
Als we Clift vragen wat hij het
beste systeem vindt - een commer
cieel station dat zichzelf probeert
te bedruipen of een omroep die
voornamelijk wordt betaald door
de overheid - antwoordt hij na eni
ge tijd: "Je moet een tussenweg
zien te vinden volgens mij. Waar
om zou je adverteerders weren?
'Aan de andere kant: commerciële
stations zijn vaak te commercieel".
De algemene kritiek van Clift
luidt dat de lokale stations in Enge
land - zowel de commerciële als de
BBC-stations - te weinig risico's
nemen. En hij heeft gelijk.
Veel programma's kabbelen
maar voort. Veel gebabbel dat even
opwindend is als turen naar het
rimpelloze vijverwater in de ach
tertuin. Natuurlijk is er een grote
behoefte aan een verslag van een
recreatieve gebeurtenis, maar na
een paar uur gaat die reportage
vervelen.
Clift: "Het probleem is volgens
mij dat er te veel 'middle of the
road' programma's worden ge
maakt en te weinig provocatieve.
Ze steken hun nek niet uit, de ma
kers. Iedereen te vriend houden,
die sfeer proef je een beetje. Hele
maal fout natuurlijk".
"Er zijn genoeg problemen waar
je een programma aan kunt wij
den, het is echt niet nodig om ie
dereen maar te laten vertellen dat
het zo'n ramp is dat de theeprijzen
weer zijn gestegen. Waarom geen
aandacht aan het druggebruik in
deze contreien, de arbeidsproble
men? Ik denk dat je kunt conclu
deren dat er teveel 'white man ra
dio' wordt gemaakt. Programma's
dus voor de jonge zakenman, die
een leuke vrouw heeft en intelli
gente kinderen".
Achter
In het redactielokaal van de Ox
ford Mail, de plaatselijke krant,
luisteren sommige journalisten re
gelmatig naar Radio Oxford. Je
weet immers maar nooit. Een ver
slaggever: "Het kan best dat ze
nieuws hebben in hun journaal.
Daarom luisteren we voor de ze
kerheid elk uur even".
"Meestal hebben ze overigens
niets belangrijks hoor. En als ze
iets hebben van enige importantie,
dan komt het meestal uit de krant.
Ze lopen in wezen altijd achter ons
"Kan ook niet anders", mengt
chef John Chipperfield zich in het
gesprek. "Zij hebben maar zes ver
slaggevers. Het is dus bijna onmo
gelijk om ons te verslaan; wij heb
ben immers veel meer reporters in
dienst".
Als we het onderwerp concur
rentie ter sprake brengen, zegt
Chipperfield: "Ik heb niet de in
druk dat wij veel van Radio Oxford
te duchten hebben. Niet dat ze niet
populair zijn in Oxford, integen
deel zelfs, maar de mensen die naar
hun programma's luisteren, blij
ven ook gewoon de krant lezen.
Waarom ook niet?"
Hij is het overigens eens met Pe
ter Clift: veel programma's van Ra
dio Oxford zijn te risicoloos. "Ze
zoeken te vaak het compromis,
omzeilen zo nu en dan onderwer
pen waarover ze eigenlijk wel zou
den moeten praten. Dat is geen
goede manier van radiomaken lijkt
mij".
Omroep Rijnland is gewaar
schuwd.
DEN HAAG/LEIDEN - Voor de
zevende maal in vier jaar stonden
deze week de Boycot Outspan Ac
tie (BOA) en de Nationale Commis
sie Voorlichting en bewustwor
ding Ontwikkelingssamenwerking
(NCO) voor de afdeling recht
spraak van de Raad van State. Al
die keren werd de BOA in het ge
lijk gesteld in haar actie tegen kor
ting op de door de NCO verstrekte
subsidie. Dit keer kreeg de NCO
gelijk van staatsraad P. Kapteyn,
die gisteren bepaalde dat de BOA
genoegen moet nemen met minder
overheidsgeld.
De in Leiden gevestigde anti-
apartheidsactiegroep krijgt dit jaar
minder subsidie van de NCO,
waardoor ze al één van de twee
part-time medewerkers heeft moe
ten ontslaan. Er blijven nu nog een
vaste en een part-time medewerker
over die samen de 'stedenacties'
door heel het land organiseren. Het
voornaamste bezwaar van de NCO
tegen de BOA is dat zij niet al hun
aandacht richten op deze stedenac
ties, terwijl dit een voorwaarde is
voor subsidiëring. Er zou te veel
aandacht worden besteed aan bij
komende activiteiten. Volgens het
verweer van de BOA hangt dit
werk direct samen met de acties
die georganiseerd worden. De
Raad van State was het hier blijk
baar niet mee eens.
CHILI Op 11 september elf jaar
geleden pleegde het Chileense le
ger een staatsgreep, die de val van
president Ailende tot gevolg had.
Op 10 september a.s. zal de werk
groep tv-issue van de Leidse Stu
denten Ekklesia een informatie- en
discussieavond organiseren over
Chili. Aanvang: 20.00 uur.
Plaats: Rapenburg 100.
Project om problemen duidelijk te maken
LEIDEN - In het Leidse stadhuis
begon gistermiddag het zogenaam
de gehandicaptenproject. In de
raadzaal werd een forumdiscussie
gehouden, vooral bestemd voor
ambtenaren en andere betrokke
nen. Later op de middag werd de
fototentoonstelling in de hal van
het stadhuis geopend door pen
ningmeester Ris van de Algemene
Nederlandse Invaliden Bond te
Leiden.
Onder het motto 'De financiële
en esthetische aspecten van aan
passingen voor gehandicapten'
vond onder voorzitterschap van dr.
A.H.M. Kerkhoff (gemeentelijke
direktie gezondheidszorg) de fo
rumdiscussie plaats.
"Kan geen kwaad zo'n discussie
in Leiden", zo meende een aanwe
zige ambtenaar van de afdeling
verkeersveiligheid van het minis
terie van verkeer en waterstaat.
"Leiden is immers een van de
meest belabberde steden voor ge
handicapten. Ik verbaas me er ove
rigens over dat er geen sprekers
zijn uitgenodigd die de problemen
aan den lijve ondervinden, gehan
dicapten dus".
handicapten gelijkwaardig kunnen
meedoen. Aan de andere kant sig
naleerde hij wel een koerswijziging
ten goede.
"Helaas blijkt in de praktijk nog
te vaak dat de bereikbaarheid van
voorzieningen nog wel wat te wen
sen overlaat. Leiden is daar een
goed voorbeeld van".
Tentoonstelling
Het doel van het project is vol
gens de organisatoren: het bewust
maken van de burger van de ver
keersproblemen waarmee de licha
melijk gehandicapten te maken
hebben en ambtenaren wijzen op
de problemen.
In verband met deze doelstellin
gen hebben twee studenten van de
Reinwardt Academie een fototen
toonstelling opgezet die tot en met
28 september valt te bezichtigen,
dagelijks van 9.00 tot 17.00 uur.
Op de tentoonstelling worden de
Leidse verkeersproblemen door
middel van o.a. foto's en maquettes
getoond. Wie dan nog niet gelooft
dat gehandicapten veel problemen
ondervinden in het verkeer moet
vooral even naar het Stadhuisplein
wandelen.
Leidse burgers die niet gehandi
capt zijn, kunnen daar tot en met
vrijdag 14 september aan den lijve
ondervinden wat het betekent om
gehandicapt te zijn. Nagebouwd is
een straatje waarin allerlei obsta
kels zijn aangebracht: een brug,
drempels en een fiets, om maar
eens een paar dingen te noemen.
Wie dat wil kan in een rolstoel of
met een bril en een stok door het
straatje koersen.
Welwillend
Volgens Boersma stellen de
meeste gemeentebesturen zich
welwillend op. "Maar desondanks
wordt toch nog vaak vergeten om
de specifieke problemen waarmee
gehandicapten te kampen hebben,
mee te nemen in een totaal ver
keersplan. En het komt ook nogal
eens voor dat gehandicapten niet
echt worden betrokken bij de ont
wikkeling van plannen".
Hierna kreeg ambtenaar L. Meij
er (direktie stadsvernieuwing en
lid van de commissie stedelijke
vormgeving) het woord. Hij had, zo
zei hij, even gevreesd dat de com
missie stedelijke vormgeving zou
worden aangewezen als zondebok.
Schoonheid botst immers wel eens
met praktisch nut?
O)d het Stadhuisplein zijn de obstakels nagebootst i
Peters (links) en Schoute ondervonden gistermiddag c
"En daar schoot m'n gemoed
toch wel even van vol, want ik heb
zelden in zo'n leuke commissie ge
zeten als deze. Ik denk overigens
dat wat de commissie doet op een
aantal punten uitstekend spoort
met wat u beoogt".
Conflicten ontstaan vanzelfspre
kend wel eens. "Neem de kleuren
van het straatmeubilair. Wij kun
nen zeggen: mooie kleuren, verge
tend dat het lastige kleuren zijn
voor mensen die visueel gehandi
capt zijn".
Na de inleidingen kregen de aan
wezigen even de tijd om schrifte
lijk vragen te stellen. Helaas bleek
naderhand dat de meeste vragen
niet konden worden beantwoord
in verband met tijdgebrek. In dit
opzicht mislukte de forumdiscus
sie dus, de bijeenkomst die door de
voorzitter nog wel een dialoog
werd genoemd.
Interessant was overigens vooral
de vraag die geen vraag was, maar
meer een stelling: "Het is veel
makkelijker om de obstakels in het
verkeer te nemen, dan de hobbels
van de ambtelijke molens".
Eerste inleider was de wethou
der van ruimtelijke ordening, Pe
ters. Hij bleek bereid het boe
tekleed aan te trekken. Hij zou
naar eigen zeggen in elk geval geen
zelfgenoegzaamheid ten toon gaan
spreiden. Volgens hem was er na
melijk in het verleden te weinig re
kening gehouden met de gehandi
capten.
"We proberen daar nu verande
ring in te brengen. Problematisch
kan alleen zijn dat het beleid
steeds vaker onder druk komt te
staan door bezuinigingen. Gevolg
daarvan is bijvoorbeeld dat er min
der verkeerslichten worden ge
plaatst en daar worden o.a. de ge
handicapten de dupe van"
Hij adviseerde de gehandicapten
vooral pressie uit te oefenen op de
overheid. Je sterk maken en blij
vende aandacht van de politiek
vragen, volgens Peters is dat de
enig juiste houding.
Na hem sprak H.J. Boersma,
werkzaam bij Veilig Verkeer Ne
derland. Hij benadrukte dat het
nog wel een tijdje zal duren eer ge-
LEIDEN - Burgemeesters komen
en gaan, maar de Leidato blijft al
tijd bestaan. Burgemeester Goe-
koop constateerde dit gistervond
alvorens hij de officiële openings
handeling verrichtte van deze huis
houdbeurs. Een waar woord, want
alle na-oo'rlogse burgemeesters
van Leiden hebben deze daad al
eens hiogen plegen. Het is de 23ste
maal dat de Leidato wordt gehou
den.
De officiële opening had plaats
ten overstaan van een selectief ge
zelschap in het restaurant van de
Groenoordhallen. 'Jan Publiek'
schuifelde intussen langs de tallo
ze stands. De Groenoordhallen zit
ten weer tot de nok toe vol en heb
ben dus veel weg van een overdek
te Haarlemmerstraat, zij het dat
naast de commercie idealistische
instellingen ruimschoots plaats
hebben gekregen. Een trekker is
voorts ongetwijfeld de ouwe blau
we Leidse tram in het hartje van de
hallen.
In zijn openingstoespraak wees
Goekoop op de aanstaande uitbrei
ding van het winkelareaal in Lei
den. In de toekomstige Sanders-
parkeergarage aan de Korevaar-
straat/Levendaal komen ook win
kels, de nieuwe vestiging van C en
A aan de Haarlemmerstraat is naar
Goekoops verwachting tijdens de
Leidato van volgend jaar al open
en in de nieuwbouwwijk Stevens
hof begint in november de bouw
van een winkelcentrum.
Een reden te meer, vond de bur
gemeester, voor de ondernemers in
Leiden om aandacht te vragen
voor hun produkt, bij de tijd te blij
ven en met name op het gebied van
promotie samen te werken.
Voor de toespraak van Goekoop
werden de genodigden vergast op
een optreden van de in Nederland
wonende Amerikaanse zangeres
Donna Lynton. Zij bleek in een uit
bundige stemming te verkeren en
werd niet gehinderd door ontzag
voor de plaaatselijke verhoudin
gen. Deed wethouder Schoute dus
de eer aan te vermoeden dat diens
voorvoegsels Piet Hein zijn com
plete naam weergeven, noemde
Goekoop Kees en diens echtgenote
mevrouw Kees. Verleidde de bur
gemeester tot een dansje op het po
dium en hield hem zelfs de micro
foon voor voor een vocale bijdrage:
"La, la, la", zong Goekoop niet on
verdienstelijk.
Later verrichtte hij samen met
een assistente de openingshande
ling: hij trok haar jasje uit en maak
te daardoor de tekst zichtbaar op
de sjerp die zij droeg: 'Leidato ge
opend'.
Hetgeen dagelijks het geval is tot
en met 16 september. Burgemeester Goekoop en een assistente na hun onthullende daad.
