Ei
Rust keert terug en de
snoektijd breekt aan
1A
Schaken
Dammen
Bridge
VISSPORT
KRUISWOORD
OPLOSSING
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1984
EXTRA
PAGINA 31
DOOR BRAM VAN LEEUWEN
De snoek, ofwel esox lucius, zo
als hij officieel heet, valt vooral
op door zijn fraai gemarmerde
schubbenpatroon. Helaas wordt
het viswater waarin deze roofvis
zich thuis voelt steeds kleiner van
omvang. (fotoAVB)
U moet misschien nog een paar
weekjes geduld hebben, maar de
tijd is niet ver meer dat we het
meeste boten zijn zo langzamer
hand weer op weg naar de thuis
haven of de winterberging, het
leger van de windsurfers wordt
met de daling van de tempera
tuur stelselmatig uitgedund en
over een maandje zullen alleen
nog een aantal winterharde zei-
lenthousiasten en plankfanaten
de plassen en meren bevolken.
Dan krijgt de sportvisser weer
zijn alleenvertoningsrecht.
Met die terugkerende rust vol
trekt zich in de houding van vele
sportvissers ook een verande
ring. Hebben ze zich tot dan toe
tevreden gesteld met het vangen
van flinke voorns en brasems,
dan komen langzaam maar zeker
andere vissoorten in beeld.
Snoek bijvoorbeeld. Want bij een
dagje snoeken horen geen wol
kenloze blauwe lucht, een fel
schijnend zonnetje en een rimpe-
loos stukje water.
Daarbij passen een loodgrijs
en langhangend wolkendek, af
en toe een fikse regenbui en gol
ven die door de zwiepende wind
van witte kammen worden voor
zien veel beter. De tijd van de ge
makkelijke visstoel en het ont
blote bovenlijf is voorbij. De tijd
van het regenpak, de zuidwester
en de rubberlaarzen is aangebro
ken.
Snoek: het is nog steeds een
vis die tot de verbeelding
spreekt. Misschien nog wel meer
bij de buitenstaander dan bij de
sportvisser zelf. Want hun kennis
wordt slechts gevoed door de
grote formaten die bij tijd en wij
le de krantenkolommen halen.
Zoals onlangs toen ik las hoe een
hengelaar met veel verve de
'vangst van zijn leven' toelichtte.
Op het bijbehorende plaatje
hield hij een snoek van ruim een
meter trots als een pauw voor
zich uit. Door de forse afstand
tussen vis en visser en de geringe
afstand tussen vis en cameralens
zag het beest er vervaarlijk uit.
Voor de leek tenminste want één
blik op de foto was voor ervaren
vissers voldoende -om vast te
stellen dat de vis al geruime tijd
voor zijn vereeuwiging mors
dood moet zijn geweest.
Het leerdroge schubbenpak en
de verfomfaaide vinnen legden
daarvan triest getuigenis af. Voor
sportvissers die niet doof zijn ge
bleven voor herhaalde oproepen
om roofvis zoveel mogelijk terug
te zetten na te vangst heeft zo'n
beeld iets sinisters. En heeft het
niets van het heldhaftige dat de
afgebeelde hengelaar wenst uit
te stralen.
Heroïsch
Daaronder vertelde de man in
geuren en kleuren dat hij zeker
een half uur een heroïsche strijd
had moeten leveren voordat hij
het beest naar de kant had kun
nen slepen. Dat woord slepen
duidt al in een richting van ie
mand die het met zijn opponent
niet zo nauw neemt. Maar goed,
iedereen heeft zo zijn eigen wijze
van uitdrukken.
Het past ook helemaal in het
beeld dat pseudo-deskundigen
sinds jaar en dag van de snoek
hebben gevormd. Een monster
lijke vis, een grote kannibaal, een
onvoorstelbare rover. Die niets
en niemand in of bij het water
ongemoeid laat, een schier tome
loze kracht bezit en een stelletje
vlijmscherpe tanden in zijn bek
heeft. Dat laatste klopt, maar het
is tegelijkertijd ook het enige dat
op een correcte manier in relatie
wordt gebracht met de snoek.
Wat bijvoorbeeld niet klopt is
de kracht van de snoek. Ik zou
niet durven beweren dat een
snoek van ruim een meter een
doetje is. Maar wanneer je
werkelijk meer dan een half uur
nodig hebt om zo'n -beest in het
landingsnet te krijgen, dan klopt
er iets niet.
Of het materiaal deugt niet, of
de hengelaar heeft niet voldoen
de ervaring in huis. Of - en dat
lijkt mij het meest waarschijnlijk
- de man heeft van de zenuwen
alle besef van tijd verloren. Wat
hij hield voor een half uur, was in
werkelijkheid niet meer dan zes,
zeven, hooguit tien minuten.
Ik wil daar niet geringschat- -
tend over doen. Elke minuut van
het drillen van een grote snoek is
een regelrechte sensatie. Het zijn
die ogenblikken waarvoor de
hengelaar vele uren vruchteloos
wachten over heeft. Maar we
moeten het niet overdrijven. Ge
looft u me: een snoek is geen
enorme krachtpatser zoals bij
voorbeeld een grote karper, die
soms na een kwartier drillen een
sportvisser nog het nakijken
geeft.
Felle vechter
De snoek is direct na de aan
slag een bijzonder fel vechtende
vis. Maar daarnaast is het ana
loog aan zijn jachtpatroon snel
bekeken. Het is een vis van de
korte adem, een typische sprin
ter.
Natuurlijk maakt het enig ver
schil of zo'n beest wordt gehaakt
in een smalle ondiepe polder
sloot of op een uitgestrekte plas
zoals Kaag, Braassem of We^t-
einder. Toch capituleert ook
daar een kapitale snoek vrij snel
wanneer hij op de juiste wijze
wordt gedrild. Dat wil zeggen
met een juiste slipafstelling en
wanneer materiaal wordt ge
bruikt waarmee de sportvisser
iets kan uitrichten.
Het is een vergissing te menen
dat zoiets altijd zwaar en lang
moet zijn. Het is heel goed mo-
geljk om met een goed gebouwd
spinhengeltje van iets meer dan
anderhalve meter een flinke
snoek in korte tijd zo af te matten
.dat hij zich gewonnen geeft.
Dat snoeken rovers zijn die
enorme hoeveelheden voedsel
verslinden is eveneens een mis
vatting die door wetenschaps
mensen al lang is ontzenuwd.
Net als alle roofdieren neemt
esox lucius niet meer voedsel tot
zich dan hij nodig heeft om in le
ven te blijven en een stukje te
groeien. Die groei staat zelfs na
genoeg stil wanneer de vis een
maal tot wasdom is gekomen.
Er zal best eens een hongerige
snoek zijn die zich vergrijpt aan
een jong eendje. Maar dat de
snoek met regelmaat gele of bon
te donsballetjes op zijn menu
kaart heeft staan is grote onzin.
Dat laatste sluit niet uit dat ook
de snoek zo zijn perioden heeft
waarin hij een wat grotere eetlust
aan de dag legt dan anders. Zul
ke perioden gaan meestal vooraf
aan een lange vastentijd. Bij
voorbeeld in de herfst wanneer
hij voor de nodige wintervoor
raad zorgt en heel vroeg in het
vooijaar wanneer hij wat reser
ves wil opbouwen om zich in de
paaiperiode ongestoord aan het
liefdesspel te kunnen overgeven.
Geen eetlust
Over de onstilbare honger, zo
als wel eens wordt beweerd, be
schikt de snoek niet. Ervaren
snoekvissers weten dat. Er zijn
van die dagen, soms weken,
waarop de eetlust volledig ont
breekt. In toch snoekrijke gebie
den maken hengelaars in zulke
perioden vergeefse tochten.
Zelfs het meest aantrekkelijk ge
presenteerde voorntje kan hem
er niet toe verleiden toe te hap
pen. En als hij die moeite soms
toch heeft genomen, sabbelt hSj
er vaak wat op om het vervol
gens weer éven vrolijk uit te spu-
Snoek staat de laatste jaren
wat minder in de belangstelling
dan een jaar of vijftien, twintig
geleden. Dat heeft twee oorza
ken: de snoekstand in de meeste
wateren is aan de matige kant en
de snoekbaars heeft zij collega
uit de roofvisstal overvleugeld.
Het een is een direct gevolg van
het andere.
Het leefmilieu dat de snoek zo
graag heeft: helder water met
flink wat planten, is sterk in om
vang afgenomen. Teruglopende
waterkwaliteit en toenemende
watersport en beroepsvaart heb
ben het water steeds sterker ver
troebeld, waardoor waterplanten
afsterven.
En daarmee ontstond een bio
toop waarin de snoekbaars zich
juist kiplekker voelt. Hij is im
mers de vis die het voor het be
machtigen van prooi moet heb
ben van zijn reuk, terwijl de
snoek jaagt op gezioht.
Dat ondanks die negatieve ont
wikkeling de snoek voor de ech
te snoekvisser in herfst en winter
toch een must is, bewijst de sport
die deze vissoort kan bieden. En
niet te vergeten de sfeer waarin
zich zo'n dagje snoeken voltrekt.
Ongestoord en ver van het
stadsgewoel door de polder ban
jeren en slootjes afstropen met
aasvisje, lepel, spinner of plug.
Gespannen wachten op het
ogenblik dat de drijvertjes weg
duiken of een draaikolk het sein
geeft dat de snoek een schot
heeft gewaagd.
Of met een bootje langzaam va
rend een plas meter voor meter
afzoeken naar zo'n fraai gemar
merd exemplaar dat plots de slip
van de molen laat gieren. Die
tijd, beste snoekvrienden, breekt
binnenkort weer aan.
Horizontaal: 1. ambtsgewaad, 5.
ondeskundige, 8. echtgenoot, 10.
krijgsmacht, 12. nieuw (in sa-
menst.) 14. reus, 15. spoedig, 17.
smakelijk, 19. vogel, 21. grond
soort, 23. vertering, 25. mannelijk
dier, 27. mannelijk dier, 30. lichte
klap, 32. ongekunsteld, 33. kluis,
36. tegen, 38. orkeststukje/inlei
ding v.e. toneelvoorstelling e.d.,
42. plaats in Spanje, 44. viskorf,
45. ogenblik, 46. jongen, 47.
slaapplaats, 49. vreemd, 53. sterk
extract, 55. vlaktemaat, 57. deel
van het lichaam, 58. plaats in
Gelderland, 60. schreeuw, 61. ke
ver, 62. deel van het oog, 63. gast.
Verticaal: 1. deel van de voet, 2.
voldoende gekookt, 3. woon
schip, 4. gelofte, 6. voedsel, 7.
snor, 8. gebak, 9. wreed heerser,
11. jaartelling, 13. maanstand, 16.
watergeest, 18. naar het punt van
uitgang, 20. hemellichaam, 22.
mannelijk dier, 24. venijn, 26. on- 35. kunstenaar, 37. groet, 39. fa-
derhoudswerker (v.wegen), 28. milielid, 40. gebogen been, 41.
rimpel-plooi, 29. smart ondervin- telwoord, 43. leren halsjuk, 48.
den, 31. wig-spie, 34. bloeiwijze, kampeergerei, 50. etenbereider.
51. vervoermiddel, 52. bewijs
stuk, 54. Christus monogram, 56.
grond om boerderij, 57. schel, 59.
de onbekende.
hh3|^|
De prijs van 25,- werd toege
kend aan mevr. Sleyser, J. Urlus-
plantsoen 259, 2324 KV Leiden.
De prijs wordt de winnaar toege
zonden.
Oplossingen onder vermelding
van "Puzzel" voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
Omdat ik de maanden septem
ber en oktober buitenslands ver
blijf, krijgt u de komende
schaakrubrieken "uit blik". Een
en ander betekent dat ik het eer
ste deel van de match Karpov-
Kasparov om het wereldkam
pioenschap zal moeten missen.
Maar het is een goede gelegen
heid om nog eens de geschiede
nis op te halen hoe Max Euwe,
als enige Nederlander in de his
torie, 49 jaar geleden wereldkam
pioen schaken werd. In deze en
de komende rubrieken kunt u
daarom het verhaal van de match
Euwe-Aljechin uit 1935 verwach
ten.
Het organiseren van een
schaaktweekamp was ook in
1935 geen eenvoudige zaak. Er
werd een ere-comité opgericht
met maar liefst 75 hoogwaardig
heidsbekleders onder voorzitter
schap van de minister van,On
derwijs en Wetenschappen, mr.
H.P. Marchant. De match werd
op verschillende plaatsen in Ne
derland gespeeld en daarvoor
werden talloze sub-comités op
gericht. Om aan de nodige gel
den te komen werden spaarze-
door
Dirk Sikkel
gels gedistribueerd, bridge-dri
ves georganiseerd en loten ver
kocht. Een half uur voor de aan
vang van de eerste partij, ge
speeld op 3 oktober in het Carl
ton hotel te Amsterdam, brak
plotseling paniek uit: men was
het bord vergeten! Snel klom ie
mand op de fiets en haalde bij
zijn club bord, stukken en klok
op. De match kon beginnen.
Wit: Aljechin; zwart: Euwe;
eerste matchpartij. 1. d4 d5 2. c4
c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 dc4: 5. a4 Lf5
6. Pe5 Pbd7 7. Pc4: Dc7 8. g3 e5 9.
de5: Pe5: 10. Lf4 Pfd7 11. Lg2
Le6!? (In het boek over de match
geeft Aljechin Td8 als beter aan;
hieraan heeft de moderne ope
ningenencyclopedie niets toe te
voegen. Door de tekstzet krijgt
wit het veld c2 beschikbaar voor
de dame) 12. Pe5: Pe5:13.0-0 Le7
14. Dc2 Td8 15. Tfdl 0-0 16. Pb5
Aanstaande dinsdag 11 septem
ber gaat voor de 13e maal de in
terland NederlandSowjet-Unie
van start. De deelnemers aan Ne
derlandse zijde zijn: J. Bastiaan-
net, J. van der Borst, R. Clerc, G.
Jansen, H. Jansen, R. Palmer, A.
Scholma, H. Vermin, J. van der
Wal.
Tot nu toe is er nog nimmer ge
wonnen van de Sowjet-Unie.
Slechts twee maal werd er gelijk
gespeeld. De rest ging verloren.
Dit jaar gaan we denk ik winnen,
weliswaar spelen we niet in onze
sterkste opstelling (denk aan
Wiersma en Sijbrands. Overi
gens spelen zij momenteel geen
persoonlijke wedstrijden), maar
dat gold ook vorig jaar. Toen be
haalden we zonder Sijbrands,
Van der Wal en Hans Jansen
(volgens zijn zeggen wordt hij dit
jaar de nieuwe wereldkam
pioen!) tegen de sterkst mogelij
ke opstelling van de U.S.S.R.
slechts een 42-38 nederlaag, ter
wijl het na 3 ronden nog 30-30,
stond. Nu zijn we op papier iets
sterker. Als je daar aan toevoegt,
dat we thuis spelen en dit de der
tiende! interland is, is het duide
lijk dat het ditmaal moet lukken
om de Sowjet-Unie te verslaan.
Ik hoop dat u ons komt steunen.
Er wordt van 11-9 t/m 14-9 in
het Europa hotel in Schevenin-
gen (vlakbij het Kürhaus) ge-
Tdl:-r 17. Tdl: Dat>? (Hier was
Db8 nodig) 18. Pd4 Lc8 (DIA
GRAM) 19. b4! (Een verrassende
zet die de druk onweerstaanbaar
opvoert) Dc7 (Op Lb4: volgt 20.
Pb3 Dc7 21. De4 Lc3 22. Tel Lb2
23. Tc2 f5 24. Db4 en wint) 20. b5
c5 21. Pf5 f6 22. Pe3 Le6 23. Ld5!
Ld5: 24. Td5: (Deze inval in het
centrum is beslissend) Da5 25.
Pfl> Del+ 26. Kg2 Ld8 27. Le5:
fe5: 28. Td7 Lf6 29. Ph6+ Kh8 30.
Dc5: en zwart gaf op; op Te8
volgt 31. Dd5! gh6: 32. Df7. Een
onthutsende nederlaag voor uit
dager Euwe, die zich geen slech
ter begin van de match had kun-
denken.
speeld. Elke ronde begint om
15.00 uur. Harm Wiersma ver
zorgt elke dag vanaf 16.30 uur de
demonstraties. Tevens wordt er
zaterdag 15 september vanaf
12.00 uur simultaanseances gege
ven door ex-wereldkampioen in
de Palace-promenade (Scheve-
ningen).
Als u dan nog geen genoeg
heeft van het dammen kunt u
ook zondag 16 september nog te
recht. Dan wordt er in de Palace-
Oneerlijk spel is e
voor de Amerikanen. Daarom
ook zijn grote geldprijzen in
Amerika taboe, want geld im
mers maakt alleen maar het
slechte in de mens wakker. Er is
slechts één uitzondering: het Ca
vendish Club invitatie-toernooi,
met zeer hoge entreegelden,
maar dat is geen probleem, want
de prijzen zijn de hoogste ter we
reld.
Dit jaar werd dat toernooi ge
wonnen door Larry Cohen en
Marty Bergen, die door hun
agressieve stijl veel toernooien
winnen. Het volgende spel droeg
daar aan bij:
A 9 3
H 9 7 5
9
A H 8 7 4
HB52 N 10 6
~AV 10 62 wn<?B43
52 u OHB10 87
Z +3
V 8 7 4
8
O A V 6
B 10 9 62
O
0 52
V5
GROOT-BRITTANNIË - De
Britse posterijen hebben op 31
juli weer bijzonder fraaie zegels
aan de vele die al bestaan toege
voegd. Het gaat hier om vijf ze
gels, alle in de waarde van 16
pence, die ons oude postkoetsen
laten zien. De zegels zijn in een
samenhangende strip gedrukt en
ze zijn alle in zwart gehouden.
Alleen het hoofd van de konin
gin is in rood.
Op de tekeningen, van links
naar rechts in de strip: de post
koets n&ar Bath in het jaar 1784
(de aanleiding tot de uitgifte van
de strip); de paarden van de post
koets naar Exeter worden aange
vallen door een leeuw (1816); de
postkoets naar Norwich is in een
onweersbui verzeild geraakt
(1827); de postkoets naar Holy
head en Liverpool gereed voor
vertrek (1828) en de postkoets
naar Edinburgh die in de sneeuw
is blijven steken (1831).
LUXEMBURG - In Luxem
burg zijn voor 10 september drie
emissies, bestaande uit zeven ze
gels, op het programma gezet.
Om te beginnen weer een serie
"historische monumenten". De
ze keer wordt op een zegel van 7
frank het 14e eeuwse kasteel
Hollenfels afgebeeld en op een
zegel van 10 frank het uit de 12e
eeuw daterende kasteel Laro-
chette.
De jaarlijkse Culturele serie is
ditmaal gewijd aan schelpen: 4
frank, Pecten Sp; 7 f., Gryphaea
arcuata lamk; 10 f., Coeloceras
raquinianum d'ob en 16 f., Dape-
dius Sp.
Tot slot een bevrijdingszegel
van 10 frank. Op 10 september is
het namelijk veertig jaar geleden
dat de Amerikaanse troepen Lu
xemburg binnentrokken. Op de
zegel staat een Amerikaanse mi
litair voor de Amerikaanse vlag.
LUXEMBOURG
ZWITSERLAND - De in 1977
begonnen Zwitserese frankeer-
serie "volksgebruiken" wordt op
11 september uitgebreid met drie
waarden: 25 rappen, Chesslete,
een volksfeest op vastenavond in
Solothurn; 45 rappen, het zgn.
"Klausjagen", een geweldige
lichtmanifestatie in Küssnacht
promenade tussen Leun Otten
en Karen van Lith een wedstrijd
gespeeld om de Coup de Dame
Scheveningen. Daarnaast wordt
op het Kürhausplein tegelijker
tijd het sneldamkampioenschap
voor tientallen gehouden. Het
Russische team zal daarbij bui
ten mededinging meedoen. Om
u alvast lekker te maken voor de
interland Nederland-U.S.S.R.
volgt nu de hartverwarmende
partij Gantwarg-Bies uit de vori
ge interland.
1. 33-29 17-21 39-33 21-26
44-39 20-25 32-28 16-21 50-44
11-16 37-32 26x37 7. 42x31
21-26 47-42 26x37 42x31 6-11
41-37 19-23 28x19 14x23 46-41
15-20 13. 35-30 10-15 30-24
4-10 40-35 12-17 48-42 7-12
44-40 10-14 35-30! 1-6 19.
31-27 2-7 49-44 14-19 33-28
17-22 28x17 11x31 36x27 12-17
39-33 7-11 25. 44-39 17-22
41-36 22x31 36x27 18-22 29x18!
22x31 37x26 20x29 34x14 13x22
31. 26-21 25x34 39x30 9x20
30-25 16x27 25x14 11-16 32x21
16x27 40-34 8-13 37. 34-29
13-18 42-37 6-11 45-40 11-17
43-39 17-21 39-34? (40-34
wint) 21-26 34-30 27-31 43.
30-24 31x42 38x47 26-31 24-20
15x24 29x20 18-23 20-15 23-28
33-29 28-32 49. 15-10 22-27
29-23 32-38 23-18 38-43 10-4
43-49 40-35 27-32, 1-1.
door
Tori Schipperheyn
Oost was gever, NZ (Bergen-
Cohen) kwetsbaar. Oost opende
4 Ru, een soort opening die in
Amerika populair is. Zuid en
west pasten, noord doublet. Zuid
kan nu waarschijnlijk het beste
passen, goed voor plus 500, maar
goede spelers zijn altijd bang de
kwetsbare manchepremie mis te
lopen. Zuid bood dus 4 Sch, door
west met smaak gedoubleerd,
waarop zuid uiteindelijk retireer
de naar 4 SA, het eveneens door
west gedoubleerde eindcontract
(10 slagen).
West kwam uit met ruiten,
voor zuids vrouw, gevolgd door
KI B, via de vrouw voor noords
heer. Veel meer dan 9 slagen lij
ken er niet te zijn en zuid besloot
4 3 daarom tot een bijzondere actie;
hij vervolgde van tafel met Sch 3,
oost de 6, zuid de 7, west aan slag
met de boer. Opnieuw ruiten was
voor de vrouw, hetgeen leidde
tot:
A 9
<7 H97
O -
A874
H52 N 10
AAV 106 2WO 5B43
y O B 8 7 4 3
s Z
Vb*
"X 8
O 6
10962
Zuid speelde nu Sch V! West
dekte niet - zuid maakt dan drie
slagen in schoppen - maar zuid
was tevreden met twee. Na Sch
V en Sch A incasseerde hij vier
klaverslagen en speelde vervol
gens uit de hand harten, aldus
een slag in die kleur, tevens de
10e slag, veilig stellend.
Zuids manoeuvre heet een in-
trasnit en lukt als oost Sch 10 (of
Sch B) tweede heeft Zuid snijdt
in de tweede schoppenslag op de
heer en smoort tegelijkertijd
oosts 10. Op dezelfde manier kan
ook 5 KI worden gemaakt; ook
met de hartenstart, die 4 SA zou
hebben doen sneuvelen.
door Hero Wit
am Rigi en 60 rappen, Schnabel-
geissen, een volksfeest dat op de
eerste en tweede vrijdag van de
cember in Ottenbach wordt ge
houden.
Om gevaarlijk en onachtzaam
omgaan met vuur tegen te gaan
verschijnt op 11 september een
50 rappen-brand-preventiezegei,
waarop een brandende lucifer.
STEMPELNIEUWS - In het
postkantoor Zwolle wordt van 31
augustus tot en met 27 septem
ber een bijzondere stem pel vlag
gebruikt met de tekst:„Herden
king Joan Derk van der Capellen
tot den Pol Zwolle 1784-1984".
Correspondentie naar: District-
postkantoor Zwolle Postbus
99200. 8000 NA Zwolle. Op het
omslag vermelden: Stempeling
met stempelvlag herdenking.
Joan Derk van der Cappellen.
Joan Derk van der Capellen
(1741-1784) was een Zwols re
gent, die o.a. ijverde voor de af
schaffing van de herendiensten.
