Markt is in de eerste plaats een reünie 'Duin- en bollenstreek is een zelfstandige eenheid' Country-clubs zitten elkaar in de haren Oud-Valkenburger 'meester' Van den Berg over paardenmarkt: Reacties van gemeenten op nota over streekplan Stichting CMP vreest concurrentie VRIJDAG 7 SEPTEMBER 1984 PAGINA 23 Festiviteiten paarden markt VALKENBURG/BUREN "Noem eens drie christelijke feestdagen", vroeg een dominee in Val kenburg aan zijn catechi santen. "Pinksteren, pa sen en de markt", was het antwoord. Meester Anth. van den Berg schudde buikt als hij in zijn woning in het Gelderse plaatsje Buren herinneringen op haalt over de paarden markt in Valkenburg. Het is inmiddels alweer 22 jaar geleden dat de 'meester' het Rijndorp verliet om de jaren voor zijn pensioen te slijten als hoofd van een school in Tuil, waar hij tevens voorganger werd van de honderd zielen tellende hervormde gemeente. De nu 80- jarige Van den Berg komt nog vaak in Valkenburg om van de paardenmarkt te genieten, zegt hij. Van den Berg: "Ruim 22 jaar geleden vertrokken wij uit Val kenburg. Ik was toen hoofdon derwijzer van de christelijke school aan de Broekweg. Onge veer 22 jaar heb ik daar les gege ven en ben er nog trots op dat er op een gegeven moment geen en kel kind uit Valkenburg buiten het dorp op school ging". Zijn vrouw brengt het gesprek weer terug op de paardenmarkt. "Precies op 1 november 1939 kwamen we in Valkenburg wo nen. Dat was tijdens de algehele mobilisatie. We kwamen van de Zuidhollande eilanden, uit West maas. Oorlog Ook hier blijkt dat het onmo gelijk is om langer dan vijf minu ten met 'iemand uit Valkenburg' te praten zonder dat de oorlog ter sprake komt. "Zo zaten we op 10 mei 1940 tussen de puinhopen en hadden we vlak voordat we naar Valkenburg kwamen maar één keer een paardenmarkt meege maakt". De familie Van den Berg woonde in die tijd aan de Val- kenburgseweg, nu Hoofdstraat 38. "In die oorlogsjaren heb ik de Valkenburgers goed leren ken nen", zegt Van den Berg, "en ben toen echt Valkenburger met de Valkenburgers geworden. Ik heb er 22 jaar met genoegen gewoond en gewerkt", benadrukt de oude meester nog eens ten overvloede. door Thijs Jansen "Toen we weggingen zeiden mijn vrouw en ik tegen elkaar dat we niet meer naar de paar denmarkt zouden gaan. Maar we gingen toch. Wel niet ieder jaar, maar toch heel erg vaak. Dit jaar zit het er niet in, want ik vind het te ver om op mijn leeftijd nog met de auto zo'n eind te rijden. En met de bus levert het ook pro blemen op, want de Hoofdstraat verkeert niet in al te beste staat en bovendien is de straat op dit moment grotendeels opgebro ken". Meester Van den Berg blijkt nog heel erg goed op de hoogte te zijn van het reilen en zeilen in het Rijndorp. "Onze dochter woont in Leiden", zegt het echtpaar. "Vandaar". Bijzaak De paarden, ^o valt uit de op merkingen van Van den Berg op te maken, zijn bij de paarden markt in Valkenburg eigenlijk bijzaak. "Het gaat om de sfeer. Het is vooral een reünie. Daarna komt pas de markt. Mensen ont moeten elkaar en kinderen die buiten het dorp wonen komen op die dag èn de op dag daarna naar pa en ma in Valkenburg om van het jaarlijkse feest te genie ten". "Je leeft mee met het dorpsge- beuren, je vormt met elkaar een gemeenschap en dat moet met elkaar worden gevierd", zegt Van den Berg. Het had volgens hem overigens niet veel ge scheeld of er was helemaal geen paardenmarkt meer in Valken burg geweest. "De markt dreigde na de oorlog verloren te gaan. Niemand had er eigenlijk nog zin in. Het is dan ook te danken ge weest aan een paar enthousiaste Valkenburgers die de markt be- (hoorlijk hebben aangemoedigd. Er is direct na de oorlog een marktcomité opgericht met als gevolg dat de 'oudste' paarden markt van Nederland toch bleef bestaan", aldus Van den Berg. Sfeer "Ik weet nog dat toen bij de toegangen van het dorp grote poorten werden opgesteld en dan was het feest". Van den Berg heeft er moeite mee om precies uit te leggen wat de paarden markt in Valkenburg nu zo an ders maakt dan bijvoorbeeld de drie-octoberfeesten in Leiden. "Je zal eerst die sfeer zelf moe ten meeproeven. 'Dweilen' zoals in Leiden doen ze in Valkenburg niet. We hadden onze kinderen in Leiden op school, maar die zeiden thuis dat drie oktober in Leiden toch anders was dan de paardenmarkt". Het draait vol gens Van den Berg uiteindelijk toch weer om de sfeer. "De ma nier waarop de paarden worden verkocht door de handelaren en de onbegrijpelijke taal die daar bij hoort. Je verstond er niets De paardenmarkt werd in vroeger jaren al ruimschoots van tevoren aangekondigd door de plaatselijke jongelui. "Ze fietsten met blikjes achter hun fietsen door het dorp. In die blikken had voedsel gezeten dat in 1945 in Valkenburg is gedropt. Dat was de 'opening' van de markt. Offi cieel gebeurde dat om tien uur 's morgens. Voor die tijd moesten de paarden eerst door vee-artsen worden gekeurd". "De opening werd verricht door de burgemeester. In onze tijd onder andere door burge meester Van der Have. Die was altijd erg geestig", herinnert het echtpaar Van den Berg zich. "Zo dra de burgemeester zijn toe spraak had gehouden, sprong ik op de fiets om naar de Steen- straat in Leiden te rijden. Daar zat toen nog de redactie van de inmiddels opgeheven Nieuwe Leidse Courant. Daar was ik cor respondent van en dan schreef ik snel een stukje. Van den Berg: "Als dan om een uur of half een de markt was afgelopen, dan begon het eigen lijke feest. Dat duurde tot en met de volgende dag. Daarbij waren ook de kinderspelen. Daar waren wij altijd heel druk mee in de weer. De school waarvan ik hoofd was telde doorgaans meer dan 200 leerlingen en we moes ten toch ieder jaar met wat an ders komen". Stemming De feesten rond de paarden markt liepen volgens Van den Berg nooit uit de hand. "Valken burg stond niet bekend als een plaats waar tijdens of na afloop van het feest veel werd gezopen. En ook de marine heeft een stempel op het dorp gedrukt", zo vervolgt Van den Berg zijn re laas. "Een fanfare van de marine speelde regelmatig in het dorp". Het wordt even stil in de huis kamer van de familie Van den Berg. De stemming is aan veran dering onderhevig. "Er is eigen lijk niets veranderd in die 22 jaar sinds wij uit Valkenburg zijn ver trokken. We hebben dan ook ze ker geen kritiek op de wijze waarop de paardenmarkt tegen woordig wordt gevierd. Maar hoe verder je er vandaan woont hoe minder het je persoonlijk gaat aanspreken. Maar één ding kunt u rustig van ons aannemen: "We houden nog steeds van Valken burg". Oud hoofdmeester Anth. van den Valkenburg". VALKENBURG - Volgende week woensdag wordt voor de 1040 ste keer de paardenmarkt in Valkenburg ge houden. Volgens kenners in Valken burg is de paardenmarkt daar de oud ste van Nederland. Woensdagmorgen om tien uur opent burgemeester N van 't Wout de markt Hij doet dit voor de laatste keer, in de muziektent, die ook voor de laatste keer voor dat doel wordt gebruikt Burgemeester Van 't Wout is volgend jaar met pen sioen en de muziektent wordt binnen kort afgebroken. Vanaf zes uur worden de eerste paarden aangevoerd. De markt wordt rond het middaguur gesloten met de trekking van de loterij. De festivitei ten rond de paardenmarkt beginnen echter al eerder. Vanavond begint het feest om 19.15 uur in De Terp met het open paardenmarkt schaaktoernooi. Het programma ziet er verder als volgt uit: zaterdag om 14.00 uur ring- rijderij voor paard en tilbury op de Marinus Poststraat. Zaterdag is er een hengelwedstrijd 'voor iedereen' in de Oude Rijn bij het gemeentehuis. Dit duurt de hele dag tot 20.00 uur. Maandag is er een open tafeltennistoernooi in De Terp. Het toernooi wordt georganiseerd door De Valken. De wedstrijden worden gespeeld in De Terp vanaf 19.00 u Dinsdag is er om 20.30 uur vooi kinderen een lampionoptocht, w; aan verschillende verenigingen deel nemen. Het geheel wordt muzikaal omlijst door Valkenburg's Harmonie en de Drum- en Showband DWS i Rijnsburg. Naast de paardenmarkt zijn woensdag voor de kinderen een ki derpuzzeltocht, die om 14.00 uur v< trekt vanaf De Terp en kunnen jeug digen vanaf 14.00 uur op straat teke nen op de Burg. Lotsystraat. Verder worden er op woensdag wedstrijden gehouden in prijsschie ten. Om 14.30 uur is dat voor jongeren van 12 tot 16 jaar en om 17.00 uur is het voor de ouderen. Beide wedstrij den vinden plaats in het clubgebouw van de schietvereniging. Om 15.00 uur is er in de manege aan de Broek- weg een demonstratie van paarden en Een hoogtepunt tijdens de paar denmarkt is het spel 'werp en vang' waarbij deelnemers eieren naar el kaar gooien totdat de eieren stuk zijn. Het programma op donderdag ziet er als volgt uit: 9.30 uur kinderop tocht door het dorp; 12.30 uur kange- roefietsen op het Dorpshuisplein; 14.30 uur kuipjessteken op het Dorps huisplein en tot slot om 16.30 uu: stoelendans op het Dorpshuisplein. DUIN- EN BOLLENSTREEK - De duin- en bollenstreek moet niet aan de Leidse agglomeratie wor den geplakt. Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg werken al lange tijd samen met andere gemeenten in de duin- en bollenstreek. Zij heb ben voor een blijvende samenwer king met die plaatsen gekozen. De provincie zou de duin- en bollen streek dan ook als een apart gebied moeten beschouwen. Die overtuiging zal H. Smith, ge meenteraadslid in Lisse en in het Samenwerkingsorgaan Bollen streek verantwoordelijk voor de portefeuille ruimtelijke ordening, proberen over te brengen op het bestuur van de provincie Zuid- Holland. Vorige week verschêen een nota waarin in grote lijnen ver anderingen in het streekplan voor onder meer de *egio Leiden wordt aangegeven. De provincie werkt aan een nieuw plan waarin tot het jaar 2000 de ontwikkelingen op het gebied van woningbouw en bedrij vigheid worden vastgelegd. In de nieuwe plannen valt het Smith op dat het gebied van het Samenwerkingsorgaan Bollen streek niet als een op zichzelf staande eenheid wordt be schouwd, maar weer aan Leiden wordt geplakt. Dat terwijl een re gionaal-economisch structuuron derzoek nou juist heeft aangetoond dat die gemeenten sterke onderlin ge verbanden met elkaar hebben; een eenheid vormen met vaak de zelfde belangen. Industrie De resultaten van dat onderzoek zijn trouwens aangeboden aan de provincie met het doel ze op te ne men in de nieuwe plannen. Veel kan Smith nog niet in de ideeën van de provincie terugvinden. Hij mist onder meer nog een terrein in Noordwijk voor de vestiging van plaatselijke bedrijven. "Maar ook in Rijnsburg is het zinvol zo'n ter rein te verwezenlijken", aldus Smith, die zich ook nog verder moet verdiepen in het 'Vooront werp in hoofdlijnen'. Sassenheim en Lisse is in de va ge plannen een grotere rol toege dacht voor de opvang van bedrij ven uit de regio. De industrieterrei nen in die plaatsen zouden kunnen worden vergroot als daaraan be hoefte is. Hillegom komt in het rij tje niet voor. Smith vindt dat alle drie die plaatsen een rol moeten gaan vervullen voor werving en op vang van bedrijven. En dan niet al leen van neringdoenden uit de re gio zelf: "Maar voor bedrijven uit de gehele Leidse regio en bedrij ven die afhankelijk zijn van Schip hol". Lisse en Hillegom zijn al druk bezig met wei-ving van bedrijven en laten zich in dat verband voor staan op hun gunstige ligging ten aanzien van de nationale luchtha- Praatstuk Veel tijd om de plannen van de provincie te bestuderen krijgen ge meentebestuurders niet. Hoewel het plan in hoofdlijnen vorige week is verchenen wordt al op maandag 18 september in de KTS in Voorhout een voorlichtings avond gehouden. Daar zijn gezien de reacties van de verschillende gemeenten waarschijnlijk alle bur gemeesters en verantwoordelijke wethouders aanwezig om de nodi ge vragen te stellen. Het voorontwerp wordt vooral gezien als een praatstuk waarover nog heel veel gezegd moet en zal worden. Daarvoor krijgen de ge meenten ook ruimschoots de tijd, want het uiteindelijke beleid wordt pas in het vooijaar van 1986 vastge legd. Ten aanzien van de woningbouw ligt de nadruk op bouw van meer huizen in en om de stad. Dat ten koste van woningbouw in agrari sche gemeenten. In de bollen streek is de afgelopen jaren veel meer gebouwd dan volgens het streekplan eigenlijk was toege staan. Gedeputeerde drs. J. Borg man is daarvoor nog niet zo lang geleden op de vingers getikt. Veelal kregen gemeenten meer geld voor woningbouw als zij daar toe in een zogenaamde woning- 'bouwnota argumenten keurig op een rijtje zetten. Maar in de nieuwe richtlijnen wordt al aangekondigd dat minder gewicht aan die nota's zal worden toegekend. Op meer huizen dan straks voor een ge meente in het streekplan worden opgenomen, hoeft niet te worden gerekend. Als er in de bollenstreek al op beperkte schaal gebouwd gaat worden, dan moet dat in de oostelijke gemeenten Hillegom, Lisse en Sassenheim plaatsvinden. Voorhout en Katwijk komen in aanmerking voor meer woning bouw. Tekort Indien een tekort aan huizen dreigt te ontstaan in de regio Lei den, dan kan in die plaatsen wor den gebouwd. In Voorhout moet dat dan gebeuren in Oosthout waar trouwens al op grote schaal wordt gebouwd. In het plan wordt ge sproken over een aantal van 1500 huizen in de periode 1985 tot 2000. Dat terwijl Voorhout nu reeds tot 1990 1600 woningen mag bouwen waarvan er inmiddels 400 staan. Ook burgemeester M. Th. van de Wouw is onduidelijk in hoeverre sprake is van een verruimming van de bouwmogelijkheden in zijn woonplaats. Overigens wordt door de provincie als voorwaarde ge steld dat er bij Voorhout een NS- halte moet komen wil woning bouw op grotere schaal worden toegestaan. Wat Katwijk betreft komt moge lijk het gebied Zanderij/Wester- baan in aanmerking als grote bouwput voor maximaal 1200 hui zen. De gemeente staat niet te springen om dat uit landschappe lijk oogpunt waardevolle gebied vol te zetten met huizen. "Het is meer in de zin van: als het nou per se moet dan willen we eventueel wel", aldus burgemeester C.A. Bos van die plaats. Hij kijkt ook wat be- BOLLENSTREEK - Het country- en westernwereld je in de Duin- en Bollen streek staat op zijn kop. De almaar toenemende belang stelling voor deze uit Ame rika overgewaaide muziek stroming heeft geleid tot een belangenstrijd tussen de nieuwe opgerichte coun tryclub 'Nashville' en de al langer bestaande stichting Country Music Promotion Bollenstreek (CMP). "Wij willen geen scheldpartijen, maar wel tegengas geven", zegt C. Verhaegh van CMP. Hij vreest dat Petra Franssen, die het initiatief heeft genomen voor de oprichting van de nieuwe country-club door haar 'commerciële manier van werken' zijn stichting overscha duwt en oneerlijke concurrentie aandoet, zodat de stichting wel licht binnenkort de koffers kan pakken. "Wij houden echter vast aan onze doelstelling, dat wil zeg gen gezellige avonden organiseren voor weinig geld, zonder dat wij denkelijk aan tegen een aantal van 500 huizen dat zou kunnen worden gebouwd als deze dichter op elkaar worden gebouwd. "Als die huizen worden gebouwd, dan komen we hier wel erg dicht op elkaar te wo nen". Voor de overige gemeenten gaat de bollenstreek dus op slot. En daarover is met name Noordwij- kerhout diep teleurgesteld. Al bij na 2V2 jaar geleden heeft die ge meente in een bouwnota aange toond dat het meer geld voor hui zen nodig heeft. Nog nooit is er op die nota gereageerd door de pro vincie en nu dreigt Noordwijker- hout achter het net te vissen. Dat betekent, zoals de zaken er thans voorstaan, tot 1990 nog slechts een te bouwen aantal huizen van 140, terwijl er 700 mensen op de lijst van woningzoekenden staan. een cent winst maken", zegt Ver haegh. De Katwfjker vreest dat de coun try- en westernliefhebber de dupe wordt van de tweestrijd. Tijdens een binnenkort te houden landelij ke vergadering van countryclubs zal Verhaegh, zo kondigt hij aan, vragen stellen over de nu in de Bol lenstreek ontstane situatie. Hoewel de stichting, min of meer geboren op de vliegbasis Valken burg, nog altijd in de rode cijfers zit, draait deze de laatste tijd met redelijk succes. "De belangstelling voor dit soort muziek neemt by jong en oud toe. Men wil niet alleen meer naar de disco", zo constateert Katwijker Verhaegh. Storm Petra Franssen was tot voor kort nauw betrokken bij CMP. Toen bleek dat zij buiten medeweten van de stichting in Alphen activi teiten ging ontplooien heeft het be stuur haar dringend aangeraden op te stappen. Dat deed zij ook. "Maar ik was toch al van plan op weg te gaan. Ik heb nu eenmaal andere ideeën over het opzetten van der gelijke avonden". Rond de 150 medewerkers zijn volgende week zaterdag en de za terdag daarop in Katwijk, Noord- wijk en Noordwijkerhout in actie bij NCRV's Kerkepad. Op beide zaterdagen doet de omroep de streek rond de monding van de Oude Rijn aan. Liefhebbers van oude kerken kunnen op die dagen in Katwijk aan den Rijn de hervormde Dorpskerk bekijken en in het zeegedeelte de Andreaskerk, in Katwijk beter bekend als de 'wit te kerk'. In buurgemeente Noordwijk staan de de hervorm de Grote Kerk en de rooms-ka- tholieke St. Jeroen van tien tot rond vijf uur wijd open om de be zoekers te ontvangen. In Noord- wijkerhout is één kerk uitgeko zen: de hervormde in het cen trum van het dorp. Naar verwachting 'doen' op die beide zaterdagen tussen de 5000 en 10.000 bezoekers de kust streek. Volgens de organisatie is dat zo ongeveer het gemiddelde aantal deelnemers aan de al eer der gehouden tochten dit sei zoen. De mogelijkheid is echter niet uitgesloten dat er veel meer liefhebbers komen. De eerste za terdag is ook er 'concurrentie' met Limburg, waar ook een rou te is uitgezet. Op de tweede zater dag wordt ook de eerste tocht door Leeuwarden gehouden. Omdat beide tochten nogal ver weg worden gehouden, is de ver wachting van de organisatie dat extra veel bezoekers een bezoek De twee organisaties timmeren intussen flink aan de weg. Nashvil le organiseert gedurende de win termaanden diverse avonden in de Noordwijkse discotheek Duna De- li. Zaterdag 14 september treden daar onder anderen Gordie West, Bourbon, Ted Orange en Cor San ne op. CMP blijft niet achter. Be halve avonden in Noordwijkerhout bij Hotel van der Geest, de 'thuis haven' van CMP, houdt de stich ting zaterdag 15 september in 'South Quarter' in Noordwijk een Blue Grass avond. Franssen vindt intussen dat zij de stichting in het geheel geen con currentie aandoet. "Ik wil meer in ternationale artiesten laten optre den. CMP niet, zij vinden die opzet veel te grootschalig. Ik zit absoluut niet in hun vaarwater. Wat mij be treft werken we verder samen. Maar dat wil CMP niet". Nieuwkoper Cor Sanne, bekend promotor country- en westernmu- ziek in Nederland, is met de belan genstrijd niet zo gelukkig. "Het pu bliek snapt er dan niets meer van. Maar het zal uiteindelijk allemaal wel een storm in een glas water zijn. Straks zit iedereen weer gezel lig bij elkaar", zo voorspelt hij. Kerkepad NCRV voert door streek aan de streek rond de Oude Rijn brengen. De plaatselijke organisaties in de drie dorpen zijn, zo bleek tij dens een persconferentie gereed om de vele gasten te ontvangen. Al sind het prille voorjaar is een 15 mensen tellend comité uit de drie plaatsen onder leiding van Noordwijks WV-directeur W. Rovers en secretaris Hoenderdos uit Katwijk bezig geweest de or ganisatie rond te breien. Dit heeft er uiteindelijk in ge resulteerd dat in alle kerken vol doende medewerkers aanwezig zijn om de gasten te ontvangen. Vooral de hervormde gemeente van Katwijk aan den Rijn is en thousiast. Hier zijn niet minder dan 60 medewerkers op beide za terdagen actief om het de vele gasten naar de zin te maken. In alle kerken is daarnaast ge zorgd voor een keur aan ansicht kaarten, boekjes en wat dies meer zij over de kerkgebouwen. Ook is er voor gezorgd dat hon gerige en dorstige kerkepadgan- gers niets te kort komen. Als extra geeft de VW nog een klein foldertje uit. In dat folder tje is opgenomen wat er op die zaterdagen nog meer in de streek te zien is. Zo is in Noordwijker hout het museum St. Bavo, de beide rooms-katholieke kerken St. Jozef en St. Victor en de Hoo- geveense poldermolen aan de Leidsevaart te bezichtigen. Het zelfde geldt voor Noordwijk: hier wordt de schijnwerper gericht op het Jan Verwey Natuurcen- trum, de r.k. kerk Maria ter Zee, de hervormde kapel aan de Hoofdstraat en het museum oud- Noordwijk. In Katwijk tenslotte de vuurtoren, de Nieuwe Kerk, het Katwijks Museum, de Vre- (deskerk, Soefitempel en de r.k. St. Johannes de Doper. Voor bezoekers die eens op een andere wijze de streek willen doorkruisen wordt er op de eer ste zaterdag door de ANWB in samenwerking met de Hartstich ting een aantal zogenaamde wit te fietsen beschikbaar gesteld. Deze fietsen zijn gratis af te ha len het Leidse station. Komende maandagavond be steedt de NCRV-televisie aan dacht aan de tocht door de kust streek. Om vijf voor tien begint het programma op Nederland 1. Ruime aandacht in dit program ma voor de kerken in Noordwijk en Katwijk. Jammer is dat Noordwijkerhout er wat bekaaid afkomt. Slechts een moment is het Witte Kerkje in beeld. "Je zou van alle kerken wel veel meer willen laten zien, maar je moet een keuze maken", aldus NCRV's Joop Bosboom. "Ten slotte moet je de mensen alleen maar laten ruiken, proeven moe ten ze zelf'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 23