kunstenaars aan de slag in Haarlemmerhout Kunst te kijk Festival van Venetië maakt knieval voor commercie Seeldhouwerssymposium toont grote verscheidenheid Paul van Vliet opent Seizoen in schouwburg ONDERDAG 30 AUGUSTUS 1984 Indrukwekkende verfilming van Bizets opera 'Carmen1 VENETIË (GPD) - Anders dan de festivals van Cannes en Berlijn heeft de 'Mostra Internazionale del Cinema' nooit de kermisachtige nevenactiviteiten gekend die ge paard gaan aan een 'filmmarkt'. Het jaarlijkse festival op het Lido is altijd doortrokken geweest van een oprechte cinefiele sfeer. Een ontmoetingspunt voor cineasten, journalisten en gewone filmlief hebbers die er met grotere vanzelf sprekendheid door elkaar krioelen dan in het veel massalere en door zakelijke belangen opgefokte Can nes. De eerste indruk van de 41e editie van het Venetiaanse filmeve nement is dat de zaken beginnen te verschuiven. Sinds de restauratie van de Gou den Leeuw-competitie in 1980 is het elk jaar drukker geworden en ondanks het ontbreken van een of ficiële markt komen de zakenlui in steeds grotere getale opzetten. Ze worden nu ontvangen met de spe ciale plichtplegingen die drie jaar terug alleen de buitenlandse pers ten deel viel. Het is ook een begrij pelijk proces, want directeur Ron- di moet zijn festival bloeiend zien te houden met steeds zuiniger wor dende geldschieters. In juh was er nog onvoldoende geld om de orga nisatie aan het werk te zetten, in augustus pas kwamen er donaties vanuit de (zelf in moeilijkheden verkerende) Italiaanse filmindus trie en overheid. En die gulle ge vers zullen beslist tegenprestaties hebben verwacht. Ze zijn op hun wenken bediend: zes Italiaanse films in competitie, tegenover bijvoorbeeld geen enke le honderd procent Amerikaanse produktie. Rondi heeft opgemerkt dat hij het niet helpen kan dat Hol lywood het afgelopen jaar ver zuimd heeft kwaliteitsfilms te ma ken! En tevens zegt hij bijvoor beeld niet verbaasd te zijn over het feit dat de Italianen zelf zo goed voor de dag kunnen komen: „Ik heb nooit mijn vertrouwen in de Italiaanse filmmakers opgegeven. Er mag zich een economische cri sis in de industrie voordoen, maar van een creatieve crisis is er naar mijn mening zeker geen sprake". Dat hoef je toch niet onmiddel lijk op Rondi's woord te geloven. Afgaand op de eerste drie Italiaan se competitiefilms wordt er hier exportbevordering bedreven met films die dat nauwelijks verdienen. De vertoonde werkstukken van Florestano Vancini (La Neve nel Bicchiere) en Pasquale Festa Cam panile (Uno Sandalo Per Bene) blijken te mager voor nadere be richtgeving. Goed, zij net ook weer niet op zienbarend goed, was enkel Noi Tre (Wij Drieën) van Pupi Avati die een aantrekkelijke dramatisering leverde van een periode uit de jeugdjaren van Mozart. Het 14-jarig wonderkind schijnt tijdens de win ter van 1770 drie maanden te heb ben verbleven op het kasteel van een Italiaanse graaf. Wolfgang Amadeus moest zich daar voorbe reiden op een examen om te wor den toegelaten als componist aan de Philharmomsche Academie van Bologna. De film van Avati laat zien hoe de puber zijn best doet om geaccepteerd te worden door de plaatselijke jeugd, hoe hij verliefd wordt op een 15-jarig meisje en probeert te zakken voor het toela tingsexamen. Wanhopige pogin gen om iets van de hem niet gegun de jeugd te genieten en te ontsnap pen aan het lot van een wereldbe roemd genie. Bijzonder treffend aan 'Wij Drieën' (de zoon van de gastheer is door Pieter van Lierop op hetzelfde meisje verliefd als Mo zart, dat uitloopt op een knusse driehoeksverhouding) is de spran kelende, bijna luchtige toon van de film die ook wel raakt aan een hoop tragiek, maar al zedenschet send de humor niet schuwt en voor alles levenslustig is. Een film die in fraaie beelden een evenwicht blijkt te vinden met de gratie en frai- cheur van Mozarts jeugdcomposi- ties. Dat „Wij Drieën" er tijdens de eerste festivaldagen zo is uitge sprongen, houdt vooral verband met het matige peil van het pro gramma tot dusver. Rondi moet zich in zijn selectie hebben laten leiden door niet enkel nationalisti sche, maar ook anderszins com merciële overwegingen. Hoe anders valt het te verklaren dat „Maria's Lovers" (in Amerika gemaakt door de Rus Andrei Mik- halkov Konchalovski) hier de offi ciële openingsfilm kon worden. Een amoureuze draak met Nastas- sia Kinski in de centrale rol die zielsveel houdt van John Savage als een Amerikaanse soldaat, die zijn libido schijnt te zijn kwijtge raakt in de loopgraven van de Eer ste Wereldoorlog. En dat krijgt on gewenste gevolgen. Carmen Cannes wilde „Maria's Lovers" niet hebben en daar werd door pro ducent Golan verontwaardigd over gedaan in advertenties in de vak bladen. Dat er een selectie voor Ve netië op is gevolgd, moet een geld kwestie zijn geweest. Rondi heeft trouwens wel meer opgepikt dat Cannes had laten liggen, zoals bij voorbeeld ook de Carmen-verfil- ming die Francesco Rosi gemaakt heeft met Frans geld. Nadat Saura, Brook en Godard de laatste paar jaar films te zien ga ven, waarin hoogst eigenzinnig met de Carmen-stof was omge sprongen, kun je niet eens zeggen dat de film van Rosi overbodig is, want de Italiaan heeft gekozen voor een getrouwe verfilming van Bizets opera en zo iets hadden we nog niet gezien. De hoofdrollen worden gespeeld en gezongen door Juria Mieenes-Johnson, Placido Domingo en Ruggero Raimondo en dat klinkt als een klok. Meest indrukwekkende aan de film zijn de wervelende massa-scè nes die geënsceneerd werden in de straten van het beeldschone Anda- lusische stadje Ronda, waar trou wens ook Spanjes oudste arena ge legen is als het perfecte decor voor de toreador-scènes. Deze Carmen was ten tijde van Cannes al te zien in alle Franse bioscopen, maar Ve netië wil dan toch graag landge noot Rosi speciale eer gunnen. Ook al een teken van commercieel den ken dus. Videoclips Als om te bewijzen dat het festi val daarmee niet anders doet dan het commercieel denken van be roemde cineasten op de voet te vol gen, werd gisteren een leerzame voorstelling gegeven van pop-mu zikale videoclips die door befaam de filmers blijken te zijn gemaakt Dat zeggen ze er niet bij als je naar Top-Pop kijkt. Rafelson blijkt de maker van een clip voor Lionel Rit chie, Warhol voor Cars, Bolognini voor Amanda Lear, Coppola voor Ridgeway-Copeland, Ridley Scott voor Roxy Music, John Landis voor Michael Jackson (het beruch te weerwolf-filmpje thriller) en nie mand minder dan Antonioni voor de Italiaanse vedette Gianna Nan- nini. Als er een prijs gegeven moest worden, had wat mij betreft Andy Warhol gewonnen met zijn fraai getruceerde grappen over musici als kabouters in een dames- badkamer. we un\ARLEM (GPD) - Wel eens in het atelier van een kunstenaar weest? Nee? Grijp dan nu de kans. Want in de vier eeuwen de Haarlemmerhout wordt op het ogenblik iets groots ver- Ojht. Daar ontstaan onder de ruisende bomen ware kunstwer- >afcn. Er wordt gezaagd, gegraven, gevlochten, gebouwd, gestookt n ^gesprokkeld. Twaalf kunstenaars (zes Nederlandse en zes bui- mgilandse) zwoegen letterlijk en figuurlijk op de door henzelf c"^gekozen plek aan hun beelden van hout. Tezamen maken zij el uit van het Internationaal Beeldhouwerssymposium. i ja, allemaal hout, dat is bijna lar, want een enkele .dissident' Iet het met klei. Maar zoiets hoort ziTgewoon bij. Zoals de bomen hun greenssappen daar in de Hout aan 2 hi grond onttrekken, zo levert die- 'nlfde bodem, de aanwezigheid égtn natuurlijk materiaal de kunste- ars volop inspiratie. Die inbla- ïgen van ideeën rond de sokkel n de vermeende uitvinder van de lekdrukkunst Laurens Jansz. lister, dat is de geest waarvan de rijqnstenaars leven. Dit kunste- ipparssymposium getuigt van die irentiviteit. Hoewel alle objecten ig niet klaar zijn blijkt nu al hoe ccesvol deze opzet is, hoe groot i verscheidenheid is. In de mo- Eisme afdeling van het Frans Hals- te üseum is een afspiegeling te zien slan het Hout-project. >erpp hun eerste wandeling door de lelit)ut snoven de kunstenaars de er&er Qp, zochten naar een plek en^arvan ze dachten dat die voor ariin project het beste zou zijn. Het Dnderhjke deed zich voor dat er :en twee waren die op dezelfde aats wilden werken. Op de open ^kken, of op juist meer besloten gScakjes van de Hout, zochten ze )raui werkterrein. „De eerste twee 5nigen had ik hgt moeilijk", zegt l^erhard Eckerle. „Ik heb er aan toedacht om weg te gaan". Hij is af- -pmstig uit het Zuidduitse Gerns- i^e^ch. In de Hout moest hij eerst ut~)n draai vinden,- met het aanwezi- yrf natuurlijke materiaal zag hij het >yeet zitten. Plotseling echter kreeg contact, ontstond bij hem het ünfeld dat hij wilde gaan vormen. f?w(Jee, ik werk niet alleen met na tuurlijke materialen, ik maak ook yt^nventionele plastieken". Voor Z£m ligt een grote driehoek. De Zfnd bestaat uit allemaal zorgvul- u ,g gekapte en opgestapelde beu- e- en eiketakjes. Het vlak, op dat oment nog bestaande uit zand, il met takken verder worden op- ;vuld. ifceJniversum Hoe Victoria Bell, een oorspron- èlijk uit Amerika afkomstige, laar nu in Keulen wonende beeld- ^)uwster, gebiologeerd is door de Dsmos laat zich het best zien in >wel het Frans Hals, waar zij een mtal tekeningen heeft opgehan- ven, als in haar telescoopproject vet ze in het bos aan het realiseren eu. Victoria is een kleine vrouw, <uniaar met een enorme kracht zet zij •aren zware zaag in het niet meer zo Sfytonsgroen weerbarstig eikehout. acloe zwaar en aards haar activiteit ok is, het heeft betrekking, zegt fe, op het universum. Ze is bezig iet verschijnselen als zwaarte- ^acht, de beweging van de aarde door Frans Keijsper in een elips rond de zon. Ze betast liefdevol de jaarringen van de boom, die een registratie zijn van de eeuwige beweging van de sei zoenen, de rotatie van de aarde. De kosmos speelt een centrale rol in haar sculpturen. Voor dit project heeft zij een zware boom uitverkoren die dan ook prompt is geveld. En er zijn de zer dagen meer bomen gekapt om te worden getransformeerd tot kunstwerk. Schrik niet, het is alle maal van tevoren zo bepaald. Die bomen, die nu voor het beeldhou werssymposium zijn omgehakt, stonden bij Hout en Plantsoenen al op de kaplijst. Het was gewoon uit stel van executie; het gaat boven dien om bomen die ziek zijn of te oud om nog veel langer te blijven staan. Veijonging van een bos is trouwens noodzakelijk, je ziet het uiteraard ook elders in het land. Zou dat niet gebeuren, dan zou je op den duur geen bos of park meer over hebben. Wat is mooier om af geschreven bomen te kunnen ge bruiken voor een dergelijk kunste naarsproject, dat in Haarlem - maar ook elders - toch een uni cum is. Archeologie Bevindt Victoria Bell zich met haar gedachten in de sterren, op het moment dat we Kees Bierman (Haarlem) ontmoeten is hij met het verre verleden bezig. „Dit heeft iets te maken met archeologie", zegt hij zich oprichtend uit zijn bootvormige kuil. Hij maakt nu zo'n twee jaar constructies van pa pier en teer; papier bleek voor rea lisering in het bos niet erg geschikt vanwege de geringe bestendig heid. Het werd hout. Met latjes vormt hij de vermeende spanten van het schip. En als je niet beter zou weten zou je kunnen denken dat hij een schuit aan het opgraven was. „Ik bedrijf een soort omge keerde vorm van archeologie", zegt hij. „Feit is dat de Hout een oerbos is geweest. Er zit in dit pro ject ook een tegenstelling: als je een boot vindt denk je dat er water moet zijn geweest. Ik maakte altijd driedimensionale vormen die bo ven de aarde staan. Dit zit nu juist in de grond, een contra-vorm". „Je hebt geen idee dat je bezig bent in een park", zegt Sjoerd Buisman (Haarlem). „Het is verras send te zien dat de mensen geïnte resseerd zijn. Sommigen volgen de ontwikkeling, anderen fotografe ren alles". Zijn sculptuur bestaat 'v«- *4* :<r - - - Geen opgegraven scheepswrak maar een Eén van de kunstenaars in de Haarlemmerhout bezig van boomtakken i cirkelvormig kunstwerk te maken. (foto Thijs Quispcn uit een spiraal van beukehout, een trechtervorm. Daar waar de spiraal het dunst is, zijn ook de takken dunner. De dikte neemt toe naar mate de vorm breder wordt. De soort schroefvorm ontleende hij aan de palmboom, die boeit hem sedert hij drie jaar geleden een be zoek bracht aan Indonesië en de Filippijnen. Johan Sietzema (Gouda). Fo to's en tekeningen in het Frans Halsmuseum geven een beeld van de ideeën van de oorspronkelijk uit Leeuwarden afkomstige Sietze ma. Het project dat hij nu realiseer de is een hut. Twaalf boomstam men geven stevigheid aan het ob ject dat verder bestaat uit dikke ontvelde twijgen met eromheen een vlechtwerk van takken. Uit tien elementen van een ont velde boom bestaat het in een krul eindigende object van de in Am sterdam wonende Engelsman Nor man Dilworth. Kenmerkend voor zijn werk is zijn keuze voor zoge noemde basiselementen. Het ob ject waar het hier om gaat behelst een soort slang. Ronde stukken hout zijn tegen elkaar geschoven. De uit Priem am Chiemsee (Zuid-Duitsland) afkomstige Nils- Udo werkt doorgaans met ter plaatse gevonden materialen. In de Hout realiseerde hij een soort schans. De plaats die hij daarvoor heeft gekozen is niet gemakkelijk. In tegenstelling tot de andere kun stenaars, die juist een meer open tieP DeidEN - Paul van Vliet komt s Innenkort met zijn nieuwste pro- Wamma naar Leiden, sei De cabaretier, die met 'Wat gaan re doen?' vrijwel de gehele maand ali op het podiutn van het Scheve- ingse Circustheater heeft gestaan, pent er op 12 en 13 september het jeidse schouwburgseizoen mee. e i T seizoen al rond was en als eerste voorstelling 'Figaro, Figaro, Figa ro' door 'De Voorziening' op 15 september vermeldde, heeft waar nemend schouwburgdirecteur Kees Hoogeveen de populaire ca baretier alsnog weten over te halen zijn one-manshow ook in Leiden uit te brengen. Kaarten voor beide voorstellingen zijn vanaf volgende week woensdag bij K&O verkrijg baar. Paul van Vliet ruimte zochten maakte hij het zich moeilijk door een bijna ondoor dringbare lokatie te nemen, mid den tussen het groen. De man die zegt in de foto's die hij van zijn ob jecten maakt de seizoenen en het effect ervan op de beelden te wil len registreren, heeft hier als het ware een zomerimpressie gescha pen. De volle bomen, de vegetatie er onder met het spel van licht leg gen deze plotselinge warme augus tusmaand vast. De schans, stevig geschraagd op steunen, wordt met plaggen bedekt. Spiegel Een akoestische spiegel is Ge rard Hali (Amsterdam) aan het rea liseren. Het is een van de meest op vallende projecten. „Ik gebruik geen werktekeningen", zegt hij. „Zou ik dat wel doen dan zou ik het net zo goed kunnen laten uit voeren". De metersgrote spiegel hangt aan het snijpunt van twee staalkabels die kruislings gespan nen zijn tussen vier bomen. Het skelet wordt gevormd door blank houten latten die worden bekleed met zilverfolie. „Als dat klaar is wordt er een microfoon op gemon teerd. Die neemt dan de geluiden in de Hout op die op een tape wor den vastgelegd. De opnamen zul len vervolgens in het Frans Hals museum worden afgedraaid. Een daar opgehangen schip, bestaande uit allemaal losse elementen en door gewichten in balans gehou den, geeft evenzeer blijk van zijn vernuft. Hali maakt altijd construc ties, maar aanrakingspunten met het constructivisme heeft het vol gens hem niet. Hagenaar Hans van der Pennen maakt objecten van klei. Door uit droging vervallen ze ten slotte tot stof, maar dat vindt hij niet belang rijk. Op een kruising van wegen is hij bezig met enorme hopen klei. „Mijn onderwerp is de Hout en zijn bezoekers, 't Ziet er wel een beetje uit als een poort, maar dat is het niet. Klei werkt hier ook vervreem dend, want dit materiaal komt niet in de Hout voor. Je hebt hier bos grond. Overigens werk ik het liefst met klei, omdat ik daar het beste mijn ideeën mee kan uitvoeren". In de Hout zoekt de mens vaak be slotenheid, denkt Van der Pennen, en die beslotenheid wordt ook uit gedrukt in de kleihopen. „Ik was eerst bang geen mate riaal te zullen vinden", zegt de uit Engeland afkomstige Andy Golds- worthy. „Het is hier vreemd, er zijn geen bergen. Op een bijna geheim plekje werkt hij in Haarlems oer bos. Hij graaft, fotografeert zijn ob ject, en gaat weer tot iets anders over. Uit foto's blijkt - en hij voert iets dergelijks ook in de Hout uit - dat hij prachtige composities maakt met bladeren. Alsof hij schildert geeft hij heel nauwkeurig kleurschakeringen weer. Toch is zijn werk heel monumentaal, theo retisch zou zijn lijnvorming tot fer me constructies te vergroten zijn. Oven In de moderne afdeling van het Frans Hals hangt een beetje bran derige geur. Die is afkomstig van de objecten van Krijn Giezen (Noordwijk) die uitgaat van over geleverde technieken van bijvoor beeld boeren en vissers. Uit aange voerd klei maakt hij vormen die la ter bestemd zijn voor een oven. Maar op dat moment bezit Krijn Giezen geen oven doch met zand en stro bouwt hij er een. Als het vuur gestookt is en vervolgens langzaam uitgedoofd heeft hij zijn oven. Het is de omgeving waar hij vertoeft, die hem inspireert. Slechts kort was David Nash (Noord Wales) in Nederland. Maar wat hij realiseerde was een directe hommage aan de Haarlemmerhout en Laurens Jansz. Coster. Het pro ject dat uit verschillende elemen ten is opgebouwd bevindt in het Frans Hals. Letterlijk „hout". Het woord is in hout gevormd, op de grond geschreven, zoals Laurens Janszoon zijn uit hout gesneden letter (in de Haarlemmerhout na tuurlijk) in het zand heeft laten val len. Grote losse houten letters, die vroeger in de eerste drukkerijen werden gebruikt en daarmee de verspreiding van boeken op grote schaal mogelijk maakte. Wanneer eind deze week alle ob jecten klaar zijn, zullen zij een maand lang te zien zijn. Dus twee grote exposities: in de Hout en het Frans Halsmuseum. De gemeente Haarlem is eigenares van de beel den, voor welk project in totaal 200.000 gulden is uitgetrokken. Dat geld is afkomstig van subsidies van de gemeente Haarlem, de pro vincie Noord-Holland, het ministe rie van WVC, alsmede steun van het bedrijfsleven. Getracht zal wor den de beelden zoveel mogelijk te bewaren. Tot en met 31 augustus zijn de kunstenaars op het Internationaal Beeld houwerssymposium bezig met het voltooien van hun projecten. De hele maand september wordt van hun werken in de Haarlemmerhout en in het Frans Halsmuseum een tentoonstelling gehouden. Nederlandse kunste naars: Kees Bierman en Sjoerd Buisman (beiden Haarlem), Krijn Giezen (Noordwijk), Gerard Hali (Heemskerk), Hans van der Pennen (Den Haag) en Johan Sietzema (Gouda). Buitenlandse deelnemers: Victoria Bell (Amerikaanse uit Keulen), Norman Dilworth (Londen, Amsterdam), Eber- hard Eckerle (Gernsbach), Andy Goldsworthy (Engeland), David Nash (Engeland) en Nils Udo (Priem am Chiemsee). LEIDEN - Vier Haagse kunstenaars exposeren tot en met 20 september in galerie Henk de Greef in Wassenaar. De expositie omvat zeefdrukken van Piet Warffemius en John Lie-A-Fo, etsen van Marianne Zult en kera miek van Dirk Dijkstra. Men kan in de galerie terecht van dinsdag tot en met zaterdag van 10 tot 17 uur. Beeldhouwwerken van Tineke Spaan en wandkleden van Annemarie Honderdos-Meyer zijn tot en met 21 september te zien in 'Het Oude Raad huis' in Warmond. Tineke Spaan tracht in haar beelden de gevoelens van mensen, hun specifieke karaktertrekken, hun uitdrukkingen, houdingen en relaties vast te leggen. Ze werkt vaak met hout, maar ook brons en gips zijn veelgebruikte materialen. Het werk van Annemarie Honderdos bestaat uit weefsels van plantaar dig geverfde, handgesponnen wol. De ontwerpen zijn geinspireerd op structuren van planten en stenen en microstructuren en bewegingsvor men van water. Op de expositie worden verschillende weefsels getoond, waarin keramische vormen zijn verwerkt. Met de bijzondere kleuren van de plantaardig geverfde wol tracht Annemarie Honderdos door middel van vormherhaling, kleurherhaling en structuurcontrast tot een samen spel van textiele materialen en keramiek te komen. Frans Hiddema toont zijn metaalplastieken en schilderijen in de perio de van 31 augustus tot en met 27 september in galerie 'De Pomp', even eens in Warmond. Ook zijn er dan schilderijen en beeldjes van Mieke Guldenaar te zien. Leerlingen van de Kleine Academie, de teken- en schildercursus van de Leidse beeldend kunstenaar Ed. Vijsma, exposeren tot en met 26 septem ber in de Holiday Inn in Leiden. Er zijn landschappen, stillevens en por tretten in o.m. olieverf, aquarel, pen en inkt, potlood en pastel. Ed. Vijsma zelf zal tijdens deze expositie zelf schetsen tonen in rietpentechniek van de cursisten tijdens hun werk. De Voorschotense Kunstkring organiseert tot en met 16 september weer een tentoonstelling in het Ambachts- en Baljuwhuis aan de Voor straat. Er zijn etsen te zien van Naan Rijks, Ina Versteeg en Janneke v.d. Staay, schilderijen van Margarita Garces en Rudi Augustinus. Van laatst genoemde zijn er ook penningen. De openingstijden zijn dinsdag tlm zondag 14 tot 17 uur en vrijdags van 11 tot 17 uur. Keramische schilderijen van de Zoetermeerse kunstenaar Karei v.d. Wilk hangen in de periode van 3 september tot 1 oktober in de Art Gallery J.V.C. in Zoeterwoude. Men kan er op werkdagen van 8 tot 16 uur terecht. Schilderijen van Jan Wisse zijn van de komende week af te bezichtigen bij Stelling aan de Lange Mare in Leiden. De opening is zondagavond a.s. Men kan er voorts terecht van dinsdag tlm zaterdag van 12 tot 17 uur. De in Canada geboren en in Amsterdam werkende kunstenaar Eddy Gheress exposeert van 3 Vm 28 september in het Raadhuis in Hoofddorp. Hij toont er sculpturen en tekeningen. Eddy Gheress hakt of boetseert voornamelijk vrouwenfiguren in zachte, ronde lijnen. Meestal gaat hij uit van de vorm van de steen. De tentoonstelling is te bezichtigen van maan dag t/m vrijdag van 9 tot 17 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 21