'Echo' kende roerige jaren Rijk geschakeerd Afrikaans festival Liz Taylor vlucht voor de fotografen Programma met zowel authentieke als bij na-westerse muziek Actrice Mary Miles Minter (82) overleden MAANDAG i3 AUGUSTUS 1984 PAGINA 19 De actualiteitenrubriek van de KRO-radio, Echo, viert volgende week feest. Vijftig jaar geleden, op 12 juni 1934, werden de eerste 'Actuele Aetherflitsen' uitgezon den en dat wordt met een reeks speciale programma's van 14 tot en met 18 augustus 1984 op de ra dio herdacht. Morgen begint de roomse ver jaardag met een terugblik op de ontwikkeling van de actualitei tenrubriek. In een gesprek met oüd-medewerker Leon Povel (Hil versum 2, 7.20 uur). Ook op dins dag krijgen luisteraars de gele genheid telefonisch vragen te stellen (10 uur) en daarna zullen de huidige redactieleden van Echo hun mening geven over het maken van een radiorubriek als de hunne. Dinsdag om 12.36 uur, nog steeds op Hilversum 2, volgt een vraaggesprek met KRO-mediadi- recteur Richard Schoonhoven en een aflevering van de historische serie 'Van Marconi tot satelliet'. Woensdag (15-8) krijgen jonge mensen - de journalisten van morgen - de hele dag op Hilver sum 3 de gelegenheid om op hun eigen manier de actualiteit te ver slaan. In een rechtstreekse aflevering van 'De wereld op donderdag' (Hilversum 2, 16.00 uur) zal onder leiding van Aad van den Heuvel gedebatteerd worden over de vraag: „Wat verwacht u van een actualiteitenrubriek als Echo?", waaraan onder meer de huidige Echo-eindredacteur Harold Bier vliet deelneemt. Op vrijdag (17-8) tenslotte voert Frans van Sark in zijn ontbijt- show een persoonlijk gesprek met de voormalige Echo-chef Dick de Vree, die al 30 jaar bij de KRO werkzaam is (Hilversum 1, 6.03 uur) en in Echo Magazine komt Gerard Hulshof, hoofd KRO-radio aan het woord. HILVERSUM (GPD) - Een halve eeuw radio-actualiteiten bij de KRO zijn niet zonder slag of stoot voorbijgegaan. In de jaren '30 was de rubriek al geruchtmakend door repor tages als die van Leon Povel over het Eucharistisch Con gres in Boedapest. Van een echte pioniersclub ontwikkel de het programma zich daarna tot een stramme katholieke nieuwsrubriek die, zo lang de radio het dominante me dium bleef, het gezichtsbepalende KRO-programma werd. Verslaggevers in binnen- en bui tenland waren op pad voor het pro gramma dat pas in de jaren '50 'Echo, weerklank van het dagelijks gebeuren' zou gaan heten. Met ou derwetse 'wire-recorders' werden geluidsopnamen gemaakt en in de studio was het snijden van gram mofoonplaten de aangewezen weg om geluid op te slaan. Pas bij de komst van de magnetofoonband werd het technisch allemaal wat gemakkelijker. Minder eenvoudig was het bij tijd en wijlen voor het team van Echo om in te spelen op maat schappelijke ontwikkelingen. Twee woelige perioden in de ge schiedenis van Echo vallen op: in de eerste plaats de jaren '60 en '70 waarin de redactie zich vrij vocht uit het katholieke keurslijf, in tij den van hippies, het Concilie, pro vo, oprichting yan de PPR, veran dering van de normen in de moder ne samenleving. Maar minstens even onrustig is de actuele toe stand bij Echo, die wordt geken merkt door bezuinigingen en een nieuw KRO-beleid dat terugkeer eist naar de oude confessionele normen. Op het moment dat de KRO 'door minister Brinkman ge dwongen wordt' om 22 free-lancers aan de dijk te zetten, wordt van de programma-makers verwacht dat ze het 'brede katholieke platform' dat deze omroep ooit was, weer in ere herstellen. De verantwoordelijke chefs van de radio-actualiteiten in deze twee roerige tijdsvakken, waren respec tievelijk Dick de Vree (van 1968 tot 1977) en de tegenwoordige eindre dacteur Harold Biervliet (vanaf 1981). De Vree, nu 61 jaar oud, om schrijft de periode van voor 1968 bij Echo als 'tegen het stijve aan' en herinnert zich dat in de jaren vanaf 1954 - hij was toen verslag gever strakke roomse normen golden. De Vree: „De eisen die ge steld werden toen ik in dienst kwam waren slechts gedeeltelijk van journalistieke aard. Accent loos Nederlands spreken was toen nog een absolute vereiste, maar je moest ook van onbesproken le vensgedrag en praktiserend katho liek zijn, en van goede katholieke huize komen. Verder werd een cor recte manier van optreden van je verwacht wat voor mij als ex-poli tieman niet zo'n probleem was ove rigens. Ik was al gewend om zo nu en dan in de houding te springen, te wachten tot iemand wat zei en pas daarna zelf iets te zeggen". Snel nadat De Vree chef Jacques Grijpink opvolgde, veranderde het imago van de Echo-ploeg in dat van een 'vrijgevochten bende we reldverbeteraars'. Botsingen met directie en progranïmaleiding en eindeloze discussies over de in houd van het programma waren aan de orde van de dag. Toch spreekt De V-ree over 'een lollige tijd' als hij terugkijkt op de ruim 20 jaar dat hij voor de rubriek gewerkt heeft. „Het was een uiterst turbulente tijd, maar ondanks alles was de werksfeer altijd uitzonder lijk goed, wat dat betreft werk ik bij de beste omroep. En dat kan ik zeggen zonder chauvinistisch te zijn", aldus Dick de Vree. Maar juist bij de viering van de 50ste verjaardag van Echo, nu de stemming feestelijk zou moeten zijn, wordt de pret gedrukt. Eind redacteur Harald Biervliet: „Ook bij Echo moeten vier free-lancers vertrekken en dat heeft zijn in vloed op de sfeer hier. Ik ben te leurgesteld en vind het droevig dat die 22 free-lancers op zo'n korte termijn de wacht is aangezegd. Ik geloof niet dat de bij de KRO ge bruikelijke zorgvuldigheid daarbij is betracht". Biervliet sluit uit dat hij zonder free-lancers de kwaliteit van zijn rubriek kan handhaven en voorziet zelfs dat er op een gegeven mo ment toch weer teruggevallen zal moeten worden op free-lanceme- dewerkers. „Of dat weer dezelfde zullen zijn is natuurlijk maar de vraag, maar dat het een-noodzaak is de hulp van free-lancers in te roepen, staat vast". Beschaamd „Ik weet best", aldus Biervliet, „dat de bezuinigingen van Brink man en het nieuwe uitzendschema (door de groei van VPRO en EO - red.) een ingreep noodzakelijk ma ken, maar het is om beschaamd van te worden als je ziet hoe loyaal die medewerkers ook nu nog blij- De eerste free-lancer bij Echo kwamen binnen onder het bewind van Dick de Vree. Uitbreiding van de zendtijd en de trend om steeds kortere en dus meer onderwerpen per programma te maken maakten dat noodzakelijk. Ook De Vree maakt zich ernstig zorgen over de kwaliteit van Echo in de nabije toe- door Henk Linse komst, nu er vier medewerkers minder zijn, maar als lid van het dagelijks bestuur zegt hij ervan overtuigd te zijn, dat men zorgvul dig te werk gegaan is. De Vree: „Er moet met minder mensen gewerkt worden, dat staat vast. Dan heb je de keus wie weg moet: vaste men sen of free-lancers. De free-lancer weet dat hij meer risico loopt dat zijn dienstverband beëindigd wordt en we zijn het aan onze vaste mensen verplicht hun banen zo lang mogelijk te beschermen". Bij de journalistenvakbond NVJ is het niet zonder meer geaccep teerd dat de 22 free-lancers het kind van de rekening zijn gewor den en de bond dringt erop aan op korte termijn met de KRÓ-leiding een onderhoud te hebben over de ze affaire. Over de vorm en inhoud van de rubriek Echo hebben de eindre dacteuren De Vree en Biervliet een zeer verschillend verhaal. Bier- den ons wereldhervormers en gin- vliet: „De supportersclub die de gen er dus eens effe lekker tegen- Echo-redactie wellicht is geweest aan. Nou was de redactie een ben- - ik heb het ook maar van horen de enthousiastelingen, maar ook zeggen - bestaat niet meer en als soms een bende ellendelingen - "het aan mij ligt zal het ook nooit zoals journalisten altijd ellendelin- meer zo worden. Zo goed en zo gen zijn. Het programma klonk snel mogelijk het nieuws brengen daardoor wel eens drammerig en heeft voor mij de absolute priori- eenzijdig". teit". „In die tijd was dat natuurlijk Dick de Vree: „In de jaren rond niet zo gek en bovendien zie je al- 1975 werden de heersende journa- tijd dat de slinger van de klok nu listieke normen ondergeschikt en dan te ver doorslaat, om later geacht aan de ideële opdracht. Wij weer tot rust te komen. Op dat mo- wilden almaar opkomen voor de ment sloeg 'ie duidelijk te ver door. „underdog", voor mensen die geen We liepen met oogkleppen op. El- mogelijkheid hadden om zelf voor ke staker of actievoerder had onze hun rechten op te komen. We voel- warme belangstelling - een werk- Dick de Vree: 'lollige jaren' gever kwam zeker niet aan het woord. Die kwam er toch wel; zelfs als zijn bedrijf failliet zou gaan, zou hij geen honger lijden". „Later zijn we dat gaan relative ren en we kwamen tot het inzicht dat bijvoorbeeld zo'n directeur die een hartinfarct krijgt omdat hij het niet meer aankan, op zijn manier ook een underdog is". De Vree moest het Echo-beleid regelmatig bij directie en program maleiding verdedigen. De zoge naamde „golflengtegesprekken" moesten Echo op de juiste koers houden en De Vree mocht daar de „enthousiaste en intens betrok ken" escapades van zijn redacteu ren verdedigen, terwijl hij ter redactie ervan blijk gaf de kritiek van de leiding steeds meer te de len. „Ik stelde vast dat wij niet op de juiste weg waren. Toepassen van hoor en wederhoor is alleen maar ver. We hadden morele ver antwoordelijkheden uit het oog verloren, omdat we ons in de eerste plaats missionarissen voelden, met een hoger ideëel doel. Bovendien wilde de leiding het programma weer op een koers krijgen, passend bij de beginselen van de KRO. Pas de laatste tijd zie je dat dat weer gebeurt". De KRO-strategie in de huidige slag om de kijkers-, luisteraars- en ledengunst is het maken van kwa liteitsprogramma's waarbij de aan dacht voor de achterban hoe ver snipperd ook - weer van groot be lang is. De Vree denkt dat zeer uit eenlopende katholieke groepen bij de KRO iets van hun gading kun nen terugvinden. „Je stelt natuur lijk nooit iedereen tevreden, maar we hebben in elk geval geen last van een maagzweer als de EO, waar de NCRV wèl mee kampt". Harold Biervliet laat zich liever van een zuiver journalistieke kant zien en is sceptisch over de stap te rug naar de katholieke beginselen: „We zullen onze ogen niet hele maal sluiten voor die terugkeer naar onze identiteit. Maar zo rooms zijn we helemaal niet; we zijn een actualiteitenrubriek die natuurlijk tijd zal inruimen voor programma- blokjes over het nieuws uit de kerkprovincie". Het kerknieuws krijgt met in gang van het nieuwe seizoen een plaatsje in het nieuwe „Echo Maga zine", volgens Biervliet „een nieuwsshow waarbij met één oog gekeken wordt naar het voorbeeld ,-an de Amerikaanse talk-radio". Na het vertrek van Maartje van Weegen naar de NOS zit het nieu we magazine nog steeds zonder presentatoren. Er zijn onderhande lingen gaande met twee kandida ten en met gemengde gevoelens kan de uitgedunde Echo-redactie in oktober op de maandag- en don derdagavonden beginnen met het nieuwe anderhalf uur durende ma gazine. CELIGNY (AP) - De actrice Eli zabeth Taylor is gisteren tever geefs naar het Zwitserse Ceügny gereisd om het graf te bezoeken van Richard Burton, met wie zij twee maal was gehuwd. Zij begaf ten. zich eerst naar de verkeerde be graafplaats en vluchtte vervol gens voor een menigte fotogra fen die weigerde te vertrekken. Celigny's oude begraafplaats. 250 meter verderop. Zij schrok echter terug voor een menigte van enkele tientallen fotografen, die daar op haar stond te wach- De 52-jarige Liz Taylor, wier stormachtige huwelijken met de acteur uit Wales miljoenen fasci neerden, reed naar Celigny, na dat zij via een tussenlanding in Londen vanuit Los Angeles in Zwitserland was gearriveerd. Zij begaf zich, vergezeld door een Zwitserse medewerkster, aanvankelijk naar de nieuwe be graafplaats van Celigny en zocht daar tevergeefs naar het graf van Burton, die afgelopen donderdag teraarde werd besteld op de oude begraafplaats van het dorp. Nadat zij kennelijk de vergis sing had bemerkt, liep zij naar Haar Zwitserse gezellin (op fo to rechts) trachtte de fotografen te bewegen om te vertrekken en bood aan dat mevrouw Taylor na afloop van het bezoek aan het graf zou poseren. De fotografen weigerden echter en de actrice reed daarop zonder bezoek aan het graf weg. Liz Taylor besloot eerder af te zien van een bezoek aan Ponth- rydfen, waar zaterdag een her denkingsdienst voor Burton werd gehouden, omdat zij Bur ton's vierde vrouw en weduwe, de 36-jarige Sally Hay Burton, niet in verlegenheid wilde bren gen, Om dezelfde reden zag zij ervan af de begrafenisplechtig heid in Celigny bij te wonen. African Music Festival, met optredens van Fatala, High-Life International, Adama Drammeh, Sourakata Koite, Bugarubu, Ifang Bondi, Manu Diban- go. Franco en Toure Kunda. In het DHC-stadion in Delft op 11 augustus 1984. DELFT (GPD) - Hoe zeer verschilt het leven in Afrika nog van het onze? Deze vraag naar het wezenlijke der dingen dringt zich op als je een dag lang kunt ge nieten van muziek en dans, gelardeerd door momenten van acrobatiek en variété, zoals afgelopen zaterdag op de tweede editie van het Af rican Music Festival in Delft het geval was. Laten we dan vooral eens letten op de veelzeggende details tijdens zo'n evenement. Per slot van rekening heb je tij dens een festival waar ne gen groepen optreden daar zelden de gelegenheid toe. De 28 leden tellende zang- en dans groep Bugarubu bijvoorbeeld, be vindt zich voor het eerst buiten Afrika. Ze zijn afkomstig uit de Ca- samance, het zuiden van de staten bond Senegambia, gelegen daar waar West-Afnka in de richting van Zuid-Amerika priempt. Folk lore-shows uit dit deel van Afrika zijn in ons land niet geheel onbe kend, maar dan wel in een aan de smaak van de Westeuropese bur ger aangepaste vorm zoals bij het Ballet Nationale de Senegal, dat om het jaar een tournee maakt langs provinciale schouwburgen in ons land. Dat levert dan erotiek voor de burgerman op, gezien de blote borsten van de danseressen. Bugarubu brengt een program ma dat nauwelijks een show te noemen is, zo weinig bedorven ziet dit dorpsgebeuren er op het po dium althans uit. De dansexerci- ties en muzikale soli zijn vaak even oud en wijzen terug op de cultuur van de Manding, een groot konink rijk in West-Afrika van 1200 tot hal verwege de achttiende eeuw. De zangers en danseressen zijn prach tig opgemaakt met mutsen die veel weghebben van de maya-hoofd deksels; de versieringen zijn ui terst simpel gehouden en gemaakt van materialen als gesplitst touw, haarlinten en veelkleurig katoen. In een razend tempo toont Buga rubu een soort theaterparabels, on derbroken door een nummertje vuurspuwen dat uiterst speels overkomt. Als je op dat moment een camera zou hebben gericht op het publiek zou je een en al ver wondering en bewondering heb ben kunnen registreren. Het einde van de voorstelling is overigens on gebruikelijk. Onder drumbegelei ding raapt een danseresje enige kralen op die bij het dansen zijn verspeeld. In Afrika wordt niets af gedankt dat nog bruikbaar is. De Afrikaanse muziek is zeer rijk geschakeerd. Het African Music Festival kan met negen groepen van die gevarieerdheid weliswaar nimmer een doorsnee geven, maar de selectie is wel degelijk breed ge schakeerd. Oko Drammeh, de or ganisator achter dit gebeuren, heeft een voorkeur voor Westafri- kaanse cultuur. En feitelijk was de deelname van de belangrijkste acts op dit festival, Franco and his T.P.O.K-Jazz en Manu Dibango de enige muzikaal-geografische uit zondering. Het orkest van deze Zairese koning van de Congo Jazz, de puissantrijke Franco, toert on ophoudelijk in Europa en heeft in de bijna dertig jaar van zijn be staan nu pas wijde erkenning ge kregen. T.P.O.K-Jazz zoals de big band met vocaal kwartet en vier danseressen uitgebreid heet, kan - - zowel qua timing als qua muzikali- gelse trompettist die heel wat jaren teit de vergelijking met elke Sekten by Ronme Noordamerikaanse big band glans lende muziek uit West-Afrika, eveneens High-Life geheten. De aanpak is ook qua songs typisch westers, het arrangement blijft ty pisch Afrikaans. Het aardigste blikpunt in de band vormt een in poncho gehulde, al wat oudere En- rijk doorstaan. Franco terlijke gitarist met een zeer agres sieve stijl, zonder hem zou z'n or kest stuurloos ronddobberen. Manu Dibango, de Kameroenese bandleider, is de andere attractie vanuit Midden-Afrika. Zqn muziek heeft veel ontleend aan bigband- jazz, fusion, en zelfs Santana. Di bango houdt van korte riffs en een vraag-en-antwoordspel tussen hem en zijn achtergrondzangeresjes. Hoewel hij tijdens dit festival niet vrij is van meligheid, pakt de enor- professionaliteit en de spiritua- Sen troubadours. Vorig jaar Scott's in Londen. Uit zijn blik blijkt dat hij sjans heeft met ie mand uit het publiek. Het levert in elk geval fraaie staaltjes blaaswerk m de hoge registers op. De meer eigentijdse vormen op dit Afrikaanse festival hebben we daarmee allemaal gehad. Maar er zijn nog twee andere hoogtepunten te melden maar dan meer uit de folklore-hoek. De in Ivoorkust woonachtige, maar uit Mali afkom stige musicus Sourakata Koite is een nazaat uit een geslacht van zo geheten griotten,wij zouden zeg- s hij liteit van zijn band altijd v r goed Elton John op Rode-Kruis- bal in Monaco MONACO - Popzanger Elton John zaterdag samen met zijn vrouw Renate geheel rechts) het jaarlijkse Rode-Kruisbal in Monaco bijgewoond. Hij zat aan tafel naast prinses Stepha nie. die op haar beurt werd ge flankeerd door haar zwager, de Italiaanse zakenman Stefano Casiraghi (links). ifotoAPi Ifang Bondi en vooral Toure Kunda vertoeven evenals Franco en Dibango in het grensgebied tus sen puur Afrikaanse cultuur ener zijds en pop en jazz anderzijds. Ifang Bondi speelt korte, ritmi sche. Zonder zijn flamboyante danseres zou deze band te tam zijn Toure Kunda is de afsluiter van dit festival. Deze band huldigt een bij na volstrekt Westerse opvatting over pop. Alleen de close-harmony van zijn voorzangers geeft een heel eigen element aan deze Senegale- Ovaties Eerder op de dag debuteert de in Londen wonende, deels Ghanese band High-Life International met luchtige, frisse maar nogal i SANTA MONICA (UPI) - De Amerikaanse actrice Mary Mi- les Minter, de goudblonde schoonheid wier door schanda len gekenmerkte loopbaan werd afgebroken door de moord in 1922 op haar regis seur en minnaar, is overleden. Ze werd 82 jaar. Mary Miles Minter, begon to neel te zpelen toen ze 4 jaar Tussen 1912 en 1923 trad ze op in ongeveer 50 films in het toen gangbare genre van het onschuldige meisje en de schurk die haar belaagt. Maar het zyn misschien niet r de films die Mary Miles Minter beroemd maakten, als wel de moord op haar minnaar William Desmond Taylor, wiens dood haar van Ijet scherm verdreef en in een met succes bekroonde ontroerend- goed-carrière deed belanden Taylor, een veel oudere film regisseur over wie Mary Miles Minter zei dat zij hem haar hele leven had liefgehad, werd op 1 februari 1922 op de vloer van zijn woning doodgeschoten aangetroffen. Mary Miles Minter werd nooit wat ten laste gelegd, maar kranten opperden dat haar eer zuchtige en bazerige moeder, die zelf op Taylor verliefd zou zijn geweest, verantwoordelijk De naam van William Des- mond Taylor, die Mary Pick- ford en andere sterretjes van toen regisseerde, was in roman tische zin verbonden met die van actrice Mabel Normand en Mary Miles Minter. Beide vrou wen zouden hem op de avond van zijn dood hebben bezocht. In 1970 nog toonde CBS Tele vision interesse in de onopge loste moordzaak door het uit zenden van een tweedelige se rie onder de titel "Wonderful World of Crime", waarin erop werd gezinspeeld dat een van de drie vrouwen de moord had gepleegd. Na haar laatste film, "The Trail of the Lonesome Pine" in 1923 verhuisde Mary Miles Minter naar Santa Monica. In 1981 werd de actrice tij dens een inbraak in haar huis geslagen en beroofd van antiek, porselein en bijoux ter waarde van 300.000 dollar. Een voorma lige inwonende vriendin en drie andere personen werden in staat van beschuldiging ge steld wegens poging tot moord en braak. al formidabel op dreef tijdens dit festival, maar zijn spel op de kora is ditmaal nog doorzichtiger. Griot ten bouwen hun kora's, 22-snarige instrumenten die lijken op een combinatie van harp en luit, zélf. Koite loopt buiten het podium westers gekleed rond in leren broek en dito jack, op het podium voert hij zijn taak uit als een in wit te kaftan geklede kloosterling. Hij vertelt zijn verhaal even sierlijk en vol contrapunten als een goede fla mencospeler en pakt dan na afloop gewoon zijn boeltje op. Te beschei den om applaus te vragen. Hij krijgt dat overigens wel, ovaties zelfs. Een attractie is ook dit jaar Ada ma Drammeh. Hij is een meester- drummer op de zogeheten djembé. Dat is een oorspronkelijk Arabi sche trommel waarvan de vaas- vorm gehandhaafd is gebleven. Drammeh speelt (en zingt daarbij klare taal over dagelijkse riten als bruiloften, inwijdingen en smart) een soort muzikale poëzie. Hq doorspekt zijn betoog met onge looflijk gevarieerde soli, moeite loos schakelend van de ene maat soort naar de andere. Deze smeltkroes van een gedeel telijk klassieke verzameling Afri kaanse ensembles heeft in Delft za terdag zo'n vijf- a zesduizend men sen getrokken. Dat is te weinig om van een rage of trend te kunnen spreken, genoeg om de voortgaan de invloed van de muziek uit de Derde Wereld te kunnen blijven signaleren. De wil om de verschil len en overeenkomsten tussen Afrikaanse en Europese muziek te zien en ervan te genieten is duide lijk aanwezig. Feitelijk ontbreekt het m Nederland alleen nog aan tropische temperaturen. JOHN OOMKES

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 19