Lewis: 'Zonder kracht
van God zijn we nergens'
Hoopvol optreden De Bruin
Ik was hier voor mezelf
<&P
Getergde Coe
krijgt z'n zin
Superatleet evenaart record Jesse Owens
Moskou in
ban van het
'alternatief
'Gouden' Ria Stalman wars van vlagvertoon
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1984
SPORT
PAGINA II
LOS ANGELES (GPD) - Carl Lewis bleef de eenvoud zelve, of wekte althans die schijn.
Elke vergelijking met Jesse Owens, wiens legendarische record hij als eerste atleet ter
wereld 52 jaar na dato evenaarde, wees de superatleet zaterdagnacht resoluut van de
hand. „Jesse Owens", zo hield Frederick Carlton Lewis de internationale media in de
bomvolle perstent de spiegel voor, „is voor mij nog steeds dezelfde als vóór deze Olympi
sche Spelen: een legende. Bij hem vergeleken ben ik maar een hele gewone jongen. Ik
voel me ook nog steeds dezelfde Carl Lewis van zes jaar geleden, behalve dan dat ik wat
ouder ben geworden en er nu veel meer journalisten belangstelling voor mij hebben dan
toen".
Calvin Smith reikt Carl Lewis het estafette-stokje, waarna de Amerikaan als
uiteindelijk zijn vierde gouden plak zal incasseren.
Maar met zijn vierde olympisch
goud op de afsluitende estafette,
die het Amerikaanse kwartet afraf
felde in de fantastische wereldre
cordtijd van 37,83 seconden, gaf
het duplicaat van Jesse Owens
daarmee tegelijk zijn naam aan de
ze Spelen. Want of hij het nou leuk
LOS ANGELES (GPD) - Erik de Bruin heeft zaterdag op een heel
wat plezieriger wijze afscheid van het olympisch atletiektoernooi
genomen dan Elly van Hulst. De 21-jarige Hardinxvelder straalde
tevredenheid uit na zijn achtste plaats bij het kogelstoten (19.65
m), maar Elly van Hulst kon met moeite haar teleurstelling over de
twaalfde en laatste plaats in de 1500-meterfinale (4.11,58) verber
gen.
„Achteraf gezien", zei Van Hulst, "was het mijn eigen fout. Ik
had eerst even willen afwachten hoe de race zich zou ontwikkelen.
Ik had baat bjj een snelle race. Als het niet hard zou gaan moest ik
zelf het tempo gaan bepalen. Maar ik zat te vroeg ingesloten en
toen het tempo omhoog ging kon ik niet meer aansluiten", ver
klaarde de Leeuwardense, die zich veel meer van dit olympische
toernooi had voorgesteld.
Begin van dit jaar toonde ze bij de EK van Gothenburg aan met
vertrouwen het seizoen tegemoet te mogen zien. Zilver werd haar
deel, maar vooral de wijze waarop die tweede plaats tot stand
kwam leek veel perspectief te geven voor een goed outdoorsei-
zoen. In Gothenburg beschikte ze over een sterk eindschot, maar
in Los Angeles was dat zowel op de 800 als 1500 meter haar zwak
ke punt.
Zaterdag was op de 1500 meter één tempoverhoging al te veel
r Van Hulst, die tijdens de Spelen nogal eens met de atletiek-
leiding botste. Overigens was die leiding ermee akkoord gegaan,
dat ze zich de laatste dagen buiten het olympisch dorp met haar
persoonlijke trainer Theo Kersten had mogen voorbereiden.
„Als je nagaat dat de Italiaanse Dorio in een tijd van 4.03,25 wint,
dan had ik hier mogelijkheden moeten hebben', vond Elly van
Hulst, die sinds '81 nationaal recordhoudster is met 4.03,78. „Ik
hoop nu in Brussel, Zurich, Hannover en Nice, wedstrijden waar
voor ik een uitnodiging heb, toch het seizoen goed te maken".
Erik de Bruin kan terugzien op een leerzaam en sportief ge
slaagd toernooi. Aan de negende plaats bij het discuswerpen kop
pelde hij een achtste bij het kogelstoten. "Gezien de kwaliteit van
het toernooi mag ik tevreden zijn. Het is toch opvallend hoe men
sen van naam het te kwaad met hun zenuwen hebben. Voor ieder
een begint de wedstrijd met nul. Ook voor de sterkste atleten. Zelf
heb ik helemaal geen last van de zenuwen gehad. Ik vond het
heerlijk om voor zoveel mensen in actie te kunnen komen", aldus
Erik de Bruin, die overigens alleen in zijn eerste poging een geldi
ge stoot liet opmeten. Met deze 19.65 meter bleef de nationaal
recordhouder (20.20 m) overigens maar 33 centimeter van het
olympische diploma verwijderd, al is het talent reèel genoeg om te
beseffen dat dit anders zou zijn geweest als de Oostblokatleten
hadden deelgenomen.
vindt of niet, de Olympische Spe
len van Los Angeles zullen voor al
tijd in één adem genoemd worden
met de naam van Carl Lewis. Zoals
dat eerder gold voor Jesse Owens
(Berlijn 1936) en Fanny Blankers-
Koen, die bij de Spelen van Lon
den (1948) tot eenzelfde oogst
kwam.
De prestatie die Carl Lewis in het
elke dag bijna barstensvolle Coli
seum verrichtte mocht dan welis
waar niet meer als een verrassing
komen, het vertoon van macht
maar vooral de eenvoud waarmee
die superreeks tot stand kwam is
uniek in de sportwereld en is ook
met niets te vergelijken. Terecht
ook, zo bleek in de Amerikaanse
metropool, werd hij al ver voor de
ze Spelen uitgeroepen tot de onge
kroonde koning van de heden
daagse atletiek. De sportwereld zal
ook heel lang moeten wachten
voor er weer een atleet opstaat die
Carl Lewis naar de kroon kan ste
ken.
Hoe oppermachtig de nu al
schatrijke Amerikaan is, onder
streepte hij nog eens ten overvloe
de op de 4 x 100 meter. Als laatste
gestart overbrugde Lewis de 100
meter in de onwaarschijnlijk snelle
tijd van 8,94 seconden, waarmee
hij als eerste onder de negen secon
den dook. Omgerekend komt dat
neer op een snelheid van boven de
40 kilometer per uur, waarmee Carl
Lewis nog net binnen de bebouw
de kom mag lopen.
Eenvoud
Het was echter vooral de een
voud waarmee zijn overwinningen
tot stand kwamen, die zo'n diepe
indruk hebben achtergelaten bij ie
dereen die maar een greintje ver
stand van atletiek heeft. Ook bij
die atleten die hem het succes am
per gunden en hem daarom ook
niet konden luchten of zien. De
roddel en achterklap nam daar
door ook steeds grotere vormen
aan. Steevast werd daarbij ook ver
wezen naar zijn doorgaans extrava
gante levensstijl en zijn liefde voor
mooie auto's en kleren, waaraan
Carl Lewis de bijnaam „showboat-
Carl" te danken heeft. Maar over
één aspect waren zijn fanatiekste
tegenstanders, met Calvin Smith
voorop, het zaterdagnacht roerend
eens: er is geen atleet ter wereld
die ooit heeft nagestreefd wat Carl
Lewis in Los Angeles heeft be
reikt.
MOSKOU (AP) - Terwijl de Olym
pische zomerspelen hun einde na
deren, worden in de boycottende
Oosteuropese landen voorberei
dingen getroffen voor alternatieve
spelen die in de Russische pers van
grotere sportieve betekenis wor
den genoemd dan die van Los An
geles.
De Alternatieve spelen zullen
volgende week in een aantal Oost
europese landen beginnen. De
hoofdmoot, "Droezjba '84" (Rus
sisch voor vriendschap *84), zal be
staan uit een twee weken durende
reeks atletiek- en andere wedstrij
den in de sportarena's, waar in
1980 de zomerspelen van Moskou
werden gehouden.
Met Droezjba '84 willen de Rus
sen de uit Los Angeles weggeble
ven atleten de kans bieden hun
krachten te meten. In persberich
ten is opgemerkt dat er een groot
aantal wereldkampioenen van de
partij zullen zijn.
LOS ANGELES (GPD) - Terwijl de loopsters van de
Amerikaanse dames-estafetteploeg op de baan van het Co
liseum uitbundig hun olympisch kampioensfeestje vier
den en het enthousiaste publiek daarbij betrokken, veegde
Ria Stalman dicht bij de discusring de tranen uit haar
ogen. Geheel op haar eigen wijze beleefde ze haar triomf.
Beleefde een 32-jarige sportvrouw het hoogtepunt uit haar
lange carrière. Voor het eerst sinds 1948, toen Fanny Blan-
kers-Koen in Londen vier keer winnend toesloeg, was Ne
derland een gouden atlete rijk.
Op het moment dat die dolblije
Amerikaanse sprintsters de vlag
oprolden waarmee ze de gebruike
lijke ereronde hadden gemaakt,
werd gepoogd aan de rand van de
baan Ria Stalman de Nederlandse
driekleur in de handen te duwen.
Chef d'equipe Henk van de Worp
LOS ANGELES (GPD) - Acht
maanden geleden gaf niemand
nog een stuiver voor de atle-
tiekloopbaan van Sebastian
Coe, zaterdagnacht bewees hij
het ongelijk van al die betwe
ters in Engeland die hem al
hadden afgeschreven. Maar
met het goud op de 1500 meter,
behaald na een machtige eind
sprint waarop Coe jarenlang
het patent had, snoerde hij ook
de critici de mond die na zijn
verlies op de 800 meter (zilver)
tegen het opkomende talent
Joaquim Cruz meenden dat er
aan het rijk van de Brit een de
finitief einde was gekomen.
Glunderend van pret over de
door insiders voor onmogelijk
gehouden machtsgreep noem
de Coe de race in Los Angeles
„zijn beste sinds 1981". Zijn
laatste grote triomf dateerde
van vier jaar geleden in Mos
kou, toen hij eveneens de 1500
meter op zijn naam schreef,
maar daarna steeds naast de
hoofdprijzen greep. Een klier
ziekte leek vorig najaar een de
finitief einde te maken aan de
atletiekloopbaan van de we
reldrecordhouder op de 800
meter. „Maar toen ik na Kerst
mis van de artsen weer toe
stemming kreeg om te gaan
trainen", sprak Coe met glun
derende stem, „heb ik keihard
gewerkt, vooral in mentaal op
zicht. Want geestelijk had ik
een flinke knauw gekregen".
De Brit hoefde slechts reke
ning te houden toet zijn landge
noot Steve Cramm, die net her
steld van een blessure pas op
het allerlaatste moment in Los
Angeles arriveerde, maar met
het zilver aantoonde waartoe
hij ondanks een deels mislukte
voorbereiding in staat is. Aan
het rijk van Steve Ovett (uitge
vallen) daarentegen lijkt defini
tief een einde te zijn gekomen,
net zo goed als dat geldt voor
David Moorcroft, de wereldre
cordhouder op de 5000 meter,
die op zijn favoriete afstand al
heel vroeg de aansluiting ver
loor.
De imposante manier waarop
Said Aouita zich het goud op
die afstand toeeigende, was een
kopie van de manier waarop
Alberto Cova dat eerder deed
op de dubbele afstand. Het
tempowerk liet de rappe en ge
slepen Marokkaan over aan de
Portugezen Camario en Leitao
om vervolgens op 200 meter
van de eindstreep vernietigend
toe te slaan. Said Aouita, die
onlangs in Hengelo het wereld
record op de 1500 meter op een
haar na miste, was toen ook zo
zeker van zijn zaak dat hij op de
laatste 90 meter vrolijk kus
handjes uitdeelde naar het pu
bliek.
Even indrukwekkend was de
met goud bekroonde overwin
ning van hoogspringer Dietmar
Mogenburg, die daarmee het
succes van Ulrike Meyfahrt een
dag eerder prolongeerde. De
Westduitser, wiens deelneming
door een aanval van ischias pas
vier weken geleden definitief
werd, ging niet één keer in de
fout en had aan zes sprongen
voldoende om tot 2.35 meter te
reiken. De hoogte van 2.40 me
ter, één centimeter boven het
wereldrecord van de Chinees
Zhu, was echter duidelijk te
hoog gegrepen. Zoals dat voor
zijn landgenoot Carlo Tran-
hardt al gold op een hoogte van
2.22 meter. Een even grote te
leurstelling beleefde wereldre
cordhouder Zhu, die niet tegen
de druk bestand was en tevre-
den moest zijn met het brons.
en atleet Stijn Jaspers waren daar
mee het stadion binnen gekomen.
Ria Stalman voelde echter niets
voor dit vlagvertoon. „Ik was hier
niet voor Nederland bezig. Ik vind
het trouwens toch onzin als men
het heeft over zoveel medailles
voor een bepaald land. Ik wierp
hier helemaal voor mezelf en voor
een paar mensen, die me veel ge
holpen hebben", reageerde na af
loop een dolgelukkige Ria Stal
man, die met 'die paar mensen'
doelde op haar persoonlijke (Ame
rikaanse) trainer Roy Aguayo en
op Herman Buuts en Peter Ver
gouwen, resp. KNAU's trainings
coördinator en NSF-sportarts, die
haar vanuit Nederland zoveel mo
rele steun hadden gegeven.
De nu al zeven jaar in Arizona
studerende en trainende Haagse,
die helemaal verslingerd - „zeg
maar verslaafd" - is aan het dis
cuswerpen, heeft in ons land niet
veel mensen aan wie ze dank ver
schuldigd is. Sterker nog: de laat
ste keer dat ze met tranen in de
ogen stond, maar toen van ver
driet, was dat vanwege een nega
tieve NOC-beslissing. Dat was in
'76 toen ze niet mee mocht naar de
Spelen van Montreal.
Champagne
Nu was er gisteren plotseling die
fles champagne van het NOC, haar
vanaf de tribune overhandigd door
Ruud Frese en Wim Cornelis.
„Ach, laten we er maar over ophou
den. Inderdaad was die beslissing
toen aanleiding voor mij om naar
Amerika te gaan, maar ik koester
geen persoonlijke rancunes. Het is
gewoon het hele systeem in Neder
land dat niet deugt. Kijk eens hoe
weinig middelbare scholieren aan
sport doen en hoe hoog de NOC-
eisen zijn. Nederland heeft nu een
maal geen sportklimaat", klonk
het uit de mond van de half-Ameri-
kaanse.
„En ik denk dat die instelling
van de Amerikanen er mede debet
aan is geweest dat ik in die laatste
worp nog voorbij Leslie Deniz kon
komen. De Amerikanen zijn wat
optimistischer, tonen ook meer
zelfvertrouwen'.Die eigenschap
pen kwamen Ria Stalman zaterdag
bijzonder goed van pas. Ze was
duidelijk geschrokken van die
64.86 m van Deniz in die vijfde
beurt nadat Ria al in de eerste ron
de met 64.50 m de leiding had ge
nomen. Die geslaagde poging van
Deniz stond bovenaan op het sco
rebord toen Herman Buuts, die
Erik de Bruin bij de warming-up
had bijgestaan, het Coliseum bin
nenkwam. „Ik kreeg de schrik van
m'n leven", reageerde de eerste
Ria Stalman is blij met haar gouden plak. "Maar ik vind het onzin als mt
een bepaald land", meende de discuswerpster.
technische man van de KNAU. vreugdesprongen uit, maar op het
i nadenk over die laat- erepodium ging er veel door me
ste worp begin ik te trillen. Ik wist heen'
dat Deniz een sterke wedstrijd
mentaliteit heeft. Ze is eigenlijk jaar bij het begin
mijn trainingsmaatje en wordt ook ning dacht dat het
getraind door Aguayo. Alleen de
Dan te bedenken dat ik vorig
de wintertrai-
i'n laatste sei-
worden. Ik dacht eerst
laatste maanden hebben we weinig dat ik te oud werd voor deze
samen gedaan omdat we dat niet sense", verklaarde ze tijdens de
zo zinvol vonden. Het was voor mij persconferentie in (uiteraard) voor
ineens alles of niets. Een moeilijke treffelijk Engels,
zaak bij werpnummers, want je Vorig jaar was ze met haar zeven-
moet toch beheerst blijven, letten de plaats bij de WK in Helsinki
op je techniek. Die laatste worp weliswaar voor het eerst de beste
was een stuk feller. Onbewust was niet-Oosteuropese werpster, maar
ik na die 64.50 m toch wat minder flinke rugklachten begonnen bij
explosief geworden. Dat is niet Stalman twijfels op te roepen
goed maar het overkwam me". over de toekomst. Vooral dank zij
de hulp van sportarts Peter Ver-
laatste poging gouwen en een aangepaste trai
ning, waarin voor sommige onder
delen van het krachtwerk geen
plaats meer was, kon ze doorgaan.
De techniek had er baat bij en toen
kort geleden in het dicht bij Los
In de zesde
(65.36 m) gebeurde dan waarop ei
genlijk het Nederlandse kamp in
clusief Ria Stalman, die op het be
slissende moment karakter toon
de, van tevoren had gerekend. De
nationaal recordhoudster had .voor Angeles gelegen Walnut 71.22
het toernooi de favorietenrol niet ter ver wierp was duidelijk, dat
ontdoken.
„Maar in zo'n toernooi merk je
hoe groot de druk is. Bovendien
was het in dit stadion moeilijk wer
pen. Op een gegeven moment was
ik net zo nerveus als in '68 bij de
nationale jeugdkampioenschap
pen", ondervond Ria Stalman, die
na haar geslaagde laatste poging
nauwelijks emotie vertoonde. Pas
op het erepodium gingen de han
den omhoog. „Ik ben nu eenmaal
geen type dat zich in de vorm van
zelfs een bedreiging was geworden
voor het Oostblok. Slechts vier
Oostduitse, een Russische en een
Bulgaarse werpster hadden ooit
hoger gescoord.
„Met het Oostblok erbij was ik
misschien geen eerste geworden,
maar ik had volop mee kunnen
doen. Het zal altijd de vraag blijven
wie er gewonnen zou hebben. De
wedstrijd zou ook anders zijn ver
lopen. Ik heb inmiddels uitnodi
gingen vanuit het Oostblok. Ik be-
he t heeft o
kijk nog wat ik ermee doe. In Ne
derland heb ik eerst toch twee we
ken nodig om te acclimatiseren.
Misschien moeten die Oostblok-at-
letes mij nu maar op komen zoe
ken...".
Het afgelopen seizoen liet Ria
Stalman zich niet in ons land zien.
„Dat is een voordeel geweest. De
Amerikaanse pers kent mij nauwe
lijks. Daarom werd ik niet gecon
fronteerd met dat favoriet zijn",
vindt de atlete, die zeven jaar lang
keihard heeft gewerkt en nu zelf de
erkenning heeft afgedwongen.
Bovendien is er nu eindelijk fi
nancieel gewin. Dat is nogal wat
voor een discuswerpster, want in
tegenstelling tot lopers zijn ze niet
erg in trek bij grote wedstrijden.
Ria Stalman is daar bepaald onge
lukkig mee. Haar eerste financiële
winst is overigens een bepaald niet
geringe. Haar sponsor betaalt haar
volgens het contract veertigdui
zend dollar uit en dat is bij de stij
gende dollarkoers niet zo veel min
der dan anderhalve ton.
In september - mogelijk wat la
ter omdat de KNAU enkele invita
ties uit China heeft gekregen ver
laat Ria Stalman Nederland weer.
Financieel kan ze, zoals ze het uit
drukt, weer een tijdje vooruit. Aan
de Arizona State University in Te-
pe neemt ze dan na de Franse taal
studie de studierichting massa
communicatie ter hand. En natuur
lijk de discus, waarmee ze al acht
tien jaar door het leven gaat.
stalte kreeg, moet zijn concurren
ten met lamheid hebben geslagen.
De 100 en 200 meter won hij met
een straatlengte voorsprong, bij
het verspringen had Carl Lewis
aan één sprong voldoende om het
goud op zak te steken en vervol
gens razendsnel huiswaarts te ke
ren. En dat was nou uitgerekend
tegen het zere been van het mas
saal toegestroomde publiek dat op
deze avond niet eens de gelegen
heid kreeg hem te aanschouwen.
„Maar de mensen", zo liet Carl Le
wis zaterdagnacht nog eens ten
overvloede weten, „hebben er to
taal geen weet van wat het van een
menselijk lichaam vereist om in
één week zo vaak aan de start te
moeten komen. Zij letten alleen
maar op de finales, maar daar gaan
wel series en kwalificaties aan
vooraf. In eerste instantie was ik
geschokt door de reacties van het
publiek, maar later begreep ik dat
ze waren gekomen om Carl Lewis
te zien".
Druk
„Geestelijk en fysiek", zo wilde
de superman onder de atleten ook
best toegeven, „ben ik nu ook aan
het eind van mijn latijn. De laatste
maanden werd ook steeds weer
een parallel getrokken tussen mij
en Jesse Owens, dat heeft een
enorme druk op mij gelegd. Het
grote verschil met 1936 is ook dat
de Spelen nu volledig worden be
heerst door de commercie, waar
door ook de relatie met de pers nu
een totaal anders is. Maar geloof
me, het maakte deze week voor mij
geen enkel verschil of ik aan deze
Spelen nu 50 of 50.000 dollar zou
overhouden, het enige dat voor mij
telde waren die vier gouden me
dailles. En die kan niemand mij
meer afnemen".
Carl Lewis beschouwt het echter
wel degelijk als een eer te worden
vergeleken met Jesse Owens.
„Want hij is een van de grootste co
ryfeeën die de atletiek ooit heeft
voortgebracht. Om hetzelfde als
hem te kunnen bereiken heb ik ja
renlang keihard moeten werken,
want talent is niet voldoende om
aan de top te komen. Maar deze
vier gouden medailles heb ik niet
alleen aan mezelf te danken, maar
ook aan m'n ouders, mijn vrien
den, Joe Douglas en Tom Tellez,
mijn trainers. En daar ben ik ze
dankbaar voor, want Carl Lewis
deed het niet alleen". In zijn dank
woord na afloop van de estafette
betrok hij ook God. „In de laatste
dagen zijn we steeds dichter naar
elkaar toegegroeid, doordat we
daar met z'n vieren voor hebben
gebeden. We hebben alle vier het
talent van God gekregen om heel
erg hard te lopen", predikte Carl
Lewis, „want zonder de kracht van
God zijn we nergens".
Aanvoerder
In Los Angeles was Carl Lewis
ook de onbetwiste aanvoerder in
de reeks aan atletieksuccessen die
de Amerikanen op de baan behaal
den. Toch viel het aantal van 16
gouden medailles, verdeeld over 38
onderdelen, ietwat tegen, vooral
als men bedenkt dat de Oostblok
atleten niet in het Coliseum verte
genwoordigd waren. Per traditie
heerste het gastland op de korte af
standen, inclusief de estafettes, bit
tere tegenvallers op de slotdagen
waren er echter de oorzaak van dat
de Amerikanen niet dat imposante
machtsvertoon aan de dag konden
leggen als waarop in feite was gere
kend. Maar ook prestatief (slechts
één wereldrecord) viel het atletiek
toernooi door de mand, in vergelij
king althans met de grote oogst
aan wereldrecords die het Oost
blok dit seizoen al afleverde. De ge
ringe tegenstand op een aantal on
derdelen zal daaraan echter niet
vreemd zijn geweest. Met de wed
strijden in Europa in het vooruit
zicht, waar de finales in een aantal
plaatsen sterker bezet zullen zijn
dan in Los Angeles, kan het daar
om ook nog een hete zomer wor
den.
In Los Angeles was Carl Lewis in
zijn eentje ook succesrijker dan
welk ander Europees land in totali
teit. Maar de „atletiekkoning van
Los Angeles", wiens naam onver
brekelijk aan de 23e Olympische
Spelen verbonden zal blijven, is
dan ook niet zo maar iemand. Want
Frederick Carlton Lewis is een ab
solute grootheid, die maar eens in
de 50 jaar wordt geboren en daar
om ook niet snel een opvolger zal
krijgen. Want dat is hooguit hijzelf,
die vanaf nu jacht gaat maken op
het legendarische wereldrecord
van verspringer Bob Beamon. Carl
Lewis zal niet eerder rusten voor
hij dat record te pakken heeft.
