Miijam maakt mode
voor grote maten
naar vader
zoek
leder een kon het zien'
De speurtocht van Canadese bevrijdingskinderen
Op
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1984
EXTRA
PAGINA 21
Aanvankelijk waren de Cana
dese autoriteiten niet erg enthou
siast over haar activiteiten. Daar
in is dit jaar verandering geko
men, sinds de Canadese televisie
in mei een documentaire over dit
onderwerp heeft uitgezonden
Een camaraploeg heeft in Neder
land opnamen gemaakt van ge
sprekken met deze 'kinderen',
uitgebreid met beelden uit een
programma van Sonja Barend.
In de documentaire lieten som
migen foto's van hun moeder
zien of een portretje van hun va
der.
De reacties waren overweldi
gend. Vaders meldden zich en
bleken na veertig jaar een zoon
of dochter rijker. Andere oud-mi
litairen werden zo gegrepen dat
zij zelf een speurtocht hielden in
ons land. Een van hen heeft in
middels zijn Nederlandse doch-
Gevolgen»
Ook voor Jan Ouwerkerk had
de uitzending gevolgen. In de do
cumentaire kwam hij even in
beeld. Vijf Canadese Wally's rea
geerden daarop. Daarbij was ook
een brief van een Canadese
vrouw die vond dat Ouwerkerk
sterk op haar leek. "Zij schreef
dat haar vader, ook een Wally, in
middels was overleden. Hij was
in ons land gelegerd geweest. De
gelijkenis vond zij opvallend".
De vrouw voerde nog meer de
tails aan die Ouwerkerk deden
vermoeden dat zij wel eens een
gemeenschappelijke vader zou
den kunnen hebben. Enige we
ken geleden stuurde zij Ouwer
kerk een foto van haar vader uit
zijn diensttijd. Dat was de foto
waarvan de Amerfoorter dacht:
dat is hem nou.
Zekerheid heeft Jan Ouwer
kerk niet. 'Vader' Wally is dood
en zijn weduwe wil niet met hem
praten. "Al mijn contacten lopen
via haar dochter. Zij probeert op
dit moment te weten te komen
bij welk regiment haar vader
heeft gezeten. Dan heb ik meer
houvast".
Een groep Canadese bevrij
dingskinderen heeft zich on
langs georganiseerd in een ver
eniging, Ouwerkerk is hun voor
zitter. Doel van de vereniging is
om alle zoekacties te bundelen
en de informatie door te sturen
naar Canada, naar Olga Rains.
"De tijd dringt ook", zegt Ouwer
kerk. "De meeste vaders zijn nu
65 tot 70 jaar. Als vereniging kun
nen we sneller en efficiënter
Grote maten hebben in Nederland maar weinig keus. Na maat 44
wordt het hier al moeilijk om leuke kleding te vinden, zelfs voor
iemand met een gematigd progressieve smaak. Mirjam van der Veen
uit Leiden wil daar iets aan doen.
Modieuze kleding en
dikkerds zijn voor de meeste
mode-ontwerpers
onverenigbaar. En niet alleen
in de haute couture, ook in de
confectie zie je nooit een
maat 44 gefotografeerd in de
nieuwste creaties.
Zo wordt het beeld opgeroepen
dat meer taille hebben
dan een stopnaald iets
verschrikkelijks is. Ook
superdun zijn geeft bij het
confectiekleding kopen
problemen. Maatjes 32 zijn
spaarzaam te koop, maar als je
om een 50 of 52 vraagt kun je er
zeker van zijn dat het nee is.
Voor de wat grotere maten is
winkelen beslist geen genoegen,
want maar al te vaak is er voor
een 44 al geen leuke jonge
kleding meer te vinden. En wie
een paar keer haar neus heeft
gestoten, slaat aan het zelf
maken of hult zich alleen nog
maar in fantasieloze
kledingstukken, die weinig meer
met mode te maken hebben.
Het is ook een heel
ontmoedigende ervaring om na
een middag winkelen tot de
ontdekking te komen dat het
barst van de leuke kleding,
alleen niet voor jou. Je krijgt
toch het idee: ik ben dik, mij staat
niks. En dan is het voor een
buitenstaander heel gemakkelijk
om te zeggen: trek je er niets van
aan, draag toch watje leuk lijkt.
Maar waar koop je dat? Want ze
hebben natuurlijk gelijk. Ook
wat forse gestalten kunnen
modieus gekleed gaan, als de
ontwerpers er maar een beetje
hun best voor willen doen. De
doelgroep is echter niet zo groot
dat de confectionairs er brood in
zien een speciale grote maten
collectie te brengen, dat laten ze
over aan kleine, enthousiaste
boetieks, met collecties van
jonge mensen, die
leeftijdgenoten zien worstelen
met hun kledingprobleem.
Leiden zal half september ook
zo'n boetiek rijk zijn. Boven
antiekhandel De Joffers aan het
Rapenburg, gerund door Elly en
Lia Kersteman, komt een
boetiek voor grote maten. Elly
Kersteman, zelf moeder van
forse dochters, kent het
probleem van nabij. Toen ze met
haar dochter sprak over nieuwe
activiteiten voor De Joffers,
kwam haar dochter Helen
aandragen met het grote maten
idee. In Australië had zij winkels
voor grote maten gezien die als
een trein liepen en ze is er van
overtuigd dat het in Nederland
een echt gat in de markt is. Helen
«la4
AFLEVERING 5
Wie meent ook het gat in de
markt te hebben gevonden, kan
zich in verbinding stellen met
de redactie van deze krant (tele
foon 071-144941 toestel 240).
Wist ook meteen al een
ontwerpster: Mirjam van der
Veen.
Na vijfjaar studie aan de
Koninklijke Academie in de
Haag was er voor Mirjam geen
werk in het modevak. "Toen ik
op de radio een programma
hoorde over dik zijn en mode
heeft dat me aan het denken
gezet", zegt Mirjam. Het
resultaat was dat ze zich op een
bijeenkomst van de actiegroep
'Vet vrij' in een kleine stand haar
grote kledingmaten
presenteerde. "Ik was binnen
een uur totaal uitverkocht", lacht
ze. "Ze vlogen me gewoon om de
hals. Dat is voor mij de reden
geweest om door te gaan. Het is
moeilijk hoor. Je moet
ontzettend veel leren. Hoe je het
voordeligst kunt inkopen, hoe je
een complete collectie
samenstelt. Het is allemaal best
eng".
Met morele steun van 'Vetvrij'
heeft Mirjam vorig jaar een
zomercollectie in wit gemaakt.
Mirjam: "Wit kan ik niet dragen,
denken veel dikkerds. Maar het
is gewoon een kwestie van
durven. Mijn kleding verbergt
ook niets. Ik geloof ook dat
vrouwen die mijn kleding
dragen hun figuur hebben
geaccepteerd. Mijn kleding is
jong, dat wordt me trouwens wel
eens verweten, maar ik sta pas
aan het begin".
Maar dat jong toch een heel
rekbaar begrip is, zien we in de
eerste echte collectie die Mirjam
nu opzet voor De Joffers, waarin
een modegevoelige veertiger
zich beslist wel thuis zal voelen.
Alle modische details komen er
in voor en geen extra
slankmakertjes. Natuurlijk
maakt ze geen kokerrok voor een
maat 56, maar wel een vrij wijde
door Margot Klompmaker
Al hebben ze de oorlog
zelf niet meegemaakt,
de bevrijding van
Nederland door
Canadese soldaten
zullen ze nooit vergeten.
Drieduizend tot
vierduizend kinderen,
inmiddels mannen en
vrouwen van dik in de
dertig, hebben daar hun
bestaan aan te danken.
De Canadees kwam, zag
en overwon. Niet alleen
de Duitsers, maar ook
menig vrouwenhart.
Honderden meisjes
trouwden hun Canadees
en vertrokken richting
Canada. Velen bleven
na een kortstondige
romance zwanger
achter. De vader
verdween in het niets.
Nu, bijna veertig jaar
later, willen deze
Canadese
bevrijdingskinderen
zoals ze zichzelf noemen
een uiterste poging doen
hun vaders op te sporen.
Een vereniging is
opgericht om het
speurwerk te
coördineren. Want het
zoeken blijkt voor velen
een lijdensweg.
"Dit is nou m'n vader", zei
Jan Ouwerkerk uit Amers
foort tegen zijn vrouw. "Mis
schien", voegde hij er aan
toe. Hij liet haar een foto zien,
vergezeld van een brief uit
Canada. Het portret van een
jonge man in een legeruni
form met een brede mond.
"Lijkt wel een beetje, vind je
niet?"
De 38-jarige Ouwerkerk is een
zogenaamd Canadees bevrij
dingskind. Bijna veertig jaar ge
leden geboren uit een verhou
ding tussen een Canadese sol
daat en een Hollands meisje. Een
vriendschap die in die dagen
heel normaal was. De Canadezen
hadden net ons land van de Duit
sers bevrijd en konden overal re
kenen op een warm onthaal. Bij
de meisjes waren de bevrijders
immens populair. 'Trees heeft
een Canadees', luidde de titel
van de tophit in die dagen.
Er bloeiden heel wat romances
op tussen Canadese soldaten en
Hollandse meisjes. Honderden
Nederlandse meisjes vertrokken
met hun soldaat richting Canada.
Andere vriendschappen eindig
den minder gelukkig: de soldaat
keerde naar zijn land terug, het
meisje bleef zwanger achter.
Pijnlijk
Veel meisjes zaten met hun
'bevrijdingskind' in de maag. In
die tijd was ongehuwd moeder
schap een schande. Slechts een
klein aantal van de Canadees-
Hollandse baby's werd door hun
moeder of grootouders opge
voed. De meeste meisjes deden
afstand van hun kind. Deze kin
deren kwamen terecht in tehui
zen of bij adoptieouders. Het
aantal Canadese bevrijdingskin-
deren wordt geschat op 3000 tot
4000.
Jan Ouwerkerk werd in een te
huis geplaatst. Daar hoorde hij
ook voor het eerst dat hij het
kind was van een Canadese sol
daat. Met zijn moeder, die inmid
dels was getrouw'd, durfde hij er
niet over te praten. Hij vond dat
pijnlijk. Pas rond zijn twintigste
kwam de behoefte om meer te
weten over zijn vader.
"Maar ik wist niet waar ik
moest beginnen", zegt hij nu. "Ik
wist alleen maar een voornaam,
Wally. Verder niets, zelfs geen re
giment. Mijn moeder is veel ver
geten of weet het niet. Niet onbe
grijpelijk, want ze sprak geen
Engels. Ik ben toen gaan uitzoe
ken welk Canadees regiment er
in Amersfoort is geweest, want
daar was hij gelegerd. Stad en
land heb ik afgebeld. Uiteinde
lijk had ik het regiment te pak
ken, maar veel verder kwam ik er
niet mee".
Ouwerkerk liet de min of meer
doodgelopen speurtocht rusten.
Evenals andere 'lotgenoten' die
hun vader probeerden op te spo
ren. Ook zij waren gestrand door
gebrekkige informatie of onwil
bij autoriteiten. Vijf jaar geleden
kwam de zaak van de Canadese
bevrijdingskinderen echter plot
seling in de publiciteit.
Herdenking»*"***»
De grootscheepse 35-jarige
herdenking van de bevrijding
bracht veel Canadese oud-milita-
ren naar Nederland. Tijdens een
toer door de binnenstad van Am
sterdam doken langs de kant en
kele spandoeken op met de tekst
'Daddy where are you?' (Vader
waar ben je?) De veteranen wer
den aangesproken met de vraag
of ze die en die kenden en kregen
foto's te zien.
Tot de aangesproken Canade
zen behoorde ook het echtpaar
Rains. Hij was oud-militair, zij
een Hollands oorlogsbruidje dat
haar man naar Canada was ge
volgd. De emotionele verhalen
van de inmiddels volwassen be
vrijdingskinderen die wanhopig
op zoek waren naar hun vader,
lieten Olga Rains iliet los. Zij be
sloot hen te helpen.
Mevrouw Rains zette een bu
reau op om al het zoekwerk in
Canada te coördineren. In vijf
jaar tijd heeft zij met behulp van
vrijwilligers een hele organisatie
opgebouwd. Aan de hand van de
gegevens die zij krijgt uit Neder
land speurt mevrouw Rains ver
der in allerlei archieven.
Ook de 38-jarige Willy Marsé uit
Leiden is een Canadees bevrij
dingskind. De enige in deze om
geving, voor zover ze weet.
Haar vader is een Canadese
halfbloed indiaan. Willy's moe
der had hem willen volgen,
maar dat werd door haar groot
ouders verboden.
Zij brachten Willy groot en
toen naar moeder enkele jaren
iater trouwde kreeg het meisje
een stiefvader. Dat vormde geen
enkel probleem. "Mijn stiefva
der is altijd goed voor me ge
weest. Ik heb me nooit een on
dergeschoven kind gevoeld. Het
was ook helemaal geen geheim
dat ik het kind van een Cana
dees was. Iedereen kon het ook
zien. Ik had een donkere huid en
zwart haar".
Willy's moeder heeft nog en
kele jaren met haar vader con
tact onderhouden. "Mijn vader
schijnt mijn moeder regelmatig
geschreven te hebben. Ik geloof
niet dat ze hem ooit heeft terug
geschreven, want zij spreekt
geen Engels. Waarschijnlijk
heeft hij ook nooit geweten dat
hij een dochter had. Hij heeft
geschreven tot de oorlog in Ko
rea uitbrak, in de jaren vijftig.
Daarna hebben we niets meer
van hem gehoord. Ik denk dat
hij daar is gesneuveld".
Om zekerheid te krijgen heeft
werken om nog zo veel mogelijk
vaders te vinden". De vereniging
van Canadese bevrijdingskinde
ren telt momenteel zo'n 60 leden.
Een aantal dat snel moet worden
uitgebreid, vindt Ouwerkerk.
"Iedereen moet van onze kennis
kunnen profiteren".
Waarom gaan de meeste kinde
ren nu pas zoeken, na veertig
jaar? Ouwerkerk heeft daar een
simpele verklaring voor: "Als je
jong bent sta je er niet zo bij stil.
Ik heb wel eens wat aan mijn
moeder gevraagd, maar die wist
niet zo veel te vertellen. Dan ben
je gauw uitgepraat. Later trouw
je, krijg je zelf kinderen en raakt
de zaak op de achtergrond. Maar
naarmate je ouder wordt komt er
een moment van bezinning, een
terugkijken op het verleden. Dat
is het moment waarop ook de be
hoefte ontstaat te weten van wie
je afstamt".
Hardsa***^**
Het plotseling, na tientallen ja
ren. geconfronteerd te worden
met een zoon of dochter uit Hol
land komt bij veel Canadese ve
teranen hard aan. Dat blijkt wel
uit het verhaal van Tiny Ooster-
hoff uit Den Bosch. Tiny is opge
groeid in een tehuis en later weer
teruggekomen bij haar moeder.
Die was inmiddels getrouwd en
had kinderen. De hereniging was
geen succes. "Ik voelde me altijd
een buitenbeentje en werd ook
zo behandeld". Toen zij na moei
zaam speurwerk vrijwel zeker
dacht haar vader te hebben ge
vonden, ontkende deze glashard
in Nederland te zijn geweest.
"Hij wilde niets van me weten,
uit angst dat zijn huwelijk er on
der zal lijden", vertelt de Bos
sche.
De afwijzing door haar vader
was een harde klap, maar Tiny
Oosterhoff geeft de moed niet
op. "Ik probeer toch met mijn
vermoedelijke vader in contact
te komen". De omgeving rea
geert soms negatief op haar
zoekactie. "Wat kan jou die man
schelen, zeggen ze. Ze begrijpen
niet waarom me dit zo bezig
houdt".
Ouwerkerk bevestigt dit ver
haal en benadrukt hoe behoed
zaam de kinderen te werk moe
ten gaan. "Velen wisten niet eens
dat ze hun vriendin zwanger ach
terlieten". Niet iedere vader is
blij met zijn nieuwbakken kind,
vertelt hij. "Een eventuele ont
moeting moet goed worden voor
bereid. Je kan niet zo maar aan
bellen en zeggen: ik ben je zoon
of dochter. Dan krijg je een afwe
rende reactie. Het contact moet
groeien. Eerst via brieven, een te
lefoontje, het uitwisselen van fo
to's. Het is ook niet eenvoudig
om na zoveel jaren geconfron
teerd te worden met een onver
wacht kind".
Achterhalen^*"***
"Er zijn nu zijn 140 vaders op
gespoord. De meesten stonden
niet te trappelen om hun kind te
ontmoeten. Men is bang voor
reacties in de omgeving, dat is
begrijpelijk. Laat dit duidelijk
zijn: we willen niemand schade
berokkenen of kwetsen. Ons eni
ge doel is het onbekende in ons
leven te achterhalen. We willen
onze vaders leren kennen. Ver
der zit er niets achter", aldus Jan
Ouwerkerk.
Ouwerkerk; het onbekende
ons leven acniernaien.
Willy Marsé uit Leiden: "Ik heb r
nooit een ondergeschoven kind
gevoeld". (foto Hol va:
Willy Marsé haar gegevens op
gestuurd naar Olga Rains in Ca
nada. "Met mijn moeder kan ik
er niet goed over praten. Ze wil
het ook niet, geloof ik. Ik vind
het vervelend voor mijn stiefva
der, die altijd goed voor me is
geweest en me als zijn dochter
beschouwt. Toch wil ik weten
waar mijn echte vader is en wat
er met hem is gebeurd".
rok die van onderen met banden
nauwer gemaakt kan worden
met daarop een wijd jak met
vleermuismouwen. Een pak dat
iedereen kan dragen, tot in de
grootste maten. "Waar het meest
naar wordt gevraagd zijn
broeken en lange hessen",
vertelt Mirjam. "Dikkerds
hebben het idee dat ze geen rok
of jurk kunnen dragen, daarom
zal ik veel broeken maken". Die
broeken hebben geen tailleband
maar elastiek, dat verhoogt het
pasbereik. Maar verder allerlei
grappige details zoals
kruisbanden, stiksels, knopen in
de stofkleur, enzovoort.
Daarnaast zijn er ook rokken,
wijde vesten en jurken in
voorbereiding. Het is een eerste
stap van Mirjam, zelf heel dun.
op het grote maten confectiepad. I
Het worden nog weken van de I
vroege ochtend tol de late avond I
hard werken achter tekentafel en I
naaimachine, want de
monstercollectie moet Mirjam
eerst helemaal zelf naaien voor er I
beslist wordt wat
geconfectioneerd wordt en wat I
niet.
Bij De Joffers zal half september k
de eerste collectie van Mirjam
van der Veen te koop zijn
(prijzen vanaf ongeveer 150,-). I
Een exclusieve collectie, want
voorlopig zullen in de diverse
maten maar een paar stuks
worden gemaakt. En wie niet
past in de grootste maat kan
altijd een broek of hes op maat
laten maken, tot maat 62 toe.
HENRIETTE v d HOEVEN' l
der Veen links) past een pakje bij model Helen
