LEIDSCH
DAGBLAD
PREI
nil 49
1.98
van
Niet vaker
referendum
SPERCIE-
BONEN
HANDPEREN 1.49
van
Deel
Zilver-
fabriek^
failliet
Kaping redt leven baby
Viskotter
gezonken
Extra krachten voor leerproblemen
DOLLAR-RENTE
Voor aüe vrouwen
PERES
PRAAT
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37469
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
PosttusM
2300 AB Leiden
Voor ter nrs. ze colofon
18 PAGINA'S
Nieuws uit Los Angeles
op de pagina's 9, 10 en 11
In Los Angeles zijn niet alleen
afgetrainde, slanke atleten ver
zameld. Voor Luxemburger
Braun (128 kilo) vormt een om
vangrijke bierbuik geen belet
sel om pijl en boog te hanteren.
Stephans
'gouden'
toekomst
Stephan van den Berg
wacht een gouden toe
komst. Geruggesteund
door zijn olympische
succes stort de 22-jari-
ge plankzeiler zich in
de handel met surf
planken. De amateur-
status zegt Van den
Berg daarmee voor
goed vaarwel.
De Noordhollander
nam gisteren met zijn
gouden plak op een glo
rieuze wijze afscheid.
In het toch redelijk
sterke deelnemersveld
toonde hij aan onbe
twist de beste surfer te
zijn. Concurrent Ken
dall werd in de laatste
race op afstand gehou
den, waardoor Van den
Berg als olympisch
kampioen kon worden
gekroond.
(Van een onzer verslaggevers)
VOORSCHOTEN - Het
doek over de twee werk
maatschappijen van de Ko
ninklijke Van Kempen
Begeer in Voorschoten, Zil-
fa en DCW, is gevallen. Be
windvoerder H. Tiethoff
heeft het faillissement voor
de in surséance van beta
ling verkerende werkmaat
schappijen aangevraagd.
Het is inmiddels al uitge
sproken.
De werknemers van 'De Zilverfa-
briek', die nog met vakantie zijn,
zouden de slechte tijding vandaag
schriftelijk krijgen. Hoeveel ont
slagen er zullen vallen is nog niet
bekend. Zeker is wel dat ze volgen
de week, als de collectieve vakan
tie voorbij is, de eerste twee dagen
niet op hun werk hoeven te ver
schijnen. Daarna wordt bekeken
hoeveel van de 215 werknemers er
terug kunnen komen. Inde Leidse
vestiging van Van Kempen, Kel-
tum, zal hoogstwaarschijnlijk wel
gewoon worden doorgewerkt.
Van Kempen Begeer kwamen
drie weken geleden in het nieuws
toen werknemers de Voorschoten-
se vestiging bezetten, uit protest
tegen de gang van zaken bij de sur
séance van betaling. Na anderhal
ve dag werd de bezetting opgehe
ven. De raad van bestuur en de in
dustriebonden van FNV. en CNV
hadden toen 'een reële basis' ge
vonden om verder te onderhande
len over vervangende werkgele
genheid voor de werknemers van
Zilfa en DCW.
De faillissementsaanvraag komt
op een moment dat de raad van be
stuur druk doende was met het
ontwikkelen van een plan. Dit red
dingsplan zou zoveel mogelijk van
de werkgelegenheid moeten red
den. De bewindvoerder zou alsnog
een deel van dat plan willen uitvoe
ren. Hij was vanmorgen niet be
reikbaar voor commentaar.
Winst Shell
fors omhoog
DEN HAAG (ANP) - De nettowinst
van Shell is in de eerste helft van
dit jaar gestegen tot 7,5 miljard gul
den, een kleine drie miljard meer
dan de 4,8 miljard die halverwege
vorig jaar werd bereikt. Shell heeft
dat vandaag bekend gemaakt.
De Koninklijke schrijft de verbe
tering toe aan de elf procent hogere
eigen produktie van ruwe olie, die
nu bijna 1,6 miljoen vaten van 159
liter per dag omvat. De afzet van
aardgas steeg met vier procent.
Ook de door de chemie behaalde
resultaten waren aanzienlijk beter
vergeleken met vorig jaar. De re
sultaten van de sector verwerking,
zeetransport en verkoop daalden
echter door het aantrekken van de
dollar en hevige marktconcurren
tie.
Af en toe zon
Af en toe zon maar mogelijk ook een
bui. Minimumtemperatuur ongeveer
12 graden. Middagtemperatuur van 18
graden op de Waddeneilanden tot 22
graden in het zuiden van het land. Ma
tige noordelijke wind, aap de kust af
en toe krachtig.
10 augustus
Zon op: 6.16, onder: 21.13 uur.
Maan op: 21.21, onder: 4.16 uur.
Hoogwater te Katwijk om 3.14 en 15.43
uur, laagwater om 11.36 en 23.57 uur.
ROME (AFP) - Het zou best wel eens kunnen zijn dat de kaping
van de Iraanse Airbus het leven heeft gered van een baby, die
achteraf een ernstige hartkwaal bleek te hebben.
Bij de eerste passagiers die de kapers gisteren in Rome vrijlieten
was een vrouw uit Teheran wier baby tijdens de vliegtocht adem
halingsmoeilijkheden had gekregen. De zuigeling werd in een zie
kenhuis in de Italiaanse hoofdstad onderzocht, waar de cardioloog
dr. Bruno Marino tot de ontdekking kwam dat er sprake was van
een aangeboren hartafwijking en dat een snel operatief ingrijpen
noodzakelijk was.
ollandse
Jonge Hollandse
■w an BI
HEEL POND
HEEL POND
i
sappige heel kilo a Mfl
Senaat Frankrijk wijst
voorstel Mitterrand af
PARIJS (GPD/AFP) De Franse Senaat heeft vanoch
tend president Mitterrands voorstel voor een vergroting
van de toepassingsmogelijkheden van het referendum ver
worpen.
•Saoedi-Arabië
doorbreekt
plafond OPEC
NEW YORK/ABOE DHABI (UPI/
RTR) - Saoedi-Arabië heeft de olie-
produktie in juni en juli vergroot
tot ongeveer 5,5 miljoen vaten per
dag om met olie te kunnen betalen
voor tien vliegtuigen van het type
Boeing 747. Het staatsoliebedrijf
Petromin heeft bovendien op
dracht gekregen van de regering
om olie op de vrije markt te verko
pen tegen welke prijs dan ook.
Dit heeft Eliyahu Kanovsky, een
deskundige op het gebied van de
economie van het Midden-Oosten,
vandaag opgemerkt tijdens een
persconferentie in New York. De
produktievergroting betekent een
overschrijding van het Saoedische
OPEC-contingent van vijf miljoen
vaten per dag.
Minister Mana Said Al-Oteiba
van de Verenigde Arabische Emi
raten (VAE), een belangrijke figuur
binnen de OPEC, heeft vandaag
verklaard dat de OPEC haar pro-
duktieplafond van 17,5 miljoen va
ten per dag zal verlagen als dat no
dig is om de basisprijs van 29 dol
lar per vat te verdedigen. Het is
echter niet waarschijnlijk dat de
olieproduktie van andere OPEC-le-
den kleiner zal worden.
Minstens acht van de dertien lid
staten produceren teveel en geven
kortingen op de prijzen. Kanovsky
acht daarom de kans groot dat de
olieprijzen verder zullen dalen.
Oteiba gaf overigens toe dat het be
sluit van de Sowjet-Unie om haar
exportprijs met 1,50 dollar per vat
te verlagen een psychologische
klap voor de oliemarkt is geweest.
De president had voorgesteld de
grondwet zodanig te wijzigen dat
in de toekomst ook volksraadple
gingen zouden kunnen worden ge
houden over vraagstukken aan
gaande de burgerlijke vrijheden.
De stemverhouding in de door de
oppositie beheerste Senaat was 207
tegen en 106 voor bij 1 onthouding.
De uitslag van de stemming in de
Senaat komt niet onverwachts. De
leiders van de oppositionele neo-
Gaullistische RPR en UDF (cen
trumrechts) hadden al aangekon
digd het voorstel te zullen afwij
zen. Zij zien het als een politieke
manoeuvre van Mitterrand om de
presidentiële bevoegdheden uit te
breiden.
Mitterrand lanceerde het refe
rendum-voorstel vorige maand als
onderdeel van een bliksemoffen-
sief dat bedoeld was om de wind
uit de zeilen te nemen van de
rechtse oppositie, die te hoop was
gelopen tegen een door de socialis
ten ingediende onderwijswet. An
dere stappen in dit offensief waren
de intrekking van de omstreden
onderwijswet en de vorming van
een nieuwe regering onder leiding
van de jonge technocraat Laurent
Fabius.
Aanvankelijk had een onvoor
zichtige gaullist in de senaat om
een referendum gevraagd over de
schoolwet van minister Savary. De
senator deed dat onder het motto
dat de vrijheid van de Fransen
door het wetsontwerp was aange
tast. Die indruk was onderstreept
door de gigantische betogingen die
in het hele land tegen de wet-Sava-
ry gehouden waren.
Brand verffabriek
AAG (ANP) - Bij een grote brand in
de Haagse Boekhorststraat is van
morgen een verffabriek in vlam
men opgegaan. Ook het magazijn
en de winkel werden in as gelegd.
Een boven de winkel gelegen wo
ning ging voor driekwart verloren.
De brandweer raamt de schade op
zeker driekwart miljoen gulden.
Uit de woning werd door de poli
tie, die eerder ter plaatse was dan
de brandweer, een 84-jarige vrouw
gehaald. Zij lag nog te slapen.
President Mitterrand zinde op
een tegenzet en meldde dat de
grondwet een referendum over
zoiets vaags als de vrijheid niet toe
stond, maar dat het wets-artikel na
tuurlijk kon worden uitgebreid.
Op dat moment begonnen de se
natoren nattigheid te voelen. Zo'n
referendum diende op een massaal
ja" uit te lopen en datja" wilde
de oppositie de in feite politiek al
ernstig aangeslagen president niet
gunnen. De senaat bereidde dan
ook de terugtocht voor en ze ver
zette zich met hand en tand tegen
het voorstel van de president ter
wijl ze aanvankelijk zelf om een re
ferendum had gevraagd. Door het
referendum van de president te
blokkeren heeft ze een overwin
ning behaald, maar helemaal onge
havend komen de senatoren niet
uit de strijd.
DEN HELDER (ANP) - De Hel-
derse viskotter HD99 'Relinquen-
da' is vanmorgen omstreeks half
tien op vijftien kilometer ten wes
ten van Texel vergaan. De zeven
opvarenden zijn aan boord gegaan
van de reddingsboot Suzanne uit
Den Helder.
De Relinquenda meldde van
morgen omstreeks zes uur dat het
door een lek fors water maakte.
Reddingsboten, een marinefregat
en twee helikopters van de Marine
luchtvaartdienst schoten te hulp.
Met een aan boord getakelde pomp
hield de bemanning van de HD99
het schip zo goed mogelijk drij
vend, terwijl het op topsnelheid
naar de haven van Oudeschild op
Texel koerste.
Op zo'n vijftien kilometer ten
westen van Den Helder in de Te-
xelstroom verloor de kotter deze
race tegen de klok en het instro
mende water. Een deel van de be
manning en enkele bij het pompen
assisterende marinemensen moes
ten zich hals over kop redden in
een rubberboot en werden even la
ter aan boord genomen door de Su-
LEIDEN: Langegracht 3, LEIDERDORP: Winkelhof 70,
OUDE WETERING: Meerkreuk 0, NOORDWIJK: Kerkstraat 20,
SASSENHEIM: Hoofdstraat 284, KATWIJK AAN ZEE: Visserijkade 2,
WASSENAAR: Starrenburglaan 47, LEIDEN: Diamantplein 71.
DEN HAAG (ANP) - Er zullen ex
tra leerkrachten beschikbaar ko
men voor de opvang van kinderen
met leerproblemen. Staatssecreta
ris Van Leijenhorst (onderwijs)
kondigt dit aan in een beleidsnoti
tie, die is aangeboden aan de cen
trale overlegscommissie voor on
derwijs.
Vanaf 1 september 1985 basis
scholen wil de bewindsman basis
scholen in staat stellen leerlingen
met hardnekkige leerproblemen
beter te begeleiden. Daartoe zullen
540 leerkrachten worden aange
trokken. Om te voorkomen dat te
veel problemen tegelijk worden
aangepakt is het volgens de be
windsman noodzakelijk prioritei
ten te stellen. Voor de periode sep
tember 1985-september 1988 zullen
leerlingen met leesproblemen de
grootste aandacht krijgen.
Behalve 540 leerkrachten, ont
vangen de per 1 september 1985 of
ficieel samengevoegde kleuter- en
lagere scholen ook een bedrag per
leerling om extra lesmaterialen aan
te schaffen.
Uit de beleidsnotitie blijkt ver
der dat de staatssecretaris aan de
Stichting voor Leerplanontwike-
ling de opdracht wil geven leer
middelen en -materialen te inven-
Het land met de grootste
buitenlandse schuld heet
niet Brazilië of Argentinië,
maar Verenigde Staten. Toch gaat de
waarde van de cruzeiros pijlsnel om
laag, terwijl de dollar recordhoogten
bereikt. Toch is Zuid-Amerika als ge
volg van de buitenlandse schuld in
een diepe crisis gedompeld, terwijl de
VS een forse opleving beleven. Rara,
hoe kan dat.
Vanuit het oude, beschaafde Euro
pa klinken nog al eens laatdunkende
geluiden op over de enge denk- en
cultuurpatronen in het land, waar geld
en goud de waarde van het leven lij
ken te bepalen. De commerciële en
chauvinistische entourage waarin de
Olympische Spelen worden afge
werkt hebben een nieuwe impuls ge
geven aan deze ergernis.
De ergernis gaat evenwel gepaard
met bewondering, afgunst zelfs.
Want, een kleine identiteitscrisis na
de Vietnamoorlog daargelaten, de
Amerikanen laten zich bepaald geen
minderwaardigheidscomplex aanpra
ten. Het tegendeel is het geval, mits
er een leidsman la Reagan opstaat
die de gevoelige snaren weet te ra
ken. Heilig geloof in eigen gelijk en
een grenzeloze ambitie blijken dan
sterker dan economische theorieën.
Wat is het verschil tussen de bui
tenlandse schuld van de VS en die
van Brazilië? In de Verenigde Staten
is er, vooralsnog, geen sprake van le
ningen in buitenlandse valuta die -
met rente moeten worden terugbe
taald. De omvangrijke, maar moeilijk
meetbare schuld van het land bestaat
eenvoudig uit de enorme hoeveelheid
ongedekte dollars die elders in de
wereld liggen opgeslagen. Het is voor
elk land de reservevaluta bij uitstek,
omdat de prijs van tal van grondstof
fen, zoals olie, in dollars wordt bere
kend.
Onder Reagan is de ballon nog een
stuk verder opgepompt met een te
genstrijdig beleid. Het herstel in de
VS is op gang gebracht ten koste van
een begrotingstekort van 150 miljard
dollar, maar dat heeft inmiddels wel
een onverwachte economische groei
van acht procent opgeleverd. Tegelij
kertijd probeert de centrale bank in
flatie te voorkomen door de hoeveel
heid dollars in omloop te beperken.
Dat jaagt de prijs van dollar en rente
op.
Hoe langer de straffen die staan op
een te hoge rente en dollarkoers uit
blijven, des te groter de kans op een
klap ineens. De Argentijnse beta
lingscrisis en de staatsovername van
de Continental Illinois bank, de plot
seling weer dalende grondstofprijzen,
achterblijvende investeringen: het
zijn onheilspellende signalen.
Nog blijven de VS verbazen met
een groei tegen de slechte concur
rentiepositie en de hoge rente in.
Dankzij de import van buitenlands ka
pitaal en de geforceerde stimulering
van de consumptie. Maar als Reagan
er niet in slaagt zijn begrotingstekort
en de rente op tijd omlaag te bren
gen, zal de prijs voor dat snelle her
stel te groot blijken. Zodra het ver
trouwen in de Amerikaanse econo
mie wegebt, zal de ballon knappen en
zal een golf van ongedekte dollars de
wereld overspoelen. De waarde van
de munt zal pijlsnel dalen en de we
reldhandel meezuigen in het dal.
Een atleet kan in zijn blinde jacht
op erkenning boven zijn kracht pres
teren. De Amerikanen tonen dat aan
op de Olympische Spelen, waar ze
de frustratie van vier jaar geleden
kunnen afschudden en tegelijkertijd
de afwezigheid van het Oostblok
moeten doen vergeten. Maar het gaat
wel ten koste van alles. Nu het bewijs
*is geleverd, wordt het tijd dat de VS
oog krijgen voor het feit dat er meer
belangen in het geding zijn dan alleen
het Amerikaanse ego.
VERVELEND,
zo'n verfrommelde krant. Kunnen ze 'm
niet even een beetje opvouwen, voordat ze
'm aan mij doorgeven?
Neem voor een verse, keurige kreukvrije
krant, zelf een abonnement.
Ja, ik wil uw krant:
een kwartaal (f 63.10). Ik krijg de krant eersi
2 weken gratis
4 weken voor f 10.
tanseren en zonodig aan te vullen.
Leerkrachten krijgen met ingang
van 1 september volgend jaar de
gelegenheid een nascholingscur
sus te volgen, terwijl waar moge
lijk gebruik wordt gemaakt van de
deskundigheid van het speciaal
onderwijs. Daartoe zal een aantal
samenwerkingsprojecten worden
opgezet, aldus Van Leijenhorst in
zijn beleidsnotitie.
Na twee jaar wordt de kwaliteit
van de opvang van probleemleer
lingen onderzocht, terwijl intussen
wordt bezien of behalve het lezen
ook andere prioriteiten moeten
worden gesteld.
Adres
U kunl deze bon opsluren naar hel Leidsch
Dagblad. Anlwoordnr 10050. 2300 VB Laden.
Bellen kan ook, tel 071-144941
LEIDSCH DAGBLAD
Stephan van den Berg geniet van zijn triomf.
Goud voor alle Marokkaanse vrouwen, een
historisch moment in de olympische ge
schiedenis van dit Afrikaanse land.
De verrassende winnares op de 400 meter
horden Nawal El Moutawakil, die de eerste
gouden medaille aller tijden voor haar land
won, noemde haar succes "goed voor alle
mensen in Marokko, en voor de vrouwen in
het bijzonder".
De Israëlische
kabinetsforma
teur Simon Peres
(links) en de lei
der van de Natio
nale Religieuze
Partij Jozef Burg
(rechts) hadden
gisteren opnieuw
een gesprek.
De sociaal-de-
mocraat Peres
poogt de steun
van religieuze en
andere kleine
partijen te krij
gen voor de vor
ming van een ka
binet in Israël.
(foto AP)
