Nigeria gaat wegen Shell na Moskou zet Duitsers onder druk ÜÖffiÈ! Meer vrijheden in Nicaragua Vanwege Zuid-Afrika Jackson wil Zuid-Afrika bezoeken Monsterverbond extreem rechts in Zuid-Afrika Pershing-2 doet het Peres mag doorgaan 'Revolutie heeft macht nodig, geen verkiezingen WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1984 BUITENLAND PAGINA 7 LAGOS (RTR) - De regering van Nigeria zal een onderzoek laten instellen naar de ver meende leveringen van olie door Shell aan Zuid-Afrika, zo heeft het Nigeriaanse persbu reau NAN bekendgemaakt. WASHINGTON (UPI/AFP) - De Amerikaanse negerleider Jesse Jackson heeft gisteren een visum aangevraagd voor een bezoek aan Zuid-Afrika. Jackson, een felle te genstander van de Zuidafrikaanse apartheidspolitiek, had op de Zuidafrikaanse ambassade een korte ontmoeting met ambassa deur Bernardus Fouriey. Na het onderhoud deelde de ge wezen presidentskandidaat Jack son mee dat de ambassadeur hem had gezegd dat hij „in beginsel geen enkele reden zag om het ver zoek om een visum af te wijzen". Het verzoek moet wel worden goedgekeurd door de Zuidafri kaanse regering, zo is Jackson te verstaan gegeven. Jackson, die nog deze maand wil vertrekken, wil met zijn reis een dialoog op gang brengen die kan leiden tot veranderingen in Zuid- Afrika. De dominee bezocht dit land al eerder in juli 1979. Chili door sabotage in het donker SANTIAGO (AP) - In Chili zijn de afgelopen nacht meer dan 30 bom men ontploft. Miljoenen Chilenen kwamen daardoor in het donker te zitten. Ook werden met dynamiet en ni troglycerine aanslagen gepleegd op een Amerikaans cultureel insti tuut in Valparaiso, een chocolade fabriek en een vestiging van Coca Cola. Niemand raakte gewond. De verantwoordelijkheid voor de omvangrijke actie werd opgeëist door een linkse verzetsorganisatie die vecht tegen de militaire rege ring. Aanleiding tot het onderzoek zijn de berichten in de Britse pers dat Shell van Zuid-Afrika 200 miljoen dollar heeft ontvangen om het in ternationale olie-embargo tegen dat land te ontduiken. Shell heeft overigens met klem ontkend dat zij geld zou hebben ontvangen om olie te leveren. Volgens NAN heeft de Nige riaanse minister van olie, Tam Da- vid-West, gezegd dat Nigeria niet lijdzaam kan blijven toezien. Van eenzijdige actie zal echter geen sprake zijn; de kwestie zal worden onderzocht in samenwerking met de andere landen van de OPEC (Organisatie van Olie Exporteren de Landen), aldus David-West. Shell is verantwoordelijk voor meer dan vijftig procent van de olieproduktie in Nigeria. Nigeria staat vooraan wat betreft de Afri kaanse kritiek op het apartheids- beleid van Zuid-Afrika. Het heeft in 1979 de Nigeriaanse dochteron derneming van British Petroleum genationaliseerd toen er berichten waren verschenen dat die maat schappij olie aan Zuid-Afrika zou hebben geleverd. PRETORIA (RTR) - De twee ex treem-rechtse politieke partijen van Zuid-Afrika hebben besloten nauwer te gaan samenwerken om de Nasionale Partij die aan de rege ring is en haar politiek van hervor ming met meer succes te kunnen bestrijden. Hendrik van Wyk van de Conser vatieve Partij (CP) deelde gisteren mee dat op een vergadering met de Herstigte Nasionale Partij die maandag was gehouden, overeen stemming was bereikt over politie ke en economische kwesties en in principe was besloten samen aan tussentijdse verkiezingen mee te doen. In een gemeenschappelijke ver klaring zeiden de partijleiders Andries Treurnicht van de CP en Jaap Marais dat het "meer dan ooit noodzakelijk" was dat hun partijen samengingen om de regering te verdringen. Beide partijen beschouwen de nieuwe grondwet van de regering, die met ingang van september be perkte politieke invloed verleent aan Indiërs en kleurlingen, als de eerste stap op de weg naar onder werping van de Zuidafrikaanse blanken. De HNP is niet in het parlement vertegenwoordigd, maar de CP heeft er achttien zetels. Leider Treurnicht is een oud-minister die in 1982 met de Nasionale Partij brak. Koornhof De Zuidafrikaanse minister die verantwoordelijk is voor de uitvoe ring van de regeringspolitiek om zwarten over te brengen naar thuislanden, heeft gisteravond be kendgemaakt dat hij uit het kabi net en uit het parlement stapt. Piet Koornhof, een van de in vloedrijkste Zuidafrikaanse minis ters, deelde mee dat hij op 3 sep tember weggaat. Dit is de dag waarop een nieuwe grondwet van kracht wordt die beperkte politie ke invloed geeft aan kleurlingen en Indiërs. De 59-jarige Koornhof is sinds 1978 minister van Coöperatie en Ontwikkeling. Zijn departement is belast met de verhuizing van zwar ten uit gebieden die aan blanken zijn voorbehouden, het afdwingen van beperkingen op het gaan en staan van zwarten en het besturen van de zwarte woonoorden van Zuid-Afrika. CAPE CANAVERAL (DPA/AFP) - Een nieuwe proef met de Pershing-2- raket is gisteren volgens een woordvoerder van het Amerikaanse leger geslaagd. De ongeveer 11 mtr lange raket, die kan worden voorzien van een kernkop, maakte van het proefterrein bij Cape Canaveral een vlucht naar een doel in de Atlantische Oceaan, ruim 1.500 km verder. „Alles lijkt tot dusver prima te gaan", aldus de woordvoerder, die erop wees dat pas over enkele dagen de definitieve resultaten van de proef bekend zullen zijn. De lancering verliep voorlopig volgens plan. De raket, van het type waarvan er momenteel in de Bondsrepubliek worden ge plaatst, was de afgelopen weken beproefd op extreme omstandigheden zoals die zich kunnen voordoen op een eventueel slagveld in Europa. Verscheidene weken was het kernwapen over zeer slechte wegen ver voerd en vijf dagen werd de raket bewaard bij vrieskou. Het was de 20ste proefvlucht van de Pershing. Bij de laatste poging, op 16 mei, toen de raket eveneens ter simulering van gevechtsomstandighe den sterk was gekoeld, staakte het geleidingssysteem in de laatste fase van de vlucht zijn werk. TEL AVIV (UPI) - De leider van de Israëlische verenigde Arbeiders partij, Shimon Peres, heeft giste ren van de linkervleugel, de Ma- pam, toestemming gekregen zijn besprekingen over vorming van een kabinet van nationale eenheid met Likoed-leider Yitzhak Shamir voort te zetten. Dit heeft de Israëli sche radio meegedeeld. Peres heeft vier uur met de Ma- pam-factie gesproken om deze er toe te bewegen haar verzet tegen eventuele deelneming van de partij aan een regering van nationale een heid met Sjamirs rechtse Likoed op te geven. Mapam heeft zes af gevaardigden in het 120 leden tel lende parlement. Bij een splitsing in de partij zouden de kansen van Peres voor het verkrijgen van vol doende steun verkeken zijn. Bij de verkiezingen van 23 juli werd de Arbeiderspartij met 44 ze tels de grootste fractie. Zij zou met de steun van kleine linkse en cen- tristische partijen op de steun van 60 afgevaardigden kunnen reke nen. Het Likoedblok kreeg 41 ze tels. Er staat nu een bespreking van Peres met de oud-minister van de fensie Ezer Weizman op het pro gramma. Weizman, die het Likoed- kabinet van premier Menachem Begin destijds verliet omdat hij het niet eens was met diens beleid, vormde een nieuwe partij, de Ya- had, die drie zetels kreeg. Weizman zei voorkeur te geven aan een rege ring van nationale eenheid onder leiding van de Arbeiderspartij maar Peres hoopt hem er toe te be wegen, zich, indien de besprekin gen over een regering van nationa le eenheid mislukken, bij een klei nere coalitie aan te sluiten. RIO DE JANEIRO (AP) - Als ge volg van een langdurige zware re genval is het peil van rivieren in de zuidelijke staat Santa Catarina tot 15 meter gestegen, zijn tenminste tien mensen verdronken en ruim 200.000 dakloos gemaakt. Dit is dinsdag bekend gemaakt door het bureau van de gouverneur. Woordvoerder Sergio Sachet verklaarde dat door de overstro mingen autowegen en. steden on der water stonden. In totaal 52 woongemeenschappen in de staat waren van de buitenwereld afge sneden. De telefoonverbindingen met 48 dorpen en stadjes waren Massa daldozen door regenval verbroken en 15 zaten zonder elék- triciteit en drinkwater. "Wij hebben geen verbinding met alle steden die door de over stromingen zijn getroffen, maar wij schatten dat ruim 200.000 mensen dakloos zijn geworden", aldus Sa chet, met wie telefonisch contact werd opgenomen in de hoofdstad van de deelstaat, Florianopolis, 1175 km. ten zuid-westen van Rio. Gouverneur Espiridiao Amin kondigde de noodtoestand af voor 58 woongemeenschappen, aldus Sachet. De slachtoffers van de overstromingen werden onderge bracht in scholen en andere open bare gebouwen, terwijl helikopters voedsel, medicijnen en kleding naar de getroffen gebieden over brachten. Sachet verklaarde dat bij soort gelijke overstromingen een jaar ge leden in de staat 65 mensen om het leven waren gekomen en 265.000 dakloos waren geworden. De over stromingen zijn gedeeltelijk het ge volg van ontbossing. PARIJS (AFP) - De kaping van een Boeing van Air France, vorige week, zou kunnen zijn voorkomen als de betrokken bewakingsdien sten in Frankfurt het alarm van Is raëlische veiligheidsagenten se rieus hadden genomen. Dit meent men in welingelichte bron in Pa rijs. Israëlische veiligheidsagenten in Frankfurt hadden lucht gekregen van de plannen van de drie aanko mende kapers, van wie zy het .ver dachte gedrag" aan de Westduitse politie hadden doorgegeven. On danks het alarm van de Israëliërs voerde de Westduitse bewakings dienst de routine-controle van identiteit en bagage van het drietal uit met het gewone apparaat voor de opsporing van wapens. De con- Lichte straf Duitse spion in geldnood DUSSELDORF (RTR) - Een lid van de Westduitse contraspio nage dat vergeefs had gepro beerd vertrouwelijke informa tie te leveren aan de DDR, is gisteren in Düsseldorf veroor deeld tot een voorwaardelijke straf van een jaar. De 39-jarige "Kurt S." had drie keer de diplomatieke vesti ging van de DDR in Bonn op gebeld met de mededeling dat hij „zeer interessant materiaal" te koop had. De Oostduitsers hadden hem meegedeeld te bellen tijdens kantooruren. Volgens rechter Klaus Wag ner zou de veiligheid van de Bondsrepubliek ernstig te lij den hebben gehad als de spio nage geslaagd was. S. was be last met het in de gaten houden van verdachte buitenlanders. Als verzachtende omstandig heid gold het feit dat S. geld no dig had gehad om een schuld van 56.000 mark af te lossen, opgelopen door alimentatie uitkeringen aan zijn ex-vrouw. NEERGESTORT - In de Zuid- zweedse stad Malmö is gisteravond een tweemotorig privévliegtuig neergestort. Alle zes inzittenden kwamen om het leven. Het toestel stortte ongeveer een minuut na de start neer. Pas na drie uur werd het wrak gevonden. Ten tijde van het ongeluk was het zicht slecht. Er hing een dikke mist. Zo hard en boosaardig als nu heeft Moskou de Duitsers sinds jaren niet meer aangevallen. De verwijten dat in Bonn weer re- vanchisten en imperialisten re geren noemt bondskanselier Helmut Kohl weliswaar een „to taal absurde lastercampagne uit het Oostblok die volledig langs mij heengaat", maar dat geldt kennelijk alleen voor de rege ringsleider. In ieder geval heeft minister van buitenlandse zaken en vice-kanselier Hans-Dietrich Genscher de moeite genomen een uitgebreide verklaring op te stellen waarin hij een beroep op Oost en West doet om toch voor al weer de ontspanningspolitiek op te vatten. Het blad Bild-Zei- tung verspreidde zelfs het ge rucht dat Genscher hoogstper soonlijk naar Moskou wil reizen om de hardnekkige Russische aanvallen te ontkrachten. door Hans Amesz Inderdaad, de beschuldiging van revanchisme kan niet met een schouderophalen worden af gedaan. Dit begrip is immers his torisch buitengewoon belast en er mag van worden uitgegaan dat de Sowjet-Unie het daarom wel bewust heeft gekozen. Sinds 1866 eisten de Fransen revanche, wraak van Sadova, die veldslag waarin Pruisen tegen Oostenrijk en Saksen de eenheid van de Duitse deelstaten - een nacht merrie voor Frankrijk voorbe reidde. Revanche werd een sleutel woord van de Franse politiek toen Frankrijk in 1871 Elzas-Lo- tharingen aan het nieuwe Duitse 'Bewakingsdienst Frankfurt was gewaarschuwd' troles leverden niets op: de drie mannen bezaten authentieke Liba nese paspoorten - met valse namen - en hadden voorts geen wapens in de bagage. Vlak voor de landing in Parijs voerden ze de kaping uit met een namaak molotov-cocktail. Israëlische agenten hadden de drie opgemerkt toen ze zich per on geluk begaven in de vertrekhal voor een vlucht van El Al naar Is- DEN HAAG (ANP) - De Nicara guaanse regering heeft gisteren een aantal beperkingen in het ka der van de noodtoestand versoe peld. Zo zal het stakingsrecht wor den hersteld. Verder wordt het recht op habeas corpus (bescher ming tegen illegale gevangenhou ding) weer van kracht. Bovendien zullen economische onderwerpen niet langer onder de perscensuur vallen, wat betekent dat de cen suur alleen nog voor militaire za ken geldt. De sandinistische junta- leider, Daniël Ortega, maakte dit bekend tijdens een internationale conferentie van burgemeesters in Managua. De Nicaraguaanse regering hief op 19 juli ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van de sandinisti sche revolutie al enkele beperkin gen krachtens de noodtoestand op. Zo werden demonstraties toege staan en werd de bewegingsvrij heid hersteld. Op 19 juli was ook de perscensuur opgeheven, behalve voor militaire en economische za ken. Waarnemers in Managua zien de verdere versoepeling van de noodtoestand als een teken van de bereidheid van de sandinistische regering concessies te doen aan de oppositiepartijen, die hebben ge vraagd om meer garanties voor de verkiezingen en de inschrijvings termijn hebben laten verstrijken. De belangrijkste oppositiepartij, CDN (Democratische Nicara guaanse Coördinatie) liet zondag Rijk moest afstaan. En wraak, re vanchisme, was ook de geloofs belijdenis van de Duitse rechts- conservatieven die de nederlaag van 1918 niet wilden accepteren, schrijft de liberale Kölner Stadt- Anzeiger. Moskou beweert de laatste tijd dat in Bonn de revan- chisten weer terrein winnen. Het zou gaan om 'onbeleerbaren' die de totale nederlaag van 1945 in een ander licht willen stellen door Oost-Duitsland in te pal men en de verloren gegane Oost- gebieden terug te heroveren. Dat klinkt op het eerste gezicht als 'lariekoek', maar de zogenaamde bewijzen die de Sowjet-Unie hiervoor aanvoert zyn zeer inge wikkeld en kunnen alleen daar om al niet botweg worden geka rakteriseerd als hersenschim- Zo stond in het Russische par tijorgaan Prawda dat de West Europese Unie (WEU) op 27 juni had besloten dat Bonn weer ver reikende raketten en lange-af- standsbommenwerpers mag pro duceren. Nu schijnt Bonn geens zins van plan te zijn hier gebruik van te maken, maar de vraag blijft waarom de bondsregering zelf hiertoe een verzoek heeft in gediend. Dat de Sowjet-Unie, een land dat twintig miijoen do den heeft te betreuren als gevolg van de oorlog met het nazi-rijk, het besluit van de WEU als 'nie mendalletje' zou beschouwen, was in alle redelijkheid niet te verwachten. Andere verwijten aan het adres van Bonn, onder andere dat de 'Bond van vaderland-verdreve nen' in de Bondsrepubliek over 2,5 miljoen leden en een machtig propaganda-apparaat beschikt, die niets anders willen dan her overing van de Oost-gebieden, rael. Toen ze hun fout bemerkten vroegen de drie kapers het El Al- personeel de weg naar de hal voor de vlucht naar Parijs. Maar hun nerveuze houding, hun jeugd en het feit dat ze afkomstig waren uit het Midden-Oosten deed de Israë liërs de oren spitsen. Bovendien hadden ze tickets voor de vlucht Parijs- Beiroet via FYankfurt, ter wijl er een directe vlucht Parijs- Beiroet bestaat. Inmiddels zijn Franse veilig heidsspecialisten uit getuigenver slagen en onderzoek tot de overtui ging gekomen dat de terroristen in Teheran de beschikking kregen over wapens, die aan boord van de Boeing zijn gebracht door Iraniërs die zich vrij over de Iraanse lucht haven konden bewegen. de inschrijvingstermijn voorbij gaan zonder verkiezingskandida ten te hebben ingeschreven. Maar in regeringskringen verluidt dat een nieuwe termijn kan worden vastgesteld, indien een partij zich alsnog wil laten inschrijven. Een woordvoerder van de CDN, waarin vier conservatieve partijen samen werken, heeft verklaard dat de par tij bijeenkomt om over de versoe peling van de noodtoestand te ver- MANAGUA (UPI) - Een hoge Nica raguaanse leider heeft in een beslo ten vergadering verklaard dat er „absoluut geen sprake zou zijn" van verkiezingen als het Sandinis tische bewind niet onder druk had gestaan van de door de Verenigde Staten gesteunde rebellen. Dat blijkt uit een document dat in han den is gespeeld van het Ameri kaanse persbureau UPI. De verkie zingen zijn vastgesteld voor no vember. De uitlatingen zijn afkomstig van Bayardo Arce, een lid van het negen leden tellende directoraat van het Sandinistische front dat het land in feite regeert. Hij sprak tijdens een besloten vergadering met de Nicaraguaanse Socialisti sche Partij, een op Moskou geo riënteerde communistische groe pering en een van de partijen die snijden daarentegen nauwelijks hout. Immers, het aantal Duit sers dat door de Tweede Wereld oorlog zijn vaderland heeft verlo ren, neemt niet toe maar af. Zoals Helmut Kohl het tijdens zijn be zoek aan de Sowjet-Unie vorig jaar zomer omschreef: „Dat is een medische kwestie". Zeker, de nakomelingen van de 'Heim- vertriebenen' willen niet terug naar het Oosten, de Bondsrepu bliek Duitsland is hun vader land. Hoe moet tenslotte het verwijt van de Prawda dat de Bondsre publiek probeert om zich in bin nenlandse aangelegenheden van de DDR in te mengen, worden beoordeeld? Vaststaat dat dit verwijt eerder is gericht aan de politiek van de Oostduitse staats- en partijleider Erich Honecker dan aan de politiek van Bonn. Moskou voelt er kennelijk niets voor dat Oost-Berlijn de dialoog met West-Duitsland voortzet zo lang er geen sprake van is dat het stationeringsproces van Ameri kaanse middellange-afstandsra- ketten op het territorium van de Bondsrepubliek niet minstens gestopt wordt. Vermoedelijk vreest Moskou dat de satellietstaat DDR, eens 'roomser dan de paus', net als Roemenië een soort eigengerei de buitenlandse politiek wil uit voeren. In dit verband is het te kenend dat Warschau en Praag al even tekeer gaan tegen Bonn en de DDR daarentegen de steun van Boedapest voor haar politiek ten opzichte van de Bondsrepu bliek in alle, gelijkgeschakelde, kranten heeft gepubliceerd. Wat de werkelijke redenen van de Politburo's in Moskou en de DDR zijn om datgene te doen Irak beschiet tanker nabij oliehaven Iran BAHREIN (Rtr/AFP/UPI) - Na een pauze van bijna een maand is giste ren weer een tanker in het gebied van de Golf door een raket getrof fen. Het was de 122.952 ton meten de in Liberia geregistreerde Friendship L die ten zuiden van het Iraanse olielaadstation Kharg werd geraakt. Er ontstond brand die men echter spoedig onder con trole had. Smit Internationale stuurde uit Bahrein sleepboten om de situatie te onderzoeken. Irak liet weten dat Iraakse ge vechtsvliegtuigen een zeer groot scheepsdoel hadden hadden ge raakt. Iran meldde dat een van zijn oorlogsvliegtuigen een binnen dringend Iraaks toestel in het zuidelijk deel van het front had neergehaald. Intussen heeft Iran in een andere ontwikkeling die in verband ge bracht wordt met de oorlog tussen Iran en Irak, zich lovend uitgespro ken over het leggen van mijnen door „een revolutionaire Islamiti sche beweging" in de Golf van Suez en de Rode Zee waardoor in de afgelopen weken een vijftiental schepen averij opliep. Radio-Tehe- ran sprak van een klap jegens arro gante mogendheden waaronder de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië die niet in staat waren de tientallen schepen voor vernietiging te beschermen. Diplo matieke en scheepvaartkringen in het betrokken gebied zeiden dat de geheimzinnige explosies vrijwel zeker een Iraanse vergeldings maatregel waren voor Iraks blok kade van Iraanse havens. gaderen. Een van de vier partijen, de Sociaal-Christelijke Partij, heeft maandagavond al vergaderd. Vol gens politieke bronnen bestaat de kans de partij alsnog alleen de ver kiezingen ingaat. Waarnemers ach ten het overigens onwaarschijnlijk dat de sandinisten ingaan op de eis van de CDN dat er een nationale dialoog komt, waaraan ook de ge wapende opstandelingen mee doen. het nauwst is verbonden met de re gerende Sandinisten. „Het is duidelijk dat als we niet in staat van oorlog zouden verke ren, die ons is opgelegd door de VS, er in termen van bruikbaar heid absoluut geen sprake zou zijn van een electoraal probleem omdat uitvoerend gezag datgene is wat een revolutie nodig heeft - uitvoe rend gezag dat de dictatuur van het proletariaat verdedigt", aldus Ar ce. „Vanuit dit oogpunt vormen de verkiezingen een verstorend ele ment voor ons", zo voegde hij er aan toe. Een volledig en gedetailleerd verslag van de vergadering werd toegespeeld aan UPI. Leden van de Socialistische Partij bevestig den dat de inhoud in grote lijnen juist is. rj wat nu gebeurt, moet helaas spe culatie zijn. De notulen van de vergaderingen van de belangrijk ste politieke organen in het Oost blok worden, als bekend, niet ge publiceerd en de verantwoorde lijke politici vertonen ook geen neigingen om journalisten, laat staan die uit het Westen, achter de sluier te laten kijken. Van alle vraagtekens voorzien dus de volgende conclusie: de Sowjet-Unie wil nog altijd probe ren om West-Duitsland los te we ken uit het westelijk bondge nootschap. Het isVia de vredes beweging in de afgelopen herfst niet gelukt om de stationering van de Pershing-II-raketten in de Bondsrepubliek te voorkomen. Daarom ligt het voor de hand dat Moskou nu op de 'status-quo' zet. Of Erich Honecker het zich kan veroorloven de wensen van Moskou te negeren en een min of meer zelfstandige politiek van toenadering tot de Bondsrepu bliek te bedrijven, moet nog blij ken. Op zijn laatst als hij inder daad een bezoek aan West-Duits land brengt. Het Britse vakblad Jane's Defense Weekly publiceerde gisteren deze - door een computer uitvergrote - satel lietfoto van de Russische scheepswerf Nikolajev aan de Zwarte Zee. Op de werf is een nucleair vliegdekschip in aanbouw, dat vermoedelijk de naam Kremlin zal gaan dragen. Het mar inev aar tuig zal 75.000 ton meten. (foto AP»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7