Carl Lewis 'een
perfect produkt'
Moses krikt
startgeld op
'Blessure-I lenoit
verbaast sceptici
Tevredenheid overheerst bij Hidding en Wijnsma
Met gouden plak
Veelbelovend
debuut van
Commandeur
Het geheim
schuilt in
de schoenen
LEIDSCH DAGBLAD
Grete Waitz verslagen op marathon
Demonstratie van superioriteit
MAANDAG 6 AUGUSTUS 1984
PAGINA 9
LOS ANGELES (ANP) - Het geklik van honderden came
ra's naast hem joeg Edwin Moses gisteravond te vroeg uit
de startblokken. De reactie van de wereldrecordhouder
gaf aan hoe gespannen hij naar de finale van de 400 meter
horden had toegeleefd.
De valse start werd de man, die
niet mocht verliezen, niet aangere
kend. Edwin MoseS wist de ogen
van heel de Verenigde Staten op
zich gericht. Na zijn Olympische ti
tel van 1976 in Montreal en de door
de Amerikaanse boycot van 1980 in
Moskou gemiste prolongatie,
mocht het goud hem niet ontglip
pen. Moses won inderdaad maar in
geen van de nu 90 op een rij gewon
nen grote wedstrijden zat de con
currentie hem zo dicht op de hie
len.
Edwin Moses zegevierde in 47,75
seconden maar zijn achttienjarige
landgenoot Danny Harris finishte
nog geen viertiende seconde later,
vlak voor de Europese recordhou
der Harald Schmid. Harris, die alle
capaciteiten heeft de eerste te wor
den, die de overwinningenreeks
LOS ANGELES (GPD) - De eer
ste kennismaking van Olga Com
mandeur met een Olympisch toer
nooi is de IJmuidense bijzonder
goed bevallen. Negen jaar nadat ze
zich in Athene vanwege haar Euro
pese jeugdtitel op de 800 meter in
de internationale kijker liep, drong
de naar de 400 meter horden over
geschakelde IJmuidense gisteren
heel gemakkelijk door tot de laat
ste zestien.
„Ik had gedacht dat ik erg hard
moest gaan om de series te overle
ven. Gezien de tijden van de con
currentie leek ik het moeilijk te
krijgen, maar toen ik op het laatst
tweede lag, heb ik de zaak maar
met een eerste plaats afgemaakt",
reageerde de in de laatste jaren zo
vaak door blessures geplaagde
(werkloze) lerares lichamelijke op
voeding.
De tijd waarmee de 25-jarige Ol
ga Commandeur zo onverwacht
gemakkelijk de eerste olympische
hindernis nam, was veelbelovend.
Haar 56,67 sec. was maar 0,16 sec.
minder snel dan het onlangs in
Hengelo gevestigde Nederlandse
record.
Voor Els Vader en Elly van Hulst
verliep het afgelopen weekeinde
minder voorspoedig. Beiden wer
den resp. op de 100 en 800 m. uitge
schakeld, al blijft het duo in Los
Angeles actief, namelijk resp. op
de 200 en 1500 meter.
„Eigenlijk was de 800 meter voor
mij een warming up voor die 1500
meter, maar als je de halve finale
haalt, hoop je toch op een finale
plaats", aldus de zaterdag uitge
schakelde Elly van Hulst.
Ze reikte in de halve finale niet
verder dan de vijfde plaats in een
tijd van 2.03,25. „Word ik vierde
dan zegt iedereen dat ik een erg
slimme race heb gelopen, want ik
kwam binnendoor erg goed terug
nadat er al vroeg in de race flink
geduwd werd. Ja, ik moet toege
ven dat ik op het laatste rechte
stuk toch snelheid te kort kwam,
maar ik denk dat dit straks op de
1500 meter een minder grote rol
speelt".
Ook Els Vader krijgt dus nog een
herkansing, maar niet meer op de
100 meter, waarop ze wel de serie
(11,43) overleefde maar niet de
kwartfinale.
„Shit", klonk het na afloop. Een
krachtterm die deels het gevolg
was van het feit dat ze met haar tijd
van 11,56 (met tegenwind) in de an
dere drie races gemakkelijk de hal
ve finale gehaald zou hebben.
Els Vader, die ondermeer Evelyn
Ashford als tegenstandster had,
kwam 0,05 sec. tekort voor de hal
ve eindstrijd. „Toch heb ik het idee
dat het goed gaat. Op de 200 meter
moet ik verder kunnen komen",
verwacht de in Roosendaal wonen
de Zeeuwse, die vier jaar geleden
in Moskou wegens maagklachten
de 100 meter moest laten vallen om
daarna op de 200 meter naar de hal
ve finale te reiken.
van Moses kan afbreken, verbeter
de op 18 juni in de Amerikaanse
selectiewedstrijden in het Coli
seum het wereldrecord voor junio
ren tot 48,02 seconden. Een tijd
waar hij in de Olympische finale
0.11 seconden van verwijderd
bleef. Edwin Moses was acht jaar
geleden in Montreal sneller toen
hij het wereldrecord op 47,64 se
conden bracht. De Amerikaan had
in de aanloop naar de Spelen van
Los Angeles al laten weten, dat een
wereldrecord in de Olympische fi
nale waarschijnlijk niet tot de mo
gelijkheden zou behoren.
„Na twee harde wedstrijden in
twee dagen loop je niet zo gemak
kelijk onder de 47,00 seconden.
Om mijn wereldrecord van 47,02
seconden te verbeteren moetje uit
gerust zijn. Misschien gebeurt dat
in het internationale circuit, dat na
de Olympische Spelen in Europa
wordt gehouden."
In dat circuit zal Moses met zijn
LOS ANGELES (DPA) - Het
geheim zit in de schoenen. De
Amerikaanse hordenloper over
400 meter Danny Harris won
zijn serie op de schoenen van
zijn landgenoot Carl Lewis. De
Olympische superster stond
zijn schoeisel vrijmoedig af,
toen bleek dat de trainer van
Harris diens spikes was verge
ten.
Inde finale werd Harris
tweede, op zijn eigen schoenen.
SD T
Edwin Moses op weg n
overwinning droeg hij op c
tweede Olympische gouden me
daille een veel gevraagde gast zijn.
Zijn prijs, vorig jaar 10.000 dollar,
zal ongetwijfeld verhoogd zijn. En
dat niet alleen door inflatie. Super-
maar wat graag door de in het Coli
seum overal aanwezige ABC-tele-
visiecamara's uitgezonden.
De snotterende Amerikaanse
vrouwen op de tribunes konden
hordenloper Moses blijkt toch ook opnieuw in huilen uitbarsten toen
gewoon mens te zijn. De man, die
zichzelf traint en daarbij gebruikt
maakt van de modernste techni
sche apparatuur, zocht na zijn er
ronde zijn Duitse vrouw Myrella c
zijn moeder Gladys op de tribune klaarde dat hij de overwinning op
op. Het drietal viel elkaar huilend
in de armen en dat plaatje werd
Moses in het blikseminterview, dat
de oud-Olympisch zwemkampioe-
ne van 1964 op de 400 meter wissel
slag, Donna De Varona, elke Ame
rikaanse winnaar afneemt, ver
LOS ANGELES (GPD) - Joan 'in
jury' Benoit. Zo wordt ze in de
Amerikaanse atletiekwereld ge
noemd. Joan 'blessure' Benoit, die
gezien haar wereldrecord van vorig
jaar (2.22,43) natuurlijk een van de
favorieten was voor het olympisch
marathongoud. Aan de andere
kant werd er echter ernstig reke
ning mee gehouden dat de 27-jari-
ge gymnastieklerares vanwege
haar blessuregevoeligheid vroeg
tijdig zou moeten uitstappen.
Die veronderstelling was niet
zo'n vreemd. Joan Benoit is name
lijk al talloze keren slachtoffer ge
weest van de blessurebacil. Ze
werd al eens aan beide achillespe
zen geopereerd. Maar Joan Benoit,
die als 18-jarige na een ongeluk bij
het skièn voor het lopen koos, was
altijd weer snel terug.
Toch gaf niemand haar in april
van dit jaar ook maar enige kans
om zich te kwalificeren voor de
Olympische Spelen. Knieklachten
maakten training onmogelijk en op
25 april volgde een operatie. Ze
ventien dagen later waren evenwel
de olympische selectiewedstrijden
gepland-
Wat iedereen voor onmogelijk
LOS ANGELES (GPD)
Gefascineerd door het
onstuitbare verlangen
aan het eind van deze
week te worden uitge
roepen tot de grootste at
leet aller tijden, bezorgde
Carl Lewis zichzelf een
weekeinde van uitersten.
Was hij zaterdagavond
nog door het dolle heen
na zijn bevrijdende
machtsgreep op de 100
meter, een etmaal later
kwam hij in het Coli
seum even poolshoogte
nemen, landde al meteen
bij zijn eerste verte-
sprong na 8.30 meter in
het zand, zwaaide even
naar het publiek en ging
er vervolgens als een
haas vandoor.
Duidelijker had Frederick Carl
ton Lewis met die even perfec
te als indrukwekkende demon
stratie van macht en zelfver
trouwen niet kunnen aangeven
op welke eenzame hoogte hij
staat. Daarbij vergeleken vielen
de olympische titels van zijn
landgenoten ook bijna volledig
in het niet, hoe oppermachtig
Edwin Moses, Al Joyner en
Evelyn Ashford op hun onder
delen ook waren.
Want overtuigd van zijn su
perioriteit als hij is, achtte Carl
Lewis het gisteren niet relevant
langer dan strikt noodzakelijk
in het imposante stadion te blij
ven. „Het waren drie moeilijke
dagen voor mij", wilde hij nog
wel kwijt, „en met het oog op
de series 200 meter en de finale
verspringen vond ik het niet
verstandig nog eens 30 minu
ten te wachten voor een tweede
sprong. Want morgen wordt
het een lange dag voor mij. Ik
ben trouwens ook niet van plan
meer dan drie, hooguit vier
sprongen te doen".
Alleskunner
Is Carl Lewis ook van dat
goud al bijna verzekerd, de al
leskunner heeft echter vooral
zijn zinnen gezet op het jaren
lang onaantastbaar geachte
verspringrecord van Bob Bea-
mon. Als hij daarin slaagt, zal
de atletiektempel van Los An
geles zonder twijfel een com
pleet gekkenhuis worden. Za
terdagavond om even na zeven
Los Angeles-tijd kreeg het dol
gedraaide Amerikaanse pu
bliek daar alvast een voorproef
je van.
Door het dolle heen na zijn
verbijsterd gemakkelijk ver
overde goud op de kortste
sprintafstand griste het door
zijn landgenoten bewierookte
atletiekfenomeen de Stars and
Stripes uit de handen van een
toeschouwer om er vervolgens
minutenlang mee over het
Carl Lewis zwaait voor de eerste keer met de Stars en Stripes. Hij i
i plan dat nog driemaal te doen.
kunststof te dwalen. Vergeefs
achterna gezeten door het
baanpersoneel, dat echter niet
daadwerkelijk de moed had om
het chauvinistische volk van
zijn idool te beroven.
Pas toen Carl Lewis zijn va
der op enkele meters voorbij de
finishlijn had 'ontdekt' en zich
innig liet omhelzen, bepaalde
hij hoogstpersoonlijk het mo
ment om het Coliseum te verla
ten. Want Carl Lewis is niet al
leen een rasatleet die zijn gelij
ke niet kent en deze eeuw ook
niet meer zal krijgen tenzij er
een wonder gebeurt, hij is bo
venal een koning onder de atle
ten die zich door niemand de
wet laat voorschrijven en zelf
^epaalt wat hij doet. Daarom
naakte de internationale pers
ia afloop ook vergeefs jacht op
nem en zagen de machteloos
toekijkende journalisten hem
in looppas en onder escorte in
een gereedstaande auto ver
dwijnen.
Toch bracht de sprintfinale,
die voor Carl Lewis de weg
moest openen naar het legen
darische record van Jesse
Owens, hem niet in tweeërlei
opzicht de voldoening die hij
nastreeft. Want met zijn tijd
van 9,99, die glanzend afstak te
gen die van de rest van het
veld, bleef Lewis zeshonderd
ste van een seconde verwijderd
van het wereldrecord dat sinds
vorig jaar op naam staat van
Calvin Smith. Met die score
bleef het enfant terrible ook
vierhonderdste boven het
olympisch record van Jim Hi-
nes, die in 1968 als laatste Ame
rikaanse sprintovermacht van
de Verenigde Staten met goud
bekroonde.
Maar verlost van het juk niet
te mogen falen, liet Carl Lewis
onmiddellijk na afloop van zijn
gouden race via de microfoon
van de bij deze Spelen al even
eens almachtige ABC weten
dat dit op afstand zijn zwaarste
van de vier onderdelen was.
„Daarom reageerde ik ook zo
emotioneel, want tegen de 100
meter heb ik het meest opge-
Ten onrechte, zo bleek al
snel. Een slow-starter als hij is,
kwam zijn landgenoot Sam
Graddy een fractie eerder uit
de startblokkken, „maar na
zo'n 40 meter", wist de net 20-
jarige winnaar van het zilver
toen al, „zag ik vanuit een oog
hoek Lewis rechts naast me en
kon ik het goud vergeten". „Ik
heb de reputatie", sprak Lewis
op minzame toon, „van een
sterke finisher en dat heb ik in
deze race bewezen".
Want zijn laatste 50 meter wa
ren andermaal sneller dan een
afgeschoten geweerkogel. Toen
ook degradeerde Carl Lewis z'n
zeven overgebleven concurren
ten tot figuranten, zoals hij in
de halve eindstrijd de spot had
gedreven met de reputatie van
Allan Wells, de olympische
sprintkampioen van Moskou,
en de Italiaan Stefano Tilli, die
niet eens de finale zouden be
reiken. „Maar als je je zinnen
hebt gezet op vier keer goud",
onderkende Lewis de enorme
druk die op hem lag, „dan is het
op zo'n 100 meter net alsof je
tegen een berg oploopt. Maar
nu voel ik mij reusachtig".
Het natuurtalent, gekweekt
door zijn ouders en gepolijst
door Tom Tellez, zijn trainer en
nu ook coach van de Ameri
kaanse ploeg, heeft echter nog
aanzienlijk meer in petto. Want
waar een ander de koning te
rijk zou zijn met het meest be
geerde goud dat de atletiekwe
reld kent, is deze overwinning
voor Carl Lewis hooguit een
opstapje naar het wilde verlan
gen om voor eens en altijd af te
rekenen met de legende die
Jesse Owens 48 jaar na dato
nog altijd is.
„Carl Lewis", zo meent zijn
trainer, „is net een computer.
Als je hem goed programmeert,
komt er een perfect produkt
uit". „Fysiek en geestelijk",
verklapte Lewis gisteren, „ben
ik nu ook veel beter in staat op
vier onderdelen uit te komen
dan vorig jaar bij de Ameri
kaanse trials".
Evenknie
Op de kortste sprintafstand
toonde Evelyn Ashford zich
een dag later de evenknie van
Lewis bij de vrouwen. Na een
lijdensweg vol blessures, met
als trieste hoogtepunt een
spierscheuring vorig jaar in de
WK-finale in Helsinki, zag de
Amerikaanse haar doorzet
tingsvermogen eindelijk met
goud beloond. Vier jaar later
dan de bedoeling was, toen de
Moskou-boycot een fikse
streep door haar jarenlange
voorbereiding haalde, huilde ze
van pure blijdschap. „Op dit
moment heb ik vier jaar moe
ten wachten", waarna een dol
gelukkige Evelyn Ashford haar
tranen opnieuw de vrije loop
liet.
Voor de enige smet op het
Amerikaanse festival zorgde
uiteindelijk de Fin Arto Haer-
konen, die de torenhoge favo
riet Tom Petranoff bij het
speerwerpen duidelijk de loef
afstak. Voor de neutrale toe
schouwer was het een verade
ming na de aaneenrijging van
Amerikaanse successen op de
atletiekbaan in het Coliseum.
Maar in Los Angeles zullen de
buitenlanders moeten leren le
ven met het machtsvertoon van
de Verenigde Staten nu het
Oostblok en Cuba hebben ge
weigerd de US A-games extra
luister bij te zetten.
hield presteerde Joan Benoit. In
die zeventien dagen, die nog rest
ten, werkte ze via zwemmen, fiet
sen en voorzichtig lopen toch toe
naar die trials. En haar opzet slaag
de. Ze werd eerste al was de tijd
een zwak: 2.31.04.
Een aantal mede-favorieten moet
gisteren stilletjes hebben gehoopt
dat Joan Benoit de wrange vruch
ten zou plukken van de allerminst
ideaal verlopen voorbereiding. Ze
ker toen de Amerikaanse al na drie
kilometer demarreerde. Zoiets kan
eigenlijk helemaal niet in een ma
rathon. Voor Joan Benoit is echter
niets onmogelijk.
„Ik voelde me sterk en loop het
liefst alleen. Als ik goed in m'n
tempo zit heb ik niemand om me
heen nodig. Bovendien wist ik dat
ik zou kunnen profiteren van de
angst van de anderen om me met
een te volgen. Dat is ze opgebro
ken", reageerde Joan Benoit na
haar indrukwekkende race, die
ook nog een toptijd van 2.24.52 op
leverde, slechts twee minuten bo
ven haar wereldrecord. Een record,
waaraan toen even getwijfeld
werd. Het parkoers zou te kort zijn
geweest, bovendien zou ze geprofi
teerd hebben van een manlijke
gangmaker.
Maar zo er nog twijfels waren
over de klasse van de Amerikaanse
lichtgewicht verdwenen die giste
ren als sneeuw voor de zon. „Overi
gens had ik die twijfels niet over
Joan", vond de wereldkampioene
van vorig jaar Grete Waitz. „Voor
mij was het risico te groot om mee
te gaan. Een dag voor de marathon
stond het zelfs nog niet vast of ik
wel kon starten vanwege ernstige
rugklachten", vertelde de al dertig
jarige zilveren Noorse, die jaren
lang het dames-marathongebeuren
beheerste.
Grete Waitz, die ook al een uitste
kende tijd scoorde (2.26.18), is van
plan een punt te zetten achter haar
indrukwekkende carrière. In Joan
Benoit heeft ze een uitstekende op
volgster gekregen, ook op het ge
bied van het promoten van de lan-
ge-afstandatletiek voor dames.
Warmtestuwing
Joan Benoit had zelfs nog zoveel
over dat er een ereronde (uiteraard
weer met de Amerikaanse vlag) af
kon. Achterin het veld vielen er
wel klappen. Zeker toen de zon
halverwege de marathon door het
wolkendek brak. De Zwitserse Ga-
briela Andersen-Scheiss, die in het
stadion wankelend de laatste ron
de aflegde, was zo'n slachtoffer.
Een van de weinigen overigens
want het aantal uitvalsiers was ge
ring: zes.
De Zwitserse vertoonde ver
schijnselen van warmtestuwing,
evenals trouwens de Japanse Ma-
suda, die na 35 kilometer de strijd
moest staken. Een vorm van uit
droging van het lichaam waarbij de
temperatuur omhoog schiet, en er
gevaar voor het leven kan ont
staan. Beide atletes konden overi
gens na medische hulp terugkeren
naar het Olympische Dorp.
In sportmedische kringen wordt
er al lang gewaarschuwd tegen het
organiseren van marathons in tem
peraturen, die de 25 graden te bo
ven gaan, maar er is nauwelijks een
marathonorganisatie te vinden, die
deze waarschuwing ter harte
neemt.
De enige Nederlandse vertegen
woordigster in de eerste olympi
sche dames-marathon, Carla
Beurskens, stelde teleur. Meer dan
een 22ste plaats in 2.37.51 was niet
voor haar weggelegd.
Beurskens had er een verklaring
voor: "Ik kreeg onderweg een
spons in mijn oog die de Canadese
Ruegger weggooide. Daardoor ver
loor ik één van mijn contactlenzen
en dat deed zo'n pijn dat ik ver
krampt ging lopen".
LOS ANGELES (GPD) - Pijn en tevre
denheid gingen zaterdagavond hand in
hand bij de twee Nederlandse deelne
mers aan de meerkamp voor dames. Ti
neke Hidding, die haar heup als noodza
kelijk steunpunt voor de arm gebruikte
omdat de oude schouderblessure weer
opspeelde, klaagde over pijn en ook
Marjon Wijnsma gebruikte dat woord,
omdat ze weer last begon te krijgen van
haar voet.
Behalve die pijn viel er bij beiden ech
ter ook tevredenheid te beluisteren over
het in de olympische zevenkamp bereik
te eindresultaat: een zevende plaats
voor Tineke Hidding - „voor een haast
gehandicapte tijdens de Spelen voor va
liden", zoals coach Wil Westphal het uit
drukte - en een verrassend knappe elf
de plaats voor Maijon Wijnsma.
Ondanks alle ongemakken finishte Ti
neke Hidding, die vrijdag bij het hoog
springen al last had gekregen van een
voetblessure, met eep score van 6147
punten, maar acht punten onder haar re
cordtotaal. De net negentienjarige Mar
jon Wijnsma doorbrak voor het eerst de
6000 puntengrens (6015), „en dat bete
kent dat ik dit jaar zo'n 250 punten voor
uit ben gegaan", stelde de talentvolle
Fnese uitermate tevreden vast.
Al met al dus een happy end na dagen
vol tegenslag. Een fitte Tineke Hidding
had zelfs recht kunnen doen gelden op
een vierde plaats achter de gouden Au
stralische Glynis Nunn, de Amerikaanse
Tackie Joyner en de We tduitse Sabine
Everts. „Het speerwerpen heeft me zo'n
tachtig punten gekost en het hoogsprin
gen eerder toch ook dertig punten", be
cijferde de Bergense. Bij dat hoogsprin
gen ontstond vrijdag zoals gemeld die
voetblessure en zaterdag sloeg het nood
lot toe bij het speerwerpen.
„Omdat ik met m'n voet niet kon blok
keren moest bfj het werpen alle kracht
vanuit m'n arm komen. De blessure
waarmee ik al twee jaar kamp kwam
toen weer terug en ik overweeg nu ern
stig om me te laten opereren. Met dokter
Hermans heb ik de afspraak gemaakt
dat hij een diagnose zal stellen", aldus
de 25-jarige Tineke Hidding, die het hele
seizoen had afgestemd op Los Angeles
met het doel daar mee te kunnen doen
in de strijd om de eer-te vijf plaatsen.
„Vóór het toernooi had ik dan ook
meer verwacht. Zeker een nieuw record.
Maar gezien de problemen moet ik na
tuurlijk tevreden zijn. De kans bestaat
dat ik me volgende maand laat opere
ren. Ik wil daar best een half jaar voor
uittrekken, want zo kan het niet langer",
verklaarde Tineke Hidding die op de
tweede dag nog een persoonlijk ver
springrecord binnen de meerkamp (6.35
meter) scoorde. Zelfs na de zwakke
speerworp van 33.94 meter zat een natio
naal totaalrecord er zodoende nog in,
maar op de 800 meter (2.12,84) kwam ze
net enkele tienden van een seconde te
kort om haar recordtotaal van de WK
van Helsinki te verbeteren.
Hoewel ook Marjon Wijnsma na af
loop niet pijnvrij was, overheerste '»ij
haar de stralende lach. Begrijpelijk,
want met haar negentien jaar is z(j een
van de weinige internationale meer-
kampsters die in staat is meer dan zes
duizend punten te scoren. Ter vergelij
king: Tineke Hidding was 23 jaar toen ze
die barrière doorbrak.
„Dit is natuurlijk boven verwachting.
Je hoopt er uiteraard op. Zeker na die
zevenkamp eerder dit seizoen in Mann
heim met 5981 punten. Maar voor het
zelfde geld scoor je in je eerste grote
toernooi als senior niet meer dan 5800
punten".
Hoe groot de progressie van de stu
dente aan de academie voor fysiothera
pie is blijkt uit het feit dat ze vorig jaar
afsloot met 5773 punten. „Ik had hier
zelfs nog hoger kunnen scoren als die
laatste speerworp niet ongeldig was ge
weest. Die was duidelijk verder dan
34.12 meter. Trouwens die afstand was
al een persoonlijk record", aldus Marjon
Wijnsma die op de tweede dag ook bij
het verspringen een persoonlijk record
scoorde. Buiten de meerkamp had ze al
6.15 meter staan, maar binnen de zeven
kamp was haar 6.06 meter in het Coli
seum van LA de beste persoonlijke ver
richting. Daaraan voegde ze nog een
goede 2.12,91 toe op de afsluitende 800
meter.
„En dan te bedenken dat ik een paar
dagen geleden nog nauwelijks kon drib
belen. Tijdens de wedstrijd ging het ech
ter steeds beter ook al omdat ik me zo
kon concenteren dat de pijn aan de voet
pas weer na afloop voelbaar werd".
