Hongkong toch niet ingelijfd Iven 'nkroketje halen bij 'Duitsland' in spannende fase Positief gesprek tussen Likoed en Arbeiderspartij China geeft garanties voor autonomie Franse vrouw heeft recht op sperma man Reagan vraagt paus om raad inzake Polen 'Odysseus' zoekt zon Zes doden bij politieke rel in Kasjmir Sacharov DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1984 BUITENLAND PAGINA 7 LONDEN - De Britse minister van buitenlandse zaken, sir Geoffrey Howe, zei gisteren de grondslag gelegd te hebben voor een „historische overeenkomst" met China over de toekomst van de Britse kroonkolonie Hongkong. Volgens Howe heeft China er mee ingestemd dat Hongkong een grote mate van autonomie zal behouden en niet als een nieuwe provincie bij de Volksrepubliek China zal worden ingelijfd. China en Groot-Brittannië begon- nen twee jaar geleden voor het eerst met serieuze onderhandelin gen over de overdracht van Hong kong aan China in 1997. Voor de Britse regering stond steeds voor op de overgang zo gladjes en fat- soenUjk mogelijk voor de 5,5 mil joen inwoners van Hongkong te la ten verlopen. Dat betekende een belofte van China de kroonkolonie voor een periode van 50 jaar na de overdracht met rust te laten. door Lia van Bekhoven Het economisch, gerechtelijk en sociaal bestel zal grotendeels on aangetast blijven, zodat Hong kong, een van 's werelds meest be langrijke financieringscentra, een kapitalistische enclave zal blijven. Totdat het zo ver is zullen de Brit ten en de Chinezen in een geza menlijke contactgroep overleg blij ven plegen over de overdracht. Het feit dat de Britse delegatie akkoord is gegaan met het opzet ten van zo'n contactgroep wordt, ook al is het grotendeels een or gaan zonder macht, gezien als een Britse concessie. Van hun kant zijn de Chinezen onverwacht gedetail leerd en expliciet over de rechten en vrijheden geweest die ze de in woners van Hongkong zullen ga randeren. En deze garantie is voor Londen van groot belang omdat, zo luidt een nieuw gezegde hier. hoe dikker het akkoord, hoe ge makkelijker het zal zijn om de be woners van Hongkong ervan te overtuigen dat de Britse regering haar uiterste best gedaan heeft de rechten van Hongkong te waarbor gen. Over het algemeen is men in Londen dan ook zeer tevreden met het resultaat van de besprekingen. Nog vorige week was er sprake van PARIJS - De 23-jarige Corinne Parpalaix mag zich van de rechter laten insemineren met het zaad, dat haar man voor zijn overlijden in december vorig jaar op een sper ma-bank had gezet. Met deze uitspraak van het tribu naal in Corbeil is voor de jeugdige secretaresse uit Marseille een eind gekomen aan een lange lijdensweg langs gerechtelijke instanties, die ieder voor zich de verantwoorde lijkheid voor een dergelijke revolu tionaire besüssing voor zich uit schoven. Na de uitspraak van Cor beil zal in december een collo quium over de kwestie worden ge houden en is tegen volgend jaar wetgeving op dit onduidelijke ter rein te verwachten. door Rudolph Bakker Corinne was met haar vriend ge trouwd toen deze op zijn sterfbed lag. Bij Alain openbaarde zich tes- tiekel-kanker kort nadat hij Corin ne had ontmoet en op aanraden van zijn artsen had hij voor een operatie sperma laten opslaan in de sperma-bank in Corbeil. Hoe wel het de omgeving duidelijk was dat dit spérma was afgezonderd met het oog op zijn relatie met Co rinne had Alain dit nergens schrif telijk bevestigd. Dat was een van de argumenten geweest waarme la gere rechterlijke instanties Corrin- ne's verzoek hadden afgewezen. Het tribunaal in Corbeil heeft nu beslist dat de vraag naar Corinnes morele recht op inseminatie de rechter niet aangaat, evenmin als de vraag in hoeverre Corinnes kind een 'wettig' kind zal zijn. De enige kwestie die ons raakt - aldus het tribunaal is of Corinne juridisch recht heef op het sperma. En om dat er nergens in enige wet ge schreven staat dat ze dat niet zou hebben, werd het haar woensdag middag door het tribunaal toege kend. Met deze uitspraak beginnen de problemen pas goed. Behalve Co rinne zijn er nog achttien vrouwen die een verzoek op sperma in de sperma-bank hebben gedaan. Zal dat verzoek nu ook worden inge willigd? Vervolgens komt de vraag op of toestemming alleen dient te Toestand baby Hollie kritiek LONDEN (AFP/DPA) - De toe stand van de Engelse baby Hollie Roffey, die maandag een ruilhart kreeg, is plotseling zodanig ver slechterd dat de specialisten een spoedoperatie hebben verricht. Volgens het ziekenhuis in Londen is er iets mis met de ingewanden van het pas 12 dagen oude meisje en is haar toestand kritiek. De art sen besloten gisteravond tot een operatie om te onderzoeken wat de oorzaak van de onverwachte achteruitgang is. Holly werd met een ernstige hartafwijking geboren, waardoor haar levenskans nihil was. De be faamde hartchirurg Magdi Jacoub verrichtte een meer dan vijf uur durende harttransplantatie op de baby waarbij hij gebruik maakte van het hartje van een Nederlandse zuigeling, die drie dagen na de ge boorte was gestorven. worden gegeven aan weduwen, dein wel ook aan bijvoorbeeld ge scheiden of ongehuwde vrouwen. Ook is het niet duidelijk of het kind de naam van de sperma-do nor zal mogen dragen en de vreemdste vraag van allen is hoe lang het sperma mag worden be waard, voordat het wordt geinse- mineerd: zou men bijvoorbeeld kunnen bepalen dat dit pas na ver loop van enige geslachten dient te gebeuren? Minister van justitie Badinter verklaarde na het bekend worden van de uitspraak dat er plannen in de maak zijn de donor te verplich ten met het zaad ook een brief in te leveren waarin precies is vermeld wat de bedoeling is. Voorlopig is Corinne Parpalaix in de wolken en ook minister Badinter liet weten blij te zijn met „de blijdschap van de berechte". „Ik ben ongelooflijk verrast", aldus Corinne en ze voeg de er aan toe „en ongelooflijk ge lukkig". SANTA BARBARA (AFP/RTR) - President Reagan heeft gisteren zijn vakantie op zijn ranch in Cali- fornië onderbroken om zich door de apostolische nuntius in de Ver enigde Staten te laten informeren over de opvattingen van paus Jo hannes Paulus II over de Ameri kaanse sancties tegen Polen. De Amerikaanse president wilde vol gens regeringswoordvoerder Larry Speakes eerst de mening van de paus weten alvorens tot een even tuele verzachting van de sancties te besluiten. President Reagan sprak met de ambassadeur van de Heilige Stoel in de Verenigde Staten, aartsbis schop Pio Laghi. De woordvoerder van het Witte Huis wilde niet zeggen wanneer de president zijn beslissing bekend zal maken omtrent de sancties die na de afkondiging van de staat van beleg in Polen in december 1981 door Washington zijn afgekondigd. De Amerikaanse regering heeft de afgelopen maanden de sancties al enigzins verzacht. Zo mag Pftlen weer chartervluchten op de Ver enigde Staten uitvoeren en kunnen Poolse vissers weer binnen de Amerikaanse wateren vissen. De belangrijkste sancties, het op schorten van tariefconcessies aan Polen en een verbod voor Ameri kaanse banken om leningen aan PARIJS (ANP) - Het Europees- Amerikaanse project voor onder zoek van de Zon heeft een nieuwe naam gekregen. Het door het Euro pese ruimteagentschap ESA en zijn Amerikaanse tegenhanger NA SA gelanceerde onderzoek, dat tot dusver als Internationale Solaire Poolmissie werd aangeduid, heet van nu af Ulysses. ESA zegt dat die naam niet al leen werd gekozen met verwijzing naar de mythologische held van Homerus, maar ook vanwege de beschrijving door de Italiaanse dichter Dante in het 26ste canto van zijn „Inferno" over het verlan gen van Ulysses (Odysseus) „een onbewoonde wereld achter de Zon" na te vorsen. Deze aanhaling is zeker toepas selijk op het Ulysses-project, waar bij het er vooral om gaat ter plaatse metingen boven de polen van de Zon te verrichten en niet binnen het vlèk van de ecliptica. Hierbij zal door de zonderlinge baan van het Ulysses-ruimtevaartuig de on bekende derde dimensie van de heliosfeer worden binnengegaan. Een van de voorwaarden waar aan moet worden voldaan om over de zonnepolen te vliegen is dat Ulysses de voorgenomen buiten- ecliptische baan op de juiste grote hoogte bereikt. Daarom wordt de automatische sonde in mei 1986 door een Amerikaans ruimteveer eerst in een elliptische over- drachtsbaan in de richting van de planeet Jupiter gelanceerd, waar hij 14 maanden later zal arriveren. Door het zwaartekrachtveld van Jupiter zal Ulysses afbuigen in een breedvormige baan die de sonde meer dan twee jaar later over de polen van de Zon zal voeren. Het Europese aandeel van het Ulysses-project bestaat uit het le veren van de ruimteson, die wordt gebouwd doop het Westduitse be drijf Dornier en het operationele werk gedurende de vlucht. Behal ve de ruimtesonde Giotto, die in 1985 wordt gelanceerd, is Ulysses het tweede project van ESA voor een missie in de verre ruimte. NASA verzorgt de lancering van Ulysses met een Space Shuttle en stelt de communicatie-apparatuur beschikbaar. Het wetenschappelij ke instrumentarium wordt door beide organisaties geleverd. De ge hele missie zal ongeveer vijf jaar duren. een stevige crisis in het Sino-Britse overleg toen Howe voor de tweede keer in drie maanden naar Hong kong vloog voor wat veel weghad van paniekbesprekingen. Een overeenkomst leek verder weg dan ooit met China's dreigement dat als er vóór eind september geen overeenkomst op tafel lag Peking Hongkong zal inlijven. De Britse regering is steeds van haar eigen beperkingen naast het machtige China bewust geweest. Alles wat ze uit China halen kon, was niet meer dan, om in de woor den van Howe te spreken: „Een bindende en gedetailleerde over eenkomst met de Chinese regering die de continuiteit en autonomie van Hongkong tot na 1997 waar borgen zal". Wat Howe bedoelde met bindend is nooit duidelijk ge worden. De taak van de Britse regering is nu om de inwoners van Hongkong ervan te overtuigen dat men in Londen niet meer kan doen en dat er op een betere overeenkomst niet gerekend hoeft te worden. Als Hongkong en het Britse parlement deze visie delen, zal het akkoord in december getekend worden. De Britten hebben een garnizoen van 8000 soldaten op Hongkong, dat door de Chinezen zonder pro blemen onder de voet gelopen zou kunnen worden. Maar zo ver zal het nooit komen. Als er sprake van een ernstige crisis over de soeve reiniteit van Hongkong zou zijn, kan China letterlijk de kraan dicht draaien. Want Hongkong is niet al leen voor 50 procent van haar on verpakte voedsel van China afhan kelijk, maar ook voor de helft van haar watervoorziening. Maar voor de meeste bewoners van Hongkong zal er niets anders op zitten dan zich in hun lot te schikken. Van de 1,1 miljoen Chi nezen met Britse paspoorten zijn er niet meer dan 19.000 die het recht hebben zich ook in het Ver enigd Koninkrijk te vestigen. An derhalve week geleden publiceer de het dagblad The Times een ad vertentie van een anonieme groep zakenmensen uit Hongkong die om een nieuwe woonplaats vroe gen waarheen ze konden emigre ren om er „een nieuw Hongkong" op te bouwen. De Britten kunnen niets meer doen dan hopen dat dat nooit nodig zal zijn. Premeir Sjamir (rechts) en oppositieleider Peres schudden elkaar de hand bij het begin van de onderhandelin gen over de vorming van een nationaal kabinet in Israëel. (foto anp/upi» SRINAGAR (AP/Rtr.) - De politie in de Indiase deelstaat Jammoe en Kasjmir heeft gisteren zes betogers doodgeschoten. Twintig mensen raakten gewond. De onrust in de Indiase deelstaat is opgelaaid na het afzetten van de premier van Jammoe en Kasjmir, Faroek Ab- doellah, door het deelstaatparle ment. Het parlement koos dinsdag Ab- doellahs zwager Ghoelam Sjah tot premier nadat 13 leden van Ab- doellahs Nationale Conferentie Partij hem waren afgevallen. De botsingen begonnen volgens de politie toen aanhangers van Ab- doellah met stenen gingen gooien Nadat pogingen de mensen te verspreiden met traangas en wa penstok waren mislukt, opende de politie het vuur, aldus de politie. Srinagar, de hoofdstad van Kasj mir is een belangrijke toeristische trekpleister van India. Het afzetten van premier Ab- doellah, een tegenstander van Indi ra Ghandi, gebeurde tijdens een chaotische vergadering in het deel staatparlement, die veel weg had van een staatsgreep. Parlements voorzitter Mohammed Itoo weiger de de stemmen van de dertien overlopers mee te tellen op grond van een wet, die het tussentijds van partij veranderen verbiedt. Bo ze parlementsleden sleurden de voorzitter uit zijn stoel. Eenheden van het leger omsingelden het par lementsgebouw en voor de duur van de vergadering werd de staat van beleg afgekondigd. Door een uitspraak van een rechter werd de parlementsvoorzitter in het onge lijk gesteld en vervolgens afgezet. BERLIJN (AFP) - In VVest-Duits- land zijn 89 nieuwe gevallen van de immuniteitsziekte aids geregi streerd. 35 patiënten zijn inmid dels overleden. Vier van de geregistreerde nieu we gevallen zijn vrouwen, van wie twee drugsverslaafden. Tach tig procent van de door de ziekte getroffen mannen zijn homofie len, aldus het bureau. WASHINGTON (UPI) De commissie van de Amerikaan se senaat die de toewijzing van financiële middelen voorbe reidt, heeft gisteren een amen dement aangenomen waardoor het postadres van de Sowje- tambassade in de Verenigde Staten in de toekomst zal lui den: Andrej Sacharov Plaza 1. De commissie die de begro ting voor 1985 van de staat Co lumbia behandelde, nam een amendement aan van de repu blikeinse senator voor de staat New York, Alfonse Damato, dat voorziet in de adreswijzi ging. In een verklaring zei Da mato dat de adreswijziging "de Sowjets voortdurend zal herin neren aan de bezorgdheid van de Amerikanen" voor de be roemde Russische dissident en kerngeleerde Andrej Sacharov. Polen te verstrekken, bleven ech ter gehandhaafd. Ook de Poolse nationale luchtvaartmaatschappij LOT mag nog steeds niet op de VS vliegen. Amerikaanse functionarissen zeiden vorige week dat president Reagan waarschijnlijk met enige terughoudendheid op de Poolse amnestie zal reageren. Zij ver wachtten dat hij niet verder zal gaan dan de luchtvaartmaatschap pij LOT weer landingsrechten in de VS te verlenen en de opgeschor te culturele en technische uitwisse leningen te hervatten. Eén regeringsfunctionaris zei dat Reagans opmerkingen over de be langrijke rol van de paus in de in ternationale politiek ten dele de Amerikaanse publieke opinie moe ten beïnvloeden in verband met zijn herverkiezingscampagne. JERUZALEM - De oriënterende besprekingen tussen de Arbeiders partij en de Likoed zijn positiever verlopen dan vooraf werd ver wacht. Vier uur lang hebben giste ren de delegaties van de Likoed en de Arbeiderspartij met elkaar on derhandeld over de mogelijkheden een kabinet van nationale eenheid te vormen. De Likoed-delegatie die werd geleid door premier Sjamir, de delegatie van de Arbeiderspartij door Shimon Perez. Er werden geen inhoudelijke mededelingen gedaan, vandaag wordt er verder onderhandeld. door Jaap van Wesel De kansen op een nationaal kabi net lijken op de politieke beurs ge stegen te zijn. Het is een politieke beurs waar de aandelen van de mo gelijke regering van dag tot dag veranderen. Voor de besprekingen die gisteren rond het middaguur in het Koning David-hotel in Jeruza lem zijn begonnen waren in beide kampen de verwachtingen niet hoog gespannen. Maar plotseling leken de delega ties poeslief tegen elkaar te zijn, en na afloop leken de kansen op een kabinet van nationale eenheid aan zienlijk gestegen te zijn. Taktiek of werkelijkheid? Dat valt op dit mo ment moeilijk te beoordelen. Een feit is dat er een uiterst gecompli ceerd spel wordt gespeeld waarbij alle betrokkenen op zijn minst dubbelspel spelen. Want terwijl de Likoed- en de Ar beiderspartij op initiatief van pre sident Herzog over een nationaal kabinet onderhandelen gaan tege lijkertijd parallele besprekingen met de kleine partijen door tenein de te proberen een coalitiekabinet met een kleine parlementair meer derheid te vormen. Het is een onderhandelingsrou lette aan drie speeltafels. Terwijl aan de tafel van de nationale een heid mooi weer wordt gespeeld (of is het echt mooi weer) wordt aan de tweede tafel ijverig dooronderhan- deld tussen de Arbeiderspartij en zijn bondgenoten enerzijds en Weizman en de religieuze partijen anderzijds. Aan de derde speeltafel praten de Likoed en zijn bondge noten eveneens met Weizman en de religieuze partijen. Of die onderhandelingen aan de tafel van nationale eenheid echt of spel zijn, vast staat dat de partijen geloven dat het essentieel is daar moooi weer te spelen. Allereerst omdat de kleine partijen in het Ar beiderskamp niets voelen voor een kabinet met de Likoed. Als de kan sen op zo'n kabinet reëel worden dan is de kans groot dat ze uit de boot vallen, en dat heeft automa tisch tot gevolg dat de claim van Perez op het premierschap als lei der van de grootste partij verzwakt wordt en dus tafel drie, die van de Likoed-coalitie aan belang wint. Alle zaak dus voor Sjamir om aardig te doen tegen Perez. In het Likoed-kamp voert echter de Te- chia-partij ook niets voor een na tionaal kabinet. Want een compro misformule over de toekomst van de westelijke Jordaanoever is uit den boze voor deze partij, die inlij ving van Judea en Samaria als top prioriteit in zijn vaandel heeft. Als dus de nationale eenheid ernst wordt, dreigen ook zij uit de boot te vallen, waardoor tafel twee dan weer van groter belang wordt. Ook voor Perez is het dus zaak om vriendelijk tegen Sjamir te blijven. Veel zal afhangen van de beslis sing van president Herzog dit weekend, aan wie hij de forma tieopdracht zal geven. Want als die kogel eenmaal door de kerk is, dan heeft de kabinetsformateur 42 da gen de tijd aan twee van de drie tafels te spelen. Via een nationaal kabinet kan hij proberen de eisen van de kleine partijen te naderen - want zij vallen bij het kabinet van nationale eenheid buiten de prij zen omdat ze hun wipfunctie ver liezen. Totdat president Herzog die beslissing genomen heeft gaat de roulette aan alle drie de tafels ver der zonder dat iemand zeker weet of de fiches waarmee gespeeld wordt echt of vals zijn. BONN - Sinds gisteren is het voor bepaalde groepen mensen gemak kelijker geworden om van Oost- naar West-Duitsland te reizen en omgekeerd. Regeringswoordvoer der Peter Bönisch bevestigde op een persconferentie in Bonn dat Oost-Berlijn in ruil voor een kre diet van 950 miljoen mark uit de Bondsrepubliek de zogenaamde Zwangsumtausch (gedwongen geldomwisseling) voor pensioen- trekkers heeft verlaagd van 25 naar 15 mark per dag. door Hans Amesz Hij ontkende dat Westberlijnse pensioentrekkers zijn uitgesloten, maar zei wel dat hierover nog on derhandelingen worden gevoerd. Verder schijnt vast te staan dat Oostduitse pensioentrekkers in plaats van 30 nu 60 dagen per jaar in West-Duitsland kunnen vertoe ven. Dat hoeft niet meer alleen in het kader van familiebezoek te ge beuren. Ook een bezoek aan be kenden wordt door de DDR geac cepteerd. In Oost-Duitsland zelf zijn deze maatregelen tot nu toe niet offi cieel bekend gemaakt. En in de Bondsrepubliek bestaat nog on duidelijkheid over de volle om vang van het pakket aan reisfacili- teiten. De Westduitse minister van Duits-Duitse betrekkingen, Hein- rich Windelen (CDU), heeft daar om verklaard dat tde verwachtin gen van Bonn als gevolg van de kredietverlening door een West duits bankenconsortium „nog niet vervuld zijn". Niettemin kan geconstateerd worden dat de betrekkingen tus sen de beide Duitse staten op dit moment „goed" zijn, althans zeer veel beter dan die tussen Washing ton en Moskou. Er is niets te be speuren van de „ijstijd", die DDR- leider Erich Honecker had aange kondigd voor het geval er in de Bondsrepubliek Amerikaanse middellange-afstandsraketten zou den worden gestationeerd. Daar mee is eind vorig jaar een begin ge maakt. Maar de dialoog tussen Oost-Berlijn en Bonn is geenszins stopgezet. Vorige week leek het erop dat Moskou een eind wilde maken aan de toenadering tussen de Bondsre publiek en de DDR. Het officiële Russische partijorgaan Prawda pu bliceerde een artikel van de vroe gere correspondent in West-Duits land, Lew Besymenski, waarin stond dat Bonn zich op ontoelaat bare wijze mengde in de binnen landse aangelegenheden van Oost- Duitsland en in feite geheel Oost- Europa. Op het eerste gezicht ven tileerde de Prawda op grove wijze alleen maar verwijten aan de Bondsregering („gevaarlijk revan- chisme"), maar de tekst had meer ten doel de leiding van de Socialis tische Eenheidspartij te waarschu- Om zich tegen die, al langer du rende, steken onder water te weren riep de DDR de hulp in van Honga rije. In alle kranten werd een lo vend commentaar uit Boedapest over de buitenlandse politiek van de DDR afgedrukt. Oost-Duitsland zoekt de laatste tijd zonder meer openingen naar het Westen. Kort geleden waren de regeringsleiders van Zweden, Griekenland en Italië op bezoek. Aangekondigd is ook de komst van hoge Franse en Finse politici. Dit toont twee dingen aan: in verschillende Oosteuropese hoofd steden wordt een discussie ge voerd over de mate waarin contac ten met het Westen mogelijk en ge wenst zijn en Oost-Berlijn kan zich wat dit betreft verlaten op de Hon gaarse kameraden, die zelf een bij zonder actieve West-politiek voe ren en regelmatig fungeren als di plomatiek scharnier in de Oost- Westdialoog. ADVERTENTIE Met rundvlees- of kalfsvleesragoüt uit Febo's fijne keuken... dagvers De grote vraag is in hoeverre de Sowjet-Unie het toestaat dat behal ve Roemenië (als enig Oostblok land aanwezig bij de Olympische Spelen in Los Angeles en daar stormachtig toegejuicht), nog een tweede of derde satellietstaat de discipline voor'gezien houdt en zelfstandig contacten met het Wes ten zoekt. Het lijkt erop dat Mos kou dat niet wil. Een gisteren in de Oostduitse partijkrant Neues Deutschland ge publiceerd commentaar van het centraal comité van de Socialisti sche Eenheidspartij duidt daar in ieder geval op. Daarin staat dat de buitenlandse politiek van de DDR is afgstemd op en gecoördineerd met Moskou. Verder dat de DDR actief meedoet om de voorstellin gen van Moskou te verwerkelijken. In Bonn wordt nu druk gespecu leerd over de vraag of Erich Honec ker als eerste DDR-partijleider in september naar de Bondsrepu bliek komt of niet. Hij reist nog de ze maand naar Moskou. Het voor genomen gesprek met Tsjernenko gaat uiteraard niet in eerste instan tie over protocolaire aangelegenhe den. Die spelen weliswaar een rol omdat de Bondsrepubliek de DDR niet als soevereine staat heeft er kend en het Honecker daarom on mogelijk is naar de Westduitse hoofdstad Bonn te gaan. Zoals om gekeerd ook de vroegere Bonds kanseliers Willy Brandt en Helmut Schmidt niet in Oost-Berlijn waren toen zij de DDR bezochten. Het is nu nog onduidelijk of de Sowjet- Unie Honecker er echt wil van weerhouden naar de Bondsrebpu liek te reizen en of hij zich dat moet laten aanleunen Een Westduitse vrouw bezoekt familieleden in Oost-Berlijn De mogelijk heden voor bezoeken over en weer zijn sinds gisteren verruimd (foto ai1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7