'Ik haat die
huichelarij'
Derde Wereld:
samen beter af
Weinig gelovig bezwaar tegen voorbehoedmiddelen
Reportage
Oud-pornohandelaarDeGier ziet zijn gelijk bevestigd
PAGINA 16
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1984
Minister Korthals Altes (jus
titie) heeft besloten de ver
spreiding van porno vrij te
geven. Het verbod, zoals dat
in het wetboek van strafrecht
staat, wordt geschrapt. Het
besluit van de bewindsman
werd gepresenteerd op een
tijdstip dat de Amsterdamse
politie op jacht was naar kin
derporno en daarvoor inval
len deed in seksshops.
Er is veel reactie gekomen
op zowel de beslissing van
Korthals Altes als op de actie
tegen kinderporno. Maar de
makers werden niet gehoord.
Niet zo verwonderlijk, want
in Nederland bestaat geen
porno-industrie.
Er zijn hier alleen uitgeve
rijen die vanuit het buiten
land afkomstige films en fo
to's publiceren. En hooguit
zijn er nog een paar amateurs
met een videocameraatje of
klikklakfototoestelletje in
een achterkamertje in de
weer. Het merendeel van de
porno komt uit de grote stu
dio's in Amerika en West-
Duitsland.
De nu-58-jarige Willem de
Gier uit het Noordhollandse
Bergen was in feite de enige
Nederlandse pornomaker
van enige importantie. Met
onderbrekingen van in totaal
vier jaar vanwege het uitzit
ten van gevangenisstraf
maakte hij gedurende 23 jaar
meer dan duizend seksfilms.
Onze verslaggever sprak
met De Gier over zijn werk
en zijn strijd voor vrije porno.
door
Weert Schenk
BERGEN - Als jongen werd
Willem de Gier al beschouwd als
een smeerlap. Net 15 jaar oud
ging hij vader en moedertje spe
len met een buurmeisje. Hij ver
krachtte het meisje niet. Willem
wilde alleen weten wat het ver
schil tussen een jongetje en een
meisje was.
Zijn nieuwsgierigheid leidde
tot 14 dagen zitten op het politie
bureau en twee maanden in het
Huis van Bewaring. Willem werd
daarna nog eens veroordeeld tot
vier maanden opvoedingsge
sticht en voorwaardelijke ter be
schikking stelling van de rege
ring.
Willem de Gier dacht dat hij
een heel vieze jongen was. Hij
schaamde zich kapot. Het duur
de zeker tot zijn twintigste tot hij
er achter kwam dat hij in ieder
geval niet de enige smeerlap was.
De meeste mensen waren zo.
Hij zegt dat zijn verdere le
vensloop niets met deze ervaring
te maken heeft. Maar je hoort wel
eens dat mensen die iets heel
streng is verboden naar de ande
re kant doorslaan. Willem de
Gier ging pornofilms produce-
Met onderbreking van in totaal
vier jaar vanwege het uitzitten
van gevangenisstraf maakte hij
in 23 jaar tijd een dikke duizend
seksfilms, zoals De Gier ze liever
noemt. „Porno is een beladen be
grip en betekent in het Latijn
vies. Ik maakte films over de sek
sualiteit. Dat is niet smerig".
Het begon in 1952 voor Willem
de Gier als een geintje. Een ken
nis van hem had een peperduur
filmpje van vier minuten ge
kocht. „De kwaliteit was erbar
melijk. Het stelde ook niets voor.
Willem de Gier: 'Eerbaarheid bestaat niet, wel hypocrisie'.
Er lag een grietje met zichzelf te
spelen. Ik was net van de
filmacademie en daarom zeiden
ze tegen mij: maak jij maar eens
een betere".
Grote geld
De Gier begon met een vrien
din. Het werd een filmpje van
ook vier minuten. Hij verkocht
het aan een sekshandelaar: 800
gulden. „De kwaliteit van het
moederfilmpje was goed, maar
de duplicaten slecht hoewel
weer beter dan de gangbare",
zegt-De Gier die het grote geld
rook.
„In het begin was het vreselijk
moeilijk om aan mensen te ko
men. Maar na een paar filmpjes
kreeg ik bekendheid en ontstond
er een sneeuwbaleffect. De vrou
wen boden zichzelf aan. Ze ston
den als het ware in de rij.'
De Gier had voor het kiezen.
Hij betaalde de vrouwen een be
drag tussen de 50 en 600 gulden.
Mannen kregen niets uitgekeerd.
De Gier: „Die stonden te trappe
len voor zo'n pleziertje".
Hij had het liefst met echtpa
ren of stelletjes. „Die mensen
kennen elkaar. Dat werkt pretti
ger en ze hoeven niet vreemd te
gaan. Maar dat was niet altijd te
realiseren. Dan maakte ik zelf de
koppels. Ik heb ook zelf wel eens
in mijn eigen films opgetreden".
De zaak liep prima. Hij ver
diende lekker en van lieverlee
kon De Gier betere camera's en
apparatuur kopen. „Ik maakte
films van een kwartier. Ze stel
den wat verhaal betreft niet veel
voor. Het was gewoon recht op
en neer stampwerk. Iets anders
werd gewoon niet gepikt. De ko
pers betaalden twee, driehon
derd gulden voor een zwart-wit-
filmpje, wat nog niet eens in een
doosje zat. Die wilden waar voor
hun geld zien. Van een verant
woord opgebouwd verhaal kon
geen sprake zijn".
Verraden
Negen jaar lang kon De Gier
zijn illegale praktijken uitvoeren.
Toen werd hij gepakt. „Ik was
verraden. Een van de dames had
tegen haar vriend verteld dat ze
in een pornofilm had opgetre
den. Die jongen vertelde het
weer door aan haar moeder en
die aan de politie".
Willem de Gier moest voor de
r echtbank verschijnen. Daar
kreeg hij te maken met de hui-
chalerij die hij door zijn jeugder
varingen was gaan haten. „De
bewaarders hadden geloot wie
mij naar de zaal mocht brengen.
Die kon immers de filmpjes zien.
Het was een proces achter geslo
ten deuren, maar de zaal zat tij
dens de vertoning afgeladen met
mensen die plotseling allemaal
bij de rechtsgang betrokken wa
ren. Ze wilden over mijn rug ge
nieten".
De pornofilmer verdedigde
zich tot het uiterste. „Ik wist uit
ervaring dat de eerbaarheid niet
bestond. Het was alleen hypocri
sie. Noem mij een gezonde kerel
die het niet leuk vindt om een
mooie meid in d'r blote kont te
Hij betoogde verder dat het
gek is dat mensen wel iri een
haatrelatie mogen worden ge
filmd. „Er zijn films waarin men
sen op beestachtige wijze wor
den afgeslacht. Maar een film
over een liefdesrelatie is kwets
end voor het normaal geslachte
lijk schaamtegevoel".
Ook zijn pleidooi voor het
recht op zelfbeschikking van
vrije en volwassen mensen hielp
De Gier niets. Hij bleef een
smeerlap. De officier van justitie
eiste twee jaar gevangenisstraf
vanwege het vervaardigen en
verspreiden van voor de eerbaar
heid aanstootgevende beelden.
De uitspraak was anderhalf jaar-
Maar De Gier ging in hoger be
roep en kreeg toen alsnog twee
jaar cel.
De straf genas De Gier niet van
het maken van pornofilms. Inte
gendeel. Hij verhuisde naar De
nemarken, waarvan hij ten on
rechte veronderstelde dat daar
de porno vrij was, en begon daar
met behulp van sekshandelaren
opnieuw. „Het werd een princi
piële strijd voor me", zegt De
Gier, waarbij de genoegens van
mooie vrouwen en geld op de
koop toe werden genomen.
Eerlijk antwoord
Dat ging tot 1966 goed, totdat
een ijverige douanier op de grens
bij Denekamp een doosje met
werkfoto's openmaakte. Pas
daarna merkte de ambtenaar op
dat de hele met seksfilms gevul
de achterbak van de auto voor dé
handel bestemd was.
De president van de rechtbank
vroeg De Gier: „U heeft al twee
jaar gezeten. De officier eist nu
weer twee jaar. Bent u nu niet
van plan te stoppen?". „Nee", zei
de strijdlustige De Gier kordaat.
Even was het stil in de zaal. „Dat
is in ieder geval een eerlijk ant
woord"., zei de rechter en veroor
deelde De Gier tot één jaar ge
vangenis.
W. de G. bleek een verstokt
misdadiger. Hij was net weer be
gonnen om de zaak op poten te
zetten, toen hij weer tegen de
lamp liep. In 1969 kreeg hij op
nieuw een jaar aan de broek. Na
zijn vrijlating kwam er een ken
tering in het denken over porno.
Het werd niet zo fel meer bestre
den. Tot 1975 kon De Gier zijn
gang gaan.
In dat jaar stopte De Gier zijn
pornofilmerij. „Ik heb me er
steeds mee kunnen verenigen
met het het recht op en neer
werk. Maar er kwam steeds meer
vraag naar films waar ik niets
van moest hebben. Van het
stampwerk dat ik leverde, was
kennelijk de kick af'.
De Gier zegt dat hij hem niet
kon boeien homofilms te maken.
Dat deed hij dus niet. Maar zijn
echte weerzin betrof films met
kinderen, dieren en sadisme en
andere absurditeiten. „Om me te
kunnen handhaven, moest ik
daaraan meedoen. Dat wilde ik
niet. Daardoor raakten we wat
uit de markt. En mijn interesse
werd ook minder".
„Het ging me te ver om een
vrouw te filmen, die bewerkt
wordt door een hond varken of
paard. Maar zolang vrouw, hond,
varken en paard uit vrije wil
meewerken, vind ik niet dat het
verboden moet worden. Voor
verbieden ben ik heel huiverig".
Pionier
Willem de Gier vindt het
wrang dat hij vier jaar in de bak
heeft moeten zitten voor iets dat
nu wordt vrij gegeven. „Achteraf
gezien ben ik een pionier ge
weest. Ik was als voorvechter
van vrije porno mijn tijd vooruit.
Ga maar na: in die jaren was De
Lach nog een schunnig blad. Het
zou leuk zijn als minister Kort
hals Altes nu eens zou zeggen:
die meneer De Gier heeft toch
gelijk gehad".
Begrip voor tegenstanders van
vrije porno heeft hij niet. Met ar
gumenten als dat vrouwen tot
medewerking aan porno worden
gedwongen, porno geweld tegen
vrouwen uitlokt dan wel de
vrouw vernedert, veegt hij van
tafel.
Evenals op elk ander gebied
bestaan er in de porno-industrie
criminele toestanden, zegt Wil
lem de Gier. Maar dat betekent
niet dat alles verrot is. „Er wordt
gezegd dat vrouwen worden ge
dwongen. Dat zal misschien eens
gebeuren. Dat is dan een delict,
een schending van de vrije wil.
Voor het grootste deel is het ech
ter een open markt. De vrouwen
willen geld verdienen. Zo simpel
is dat. Daarom gaan toch ook die
duizenden eerbare huisvrouw
tjes op de rug?"
De pornomaker zou niet eens
kunnen werken met vrouwen die
niet willen, zegt hij. „Vrouwen
b(j wie ik enige géne bemerkte,
stuurde ik zelfs weg. Het gaf mij
een onbehaaglijk gevoel als ik
dan vroeg of ze de benen wat ver
der uit elkaar wilden doen. Dan
was het net of we met smerige
dingen bezig waren".
„Dwang vind ik vernederend.
Maar porno op zichzelf vind ik
niet vernederend voor de vrouw.
Waarom? Dan moeten we ook de
lopende band verbieden. Die is
vernederend voor de man".
Stampwerk
„Bovendien zijn miljoenen
mannen de slaaf van hun vrouw.
Er zijn zat vrouwen die hun ke
rels uitbuiten. Zo kan je alles ver
heffen tot een issue. We kunnen
ons ook wel gaan inzetten voor
De bevrijding van de ondrukte
pantoffelheld".
Even later geeft De Gier dat
het er ook wel van af hangt hoe
de vrouw in de seksfilm wordt
gefilmd. „Ik deed het geijkte
stampwerk. Dat is wat anders
dan een vastgebonden vrouw die
door kerels wordt misbruikt. Het
verschil is of je de vrouw als
slachtoffer laat zien of als lustob
ject. Ik heb nog nooit een mooie
vrouw ontmoet die er bezwaar
tegen had als lustobject te wor
den beschouwd. Integendeel".
Hij zegt dat het bewijs nog
moet worden geleverd dat porno
tot geweld tegen vrouwen leidt.
„Het gaat om het stimuleren van
fantasieën. Maar er is nog nooit
onderzocht of met vrije porno
het aantal aanrandingen oploopt.
Bovendien bewijst dat nog niets
omdat veel vrouwen dat soort
dingen niet aangeven. Dan weet
je nog niets".
"Ik heb gevochten voor sek
suele vrijheid op basis van vrij
willigheid. Dat vind ik een on
aantastbaar menselijk recht. Als
mijn buurman het alleen ter wil
le van de voortplanting via een
gat in het hemd wil doen, moet
hij dat weten. Ik zal hem in die
waan laten en niet zeggen dat het
veel smeuiger kan. Maar laat hij
zich niet met mijn benadering
bemoeien".
De benoeming van een voorzitter
van de vierde internationale confe
rentie van de Unido, de VN-organi-
satie voor industriële ontwikke
ling, heeft tot touwtrekken in de
coulissen geleid. Het voorstel van
de industrielanden om de voorma
lige Nederlandse ambassadeur in
Wenen te benoemen, heeft verba
zing en kritiek opgewekt. De con
ferentie, waaraan 129 landen deel
nemen, begint morgen in de Oos
tenrijkse hoofdstad.
Het onderhandelen over het
voorzittersschap behoort tot een
van de vaste agendapunten van in
ternationale conferenties. Meestal
valt het voorzittersschap toe aan de
gastheer. Maar de Oostenrijkers
hebben laten weten van het voor
recht geen gebruik te willen ma
ken.
De Westerse industrielanden
kwamen vorige week met voorma
lig Nederlands ambassadeur in
Wenen, G.W. van Barneveld Kooy,
op de proppen. Maar andere deel
nemers vinden een ambassadeur
'te licht' als voorzitter.
Naar verluidt ondersteunen de
socialistische landen nu het voor
zitterschap van de Roemeense mi
nister van buitenlandse zaken, Ste
fan Andri. Zij proberen ook de
Groep van 77, waarin ontwikke
lingslanden binnen de VN zijn
georganiseerd, achter de tegenkan
didaat te krijgen. Vooral de Afri
kaanse afgevaardigden waren ge
pikeerd door de 'strategische zet'
van het Westen.
Tijdens de vierde conferentie
van de Unido staat de vraag cen
traal hoe de Derde Wereld haar
achterstand wat kan inlopen. Aan
de orde komen kwesties, zoals de
internationale financiering, techni
sche vooruitgang, opleiding, de
energiesituatie maar ook de sa
menwerking tussen ontwikke
lingslanden onderling.
Unido-deskundigen noemen de
zeventien dagen durende confe
rentie de enige internationale bij
eenkomst dit jaar, waar de Noord-
Zuidproblematiek wezenlijk op ta
fel komt.
Afgevaardigden van de Derde
Wereld tonen echter hun twijfels
over de bereidheid van Westerse
industrielanden tot onderhande
len. Het touwtrekken om het voor
zitterschap de afgelopen dagen
heeft de al bestaande scepsis
slechts aangewakkerd.
Confrontatie
Tijdens de laatste Unido-confe-
rentie die in 1980 in de Indiase
hoofdstad New Delhi plaatsvond,
kwamen de ontwikkelingslanden
met voorstellen en verklaringen.
Nu verklaarde de Indiase ambassa
deur Shilendra Koemar Singh, die
in Wenen woordvoerder van de
Groep van 77 is: „Wij zoeken de
confrontatie niet, zoals men ons in
New Delhi voor de voeten heeft ge
worpen. Wij zullen deze keer alle
voorstellen van de industrielanden
aanhoren en dan daarover onder
handelen. Maar tot nu toe is het
slechts slaperig stil in het Noor
den", aldus de ambassadeur.
De laatste vergadering van het
dagelijks bestuur van de Unido in
mei liet ook al iets van de verschil
len tussen Noord en Zuid zien. De
Groep van 77 stelde, dat de indus
trielanden de industrialisatie van
de Derde Wereld alleen maar als
middel zien om hun belangen daar
te vergroten. Het economisch her
stel moet ook leiden tot meer ba
nen en produktie in de Derde We
reld op basis van gelijkheid het
geen nu niet het geval is, aldus de
ontwikkelingslanden.
De industrielanden op hun beurt
stelden, dat de economische groei
automatisch ook zijn vruchten af
werpt voor de Derde Wereld. En
dat men verder het mechanisme
van de vrije markt zijn gang moet
laten gaan. Zonder bemoeienis van
internationale organisaties zou de
nieuwe industriële wereldstruc
tuur vanzelf tot stand komen.
In Wenen moet ook de balans
worden opgemaakt van de beslui
ten, die de deelnemers tijdens de
conferenties in New Delhi (1980)
en in Lima (1975) hebben geno
men. Volgens de Verklaring van
Lima bijvoorbeeld moest de indus
triële sector in ontwikkelinglanden
jaarlijks met negen procent
groeien
Die streefcijfers bleken veel te
optimistisch. De industriële pro
duktie is weliswaar toegenomen dé
afgelopen negen jaar, zo blijkt uit
Uniao-cijfers, maar veel minder
dan verwacht. Unido-deskundigen
wijten dat onder andere aan de
sterk gedaalde grondstofprijzen op
de wereldmarkt en de hoge buiten
landse schulden. Verschillende af
gevaardigden spraken aan de voor
avond van de. conferentie daarom
zelfs over een de-industrialisering
van de Derde Wereld.
Groei
De meeste ontwikkelings
landen hebben de afgelopen jaren
een groei van slechts 0,1 procent
bereikt. De ontwikkelingslanden
zouden verder hun aandeel in de
industriële wereldproduktie moe
ten vergroten, aldus de afgevaar
digden in 1975. In de verklaring
werd als richtlijn aangehouden 25
proc.ent van de waarde van de we
reldproduktie in het jaar 2050.
Vorig jaar bedroeg het aandeel
van de Derde Wereld bijna 12 pro
cent. Dat betekent een toename
van slechts 2 procent sedert Lima.
Zelfs deze groeicijfers geven een
vertekend, te gunstig, beeld. In het
merendeel van de ontwikkelings-
landen is de industriële produktie
van nul en generlei waarde. Bin-j
nen de Derde Wereld is de ontwik-
keling onevenwichtig gespreid.
Slechts vier staten nemen in geld
omgerekend bijna de helft van de
export van industriegoederen voor
hun rekening.
I
Er zijn enkele sectoren waar de jj
Derde Wereld nog iets in de melk
heeft te brokkelen. Uit cijfers van
de Unido blijkt, dat de ontwikke
linglanden bijna de helft van de ge
raffineerde olie leveren. Hun aan
deel op de wereldmarkt schom
melt tussen de tien en twintig pro
cent voor artikelen als voedsel,
dranken, tabak en textiel. Waar
meer technologie vereist is, zoals
bij de produktie van metaalwaren
en machines, laten zij het bijna he
lemaal afweten.
In het voorbereidend rapport
voor de conferentie worden vraag-
tekens achter de tot.pu toe gevolg-
de ontwikkelingsstrategie gezet.
Buitenlandse investeringen of op
export gerichte industrieën blijken
niet te leiden tot economische
wonderen.
Deskundigen van de Unido gelo
ven, dat de nadruk nu meer moet
komen te liggen op samenwerking
tussen ontwikkelingslanden on
derling. De afhankelijkheid van
het Westen wordt minder als ont-
wikkelingsstaten de vraag in eigen
land stimuleren. De samenwerking
en onderlinge uitwisseling biedt
soelaas als de eigen afzetmarkt te I
klein is, aldus het voorbereidend
rapport. In de nieuwe strategie zou
massaproduktie van artikelen die
tot de basisbehoeften van het eigen j
volk kunnen worden gerekend j
prioriteit moeten worden. (IPS)
Driekwart van de in New York
wonende rooms-katholieken
vindt, dat een zwanger geraakte
vrouw zelf in alle vrijheid mag
bepalen of zij abortus wil of niet.
Dat heeft een uitgebreid opinie
onderzoek van de organisatie
'Planned Parenthood' aan het
licht gebracht. Van de onder
vraagde gelovigen was 73 pro
cent die mening toegedaan. Dat
percentage zakt tot 61 bij men
sen die ten minste eenmaal per
week naar de mis gaan.
Het onderzoek ging ook over
de vraag of voorbehoedmiddelen
geoorloofd zijn. Meer dan 90 pro
cent van alle ondervraagden had
geen enkel bezwaar, religieus
noch moreel, tegen het gebruik
daarvan. Bij de trouwe kerkgan
gers was dat 85 procent. Gebruik
van voorbehoedmiddelen door
tieners kreeg 72 procent voor
stemmers onder alle ondervraag
den en 61 procent bij de geregel
de kerkgangers.
Van de 5 miljoen inwoners van
New York City rekenen 1,8 mil
joen zich tot de Rooms-Katholie-
ke Kerk.
Chicago
Dominee J. P. Galbraith van
de Amerikaanse orthodoxe pres
byteriaanse kerk is opnieuw ge
kozen tot voorzitter van het be
stuur van de Gereformeerde Oe
cumenische Synode (GOS), die
deze weken in Chicago haar alge
mene vergadering houdt. Daar
zijn ook Nederlanders bij van
verschillende gereformeerde
stromingen.
De keuze van ds. Galbraith kan
betekenen, dat de vertegenwoor
digers van de Gereformeerde
Kerken in Nederland het in Chi
cago moeilijk krijgen. Sommige
kerken verwijten deze Neder
landse kerk ontrouw aan de gere
formeerde principes en dus ook
aan de uitgangspunten van de
oecumenische synode. Met de
conclusie van het bestuur van de
synode dat de Nederlandse kerk
niet hoeft uit te treden was Gal
braith het vorig jaar niet eens. In
een minderheidsrapport schreef
hij, dat de synode moet kiezen:
óf de Nederlandse gereformeer
den moeten verdwijnen óf de sy
node laat ruimte voor verschil
lende visies op de bijbel. De or
thodoxe presbyteriaanse kerk
kiest duidelijk voor het eerste.
De predikant E. M. Mataboge
van de conservatieve Nederduit
se Gereformeerde Kerk in Afrika
- de zwarte dochterkerk van de
Nederduitse Gereformeerde
Kerk - werd tot eerste onder
voorzitter van de GOS gekozen.
Tot nu toe was hij tweede. Hij
volgt de Nederlander professor
dr. K. Runia (Kampen) op, die nu
werd gekozen tot eerste secreta-
De synode maakte, tegen de
verwachting in, geen bezwaren
tegen deelneming van mevrouw
mr. E. Eikerbout als stemheb
bend lid van de Nederlandse ge
reformeerde delegatie. Verschil
lende kerken binnen de oecume
nische synode erkennen de
vrouw in het ambt niet, zodat
werd gevreesd, dat haar deelne
ming zou worden afgewezen.
Noodzakelijk
De algemene secretaris van de
GOS, dr. Paul Schrotenboer,
pleitte gisteren voor verandering
in de organisatie van de synode.
"De tekenen van crisis zijn over
al in de GOS te vinden", zei hij.
"Een wijziging van de constitutie
is geen wondermiddel en mis
schien onvoldoende, maar wel
noodzakelijk".
(De Gereformeerde Kerken in
Nederland hebben daartoe een
voorstel ingediend. Zij willen
van de GOS, die nü zeer dringen
de adviezen aan de lid-kerken
geeft, een meer vrijblijvende
conferentie van kerken maken.
Sommige lid-kerken wijzen dat
af en willen het gezag van de sy
node naar de lid-kerken toe juist
versterken).
Schrotenboer vond het
'werkelijk teleurstellend', dat
sommige kerken hun kritiek
vooral en soms zelfs geheel op
anderen richten en zichzelf bui
ten schot houden. "Ze zien een
kleine splinter in eigen oog, maar
kunnen de balk in andere ogen
goed onderscheiden". Andere
kerken verweet Schrotenboer, te
veel mee te waaien met de mo
derne theologie, zonder recht te
doen aan inzichten uit het verle
den. "Zo verliezen zij de vaste
grond, die ze in het evangelie
kunnen vinden".
Boedapest
Voor de eerste keer zal de Lu
therse Wereldfederatie worden
geleid door een kerkleider uit
Oost-Europa. Het is de 65-jarige
Hongaar Zoltan Kaldy, sinds
1958 leidend bisschop van de
Evangelisch-Lutherse Kerk van
Hongarije (half miljoen leden).
De algemene vergadering van de
federatie in Boedapest handhaaf
de daarmee de gewoonte om de
nieuwe voorzitter voor de ko
mende zeven jaar te kiezen uit de
kerk die gastvrouw was voor de
ze vergadering.
Kaldy - opvolger van de Tan-
zaniaanse bisschop Josiah Kibi-
ra - verklaarde, dat hij de verdie
ping van het theologische werk
van de wereldfederatie voor de
komende jaren heel belangrijk
vindt. In een gesprek met journa
listen keerde hij zich tegen 'mo
dieuze oppervlakkigheid' in de
theologie-beoefening.
Kaldy is voorstander van meer
medewerkers uit socialistische
staten en Oosteuropese landen
op het hoofdkwartier van de Lu
therse Wereldfederatie in Genè-
ve. Hij heeft in de loop der jaren
meer kritiek opgeroepen door
zijn buigingen naar Moskou dan
door zijn lidmaatschap van het
Hongaarse parlement, waarvan
meer bisschoppen lid zijn. Zo
noemde de Hongaarse bisschop
in 1980 de Russische aanwezig
heid in Afghanistan een 'neder
laag voor het kapitalisme'.
Hervormde Kerk: beroepen
te Wijk (bij Heusden) H. Visser
Katwijk aan Zee:
