Gezinszelfmoord
een doodnormale
zaak in Japan
De eenzame
strijd van
Hiroshi
Shinagawa
- 6
E3
Ol
1
EXTRA
"Saterdag 28 JULI 1984
St
Er gaat geen week
voorbij of er is in
Japanse kranten wel
een bericht over
gezinszelfmoord te
vinden. Hiroshi
Shinagawa (68) vindt
het welletjes. "Het is
kindermoord. Ik vind
het onze slechtste
nationale eigenschap".
Maar ook dan kan hij niet altijd
helpen, omdat het aantal plaatsen
in zijn opvanghuis beperkt is.
Dan brengt Shinagawa ons naar
zijn troetelkindje: een nieuwe de
pendance, die begin mei officieel is
geopend. Een kleine vallei, waar
barakachtige huizen zijn gebouwd.
Het goedkoopste van het goed
koopste, allemaal betaald uit vrij
willige giften en de opbrengst van
zijn boeken. Want aan dit project
verleent de overheid geen enkele
steun. Hier zijn 'weeskinderen' on
dergebracht, van wie de ouders
nog in leven zijn. Maar die zijn on
dergedoken, zonder vaste woon- of
verblijfplaats, op de vlucht voor
woekeraars bij wie zij hopeloos in
het krijt staan. De kans is groot dat
deze kinderen hun ouders nooit
meer zullen zien.
Problemen met schulden zijn vaak
de achtergrond voor gezinszelf
moord. In Japan is het moeilijk om
geld te lenen bij een gewone bank.
Des te gemakkelijker is het krediet
te krijgen bij de talloze geldschie
ters die onder de naam 'sarakin'
(een samentrekking van sararimen
kantoorklerk en kin geld) ope
reren. Een paar duizend gulden is
zo geleend, en als iemand meer no
dig heeft, kan hij bij verschillende
van de in totaal 220.000 concurre
rende kantoortjes aankloppen. De
'sarakinbankiers' hebben zo hun
eigen methoden om er zeker van te
zijn dat hun geld terugkomt, inclu
sief de rente die gemiddeld 60 tot
70 procent per jaar bedraagt.
Overval
Niet zelden raken mensen zo ver
strikt in hun schulden, dat zij meer
moeten lenen om de gaten van eer
dere leningen te kunnen dichten.
Een hoofdagent pleegde enkele
maanden geleden een bankover
val, omdat hij maandelijks onge
veer 500.000 yen (ongeveer 7000
gulden) moest afbetalen, van een
netto inkomen van 450.000 yen.
Het hele land ontstak in kortston
dige woede en de verantwoordelij
ke minister zag zich genoodzaakt
de natie zijn nederige excuses aan
,te bieden. Maar de ellende met sa-
rakin-leningen eens grondig aan
pakken is te veel gevraagd. Het
enige dat de overheid doet, is
stapsgewijs de maximum-rente
verlagen, naar uiteindelijk 40 pro
cent per jaar, nog altijd een woe
kerrente, zeker in vergelijking met
de traditioneel lage rente van de
banken.
Geen wonder dat 813 Japanners
zich in de laatste zes maanden van
het vorig jaar van het leven heb
ben beroofd, omdat zij geen moge
lijkheid meer zagen om de te hoog
opgelopen schulden af te betalen.
Daarnaast doken in diezelfde pe
riode 7932 mensen onder om aan
de geldschieters te ontkomen. Om
nog maar te zwijgen vdn de huis
vrouwen die door met de sarakin-
bureaus gelieerde zware jongens
worden gedwongen bij te verdie
nen als 'torukujo', (Turks badmeis-
je), de populairste vorm van prosti
tutie.
Voor de grote stromen zwart geld
is het halfcriminele sarakin-circuit
een uitkomst. Voor de consumen
ten, die dagelijks gek worden ge
maakt met nieuwe en 'onmisbare'
snufjes is de verleiding van gemak
kelijk geld soms te groot.
Levend
Intussen blijft Japan gebiologeerd
door het verschijnsel zelfmoord,
zoals het dat al eeuwenlang is. Te
levisiedrama's houden de traditie
levend. Ongewild stimuleren zij
het waanidee dat zelfmoord het
meest eerzame antwoord is in uit
zichtloze situaties, en dat je kinde
ren 'uit liefde' kunt vermoorden.
Bijna niemand maakt zich er druk
over, opvoeders noch de smaakma
kers van de publieke opinie. Wie
buiten de boot valt, wordt niet bin
nengehaald maar aan zijn lot over
gelaten. En de mensen in de boot
kijken gefascineerd toe hij zij lang
zaam verdrinken.
Isamu, Fusae en Koichi werden op
de eerste verdieping gevonden, ter
wijl dochter Naomi beneden lag,
met een van achteren ingeslagen
hoofd. Had zij geprobeerd weg te
lopen? Het bericht gaat verder:
„Vlakbij lag Isamu Ono met zijn li
chaam tegen de grond gedrukt,
met een stroom bloed uit zijn keel.
"Naast hem lagen een met bloed be
dekte honkbalknuppel en twee
keukenmessen. Ono had ook sne
den aan zijn linkerpols, hoofd en
maag, kennelijk aarzelende pogin
gen tot zelfmoord, voordat hij zijn
keel doorsneed".
In het huis werd ook een bood
schap gevonden, gericht aan de
baas van Isamu: „Het briefje aan
Yoshida werd aangetroffen in een
kast op de kamer naast de slaapka
mer. Het was geschreven met een
vulpen op een blaadje uit een bloc
note, en zei onder meer: "Vergeef
mij alstublieft mijn onverantwoor
delijkheid. Ik pleeg zelfmoord".
Genegenheid
Hoewel zelfmoord in Japan statis
tisch niet vaker voorkomt dan in
veel andere industriële naties (wel
bijna twee keer zoveel als in Neder
land) is de belangstelling ervoor
nergens zo groot als hier. Dat is
niet iets van vandaag of gisteren.
In de erecode van de samurai
neemt de rituele zelfmoord (seppu-
ku, soms aangeduid met harakiri)
een belangrijke plaats in.
In de oorlog werd de moed gepre
zen van de kamikazepiloten die
zich met vliegtuig en al op de vij
and stortten, tot meerdere eer en
glorie van de keizer. Er is ook een
romantische variant van geliefden
die elkaar niet mogen beminnen
(meestal omdat de ouders geen
goedkeuring geven) en vervolgens
besluiten tot de dood en 'het voor
eeuwig samenzijn'. De ongelukki-
gen binden de onderarmen tegen
elkaar met een rood lint en plegen
vervolgens gezamenlijk zelfmoord.
Merkwaardig genoeg wordt de mo
derne gezinszelfmoord aangeduid
met hetzelfde woord shinjuuals
de zelfmoord van geliefden. Televi
siepersoonlijkheid Kenji Suzuki
legt uit dat de term zoiets betekent
als „sterven, maar onze harten zijn
samen". Het is een schokkende er
varing om de beroemdste presen
tator van Japanse praatprogram
ma's zijn mening te horen geven
over het verschijnsel gezinsmoord.
„Soms komen hier buitenlan
ders om ons te vertellen dat we
geen walvissen mogen doden.
Maar wanneer komt er eens ie
mand hier om te zeggen dat we
Dnze eigen kinderen niet moe
ten vermoorden?" Hiroshi Shi-
fiagawa is vader van honderd
weeskinderen en nog eens
jachtig ouden van dagen. Van-
it zijn doe-het-zelf weeshuis
Maebashi, 120 kilometer bo-
kren Tokio, heeft hij de strijd
aangebonden met de 'gezins
zelfmoord', een merkwaardige
Japanse gewoonte waarbij ou
ders hun kinderen meenemen
naar de andere wereld.
Shinagawa is niet direct een door-
mee Japanner. De flaptekst van
een van de boeken, die hij heeft ge
schreven om zijn weeshuis draai
ende te kunnen houden, vermeldt
dat hij 68 jaar is. Niet te geloven. Je
zou hem hoogstens 50 geven, en-
dan zou je nog zeggen dat hij er
jong uitziet voor zijn leeftijd. Zijn
onbekommerde uiterlijk en zijn
longensachtige manier van doen
kom je in Japan maar heel zelden
*tegen. Maar hij is vooral on-Japans
omdat hij zich zo volledig inzet
voor anderen, en dan niet om er
fiets voor terug te krijgei
icht ife i
„In het begin dacht ik net als alle
Japanners, dat het niet zo vreemd
is dat ouders die zelfmoord plegen
hun kinderen ook doden. Maar nu
zie ik het gewoon als kindermoord.
Ik vind het onze slechtste nationa-
^kle eigenschap". Ongeveer zeven
^■aar geleden begon Shinagawa met
^■het uitknippen van kranteberich-
jHtcn over gezinszelfmoorden. Hij
^haat twee plakboeken zien, die zijn
Jivolgeplakt met dergelijke knipsels.
„Het ergste voorbeeld is dit hier.
Negen mensen tegelijk. De ouders
belden hun dochter op, die al was
getrouwd, om mee te doen. Zij was
nummer negen".
Bericht
Er gaat geen week voorbij of er
staat wel een voorbeeld in de
krant. Een paar honderd gevallen
per jaar. Het televisiejournaal
zoomt in op een auto die ergens in
het bos staat geparkeerd. Alle ga-
kieren zijn akelig zorgvuldig
dichtgeplakt met tape. Langzaam
volgt de camera de tuinslang die de
dodelijke uitlaatgassen naar de
slachtoffers voerde. Dan verschij
nen de namen van de vader, de
moeder en de kinderen.
Zomaar een bericht uit de Asahi
Shimbun. „Een 39-jarige fa-
brieksmanager van een metaalver
werkend bedrijf in Tokio heeft zijn
vrouw en twee kinderen met een
honkbalknuppel doodgeslagen en
pleegde daarna zelfmoord door
zijn keel door te snijden... Dood
zijn Isamu Ono (39), zijn vrouw Fu
sae (36), hun dochter Naomi (13) en
zoon Koichi (11)". De krant kan er
niet genoeg van krijgen en brengt
de lezers volledig op de hoogte van
het bloedige tafereel dat de politie
aantrof in de woning van de Ono's.
Zomaar een bericht: een 39-jarige fabrieksmanager heeft zijn vrouw en twee kinderen met een honkbalknuppel
doodgeslagen en daarna zijn keel doorgesneden. Shinagawa leest het in de krant van gisteren.
a Hiroshi Shinagawa met enkele kinderen, die hij van de dood gered heeft.
door Ruud Kreuzer
Hij is tien minuten geanimeerd aan
het woord, zonder ook maar een
keer de indruk te wekken dat het
om iets verkeerds gaat. Hij ver
klaart en geeft uitleg over de unie
ke Japanse gezinsband. „In Japan
hebben we sterke hiërarchische re
laties. Dus zien veel ouders hun
kinderen als hun bezit. Op die ma
nier hebben Japanners een hechte
band met hun kinderen. Dit soort
genegenheid bestaat niet in Euro
pa of Amerika".
Verbaasd
Later blijkt de houding van Suzuki
niet zo uniek. De meeste Japan
ners die ik vraag naar hun ideeën
over gezinszelfmoord, zijn enigs
zins verbaasd als ik daar een thema
van gesprek in zie. Heel gewoon,
niets bijzonders. Dat gevoel be
staat tot en met de rechterlijke
macht, die doorgaans mild oor
deelt over ouders (speciaal moe
ders) die hun kinderen hebben ver
moord, maar die bij zichzelf niet
verder kwamen dan een mislukte
poging.
Suzuki vervolgt: „Japanners heb
ben zulke sterke familiebanden,
dat zij er zelfs niet over denken om
andermans kinderen te adopte
ren". Japan mist een charitatieve
traditie. Zomaar anderen helpen
past niet in het nauwkeurig voor
geschreven stelsel van geven en
nemen.
Japanners vergelijken hun gezin
het liefst met de onbestemde
warmte van de moederbuik, een
ideaalbeeld dat weinig overeen
komst vertoont met de werkelijk
heid. De meeste gezinnen zijn een
merkwaardig mengsel van verstik
kende (moeder)liefde en het volko
men langs elkaar heen leven van
ouders onderling en kinderen. Te
gelijk is er nergens zo'n sterk ge
voel dat de band tussen ouders en
kinderen uniek en onvervangbaar
is. Ouders die een einde aan hun
leven willen maken, gaan er auto
matisch van uit dat niemand de
zorg voor hun kinderen ooit zou
kunnen of willen overnemen.
Noodkreten
Vandaar de eenmansactie van Hi
roshi Shinagawa. Ouders met zelf
moordplannen roept hij op hun
kinderen te sparen en desnoods bij
hem te brengen. Dat levert gemid
deld vijf telefoontjes per dag op uit
het hele land. Stuk voor stuk nood
kreten van mensen die nergens an
ders terecht kunnen. De meesten
kan hij via de telefoon overreden
om geen zelfmoord te plegen, maar
de moeilijkste gevallen nodigt hij
uit om naar Maebashi te komen.
AFVOERBUIS VERSTOPT!
Bel 071-132481 Wij komen direct! Dag en nacht, geen slopen ol bi
scherp tarief, ruime ervaring in het ontstoppen, repareren
Afvoerspecialist Webaco. Langestraat 9. Leiden
Loodgietersbedrijf
A. BARENDSE ZN. BV
25 Jaar 'n vertrouwd adres voor repareren, vernieuvypn van dakbedekkin
gen (schriftelijke garantie). Erkend gas waterlitter Vraag vn|bli|vende
prijsopgave. Leliestraat 44. Leiden. Tel. 071-141771 ot 891555.
AFVOER VERSTOPT?
Bel Barthen bv.
TEL. 071-141665.
Voor al uw rioleringswerk. Ook ass. bij subsidieaanvraag!
Voor elek. install, mat. en een goed
advies. Techn. bur. van der Born
bv. Leiden Watermolen 10 (Me-
renwijk). Tel. 215215.
Zelfstandige
AANNEMER
(rekening aftrekbaar) voor grote en
kleine verbouwingen. Tevens ook
kleine klusjes. Van den Berg. Tel.
071-124313.
SCHILDERWERK?
SCHELVIS
Tel. 071-210673.314667
CORPEL
"Alleen voor het betere meubel"
Voor al uw stotleerwerk van antiek
tot modern en losse kussens.
Vraag vrijblijvend prijsopgaaf. Be-
eefd aanbevolen: Corpel. Oude
Rijn 28. Leiden. Tel. 071-123431
Mooi weer kan Frebouw u met ge
ven. Maar 1e klas vakwerk (ook tij
dens de bouwvakvakantie) wel!
Aannemers- en loodgietersbedrijf
"FREBOUW"
071-760059.
"NIEUW ONDER DE BOOMPJES"
In/verkoop 2e hands goederen en fietsen. Nieuwstraat 38. Leiden. Tel
071-134066. Dagelijks geopend vanaf 12.00 uur.
HAMEX
KOOPT ALLES
lel. 071-414029
T.k. moderne, donkerbr., lere
zitsbank (losse kussens), i.z.
Inl. 071-175989.
Te koop een 3-zits bankstel en 2
fauteuils met tafel met plavuizen,
127x66 cm; Etna gasfornuis. Tel.
071-767740.
Fouten in Sleuteltjes die zijn ont
staan door onduidelijk handschrift
van de opdrachtgever, kunnen
door ons niet worden gecompen-
Te koop bar. 4 stoelen, t.v.-kast
theewagen. Alles in noten. Pr
n o t k. Gorterstraat 59b Tel. 071-
126353.
T.k a nette eethoek. rechthoekig,
hout met formica blad en 4 beklede
stoelen, bruin-beige. Pr n.o.t.k.
Tel. 01714-3243.
Te koop 2-delig man;
bel. 1 Vi jr oud Pr. n.o
217430.
Foto, film en video
BmB
LUCAS WITTE FOTOGRAFIE
vernieuwend....verjongend ...verbluffendWedden? Tel. 071-214953.
T.k.a. Horror filmscript, t.e.a.b. 071-765412 na 18 00 uur.
Kunst en antiek
ANTIEKBOERDERIJ ALMONDEHOEVE
Honderden brood-, glaskasten, eethoeken, enz. Zonder tierelantijnen, ei
ken, blank grenen. Spaans. Veel klein antiek. Almondeweg 2, Oegst-
geest. Tel.tijden 10-21 uur, tel. 071-172757. Koopavond
GEVERSHOF
LAMPEN
Ruim gespecial. in ouderwetse ver
lichting. Tevens hét adres voor an
tieke boerenmeub. Grote blankgre
nen aid. Geversstr 63b, Oegst-
geest. Koopav. tel. 071-170227.
HILLEGOM
Honderden gezellige meubelen in
vele houtsoorten tegen betaalb.
prijzen. Ook kleinantiek. Hillegom
Antiek, Leidsestraat 122. Dagel.
geop. Koopavond 02520-20993.
'T KOETJE
antiek grenen meubelen; buffet
kasten; commodes; eethoeken
1650,-. Dorpsstr. 51a Oegstgeest.
Alleen 's middags geopend 071-
176406.
Een Sleuteltje
In de rubriek
Watersport'
Vaartuigen
Bel 071-143545
Muziek, radio en t.v.
Q0
VAN DER GREFT T.V. SERVICE
snelle en vakkundige reparatie van televisie-audio en video. Inkoop
verkoop van nieuwe en gebruikte t.v.-toestellen Gerrit Doustraat 27 Lei
den Tel. 120310 Open ma t/m vr. 9-12.30 en 13 30 tot 17 30 uur
NWE PIANO'S
10 jaar volledige garantie, 50%
korting
J. VAN URK
Sinds 1898. Westersingel 42. Rot
terdam. 010-363500.
Te koop een monofone Roland
synthesizer. 100 W. basbox 100W
gitaarversterker. Fretloze bas en
electr, Ibanez gitaar. Toshiba in
stallatie. Tel. 01718-23197.
Te koop aangb. ktv 7 i
175,- of evt. te ruilen v
Tel. 071-313538
i. Vr.pr.
Gezocht: all-round drummer v
Tel. 01719-11189
KTV OF RADIO
defect. Bel 414060 voor een snelle
service. Tevens verkoop van diver
se occasions. Atjestraat 100 Lei-
Voor al uw feestavonden: trio
THIRD MAN
Tol. 071-133472
500,- VOORDEEL
bij aankoop van Walker-vouwwagens
KAMPEERCENTRUM DE JONG
De Zilkerduinweg 390. De Zilk/Hillegom, tel. 02520-17717
T.k.a. tourcaravan, 3 pers. incl.
voortent, gasfles, elektr. aansl.
chem toilet, pr. 1500,-. is ri|klaar,
tel. 071-214212
OCCASIONS
Diverse mooie gebruikte toercara-
vans en vouwwagens, nu tegen
aantrekkelijke pnjzen. De laatste
modellen Burstner 1984 en tal van
accessoires, voortenten, luifels etc
Dit alles te zien bij uw specialist
Campo Caravans Teylingerlaan
74. Sassenheim 02522-12597. s
maandags gesloten.
t k a. vouwwagen combi-camp
1000,-. Veldzichtstr. 15, Zoeter-
woude.
iedereen leest
de krant
altijd en overal.
