Weer
impasse
EG-overleg
c
Mozambique krijgt greep op verzet
Tindemans verbiedt uitvoer techniek
Engeland blijft dwarsliggen
J
111
Engels rapport:
'Jeugdkanker gevolg
uitstoot kernafval'
Beregovoy:
inflatie
bestrijden
Raket treft
ambassade
Sowjet-Unie
Helft kosten
VS-defensie
naar Europa
Nieuw kabinet
in Luxemburg
Tamil-leider
doodgeschoten
Britse minister:
Argentinië schuldig
aan mislukt overleg
'Sowjet-Unie wil gegevens voor maken raketten'
1984 ZATERDAG 21 JULI 1984
Buitenland
paginAsj.
BRUSSEL (ANP) - Ongeveer 24 uur aan één stuk praten in Brussel over de problemen
met de Europese begrotingen voor 1984 en 1985 heeft niet tot een oplossing geleid. De
Europese Budgetraad (ministers van financiën) is gisteren dan ook uiteen gegaan zonder
besluiten genomen te hebben. Het gesprek over het zoeken naar oplossingen voor de
problemen is stukgelopen op Britse koppigheid en onwelwillendheid.
LONDEN (UPI) - Er is een waar
neembaar verband tussen radioac
tieve uitstoot van een fabriek voor
de opwerking van kernafval in het
noordwesten van Engeland en
sterfgevallen van kinderen die in
de omgeving van de fabriek woon
den. Een officiële commissie van
onderzoek zegt dit een rapport dat
zij in opdracht van de regering
heeft opgesteld. Het rapport, waar
van bijzonderheden zijn uitgelekt,
wordt volgende week gepubli
ceerd.
Het onderzoek begon eind vorig
jaar nadat een televisiedocumen
taire de aandacht had gevestigd op
het abnormaal hoge sterftecijfer
van kinderen in de omgeving van
de Sellafield-fabriek, die op slechts
lenkele kilometers van het aan de
Ierse Zee gelegen dorp Seascale
staat. De commissie bevestigt in
haar rapport dat de makers van de
documentaire niet hebben over
dreven. In Seascale overleden in
de afgelopen 25 jaar 11 kinderen
beneden de 18 jaar aan bloed- of
beenmergkanker. Dat is bijna 10
maal zo hoog als het landelijk ge
middelde. De commissie, onder
voorzitterschap van sir Douglas
Black, president van het Brits Me
disch Genootschap, beveelt aan
een diepgaand onderzoek in te stel
len naar het gevaar van radioactie
ve besmetting door de fabriek.
Een woordvoerder van het be
drijf verklaarde gisteren dat er
geen bewijs is dat er verband be
staat tussen de kankergevallen en
de radioactieve lozingen van de fa
briek in de Ierse Zee. Ook in ande
re delen van het land komen gebie
den voor waar het percentage lij
ders aan diverse vormen van deze
ziekte hoger is dan normaal, zei hij.
De installatie van Sellafield,
voorheen bekend onder de naam
Windscale, bewerkt verbruikt ura
nium van kernreactors tot pluto
nium. Dit uiterst giftige element,
dat een zeer sterke radioactieve
straling bezit, kan weer door kern
centrales gebruikt worden, maar
het is ook het hoofdbestanddeel
van kernwapens. Bij de opwerking
komt afval vrij dat sterk radioactief
is Sinds de jaren vijftig heeft het
Sellafield dit afval in de Ierse Zee
geloosd. Milieubeschermers zeg
gen dat dit afval op de kust terecht
gekomen is.
Vorig jaar waarschuwde de over
heid het publiek het strand in de
wijde omgeving van Seascale te
mijden omdat door een fout bij
schoonmaakwerkzaam heden aan
de installatie van Sellafield een
hoeveelheid radioactief slib in zee
terecht was gekomen.
In de Windscale-centrale deed
zich in 1957 een ernstig ongeluk
voor toen door brand in een reactor
een wolk radioactieve stof ont
snapte.
De commissie-Black doet de
aanbeveling iedereen die sinds
1950 in Seascale is geboren op kan
ker te laten onderzoeken. Zij advi
seert voorts de ouders te vragen
hoe vaak hun kinderen op het
strand spelen en hoeveel vis en an
dere uit de Ierse Zee afkomstige
produkten zii eten.
Nog maar enkele weken nadat de
negen, op de Europese topconfe
rentie van Fontainebleau, Enge
land ver tegemoet gekomen waren
voor wat betreft het probleem dat
de Britten hebben met hun betalin
gen aan de EG-kas, is Londen dus
opnieuw dwars gaan liggen.
Nu de raad er niet is uitgekomen
besloten de kwestie opnieuw te
bespreken op de bijeenkomst van
ministers van buitenlandse zaken,
volgende week maandag en dins-
'n Brussel. Vindt men daar ook
VREDE De president van El Sal
vador, José Duarte, heeft de Euro
pese Gemeenschap gevraagd te
helpen de vrede in Midden-Ameri-
ka te bevorderen door de economi
sche hulpverlening te vergroten en
daarmee democratie naar zijn door
oorlog verscheurde land te „expor
teren".
Duarte bezoekt een aantal Euro
pese hoofdsteden. Hij was reeds in
Bonn en Parijs. Gisteren had hij in
Brussel een onderhoud met de
voorzitter van de EG-commissie,
Gaston Thorn. Later op de dag
sprak hij met premier Wilfried
Martens en minister van buiten
landse zaken Leo Tindemans.
PARIJS (RTR) - De nieuwe minis-
van financiën van Frankrijk,
Pierre Beregovoy, heeft gisteren
bij het aanvaarden van zijn minis
terspost duideljik laten weten dat
hij de inflatie en het tekort op de
begroting wil verminderen. „Niets
schadelijker dan blijvende en
groeiende tekorten. Daar moet te
gen worden gestreden en de strijd
tegen de inflatie moet voortgaan",
betoogde de nieuwe bewindsman.
Beregovoy, die minister Delors
heeft opgevolgd en onder premier
Mauroy minister van sociale zaken
geniet in Frankrijk bekend
heid wegens het feit dat hij de gro
te tekorten die de sociale voorzie
ningen in Frankrijk hebben ver
oorzaakt heeft weten doen om
slaan in hun tegendeel. Nu staat hij
de moeilijke taak de begro
ting in evenwicht te krijgen.
BEIROET (Reuter/AFP) - De am
bassade van de Sovjet-Unie in Bei
roet is gisteravond met een raket
beschoten. Deze explodeerde te
gen een muur van het gebouw.
Volgens de politie werd vermoede
lijk alleen materiele schade aange
richt. Er was personeel in de am
bassade, maar dat weigerde de po
litie toe te laten.
Mogelijk houdt de aanslag ver
band met het deze week plaatsvin
dende bezoek aan de Sovjet-Unie
Nabih Berri, leider van de Sji'i-
tische moslem Amal-militie en lid
van de Libanese regering van „na
tionale eenheid".
NEW YORK (DPA) - Meer dan de
helft van de Amerikaanse defensie
begroting wordt uitgegeven aan de
verdediging van West-Éuropa in
NAVO-verband. Tot deze conclu
sie zijn het ministerie van defensie
en de „rekenkamer" van het Ame
rikaanse Congres los van elkaar ge
komen. De „New York Times"
heeft gisteren delen van de rappor
ten gepubliceerd.
Het Pentagon heeft becijferd dat
in het begrotingsjaar 1984/85 (dat
op 1 oktober begint) 177 miljard
dollar (circa 570 miljard gulden) op
de totale begroting van 306 miljard
dollar (985 miljard gulden) uitge
trokken is voor uitgaven in NAVO-
verband. Hiermee gaat 58 procent
van het totale budget van het Pen
tagon op aan Amerikaanse militai
re instellingen en ihrichtingen in
West-Europa en voor troepen en
uitrusting die in geval van nood
binnen korte tijd naar Europa wor
den overgevlogen.
geen oplossing dan zal er een extra
Europese Budgetraad gehouden
worden op 6 en 7 september.
Het probleem voor dit jaar is dat
naar berekeningen van de EG-
commissie er nog een bedrag van
5,21 miljard gulden tekort zal zijn
als alle financiële middelen waar
over de Gemeenschap voor dit jaar
beschikt zijn uitgeput. In Brussel
zijn negen EG-lidstaten plus de
EG-commissie het er nu wel over
eens geworden dat dit tekort terug
geschroefd kan worden tot 3,25
miljard gulden. Maar het Verenigd
Koninkrijk blijft erbij dat de Ge
meenschap het maar moet doen
met het geld dat officieel beschik
baar is en dat daar geen cent bij
mag komen.
Als er op den duur toch een be
sluit zou vallen voor een bijbeta
ling door de EG-lidstaten van een
bedrag van 3,25 miljard gulden dan
zal ons land zo'n kleine 200 miljoen
gulden bij moeten storten, in
plaats van de 150 miljoen waarmee
minister Ruding al rekening heeft
gehouden.
Omdat men echter nu ook al ziet
aankomen dat er volgend jaar on
voldoende financiële middelen zul
len zijn, werd in de Europese Bud
getraad in Brussel een poging on
dernomen om tot een wat huichel
achtige oplossing te komen. Die
zag er ruwweg als volgt uit: men
wilde verklaren dat de EG in 1985
moet toekomen met het geld dat
wettelijk voorhanden is en tegelij-
"kertijd zeggen dat als er toch een
tekort zal ontstaan er maar op of
andere manier bijbetaald moet
worden. Het is niet gelukt om een
verklaring te maken waarin die
twee tegenstrijdigheden verenigd
werden.
Wel zijn negen EG-lidstaten en
de commissie het er in principe
over eens geworden dat de begro
ting voor volgend jaar een bedrag
van 66 miljard gulden moet omvat
ten.
De EG-commissie is diep teleur
gesteld over het uitblijven van be
sluiten in de Europese Budget
raad. Als gevolg daarvan, aldus de
EG-Commissie, ontbreekt het de
EG nu nog altijd aan de noodzake
lijke middelen voor het uitvoeren
van beleid waartoe ze zelf besloten
heeft en aan geld voor het normale
functioneren van de EG gedurende
het lopende en het komende jaar.
De commissie is van mening dat
goedkeuring van een aanvullende
begroting voor 1984 absolute prio
riteit heeft.
Paul de Keersmaeker, de Belgi
sche staatssecretaris voor Europe
se zaken heeft vrijdag scherpe kri
tiek geoefend op de huidige gang
van zaken in de Europese Gemeen
schap. „De solidariteit in de EG ge
raakt steeds meer zoek en ze wordt
vervangen door afspraakjes van de
grote en machtige lidstaten. De
grote landen laten met die praktijk
geen ruimte meer voor consultatie
en het vinden van compromissen",
zo zei hij in een gezelschap van
journalisten die hij had uitgeno
digd in zijn woonplaats Kobbe-
gem.
LUXEMBURG (AFP) - Luxem
burg heeft een nieuw kabinet. Dit
is tot stand gekomen nadat de so
cialisten de verkiezingen half juni
hebben gewonnen.
Premier van de christelijk-socia-
le/socialistische coalitie is de
christelijk-sociale Jacques Santer,
minister van financiën in het vori
ge kabinet en opvolger van de 70-
jarige Pierre Weber, demissionair
premier sinds 18 juni.
COLOMBO (AFP) - Een van de
leiders van de Tamil-onafhanke-
lijkheidsbeweging op Sri Lanka is
onlangs in het noorden van het
land door veiligheidstroepen ge
dood. Dit is gisteren officieel ver
nomen in Colombo.
Ranjan Lala werd beschouwd als
de „nummer drie" van de groep
Tamil-tijgers, een van de actiefste
bewegingen die strijdt voor een on
afhankelijke Tamil-staat in het
noorden en oosten van het eiland.
De late identificatie van het lijk
door familieleden van Lala kan het
gevolg zijn van het feit dat Tamil-
militanten de dood van een van
hun leiders niet willen toegeven, zo
verluidde in officiële bron.
LONDEN (DPA) - De Britse mi
nister van buitenlandse zaken, Sir
Geoffrey Howe, heeft gisteren Ar
gentinië de schuld gegeven voor
het mislukken van de eerste ge
spreksronde tussen vertegenwoor
digers van beide regeringen sinds
de Falklands-oorlog.
Beide delegaties, die met Zwit
serse en Braziliaanse bemiddelaars
in Bern waren bijeengekomen,
braken het overleg donderdag
avond af na 13 uur van besprekin-
SLACHTOFFER - Het 21-e slacht
offer van de Amerikaanse massa
moordenaar James Huberty is
donderdag in San Ysidro in Cali-
fornië overleden aan de kogelwon-
den die het had opgelopen.
De politie had intussen nog
steeds geen aanwijzingen omtrent
de beweegredenen van de 41-jarige
uiteindelijk door een politieschut-
ter doodgeschoten werkloze bewa
ker James Huberty voor het aan
richten van het ergste bloedbad
van deze aard uit de Amerikaanse
misdaadgeschiedenis.
Mevrouw Joan Kroc, weduwe
van Ray Kroc, oprichter van de ke
ten van McDonalds-eethuizen in
één waarvan de schietpartij plaats
had, heeft 100.000 dollar geschon
ken aan een fonds voor de nabe
staanden van de slachtoffers.
In Berlijn is gisteren het feit herdacht dat Claus Schenk Graf von Stauffenberg precies veertig jaar geleden een
aanslag pleegde op Adolf Hitler. Een kleinzoon, Gottfried von Stauffenberg rechts) legde samen met Franz von
Schwerin een krans bij het voormalige hoofdkwartier van de Wehrmacht in de straat die naar Stauffenberg is
vernoemd. Helmut Kolh was een van de sprekers tijdens de ceremonie. (foto anp>
BRUSSEL (Reuter) - De Sovjet-
Unie probeert hoogwaardige Bel
gische technologie in handen te
krijgen om daarmee kernraketten
te fabriceren. Dit heeft de Belgi
sche minister van buitenlandse za
ken in het parlement gezegd.
Leo Tindemans legde de Senaat
uit waarom hij de uitvoer naar de
Sovjet-Unie had tegengehouden
van een boor- en freesapparaat
door de firma Pégard. Tegen dit
optreden van de regering in Brus
sel hebben arbeiders en regionale
politici luid geprotesteerd.
Volgens Tindemans heeft CO-
COM, het in Parijs gevestigde co
mité dat toezicht houdt op de uit
voer van strategische goederen aan
communistische landen, zijn fiat
heeft onthouden aan de overeen
komst ter waarde van ruim zes mil
joen gulden, waarmee Pégard ge
hoopt had een goede ingang te vin
den op de Sovjetmarkt.
„De Belgische autoriteiten be
schikken over duidelijke aanwij
zingen dat het leger van de Sovjet-
Unie de uiteindelijke gebruiker
van deze produkten van Pégard
zou zijn. Ze waren bedoeld voor ge
bruik bij de aanmaak van raketten
als de SS-20 en de SS-21", aldus de
Belgische bewindsman.
Het ministerie van economische
zaken had abusievelijk een voorlo
pige uitvoervergunning afgegeven,
aldus Tindemans die zei dat zijn re
gering zal proberen in het Westen
een koper te vinden voor deze pro
dukten van Pégard.
Premier Wilfried Martens ver
klaarde dat de Belgische regering
met Moskou wil praten over een
verzoek van de Sovjetunie om Bel
gische hoog-technologische goede
ren. Op een persconferentie zei de
eerste-minister: „Ik heb het minis
terie van buitenlandse zaken ge
vraagd de noodzakelijke diploma
tieke contacten te leggen".
De woordvoerder van Martens
zei dat de regering nog niet beslist
heeft of ze uiteindelijk een export
vergunning zal afgeven.
Het stedelijk bestuur van Anden-
ne, waar de fabriek van Pégard
staat, heeft alle festiviteiten rond
de Belgische nationale feestdag,
vandaag, geschrapt uit protest te
gen het uitvoerverbod.
De gemeente Andenne, met
9.000 inwoners in Wallonië gelegen
op ongeveer 50 km ten zuiden van
Brussel, eist dat de regering uiter
lijk maandag alsnog de uitvoerver
gunning afgeeft. Gebeurt dit niet,
dan is Pégard bang dat ze de fa
briek moet sluiten wat het ontslag
tot gevolg zou hebben van 200
gen. Minister Howe verklaarde in
het Lagerhuis dat vo/o/r het over
leg overeenstemming bestond over
hoe de omstreden kwestie van de
soevereiniteit van de Falklands- of
Malvinas uit de weg zou worden
gegaan: de Argentijnen zouden
hun eis tot soevereiniteit uiten, en
de Britten zouden deze eis afwij
zen. Daarna zouden beide landen
spreken over andere zaken die van
belang zijn voor de toekomstige
verhouding tussen Argentinië en
Groot-Brittannië.
„Dit was zo afgesproken en de
Zwitserse regering bevestigde de
regeling", verklaarde Howe. De
Britse afvaardiging hield zich in
Bern aan de regeling en wilde na
het afwijzen van overleg over de
soevereiniteit van de Falklands
spreken over handels- en financië
le betrekkingen, herstel van de
luchtvaartverbindingen en bezoek
van Argentijnen aan oorlogsgraven
op de eilandenarchipel in de Atlan
tische Oceaan. De Argentijnen wa
ren echter niet bereid de bespre
kingen op die basis voort te zetten,
zei Howe.
Nu de rechtstreekse besprekin
gen met Groot-Britannië over het
geschil om de Falkland-eilanden
zijn mislukt zal Argentinië deze
kwestie in de Verenigde Naties aan
de orde stellen.
De Argentijnse minister van bui
tenlandse zaken, Danta Caputo,
verklaarde in het parlement in
Buenos Aires: „Wij hebben nu in
ternationaal bewijs dat de onver
zoenlijke en starre houding van
Groot-Brittannië serieuze onder
handelingen blokkeert". Caputo
gaat vandaag naar New York om
de kwestie met de secretaris-gene
raal der Verenigde Naties te be
spreken. Hij zei dat Argentinië
steun verwacht van westerse rege
ringen die zich in het verleden
daarvan onthielden vanwege het
agressieve karakter van de vorige
militaire regering in Buenos Aires.
De president van Argentinië,
Raul Alfonsin, zei op een bijeen
komst in Formosa dat de Britse
houding bij het overleg in Bern
van buitengewone arrogantie
blijkt geeft.
Voor de tribune van het witte
voetbalstadion Costa do Sol
wacht president Samora Moisei
Machel in generaalskostuum ons
op. Het stadion wordt zwaar be
waakt. Midden op het grasveld
staan een honderdtal armoedig
geklede gevangenen, geflan
keerd door militairen met het ge
weer in de aanslag. Voor hen lig
gen wapens: geweren, mitrail
leurs, landmijnen. Later wordt
door
Ruud de Wit
nog meer oorlogstuig binnenge
bracht. Militairen vormen een rij
en geven zeker duizend stuks
wapens door tot een kist met
TNT, een draagbare raket, een
lanceerinstallatie, nagenoeg
nieuwe radiozendapparatuur, ra
ketten, rugzakken, parachutes
en dozen medicijnen toe.
Machel schudt ons de hand.
„We hebben meer dan driedui
zend bandetos gearresteerd,
maar honderd hebben we er voor
jullie bijeengebracht. Voila les
bandetos. Ondervraag ze maar.
Jullie mogen ze van me hebben.
Ze zijn toch jullie neefjes", zegt
hij er niet zonder ironie bij.
Deze ontmoeting heeft ons
enigszins verrast. We hadden
niet verwacht dat Machel woord
zou houden toen hij zaterdag
avond bij de ontvangst van de
Nederlandse minister van ont
wikkelingssamenwerking Eegje
Schoo, voorafgaande aan het
staatsdiner, aan zijn minister van
buitenlandse zaken Chissano op
droeg een ontmoeting met gear
resteerde bandetos armados te
arrangeren waarom wij hadden
gevraagd. Maar nu, twee dagen
later, zijn we 's-ochtends vroeg
onaangekondigd uit het hotel ge
haald door de eerder genoemde
minister Chissano persoonlijk en
naar dit voetbalstadion gebracht,
dat aan de rand van de hoofdstad
Maputo is gelegen.
Ook de Mozambicaanse pers is
uitgenodigd en het is duidelijk
dat deze presentatie van gevan
genen een propagandakarakter
heeft. Machel zal over enige uren
afreizen voor een officieel be
zoek aan Vietnam en China en
het tonen van bandetos moet
aangeven dat het Frelimo-leger
de situatie in het land volledig
onder controle heeft. Het propa
gandakarakter wordt nog ver
sterkt door de aanwezigheid van
verschillende generaals en mi
nisters, waaronder het hele polit-
buro van Frelimo.
Ons bij de hand nemend en
steeds herhalend „kijk dat zijn ze
nou", de bandetos armados,
voert hij ons langs de twee rijen
gevangenen. Armzalig gekleed,
de kleren kapot en vaak bebloed,
sommigen vertonen verwondin
gen aan het gezicht en op hun be
nen, zo ze al schoenen aan heb
ben zijn deze kapot en zonder ve
ters, in leeftijd variëren deze ge
vangenen van 16 jaar tot in de 40.
Een RNM-commandant, ge
naamd Fernando Malamu, heeft
een gebroken rechterarm die
provisorisch is gezet. De meeste
gevangenen vertonen tekenen
van ernstige ondervoeding.
Machel vraagt hen een voor
een hoe ze heten, waar ze van
daan komen, waar ze gearres
teerd zijn en meestal ook hoeveel
mensen ze hebben gedood. Bij
een paar staat hij wat langer stil.
„Kijk eens naar deze, dit is echt
een gevaarlijke crimineel". Of te
gen ons: „Zie eens hoe ze eruit
zien. Deze ziet er net uit als een
aap".
De meeste gevangenen vertel
len hetzelfde verhaal over hoe ze
bij de bandetos terecht kwamen.
De RNM valt afgelegen dorpen
aan, neemt de mannen gevangen
en dwingt hen om mee te gaan
naar een basis om zich daar bij
de RNM aan te sluiten. Vaak on
der bedreiging van het platschie
ten van het huis of het vermoor
den van vrouw en kinderen. Een
paar van de gevangenen komen
*l"? TB
Machel. ,rot0 aP)
er echter voor uit burgers of mili
tairen te hebben gedood. Bij een
paar „zware gevallen" geeft de
commandant van de luchtstrijd
krachten, generaal-majoor Hama
Thai, nadere uitleg. Van een aan
tal weet hij te melden dat ze in
Zuid-Afrika gestationeerd wa
ren. Sommigen zeggen door Por
tugezen en Zuidafrikaners te zijn
getraind. Generaal-majoor Hama
Thai wijst ook op de landmijnen.
Die zijn afkomstig uit Zuid-Afri
ka. Dat geldt ook voor de para
chutes, de kist met TNT en de
communicatieapparatuur.
Renamo
De bandetos armados, die gro
te delen van Mozambique onvei
lig maken, worden meestal on
der een noemer gevat: de Rena
mo, wat wil zeggen de Resisten-
cia Nacial Mocambicana oftwel
de RNM. De Renamo is de ver
zetsbeweging tegen het fascis-
tisch-leninistische bewind van
president Machel. Voor een deel
wordt het gevormd, maar vooral
financieel en politiek gerugge-
steund door voormalige Portuge
se Mozambicanen die na de onaf
hankelijkheid van Mozambique
in 1975 bij honderdduizenden
hun toevlucht namen in het
buurland Zuid-Afrika. Ook onte
vreden ex-Frelimo-strijders en
blanken uit het vroegere Rhode-
sië, nu Zimbabwe, zijn onderge
bracht in de Renamo.
Hoewel de politieke lijn ondui
delijk is en de verzetsactiviteiten
weinig coördinatie lijken te ver
tonen, heeft de Renamo een Na
tionale Raad onder leiding van
Alfonso Dhaklama. De Renamo
heeft tevens een officiële verte
genwoordiging in Lissabon, van
waaruit regelmatig communi-
qué's de wereld in worden ge
zonden. Het waren de aanslagen
en sabotagedaden van de Rena
mo die in maart van dit jaar pre
sident Machel ertoe brachten een
verdrag met Zuid-Afrika te slui
ten, het zgn. Nkomati-akkoord.
De steden in Mozambique waren
over de weg niet meer te berei
ken. Regelmatig werden er brug
gen en wegen opgeblazen, men
sen vermoord en beroofd, bui
tenlanders gekidnapt en de Ne
derlandse ambassade in Mozam
bique ordonneerde zelfs dat de
160 Nederlande ontwikkelings
werkers en deskundigen niet
meer buiten de steden mochten
gaan.
Bij het Nkomati-akkoord kwa
men Mozambique en Zuid-Afri
ka overeen dat Mozambique de
steun aan de oppositionele anti-
apartheidsbeweging ANC zou
stopzetten, terwijl Zuid-Afrika
op zijn beurt de ondersteuning
van de Renamo beloofde te sta
ken, ofschoon het die steun altijd
heeft ontkend. Sinds het Nkoma
ti-akkoord zijn de aanslagen en
guerrilla-acties in Mozambique
echter toegenomen.
Vooral het gebied tussen Zuid-
Afrika en Maputo is onveilig. Bij
na dagelijks worden kidnappin
gen, moorden en berovingen ge
meld, maar nu ook van Zuidafri
kaners.
Amnestie
Om terug te keren op de ban-
deios armados. Niemand in Mo
zambique weet wat er met hen
gaat gebeuren. President Machel
heeft in het recente verleden de
Renamo-strijders, zo'n tiendui
zend in getal, reeds amnestie
aangeboden. Er is zelfs sprake
van een algemene amnestiewet
die door Machel zal worden uit
gevaardigd. Tijdens de presenta
tie afgelopen maandag van de
honderd bandetos werd er ook
gesproken over een proces dat
tegen hen zal worden gevoerd.
Wil de nieuwe politieke rich
ting van Frelimo, die met het
vierde congres vorig jaar werd
ingeslagen en die met name met
het bezoek van Machel aan Euro
pa vorig jaar en nu recentelijk
met het Nkomati-akkoord. ver
der gestalte kreeg, voor Mozam
bique effect hebben, dan zal het
zaak zijn om de Renamo voor
goed uit te schakelen.
Maar wil dat lukken, dan zal de
Frelimo ook een economisch
perspectief moeten kunnen bie
den aan de vele ontevredenen in
Mozambique, die niets met Freli
mo te maken willen hebben om
dat het land aan de grond zit en
de bewoners verhongeren. Of zo
als een van de gepresenteerde
gevangenen zei: „We hebben
niets tegen de Mozambicaanse
regering, maar we vechten tegen
het socialisme, omdat het ons
slechts honger en ellende heeft
gebracht".
