Britten liggen
opnieuw dwars
Mondale: saai, maar niet kansloos
Brits-Argentijns
gesprek Falklands
Diplomatiek offensief VS-Nicaragua
In Bondsrepubliek
ruzie over abortus
Beraad over EG-begroting begonnen
Delors EG-
voorzitter
DONDERDAG 19 JULI 1984
Buitenland
PAGINA 7
BRUSSEL Het jaarlijkse gevecht om de Europese begroting is gisteren in Brussel in
mineur begonnen. De Britten blokkeerden aanvullende gelden om het gat van vijf mil
jard gulden op de begroting van dit jaar te dekken. De overige lidstaten hadden, na de
geslaagde Europese topconferentie vorige maand in Fontainebleau, een soepeler opstel
ling van de regering-Thatcher verwacht, maar dat gaat dus voorlopig niet door.
SAN SALVADOR (RTR) - Ameri-
kaanse militaire adviseurs die naar
El Salvador werden gestuurd om
Salvadoraanse soldaten te trainen,
hebben zonder het te weten guer-
rilleros geïnstrueerd die vechten
tegen het door Amerika verdedig
de bewind in San Salvador.
Amerikaanse officiële en guerril
lakringen die dit gisteren onthul
den, vertelden dat Amerikaanse le-
gerinstructeurs in Honduras en El
Salvador bij verschillende gelegen
heden opstandelingen elementaire
en gevorderde contra-revolutionai
re strijdmethoden hadden bijge
bracht, waarbij de guerrilleros ui
teraard poseerden als regeringsge
trouwe militairen.
Eén van de instructeurs zei dat in
minstens één geval waarbij hij be
trokken was, de opleiding van een
Salvadoraans onderdeel doorging,
ondanks het gerucht onder de sol
daten dat enkele leden van het on
derdeel behoorden tot rebellen
groeperingen.
VS-deskundigen
trainden leden
verzet Salvador
Woordvoerders van de Ameri
kaanse ambassade in San Salvador
verklaarden desgevraagd dat van
de instructeurs niet wordt ver
wacht dat zij de recruten doorlich
ten.
„Onze opdracht is opleiding. Het
selectieproces, de recrutering en
de tucht van de troepen is een zaak
van de Salvadoranen. Als het een
instructeur duidelijk zou zijn dat
onder zijn soldaten een opstande
ling was, dan zou hij hem onder de
aandacht van een officier bren
gen", aldus een der ambassade
woordvoerders, Greg Lagana. Zul
ke gevallen waren er volgen hem
weinig.
Onlangs te velde geïnterviewde
guerrilleros hebben gezegd dat ve
len onder hen een Amerikaanse
opleiding hebben gehad nadat zij
zonder plichtplegingen in het Sal
vadoraanse leger waren ingelijfd.
Een guerrillacommandant zei
dat als men er achter kwam dat een
sympathisant van het bevrijdings
front Farabundo Marti met geweld
in het leger was ingelijfd, men hem
aanried de opleiding uit te zitten en
dan bij de eerste de beste gelegen
heid over te stappen.
Een 24-jarige guerrillero, die
Leonel heet, vertelde dat hij dat
drie maanden geleden na een trai
ning door Amerikaanse militaire
adviseurs in La Unión in het oos
ten van El Salvador had gedaan.
'Leonel' leerde van de Amerikanen
de omgang met een machinepi
stool van het type M-60 en verken-
ningstaktieken.
Koppeling in
ruimte gelukt
MOSKOU (AFP/Rtr.) - De drie
Russische kosmonauten van het
dinsdag gelanceerde ruimteschip
Sojoez T-12 hebben een geslaagde
koppeling tot stand gebracht met
de in een baan om de aarde draai
ende bemande combinatie Saljoet-
7-Sojoez T-ll. Dit heeft radio-Mos
kou in afgelopen nacht bekendge
maakt.
De radio meldde niet op welk
tijdstip de operatie had plaats ge
had. De bemanning van de Sojoez-
T12 bestaat uit drie kosmonauten,
onder wie mevrouw Swetlana Sa-
vitskcqa, die al eerder een ruimte
reis maakte. In het permanent om
de aarde draaiende ruimteschip
bevinden zich eveneens drie kos
monauten, die al vanaf 9 februari
in de ruimte zijn.
Overigens vinden de andere lidsta
ten inclusief Nederland ook dat er
eerst maar eens verder bezuinigd
moet worden dit jaar alvorens over
aanvullende gelden te praten. Ne
derland meent dat er van de vijf
miljard hoogstens de helft voor ex
tra dekkingen in aanmerking
komt. De rest moet dus aanvullend
worden bezuinigd en met name op
door
Ferry Mingelen
de landbouw. In Brussel bestaat
overigens bezorgdheid over de nei
ging van sommige lidstaten om de
extra financiën niet via de Europe
se kanalen te betalen maar natio
naal. Dat zou het gevaar met zich
meebrengen van een 'renationali
satie van de landbouw'. En daar
mee komt een van de pijlers van de
Europese samenwerking in gevaar.
Ook voor de begroting van 1985
BRUSSEL (GPD) - In Brussel
wordt verwacht dat de aftredende
Franse minister van financiën De
lors voorzitter wordt van de Euro
pese Commissie. Het staat vrijwel
vast dat hij niet wordt opgenomen
in het nieuwe kabinet van premier
Fabius.
Tussen de Europese hoofdste
den is deze week al druk overleg
gepleegd over de mogelijke kandi
datuur van Delors voor het voorzit
terschap van het dagelijks bestuur
van de Europese Gemeenschap.
Alle reacties, inclusief de Neder
landse, waren positief.
De Nederlandse regering had de
huidige Nederlandse commissaris
in de Europese Commissie, mr.
Frans Andriessen, officieel als kan
didaat voor het voorzitterschap
van de commissie naar voren ge
schoven, maar is bereid daarvan af
te zien „als zich een andere specta
culaire kandidaat" zou voordoen,
zei staatssecretaris Van Eekelen in
Brussel. In Delors ziet Den Haag
zo'n man.
Delors heeft in Europese kringen
grote faam verworven met de ma
nier waarop hij, het afgelopen half
jaar toen Frankrijk voorzitter was
willen de meeste lidstaten een veel
zuiniger beleid. De Europese Com
missie voorziet in 1985 uitgaven
voor zo'n 70 miljard gulden en
komt daarmee zo'n vijf miljard gul
den boven het plafond uit van één
procent btw dat de landen jaarlijks
maximaal aan Brussel afstaan. De
commissie grijpt daarmee vooruit
op de verhoging van dit btw-pla-
fond naar 1,4 procent die in 1986
wordt verwacht.
Nederland, Frankrijk en Enge
land vinden dit in ieder geval niet
aanvaardbaar. „Het gaat niet aan
om ons voor voldongen feiten te
stellen, anders heeft de hele dis
cussie over die verhoging van 1
procent geen zin meer", zei staats
secretaris Van Eekelen. Hij sloot
echter niet uit dat die verhoging,
die officieel per 1 januari 1986 zou
ingaan, wellicht naar 1 oktober
1985 vervroegd zal worden om aan
de financiële problemen van Euro
pa tegemoet te komen. Het begro
tingsoverleg gaat deze week door
en zal in september worden voort
gezet.
i zijn ambtswoning, i
Delors: spectaculair. (foto ap>
van de Europese Gemeenschap, de
financiële ministerraden heeft ge
leid. Nederland vindt overigens
dat Andriessen wel recht heeft op
een zware post binnen de nieuwe
Europese Commissie die eind dit
jaar de oude ploeg vervangt. And
riessen, die nu concurrentiezaken
doet, zou zeker \nce-voorzitter
moeten worden met een zware por
tefeuille als financiën, buitenland
se betrekkingen of landbouw.
Dissident naar
kamp gestuurd
MOSKOU (AFP) - De archiva
ris Aleksandr Bogoslovski is
gisteren in Moskou tot drie jaar
kamp veroordeeld wegens het
bedrijven van propaganda te
gen de staat. Dit is in de kring
i dissidenten in de hoofd
stad van de Sowjet-Unie verno
men. Driejaar is de maximum
straf voor zo'n vergrijp.
De beschuldiging tegen de
47-jarige Bogoslovski berustte
in zijn huis gevonden
werken die als anti-Sowjet wor
den beschouwd. Hieronder wa-
een schoolschrift met aan
tekeningen, een werk vasn Ber-
diajev en „Rusland in 1839",
een reisverslag van de Graaf
Custine.
LONDEN (GPD) - Engeland en
Argentinië zijn gisteren in de Zwit
serse hoofdstad Bern besprekin
gen begonnen over het normalise
ren van de betrekkingen. Het is
voor het eerst sinds de Falkland-
oorlog, nu meer dan dan twee jaar
geleden, dat de twee landen recht
streeks met elkaar praten.
Er was gisteren tussen Londen
en Buenos Aires al direct een ver
schil van mening over het onder
werp van de gesprekken. Het Brit
se ministerie van buitenlandse za
ken liet weten dat niet over de soe
vereiniteit over de Falklandeilan-
den gepraat zal worden. De Argen
tijnen ontkennen dat.
WASHINGTON (UPI/Rtr/DPA) -
Aan de vooravond van de vijfde
verjaardag van de overwinning van
de sandinisten op dictator Somoza
van Nicaragua hebben de Verenig
de Staten het huidige bewind be
schuldigd van het niet nakomen
van zijn beloften over pluralisme
en bescherming van de mensen
rechten.
De beschuldiging werd geuit in
een vergadering van de Organisa
tie van Amerikaanse Staten (OAS)
en was afkomstig van de Ameri
kaanse ambassadeur bij de OAS, J.
William Middendorf II. De Nicara
guaanse vertegenwoordiger bij de
OAS, Edgar Parrales, antwoordde
dat de opmerkingen van Midden
dorf een schending waren van het
Handvest van de OAS en van ande
re internationale akkoorden die in
menging in de interne aangelegen
heden van andere landen verbie
den.
De woordenstrijd in de bijeen
komst van de OAS vond plaats een
dag nadat de Verenigde Staten en
Nicaragua geheime besprekingen
hadden gevoerd in Atlanta.
In zijn toespraak zei Middendorf
dat het sandinistische regime „on
gevoelig de mensenrechten veron-
tachtzaamt" en wees daarbij op het
lot van de Miskito-indianen, de ka
tholieke kerk, en de oppositionele
pers, die slachtoffers zijn van de
onderdrukking door de regering
Hij kritiseerde de sandinistische
junta ook voor het feit dat zfi geen
garanties geven dat er vrij kan wor
den gestemd bij de algemene ver
kiezingen die voor 4 november op
het programma staan.
„Het is een schande dat he_t volk
van Nicaragua, dat in 1979 zo hoop
vol was gestemd dat er verbetering
zou komen in hun situatie, de revo
lutie heeft zien verraden door een
groep leiders die zich verbonden
met het internationale communis
me en die alleen maar aan de
macht wilden blijven en het com
munisme wilden exporteren naar
hun buurlanden", aldus Midden
dorf.
Vliegdekschip
De Amerikaanse regering heeft
het vliegdekschip John F. Kenne
dy naar het Caraïbische gebied ter
hoogte van de kust van Nicaragua
gestuurd in het raam van een ver
stolen militaire, diplomatieke en
politieke campagne die tot novem
ber zal duren, aldus de New York
Times van gisteren.
De krant haalde officiële kringen
aan die hebben gezegd dat civiele
en militaire leiders van Honduras,
Guatemala en Belize dezer dagen
aan boord van de 80.000 ton meten
de, conventioneel voortbewogen
John F. Kennedy, vliegoefeningen
hebben gadegeslagen. Het vlieg
dekschip kan 85 gevechtsvliegtui
gen vervoeren.
De oppositie in Nicaragua heeft
onderwijl als voorwaarde voor
deelneming aan de verkiezingen in
november het herstel van de pers
vrijheid geëist. De voorzitter van
de oppositionele overkoepelende
organisatie „Democratische Coör
dinatie van Nicaragua" (CDN),
Luis Rivas Lei va, wees tegelijker
tijd een uitnodiging af van de rege
ringspartij „Sandinistisch Front
voor de Nationale Bevrijding" om
een dialoog te beginnen.
De CDN. waarin sociaal-demo
craten, sociaal-christelijken, libera
len, conservatieven, twee vakver
enigingen en de werkgeversorgani
satie zijn vertegenwoordigd, riep
de bevolking op zich te laten regi
streren voor de verkiezingen.
De besprekingen in Bern wor
den gehouden na lang voorberei
dend werk door Zwitserse diplo
maten. De twee landen zijn verte
genwoordigd door een staatssecre
taris en hun ambassadeur in Zwit
serland.
De Britse premier mevrouw
Thatcher heeft de afgelopen maan
den bij herhaling laten weten al
leen de betrekkingen met Argenti
nië te willen normaliseren als dat
land bereid is een eind aan de vij
andelijkheden te verklaren. For
meel staat Argentinië nog steeds
op voet van oorlog met de Britten.
soevereiniteit over de Falklandei-
landen ter discussie te stellen. Bo
vendien willen de Argentijnen dat
de Britten een eind maken aan de
oorlogszone van 400 kilometer
rond de Falklandeilanden, omdat
die schadelijk werkt voor hun vis
serij.
Over deze eisen wordt nu in Bern
gepraat. Het wordt door welinge
lichte kringen in Londen onwaar
schijnlijk geacht dat de gesprek
ken al direct zullen leiden tot een
volledig herstel van de diplomatie
ke betrekkingen.
NEW DELHI (Rtr.) - De Indiase
premier Gandhi zal tijdelijk ook
de functie van minister van bui
tenlandse zaken op zich nemen in
verband met een kabinetswijzi
ging.
Volgens het Indiase persbureau
PTI zal minister van buitenlandse
zaken Rao nu de post van binnen
landse zaken bezetten, terwijl mi
nister van binnenlandse zaken,
Sethi, nu minister zonder porte
feuille wordt.
SAN FRANCISCO - Walter Mon
dale is kreupel over de drempel ge
strompeld. Hij is als kandidaat een
produkt van zijn eigen compromis
sen, maar geenszins de afgevaar
digde die deze Democraten zich
zouden wensen. Achter de kleurige
zee van balonnen en plakkaten en
het volume van de toejuichingen
ligt een horizon van ongenoegen
over het feit dat de Democraten
door
Henk Kolb
zichzelf hebben opgezadeld met de
minst inspirerende van de kandi
daten, die desondanks politiek
over de grootste macht beschikte,
dank zij een superieure organisa
tie.
Gary Hart was al in zijn hotel te
rug voordat Mondale pathetisch
kwam uitroepen, tijdens zijn eerste
optreden voor de conventie, dat hij
het zonder ieders hulp niet zou red
den. Jesse Jackson was wederom
de man van de meeste directe en
meest duidende woorden: eenheid,
voor alles eenheid.
Mondale, laat het nog maar eens
gezegd zijn, won bij de voorverkie
zingen minder staten dan Hart en
kreeg net de helft van de stemmen
•Vandaar dat Harts adjudanten tot
het laatste moment hebben gepro
beerd om voor de glunderend in
zijn hotelkamer afwachtende Mon
dale de stop toch nog uit het bad te
trekken.Opiniepeiiingen tonen dat
Mondale in geen enkele Ameri
kaanse staat op Reagan een voor
sprong heeft, en dit gegeven valt
niet te verbergen achter de rook
van een nogal pathetisch vuur
werkje waaruit de winnaar van de
Democratische voorverkiezingen
ten slotte toch triomfantelijk naar
voren trad.
Walter Mondale dus, als tegen
stander van Ronald Reagan bij de
presidentsverkiezingen in novem
ber. Na bijna een week van politiek
televisietheater is het duidelijker
dan ooit dat de nu officiële kandi
daat van de Democraten zelfs bin
nen zijn eigen partij nog grote twy-
fels zal moeten overwinnen om
trent zijn kwaliteiten als potentieel
leider van de belangrijkste weste
lijke natie. Niettemin kan hij, al
thans in theorie,
Filiaalchef
De Democratische Partij is er
voor het oog in geslaagd de gelede
ren voorlopig te sluiten. Kunnen
de Democraten Reagan verslaan
met een kandidaat als Mondale, die
op zijn beste momenten doet den
ken aan een filiaalchef van een
middelgroot kruideniersbedrijf en
doortrokken blijkt van een onbe
schrijfelijke saaiheid? De voorma
lige vice-president en ex-senator
voor Minnesota, die voornamelijk
bekendheid heeft gekregen als
protégé van wijlen Hubert Humph
rey, begint duidelijk als 'underdog'
tegen een president die er al vele
jaren in slaagt zijn tegenstanders
op het politieke toneel te overspe
len. zonder daarbij door een over
dadige last aan feitenkennis of ver
nuft te worden gehinderd.
Reagan heeft de charmante per
soonlijkheid en de fijne neus voor
het opmerkelijke gebaar. Hij is een
huis-aan-huis-verkoper die zich
aan de kwaliteit van het produkt
niet veel gelegen laat liggen. Mon
dale blijft een man van groter
plichtsbetrachting misschien.
Keurig netjes (hij heet niet voor
niets 'Honest Fritz') hoewel zijn po
litieke ambities grote schade heb
ben ondervonden van vier jaar ge
hoorzame lippendienst aan Jimmy
Carters falend presidentschap.
Hun hele verkiezingsprogramma
ten spijt hebben de Democraten
vooralsnog geen duidelijke kijk op
de toekomst ontwikkeld, om de
eenvoudige reden dat daarover
binnen de partij zéér verschillend
wordt gedacht. Mondale heeft zich
wekenlang opgesloten te zijnent,
op zoek naar een kandidaat voor
het vice-presidentschap. Hij boog
naar elke belangengroep die zich
maar aandiende, zonder ook maar
eenmaal te dingen naar de belang
stelling van een gretig maar in
groeiende verbijstering toekijken
de natie, die daarbij zijn niet direct
aansprekend timbre nog wel op de
koop toe had willen nemen.
Toekomst
De kandidaat bedrijft politiek
volgens de richtlijnen van voor
heen, hoewel het al jarenlang dui
delijk is dat de tandwielen van de
Democratische politieke machine
zijn versleten. Gary Hart had gelijk
met zijn verzekering dat de samen
leving verandert en dat het gaat om
de toekomst. Mondale denkt dat
het met die toekomst wel goed zit
als de Democraten maar blijven
proberen Roosevelts aan de crisis
jaren ontsproten 'New Deal' op
nieuw uit te vinden.
Hoe kan deze Walter 'Fritz' Mon
dale, een politieke voetganger op
de zebra-strepen van het verleden,
dan toch winnen? Dat kan omdat
met betrekkelijk geringe verschui
vingen in de uitslag niets overblijft
van de zogenaamde politieke aard
verschuiving waarmee Reagan in
1980 heet te hebben gewonnen. Als
70 procent van de vrouwen (die-
van Reagan niet zo gecharmeerd
zijn) voor Mondale stemt en 70 pro
cent van de zwarte kiezers, dan is
dat al genoeg.
BONN - Tussen de Westduitse mi
nister van familiezaken, jeugd en
gezondheid Geissler (CDU) en de
oudste Westduitse organisatie van
consultatitiebureaus 'Pro Familia'
is grote ruzie uitgebroken. Oorzaak
daarvan is de omstreden stichting
'Moeder en Kind - bescherming
van het ongeboren leven'. Deze
stichting, die inmiddels officieel is
goedgekeurd door de meerderhe
den van Bondsdag en Bondsraad,
moet ervoor zorgen dat het aantal
abortussen in de Bondrepubliek
afneemt.
Zwangere vrouwen die in finan
ciële nood zijn geraakt, en daarom
overwegen abortus te laten plegen,
kunnen van de stichting 'snel en
onbureaucratisch' geld krijgen.
Aanvankelijk was het maximale
hulpbedrag vastgesteld op 5000
mark, maar inmiddels bestaat er
geen grens meer. Dat wil zeggen
dat het inkomen van de vrouw of
het gezinshoofd gemiddeld niet
boven de 1700 mark mag liggen.
'Pro Familia' en andere welzijns
organisaties vinden de stichting
'Moeder en Kind', die dit jaar over
een kapitaal van 25 miljoen mark
beschikt en de daarop volgende ja
ren over telkens 50 miljoen, een 'el
lendige aangelegenheid', een 'in
stelling met aalmoezen-karakter'.
Melitta Walter, voorzitster van 'Pro
Familia', zegt desgevraagd woe
dend dat minister Heiner Geissler
de noodsituatie van zwangere
vrouwen die abortus willen laten
plegen, uitsluitend en alleen redu
ceert tot een kwestie van geld. En
dat gaat volgens haar geheel aan de
werkelijkheid voorbij, want
slechts een klein deel van de naar
schatting tussen de 180.000 en
190.000 abortussen per jaar in
West-Duitsland wordt veroorzaakt
door economische factoren.
Verder is 'Pro Familia' van me
ning dat de minister volstrekt on
geloofwaardig is, omdat eerst bij
voorbeeld de zwangerschapsuitke
ringen met 350 miljoen omlaag zijn
gegaan en nu ineens via een federa
le stichting 50 miljoen per jaar
wordt uitgegeven om het aantal
abortussen te verminderen.
door
Hans Amesz
Een woordvoerder van 'Pro Fa
milia' vindt dat de Bondsregering
meer naar een land als Nederland
moet kijken. Daar is het aantal
abortussen relatief veel lager. 'Pro
Familia' looft de 'open, niet ver
krampte' omgang met abortus in
Nederland. Zwangere vrouwen die
overwegen om hun kind niet uit te
dragen, kunnen daar in West-
Duitsland. in tegenstelling tot Ne
derland, nauwelijks echt wat lan
ger en in vrijheid over nadenken
Want in de Bondsrepubliek moe
ten in het algemeen zoveel horden
worden genomen voor een even
tuele abortus, dat dat volgens 'Pro
Familia' averechts uitwerkt.
De organisatie is verder van me
ning dat de voorlichting over het
voorkomen van zwangerschap in
Nederland aanzienlijk beter is dan
in Duitsland. De nieuwe stichting
zal individueel hulp verlenen. Een
wettelijke aanspraak op ondersteu
ning bestaat niet. 'Pro Familia'
vindt dat vrouwen zo tot een soort
bedelaressen worden gedegra
deerd.
Om al deze redenen zal 'Pro Fa
milia', dat 122 adviesbureaus heeft
en 946 medewerkers, niet meedoen
aan de verdeling en administratie
van uitkeringen aan vrouwen die
een beroep doen op de stichting
'Moeder en Kind'. De organisatie is
wel verplicht om zwangere vrou
wen die een abortus willen, te wij
zen op het bestaan van de Stich
ting. Dat zal ook gedaan worden.
Minister Geissler wond zich hier
Minister Geissler.
aanvankelijk zeer over op en ver
klaarde dat deze toezegging in feite
neerkomt op een boycot. Hij dreig
de met financiële sancties, maar
daar is het, aldus een woordvoer
der van 'Pro Familia', tot nu toe bij
gebleven.
Volgens Geissler is de stichting
de „eerste stap op weg naar een
nieuwe oriëntering in de vrouwen
en familiepolitiek van de Bondsre
gering". Vele commentatoren (Die
Zeit, Spiegel, Sonntagsblatt) gelo
ven eerder dat de stichting is be
doeld om de vooral in katholieke
kringen nog altijd heftig gekriti
seerde paragraaf 218 uit te hollen.
Daarin staat dat een abortus mag
worden uitgevoerd als er een nood
situatie bestaat. De letter van de
paragraaf zal niet veranderd wor
den, maar de geest zal worden: nie
mand kan zich in de toekomst op
een noodsituatie beroepen, elke
vrouw kan tenslotte hopen op wat
geld van de stichting.
ADVERTENTIE
Wat heet lekker? Een witte boterham
éven in 't broodrooster. Een lik echte
boter er overheen en dan een dun
laagje chocoladekorrels. Dat Ls lékker,
dan loopt echt het water
in je mond.
Meer dan lekker
