Mitterrand op zoek naar steun Jackson toont invloed zwarten VS en Sowjet-Unie gaan 'crisislijn' verbeteren Mauroy: ongeloofwaardig ETA wil uitwijzing door België vergelden Polen bereidt amnestie voor Buitenland WOENSDAG 18 JULI 1984 Nieuw kabinet moet Idezersgunst heroveren Nudisme blijft omstreden zaak in Griekenland deze manifestatie gedistan- PARIJS - President Mitterrand heeft met het besluit tot het vormen van een nieuw verhinderen, had ook de mare- kabinet en met het initiatief tot een grondwetsherziening nu duidelijk besloten een gi- gestuurd Doch voor hethandjevol gantische poging te doen alsnog de kiezers te bereiken die hem in de loop van de drie jaar potentiële naakten dat was komen van zijn ambtstermijn allerwegen waren ontvallen. Terwijl de politiek van soberheid niet opdagen, was de aardigheid er af. zal worden opgegeven, zal de toon van de dialoog veranderen. De noodzaak daartoe was ingege ven na de Europese verkiezingen en na de optocht van anderhalf miljoen Fransen door de straten van Parijs vorige maand. Terwijl deze manifestatie officieel was ge richt tegen de onderwijswet van minister Savary, was het duidelijk dat ze op historische manier een al gemeen onbehagen met het vastge lopen regeringsbeleid symboli seerde. De president heeft ook in gezien dat het hem geen voordeel meer oplevert zich al te zeer als de spreekbuis op te stellen van de hui dige regeringspartijen, die zich in den lande verreweg in de minder heid bevinden. door Rudolph Bakker net werd gisteren ingeleid met het sitieleider Mitterrand. In het eerste ontslag dat de minister voor onder- kabinet-Mauroy werd Fabius mi- wijs, Savary, aan de president had nister van financiën, aangeboden. Minister Savary meende het vertrouwen van Fran cois Mitterrand verloren te hebben nadat deze op 12 juli in een televi sietoespraak had aangekondigd de omstreden wet op de hervorming van het privé-onderwijs, die de naam en de signatuur van de mi nister droeg, te zullen intrekken. Tevens had de president bij die gelegenheid een grondwetsherzie ning in uitzicht gesteld die eind september aan een referendum zal worden onderworpen. Deze herzie ning houdt de uitbreiding in van de mogelijkheid tot het houden van referendums, met name tot de vraag of de vrijheid van de Fransen in gevaar is gebracht. De ATHENE - Een hooguit twee jaar oude peuter was de enige die ge heel uit de kleren ging bij de Griek se viering van de jaarlijkse Wereld- nudistendag, afgelopen zondag op een afgelegen strand op acht kilo meter van het dorp Grammatikos bij Marathon. Het strand was slechts over een zandweggetje te bereiken, maar over deze weg trok- tieerd, omdat de viering vorig jaar ken flink wat dorpelingen die tevo- op het eilandje Ankistri ook al uit ren hadden gedreigd iedereen te de hand was gelopen. De bekende villen die zich naakt zou vertonen Zweedse naturiste Lotte Engel- breckson was bij die gelegenheid gearresteerd, hetgeen zal worden voorgelegd op het negentiende we- reldnaturistencongres dat van 14 tot 17 september in Barcelona zal worden gehouden. Griekenlands organisatie van het 20e congres in 1986 is reeds in ge vaar, gezien de geringe vorderin gen die deze ideologie in dit land blijkt te maken. Vijf jaar geleden, onder een rechts bewind, was het functioneren van een tevoren juri disch geregeld Duits naturistenho tel op een afgelegen plek bij Her- (Peleponesos) al door Frans van Hasselt op „dit strand Om dit te Ondanks de 38 graden bleef ieder een bedekt. Griekenlands eerste en enige na turistenorganisatie Protoplasti (Eerstgeschapenen) met tweedui- gelijk gemaakt door de bedreigin- zend leden had zich tevoren reeds gen van de plaatselijke kerk en een aantal fanatieke figuren uit het dichtsbijzijnde dorp. Naaktstran den op enkele eilanden, vooral My- konos, die al jaren functioneren, blijven min of meer illegale uitzon deringen. Op papier is er nu genoeg voor uitgang. De socialistische regering- Papandreou heeft een wetsveran dering doorgevoerd waardoor naaktrecreanten, als ze maar ver genoeg van de bewoonde wereld hun hobby bedrijven, niet meer langer in moeilijkheden kunnen komen wanneer een of andere langs komende inwoner - of dienstkloppende politieagent - zich „aangetast voelde in zijn ge voelens van eerbaarheid" en dat voor de rechtbank wilde getuigen. In zulke gevallen konden de toeris ten voor enkele dagen of zelfs we ken in het gevang belanden. De Griekse nationale toeristen organisatie wil ook bevordering van de georganiseerde naaktre- creatie, al was het alleen al in het kader van haar streven, „kwali teitstoeristen" aan te trekken, waartoe de 40 miljoen over de hele wereld georganiseerde naturisten worden gerekend. Ruimtevlucht MOSKOU (TASS) - De Sowjet- Unie heeft gisteren het bemande ruimteschip Sojoez T-12 gelan ceerd. Er zijn drie kosmonauten aan boord, onder wie een vrouw. Commandant van de Sojoez is de 42-jarige kolonel Wladimir Dzhani- bekov, die zijn vierde ruimtevlucht maakt. De vrouwelijke kosmonaut is Swetlana Savitsk^ja. Voor haar is het de tweede vlucht. In 1982 ging zij voor het eerst met een ruimteschip mee. Swetlana, die volgende maand 36 jaar wordt, ver vult in de Sojoez de taak van boordwwerktuigkundige. Het der de lid van het team is de 47-jarige wetenschapsman Igor Volk, die voor het eerst een ruimtevlucht meemaakt. Doel van de vlucht is een koppe ling met de in een baan om de Aar de draaiende bemande combinatie SaIjoet-7--Sojoez T-ll. De beman ning van de Sojoez T-12 zal weten schappelijke experimenten uitvoe- eerste minister Lau rent Fabius krijgt tot taak de door president Mitterrand in uitzicht ge stelde nieuwe ronde in de strijd tussen de openbare en bijzondere scholen te leiden. Het tekent de toestand dat in een periode Met het oog op de parlements verkiezingen van 1986 zal er nu al aan moeten worden gewerkt het terrein te effenen voor een plat form, waarop de president straks - zijn ambt kan blijven uitoefenen met een verslagen links en een meerderheid van rechts. De zake lijke bourgeois Fabius zal voor Mit terrand de komende tijd dan ook naar buiten toe een vertrouwen wekkender partner zijn dan de lyri sche onderwijzerszoon Mauroy. Het vertrek van het Franse kabi- het f De afgetreden minister i derwijs Alain Savary. huidige bewind zich in een situatie heeft gemanoeuvreerd dat een der gelijk, objectief onbeduidend, the ma tot nationaal niveau was opge werkt. Premier Fabius zal echter als oud-minister voor de industrie de verantwoordelijkheid behou den over de drastische hervormin gen van de staalindustrie, de auto mobielindustrie, de mijnen en de scheepswerven. Tevens zal hij de stryd aanbinden tegen de werk loosheid, die zijn voorganger Mau roy niet heeft weten in te dammen. Fabius stamt uit een familie van de zogenaamde 'haute bourgeoi sie'. Zijn vader is een welgesteld antiquair en Laurent volgde alle beroemde Franse scholen, om op de ENA te eindigen, de super- school die de knapsten (maar voor al ook de best gesitueerden in het land) opleidt voor staatsfuncties. Terwijl de gepolitoerde super-in tellectueel met zyn vriendelijke manieren, maar vlijmscherpe tong, in alle opzichten geschapen leek voor een grote carrière ten tijde van president Giscard d'Estaing, trad hij in '76 tot de socialistische partij toe en klom hij daar al gauw op tot woordvoerder en kabi netschef van de toenmalige oppo- PARIJS - De als premier afgetreden onderwijzerszoon Mauroy is een socialist van het eerste uur. Hij behoorde tot de kring rond de toen daklo ze Francois Mitterrand, dié in 1971 op het historische partijcongres van Epinay op slimme wijze de macht over de partij wist te veroveren. Het slachtoffer van deze manoeuvres was toen overigens dezelfde Savary, die nu als minister van onderwijs zijn ontslag neemt, en die toen op de nomi natie stond secretaris-generaal van de partij te worden. Zelden werd een nieuwe eerste minister met zoveel enthousiasme inge haald als Pierre Mauroy in mei 1981, na de gigantische stembusoverwin ning van de socialisten. De brede, joviale burgemeester van Lille personi fieerde de beloften die de partij had gedaan en die ze meteen op sociaal en economisch terrein begon in te lossen. Al snel bleek echter dat het stimu leren van de groei niet in het tijdsbestek paste en dat er geen geld was om aan alle sociale beloften te voldoen. De franc devalueerde en hetzelfde kabinet-Mauroy dat zich tot kampioen van de groei had opgeworpen, diende zich verantwoordelijk te stellen voor een vergaande beperkings- politiek Mauroys ongeloofwaardigheid nam hand over hand toe naarmate hij de meest tegenstrijdige politieke koersen met dezelfde opgewektheid bleef verdedigen, daarbij vaststellende dat er in feite niets was veranderd in de doelstellingen van het gouvernement. Na de voor de regeringspartijen desastreuse gemeenteraadsverkiezingen van maart 1983 en een nieuwe devaluatie van de franc zag het er naar uit dat Mauroy zou opstappen. De president vroeg hem echter te blijven en het zal zijn grote verdienste zijn dat Mauroy zich als oprecht en diepgelovig socialist te allen tijde voor 'de goede zaak' bleef inspannen, men kan ook zeggen: zich te grabbel liet gooien. Tijdens zijn laatste televisie-interview van twee weken geleden bleek er nog maar vijf procent van de kijkers op hem te hebben gestemd. MADRID - De politiek-militaire gens welingelichte bronnen valt vleugel van de Baskische afschei- die opmerkelijk lange inactiviteit dingsbeweging ETA heeft België toe te schrijven aan de klappen die gedreigd met gewelddadige repre- deze organisatie in de afgelopen sailles voor de uitwijzing van twee maanden zijn toegediend. In janua- leden van deze terreurorganisatie, ri werd een van de belangrijkste afgelopen weekeinde aan Spanje, commando's van de ETA-politico- militar door de Spaanse politie op- gerold. Bijna tegelijkertijd rekende de Franse politie drie kopstukken van deze organisatie in, die vervol gens via Panama naar Cuba wer- den gedeporteerd. Ondanks de aftakeling van ETA- De twee ETA-leden, Arteche en Or- pm, ook nog verzwakt door de in- maza, hadden acht respectievelijk terne afsplitsingen, neemt de negen maanden gevangenisstraf in Spaanse politie de dreigementen België uitgezeten wegens wapen- tegen België wel serieus, al zijn smokkel. nog geen concrete veiligheids- Sinds de moord op kapitein Mar- maatregelen tegen Belgische on- tin Barrios in oktober vorig jaar derdanen en belangen in Spapje i de ETA niet genomen. Men acht het niet uitge- door Gerrit-Jan Hoek Vrachtauto met kernafval 'kan stootje hebben' LONDEN - Een oorverdovende knal, vuur en rook waren giste ren het gevolg van een zorgvul dig geregisseerde botsing tus sen een onbemande trein, die met met een snelheid van 160 km per uur reed en een contai ner met kernafval. Het experi ment werd uitgevoerd in op dracht van de Britse elektri citeitsindustrie. De botsing kostte 7 miljoen gulden en moest aantonen dat de industrie terecht zegt dat het vervoer van kernafval per trein veilig is. Volgens functionaris sen van de centrale elektrici- teitsraad heeft de stalen contai ner die nagemaakt radioactief materiaal bevatte, de schok on geschonden doorstaan. De Raad gaf wel toe dat de in scene gezette botsing meer een pr- stunt was dan een wetenschap pelijke test. Het geheel werd rechtstreeks uitgezonden en meer dan 1500 genodigden ke ken toe op een terrein bij Mel ton Mowbray. (foto AP)- WASHINGTON (AFP/UPI) - De Verenigde Staten en de Sowjet- Unie zijn het in geheime bespre kingen eens geworden over moder nisering van de al bijna 21 jaar be staande permanente telexverbin ding voor crisissituaties. ^.a ^eze lijn, bekend als „hotline" of „rode telefoon" kunnen de twee landen elkaar op het hoogste niveau raad plegen wanneer zich ergens ter we reld situaties voordoen die een der gelijk contact nodig maken. President Ronald Reagan maak te gisteren de totstandkoming van het akkoord bekend en zei hierbij dat het ging om „een concrete stap in de richting van een versterking van de internationale stabiliteit". Volgens de Amerikaanse president draagt het akkoord bij tot vermin dering van „het risico dat een on geluk, een. fout of een verkeerde Juridische nederlaag Kohl KARLSRUHE (DPA/UPI) - Het hoogste gerechtshof van Westduitsland heeft gisteren de regering-Kohl haar eerste nederlaag bezorgd sinds de centrum-rechtse coalitie eind 1982 aantrad. De rechters in Karlsruhe spraken uit dat de regering geheim gehouden documenten aan een parle mentaire onderzoekscommissie moet geven, die licht kunnen werpen op de zogeheten Flick-affaire. In deze partij-giften kwestie viel al een politiek slachtoffer: vorige maand trad Lambsdorff (FDP) als minister van economische zaken af. Met zijn uitspraak geeft het Hof de Westduitse oppositie gelijk, die hadden verklaard dat de regering hen beperkte in hun parlementaire controlerecht. warsphait mPA/TTPn - n» gel. Evenmin wilde hij zeggen of king zullen komen, wilde hij niet Poolser^gering^r beVigamnesüe de vier leiders van heMcomi- „fw, té voor de verdediging van arbei ders) voor amnestie in aanmerking komen. Urban zei alleen dat het te bereiden voor politieke ge vangenen ter gelegenheid van de 40ste verjaardag van de Volksrepu bliek Polen (22 juli). Dit heeft de woordvoerder van de Poolse rege ring, Jerzy Urban gisteren in War schau tegenover de pers verklaard. Het Poolse parlement komt za terdag voor een speciale zitting bij een en dan zal de wet hoogstwaar schijnlijk worden aangenomen. Urban liet zich niet uit over de omvang van de amnestiemaatre- zeggen. Ook is niet duidelijk of het om een onvoorwaardelijke tie gaat, of dat degenen die er aanmerking willen komen i proces tegen de vier, die beschul- ten beloven zich in de toekomst digd worden van samenzwering te- ëoed te gedragen. gen de staat, aanstaande woensdag hervat wordt. Het proces begon af gelopen vrijdag, maar werd op de eerste zittingsdag na enkele uren tot woensdag verdaagd. Volgens Urban zijn er in Polen 660 politieke gevangenen. Hoeveel van hen voor amnestie i' De amnestie wordt verleend in verband met het 40-jarig bestaan van de Poolse Volksrepubliek en omdat de politieke situatie in het land rustiger is geworden. Maan dag had de Beweging voor Natio nale Wedergeboorte (PRON) de re gering opgeroepen amnestie te ver lenen. uitleg tot een confrontatie tussen de Verenigde Staten en de Sowjet- Unie zouden kunhen leiden". De ondertekening van de overeen komst door onder-minister van buitenlandse zaken Kenneth Dam en een niet nader aangeduide hoge Sowjet-functionaris had in Was hington plaats. Op verlangen van Moskou werd het nieuws door Washington sober gebracht. De Sowjets willen er in de huidige stand van zaken niet op aangezien worden dat zij toenadering tot de, regefing-Reagan zoeken. Het nieuwe systeem is een super snelle en praktisch storingsvrije satellietverbinding (telefax) via welke kaarten, diagrammen en teksten onmiddellijk in beeld ge bracht kunnen worden. Het ver vangt de op 30 augustus 1963, een jaar na de Cubaanse crisis, in ge bruik genomen telexverbinding, die een capaciteit van 67 woorden per minuut heeft. Hoe vaak die ver binding buiten de dagelijkse test zendingen is gebruikt wordt strikt geheim gehouden. Het is echter be kend dat minstens vijf keer bood schappen tussen het Witte Huis en het Kremlin zijn uitgewisseld. Dat gebeurde tijdens de oorlogen van 1967 en 1973 in het Midden-Oosten, de oorlog van 1971 tussen India en Pakistan, de Turkse invasie op Cy prus in 1974 en in 1979 tijdens de Sowjet-ininterventie in .Afghanis tan. Over mogelijke contacten na dien is niets bekend. Aan de Amerikaanse kant ein digt de lijn in de „crisiszaal" van het Pentagon, het ministerie van defensie. Daar zijn dag en nacht mensen aanwezig die het Russisch machtig zijn.-Een directe telefoon lijn verbindt de zaal met het Witte Huis, de ambtswoning van de pre sident. sloten dat de zwakke ETA-broe- ders gesteund zou worden met hand-en-span-diensten door de veel agressievere ETA-Militar. De ze radicale vleugel heeft de laatste dagen talloze aanslagen op Franse vrachtwagens en personenauto's opgeëist. Auto's met een Frans kenteken worden momenteel door de Guardia Civil en de Baskische autonome politie vanaf de grens by Irun door Baskenland naar Burgos geloodst, waar het gevaar voor ge welddadige acties van de ETA minder groot is. Heroïnevangst TEHERAN (AFP/DPA) - De Iraanse politie heeft in de nacht van maandag op dinsdag 1055 kilo heroine en 334 kilo opium gevon den in de Zuidoostiraanse provin ciehoofdstad Zahedan nabij de grens met Pakistan. De vondst is één van de grootste die ooit is ge daan in de wereld, aldus waarne mers in de Iraanse hoofdstad. De politie ontdekte de verdovende middelen nadat zij twee verdachte auto's in een hinderlaag had laten lopen. Hierop volgde een vuurge vecht van twee uur waarbij twee handelaren werden gewond. De provincie Sistan-Baluchistan, dichtbij Pakistan en Afghanistan, is het theater van een omvangrijke handel in verdovende middelen. In de afgelopen twee weken zijn 150 handelaren in het gebied gearres teerd. Via tunnel uit DDR ontsnapt BONN (GPD) - Via een zelf gegra ven tunnel zijn twee Oostduitse broers erin geslaagd naar het Wes ten te vluchten. Met een kampeer- schepje groeven zij zich een weg onder de ruim drie meter hoge en met automatische schietinstalla- ties beveiligde grensafrastering. De broers, een 28-jarige elektricien en een 19-jarige monteur, waren er in geslaagd om ongemerkt de ver sperringen tot de afrastering over te komen. SAN FRANCISCO - Zwetend, in een gaandeweg doorweekt over hemd, heeft Jesse Jackson gister avond tijdens de Democratische Conventie een definitief einde ge maakt aan de zwarte onderge schiktheid in de Amerikaanse poli tiek. Hij had weliswaar de strijd om de formules in het partijpro gramma verloren, maar aan het slot van zijn toespraak van een uur, 35 maal onderbroken door applaus en begeleid door incidentele halle luja's, stonden zwarte en blanke gedelegeerden hand in hand. door Henk Kolb Maandagavond waren de drie kopstukken van de Democraten nog zonder concrete resultaten te boeken in een hotelkamer bijeen geweest. Dat gaf naderhand mooie hand-in-hand-taferelen voor de te levisiecamera's, maar de funda mentele meningsverschillen (zoals over de buitenlandse politiek) wa ren niet eens ter sprake gebracht. Zo begon de tweede dag van de Democratische Conventie, de dag van Jackson. Jackson verontschul digde zich voor enkele laag-bij-de- grondse momenten in zijn campag ne, en deze in het politieke bedrijf van de VS ongebruikelijke open hartigheid leek voldoende om een flink stuk van de verbittering te slechten die zijn opmerkingen over het joodse volksdeel en Israël in de afgelopende maanden teweeg heb ben gebracht. Walter Mondale kan nu gerust ademhalen: Jackson zal stemmen werven, zo niet voor hem, dan toch voor de Democratische Partij. Doch de vrijwel zekere kandidaat van die partij kan volgens zijn ei gen raadgevers, na het oratorisch geweld van New Yorks gouver neur Mario Cuomo en Jesse Jack son, nog te volgen door Gary Hart, Edward Kennedy en Geraldine Ferraro, maar beter een plotselinge keelontsteking krijgen. Hoe het ook zij: deze Democrati sche Conventie is niet alleen van historische betekenis omdat hij straks een vrouw zal aanwijzen als kandidaat voor het vice-president- Trots schap. Immers, voor het eerst r~ stond een zwarte Amerikaan voor zo'n vergadering namens zichzelf en niet om een blanke politicus met enkele welgekozen woorden] behulpzaam aan te prijzen. Mondale: keelontsteking Jackson, 42 jaar, zoon van een getrouwde buurman van zijn moe der, ontwikkelt een draaikolk van strijdbare trots, waarmee hij van jongsaf aan anderen heeft gepro beerd te wapenen, als kern van zijn boodschap. Die weegt zwaarder dan zijn doorgaans nogal simpele opvatting over buitenlands beleid. Zijn redevoering van gisteren was het verlengstuk van de bood schappen van Martin Luther King, voorgedragen in het klassieke rit me van de zwarte voorganger, en bracht tranen in de ogen van zwar ten en blanken vanwege de matelo ze doch ontroerende vervoering waarmee steeds nieuwe variaties werden aangedragen: „Je kunt iemand niet in de goot houden tenzij je daar zelf ook in stapt". „Het feit dat ik in de goot gebo ren ben, wil niet zeggen dat die goot ook in mij bestaat". „Alleen als zwart stemt, kan pro gressief wit winnen". „Wij moeten de jonge mensen bijbrengen dat ze hun verstand moeten openen in plaats van hun aderen". „Jonge Amerikanen moeten het recht opeisen om te dromen". „Hoop en verbeelding zijn de wa pens van overleven en vooruit gang". Jackson: "recht „Men behoort zich zorgen te ma ken over het verschil tussen profijt en profetie". Ter bevestiging van zijn politie ke status vroeg Jackson (die vol gens het gerucht binnen niet al te lange tijd zal proberen senator te worden van de staat South Caroli na, waar hij is geboren) zijn aan hangers om bij de eerste stemming over het kandidaatschap op hèm te stemmen en niet op Mondale, om dat het er niet toe doet als je een debat verliest, als je maar de goede vragen hebt gesteld. De nederlaag om de strijd bij het verkiezingspro gramma ten spijt, zei hij: „We kun nen naar huis gaan en onze mensen in de ogen zien: onze visie is duide lijk". Jackson heeft intussen niet ie dereen tevreden kunnen stellen. Sommige zwarte gedelegeerden vonden dat hij te veel en te snel heeft toegegeven aan Mondales verlangen om de Democraten te verenigen. Een aantal joodse leden van de Newyorkse delegatie verliet demonstratief de zaal voordat Jackson aan het woord kwam. Er stond tegenover, dat senator Er- nest Hollings, zelf een tijdlang kan didaat voor het presidentschap, en thousiast met een groen Jackson- plakkaat stond te zwaaien, als on derdeeltje van een zee van groen in de zaal. Dit was de avond die de trots en het voor de Democraten doorslag gevende belang bevestigde van het zwarte volksdeel, dat 18 procent van de delegatiezetels tijdens de Conventie heeft veroverd. Tegen over de visie van velen, dat zeven maanden van beledigingen (in ver kiezingstoespraken) niet kan wor den goedgemaakt met een veront schuldiging tijdens de Conventie, stond de mening van onder ande ren een man die tegen Jackson tij dens het congres vanwege zijn an ti-joodse uitlatingen een resolutie wilde indienen: „Dit was meer dan genoeg. De partij is nu één". Na de intelligente overtuigings kracht van Cuomo op maandag, bracht gisteren dus de tranen, om dat zwart Amerika zich thans defi nitief heeft bevrijd van politieke slavernij. De strijd eiste niettemin ook deze dinsdag nog een slachtof fer: Andrew Young, een van de voornaamste jonge adjudanten van Martin Luther King, ambassadeur bij de VN onder Carter en momen teel de eerste zwarte burgemeester van Atlanta. Hij behoort tot de co terie van Kings weduwe Loretta, die voor Mondale koos en Jackson alleen liet modderen. Young pleeg de politieke zelfmoord door zich tegen een Jackson-voorstel te ke ren. Hij werd genadeloos door Jacksons aanhangers uitgejouwd. Dat was niet het mooiste ogenblik van dé avond - het was politiek ge zien een standrechtelijke executie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 6