c
'Ik schrijf omdat ik verander'
Promenos-concerten gestaakt
Elvis Costello wil met zijn songs commentaar geven
LI lpENSDAG 18 JULI 1984
Radio - tv - kunst
RIJS (GPD) - „Het is het enige dat ik doe. Ik zie niet in dat
zo verrassend is dat ik elk jaar, of misschien zelfs vaker, een
ie songs schrijf. Er zijn zat mensen die er in slagen om elke dag
i werk te doen, elke morgen op te staan en naar hun fabriek of
toor te gaan. 's Avonds gaan ze weer naar huis en de volgende
irgen keren ze weer terug, en dat presteren ze het hele jaar
sr. Alles wat van mij verwacht wordt is elke paar maanden of
een selectie songs te schrijven. Theoretisch is er een contrac-
:1e deadline - ik heb zoveel tijd om mijn job te doen, zou je
nnen zeggen. Ik ben bevoorrecht".
jUAflvis Costello is vermoedelijk de beste songschrijver die sinds
is komen bovendrijven. In amper zeven jaar tijd heeft hij
ven albums gepubliceerd en meer dan 200 songs geschreven,
istello's produktie is overigens niet alleen in kwantitatief op-
,J"tht groot, maar de kwaliteit van en de variatie in zijn schrijven
.en,,'veren voortdurend tal van voorbeelden op hoe het mogelijk is
voutP binnen een tijdsbestek van drie of vier minuten een juweel
telen een liedje te schrijven.
i waOp 'Goodbye Cruel World', zijn nieuwste album, laat de Lon-
heatnse zanger zich bovendien van een ongekend persoonlijke
md,nt horen. Emotioneler dan waartoe je Costello als flegmatieke
dai-it jn staat had geacht. Hoe gaat dat schrijven in zijn werk? En
l?JJn welke beperkingen is Costello daarbij gebonden?
martlap
en <Op Goodbye Cruel World komt
jar-ifs een handenwringende smart-
lelip voor, het in soulidioom gevatte
pe/iwanna be loved, maar dat is nu
list geen song van eigen hand.
ouNee, zulke cliché's zou ik niet op
Hcipier kunnen krijgen. Zo triviaal
unnen alleen teksten in klassieke
Dulnummers zijn. Maar een smart-
ontleent zijn kracht juist aan
Deze song heb ik gevon-
en in een cassette met albums op
/et kleine Amerikaanse label Hi
e tile cords, dat wel aktief was tijdens
7, (e jaren zestig, maar zich nauwe-
'n ijks enige bekendheid heeft ver
derven".
■el „Het is een song van een onbe
kend bandje dat de Teachers Edi-
'f Hon heet en de tekst geeft je het
P gevoel alsof ze het hart op de tong
if /Iroegen. Ga maar na: "I guess I'm
tOi victim of loneliness, but why
"oghould this be my destiny" (Ik
ir 4enk dat ik een slachtoffer van de
'aaienzaamheid ben, maar waarom
r fr'.ou dit mijn lot moeten zijn?). Hoe
1 ccrijg je het bij elkaar! Ik zou dat in
i'Ójeen miljoen jaar op papier krijgen
toch drukt het door de manier
b "waarop het wordt gezongen heel
Affectief uit wat er wordt bedoeld.
moet het lied zó zingen dat er
"Jiiet mee bedoeld wordt: Ik wil be-
*°mind worden, alsjeblieft, hou een
^beetje van me. Het is een song over
eenzaamheid".
door
John Oomkes
Alledaags
„De enige reden waarom ik het
lied doe is omdat er de regel "I
can't be made to give up now" (ik
kan niet gedwongen worden om
nu op te geven) in voorkomt.
Zoiets ademt het juiste sentiment
uit, zoiets voel ik nu. Deze ballad
wordt in originele vorm nog lang
zamer gedaan dan in de versie van
mij en The Attractions. Het krijgt
dan helemaal een tragiek die niet
van deze wereld is".
Als songschrijver kom je niet om
het probleem van de autobiografi
sche elementen heen. Costello is
de eerste om toe te geven dat hij
wat te afstandelijk is om alles maar
bloot op tafel te leggen. „Alles wat
je maakt is autobiografisch, er zit
tenminste altijd een element van
jezelf in. Je observeert jezelf voort
durend. Ik moet vaak een scenario
bedenken om een gevoel te kun
nen omschrijven, omdat het in de
meeste gevallen beter is om directe
ervaringen niet weer te geven -
vaak is het saai om precies te mel
den wat je hebt doorgemaakt. Bij
alles wat ik maak laat ik me leiden
door mijn emoties. Het komt vaak
anders over, intellectueler, dat
weet ik wel, maar je gebruikt je
verstand alleen om de vorm te vin
den waarin je je gevoelens het bes
te kunt uitdrukken. De gebeurte
nissen die de grootste indruk op je
hebben gemaakt, zijn vaak heel al
ledaags voor een ander, dus als je
een goede song wilt schrijven dan
moet je ervoor zorgen die ervarin
gen te dramatiseren. Je moet de
luisteraar zover krijgen dat hij zich
Clive Langer, Costello's naaste
vriend en producer, weigerde aan
vankelijk om 'Home Truth' op te
nemen, een bitter lied over een
langlopende relatie, waarbij man
en vrouw liefde voorwenden, maar
de ogen sluiten tijdens elke plicht
matige kus. Elvis: „Ik denk dat het
het meest transparante lied is dat
ik geschreven heb over een relatie,
maar ik weet niet zeker of het an
deren aanspreekt. Als je schrijft,
dan moetje leren accepteren dat je
diepste gevoelens zich niet laten
uitdrukken op een universeel ni
veau. Misschien kan een ander er
wel niet bij. Het probleem is dat
het simpele feit dat emoties voor
jou belangrijk zijn nog niet wil zeg
gen dat dat voor iedereen zo is.
Maar Clive herkende de situatie
onmiddellijk. Hij zei: dit is te per
soonlijk. Ik voel me net een
voyeur".
Er zijn nogal wat songschrijvers
en tekstdichters die een heel al
bum wijden aan hun persoonlijke
ellende. Zo heeft Phil Collins een
elpee gewijd aan de problemen
rond zijn echtscheiding. Costello:
„Dat zou ik nooit doen. Eén song is
voldoende. Het zou anders...het
wordt snel zo masochistisch. Het is
alsof je dan zegt: kijk eens naar
mij, ik lijd pijn. Ik hou daar niet
van. Ik uit datgene wat ik voel.
want als je een song schrijft dan
komt dat doordat je je ertoe gedre
ven voelt om een lied of tekst te
schrijven. Ik hang niet zomaar wat
rond en denk dat ik weer eens wat
moet doen. Ik schrijf omdat ik ver
ander, omdat ik dingen om me
heen zie gebeuren en daar een be
paald commentaar op heb. Dat is
het eigenlijk, in een notedop. Een
heel album vol persoonlijke ellen
de zou aanmatigend zijn voor de
luisteraar. Dan is je enige medede
ling: wat is er met mij allemaal
fout? Kijk eens hoe ongelukkig ik
ben, enzovoort. En dat is niet zo. In
heel veel opzichten ben ik hele
maal niet ongelukkig".
Dit voorjaar ging Costello voor
het eerst in zijn loopbaan zonder
zijn vaste begeleiders op tournee.
Een experiment dat hem goed be
vallen is want deze Amerikaanse
tournee krijgt in het najaar een ver
volg in West-Europa. Alleen met
gitaar en piano zal hij ook in Ne
derland optreden. Elvis: „Het is
een uitdaging omdat je dan niet op
de kracht van je band kunt ver
trouwen. Je hebt geen instrumen
tarium om je te beschermen. Elk
soloconcert is intenser omdat het
echt op de stem en de emotionali
teit neerkomt. Je hebt niet de dy
namiek en het volume waarover
een band beschikt. Ik heb de laat
ste anderhalf jaar veel getoerd en
het zal je niet verbazen te horen dat
je altijd momenten hebt waarop je
op de automatische piloot vliegt.
Dat je er even tijdens een lied niet
helemaal zo bij bent als je zou moe
ten zijn. Als je solistisch opereert
kun jc je dat niet permitteren. Elke
avond moet je dan volkomen ge
concentreerd te werk gaan".
Writer's Block
„Ik schrijf over het algemeen
makkelijk. Zo gemakkelijk dat ik
mezelf een half jaar lang bewust
een writers block heb opgelegd. Ik
forceerde mezelf, zou je kunnen
zeggen. Ik hield bewust het mo
ment tegen waarop ik uit aanteke
ningen een song samenstel of een
tekst schrijf. Na een halfjaar had ik
een boek vol gekke ideeën, korte
krabbeltjes, invallen. Alleen het
nummer Peace for our Times' is al
van oudere datum. Begin dit jaar
heb ik me opgesloten in een kan
toor in Londen met de bedoeling
alle songs voor Goodbye Cruel
World in een keer te schrijven. Ik
had mezelf een deadline van twee
weken opgelegd. Binnen acht da
gen had ik zes songs klaar. We heb
ben ze toen eerst live gespeeld
voordat we ze opnamen, zoadat de
arrangementen nog konden wor
den aangepast. Soms kwam je voor
verrassingen te staan. Zo bleek een
traag arrangement voor 'The Only
Flame in Town' wel live, maar niet
in de studio te werken".
Anders dan vroeger het geval
was. wil Costello breed uitwijden
over zijn ervaringen. „Comedians
is een lied dat ik heb geschreven
over de periode dat ik nog gebruik
te. Er hangt dan een soort hofhou
ding rond de band die ervoor zorgt
datje krijgt watje wilt. De mensen
die als koeriers of pushers functio
neren genieten dan je „vriend
schap", je bescherming. Ik heb zo
wel met de drugs als met dit soort
oneerlijke vriendschappen gebro
ken. Het nummer hoeft niet over
drugs te gaan, het handelt over el
ke oneerlijke vriendschap. Het the
ma is eigenlijk: dat waarderen wat
geen waarde heeft. In de song
komt een verwijzing voor naar die
Amerikaanse autofabrikant, John
DeLorean, die ook in de val van de
drugs verstrikt raakte.
Tahitiln albumtitels zit Costel
lo's zwarte humor niet zelden dub
belzinnig verscholen. Hoe zit dat
met Goodbye Cruel World (Goe
dendag wrede wereld). Elvis: „Na
de solotournee in het najaar ga ik
er op zijn minst zes maanden tus
senuit. Het is niet goed om maar
door te gaan. en door te gaan. .Je
moet je afvragen wat je gedaan
bent en hoe je verder moet. Als ik
nu een maand vakantie heb kan ik
niet even naar Tahiti. Ik weet niet
wat het wordt. Het kan zijn dat ik
na drie weken terug ben, omdat ik
me snel verveel. Het kan ook zijn
dat ik de muziek de muziek laat.
Het kan zijn dat ik een orkest ga
opzetten, dienst neem bij de poli
tie. Alle opties zijn open. Als ik er
mee ophou, krijgt deze titel de
waarde van een goede grap. Kom
ik alsnog terug, dan heeft-ie weer
een dubbele bodem".
1(3) Wake me up before you
gogo - Wham
2(2) Only when you leave -
Spandau ballet
3(1) The reflex - Duran Du-
4(6) Two tribes - Frankie
goes to Hollywood
5 (13) To France - Mike Old-
field
6(7) Dancing with tears in
my eyes - Ultravox
7(9) Half a boy and half a
man - Nik Lowe
8(4) Let's hear it for the boy
- Deniece Williams
9 (11) State of shock - Jack-
10 5) One love/People get
ready Bob Marley
11 8) Self control - Laura
Branigan
12 (17) Over de muur Klein
Orkest
13 (30) All of you- Rossenlgle-
sias
14 (15) Rough justice - Bana-
15 (19) Verrek zeg kerel ben jij
het - Lodewijk van Ave-
zaath
16 (10) Time after time Cyndi
Lauper
17 (18) Always on my mind -
Willy Nelson
18 (12) I save the day - R. J a c-
ketti and Scooters
19 (23) Absolute - Scritti Polit-
ti20 (26) Each and
everyone - Everything
but the girl
21 (14) Demasiado corazon -
Mink Deville
22 (24) Stuck on you - Lionel
Richie
23 (31) Change of heart -
Change
24 (16) Sweetest sweetest - Jer-
maine Jackson
25 (28) Cassandra - Bonnie en
Jose
26 (33) When doves cry Prin
ce
27 (27) Thin line between love
hate - Pretenders
28 Smalltown boy - Brons
ki Beat
29 Talking loud and clear
- O.M.D
30 (32) What goes on - Mai
Tai31 (39) False
alarm - Marsha Raven
32 (29) A whiter shade of pale -
O'Chi Brown
33 (40) Somebody else's guy -
Jocelyn Brown
34 (35) Breakin' there's no
stopping us - Ollie en
Jerry
35 Class/style - Linda Le
wis
36 Eyes without a face -
Billy Idol
37 (38) Don't go lose it baby -
Hugh Masekela
38 Telefoonbaby - John
Spencer en Lyda
HILVERSUM (GPD) - De pro-
grammadienst radio van de NOS
heeft besloten de maandelijkse se
rie Promenos-concerten te staken.
Directe oorzaak is geldgebrek en
het lang uitblijven van duidelijk
heid over de beschikbare zendtijd
en middelen voor het komende
jaar. De serie concerten, die steeds
de tweede vrijdag van de maand
werd uitgezonden, heeft acht jaar
gelopen en mocht zich verheugen
in een grote publieke belangstel
ling.
Promenos behelsde een maande
lijkse co-produktie tussen de NOS
en een Europese omroep op het ge
bied van onbekend hedendaags
werk en werk van componisten uit
het betreffende land. Af en toe
werd ook composities uit lichtere
genres ten gehore gebracht. De Ne
derlandse inbreng bestond altijd
uit tenminste het Promenadeor
kest.
Omdat een dergelijke reeks lan
ge voorbereiding vraagt en de fi
nanciële situatie van de omroep
vooral wat de radio betreft dit jaar
lang onduidelijk is gebleven, heeft
het hoofd van de NOS-programma-
dienst radio, C. Cabout, al eerder
dit jaar besloten dat er geen nieu
we contracten meer gesloten
mochten worden. Nu de minister
van WVC eindelijk duidelijkheid
heeft geschapen over de hoeveel
heid zendtijd voor het komende
seizoen, is het te laat om nog aan
een dergelijke serie te beginnen, al
dus een NOS-woordvoerder.
Bovendien kampt de hele NOS
Neil Diamond in Rotterdam
ROTTERDAM - De Amerikaanse zanger en liedjesschrijver Neil
Diamond geeft vrijdag één concert in de Ahoyhal van Rotterdam.
Hij werd bekend door hits als 'Cherry, Cherry, 'Sweet Caroline' en
'Song sung blue'. Zojuist is een nieuwe elpee van hem uitgeko
men, getiteld 'Primitive'.
met een bezuiniging die wat de
programmagelden voor de radio
makers betreft ongeveer 15 pro
cent bedraagt. Als gevolg daarvan
wordt er ook in andere program
macategorieën 'verschrikkelijk ge
hakt', aldus de woordvoerder. De
gevolgen daarvan zullen op korte
termijn ook in de sectoren 'sport'
en 'gesproken woord' merkbaar
worden.
Van diverse kanten is teleurstel
ling geuit over het besluit met Pro
menos te stoppen. Eventueel kan
de programmaraad radio het NOS-
bestuur nog adviseren de beslis
sing ongedaan te maken, maar
voor de komende twee jaar zal het
dan vrijwel onmogelijk zijn om
nog een continue reeks concerten
te organiseren.
Coronation
Street
herleeft
HILVERSUM (GPD) - Corona
tion Street, de populaire serie over
het dagelijks leven in de gelijkna
mige Engelse straat, komt terug op
het scherm. Nadat de VARA de se
rie tien jaar geleden beëindigde,
zijn de Engelsen gewoon doorge
gaan. Nog steeds worden daar we
kelijks twee afleveringen uitgezon
den.
Met ingang van oktober gaat de
VARA de gebeurtenissen in Coro
nation Street ook weer wekelijks
op het scherm brengen. Als inlei
ding wordt kort samengevat wat er
de afgelopen tien jaar is gebeurd.
Country in
Noordwijk
NOORDWIJK - In zaal Duna Deli
in Noordwijk wordt deze zomer el
ke vrijdag een country-avond ge
houden. Deze week komen Robin
and the Rednecks uit Alkmaar
naar Noordwijk. Ze worden een
week later opgevolgd door het
Noordhollandse Calyx en door
zanger John Hendriks, die reper
toire van Elvis Presley vertolkt. Op
3 augustus treedt Trail uit Amster
dam op. De groep Trend en de zan
ger Ted Orange, door kenners wel
met Don Williams vergeleken, mu
siceren vrijdag 10 augustus in Du
na Deli.
Voor de slotavond op 17 augus
tus haalt de organisatie, Stichting
Country Music Promotions uit de
Bollenstreek, vedetten uit Nashvil
le naar het Noordwijkse. Dat zijn
de country-entertainers de Dean
Twins met hun band en zangeres
Joy Ford. Op alle avonden is er le
vende muziek van negen tot twee
uur.
KARIKATUURPRIJS - De Ne
derlandse karikatuurtekenaar Ni
co Visscher heeft de grote prijs van
de 'Salon International de la Cari-
ROME - Nu de fümsuccessen van Rachel Welch aan het tanen zijn heefi
haar dochter Tahnee zich in de cinematografie gestort. Hier poseert zi) cature de Montreal* gewonnen.
tijdens een pauze van de opnamen voor de film 'Amarai un po waarva
het verhaal gaat over de liefdesgeschiedenis van een Romeinse prinses e
een jongen van eenvoudiger komaf. «foto a
Visscher kreeg de prijs ter
de van 15.000 gulden voor een spot
prent over de honger in de wereld.
CABARETPRIJS 1984
VOOR MARTINE BIJL
SCHEVENINGEN (GPD) Martine Bijl krijgt voor haar theater
show 'Martine' de Scheveningen Cabaretprijs 1984. De prijs, die
vorig jaar is ingesteld door de Stichting Scheveningen Bad, zal op
30 september worden uitgereikt tijdens een cabaretgala in het Cir
custheater.
Martine Bijl is onderscheiden voor de allereerste theatershow
die ze heeft uitgebracht. In haar carrière maakte ze tot dusver
alleen televisieprogramma's en platen. Haar zaaloptredens, bege
leid door Henk van der Molen, lagen meestal in de sfeer van de
besloten partijen.
In de schouwburgen kwam Martine Bijl het afgelopen seizoen
voor het eerst met een avondvullend programma waarin ze ook
eigen teksten bracht. Ze werd geadviseerd door Henk van der
Molen, Paul van Vliet en Jan Blaaser.
De Scheveningen Cabaretprijs werd het vorig jaar toegekend
aan Herman van Veen. Hij was de eerste winnaar. De prijs wil de
beste prestatie waarderen die gedurende het afgelopen seizoen op
het gebied van tekst, muziek, originaliteit en vernieuwing is gele
verd door een professioneel cabaretier of een groep.
De jury. onder voorzitterschap van Jurriaan Fransman wordt
gevormd door Ruud Gortzak namens de theatercritici, Marino Mo-
ryo (theaterschool Amsterdam) en de journalist Jacques J. d'An-
cona, die is aangezocht door de Vereniging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties.
FBI-dossier
Graham Greene
geveild
LONDEN (AP) - Het dossier dat
de Amerikaanse FBI over de Britse
schrijver Graham Greene heeft sa
mengesteld, is gisteren door Sothe-
by geveild. Een Londcnse boek
handelaar had 1.760 pond (bijna
8.000 gulden) over voor de docu
menten.
Greene had het dossier gekregen
vanwege de Amerikaanse wet die
vrijheid van informatie regelt. In
een recent verschenen artikel in
het weekblad The Spectator
schreef Greene dat "16 pagina's
met inkt zijn zwartgemaakt. Mooie
vrijheid van informatie is dat".
Greene schreef verder dat de
FBI enkele onjuiste gegevens in
het dossier heeft opgenomen, zoals
een verkeerde geboortedatum.
De 79-jarige Greene werd jaren
lang niet in de VS toegelaten van
wege linkse sympathieën.
Geen Europees
geld voor
Jiddisch
theater
DEN HAAG (ANP) - Er is geen
geld te vinden in de EG om een
centraal tehuis voor een Jiddisch
Theater in de EG op te richten. Dat
theater zou moeten bijdragen tot
behoud van de Jiddische volkstra
dities als onderdeel van de Europe
se samenleving. Dit zegt de Euro
pese Commissie, het dagelijks be
stuur van de EG, in antwoord op
vragen van drie Duitse leden van
het Europees Parlement.
De commissie is zich bewust van
het belang van het Jiddisch voor
de Europese cultuur. Zij voegt
daar echter aan toe „dat haar be
moeiingen, zowel ten aanzien van
regionale culturen als wat betreft
het gezamenlijk optreden in de cul
turele sector, beperkt zijn.
Volgens de Duitse Europarle
mentariërs zijn de Jiddische taal
en het Jiddisch Theater een cultu
rele verworvenheid van het westen
die vooral sedert het Hitler-tijd-
perk met de ondergang wordt be
dreigd. Nog geen halve eeuw gele
den was het de spreekbuis van de
Theaterkunst in Oost-Europa en
een trefpunt voor de uitwisseling
van traditie, geloof en milieu. Te
genwoordig zijn er buiten Israël al
leen nog Jiddische theaters in War
schau, Boekarest en Moskou.
De Wereldraad voor de Jiddische
en Joodse cultuur, de Akademie
der Künste in West-Berlijn, een
groep mensen van uiteenlopend
geloof, en David Kohan en Walter
Tschernich willen daar verande
ring in brengen. Zij stellen een cen
traal tehuis voor een Jiddisch
Theater in de EG voor. Als vesti
gingsplaats wordt gedacht aan het
leegstaande Hebbel-theater in Ber
lijn van waaruit mobiele theater
voorstellingen in de tien EG-lidsta-
ten zouden kunnen worden gege
ven. De Duitse Europarlementa
riërs wilden financiële steun voor
dit idee.
