'brasem-fabeltjes'?
I W
nut? rvuiiiUM wt? cu vcui
Schaken
Bridge
i E*"a
VISSPORT
KRUISWOORD
M
ZATERDAG 14 JULI 1984
Een 'doublet'. Twee brasems die
tegelijkertijd in het landingsnet
terecht kwamen omdat twee hen
gelaars in een boot tegelijkertijd
vastsloegen. (eigen foto)
Het gekke bij de beoordeling van
vissoorten die in onze wateren
'rondzwemmen is, dat we ze
graag in één bepaald hokje stop
pen. Elke vissoort heeft op die
manier zijn eigen 'beeldmerk' ge
kregen en daar is heel moeilijk
'iets aan te veranderen.
Neem bijvoorbeeld eens de
snoek. Tot in lengte van jaren zal
deze vissoort worden afgeschil
derd als een vervaarlijke rover.
En daaraan wordt gemakshalve
ook maar vastgekoppeld dat hij
over schijnbaar onuitputtelijke
krachten beschikt.
Wie op snoek heeft gevist, en wie
ooit een flinke snoek heeft ge
drild, zal weten dat die kwalifica
ties maar een betrekkelijke waar
de hebben. Ook de meest uit de
kluiten gewassen snoek capitu
leert tijdens een dril toch al na
vrij korte tijd. En in die zin is hij
verre de mindere van bijvoor
beeld de karper.
Toch is en blijft de snoek het zin
nebeeld van kracht en vechters
mentaliteit. En hoewel weten
schappelijk het tegendeel al lang
is bewezen zullen we nog lang
moeten horen dat een grote
snoek per dag kilo's kleine vis
verslindt en een schrik is voor
elk viswater.
Luie dweil
Lijnrecht daartegenover staat
het beeld dat voor ons is ge
vormd van de brasem. De term
'luie dweil' heeft algemene in
gang gevonden en vrijwel ieder
een spreekt als het gaat om bra
sem over een slome duikelaar,
die dan wel elke gram die hij
rond zijn graat heeft verzameld
toont, maar verder toch als sport
vis van nul en generlei waarde is.
Dit artikel wil de misvattingen
die over de brasem bestaan aan
pakken. Ik heb niet de illusie dat
daarmee in één klap kan worden
bereikt dat de brasem voortaan
op zijn juiste waarde wordt ge
schat, maar wel dat het ertoe zal
bijdragen.
Een van de grote misvattingen
die over de brasem bestaan is dat
het een vis zou zijn die uitslui
tend langs de bodem aast. De
vorm van zijn bek, die grote
overeenkomst met het mond
stuk van een stofzuiger vertoont,
heeft tot die legendevorming bij
gedragen.
Net zoals de ruis voorn met zijn
naar boven gerichte bek al tallo
ze visprofessoren inspireerde tot
verklaringen die er op duiden
dat de rietvoorn alleen dicht bij
de oppervlakte aast en daar ook
uitsluitend gevangen kan wor
den.
De ervaren vissers weten wel be
ter. Ze hebben in winter en voor
jaar maar ook hartje zomer be
merkt hoe men vissend langs of
over de grond even goed ruis-
voorn kon vangen. Bovenstandi-
ge bek of niet.
Wat de brasem betreft zou ik het
verhaal uit de wereld willen hel
pen dat u de brasem alleen vis
send over of aan de grond kunt
vangen. Er zijn namelijk van die
.dagen waarop de brasem afwezig
lijkt te zijn. Bij zinkend of staand
vissen geeft de brasem dan niet
thuis.
Oppervlakte
Toch zie je af en toe aan de op
pervlakte een brasem verschij
nen die na eventjes zijn rug te
hebben getoond weer sierlijk on
der water verdwijnt. Vele henge
laars roepen dan gemakshalve
dat de 'brasem niet vreet'. Er zijn
echter dagen waarop de brasem
verkiest in hogere waterlagen te
zwemmen. Tot zelfs vlak onder
de oppervlakte.
Sportvissers die hun aas in de
hogere waterlagen presenteren
komen dan tot de verrassende
ontdekking dat de brasem wel
degelijk aanwezig is en ook aast.
En dat terwijl de traditonele bra
semvisser die het aas over de
grond aanbiedt teleurgesteld
huiswaarts gaat.
In zulke gevallen heeft het ook
geen zin om grote hoeveelheden
lokvoer in het water te dumpen
dat onmiddellijk naar de bodem
zakt. Veel effectiever is het dan
om een licht zwevend voertje te
presenteren waardoor de school
brasem nog meer wordt geacti
veerd.
Over schoolvorming gesproken.
Nog altijd zijn er hengelaars die
de omvang van scholen brasem
op ruimer water als Kaag, Braas-
sem of Vinkeveense Plassen on
derschatten. Als de brasem blijkt
te azen, verkeren velen in de ver
onderstelling dat zich op zo'n
voerplek enkele tientallen bra
sems ophouden.
Wie eens onder de waterspiegel
zou kunnen kijken, zou zich de
ogen uitwrijven over de grootte
van zo'n school. Vaak kruisen
honderden exemplaren onrustig
over de plaats waar het voedsel
voor het oprapen ligt en niet zel
den zijn het er meer dan duizend.
In tijden waarop de vis veel
voedsel tot zich neemt, en dat
zijn vooral de jaargetijden waar
in de watertemperatuur het
hoogst ligt (dus zomer en herfst)
kan er met ruime hand worden
gevoerd. De hengelaar hoeft niet
bevreesd te zijn dat hij de eetlust
van de aanwezige brasem gauw
bederft met een overmaat aan
Verzadigd
Veel eerder zal hij de school
niet op zijn plek weten te binden,
omdat de paar ballen voer die
werden uitgezet in de kortst mo
gelijke tijd zijn verdwenen. Op
voedseltocht zal de school bra
sem zich naar elders verplaatsen.
Wat voor hengelaars soms aanlei
ding is om te veronderstellen dat
de brasem verzadigd is. Het te
gendeel is dan waar.
De vis is allang weggezwommen
naar een andere plek om daar
naar nog meer voedsel te zoeken.
Ook het tegenovergestelde komt
voor. In de zomer en de herfst
valt de brasem vaak gretig aan
op een in het water uitgezette
vlok ter grootte van een tafelten-
nisballetje. In de winterse kou
kan hij soms minutenlang treu
zelen met een minuscuul puntje
brood of een onmooglijk stukje
smeerkaas op het puntje van een
uiterst klein haakje.
Brasem is een zomervis. Hoe
vaak lees je het niet in artikelen
over de hengelsport. Nog on
langs las ik een stuk van een hen
gelsportauteur die zijn sporen
toch heeft verdiend dat handelde
over het wintervissen. Het ging
uitsluitend over het vangen van
voorn, terwijl in een van de laat
ste alinea's in een tussenzin ter
loops werd gemeld dat brasem in
het koudste jaargetijde niet te
vangen is.
Verkeerde voorlich
ting
We heben hier te maken met
een frappant staaltje van ver
keerde voorlichting. Ik zal de af
gelopen wintermaanden niet als
voorbeeld nemen omdat men
dan zou kunnen tegenwerpen
dat we in het seizoen 1983-1984
een wel heel milde winterperio
de hebben meegemaakt. Maar in
de jaren waarop de meren, plas
sen en vaarten met een dikke ijs
laag waren bedekt heb ik steeds
brasem kunnen vangen.
Zelf hartje winter, midden de
cember, is het mogelijk brasem
te vangen. Daarvoor hoef je be
slist geen duivelskunstenaar te
zijn. Wel vergt het wat meer zoe
ken dan in de zomermaanden.
Om de mogelijkheden duidelijk
te maken is het goed het meeste
extreme te nemen. Dat zijn die
situaties waarop het water mei
een dikke ijslaag is bedekt en
vissen alleen mogelijk is wan
neer er een bijt wordt gehakt.
De kans dat een verse bijt direct
brasem of blei oplevert is vrij ge
ring. Meestal zal het zo zijn dat
eerst de voorn acte de presence
geeft. Daar komt nog bij dat
nieuwe bijten over het algemeen
pas succes opleveren wanneer
het al een tijdje vriest.
Oudere bijten
De ervaring die ik in de loop
der jaren heb opgedaan met bijt-
vissen is dat vooral de wat oude
re bijten vaker brasem opleveren
dan nieuwe. Vooral die plekken
die al geruime tijd zijn bevist (en
dus meestal ook voorzien zijn
van flink wat voer) hebben ken
nelijk een grote aantrekkings
kracht op de brasem.
Het bewijst ook nog weer eens
de stelling dat de brasem een vrij
dominante vis is. Andere vis
soorten worden langzaam maar
zeker van de voedselrijke plek
ken verdreven. Dat geldt dik
wijls ook voor de zomerperiode.
Vaak zal men op een visstek
eerst een paar voorns vangen.
Naarmate de tijd voortschrijdt
verschijnt de brasem op het ap
pèl.
En dat is er voor de voorn meest
al nog maar weinig eer te beha
len. De vangsten van voorn ke
ren pas weer terug wanneer de
brasem zijn buik heeft volgege
ten en zich naar elders ver
plaatst.
Horizontaal
1. eetgerei; 4. vogelmest; 7.
loot-teen; 10. melkklier; 12. Ind.
vaste fuik; 14. uitgekozen deel;
16. gewicht; 17. luchtsprong; 19.
snelle loop; 20. muzieknoot; 22.
deel van de bijbel; 23. ingewand
van een haring; 24. water in
Utrecht; 26. oogziekte; 27. kle
dingstuk; 28. regerings regle
ment; 29. hoge berg; 31. bijbelse
figuur; 33. toets alleen; 36. ik; 39.
prentbriefkaart; 40. soort van
inktvis, 41. optelling; 43. soort
onderwijs; 45. ongeluksgodin;
47. familielid; 49. lengtemaat; 50.
berg op Kreta; 52. ontsmettings
middel; 53. bevel; 55. biljartstok;
56. gelukwens (op kaartjes); 57.
familielid; 59. natuurgeest; 61.
bewijs Vein afwezigheid; 63. ont
astbare stof; 64. jaargetijde; 66.
luchtig verblijf; 68. vlek-klad; 69.
houding; 70. reptiel; 71. houten
loods.
Verticaal
1. dierenvoedsel; 2. bouwval; 3.
kleefmiddel; 4. gewicht; 5. begin;
6. trekdier; 7. open plek in een
bos; 8. rivier in Rusland; 9. grap;
11. vroeger; 13. Europeaan; 15.
ladder; 18. proef; 21. boom; 22.
vreemde munt; 25. familielid; 27.
bevestiging; 28. vrolijk en be
koorlijk; 30. atmosfeer; 32. gelof
te; 34. oliehoudend gewas; 35.
Ver. Staten van Amerika; 36. gra
vure; 37. familielid; 38. graaf-
werktuig; 42. oproer; 44. deel van
de voet; 45. water in N-Brabant;
46'. telwoord; 47. boom; 48. spil;
49. stop!; 51. Europese taal, 54.
familielid; 55. strijd; 56. bout
pen; 58. bergweide; 60. verrichte
daad; 62. verzoek; 65. eikeschors;
67. blijkens de akten; 68. de oud
ste.
Oplossing van 25,- werd toege
kend aan A. Dijkman-Ligtvoet,
Witte de Withstraat 19, 2405 VA
Alphen aan den Rijn.
De prijs wordt de winnaar
toegzonden.
Oplossingen met vermelding
van „Puzzel" voor donderdag op
een briefkaart of in enveloppe
zenden aan Redactie Leidsch
Dagblad. Postbus 53. 2300 AB
Leiden.
De match Rusland-rest van de
wereld die enige weken in Lon
den is gespeeld, is niet die grote
happening geworden van tien
jaar geleden. Toen werd de
match in Belgrado gespeeld. Aan
de eerste borden leverden Spass
ki en Petrosjan historische ge
vechten tegen Larsen en Fischer.
De match was zeer spannend en
de Russen wonnen net met 20l/2-
19'/2. Dit jaar was het al snel dui
delijk dat de Russen sterker wa
ren. En hoewel hun overwinning
klein was (21-19), is deze geen
moment in gevaar geweest. De
samenstelling van het team van
de rest van de wereld werd mede
bepaald door de sponsor, het
geen tot veel gemopper leidde.
Het was dan ook duidelijk dat
het team niet in zijn sterkste op
stelling speelde. Aan de eerste
borden wonnen Karpov en Kas
parov met 2V2-IV2 van respectie
velijk Andersson en Timman.
Waren in Belgrado de kopborden
er op uit om de Russen te ver
slaan, hier vond men het al mooi
dat er drie maal remise werd ge
houden. De beste niet-Rus, Vik
tor Kortsjnoi, speelde aan een la-
door
Dirk Sikkel
Wit: Kortsjnoi; zwart: Poloe-
gajevski. 1. Pf3 Pf6 2. g3 d5 3.
Lg2 c6 4. 0-0 Lft 5 d3 h6 6. c4 e6
7. Le3 (De bedoeling van deze
originele zet is om Db3 te kun
nen spelen zonder dat zwart be
schikt over het antwoord Db6)
Le7!? (Een goed alternatief lijkt
Op het moment dat u dit onder
ogen krijgt, wordt in Westerhaar
de laatste ronde gespeeld van het
kampioenschap van Nederland
voor junioren (16-20 jaar). Dit
kampioenschap wordt alweer ge
houden voor de 34e maal en kent
verschillende gerenommeerde
kampioenen, zoals Sijbrands,
Wiersma, van der Wal, Jansen
enz. Uit deze namen kan men al
aflezen dat de spelers die nu de
top van Nederland bepalen, alle
maal hebben meegedaan met dit
kampioenschap. Het is daarom
eigenlijk vreemd dat dit junioren
kampioenschap zo weinig aan
dacht krijgt.
Eén van de deelnemers is de
Wassenaarder Casper van de
Tak. Hoewel hij al lang een belof
te voor de toekomst is, zal hij het
dit keer hoogstwaarschijnlijk
weer niet maken. In de openings
ronde verloor hij nl. van Jos van
Krieken. Vanuit diagram I speel
de Casper in tijdnood 19-23?,
waarna hy na 35-30 14-19 37-31 2-
8 39-33 kon opgeven. I.p.v. 19-23
was 4-9 veel beter geweest. Van
wege de dreiging 17-22 en 18-23
is 29-24 19x30 35x24 dan gedwon
gen. Daarna 14-20 24-19 13x24 39-
33 (15-10? 18-22. 24-29, 9-14 en 20-
Pg4; na Lf4 komt de partij dan in
meer normaal vaarwater) 8. Db3
Dc8 (Gedwongen, maar zeer on
prettig) 9. Pc3 0-0 10. Tacl Lh7
11. cd5: ed5: (Beter lijkt Pe5: al
blijft wit na 12. Pe5: de5 13. Lf4
beter staan) 12. Pe5! (Nu blijkt de
ongelukkige positie van de zwar
te dame. Er dreigt Pd5: en na
Pbd7 volgt Lh3) Ld6 13 Ld4 Lc7
14. e4 de4: 15. de 4: Pa6 16. Pc4
Pd7 17. a4 Pac5 18. Da3 Pe6 19.
Le3 Pb6 (DIAGRAM) 20 Pd5"
(Met dit prachtige schijnoffer
verovert wit het loperpaar. Op
cd5: kan volgen 21. ed5 Pg5 22.
Pb6: ab6: 23. d6 Ld6: 24. Dd6:
Dd8 25. Dd8: Tfd8 26. b3 met
winnend voordeel) Pc4: 21. Tc4:
Dd8 (cd5: 22. ed5: Pg5 23. Tfcl)
22. Pc7: Dc7: 23. b4! (dreigt b5)
De7 24. Dc3 Tfd8 25 f4! (Dreun
na dreun, nu dreigt f4-f5-f6) f6 26.
b5 cb5: 27. ab5: Td7 28. Tc8+
Tc8: 29. Dc8: Pf8 30 Dc4 De6
31. De6 Pe6: 32 La7 Pd4 33.
Lh3 Pe2+ 34 Kt2 Td2 35. Ke3
Tb2 36. Le6+ Kh8 37. Tdl g5 38
Td8+ Kg7 39. Lc5 gf4 40. gf4:
Lg6 en in deze totaal verloren
stelling overschreed zwart de
toegestane bedenktijd.
24). Nu is 18-23! 33-28 23-29 34x23
9-14 37-31 14-19 etc met remise
gedwongen voor zwart, want na
9-14? verliest zwart: 33-28 17-22
28x17 21-12 32-28 2-8 37-31 8-13
26-21! 13-19 34-29! 24x22 15x13
18x9 27x7 16x27 31x22 W+.
Een andere kanshebber Johan
Krajenbrink verloor in de derde
ronde van Bert Raven (wit), zie
diagram 2. Zwart speelde hier 11-
In Amerika is alles te koop, ook
bridgespelers. Diverse miljo
nairs sponsoren een team onder
voorwaarde dat ze zelf af en toe
eens mogen meespelen en zo
kun je zelfs wereldkampioen
worden. Malcolm Brachman is
zo iemand. In 1979 sponsorde hij
het Amerikaanse team dat zich
plaatste voor het WK in Rio de
Janeiro. Een sterk team dat de fi
nale haalde en om zich wereld
kampioen te mogen noemen
moest Brachman tenminste 32
spellen hebben meegespeeld.
Zijn teamgenoten namen de gok
en Brachman groeide ver boven
zijn kunnen. Amerika won en
was, met Brachman, wereldkam
pioen.
Tot veler verrassing heeft
Brachman opnieuw gestunt. Zijn
team won de selectie en zal Ame
rika vertegenwoordigen bij de
Olympiade in oktober. Het is wel
zeker dat Hamman. Wolff, Gold
man, Soloway en Andersen een
fikse premie te wachten staat als
O
17? (gedwongen was 11-16) en
ging na 33-29! 23x50 27-22 17x28
47-41 36x38 43x1 14-20 25x12 45-
50 44-40 een kansloos eindspel
tegemoet. I.p.v. 14-20 25x12 had
ook 8-12 verloren: 1x5 45-50 25-20
50x14 5x8 2x13 26-21 13-18 21-17
9-14 (beste) 49-43! 14-19 (A) 17-11
18-22 11 -7 22-27 7-2 27-31 2x24 31 -
37 24-47 4-9 43-39 9-14 39-33 met
dubbele oppositie. A Ook 14-20
verliest: 17-11 18-22 11-7 22-27 7-1
27-31 1-23 31-36 43-39 20-24 23-46
4-9 46-37! (39-34 is remise) 9-13
37-32 13-18 32-5 18-22 5-10 22-27
(had 39 op 34 gestaan dan was
het nu remise via 24-29, 22-28 en
36-41) 10-5 24-29 5-10 27-31 10-32!
door
Ton Schipperheyn
favoriet zijn ze op
eigen bodem zeker. En Brach
man zal zeker een aantal malen
meespelen.
Dit was het beslissende spel:
V86
C? 95
<C> VB1085
A V54
A5 N 10972
CP 7432 w n CP 1086
O 973 'W,U O 642
H862 Z *B107
Het Nederlandse (voorlopige)
uitgifteprogramma van bijzonde
re zegels voor 1985 is bekend. In
totaal zullen het volgend jaar 21
bijzondere zegels worden uitge
geven, alsmede net als dit jaar bij
de zomerzegels weer een postze
gelboekje en bij de kinderzegels
als vanouds een velletje. Aange
zien we niet net als het vorige
jaar (vier Rode-Kruiszegels en
een boekje) en dit jaar (drie Fila-
cente-zegels en een velletje) met
een extra emissie met bijslag
worden geconfronteerd, staan er
het volgend jaar gelukkig niet zo
veel bijslagzegels op het pro
gramma Het begon ook een
beetje te veel van het goede te
worden Het emissieprogramma
had langzamerhand verdacht
veel weg van een permanente
collectie. Direct in januari wordt
het programma al ingezet; juiste
data van uitgifte, de eventuele
verkooptijdvakken en de waar
den zullen aan het eind van het
jaar worden bekendgemaakt.
Het jaar wordt ingeluid met een
zegel naar aanleiding van het 50-
jarig bestaan van de Stichting
Koninklijk Nederlandse Gelei-
dehondenfonds (K.N.G.F.). In fe
bruari komt een serie van twee
zegels met als onderwerp "toeris
me". De ene zegel staat in het te
ken van het 100-jarig bestaan van
de VW het Geuldal te Limburg
en de andere van het 50-jang be-
West, NZ. Na 3x pas opende
zuid aan beide tafels 2 KI. Aan
beide tafels bood noord 2 Ru,
waarop Stansby 3 SA bood en
Martel (noord) nog 4 SA (kwanti
tatief). Zuid paste en Brachman
kwam uit met KI 2. noord klein,
oost de 10 en zuid het aas. Na Ru
A en Ru H volgde Sch B, met de
bedoeling deze op tafel over te
nemen.
Brachman evenwel nam het
aas en speelde opnieuw een klei
ne klaveren. Wie had KI H? en
wie KI B? Zuid raadde verkeerd,
legde KI 5 en ging één down.
Zuid volgde technisch overigens
de juiste speelwijze.
Aan de andere tafel bood zuid
na 2 Ru niet 3 SA maar 2 SA
Daarna volgde een hele reeks
biedingen, eindigend in 6 SA. Er
werd neutraal met harten gestart
en de leider had geen moeite om
12 slagen te maken. Zou west
hier met klaveren zijn gestart,
dan had zuid geen andere keus
gehad dan KI V te leggen.
staan van het Nationale Park de
Hoge Veluwe.
De zomerzegels komen al in
maart uit. Zoals de afgelopen ja
ren gebruikelijk is een serie van
vier zegels. En net als dit jaar ook
in 1985 een postzegelboekje. Het
thema van de zomerzegels 1985
is "kerkgebouwen". De afbeel
dingen van twee van de vier ze
gels zijn al bekend de Kathedra
le Basiliek van Sint Jan te 's-Her-
togenbosch en de Sint Maartens
kerk te Zaltbommel.
Dan zijn we het volgend jaar 40
jaar bevrijd. Uiteraard is dat ge
beuren enkele zegels waard.
Voor mei zijn er drie zegels op
het programma gezet. Het is lo-
gisch dat de jaarlijkse Europa-
CEPT-zegels dan ook nog niet
eens in mei kunnen verschijnen
De uitgiftedatum daarvan - het
thema is het volgende jaar "mu
ziek" - is ergens in juni.
In juli zullen drie zegels ver
schijnen die alle drie betrekking
hebben op Amsterdam, hef L00-
jarig bestaan van het Rijksmu
seum te Amsterdam en voor 200
jaar geïnstitueerd zeevaartkun
dig onderwijs te Amsterdam
De een na laatste serie voor
1985 bestaande uit twee zegels
zal in september verschj
zal zijn gewyd aan bedreigde die
ren: de walvis en de zeehond Zo
als gebruikelijk zal in november
het jaar worden afgerond met de
kinderpostzegels: een serie met
bijslag en een velletje. Het thema
zal zijn "kind en verkeer".
We hebben het stille vermoe
den dat er in 1985 nog wel een
zegel aan het programma zal
worden toegevoegd. En dan be
doelen we een semi-pcmanonte
zegel met daarop het gerestau
reerde Paleis Noordeinde te Den
Haag, waarop we al een tijdje zit
ten te wachten. Deze zegel zou
dan een aanvulling zijn op de in
1981 begonnen "paleizen"-serie,
die overigens nog maar steeds
uit drie zegels bestaat: 1981Huis
ten Bosch te Den Haag (55 cent)
en 1982, Paleis op de Dam te Am
sterdam (50 en 60 cent).
