LEIDSCH
DAGBLAD
Meer huizen in en bij stad
Onderzoek activiteiten weduwe NSB-voorman
Geen steun boeren
FEEST
WAARDE
BONNEN
B
Provinciaal plan ten koste van kleinere gemeenten
Deelneemster
aan Laura
omgekomen
MET TIENTJES VOORDEEL
Haas in brand
gestoken
yfuTO ft^ccASiON Centrum
Emilio Castro wordt
secretaris-generaal
Wereldraad Kerken
GARANTIES
VERDORIE,
WOENSDAG 11 JULI 1984
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37443
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor telnrs zie colofon
ARNHEM/VELP (ANP/GPD) -
Justitie in Arnhem heeft een on
derzoek ingesteld naar de activitei
ten van de weduwe van NSB-voor-
man Rost van Tonningen in Velp.
Mevrouw Rost van Tonningen, be
kend als oprichtster van een nieu
we Nederlandse nazistische orga
nisatie, is eind vorig jaar een ver
zendhuis voor nazistische lectuur
en muziekbanden begonnen.
Vanuit haar villa in Velp bij Arn
hem verkoopt en verstuurt zij boe
ken en tijdschriften waarin het Hit-
ler-regime wordt verdedigd, joden-
en vreemdelingenhaat wordt ge
propageerd en waarin het ver
moorden van zes miljoen joden in
de Tweede Wereldoorlog wordt af
gedaan als een slimme leugen van
de staat Israël.
Omdat het onderzoek van justi
tie zich nog in een zeer pril stadium
bevindt (er is nog niemand ver
hoord en er werd ook nog geen
huiszoeking verricht), wilde de of
ficier van justitie mr. P. Tideman
vandaag geen nadere mededelin
gen doen.
De nazi-lectuur komen onder
meer van uitgeverijen in Canada
en West-Duitsland. Titels zijn on
der meer: „Der Auschwitzlüge" en
„Sechs million Juden vergasst?
Verbrannt?". Verkoop van ge
schriften met een dergelijke in
houd is in Nederland verboden.
Rost van Tonningen is vorig jaar
in het nieuws gekomen als opricht
ster en leidster van een nieuwe na
zistische organisatie: het Consor
tium De Levensboom. Deze orga
nisatie bestaat sinds 1981 en is be
doeld om de oude nazi-ideologie en
herinneringen aan de NSB en SS
levend te houden.
Regelmatig organiseert me
vrouw Rost van Tonningen bijeen
komsten in haar woning in Velp,
die worden bezocht door leden van
het Consortium, ex-NSB'ers en ex-
SS'ers uit binnen- en buitenland.
De organisatie heeft contact ge
zocht met leden van de Nederland
se Volksunie en ook met de Cen
trumpartij, met als doel een geza
menlijk beleid te ontwikkelen, ge
richt tegen de aanwezigheid van
buitenlanders in Nederland.
Het Consortium geeft sinds kort
ook een eigen tijdschrift uit, waar
in NSB'ers en beruchte SS'ers
worden verdedigd. In het tijd
schrift en via brochures maakt me
vrouw Rost van Tonningen recla
me voor haar verboden boeken en
geluidsbanden.
ALWEER
ONWEER
HENGELO
(ANP) - Zwaar
onweer met harde
windstoten en
zware regenval
hield ook gister
avond huis in ons
land, vooral in het
oostelijk deel van
Twente.
Tientallen om
gewaaide bomen
kwamen terecht
op wegen, huizen
(zie foto) en ge
parkeerde auto's.
Ook de water
overlast was aan
zienlijk. In En
schede werd het
Textielmuseum
overstroomd door
water en modder.
Het is voorlopig
gesloten. (fotoANP)
Giftig gas vrij
bij brand NS
EINDHOVEN (ANP) - Bij een
brand in een schakelstation
van de Nederlandse Spoorwe
gen in Eindhoven zijn vanmor
gen giftige gassen vrijgeko
men. Volgens een woordvoer
der van de politie betrof het
vooral chloorgas en pcb. Een
werknemer van de Provinciale
Noordbrabantse Elektriciteits
Maatschappij is met ademha
lingsmoeilijkheden overge-
hracht naar een ziekenhuis.
De brand begon om kwart
voor acht met een ontploffing.
De brandweer, die met groot
materieel uitrukte, was het
vuur in ongeveer een uur'mees-
ter.
Kabinet houdt been stijf
DEN HAAG (ANP) - De Nederlandse boeren en tuinders krijgen van het
kabinet niet de verlangde steun van 405 miljoen gulden om de nationale
steunmaatregelen van de Westduitse overheid te compenseren. Premier
Lubbers heeft het Landbouwschap vanmorgen meegedeeld dat de steun
die het schap verlangt in EG-verband gezien onwenselijk en begrotings
technisch onmogelijk is.
Het kabinet streeft volgens Lubbers wel naar een rechtvaardige oplos
sing en hoopt op korte termijn met maatregelen te komen. Welke maatre
gelen dat zijn en om wat voor een bedrag het dan gaat heeft Lubbers
echter niet gezegd tijdens het overleg.
Het Landbouwschap had vorige week om het gesprek met de premier
gevraagd. Het had uitgerekend dat de Nederlandse boeren en tuinders
door de nationale steunmaatregelen van de Westduitse overheid een con
currentienadeel krijgen dat oploopt tot ongeveer 410 miljoen gulden op
jaarbasis.
(Van een onzer verslaggevers)
ALPHEN/LEIMUIDEN - De ze
ventienjarige Martina Oosterbaan
uit Alphen is gisteren op de eerste
ochtend van de vierdaagse fiets
tocht Laura dodelijk verongelukt.
Het meisje kwam bij een valpartij
op de Oosterweg in Leimuiden on
der de achterwielen van een
vrachtauto terecht.
Met ernstige inwendige bloedin
gen en beenletsel werd zij eerst per
ambulance overgebracht naar het
Elizabethziekenhuis in Leiderdorp
en later naar het AZL, waar zij op
de operatietafel overleed.
Volgens de politie reed een aan
tal deelnemers aan de Laura buiten
de uitgezette route op de smalle
Oosterweg, komend vanaf de Vrie-
zekoop. Een tegemoetkomende,
langzaam rijdende vrachtauto,-be
stuurd door een dertigjarige
Hoofddorper was voor enige fiet
sers aanleiding om te remmen. Als
gevolg hiervan haakten fietssturen
in elkaar, ontstond een valpartij en
móesten andere deelnemers uitwij
ken.
In deze chaos kwam het meisje
onder de vrachtauto terecht.
Wisselend bewolkt
Eerst enkele buien, overdag wisselend
bewolkt en op de meeste plaatsen
droog. Minimumtemperatuur onge
veer 13, middagtemperatuur om
streeks 20 graden. Matige zuidwestelij
ke wind.
12 juli
Zon op 5.35, onder 21.56 uur. Maan op
22.07, onder 4.20 uur.
Hoogwater in Katwijk om 3.30 en
15.59 uur, laagwater om 11.50 uur.
Maaide
aan onze kassa's
Bent u nog geen klant van DIGROS
KOM ZE MAAR HALEN
ELKE DAG VOLOP FEEST
(Van één onzer verslaggevers)
DEN HAAG - Meer huizen bouwen in en direct bij grote
steden. Dat is het uitgangspunt van de provincie bij het
opstellen van de nieuwe streekplannen. Onder het motto
"Terug naar de stad' zal de leegloop van de grote steden
nog krachtiger worden bestreden.
Al eerder spraken zowel het rijk
als de provincie zich uit voor het
bevorderen van woningbouw in de
steden. In de nieuwe streekplan
nen, die vanaf 1986 tot het jaar 2000
zullen gelden, zal daarop nog meer
de nadruk worden gelegd. Een ont
wikkeling die vrijwel zeker ten
koste zal gaan van bouwplannen
van kleinere gemeenten in de Leid-
se regio, aldus verwacht de Provin
ciale Raad voor de Ruimtelijke Or
dening die het bestuur van de pro
vincie adviseert in dit soort zaken.
Bouwlokaties op het platteland
zullen vrijwel zeker worden ge
schrapt ten behoeve van woning
bouw in en direct nabij de steden.
Aanleiding voor dit advies van
de raad is dat als gevolg van de trek
uit de steden tal van voorzieningen
daar onbetaalbaar worden. Boven
dien neemt ook de leefbaarheid af
en is er sprake van een toenemen
de pendel tussen steden en dorpen.
Op het platteland dreigen tal van
dorpen te verstedelijken als gevolg
waarvan veel landbouwgrond ver
loren gaat en het landschap ernstig
wordt aangetast.
Het geld voor die extra huizen in
en nabij de grote steden kan vol
gens de Provinciale Raad worden
bijeengebracht door met name de
woningbouw in het oosten (het ge
bied Alphen aan den Rijn-Gouda;
van de provincie Zuid-Holland af
te remmen. Het dagelijks bestuur
van de provincie zal deze maand
een voorlopig standpunt innemen
in deze kwestie.
Een woordvoerder van de pro
vincie wilde vanmorgen geen na
dere mededelingen doen: "Eind
ZWAVELDIOXYDE - Sinds 1980
is de luchtverontreiniging door
zwaveldioxyde, een van de belang
rijkste veroorzakers van de zure re
gen, met 30 procent gedaald. Dit
blijkt uit metingen van het Natio
naal Meetnet voor Luchtverontrei
niging van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhygië
ne in Bilthoven. Het instituut
schrijft de daling toe aan de zachte
winters van de afgelopen jaren.
(Van een onzer verslaggevers)
KATWIJK - Onbekenden hebben
gisteravond in de Katwijkse wijk
Rijnsoever een haas met benzine
overgoten en in brand gestoken.
Dit werd ontdekt door een voorbij
ganger die werd gealarmeerd door
de steekvlammen en het gekrijs
van de haas.
De Katwijkse politie heeft het
dier met een pistoolschot uit zijn
lijden verlost. Van de daders geen
spoor.
augustus wordt het voorontwerp
van de streekplannen in hoofdlij
nen gepresenteerd". De Provincia
le Raad heeft volgens diezelfde
woordvoerder voor zijn beurt ge
sproken door nu al het globale uit
gangspunt van die plannen prijs te
geven.
De zienswijze van de raad is uit
gangspunt voor een discussie die
in het najaar zal worden gevoerd
als de inspraak over de in de
streekplannen neergelegde ideeën
op gang wordt gebracht.
Nadat het voorontwerp is gepre
senteerd, worden in september op
verschillende plaatsen in de pro
vincie voorlichtingsbijeenkomsten
voor de bevolking gehouden. Ge
deputeerde drs. J. Borgman, ver
antwoordelijk voor ruimtelijke or
dening in Zuid-Holland, zal tijdens
die bijeenkomst de inhoud van het
voorontwerp toelichten.
4P
Ex-RDM'er wordt
er 'doodziek' van
PAGINA 15
Extra premie voor
A-koopwoningen
PAGINA 5
Raket treft in Golf
'Nederlands' schip
PAGINA 7
FNV-kritiek op
jeugdwerkplan
PSfiövl roSO\ Van Het Motorhuis.
ÜttV (V2J/ Q<
BOVAE EH] alle merken In dtv. prijsklassen
v/h Ton Menken ijshal vondellaan 42. Lelden. Tel 071 -769313
GENEVE (GPD/ANP) - De 57-ja-
nge methodistische theoloog dr.
Emilio Castro uit Uruguay wordt
de nieuwe secretaris-generaal van
de Wereldraad van Kerken. Hoe
wel zijn verkiezing formeel pas
morgen zal plaatsvinden, lijkt niets
de benoeming nog in de weg te
staan. „Het is een hamerstuk", zei
een van de Nederlandse gedele
geerden gistermiddag na afloop
van een bijna drie uur durende be
sloten zitting van het Centrale Co-
fess
4babV-<w'
LEIDERDORP,
Winkelhof 29.
mité, het hoogste bestuursorgaan
van de Wereldraad.
Eerder op de dag was bekend ge
worden dat de enige kandidaat die
naast Castro een kans maakte, de
Amerikaan van Nederlandse af
komst dr. Arie Brouwer, zich had
teruggetrokken. Brouwer, die het
met tien tegen elf stemmen in het
benoemingscomité had moeten af
leggen tegen Castro, wilde geen
strijd binnen de Wereldraad. De
beslissing werd nog een dag uitge
steld omdat een aantal leden er
niet op had gerekend dat de benoe
ming in één zitting zou kunnen
worden afgehandeld. Anderen wil
den de tijd om te bidden dat de
juiste kandidaat zou worden geko
zen.Castro volgt dr. Potter voor de
tweede keer in zijn leven op. Hij
begon zijn loopbaan bij de Wereld
raad van Kerken namelijk in 1972
als directeur van de commissie
voor zending en evangelisatie, een
post die Potter vijf jaar bekleedde
voor hij tot secretaris-generaal
werd gekozen.
Behalve het Latijnse tempera
ment hebben Potter en Castro ook
gemeen dat ze beiden bekend
staan als briljante theologen. Som
mige stafleden van de Wereldraad
vrezen overigens dat Potter en Ca
stro ook een zwakheid gemeen
hebben: in organisatorisch opzicht
laten ze nog wel eens een steekje
vallen. Wat dat betreft had men
meer vertrouwen in Brouwer. De
boomlange Amerikaan gaat echter
voor de Wereldraad voorlopig niet
verloren, aangezien hij sinds vorig
jaar september adjunct-secretaris
generaal is. Het grote voordeel van
Castro is dat hij de Wereldraad een
duidelijk gezicht kan geven. Hij
staat bekend als een bewogen
theoloog met een uitstekende staat
van dienst in de oecumenische be
weging.
Emilio Castro studeerde theolo
gie in Argentinië en bij de befaam
de Zwitserse theoloog Karl Barth.
Hij werkte als predikant onder In
diaanse mijnwerkers in Bolivia en
Uruguay. Hij is van 1961 tot begin
van dit jaar bij het werk van de We
reldraad betrokken geweest. Hij
woont nog steeds in Genève.
De bestrijding van de jeugd-
JgEgBj werkloosheid vormt over-
morgen het belangrijkste
onderwerp van gesprek in de Stich
ting van de Arbeid. Werkgeversorga
nisaties, vakcentrales en kabinet zul
len daarbij hun licht laten schijnen
over een regeringsnota en het twee
maanden geleden gepresenteerde
jeugdwerkplan voor de metaalindus
trie.
De regeringsnota, waarin het
werken met behoud en behulp van de
uitkering centraal staat, zal waar
schijnlijk weinig tegenwind ondervin
den. Het jeugdwerkplan voor de
metaalindustrie daarentegen kan op
grote weerstand rekenen.
Toen de metaalwerkgevers en in
dustriebonden het plan in gezamen
lijkheid naar buiten brachten, zag het
er allemaal nog zo mooi uit. In de ko
mende twee jaar zouden er 90.000
extra banen kunnen worden gescha
pen voor schoolverlaters en jeugdige
werklozen. Het leerlingwezen zou
worden uitgebreid en versterkt, de
praktijkleerplaats (leren en werken te
gelijk) zou op grote schaal worden in
gevoerd, en de arbeidsduurverkorting
zou via groeibanen (bijvoorbeeld van
32 naar 35 uur) en deeltijdarbeid voor
jongeren gestalte krijgen.
De reacties op het jeugdwerkplan
waren niet allemaal even positief Met
name het ontbreken van garanties
voor de rechtspositie van jonge aspi
rant-werknemers is bij velen slecht
gevallen. Er is in deze kolom al eer
der op gewezen dat de rechtspositie
van jongeren niet mag worden op
geofferd aan de ambitieuze doelstel
lingen van het jeugdwerkplan. De fe-
deratieraad van de FNV blijkt dezelf
de mening toegedaan en wijst het
plan af zolang het geen waarborgen
bevat voor de beloning en werkgele
genheid van schoolverlaters en jeug
dige werklozen
De opstelling van de federatieraad
verdient alle steun. Het kan niet zo
zijn dat over de beloning van jonge
ren per bedrijfstak wordt onderhan
deld waarbij, zoals in het plan wordt
gesuggereerd, het huidige niveau
van het jeugdminimumloon wordt los
gelaten. Dat zou kunnen leiden tot
onaanvaardbare beloningsverschil-
len per bedrijfstak. Bovendien lopen
jongeren dan de kans te worden af
gescheept met een hongerloontje
zonder uitzicht - na de leer/arbeids-
periode - op een vaste baan.
Het argument van de metaalwerk-
gevers dat handhaving van het huidi
ge minimumjeugdloon te duur zou
zijn. is niet in alle opzichten irreëel.
Maar dat mag geen reden zijn om
jeugdige werkzoekenden te belonen
met een fooi, waardoor ze de lasten
van het bedrijfsleven mede helpen
verlichten.
Bestrijding van de jeugdwerkloos
heid dient primair het doel van de
werkgelegenheid, op welk gebied
jonge werknemers dezelfde rechten
dienen te krijgen als hun oudere col
lega's. Daarom zal eerst centraal
moeten worden vastgelegd dat er
aan de huidige rechtspositie van jon
ge aspirant-werknemers niet wordt
getornd en dat hun in principe uitzicht
wordt geboden op een vaste baan.
Een jeugdwerkplan mag tenslotte wel
wat meer zijn dan een uiting van goe
de wil.
hoorde ik véél te laat van dat éénmalige
optreden. Had iemand me niet wat
eerder kunnen inlichten7
Zorg dat je altijd eerste rang zit. Neem zélf
een abonnement.
Ja. ik wil uw krant
een kwartaal (I 63,10) Ik krijg de krant eerst
2 weken gratis
4 weken voor f 10.-
U kunt deze bon opsturen naar h*t Leidsch
Dagblad. Antwoordnr 10050. 2300 VB Leiden
Dagblad, Antwoordnr 10050.
LEIDSCH DAGBLAD
