C
Manfred de
Graaf
accepteert
ring toch
r doven en slechthorenden.
NOS
18.15 Nieuws t
VARA
18.55 Gil en Julie, Belgische tekenfilmserie. Afl.:
De trouwpartij van Bepjamin.
19.00 Fame, Amerikaanse serie. Afl.: Een zangeres
zonder naam. Elizabeth Sherwood gaat met
vakantie en wordt dor ene Miss Daniels ont
vangen. Miss Daniels heeft iets mysterieus.
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.28 Nero Wolfe, Amerikaanse detectiveserie. Afl.:
Het lijk op de drempel. Een oude vriend van
Archie komt om advies vragen, maar voordat
hij een woord met Archie heeft kunnen wis
selen wordt hij vermoord op de drempel van
Nero's huis.
21.18 Niks aan de hand, komische serie. Afl.: Kip
la Toshiba. De Powell kinderen maken ken
nis met een nieuw buurmeisje Susannah, dat
vraagt of ze iets in de koelkast mag leggen
omdat bij haar de electriciteit nog niet is aan
gesloten.
21.43 Achter het nieuws, aktualiteitenrubriek.
22.13 Nicholas Nickleby, tv-serie naar de roman
van Charles Dickens. Afl.: 5. Terwijl Nicho
las' moeder en zusje Kate in Londen een
kommervol bestaan leiden, viert hij zelf
triomfen als schrijver en acteur.
VRIJE GEDACHTE
Woensdag
15.55 Het Geheim van de Levensbron, Amerikaan
se jeugdfilm. Deel 1. Winnie Foester is een
avontuurlijk klein meisje, en als er een rei
zend circusje in de buurt komt is ze natuur
lijk razend nieuwsgierig
17.00 De Film van Ome Willem. Vandaag: Ome
Willem is alleen (herh.)
18.15 Samenvatting van de twaalfde etappe van de
Tour de France.
18.40 Sesamstraat.
19.00 Journaal.
EO
19.12 Kop en Staart, een vrolijke serie over dieren.
19.30 Het kleine huis, Amerikaanse serie. Afl.:
Adam en Mary zijn weer in Walnut Grove
gaan wonen, waar Adam een advocaten
praktijk gaat beginnen. Hij krijgt woedende
reacties als hij iemand moet verdedigen die
beschuldigd wordt van bedrog.
20.20 Tijdsein, veertiendaags magazine met actua
liteiten en achtergronden.
20.50 Op expeditie naar de Negev. Natuurdocu-
mentaire over de Negev-woestijn.
21.35 Wheaton Male Chorus. Korte impressie van
een muziekspecial met het Wheaton Univer
siteitskoor uit de staat Illinois in Amerika
o.l.v. Clayten E. Halvorsen. Liederen uit de
Renaissance, Barok en Romantiek, folk
songs en gospelsongs.
21.55 God wil wonen bij de mensen of: De Taber
nakel, serie Bijbelstudies. Vandaag: Ik zie
een poort wijd open staan.
NOS
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag. Met aandacht voor de
parlementaire enquête over RSV.
23.05 Nieuws voor doven en slechthorenden.
NOS
09.30 Nieuws
13.00 Nieuws i
VARA
15.30 De Smurfen, tekenfilmserie. Afl.: De Ker-
missmurfen
Woensdag
r doven en slechthorenden
r doven en slechthorenden
ië 1
18.00 De Bubblies, poppenserie
voor kleuters. Afl. 46: Hoe groter
hoe wijzer
18.05 Klein, klein kleutertje. Jaco
bus en Corneel. Afl.: Het groei-
middel (herh.)
18.20 De Smurfen, tekenfilmserie.
Afl.10: Smurfensoep
18.45 Tegen de verwachting in
(Against the Odds), documentai
re serie waarin beroemde perso
nages worden voorgesteld. Van
daag: Walt Whitman, de eerste
Amerikaanse democratische
dichter en D.W. Griffith, filmre-
giseur
19.10 Mr. Smith, dertien-delige se
rie van Ed Weinberger over een
superintelligente aap die in Was
hington de hoogste administra
tieve en diplomatieke toppen
scheert. Afl. 5: Mr. Smith redt
Bobo. Met: Leonard Frey, Tim
Dunigan, Lauren Chase en Laura
Jacoby
19.35 Kijk uit! Verkeerstips. Van
daag: Imperiaal of aanhangwa
gen?
19.40 Lotto, mededelingen en pro
gramma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Kunst-Zaken
20.15 Condo, komische serie over
de strubbelingen van twee bu-
renfamilies. Afl. 6: De eerste ru
zie. Met: McLean Stevenson,
Luis Avalos, Brooke Alderson
e.a. Regie: John Rich
20.40 De Blauwe Planeet, dertien
delige serie over de aarde. Afl. 6:
En toch drijven we. In elke we
tenschap zijn er "doorbraaki-
deeen" die het hele wetenschap
pelijk denken een nieuwe oriën
tering geven. Alfred Wegener is
de centrale figuur in dit pro
gramma
21.30 Uitzending door derden. Een
programma van de Vlaams-Na
tionale Omroepstichting
22.15 It's Music, it's Fun, it's Hoff-
nung. Een frisse cocktail samen
gesteld uit klassie thema's ge
mixt door moderne meesters en
geserveerd door specialisten in
het vak
23.05 Journaal. Aansl.: Coda: Wal
ter Boeykens speelt "Andante-
con moto,, uit "Grand Duo Con
certant", von Weber
WOENSDAG
15.45 Wielrennen: Tour de France.
Rechtstreekse reportage van de
laatste kilometers en de aan
komst van de rit Magnac - Rodes.
Commentaar: Mark Vanlombeek
17.55 Journaal
programma, met Telechat en de
Smurfen, tekenfilms
17.50 Cine-vacances met Pinoc-
chio en TofTsy, tekenfilms, It
etait une fois l'espace, serie en Le
petit echo de la foret: de vos en
de raaf
Duitsland 2
België/Frans 1
18.50 RTBF: Bonjour la fete met
deze week Guy Lemaire's quiz
vanuit Jodoigne
19.05 Ce soir, regionaal program-
19.24 Quiz: Ik luister naar de RTBF
- Ik kijk naar de RTBF. Aansl.:
Lotto
19.30 Journaal
20.00 Les sentiers du monde: Men
sen en beesten, reportage
21.10 Emile Zola ou la consience
humaine, tv-film in vier delen.
Met Jean Topart, Dominique Da-
vray, Maryvonne Schiltz e.a. Re
gie: Stellio Lorenzi. Afl. 4:en
ik wacht nog altijd. Zola kan de
ballingschap in Engeland niet
verdragen, niets bevalt hem, hij
mist zijn familie die gelukkig
snel kan komen. In Parijs duurt
het proces moeizaam voort
23.40 Journaal
WOENSDAG
12.00 Teletekst
15.45 12e etappel Tour de France:
Blagnac-Rodez
16.55 Vacatures van de ONEM
17.10 Lollipop, gevarieerd kinder-
19.00 Un regard s'arrete, creatie
ve vrije tijd voor de jeugd. De tros
sen losgooien voor een tocht op
een stoomschip over het Meer van
Geneve, dat voor een feest versierd
19.27 La grande chance, magazi
ne, 'Allez France,' de coulissen van
de verkiezing van Miss France.
WDR
18.00 Hier und Heute
18.15 Landluft: Laufend Objekte
18.40 Nick Knatterton: Ballerman-
ner und Computer
19.00 Falcon Crest. Afl.: De beken
tenis)
20.00 Tagesschau (ondertiteld
voor doven en slechthorenden)
20.15 Expeditionen ins Tierreich:
Dieren in de Alpen-dierentuin
21.00 Panorama, actualiteiten
21.45 Dallas, serie met Larry Hag-
man, Linda Gray, Patrick Duffy
e.a. Regie: Michael Preece. Afl.:
Haat en liefde. Op het oliebaron-
nenbal komt het tot een gevecht
tussen de Ewings en Cliff Bar
nes. JR ziet tot zijn vreugde, in
tegenstelling tot Katherine, de
band tussen Bobby en Jenna
groeien. Hij is echter niet zo blij
met Peter's Adoratie voor Sue
Ellen
22.30 Tagesthemen
23.00 Kulturwelt: Berliner Nacht-
schwarmer, Berlijn bij nacht
23.45 Tagesschau
WOENSDAG
10.00 Tagesschau en Tagesthemen
10.23 Geschichter des Schattens
12.10 Panorama
12.55 Persoverzicht
13.00 Tagesschau
13.15 Teletekst-overzicht
14.40 Teletekst-overzicht
15.00 Freund Elend und der arme
Bauer, poppenspel naar een
Russich sprookje
15.30 Matt en Jenny, avonturen in
Ahornland. Afl.12: Gevaarlijk
spel
16.00 Tagesschau
16.10 Die reichen Armen von Cor-
vo, op het kleinste eiland van de
Azoren
16.55 Die rote Zora und ihre Ban
de, serie in dertien delen naar de
roman van Kurt Held. Afl.: Ruzie
met de VWO-ers. Met Lidija Ko-
vacevic, Nedeljko Vukasovic,
HILVERSUM (ANP) - Het hele
team van de populaire Vara-tv-se-
rie „Zeg 'ns Aaa" zal op 21 septem
ber de Televizier-ring 1984 in ont
vangst nemen. Ook acteur Manfred
de Graaf zal present zijn om een
exemplaar van het kleinood te krij
gen uitgereikt, ondanks zijn aan
vankelijke weigering.
Een openhartig gesprek tussen
de hoofdredactie van Televizier en
de steracteur van de serie heeft er
toe geleid dat een aantal .misver
standen' zijn uitgepraat, aldus de
hoofdredactie van het blad. Televi
zier organiseert jaarlijks onder zijn
lezers de verkiezing van het meest
gewaardeerde Nederlandse TV-
produkt.
DINSDAG 10 JULI 1984
MIAMI (UPI) - Een 21-jarige Zweedse met blond haar en blauwe
ogen is gisteravond in Miami in de VS ,Miss Universe 1984' geworden.
Yvonne Ryding, gediplomeerd verpleegster, ontvangt ruim een half
miljoen gulden in contanten en aan prijzen, zoals een een apartement
voor een jaar in New York, sportauto, boot, horloge met diamanten en
kleding.
Zij nam de titel over van de Nieuwzeelandse Lorraine Downes.
Miss Holland, Nancy Neede, bracht het tot de halffinale.
De nieuwe Miss Universe (links) wordt op de foto gefeliciteerd door
Miss Zuid-Afrika, die tweede werd. (foto ap>
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
ca. 15.00 Studio Sport. Wielrennen: Rechtstreeks
verslag van de dertiende etappe van de Tour
de France over 210 km van Blagnac naar Ro-
dez
Andjelko Kos e.a. Regie: Fritz
Umgelter
17.25 Doctor Snuggles, tekenfilm
17.50 Tagesschau
',•18.20 Die Lehmanns, tv-sene.
Afl.: Op vrijersvoeten. Met: Gerd
Baltus, Witta Pohl, Uwe Dall-
meier e.a. Regie: Wilfried Dotzel.
Opa heeft duidelijk een verhou
ding. het ergste is nog dat hij
geld van zijn spaarboekje haalt,
en dat was nou net bestemd als
noorreserve voor de familie. Karl
wordt chauffeur bij Mevr. Gots-
ke, die wat met opa te maken
schijnt te hebben
18.57 Programma-overzicht
19.00 Heute
19.30 Geschichter des Schattens,
tv-film naar de roman van Pierre
Boileau en Thomas Narcejac.
Met Wolfgang Wahl, Monica
Bleibtreu, Wolf-Dietrich Berg
e.a. Regie: Kristian Kühn. Ri
chard Hermansen is door een on
geluk blind geworden. Als hij
weer wil beginnen met werken,
merkt hij dat men niet op zijn te
rugkomst gerekend had. Ook
thuis schijnt alles veranderd te
zijn. Zijn vrouw is hem nu ook
liever kwijt dan rijk. Een lange
lijdensweg begint voor Richard
21.15 WISO, sociaal-economisch
magazine
21.45 Heute-Journaal
22.05 Sommerfestival im ZDF
Neuer deutscher Film: Chinesi-
sches Roulette, Duits-Franse
speelfilm uit 1976. Met Margit
Carstensen, Anna Karina, Ale
xander Allerson e.a. Regie: Rai-
ner Werner Fassbinder. Dochter
Angela nodigt allerlei mensen uit
op het landgoed van haar ouders,
waarna het gezelschap "chinese
Roulette" speelt
23.25 Dem Leben trauen, samen
vatting van de 88. Deutschen Ka-
tholikentag in München
23.55 Es muss nicht immer Kaviar
sein (3), serie naar de romanv van
Simmel. Met Siegfried Racuh,
Heinz Reincke, Andrea Rau e.a.
Regie: Thomas Engel, simeon
heeft een aktetas met daarin een
lijst met de namen van alle Fran
se geheimagenten. Dan echter
komt de Gestapo op het spoor
van de aktentas
00.55 Heute
WOENSDAG
10.00-13.15 Zie Duitsland 1
13.15 Teletekst-overzicht
14.40 Teletekst-overzicht
14.55 Programma-overzicht
15.00 Heute
15.03 Das gelbe Regenschirm, Ja
panse kinderfilm onder regie van
Mitzuharu Aoyama
15.30 Ferienkalender met 1. infor
matie over vakantieactiviteiten
in stad en dorp en 2. "Origami",
Achter
het nieuws
In VARA's actualiteitenrubriek
.Achter het Nieuws' vanavond
een reportage over ernstig en
langdurig verslaafden in Amster
dam, die sinds korte tijd op kos
ten van de gemeente met morfi
ne worden behandeld. Verder
aandacht aan de voorgenomen
ontmanteling van de papierfa
briek Okto in Winschoten, waar
sinds een aantal jaren eed uiterst
moderne machine werkloos staat
wegens overcapaciteit. Ten slot
te een korte impressie van de
verkeersproblematiek als gevolg
van de vakantietij d rond de stad
Parijs (Ned. 1, 21.46 uur).
Kleine huis
Onder de titel .Ieder zijn recht'
brengt de EO vanavond de laat
ste aflevering van dit seizoen op
het scherm van de Amerikaanse
serie .Het kleine huis'. Adam
(Linwood Boomer) en Mary Ken
dall (Melissa Sue Anderson) zijn
blij dat ze weer in Walnut Grove
kunnen gaan wonen. Adam be
gint een advocatenpraktijk. Zijn
buren en vrienden zijn woedend
als blijkt dat Adam iemand wil
verdedigen die van bedrog wordt
beschuldigd. Maar Adam blijft
bij het standpunt, dat het recht
altijd zijn loop moet hebben
(Ned. 2, 19.30 uur).
Tijdsein
In EO's actualiteitenrubriek
.Tijdsein' zal vanavond aandacht
worden besteed aan de proble
matiek van de Papoea-vluchte
lingen, die vanuit Irian Jaja zijn
gevlucht naar het oostelijk deel
van het eiland Papoea Nieuw-
Guinea. Voorts een gesprek met
de Amerikaanse hoogleraar Yo-
nah Alexander, schrijver van het
boek ,The Sovjet Connection',
over de Russische betrokken
heid bii het internationale terro-
Adam (Linwood Boomer) en
Mary Kendall (Melissa Sue An
derson) zijn blij dat ze weer in
Walnut Grove kunnen gaan wo
nen. foto gpd)
risme. Tot slot aandacht aan de
dezer dagen in Zoetermeer ge
opende tentoonstelling n.a.v. de
vierhonderdste sterfdag van Wil
lem van Oranje (Ned. 2, 20.20
uur).
de Japanse kunst van het papier-
15.50 Madita, tv-serie naar een ver
haal van Astrid Lindgren. Regie:
Göran Graffman. Afl. 2: Een goe
de daad
16.20 Lassies Abenteuer, serie met
o.a. Robert Bray. Regie: William
Bedaudine. Afl.: De vervuilde
16.40 Breakdance, doe mee - blijf
fit, les 11 (herh)
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, gevarieerd
magazine. Aansl.: Heute-Schlag-
zeilen, kort r
WDF
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde
GEZAMENLIJK PROGRAMMA
20.00 Tagesschau
20.10 Wanderungen durch die
DDR, serie reportages over de
DDR. Vandaag: Rondom Meis
sen. Middeleeuwse romantiek en
het socialistische dagelijks leven
21.00 Das Fernsehmuseum: Herr
Hesselbach und der Feind, tv-
spel van Wolf Schmidt. Met:
Wolf Schmidt, Liesel Christ,
Wolfgang Amerbacher e.a. Re
gie: Harald Schafer. Gemeente
raadslid Hesselbach wordt ervan
beschuldigd, dat hij bij de film
werkzaamheden in het bos, mili
taire geheimen prijsgegeven zou
hebben, er wordt gedacht aan
spionage. Hesselbach en zijn col
lega's gaan het tot op de bodem
uitzoeken
22.00 Die Super - Telekommunika-
tion. Nieuwe media - made in
USA, reportage
22.45 (ZW) Alle lieben Bob (Love
that Bob), Amerikaanse serie
met Bon Cummings, Rosemary
de Camp, Dwayne Hickmann
e.a. (In het Duits nagesynchroni
seerd). Afl.: Geen rendezvous
met Bob. Bob vindt dat zijn neef
Chuck teveel tijd doorbrengt
met vrouwen, daarom gaat hij
met zijn zuster Magret praten
23.10 Laatste nieuws
18.05 John Craven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Wildtrack, natuurserie
18.40 Sixty Minutes, gevarieerd ac
tueel magazine met om 18.40
Journaal; 18.55 Regionale maga-
19.40 Star Trek, serie
20.30 Little and Large
21.05 Taxi, Amerikaanse serie. Met
o.a. Judd Hirsch en Marilu Hen-
21.30 Now get out of that
22.00 Journaal en weerbericht
22.25 Real lives, documentaire se
rie over de manier van leven van
de mensen tegenwoordig. Afl.:
Viktoria Mullova
23.10 Feature Film: The Girl in the
Park, Amerikaanse speelfilm uit
1979. Met: Barnard Hughes, Kay
Lenz, Michael McGuire e.a. Re
gie: John Llewellyn
00.45 Nieuwsoverzicht
00.47 Weerbericht
WOENSDAG
07.00 Ceefax AM, teletekst-over
zicht
07.30 Breakfast Time, gevarieerd
actueel morgenmagazine
10.00 British Horse Society Films,
informatieve serie. Afl. 3: The ba
sic paces
11.30 Play School, kleuterpro
gramma
11.55 Gharbar, programma voor
Aziatische vrouwen
14.00 Journaal
14.25 Weerbericht voor de land
bouw
14.27 Financieel- en nieuwsover
zicht voor doven en slechtho
renden
14.30 See-Saw, kinderserie
14.35 Bric-a-brac, kinderprogram
ma
14.45 Llangollen Eisteddfod
15.35 Star Movie: (zw) No Minor
Vices, Amerikaanse speelfilm uit
1948. Met: Dana Andrews, Lili
Palmer, Louis Jourdan e.a. Re
gie: Lewis Milestone
17.05 Tekenfilm
17.20 Play school, it's Wednesday
17.45 The Monkees, kinderserie
BBC 2
18.10 Tv-cursus
18.35 Nieuwsoverzicht met onder
titeling voor doven en slechtho
renden en weerbericht
18.40 (zw) Look who's laughing,
Amerikaanse speelfilm uit 1941.
Met: Edgar Bergen, Lucille Ball
e.a. REgie: Allan Dwan
20.00 Museum of the year '84
20.30 The Great Egg Race
21.00 Timewatch
22.00 Film Bluff '84
22.30 Paul Daniels
23.10 Making Waves
23.40 Newsnight
00.25 Tv-cursus sen
WOENSDAG
Hilversum 1
Na 18 uur
Ieder heel uur nws. AVRO: 18.06
AVRO's Radiojourn. 18.25 Toppers
van toen. 19.02 Pim Jacob's platens-
cala. 19.45 Hollywood Boulevard.
20.03 Arnold Loxam bespeelt het
AVRO Concertorgel. 20.25 De Man
nierskapel der Koninklijke Marine.
21.02 De laatste visite, hoorspelsene
(1). 21.38 Even tussendoor. 22.02
AVRO's Sportpanorama. NOS:
23.07 Met het oog op morgen. VA
RA: 00.02 Elpee tuin. 02.02 Groot
licht. 05.02 Truck.
Na 18 uur
NOS: 18.00 Nws. HUM. VERBOND
18.30 Het voordeel van de twijfel.
TROS 19.00 TROS - Klantenservice.
20.00 Nws. 20.03 Finale. 21.00 Om
het boek. Teleac: 21.30 Innovatie,
kreatief ondernemen, les 8.22.00 Te
kenen en schilderen, les 9. TROS:
22.30 Nws. 22.40 De weg ligt open
Hilversum 3
Na 18 uur
NOS: 18.04 De Avondspits. VARA:
19.02 De vliegende VARA: En heel
veel succes met uw programma.
20.02 Popkrant. 21.02 Moondogs.
Hilversum 4
Na 18 uur
NCRV: 20.00 Schubert in Kassei (2).
Orlando Kwartet, met solisten. 21.30
WOENSDAG 11 JULI
Hilversum 1
Voor 18 uur
leder heel uur nieuws. VOO: 7.03-
13.59 Veronica komt naar je toe: De
Veronica programma's staan van
daag in het teken van de Tour de
France, met om: 7.03 Ook goeiemor-
gen. (7.30 en 8.30 Veronica Nws.ra-
dio). 9.03 Muz. terwijl u werkt. (10.30
Veronica Nws.radio) 10.32 Klets
kop. 12.03 Wil) wü wel. (12.30 Vero
nica Nws.radio.) NOS: 14.03 Radio
Tour de France. EO: 17.02 EO-On-
derweg. 17.55 Meded. (NOS)
Hilversum 2
Voor 18 uur
VARA 7.00 Nws. 7.11 De Wekkerra
dio (7.30, 8.00 en 8.30 Nws.). NOS:
9.05 NOS-Sportief. 9.24 Waterstan
den. 9.30 Nws. TELEAC: 9.33 Spy in
de sky, les 7. VARA 10 03 De gla
zenwasser is geweest, hoorsp. 10.23
Hoor Haar! (10.30 Nws.) 11.30 Nws.
11.33 Leef-tijd-genoeg. OVER-
H.VOORL.: 12.16 Een uitzending
van het Ministerie van Financien.
NOS: 12.26 Meded. v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws VARA: 12.36 Din
gen v. d. dag. 13.00 Nws. 13.10 Leef
tijd-genoeg. (13.30 Nws.) 14.00 De
vliegende VARA: De Schuurpapier
vanuit Diergaarde Blijdorp. NOS-
RVU: 14.33 't Gif en ik. NOS: 15.03
Zo kan het ook. 15.30 Nws. 15.33
NOS-Wereldwijzer. 16.00 Wat een
taal. 16.30 Nws. NCRV: 16.33 Studio
55. 17.30 Nws. 17.36 Hier en Nu
Hilversum 3
Voor 18 uur
Ieder heel uur nieuws KRO Het
progr. kan tussen 8.00-17.00, na
Nieuws en Reklame, onderbroken
worden voor aktual. van Echo. 7.04
Het leven begint na zeven, met Pe
ter Koelewijn. 9.04 Formule 3. 11.04
Radio "De Zwarte Roos". 12.04 Ra
dio Bellevue. 14.04 And the beat
goes on.... 15.04 Komt er nog wat
van? 17.04 Weeshuis van de hits
Hilversum 4
Voor 18 uur
NCRV: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
Woord. 7.10 Preludium. 8.00 Nws.
8.05 PlateN nws. 8.45 Musica Sacra.
9.15 Onder de Hoogtezon. 10.00 Ka-
mermuz. uit de Barok. Het Quadro
Hotteterre. 10.30 Orkestpalet Kom
positieportret van Boccherini. 12.00
Symfonieën en concerten van
J.Chr. Bach (22). 12.30 Promenade.
Werken van Fioriilo en Grainger
13.00 Nws. 13.05 Kerkconcert door
Reinhard Kluth, orgel. AVRO: 13.30
Met open mond, een progr. voor
operaliefhebbers. 14.30 Bartoid
Kuyken, traverso: Oude muz. 15.50
Composities van Dvorak.
Een beschaafd volkde Denen. U
weet dat je de geciviliseerdheid
van een volk ogenblikkelijk kunt
aflezen aan het eerste stoplicht
over de grens. Als groen niet al
leen eerst op oranje springt alvo
rens op rood te springen, maar
rood ook eerst op oranje springt
voordat je bij groen weer mag
doorrijden, dan heb je met een
beschaafd land te doen.
Nederland is nog steeds niet zo
ver. Denemarken wel. De voorde
len zijn merkbaar. Ten eerste
wordt de nummer één in de file
nooit door groen verrast, maar
kan hij al in zijn één schakelen
als rood op oranje springt en
meteen optrekken als het licht
groen wordt, en ten tweede stopt
iedereen, zoals het hoort, zodra
het licht op oranje springt. In Ne
derland is oranje alleen het sein
om de snelheid nog even op te
voeren, zodat men, speculerend
op de ervaring dat de voorste au
to van de tegenpartij toch niet
metêen kan wegrijden als hij
door groen verrast wordt, niet al
te erg door rood rijdt. Ik heb ook
het gevoel dat de Denen met hun
rood-oranje-groen-politiek (die
natu\irlijk geen uitzondering is;
wij zijn de uitzondering!) meer
dan wij 'als file' tegelijk optrek
ken, van nummer een tot en met
zeven tijdig gealarmeerd door
het oranje licht, terwijl wij pas in
onze één schakelen als onze voor
ganger begint te rijden, met als
gevolg dat nummer vijf in defile
pas begint te rijden als het stop
licht al weer (via oranje) op rood
is gesprongen!
De bewegwijzering in Dene
marken onderscheidt zich in
zoverre ook gunstiger van de Ne
derlandse, dat bijna bij elke stad
of elk dorp waarnaar wordt ver
wezen ook steeds weer vermeld
wordt hoeveel kilometer de
plaats in kwestie nog verwijderd
is. Bij ons wordt dat maar om de
zoveel borden vermeld —je merkt
het wel als het zover is, redeneert
de ANWB blijkbaar. Maar als
automobilist wil je onderweg be
ziggehouden worden, al is het
maar op deze simpele wijze. In
Italië wordt elke kilomter op je
reis langs de snelweg duidelijk in
mindering gebracht, dat houdt
de moed erin, je wilt tenslotte
merken dat je opschiet! De Denen
hebben daar begrip voor. Overi
gens zetten zij hun borden vaak
abominabel neer te laag, op de
grond), ook word je nog wel eens
in het onzekere gelaten of door
een afslag verrast, vooral in de
steden. Dat is dus weer wat min
der beschaafd...
Denemarken is geen land van
wielrenners (zoals Nederland),
maar wel een land van fietsers.
Ze hebben natuurlijk wel wiel
renners (Kim Andersen), maar ze
zijn geen wielematie. Ze zijn een
rijwielnatie. Dat moet je natuur
lijk ook weer niet overdrijven.
Zij hebben de naam wel, maar
wij hebben ongetwijfeld meer
fietsen per duizend inwoners (zo
als wij.ook meer friet eten dan de
Belgen). Het is kenmerkend voor
de rijwielnatie Denemarken dat
een Deen zo'n opklapbaar rood
waarschuwingsarmpje uitvond
dat aan de bagagedrager wordt
bevestigd en horizontaal naar
links wordt uitgeklapt als men
zich in het verkeer waagt om de
automobilisten op die overduide
lijke manier eraan te herinneren
voldoende afstand te houden.
Maar het is wel zo kenmerkend
voor Nederland als grotere rij
wielnatie dat die nuttige maar
ook wel wat benauwde en schich
tige waarschuwingsarmpjes bij
ons nooit ingang hebben gevon
den. Wij beschouwen zo'n ding
als een 'verdoffing' van onze
fiets, maar in Denemarken heb ik
ze er nog wel mee zien rijden!
Intussen kennen de Deense ta
xi's een voorziening die Dene
marken als beschaafd rijwiel-
land toch weer doet uitrijzen bo
ven Nederland. Onder de achter
bumper van elke taxi zitten twee
onopvallende buisjes. In de ach
terbak liggen twee standaards
die rechtop in die buisjes passen.
Aan die standaards kan een fiets
worden bevestigd. Ik heb gezien
hoe een meisje door een taxi mid
den in Kopenhagen werd afgezet,
met haar fiets die op de stan
daard achterop stond. In een
handomdraai was de fiets eraf,
en konden de standaards weer in
de achterbak worden gelegd.
Een vorm van beschaving is
ook, dat in de steden en stadjes de
trottoirbanden op de oversteek
plaatsen met asfalt aflopend zijn
aangeplempt om het de bestuur
ders van invalidenwagentjes ge
makkelijker te maken het trottoir
op en af te rijden.
De Denen respecteren in hoge
mate de stoplichten, ook de voet
gangers. In Nederland steek je,
als voetganger maar tegenwoor
dig ook als fietser, ongeacht de
stand van de stoplichten over als
de verkeersstroom dat toelaat. In
Kopenhagen heb ik naast 'opge
schoten jongelui' staan wachten
tot het voetgangerslicht op groen
sprong, hoewel er van links noch
rechts verkeer aankwam. Als ge
boren Amsterdammer dacht ik:
waar sta ik eigenlijk op te wach
ten? Het was géne die mij ervan
weerhield de Kopenhaag se stop
lichten te schenden die door die
jongens geëerbiedigd werden.
■'IIOR^v
AT Uf
