'Je kunt nu
eenmaal niet alles draaien'
Disc-jockey Frits Spits:
Tobbedansen: weinig spektakel in sfeervol Volendam
ZATERDAG 7 JULI 1984
Radio - tv - kunst
PAGINA 29
Frits (Ritmeester) Spits is in Nederland een
van de bekendste disc-jockeys. Behalve rijn
programma De Avondspits', elke avond tos
sen 18.80 en 19.00 uor presenteert hij ook de
wekelijkse Nationale Hitparade 's rondags-
avonds tossen 20.00 en 22.00 uor. Veel colle-
ga-dj.'s vinden Spits een van de weinigen die
echt weet hoe Je radio-programma's moet
maken. Pluggers en persmensen spreken
doorgaans waarderend over rijn integriteit.
Popmuzikanten daarentegen trekken die nog
wel 's in twijfel. Enkele weken geleden was
Frits Spits het slachtoffer van een wraakac
tie van een plugger.
Hoe rit dat dan met disc-jockeys? Hebben
(dus platen) opdringen, die re zelf om welke
reden ook, in de hitparade willen krijgen?
Zijn disc-jockeys manipuleerbaar en, een
veelgehoorde aantijging; rijn se omkoop
"baar? Frits Spite gaf duidelijke, niet mis te
verstane antwoorden op dergelijke vragen.
- Jullie (de d.j.'s van Hilversum 3)
schijnen popgroepen te kunnen
'maken en breken'.
Spits: „Onzin. Wat wij kunnen
doen is het signaleren van een
plaat en als we geluk hebben gaat 't
wel 's een keer goed en wordt 't een
hit Maar iets dat geen hit is, daar
kan niemand een hit van maken.
Dat is al véle, véle malen bewezen.
Het is wél zo dat een potentiéle hit
pas de kans krijgt wanneer die ge
draaid wordt. Ja, die mogelijkheid
om zo'n hit te signaleren hebben
wij dus wel. Andersom geldt dan
tentiêle hit niet draaien, zo'n plaat
dus geen hit wordt Die missen wij
dan. Maar 't is dus niet zo dat ik
willekeurig plaatjes, door ze te
draaien, tot hit kan forceren. De
mensen, (het luisterpubliek), bepa
len zelf wat ze kopen.
door
Margriet Hunfeld
- Speelt jouw voorkeur voor be
paalde muziek bij het samenstellen
van je programma een grote rol?
Spits „Jas natuurlijk. Dat is niet
weg te cijferen, maar 't is wel zo dat
ik niet meer de baas ben van het
programma, maar het programma
is mijn baas. De hiërarchie is om
geklapt: het programma vraagt om
bepaalde platen, die op dat bepaal
de tijdstip gedraaid moeten wor
den. Mijn smaak is ondergeschikt
aan de structuur en de samenhang
van het programma want, vergeet
niet, mijn eerste métier (beroep -
red.) is toch het maken van radio
programma's".
- Desondanks wordt er veel kri
tiek geuit op jullie werkwijze.
Spits, ijzig: „Door wie?".
- Mensen van platenmaatschap
pijen bijvoorbeeld.
Wie in Leiden en wijde omstreken per rijwiel ooit
de veertig kilometer in het uur heeft gehaald, moet
Joop Riethoven (62) kennen. De liefde voor het wiel
rennen kreeg hij thuis per bidon ingegoten. Ooms
en neven waren lid van Swift, broer Lange Jan was
zelfs beroepsrenner. Zijn eigen carrière begon in
1946. Zijn grootste triomf was de overwinning in
een koppelkoers in Enschedé, waar hij heer en mees
ter op de grasbaan was.
In 1949 kwam er een abrupt einde aan zijn wie-
lerloopbaan. Bij een val liep hij een schedelbasis-
fractuur op. Twee jaar later vatte hij het organise
ren aan. Met als voorlopig hoogtepunt de start van
de Tour de France in Leiden. Dat was in 1978. Riet
hoven is nu bezig twee miljoen te verzamelen om de
Tour in 1986 weer naar deze stad te halen. Zijn
prognose voor de Tour van dit jaar wordt door enig
chauvinisme gekleurd: Peter Winnen draagt in Pa
rijs het geel en Zoetemelk eindigt bij de eerste vier.
Als op vrijdag de post tevens de
radiobode brengt, kijk ik gelijk
wat ik de komende week op de
televisie mag verwachten. Ver
volgens kijk ik in mijn agenda
wat ik deze week aan vergaderin
gen en dergelijke heb, en wan
neer ik naar de tv kan kijken.
De komènde weken staan na
tuurlijk, geheel in het teken van
de sport; Olympische Spelen,
Wimbledon, en natuurlijk de
Tour de France. Ik moet eerlijk
bekennen dat van mijn kant (en,
aan de reacties te horen ook een
heleboel andere mensen), de
Tour minder wordt bekeken dan
andere jaren. Of dat komt door
het wegvallen van wijlen Theo
Koomen weet ik niet, voor mij
geldt dat in elk geval wel. Mid
dels zijn radioreportages bracht
hij een heleboel spanning in de
Tour, of dat nou wel of niet het
geval was, het bracht je in elk ge
val voor de beeldbuis.
De afgelopen week heb ik ook
naar de Amerikaanse selectie
wedstrijden gekeken, en dan
denk ik bij mezelf: "Wat is tv
tqph iets geweldigs". Voor de af
gelopen week stond ook Moby
Dick gepland, maar daarvoor in
de plaats was er een prachtighe
film, genaamd La Strada. Dat
moest meer gebeuren zulke
prachtige films op tv.
Op dinsdagavond even lekker
voor de buis gekropen voor
Duitsland-Nederland.
Elftallen van 10 jaar geleden.
(foto Holvast)
wij wilden wel eens revanche ne
men, maar o wee, het was een
aanfluiting.
De enige die wist wat het in
hield om revanche te nemen was
naar mijn mening Wim Rijsber-
gen. Daar bedoel ik niet mee het
onderuittrappen van Gerd Mul
ler, maar zijn duidelijke instel
ling om te willen winnen. Als Ne
derland ooit de kans heeft gehad
om voor de rust de Duitsers op
een grote achterstand te zetten,
dan was dat nu het geval ge
weest. Het was wel typerend
voor Willem van Hanegem, toen
hem gevraagd werd wat hij het
mooiste uit de wedstrijd vond,
dat hij antwoordde: 'Toen ik er
uit ging". Eén tip voor de VARA:
laat Vermeegen Pisa maar doen,
en laat de sport over aan mensen
die er verstand van hebben. Een
aanfluiting voor de sport zo ie
mand.
Donderdagavond toch ook
maar naar Dallas gekeken, een
serie die ik graag mag zien, even
als Dynasty. Nou ja, Op Dynasty
maar weer wachten tot oktober.
Van de series die regelmatig op
de tv worden vertoond vind ik
Derrick over het algemeen heel
erg goed, en odk kijk ik graag
naar een goede verzetsfilm.
Heerlijk op de bank liggen met
een lekkere kop koffie, voor mij
de ideale gelegenheid om bij te
komen van weer een drukke dag.
Ja, wat vind ik verder nog
meer leuk om naar te kijken.
Koot en Bie kunnen mij wel be
koren, ze zijn altijd vreselijk ori
gineel. Een serie die momenteel
via de BRT wordt uitgezonden
die ik heel goed vindt is Isaura,
ik kan iedereen die de_BRT kan
ontvangen aanraden om daar
eens naar te kijken.
Mijn week stond uiteraard in
het teken van de Tour de France,
maar zoals U ziet, had ik geluk-'
kig de gelegenheid en de interes
se om ook naar andere program
ma's te kijken.
Rest mij nog om mijn opvolger
een plezierige kijkweek toe te
wensen.
JOOP RIETHOVEN
Jullie draaien nooit de platen
die jullie zouden moeten draaien.
Door jullie willekeur floppen
plaatjes.
Spits, geïrriteerd: „Ja, de platen
maatschappijen, en dat kan ik wel
begrijpen, denken alleen vanuit
hun eigen produkt. Daardoor is het
voor hen ook bijna onmogelijk om
zich te verplaatsen in mijn positie.
Ik heb te maken met alle maat
schappijen tegelijk, alle produkten
tegelijk. Als je een bepaalde plaat
niet draait, dan ben je gauw de
boosdoener. Zeker als het geen hit
wordt Ik blijf er bij: je kunt nu
eenmaal niet alles draaien!".
- Heb jij een grote keuzemogelijk
heid: krijg je ladingen platen aan
geboden waaruit je kunt kiezen?
Spits: „Ja, ik krijg veel aangebo
den, maar het aantal platen dat ge
schikt is voor mijn programma is
minder talrijk, bovendien", en nu
wordt Spits bijzonder serieus: „ik
zou 't niet in mijn hoofd halen om
mijn publiek te besodemieteren
en, omwille van welke maatschap
pij of artiest ook, plaatjes te gaan
aanprijzen waar ik zelf niet achter
sta. Zo kun je toch niet met pu
bliek omgaan!".
Interviews
- Een andere vraag: je interviews
op de zondagavond met bekende
Nederlanders (ZIP's, zeer interes
sante personen): soms vind ik ze
nogal oppervlakkig.
Spits: „Tja, het zijn natuurlijk
geen diepte-interviews. Wat je wilt
is eigenlijk met die persoon praten
naar aanleiding van zijn of haar
produkt (de plaat) en de beperking
van het programma is vrij groot,
omdat er niet zoveel tijd beschik
baar is voor het interview. Ik wil
vooral feiten weten".
- Je kunt vragen of iemand van
spruitjes houdt, is dat een feit?
Spits: „Zo'n vraag met het ant
woord er al in zou ik nooit stellen.
Bovendien stel ik mijn vragen
nooit zonder reden. Als ik vraag
naar iemands eetgewoonten, dan
hoop ik dat door het antwoord iets
duidelijk wordt over de persoon
die ik interview. Zo maar vragen:
„wat vind je lekker?, zul je me
nooit horen doen. De vragen die ik
stel zijn goed voorbereid. Voorts
beschouw ik ze als een kadootje
voor mijn gasten. Die hebben recht
op zorgvuldige vragen. Ik bestrijd
dat mijn interviews oppervlakkig
zijn.
- Je studeert Nederlands. Heeft
dat te maken met je werk?
Spits: „Ja, mijn scriptie gaat over
de Nederlandstalige popmuziek".
- Heb je daar een bepaalde me
ning over?
Spits: „Nu niet. Het is ten slotte
een onderzoek. Maar natuurlijk
vind ik die Nederlandstalige pop
bijzonder boeiend".
- Schrijf je zelf wel 's teksten?
Spits: „Nee, daar ben ik nog
nooit aan begonnen".
- Musiceer je zéip Dat lijkt me
voor een d.j. met een mening over
platen, best belangrijk?
Spits: „Nee, ik speel geen noot
en ja, ik ervaar dat als een gemis,
maar helaas, ik ben op de gitaar
niet verder gekomen dan 'Marina'
en ook de blokfluit werd een af
gang.
- Hou je van klassieke muziek?
Spits, komisch: „Nee, abosluut
niet. Ik vind 't net of er dan een
spruitjeslucht uit de radio komt. 't
i deze tijd, ik weet niet
Inleveren
- De NOS zal binnenkort zendtijd
moeten inleveren ten behoeve van.
de VPRO en Veronica. Is er een
kans dat jouw programma dan
verdwijnt?
Spits: „Ik weet 't werkelijk niet.
Natuurlijk is er altijd een kans,
maar ik hoop uiteraard dat 't niet
gebeurt. Ik ben heel gelukkig met
wat ik nu doe".
- Wil je met je studie Nederlands
ooit nog 's in de toekomst iets gaan
doen? Lesgeven bijvoorbeeld?
Spits: „Nee, dat denk ik niet.
Misschien zou ik willen meeden
ken over 't helpen opzetten van een
media-school, als zoiets ooit gaat
gebeuren. Dat lijkt me nou echt
leuk".
- Doe jij, behalve 't presenteren
van je programma's, ander, com
mercieel werk? STER-spots inspre
ken bijvoorbeeld of winkels ope-
Spits: „Nee, ik vind niet dat ik
dat kan maken. Ik ben wel 's ge
vraagd voor het inspreken van een
radiospot voor de Moody Blues-el
pee en dat heb ik pertinent gewei
gerd. Kijk, ik ben Frits Spits en ik
zeg in mijn eigen programma hoe
mooi ik zo'n plaat wel vind van de
Moody Blues, dan ben jij bereid
om dat van mij te geloven, want je
hebt als luisteraar een bepaalde re
latie met mij. Zodra je me dan vijf
minuten later in een spot hoort ver
tellen: 'Moody Blues... een pracht
elpee', dan zou dat vreselijk zijn.
Ik ben daar zonder meer tegen.
Het gebeurt wel op Hilversum 3 en
de mensen die op die manier
werken kan ik dat niet kwalijk ne
men, want ze hebben waarschijn
lijk dat geld nodig".
- Jij niet?
Spits: „Ik heb 't minder nodig zij,
want ik heb een vast contract bij de
NOS en ik ben elke dag op de zen
der".
Schandaalpers
Je bent nog niet zo heel lang ge
leden bijzonder vervelend lastigge
vallen. Je kreeg een taart in je ge
zicht van een ontevreden plugger
en vervolgens werd je positie als
disc-jockey in een artikel in een
Spits: „Dat heb ik genegeerd. Ik
ontken het bestaansrecht van een
dergelijk blad, ik heb het artikel
niet eens zelf gelezen. Laat ik er
nog dit van zeggen: die schandaal-
pers, dat vind ik rpilieuvervuiling.
Er gaat een permanente chantage
van uit. Ik hoop dat de serieuze
media elkaar ooit nog 's zullen vin
den in het bestrijden van dit soort
dingen. Want 't gaat er om dat het
verschrikkelijke geboefte dat daar
week in week uit de mensen geld
uit de zak klopt met dergelijke
journalistiek haar plaats wordt ge
wezen. .Nee, ik zeg dat niet naar
aanleiding van het indicent met
mij, ik zeg dat omdat ik me al heel
lang erger aan de invloed van die
schandaalbladen. Zouden mensen
die op een dergelijke oneerlijke
manier hun geld verdienen ooit
hun eigen kinderen recht in de
ogen durven kijken, vraag ik me
wel 's af. Integriteit en eerlijkheid
vind ik namelijk uiterst belangrijk
in journalistiek werk, ook in mijn
werk, in het hele leven. Ik zou me
mijn ogen'uit mijn kop schamen
wanneer ik daar lichtzinnig mee
om zou springen".
i =^^^^===a======
Zelfs deze slak lijkt pret voor tien te hebben in de Volendamse haven. (foto gpd> Nog net op tijd de bel tijdens het Tobbedansen. (ft»to opd>
VOLENDAM (GPD) - Al sinds
jaar en dag wordt de deelnemers
aan het TROS-televisiespektakel
Te land, ter zee en in de lucht'
schriftelijk voorgehouden dat
overmatig drankgebruik tot on
herroepelijke uitsluiting kan lei
den. Bij de uitvoering van zijn
taak pleegt wedstrijdleider Lou
van Rees echter de nodige soe
pelheid te betrachten en dat is
maar goed ook want een al te
stringente controle zou het deel
nemersveld telkens danig doen
uitdunnen.
Ook in de Volendamse haven,
waar onlangs de opnamen van
het fameuze onderdeel Tobbe
dansen plaatsgrepen, werd weer
uitbundig gespot met het onder
havige artikel in het wedstrij
dreglement. De reportage die
vanavond per traditie weer vele
miljoenen landgenoten aan de te
levisie gekluisterd zal houden,
heeft daar echter allerminst on
der te lijden gehad.
De vrolijkheid vierde hoogtij,
ongetwijfeld mede dank zij het
rijkelijk vloeiend geestrijk vocht
en de uitnemende klimatologi
sche omstandigheden. De ge
beurtenissen van zeephelling tot
bel hielden daarmee evenwel
geen gelijke tred. In tegenstel
ling tot voorgaande edities viel er
maar weinig echt spektakel te
beleven. De bouwsels die in de
strijd werden geworpen muntten
ditmaal ook minder uit in origi
naliteit.
Een uitzondering daarop
vormde een reusachtige schild
pad, waaraan maandenlang was
gewerkt maar die halverwege de
zeephelling, kennelijk gekweld
door watervrees, tegenwind of
halsstarrigheid bleef steken. Uit
eindelijk moesten de mannen
van de duikersbrigade het water
verlaten om 'Stoffel' tot voortzet
ting van de reis te bewegen, maar
van een wereldtijd kon toen ui
teraard geen sprake meer zijn.
Enig opzien baarden nog enke
le vertegenwoordigers van de
'plaatselijke rijkspolitie die de bel
poogden te bereiken op een in
een bad gemonteerde fiets en
een man in een ruim uitgevallen
keukenlade. Voor het overige
was saaiheid troef, hetgeen een
toeschouwer tot de suggestie
bracht de moeilijkheidsgraad te
verhogen door de bel een volgen
de keer aan de achterzijde van de
paal te bevestigen.
Bijna had de wedstrijd nog een
unieke apotheose kunnen bele
ven toen een televisiecamera als
laatste via de helling in het water
dreigde te glijden. Tot veler te
leurstelling kon dit evenwel wor
den verijdeld.
Regisseur René Stokvis, de on
betwiste koning op het gebied
van Nederlandse massa-spel
letjes op televisie was na afloop
uiterst tevreden. Dank zij het feit
dat zijn serie dit jaar tijdens de
avonduren wordt opgenomen,
kon hij mooie plaatjes kiezen van
de sprookjesachtig verlichte Vo
lendamse haven. Bovendien liet
hij de camera's in de slotfase
richten op een onvervalst vuur
werk.
Overigens blijft Stokvis wor
stelen met het presentatiepro-
bleem. Ditmaal was gekozen
voor Jack van Gelder, maar ook
hij kon het ooit zo geestige com
mentaar van André van Duin
niet doen vergeten. (Zaterdag,
Nederland 1, 20.29 uur).
HILVERSUM (GPD) - Frits Spits direct na zijn - live uitge
zonden - avondprogramma in de kantine van Hilversum 3.
Hjj haalt koffie uit de automaat, excuseert zich voor de
kwaliteit er van en zet zich aan tafel. Een man die niet
onmiddellijk doet denken aan een disc-jockey van Hilver
sum 3. Hij beantwoordt de vragen kort, weegt sommige
woorden nauwkeurig af, stelt tegenvragen, om zeker te
zijn dat de verklaring een juiste wordt en Vooral, hü heeft
nagedacht over alles wat hij oppert. (Naderhand zal hij nog
terugbellen om enkele opmerkingen beter toe te lichten en
een paar uitspraken grondiger te formuleren.) „Elke dag",
vertelt hij, „wordt er door producer Tom Blomberg en mij
met grote zorgvuldigheid gewerkt aan het avondprogram
ma. Het is op die manier een volle weektaak, dat wordt wel
's vergeten, omdat het programma zelf maar een uur per
dag duurt".
- Ondanks je zorgvuldige voorbereidingen en je opvattingen over een
radioprogramma blijven artiesten geloven dat ze door één aardig woord
van jou over hun plaat, direct in de hitparade belanden. Men praat over
'het belang van wel of niet gedraaid' worden. Platenmaatschappijen
doen eveneens veel moeite om een gunstig oordeel van jou over hun platen
te krijgen. Krijg je daardoor niet een vreemd soort macht?
Spits: „Ja, wat is macht? Macht veronderstelt corruptie en nee, ik ben
niet corrupt en ik neem aan dat mijn collega's het evenmin zijn. Macht
suggereert ook: machtsmisbruik en ook dat is iets waaraan ik mij niet
schuldig maak". Frits Spits: 'Het programma is mijn baas'.
