c Is kernenergie wel of niet goedkoper? Schade staking valt mee Defensie: we zijn niet gewaarschuwd voor RSV Organisaties zijn het niet eens Haringvangst verboden bij Denemarken Verharding acties bij Philips Morris Investeringen Shell gaven duizenden werk Mijnwerkers willen weer onderhandelen Ontslagen bij Rotterdams havenbedrijf Nauwelijks doorgedraaid fruit voor kinderen Justitie wil meer weten van strafbare feiten RSV Getuigen spreken elkaar andermaal tegen WOENSDAG 4 JULI 1984 ARNHEM (ANP) De kosten van stroom opgewekt door kerncentrales, zullen in de toekomst beduidend lager liggen dan de kosten van stroom uit door kolen gestookte centrales. In ons land zal een kilowatt-uur stroom uit een kerncentrale bijna drie cent goedkoper zijn dan stroom uit een kolencentrale.De Vereniging van Exploitanten van Elektriciteitscentrales (VEEN) heeft dat gisteren bekend gemaakt. Economie Tegelijkertijd presenteerde de Bezinningsgroep Energiebeleid echter een rapport waarin staat dat er juist geld bespaard kan worden wanneer de regering éfziet van kernenergie en stroom gaat op wekken via warmte-krachtkoppe- ling, windenergie en waterkracht. "Dat levert rond het jaar 2000 een kostenbesparing op van ongeveer 350 miljoen gulden per jaar", aldus de groep. De VEEN baseert zich op een re cent door de Europese Elektricitei- tesbedrijven ontwikkelde kosten- vergelijking. De berekeningen gaan uit van kerncentrales en ko lencentrales die thans in aanbouw zijn en die in 1990 in bedrijf zullen worden gesteld. Gesteld wordt dat de produktiekosten van kernener gie veel minder gevoelig zijn voor brandstofprijsontwikkelingen. "Is een kerncentrale eenmaal ge bouwd en in bedrijf genomen, dan kan men voor een lange periode ze ker zijn over de kosten van de ge produceerde elektriciteit. Dat is in veel geringere mate het geval bij kolen- of oliegestookte centrales", aldus de VEEN. Volgens de Ver- DEN HAAG ANP) In de maan den juli, augustus, september en oktober is het verboden om voor de westkust van Denemarken op haring te vissen, dit om te forse uit dunning van deze vissoort te voor komen. In het Skagerrak en het Kattegat, alsmede in de Sont, de Belt en de Oostzee, mag bovendien niet meer op tong worden gevist omdat het Nederlandse aandeel van 50.000 ki lo al is opgehaald. Het ministerie van Landbouw en Visserij heeft dit gisteren meegedeeld. Vissers die op sardines en hors- makreel uit zijn, mogen voortaan ook gewone makreel als bijvangst opvissen tot maximaal tien pro cent van het gewicht van de totale vangst. Andere vissoorten mogen onbeperkt als bij vangst worden ge vangen. De bijvangst mag aan boord noch bij de aanvoer zijn ge sorteerd. FIAT De aandeelhouders van FIAT hebben vandaag besloten het kapi taal van de Italiaanse autofabriek met een factor zes te vergroten om aan het bedrag van bijnö vier mil jard gulden te komen, nodig voor uitbreiding van produktie, re search en ontwikkeling. Een kapi taalvergroting van deze omvang heeft zich in Italië nog niet voorge daan. De aandeelhouders gingen bo vendien akkoord met het voorstel van het bestuur voor uitkering van een dividend van 180 lire (33 cent) per aandeel uit de nettowinst van 214 miljard lire (393 miljoen gul den) van het afgelopen jaar. In 1982 werd een winst van 111 miljard lire (204 miljoen gulden) geboekt. Werkloosheid Het aantal werklozen in de Bondsrepubliek is in juni voor de derde achtereenvolgende maand afgenomen en wel met 20.625 tot 2.112.596 of 8,5 procent (mei 8,6 procent) van de beroepsbevolking, zo heeft het Westduitse Arbeidsbu reau in Neurenberg vandaag mee- jedeeld. Het hoofd van het bureau, Hein- rich Franke, schrijft de afneming van het aantal werklozen echter volledig toe aan het seizoen. De cij fers zijn volgens hem niet bevredi gend. Als de invloed van het sei zoen buiten beschouwing wordt gelaten is er geen sprake van ver betering van de werkgelegenheid. Meubelindustrie De leden van de Bouw- en Hout bond FNV hebben ingestemd met vier principe-akkoorden: die over de cao voor de meubelindustrie (10.000 werknemers), de houthan del (5.000), de jachtenbouw (3.000) en de emballage-, pallet- en klom penindustrie (2.000). Belangrijkste punt in deze vier cao's is dat per 1 januari 1985 op jaarbasis een gemiddelde werk week van 38 uur wordt bereikt. De werknemers leveren voor deze ar beidstijdverkorting de prijscom pensatie van 1 juli en yan 31 de cember 1984 in. Per bedrijf zal in overleg tussen werkgever en werk nemers worden vastgesteld, hoe en wanneer de extra vrije uren wor den opgenomen. eniging kunnen kerncentrales er voor zorgen dat de kosten van stroom in de toekomst weer stabiel en voorspelbaar worden. De Bezinningsgroep Energiebe leid (mensen uit energie-onder zoek, industrie, overheidsbeleid, milieu-organisaties en vakbewe ging) beweert echter dat de behoef te aan elektriciteit in 2000 kan wor den gedekt zónder kerncentrales. De Bezinningsgroep zegt dat om dat ze sterke aanwijzingen heeft dat eind volgende week een ambte lijk advies van het ministerie van economische zaken over de bouw van vier nieuwe kerncentrales van elk duizend megawatt naar het ka binet gaat. Overleg mislukt BERGEN OP ZOOM (GPD) - De cao-onderhandelingen bij Philip Morris in Bergen op Zoom zitten' muurvast. De Voedingsbond FNV heeft gistermiddag tijdens een in derhaast opgeroepen ledenverga dering de nieuwste voorstellen van de directie van tafel geveegd en be sloten verder te staken. De bond blijffVasthouden aan zijn eis dat de extra vrije dagen die een deel van het personeel krijgt, naar eigen keuze kunnen worden opgeno men. De directie overweegt nu een kort geding tegen de bond. De directie blijft bij haar stand punt dat de vrije dagen, althans in 1985, in blokken van vijf moeten worden opgenomen. .Wel werd de concessies gedaan de vrije dagen vanaf 1986 normaal in het rooster te verwerken en er werd een loons verhoging van een procent in 1986 in het vooruitzicht gesteld. De ruim vierhonderd stakers bij Phi lip Morris wezen dit echter van de hand. Paul Andela, bestuurder van FNV, kondigde een verharding van de stakingsacties aan. Aanlei ding daartoe zijn volgens hem po gingen van Philips Morris om de staking te breken. Gisteren wissel den de ochtend- en avondploegen geheel onverwacht een uur vroeger Waardoor stakers die wilden pos ten te laat kwamen om hun werk willige collega's op te vangen. Ver der had de directie in het geheim meer poorten laten openen, zodat werkwilligen ongemerkt naar bin nen konden. "Dit is een inbreuk op het sta kingsrecht en kan tot gewelddadi ge escalaties leiden", waarschuw de Andela. Vanaf vandaag zullen de stakers de hele dag posten. Vol gens directiewoordvoerder H. van Roode betekent dit dat de bond een weg opslaat waarop niet meer kan worden onderhandeld. "Wij DEN HAAG (GPD) - De investe ringen van Shell in ons land heb ben vorig jaar werkgelegenheid voor ongeveer 14.000 manjaren op geleverd bij Nederlandse aanne mers- en toeleveringsbedrijven. Dit valt af te leiden uit een onder zoek dat het Nederlands Econo misch Instituut instelde naar de betekenis van deze investeringen voor de nationale economie. Het onderzoek, waartoe Shell zelf opdracht gaf, ging uit van een zestal investeringsprojecten in de afgelopen jaren. Het leverde onder meer als uitkomst op dat een mil joen gulden in 1980 in Nederland geinvesteerd, gelijk stond met 17 arbeidsjaren buiten het eigen be drijf. Shell investeerde in 1983 in Nederland f 1,3 miljard, waarvan ongeveer driekwart bij Nederland se bedrijven terechtkwam. Bij de berekening van de 14.000 arbeidsjaren werd rekening gehou den met de sedert 1980 opgetreden inflatie- en produktiviteitsgevol- gen. Het NEI keek ook naar de werkgelegenheidseffecten van de op de investering volgende pro- duktiefase van een project. Hieruit bleek dat één Shellman, al dan niet direct bij het produktieproces be trokken, jaar-in-jaar-uit aan twee tot drie personen buiten de Shell- organisatie werk geeft. Bij de Nederlandse werkmaat schappijen van het Shell-concern, de Nederlandse Aardolie Mij, inbe grepen, werken ruim 11.000 men sen. Uitgaande van het geconsta teerde 'vermenigvuldigingsefTect' kan volgens het NEI worden ge- stekd dat de investeringen in de produktiefase buiten het Shell-be- drijf werk opleveren voor bijna 30.000 mensen. De Bezinningsgroep stelt dat het ministerie een 'uiterst onwaar schijnlijke' kostprijs voor kern energie hanteert. De kilowattuur- prijs voor door kernenergie opge wekte elektriciteit van 8,7 cent is in vergelijking met andere landen nauwelijks reëel, aldus het rapport. Er hoeft maar een verhoging van tien procent op te treden om de ge hele prijsmatige onderbouwing in elkaar te laten storten, met andere woorden: dan is kernenergie ook financieel al niet meer aantrekke lijk. De groep komt tot een gemid delde Idlowattuur-prijs van 12,4 cent, verreweg de hoogste prijs in vergelijking met andere vormen van elektriciteitsopwekking. hebben geprobeerd de partijen vandaag rond de tafel te krijgen door enkele structurele voorstellen te doen. De directie wijkt echt niet voor de 'vijf dagen en-bloc' vol gend jaar en doet geen water meer bij de wiin". Woordvoerders van andere vak bonden, die overigens vorige week al een principe-akkoord met de di rectie sloten, zijn weer ontstemd over de starre houding van de Voe dingsbond. J. Verbaan van de Unie BLHP sprak van een treurige zaak en J. van Nellen van de Industrie bond FNV vertelde het 'absoluut niet eens te zijn' met de Voedings bond. Beide bestuurders konden niet begrijpen dat de Voedings bond zo moeilijk blijft doen over de kwestie van de extra vrije da gen. LONDEN (AP) - De leider van de stakende Britse mijnwerkers, Ar thur Scargil, heeft gisteren gezegd dat hij een aanbod van de Nationa le Kolenraad heeft aanvaard en dat de onderhandelingen later deze week zullen worden hervat. Intussen hebben de transportbe drijven meer steun aan de staken de mijnwerkers toegezegd, bij hun blokkades van staalfabrieken. Scargil waarschuwde de Kolen- raad dat de stakingen door zullen gaan, tenzij het saneringsplan voor de Britse mijnbouw van tafel gaat. De Kolenraad wil 20 verliesgeven de mijnen sluiten, waardoor 20.000 mijnwerkers hun banen verliezen. ROTTERDAM (ANP) - Onder de 250 personeelsleden van het ha venbedrijf Rotterdam Terminal is grote onrust onstaan na een mede deling van de directie aan de dernemingsraad dat 127 werkne mers zullen moeten worden ontsla gen. Volgens de bedrijfsleiding i< een dergelijke ingreep noodzake lijk wegens de slechte bedrijfsre sultaten en de slechte financiële positie van de onderneming. Als niet tot een drastische reorganisa tie wordt overgegaan, moet vol gens de directie het hele bedrijf worden gesloten. Een woordvoerder van de onder nemingsraad van Rotterdam Ter minal zei gisteren dat het perso neel donderdagmiddag het werk zal neerleggen om te vergaderen over de situatie. Bestuurder Kees Voormeulen van de Vervoersbond FNV vindt de ontslagen onaan vaardbaar, gezien de afspraken die z(jn gemaakt in het kader van de herstructurering van de stukgoed sector van de Rotterdamse haven. Volgens FNV-bestuurder Voor meulen is Rotterdam Terminal on der andere in de problemen geko men omdat de aandeelhouders vo rig jaar ongeveer 12 miljoen gulden uit het bedrijf hebben gehaald. Dat bedrag was de opbrengst van de opstallen van Rotterdam Terminal, SCHEVENINGEN Vanaf morgenochtend rijden op de Scheveningse boulevard twee nieuwe 'veegmachines', die het bedrijf volgens de bond uitgerust met ronddraaiende borstels om het schoonmaken van de promenades te vergemakkelijken. Dit gebeurt alleen tijdens de zomermaanden en tot een uur of negen 's-morgens. Vorig jaar werd. op die manier ongeveer 800 ton afval opgehaald. (foto GPD) der dwang van het moederconcern Incotrans aan de gemeente Rotter dam had verkocht. DEN HAAG (ANP) - Slechts een zeer klein deel van de ap pels die worden doorgedraaid dat wil zeggen uit de handel genomen omdat zij de telers niet voldoende opbrengen wordt gratis uitgereikt aan schoolkinderen, bewoners van bejaardentehuizen, gevange nen, patiënten in ziekenhuizen of kinderen in vakantiekolo nies, zo blijkt uit een overzicht van de Europese Commissie. Dit gebeurt niettegenstaande het feit dat de communautaire regelingen daar wel in voor zien, en de kosten van gratis uitreiking worden gedragen door de Gemeenschap. Het „dagelijks bestuur" van de Europese Gemeenschap heeft nagegaan, wat er met de appels gebeurde die de afgelo pen vijf seizoen aan de inter ventiebureaus van de Gemeen schap werden verkocht. Veelal werd meer dan de helft van de doorgedraaide ap pels gebruikt voor veevoeder, was vaak omstreeks 20 procent al ongeschikt geworden vóór gebruik, en werd ongeveer der tig procent aangewend voor distillatie. Voor Nederland auto-industrie DEN HAAG (GPD) De schade die de Nederlandse industrie heeft ondervonden van de ongeveer an derhalve maand durende stakin gen in de Westduitse metaal is te overzien. Hoewel de concrete cij fers over produktieverlies in Ne derland pas in de jaarcijfers tot uit drukking zullen komen, lijken de directe gevolgen beperkt te zijn ge bleven tot incidentele gevallen van werktijdverkorting, zoals onder meer bij DAF-trucks in Eindho ven. Ook de gevolgen van het akkoord over beperkte arbeidstijdverkor ting en looncompensatie in de Westduitse metaal-industrie bren gen de Nederlandse ondernemer niet in paniek. Door de verhoging van de lonen 3,3 procent nu en bij de invoering van de werkweek van 38,5 uur volgend jaar nog eens ruim 5 procent moeten de Ne derlandse bedrijven beter in staat zijn te concurreren met de West duitsers. De Nederlandse bedrijven die rechtstreeks door de stakingen werden getroffen, zijn vooral te vinden bij de toeleveranciers en de afnemers van de Westduitse auto industrie. Volgens een woordvoer der van DAF, die onderdelen uit de BRD betrekt, hebben er vanaf 22 juni tot aanstaande vrijdag zo'n 1100 mensen niet kunnen werken. Dat betekent dat er 600 vrachtau to's niet geproduceerd konden worden. Of het produktieverlies in de loop van het jaar ingehaald zal kunnen worden, moet worden af gewacht. Overigens worden bij DAF-trucks 6 van de 10 niet-gewerkte dagen 'betaald' uit de zojuist overeenge komen arbeidstijdverkorting. Bij het Eindhovense bedrijf wordt al 36 uur gewerkt. Voor de overige vijf dagen is werktijdverkorting bij het Arbeidsbureau gevraagd. Bij de stagnatie in de Nederlandse toe leveringsbedrijven gaat het vol gens de FME om 15 a 20 bedrijven met gezamenlijk tegen de 2.000 man personeel. Zowel de Industriebond FNV als de FME zien positieve kanten zij het verschillende aan het in. Duitsland bereikte akkoord. Een woordvoerder van de Industrie bond ziet van het compromis een positieve invloed uitgaan voor heel Europa. Wanneer geen doorbraak bereikt zou zijn over arbeidstijd verkorting in West-Duitsland zou dat mogelijk hier ook voor een stagnatie hebben gezorgd. DEN HAAG (ANP) - De hoofdoffi cier van justitie in het arrondisse ment Den Haag, mr R.J.C. graaf van Randwijck, wil in de loop van deze week duidelijkheid over de vraag of er strafbare feiten zijn ge pleegd in de RSV-zaak. Daartoe zal Van Randwijck een gesprek heb ben met de voorzitter van de parle mentaire enquêtecommissie voor RSV, Van Dijk. Volgens een woordvoerder van het openbaar ministerie overweegt justitie in dit stadium nog geen vervolging van getuigen of andere betrokkenen. "We willen alleen weten hoe de gang van zaken is en wie er formeel aangifte zou moeten doen van strafbare feiten." Van Randwijck en Van Dijk zul len onder meer de beschuldiging jegens oud-minister Nelissen, inza ke meineed, bespreken. Ook de kwestie rond het aftoppen van de vakantie-uitkeringen kan aan de orde komen. DEN HAAG (GPD/ANP) - Is het departement van defensie wel of niet gewaarschuwd voor de geva ren die het liep met vooruitbetalin gen op werk dat aan RSV werd op gedragen? Tot op dit moment is dat onduidelijk. Drs. Leliveld, van het ministerie van economische za ken, verklaarde gisteren tegenover de enquêtecommissie dat er wél gewaarschuwd is. En niet alleen vanuit economische zaken, maar ook vanuit financiën. Huidige staatssecretaris Van Houwelingen, die ook werd ge hoord, bestreed de mededelingen van Leliveld echter. "Er is nooit ge waarschuwd". Hij had alles nage keken en bij velen nagevraagd. Al leen generaal Hensen had hij niet kunnen bereiken. Maar Hensen, in middels met pensioen, kon nog gisteravond op zijn vakantie-adres in Zwitserland worden opge spoord. "Ik ben niet gewaar schuwd", zo liet hij volgens Defen sie via de telefoon weten. Vast staat in elk geval wel dat Defensie vooralsnog 200 miljoen op RSV te vorderen heeft. De Ne derlandse marine had op een gege ven moment anderhalf miljard gul den bij RSV uitstaan. Daar stond echter voor slechts één miljard aan produktie tegenover. Voor een deel van het restant kon een garan tie worden verkregen, de rest bleef ongedekt. "Gezien de positie van RSV konden geen verdere garan ties worden gevraagd", zo schreef de toenmalige staatssecretaris van defensie, Van Eekelen, indertijd. Volgens Van Houwelingen was bij Defensie pas in december 1982 J. van Houwelingen (links) begroet commissievoorzitter Van Dijk. Gis teren werd hij gehoord over de periode 1977 tot 1983 bij RSV. (fotoANPi doorgedrongen dat geld dat door de marine was vooruitbetaald op orders die bij RSV waren ge plaatst, was besteed ter afdekking 'van verliezen die RSV in Algerije leed en aan de kolengraver die al leen nog maar geld had gekost. Enigszins merkwaardig klonk dat wel. Van Houwelingen was im mers jarenlang woordvoerder voor het CDA geweest in kwesties die RSV aangingen. Sprekend vanuit zijn tijd als par lementariër verweet Van Houwe lingen het toenmalige kabinet dat het de Tweede Kamer volstrekt on voldoende geinformeerd had over de situatie bij RSV. Hij moest ech ter wel toegeven dat de Kamer af en toe ook wat meer had kunnen doen om nauwkeuriger op de hoogte te geraken. Het gebrek aan informatie heeft het CDA er volgens Van Houwelin gen indertijd toe gebracht aan RSV meer ruimte te geven dan wellicht had moeten gebeuren. Mede daar door had het CDA gemeend het zich te kunnen permitteren de Ne derlandse Scheepsbouw Maat schappij (NSM) in Amsterdam te laten ontstaan. Rigoureus Rigoureuze ingrepen bleven daardoor uit. Dat werd ook enigs zins in de hand gewerkt door het ministerie van economische zaken. De ambtenaren op EZ vreesden dat diep ingrijpende maatregelen (sluiting van de grote scheeps- nieuwbouw bijvoorbeeld, in- het bijzonder van de NDSM in Amster dam) het in de Tweede Kamer niet zouden halen. Van Houwelingen bevestigde gisteren dat de Kamer zich niet roomser had willen op stellen dan de paus. "Dan had de regering onaantastbaar moeten duidelijk maken dat sluiting abso luut nodig was". Van Houwelingen wees gisteren de gedachte van de PvdA'er Van der Hek (maandag door de Parle mentaire Enquêtecommissie ver hoord) af dat de grote scheeps- nieuwbouw en de offshore gered had kunnen worden als er maar ge noeg geld voor was uitgetrokken. De ROS, de onderneming waarin die activiteiten van RSV hadden moeten worden ondergebracht, moest het van de regering met 250 miljoen kunnqn redden. Dat ging niet. De PvdA bepleitte indertijd trou wens ook een groter bedrag. Het CDA wilde daar toen niet aan, een standpunt dat Van Houwelingen nog steeds onderschreef. "Van der Hek scoorde maandag gemakke- Ujk door erop te wijzen dat hij indi rect gelijk had gekregen. De ROS verdween al voordat zij was opge richt; RSV verzorgde de afwikke ling. Totale kosten: bijna 700 mil joen". Het voortbestaan van RSV was met dat verlies overigens niet in gevaar geweest. De staat zou im mers alle verliezen dragen van de ROS-operatie die zij immers zelf op poten had geholpen. Het voort bestaan kwam echter wel aan een zijden draad te hangen door de ver liezen in Algerije en het niet van de grond komen van het kolengraaf- project. RSV kon die verliezen opvangen door onder meer de grote voor schotten die de Nederlandse mari ne verstrekte. Commissievoorzit ter Van Dijk: "Het was misschien wel wat heilzamer geweest wan neer die voorschotten niet waren gegeven". Het faillissement van het concern was dan veel eerder gekomen dan de surséance van be taling die de rechtbank in 1983 uit sprak. Ellende Drs. Leliveld zei gisteren dat er 'inderdaad veel ellende bespaard zou zijn gebleven, wanneer wij in 1980 al maar maatschappelijke in stemming hadden gehad om een surséance voor te bereiden". Bin nen het ministerie van economi sche zaken bleek men er al over te denken en zich erop voor te berei den. Volgens Van Dijk was sur séance die tijd best mogelijk ge weest "als de verhezen bij de afge splitste scheepsnieuwbouw ROS, het Algerije-project en de kolen- gravers in bredere kring bekend zouden zijn gemaakt". In het verhoor van Leliveld werd opnieuw duidelijk dat de regering zonder behoorlijke controle steeds weer gelden ter beschikking stel de, hoewel er dus op Economische Zaken al getwijfeld werd aan de le vensvatbaarheid van het concern. Vooral ten opzichte van de kwali teit van de leiding groeide op EZ het wantrouwen. Desalniettemin werd steeds geld gegeven. Leliveld kon niet duide lijk aangeven waarom RSV steeds weer geld kreeg, terwijl niet duide lijk werd gevraagd wat er met het geld gebeurde. "De enige controle hep via regeringswaarnemer Mol- kenboer die de informatie alleen maar achteraf kreeg als commissa ris bij RSV. Leliveld kwam overi gens voor Molkenboer op. "De re geringswaarnemer hield ons meer dan perfect op de hoogte". Leliveld wees erop dat steun werd verleend om een definitieve oplossing mogelijk te maken. "Als het schip al gezonken is, hebben reddingsoperaties geen zin". Later voegde hij daar echter iets aan toe dat erop kan wijzen dat hij iets ge leerd heeft van de RSV-enquête: "Dat ook overheidssteun aan on dernemingen met een slecht mana gement zinloos is". Vandaag worden Stikker, com missaris (en voormalig president van de Amro Bank) Van den Brink en Tweede-Kamerlid voor D'66 Engwirda gehoord. Engwirda zal daartoe zijn plaats in de enquête commissie moeten ruilen voor twee uurtjes 'verdachtenbank'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 9