Paus voert in ons land
'gestuurde gesprekken'
Praag wil katholieken los van Vaticaan
Juridische strijd
om sperma van
wijlen echtgenoot
Reportage
Bezoek kost niet meer dan 65 cent
per katholiek
WOENSDAG 4 JULI 1984
Varia
De paus loopt om veiligheidsre
denen niet de hele route in de
stoet mee, hooguit de laatste
paar honderd meter naar de de
kathedraal Sint Jan. Hier gaat hij
vervolgens voor in een eredienst.
De meesten zullen dit via grote
luidsprekers en beeldschermen
buiten moeten volgen.
Drukke dag
De paus zal niet op Welschap
maar op vliegveld Beek de grond
kussen, wanneer hij besluit op
zondag te arriveren. Daar volgt
direct een massale eucharistie
viering. De organisatie verwacht
'een happening' met minstens
300.000 mensen.
Het wordt dan een verschrik
kelijk drukke dag voor de 65-jari-
ge Johannes Paulus II, omdat de
Maria-ommegang dan ook op het
programma staat. Bovendien lij
ken twee massa-bijeenkomsten
op één dag te veel van het goede.
De eucharistieviering in Beek
heeft op dinsdag plaats als de
paus zaterdag in ons land aan
komt.
door
Weert Schenk
Zondag of maandag wordt de
Utrechtse dag die begint met een
eucharistieviering in de Irenehal.
De mis is gereserveerd voor
25.000 vertegenwoordigers van
de diocesanen en de parochies.
In ieder geval is er geen plaats
voor gewone parochianen.
Na de mis ontvangt de kerk
vorst in het congresgebouw dele
gaties van religieuzen, parochies,
maatschappelijke en politieke
groeperingen en van organisaties
die zich met de derde wereld be
zig houden. De gesprekken wor
den getypeerd als „vooraf geor
ganiseerde" dialogen.
Over die ontmoetingen is al
een kleine rel ontstaan. Voor zijn
vertrek naar Rome zei aartsbis
schop Simönis dat de paus geen
gesprekken moet voeren met kri
tische groepen uit de katholieke
kerk. Volgens hem moet het con
tact beperkt blijven tot mensen
die loyaal in de katholieke kerk
willen staan."
Een woordvoeder van de stich
ting Pausbezoek zegt echter dat
de parochies en religieuzen zelf
moeten uitmaken wie ze naar de
Paus afvaardigen. „Het is on
doenlijk om te zeggen: Piet mag
wel, maar Jan niet, die is te kri
tisch"
Opvolger
Volgens hem is het veel be
langrijker wie de paus in Den
Bosch benoemt als opvolger van
bisschop Bluysen. „Voor de
goodwill en de sfeer van het be
zoek is het zaak dat die benoe
ming goed valt." Maar hij houdt
het hart vast of Bluysens opvol
ger in brede kring aanvaard
wordt. Simonis zei erop te ver
trouwen dat de paus ervoor zal
zorgen dat er een echt rechtzinni
ge bisschop in Den Bosch komt.
Het thema van het bezoek is
„Onze Vadèr", het gebed van alle
christenen. Dat betekent dat er
volop aandacht is voor de oecu
mene. Op de Utrechtse dag
spreekt de paus dan ook verte
genwoordigers van de joodse ge
meenschap en van de orthodoxe
kerken in ons land. De leiders
van de gereformeerde, de her
vormde, de doopsgezinde en an
dere reformatorische kerken ko
men de volgende dag aan bod.
Na Utrecht gaat de tocht naar
Den Haag. Een mis voor zieken
en gehandicapten opent het dag
programma. De plaats van han
deling is nog niet bekend, dus
ook niet het aantal mogelijk aan
wezigen. Ook zoekt men nog
naar een selectiemethode.
In de hofstad volgen ontmoe
tingen met koningin Beatrix, de
regering, het corps diplomatique
en de nuntius. Zeer waarschijn
lijk brengt de paus een bezoek
aan het internationale hof van
justitie. Tot nu toe heeft hij in elk
land een instelling van de Ver
enigde Naties bezocht, zo die
aanwezig was.
Terug in Utrecht is er een ont
vangst door de commissaris van
de koningin in Utrecht, mr Van
Dijke, in zijn residentie, het
Paushuis. In deze ambtswoning
woonde ooit de Adrianus VI, de
enige Nederlandse paus. De dag
wordt afgerond met een oecume
nisch kerkdienst in de Pietersen-
kerk. Deze hervormde kerk
wordt beschouwd als één van de
mooiste kerken van de Domstad.
Op de laatste dag bezoekt de
paus de Sint Servaes en de Ster
ren der Zee, twee kerken in
Maastricht. Limburgers hopen
dat de paus in het 1600e sterfjaar
van Servaes de naar deze eerste
bisschop in de Nederlanden ge
noemde kerk wil verheffen tot
basiliek.
In het klooster van de zusters
van Onze Lieve Vrouw ter Eem
in Amersfoort, waar de paus lo
geert, ontmoet hy daarna onge
veer 10.000 jongeren. Vervolgens
vergadert de kerkvader met de
Nederlandse bisschoppen.
Het klooster in Amersfoort is
niet alleen als verblijfplaats van
de paus gekozen vanwege de uit
stekende keuken of omdat het
vijftig jaar bestaat. Een erg be
langrijke reden voor de keuze is
de uitermate gunstige ligging.
Het klooster ligt vrij geisoleerd
en is daarom goed te beveiligen.
Pausmobiel
Om veiligheidsredenen maakt
de paus iy Nederland vooral ge
bruik van een helikopter. Dat
heeft ook als voordeel dat het
verkeer niet ontwricht raakt. Al
leen in Den Bosch en Den Haag
maakt de paus gebruik van een
pausmobiel, een min of meer ge
pantserd voertuig.
De stichting Pausbezoek over
legt nog met het ministerie van
binnenlandse zaken over de vei
ligheidsmaatregelen. De rijkspo
litie stuurde vorige maand twee
man naar Zwitserland om te kij
ken hoe de paus en zyn gevolg
daar werden beveiligd. Over een
verdeling van de kosten van de
beveiliging is nog geen overeen
stemming.
Er worden volgend jaar onge
veer 1000 journalisten uit bin
nen- en buitenland verwacht.
Voor hen wordt een landelijk
perscentrum in Utrecht inge
richt. De verslaggevers kunnen
daar alles volgen. Met de NOS is
de afspraak gemaakt dat het hele
bezoek wordt opgenomen, ook
de delen die niet integraal op de
televisie worden uitgezonden.
Alle opnamen zijn wel recht
streeks in het perscentrum te
De organisatie van het pausbe
zoek denkt de stichting ongeveer
400 mensen nodig te hebbben.
Gehoopt worden dat vrijwilli
gers uit de bisdommen zich zul
len aanmelden.
De paus moet gedreven
heid en spontaniteit uit
stralen. Om dat te kunnen
opbrengen en volhouden
mag hij zich tijdens een
bezoek aan een land niet
te veel inspannen. Of
schoon hij gezond en sterk
is, moet worden verme
den dat hij overmoeid
raakt. Om die reden mag
aan een eenmaal door het
Vaticaan goedgekeurd
programma niets worden
toegevoegd. Met de
grootst mogelijke nauw
keurigheid moet aan het
schema de hand worden
gehouden.
Bisschop Paul Marcin-
kus, de in Japanse vecht
sporten gespecialiseerde
directeur van de Vati
caanse bank, schreef dit
in 1981 in een vertrouwe
lijk rapport aan het comi
té dat in dat jaar het be
zoek van de paus aan de
Filippijnen organiseerde.
Marcinkus was toen ook
nog veiligheidschef van
de paus. Nu is dat mon
seigneur Tucci,
Voor zijn veiligheid
wordt bijvoorbeeld ge
steld dat voorkomen moet
worden dat de paus na een
evenement te midden van
het publiek verzeild
raakt. Bij aanvang doen
zich geen probelemen
voor. Veel mensen zijn
vroeg garriveerd om de
paus goed te kunnen zien.
Zij zullen hun plaatsje op
de eerste of tweede rij niet
snel verlaten of zich er
van laten wegdringen. De
ze mensen dienen als een
ring van veiligheid.
De heksenketel kan pas
ontstaan na de gebeurte
nis, wanneer deze mensen
vooraan niet meer bang
zijn om hun plaatsje te
verliezen en vervolgens
oprukken richting paus.
Na afloop dient de paus
zich derhalve te verplaat
sen in een pausmobiel
De pausmobiel, een
zwaar voertuig, moet niet
alleen de veiligheid van
de kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleder garan
deren, maar ook het zicht
op hem. Hoe lager het
voertuig, des te groter het
gevaar dat mensen en en
met name kinderen hem
willen benaderen. Zolang
het publiek de paus kan
zien, is er geen gevaar
voor een massale versto
ring, zo heeft de ervaring
geleerd.
Waar de paus ook gaat
of staat, altijd is er een
gordel van veiligheids
mensen om hem heen. Op
speciaal geclassificeerde
plekken, in het veilig
heidsjargon „block-out"
genoemd, mag behalve de
paus niemand aanwezig
zijn.
Een greep uit de andere
aanbevelingen: het aantal
officiële personen dat de
paus moet ontmoeten of
op de luchthaven ontvan
gen dient tot het uiterste
minimum te worden be
perkt. Als de paus tijdens
een mis klaar is om verder
te gaan, dient het zingen
onmiddellijk te stoppen.
De pers moet gekleed
zijn in een donker pak.
Spijkerbroeken, T-shirts
en rubber schoenen zijn
verboden. Fotografen die
altijd de beste plaatjes
willen, moeten goed on
der de duim worden ge
houden. Zij mogen niet
dichter dan hoogstens 30
meter van podia of altaar
komen.
PARIJS - Corinne Parpalaix, een
Francaise, wil een kind van haar
man, maar ze moet er voor vechten
tegen de ambtelijke windmolens.
Dat komt omdat echtgenoot Alain
met kerst 1983 overleed aan testi
kel-kanker en het sperma dat hij
voor Corinne in een spermabank
achterliet niet wordt vrijgegeven.
De Franse wet weet geen raad met
het geval. Een vrouw die door haar
man na diens dood wil worden be
vrucht, was tot voor kort science
fiction. Op 11 juli hoort Corinne de
uitslag van het rechterlijk beraad.
Als ze echt krijgt wat ze wil, zal dat
een mijlpaal in het juridisch den
ken zyn.
De knappe Corinne is de heldin
van de dag en in de interviews die
haar door alle denkbare media
worden afgenomen, houdt ze stug
vol dat ze kunstmatig geinsemi-
neerd wil worden. Ze is nog steeds
razend verliefd op Alain en ze gaat
zelfs zo ver te zeggen dat ze nooit
meer zal trouwen. Corinne is 22.
Alain was inspecteur van politie
in Marseille toen hij in augustus
1981 Corinne ontmoette, die op de
prefectuur werkt. Een paar weken
na deze eerste ontmoeting ontwik
kelden zich by Alain de eerste
symptomen van testikel-kanker.
Alvorens een bestralingskuur te
ondergaan, waarvan de doktoren
zeiden dat hy er steriel van zou
kunnen worden, liet Alain zijn
sperma deponeren in het 'Centrum
voor de bestudering en het bewa
ren van sperma' in de Paryse voor
stad Kremlin-Bicetre. Als de be
straling niet helpt, worden Alain's
testikels weggenomen. Hy sterft
op kerstnacht 1983 en trouwt er 'in
extremis', 48 uur voor zyn dood,
met Corinne Richard.
Begin februari van dit jaar vraagt
Corinne aan het instituut in Krem
lin-Bicetre het sperma van haar
overleden man op met de bedoe
ling zich kunstmatig te laten inse-
mineren. De directeur van de in
stelling weet geen raad met het
verzoek en hy stuurt Corinne door
naar het ministerie van gezond
heid, waar ze op de gebruikelijke
manier met een kluitje in het riet
wordt gestuurd. Als ze begrijpt dat
de autoriteiten proberen de neteli
ge zaak op de lange baan te schui
ven, gaat ze naar de rechter. Ze
wordt in die actie gesteund zowel
door haar eigen ouders zowel als
door die van Alain.
De discussie die voor dit Parijse
tribunaal op gang komt, bewijst
hoe bizar de situatie juridisch is.
Het minste probleem is nog dat
Alain zijn sperma in de sperma-
bank deponeerde voordat hij met
Corinne getrouwd was en het be-
wijsmatig helemaal niet vaststaat
voor wie hij dit sperma had be
stemd. Natuurlijk weet iedereen in
feite heel goed wat de bedoeling
was en ook de dokter van Alain
weet dat. Hij werd als enige getui
ge echter niet opgeroepen, omdat
hij ambtshalve tot zwijgen ver
plicht is.
Behoort het glazen buisje met de
ACHTERGROND
door
Rudolph Bakker
sperma tot de erfenis van de
overleden Alain en dient het op die
grond aan de weduwe te worden
overhandigd? De advocaat van Co
rinne houdt vol dat het in feite om
het buisje en de inhoud gaat, de ad
vocaat van de sperma-bank meent
dat de afscheiding een ondeelbaar
geheel uitmaakt van een persoon
en als zodanig geen deel kan uit
maken van een nalatenschap.
Een vraag van minder orde was
nog of het eventuele kind van Co
rinne niet een zogenaamd onecht
kind zou zyn, omdat het geboren
zal worden 300 dagen na de dood
van de echtgenoot. Volgens het
Franse burgerlijk recht geldt nog
de befaamde 300-dagenregel, die
maakt dat een kind dat na deze ter
mijn geboren wordt niet meer de
naam van de vader mag dragen.
De advocaat van Corinne stond
niet sterk op de smalle juridische
basis die de wet hem bood en hij
gooide het dan ook dramatisch op
het filosofisch aspect. De advocaat
wees er nog op dat men immers
voor zijn dood ook zijn eigen orga
nen aan ziekenhuizen en laborato
ria vermaken mag en hij vond het
vreemd dat in een land waar abor
tus is toegestaan kunstmatige inse
minatie wordt tegengewerkt. Zo
staan de zaken in feite niet. Alain is
dood en kunstmatige inseminatie
wordt toegepast in levende huwe
lijken waar een der partners sterili-
teitsproblemen heeft.
Goedwillende omstanders pro
beren Corinne er van te overtuigen
dat ze beter de zaak uit haar hoofd
kan zetten en met een andere man
trouwen. Waarop ze koppig vol
houdt: „Alain was zo knap, zo
goed, zo sterk, zo volmaakt. Ik zal
nooit meer van iemand houden als
van hem".
Wanneer Corinne's verzoek 11
juli zou worden afgewezen, blijft er
flog de juridische vraag wat er dan
met het sperma van de overleden
Alain Parpalaix gebeuren moet.
Corinne Parpalaix met haar ad vocaat Paul Lombart
In katholieke kringen in Tsje-
cho-Slowakije is heftig gerea
geerd op een voorstel van leiden-
de kringen in de communisti
sche partij om de Tsjechoslo-
waakse katholieke kerk los te
maken van Rome. De paus zou
als geestelijk leider vervangen
moeten worden door de pa
triarch van de Russisch Orthodo
xe Kerk in Moskou. Dat hëeft het
Oostenrijkse katholieke persbu
reau Kathpress in Tsjecho-Slo-
wakije
Vorige week hebben partijfunc
tionarissen, onder wie partijideo
loog Vasil Bilak, leiders van de
regeringsgezinde priesterbewe
ging Pacem in Terris tijdens een
bijeenkomst in de Hoge Tatra
twee voorstellen gedaan. In de
eerste plaats zou niet de paus,
maar de patriarch van de Rus
sisch Orthodoxe Kerk uitgeno
digd moeten worden voor de vie
ring van de elfhonderdste sterf
dag van de H. Methodius in 1985.
Bovendien werd voorgesteld, dat
de rk kerk van Tsjechoslowakije
zou breken met Rome, zich tot
een nationale kerk zou verklaren
en een „unie" zou aangaan met
de Russisch-Orthodoxe kerk.
Reeds in het begin van de jaren
vijftig hebben leiders van de
Commnunistische Partij dit idee
naar voren gebracht. De rk kerk
en ook Pacem in Terris hebben
zich er toen fel tegen verzet.
Vrouwendienst. Het breed mo-
deramen (algemeen bestuur) van
de Hervormde synode.heeft me
vrouw H.A. de Kuiper - Veen be
noemd tot voorzitster van de lan
delijke werkgroep Hervormde
Vrouwendienst, een subcommis
sie van de Centrale voor vor
mingswerk/Hervormde vrou
wendienst. Mevrouw De Kuiper
is sedert 1978 lid van de landelij
ke werkgroep HVD en sedert
1982 voorzitster van de provin
ciale commissie Noord-Holland
van de HVD. Zij is ouderlinge ge
weest, was van 1977 tot 1982
voorzitster van de zendingscom
missie Overveen, Aerdenhout en
Bloemendaal en heeft een tijd
lang zitting gehad in de redactie
raad van het zendingsblad „Van
daar". De nieuwe voorzitster is
de echtgenote van de scriba van
de synode van de NHK, dr. A. de
Kuiper, „maar dat heeft niets
met mijn benoeming te maken",
laat zij weten.
Bezoek. Zodra de omstandig
heden gunstig zijn zou paus Jo
hannes Paulus II graag een be
zoek willen brengen aan de Zuid-
amerikaanse staat Colombia, zo
heeft hij in een boodschap aan de
in de hoofdstad Bogota bijeen
gekomen bisschoppenconferen
tie laten weten. In zyn bood
schap herinnert de paus aan het
bezoek, dat paus Paulus VI in au
gustus 1968 aan Colombia heeft
gebracht
Patriarch. Op de luchthaven
Twente arriveert vandaag Moran
Mar Ignatius Zekka de Eerste, de
patriarch van de Syrisch-ortho-
doxe kerk, voor een bezoek van
bijna tien dagen aan Nederland.
De patriarch, voor de Syrisch-or
thodoxe christenen even belang
rijk als de paus voor de rooms-
katholieken, zal op 11 juli in Los
ser een synode leiden van bis
schoppen uit de hele wereld. In
deze Twentse gemeente bevindt
zich het Europees centrum van
de Syrisch-orthodoxe kerk.
Tijdens de bisschoppensynode
worden besluiten genomen over
de toekomst van de Syrisch-or
thodoxe kerk. De woordvoerder
van de kerk sluit niet uit dat op
deze bijeenkomst de vraag aan
de orde komt of de hoofdzetel
van de kerk in Damascus moet
blijven, nu blijkt dat steeds meer
Syrisch-orthodoxe christenen
zich in het Midden-Oosten niet
meer thuis voelen. Ze hebben
nauwelijks nog mogelijkheden
om zich volgens hun eigen cul
tuur te uiten. Het is onder andere
in sommige landen niet toege
staan de eigen taal te spreken.
Het is om die reden dat een toe
nemend aantal Syrisch-orthodo
xe christenen zich elders vesti
gen. Populair bij hen is vooral
Europa, omdat ze er over het al
gemeen goed worden opgevan
gen door andere christelijke ker
ken. In Nederland telt de Sy
risch-orthodoxe gemeenschap
nu ongeveer 2500 leden, voor het
merendeel woonachtig in Twen
te.
Beroepen. Nederlands her
vormde kerk: Beroepen te Bre-
devoort, toezegging: drs. J. C.
Hanekamp, kandidaat Terneu-
zen. Aangenomen naar Stegger-
da-Vinkega-De Hoev?: P. G.
Pranger, predikant voor buiten
gewone werkzaamheden (vloot-
predikant), te Den Burg Texel.
Bedankt voor Rotterdam-Zuid,
toezegging: W. G. Gerritsen te
Alblasserdam.
Gereformeerde kerken: Beroe
pen te Zwijndrecht-Groote
Lindt: drs. D. Soeteman, voor
heen zendingspredikant te Chi-
pata in Zambia, wonende te Hil
versum; te Amstelveen-Buiten-
veldert: mevr. G. Postma-Gosker
te Oostzaan (part-time).
Gereformeerde kerken vrijge
maakt: Beroepen te Zaamslag:
drs. A. Kruizinga, kandidaat
Aduard; te Groningen-Noord
voor de missionaire dienst op
Irianyaya: H. P. Dam, kandidaat
Kampen.
Christelijk Gereformeerde ker
ken: Beroepen te Nieuwpoort: J.
P. Boiten te Schiedam.
Gereformeerde gemeenten: Be
roepen te Soest: M. Heerschap «.e
Lethbridge in Canada; te Barne-
veld: J. Mol te Elspeet; te Bent
huizen, te Borssele, te Meeuwen
en te Oud-Beijerland: J. Beens,
kandidaat te Genemuiden.
Tweetal te Rijssen-Noord: Chr.
van de Poel te Yerseke en N. W.
Schreuder te Goes.
Vrije Evangelische gemeenten:
Bedankt voor Bussum: J. van
Veen te Goes.
Over het bezoek van paus Johannes Paulus II volgend jaar aan
Nederland staat één ding vast: contact tussen de heilige vader en
de gewone parochianen is nauwelijks mogelijk. De katholieke ge
lovigen mogen al blij zijn een glimp van de paus te kunnen opvan
gen. Bij de massale eucharistievieringen in Den Bosch en het Lim
burgse Beek zullen zij ook op afstand worden gehouden. De eerste
honderden plaatsen in de omgeving waar de paus de mis op
draagt, zullen worden bezet door mensen die tevoren zijn „ges
creend".
Voor de rest is er over het bezoek nog geen zekerheid. Wel wor
den de contouren van het programma nu langzamerhand zicht
baar. Koortsachtig worden nu al de voorbereidingen getroffen om
het bezoek zo glad mogelijk te laten verlopen.
Deze week is aartsbisschop Simonis in het Vaticaan om bespre
kingen over het bezoek te voeren. De stichting Pausbezoek heeft
Simonis op het hart gedrukt niet uit Rome terug te keren zonder
de definitieve datum van het bezoek. Oorspronkelijk zou de paus
Nederland op 12, 13 en 14 mei aandoen. De stichting heeft liever
dat hij een dag eerder komt. Dat zou de katholieken in België, die
de paus aansluitend bezoekt, ook beter uitkomen.
De Nederlandse organisatoren hebben de aartsbisschop gezegd
dat het steeds moeilijker wordt om afspraken te maken als de data
niet vaststaan. Rome wordt nog wel voldoende tijd gegund om
met het programma te stoeien. Pas in oktober zullen de bisschop
pen het definitieve programma bekend maken.
In de herfst zal meteen een inzamelingsactie van start gaan om
de kosten van het bezoek te financieren. Volgens de laatste schat
tingen belopen die ongeveer vier miljoen gulden ('niet meer dan
55 tot 65 cent per in ons land wonend katholiek').
Simonis bespreekt vrijdag met de paus het programma van het
bezoek, dat ontworpen is door de stichting Pausbezoek en inmid
dels goedgekeurd door de Nederlandse bisschoppen. Het zal nog
wel enige maanden vergen alvorens het Vaticaan het ontwerp
heeft bestudeerd en op details aangepast.
Als de kerkleider bereid is op zaterdag
vliegtuig landen op vliegveld Welschap
door naar Den Bosch, waar duizenden m€
ommegang maken. De pauselijke
een breuk in een eeuwenlange
dan niet op een zondag plaats
Paus Johannes Paulus II: druk programma
