Toekomst Space
Shuttle onzeker
Bolivia reeds lang bankroet
Reagan beproeft
stille diplomatie
Christen-democraten
leiden in Guatemala
Prestaties blijven tegenvallen
Nieuwe politieke partij
rond president Portugal
Gandhi gekritiseerd na
ontslag premier Kasjmir
Adempauze
in Bolivia
CAPE CANAVERAL (Rtr.) - De toekomst van het Amerikaanse ruimtevaartproject rond
de Space Shuttle loopt gevaar, nu door een reeks vertragingen grote achterstand is opge
lopen in het programma. Gevreesd wordt dat het miljarden verslindenden project com
mercieel voorlopig niet levensvatbaar zal zijn en het bij aanhoudende problemen zal
moeten afleggen in de concurrentieslag met de Europese .Arianeraket.
DINSDAG 3 JULI 1984
Bij de geboorte in het begin van de
jaren zeventig werd de Space
Shuttle gepresenteerd als een
ruimteveer dat frequent mensen
en goederen, kunstmanen en labo
ratoria voor opdrachtgevers naar
de ruimte zou kunnen transporte
ren. Hoewel de shuttles op zich
hun betrouwbaarheid hebben be
wezen zijn er vooral bij de lancerin
gen herhaaldelijk tegenslagen op
getreden.
NASA, het Amerikaanse bureau
voor ruimtevaart, zei vorig jaar de
cember nog optimistisch dat dit
jaar 10 buitenaardse vluchten met
het ruimteveer uitgevoerd zouden
worden. Dat was tweemaal zoveel
als in enig voorgaand jaar. Maar de
twee afgelastingen die zich vorige
week op het laatste moment voor
de lancering van de Discovery
voordeden hebben het twijfelach
tig gemaakt dat er dit jaar meer
dan zes vluchten gemaakt kunnen
worden. In mei moest NASA twee
Shuttle-vluchten die dit jaar zou
den plaats hebben naar 1985 ver
schuiven en al eerder was een zui
ver militaire missie wegens proble
men met een rakettrap geschrapt.
Het gehele programma ligt al vele
jaren op het „spoorboekje" achter
en het ziet er, gezien de ervaringen
van de afgelopen drie jaren, niet
naar uit dat die achterstand spoe
dig ingehaald zal kunnen worden.
NASA heeft zijn hoop gevestigd
op het plan twee ruimteveren, Dis
covery en Challenger, een soort
wisseldienst te laten uitvoeren,
waarbij de een zijn minstens een
maand in beslag nemende onder
houdsbeurt krijgt terwijl de ander
een ruimtevlucht maakt. De oud
ste, Columbia, vloog voor het laatst
in november 1983 en ondergaat
momenteel een ingrijpende onder-
houds- en vernieuwingsbeurt. Het
zal niet voor volgend jaar mei in ge-
MADRID (GPD) - Portugal heeft
er sinds het afgelopen weekeinde
een nieuwe partij bij. De nieuwe
politieke groepering, die tijdens
het eerste partijcongres in Abran-
tes werd opgericht, hangt een so
ciaal-democratische ideologie aan.
Het initiatief tot de oprichting van
deze nieuwe partij dateert al uit
1978, maar kreeg, voornamelijk
omdat president Eanes aarzelde
zich achter het initiatief op te stel
len, pas vaste vorm na de herver
kiezing van Eanes in 1980.
De oprichters van de nieuwe par
tij komen allemaal voort uit het co
mité voor de herverkiezing van
president Eanes, rond wiens per
soon de nieuwe partij is opgezet.
De nieuwe politieke organisatie
beoogt een tegenwicht te vormen
tegen de bestaande politieke partij
en, die beschuldigd worden van
bureaucratie, corruptie en incom
petentie.
Volgens waarnemers is de opzet
van de nieuwe partij vooral een al
ternatief te bieden voor de socialis
tische partij. De jarenlange vete
tussen president Eanes en premier
Mario Soares zou aan het initiatief
President Ramalho Eanes
VERTRAGING (DPA) - De Zuid-
afrikaanse ministers van buiten
landse zaken, Roelof Botha, en van
defensie, Magnus Malan hebben
gisteren in Lusaka besprekingen
gevoerd met Angolese regerings
vertegenwoordigers. Onderwerp
van gesprek was de terugtrekking
van Zuidafrikaanse troepen uit het
zuiden van Agola.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse zaken in
Pretoria sprak tegen dat Zuid-Afri-
ka de terugtrekking van zijn troe
pen heeft gestaakt, zoals Zuidafri
kaanse kranten hadden gemeld. Er
is alleen een vertraging opgetre
den, aldus de woordvoerder.
bruik genomen kunnen worden.
Functionarissen van NASA zeg
gen dat de opdrachtgevers nog niet
weglopen. Het risico is echter
groot dat de uittocht gaat beginnen
als de concurrentie groter wordt.
Deze kan gevreesd worden van de
Ariane-raket van Europa, die al di
verse lanceringen met succes be
kroond heeft gezien, en nieuwe
Amerikaanse maatschappijen, die
eigen ruimtevaartuigen ontwikke
len om voor betalende klanten
vracht naar de Ruimte te vervoe-
(foto ANP)
niet vreemd zijn. Volgens recente
enquêtes, gepubliceerd in het
weekblad O Jornal, heeft de nieu
we formatie in de nabije toekomst
redelijke perspectieven op succes
en dreigt zelfs de socialistische
partij als grootste formatie te over
vleugelen.
De felle aanvallen die met name
premier Mario Soares op de plan
nen om een Eanes-partij te forme
ren, gericht heeft, vormen een
voorbode dat de politieke twisten
tussen Eanes en Soares zich de ko
mende maanden nog verder zullen
verscherpen. Belangrijkste politie
ke inzet vormen de presidentsver
kiezingen van eind volgend jaar.
Op de achtergrond speelt zeker
mee, dat Eanes, die zich na twee
opeenvolgende ambtstermijnen
niet herkiesbaar mag stellen, zijn
preferente kandidaat, de voormali
ge eerste-minister Maria de Lour-
des Pintasilgo via de nieuwe for
matie wil steunen. Dit in een po
ging om te verhinderen dat pre
mier Soares, die zich eveneens
kandidaat heeft gesteld, de plaats
van Eanes in het presidentiële pa
leis van Belem zal
vloge
'Franse piloten
;en Iraakse
toestellen'
WASHINGTON (AFP) - Franse
piloten hebben vluchten met
Mirage-F-1-toestellen uitge
voerd ter begeleiding van Su-
per-Etendard-vliegtuigen tij
dens missies boven de Perzi
sche Golf. Dit meldt het Ameri
kaanse weekblad Defence and
Foreign Affairs in zijn jongste
editie.
Het blad haalt een „zeer be
trouwbare" bron bij het Franse
ministerie van defensie aan.
Beide type toestellen zijn door
Frankrijk aan Irak geleverd.
Een medewerker van het blad,
dat gespecialiseerd is in wapen-
vraagstukken, wist niet of de
piloten militairen waren of bur
gers die een contract hadden.
Newsweek meldde in zijn
jongste editie dat Frankrijk dit
voorjaar 100 extra Exocet-ra-
ketten aan Irak heeft geleverd
die deel uitmaken van de uit
rusting van de Super-Etan-
dards.
Het ministerie van defensie
in Parijs heeft ontkend dat
Franse piloten voor Iraakse re
kening deelnemen aan ge-
vechtsvluchten boven de Perzi
sche Golf. Een woordvoerder
noemde het bericht gister
avond „absoluut onjuist".
GUATEMALA STAD (AP) - Bij
de telling van de stemmen die zon
dag in Guatemala zijn uitgebracht,
bleek gisteravond laat dat de chris
tendemocraten de leiding hadden
overgenomen van de nieuwe mid
den-partij.
Nadat de resultaten bekend wa
ren van 1.964 van de 4.090 stembu-
reau's hadden de christendemocra
ten 21,54 procent van de stemmen
en de Unie van het Nationale Mid
den 19,10 procent. Een conserva
tieve coalitie had 15,40 procent van
de stemmen verzameld.
Het doel van de verkiezingen is
de vorming van een grondwetge
vende vergadering. De huidige
machthebber, generaal Mejia Vic-
tores, heeft algemene verkiezingen
beloofd zodra er een grondwet is
opgesteld.
NEW DELHI (UPI/Rtr.) - Het ont
slag van premier Faroek Abdullah
van de Indiase deelstaat Jammu en
Kasjmir heeft gisteren geleid tot
felle reacties van politici in de op
positie. De leider van de Janata-
partij, Chandra Shekhar, noemde
deze maatregel van premier Gand
hi immoreel en in strijd met de
grondwet.
Volgens waarnemers hoopt
Gandhi met het ontslag van de pre
mier meer controle uit te kunnen
oefenen in Kasjmir, één van de zes
staten die niet wordt beheerst door
haar Congres-partij. De afgelopen
maanden heeft zij geprobeerd
meer invloed te krijgen door tegen
standers van Abdullah te steunen.
Abdullah werd uit zijn functie ont
heven en vervangen door G.M.
Shah, een zwager van hem. Deze is
een aanhanger van premier Gand
hi.
Enkele uren na het ontslag stuur
de premier Gandhi paramilitaire
DEN HAAG (ANP) - Nederlandse
automobilisten zullen er in West-
Duitsland per 1 augustus rekening
mee moeten houden dat het niet
dragen van de autogordel in alle
gevallen resulteert in een boete
van ongeveer 45 gulden (40 DM).
Een woordvoerder van het Ne
derlandse ministerie van Verkeer
en Waterstaat heeft dit gisteren be
kendgemaakt. De Westduitse rege
ring heeft de politie-autoriteiten de
instructie gegeven hieraan streng
de hand te houden. De verorde
ning geldt overigens voor alle auto
mobilisten die van het Westduitse
wegennet gebruik maken.
Een campagne die enkele jaren
heeft geduurd en die erop was ge-
De Sowjet-ambassadeur Anatoli Dobrynin (links) tijdens de barbecue
met VS-president Reagan. iroto api
eenheden naai ivasjiuir om even
tuele ongeregeldheden de kop in te
drukken. Daarvoor was in de hele
deelstaat al voor onbepaalde tijd
een avondklok ingesteld. Alle
scholen zijn gesloten en de politie
is gestationeerd op strategische
plaatsen.
Abdullah werd er door zijn te
genstanders van de Congres-partij
van beschuldigd sikh-extremisten
te helpen na de bestorming vankle
Gouden Tempel in Amritsar. Hij
zou er niet in zijn geslaagd wapen
smokkel van Pakistan naar radica
le sikhs tegen tehouden.
Kasjmir wordt overwegend door
moslems bewoond. De crisis in de
in meerderheid door sikhs be
woonde deelstaat Puryab waaraan
Kasjmir grenst is overgeslagen
naar Kasjmir. Kasjmir is een van
de hoofdoorzaaken van gespannen
betrekkingen tussen India en Pa
kistan, die twee oorlogen hebben
gevochten om het omstreden Hi-
malaya-gebied.
Duitsland: autogordel verplicht
richt de automobilist te bewegen
de autogordel om te gespen heeft
in West-Duitsland gefaald. On
langs is uit daar uit onderzoek ge
bleken dat maar 58 procent van de
automobilisten op de Duitse we
gen de autogordel aan heeft.
Uit een recent wetenschappelijk
onderzoek over verkeersongeval
len met dodelijke afloop is geble
ken dat in vijftig procent van de ge
vallen de autogordel een redelijke
kans biedt om er levend af te ko
men. Als iedere weggebruiker de
autogordel om heeft, kan het aan
tal dodelijke ongevallen in de
Bondsrepubliek worden terugge
bracht met 1800 2000 per jaar, zo
is uit het onderzoek gebleken.
WASHINGTON - Ronald Reagan
heeft zondagavond te zijnen Witten
Huize een barbecue aangericht
voor ambassadeurs. Hoewel de di
plomaten zich 'beef and chicken'
goed lieten smaken, kreeg dit ge
zellig samenzijn toegevoegde bete
kenis, omdat Sowjet-ambassadeur
Anatoli Dobrynin, de deken van
het Washingtonse Corps Diploma
tique, aanzat tussen Reagan en met
minister van buitenlandse zaken
George Shultz.
Volgens het Witte Huis was dit
een voorbeeld van de 'stilly diplo
matie', die Reagan recentelijk zo
na aan het hart heet te liggen. Voor
zover dat aan de hand van geluidlo
ze televisiebeelden uit geanimeer
de conversatie tussen Reagan en
Dobrynin viel op te maken, is het
gesprek tussen Washington en
Moskou nog steeds gaande.
door
Henk Kolb
Bewindsman Shultz zat er wat
zorgelijk ogend naast, bevreesd
vermoedelijk dat zijn president in
het subtiele 'give and take' tussen
's werelds grootste machten spe
lenderwijs te water zou geraken.
Minister van defensie Weinberger,
aan een belendende tafel, op de
grens van gehoorsafstand min of
meer rug aan rug met Reagan, leek
een wat laatdunkend lachje rond
de lippen te hebben. Hij moest een
wakend oogje houden op Reagan
niet alleen, maar ook op Shultz, die
aan het hoofd staat van een depar
tement waar men over wapenbe
heersing soepeler denkt dan het
Pentagon verantwoord vindt.
Reagans feestje vormde het
hoogtepunt van een ongebruike
lijk snelle uitwisseling van bood
schappen tussen Moskou ('In sep
tember praten over ruimtewa
pens') en Washington ('Goed, maar
bij voorkeur tevens over kernwa
pens') en Moskou ('Nee, géén voor
waarden vooraf) en Washington
('Dan maar over ruimtewapens al
leen').
De president van de VS had zijn
voornaamste raadgevers reeds in
de 'Situation Room' van het Witte
Huis bijeen gehad nadat Dobrynin
met het Russische voorstel naar
Shultz was gesneld op vrijdag. Nog
voordat hij voor het weekeinde
naar Camp David vertrok, was
vastgesteld dat:
-A) het Russische aanbod de
eerste werkelijke doorbraak bete
kende na maanden van steeds fa
lende pogingen om het overleg
weer op gang te brengen;
-B) dat het voor Reagans herver
kiezing geen kwaad kon om in sep
tember zo'n gesprek aan te gaan
omdat het een vredeswil demon
streert waaraan ernstige twijfel
was gerezen;
-C) dat de VS deze gelegenheid
zouden moeten gebruiken als een
hefboom om de kernwapenonder
handelingen weer op gang te krij
gen.
Volgens Amerikaanse zegslieden
uit de sector van het Pentagon zou
de verbazingwekkende spoed
waarmee de mededelingen over en
weer gingen er op wijzen dat tus
sen Moskou en Washington enor
me verschillen van opvatting be
staan, die niet gemakkelijk kunnen
worden overbrugd. Anderen ver
moeden dat het Sowjet-voorstel al
leen maar ten doel had Reagan aan
de vooravond van verkiezingen in
verlegenheid te brengen. Het snel
le, positieve antwoord daarente
gen, keert zich nu tegen Moskou.
Witte Huis-woordvoerder Larry
Speakes heeft gisteren gezegd, dat
de VS in september willen praten
over demilitarisering van de ruim
te, ook als de Russen het alléén
daarover willen hebben. Maar wat
de VS betreft, zal ook over kernwa
pens worden gepraat - dat is geen
voorwaarde, noch een belemme
ring.
Reagan zelf kondigde aan dat hij
Dobrynin, die aan het eind van de
week voor overleg en vakantie te
rugkeert naar Moskou, een per
soonlijke boodschap heeft meege
geven. Mpskous recentste verkla
ringen zjjn niet het laatste woord,
zo voorspelde hij, omringd door
voormalige en bejaarde groothe
den uit het Amerikaanse baseball
met wie hij zich wilde laten foto
graferen.
Intussen blijft Reagans persoon
lijke bemoeienis eèn kwestie van
zorg. Deze president weet welis
waar meer over ontwapenings
kwesties dan toen hij naar Was
hington kwam, maar hij blijft vol
gens insiders bij gebrek aan eigen
inzicht zonder vertoon van vaste
koers zwalken tussen de opinies
van de voorstanders van onderhan
delingen en de Pentagon-vertegen-
woordigers die daarin niets zien.
Zolang Reagan op dit punt, zegt
zijn biograaf Lou Cannon, geen
duidelijk eigen standpunt kan ont
wikkelen maar informatie uit het
hoofd leert, maken onderhandelin
gen weinig kans van slagen. En dat
is temeer bedenkelijk omdat mo
gelijk na Reagans eventuele her
verkiezing het aandeel van de
'hard-liners' in het beleid nog zal
groeien, ook al zijn zij dan voor de
verkiezingsperiode enigszins ge
muilkorfd.
Stemmen is in Guatemala ver
plicht voor de 48 procent van de
bevolking die geletterd is. Voor de
ongeletterden is stemmen faculta
tief.
De leider van de christendemo
cratische partij (PCD), Vinicio Ce-
rezo, schreef het succes van zijn
partij toe aan de goede organisatie
op het platteland. De Guatema-
laanse partij had voor de verkiezin
gen gehoopt enig voordeel te trek
ken uit het recente verkiezingssuc
ces van de zusterpartij in El Salva
dor, die met Napoleon Duarte de
presidentsverkiezingen won.
De vorige jaar opgerichte UCN
kreeg in Guatemala-stad 25 pro
cent van de stemmen, wat
ge waarnemers aanvankelijk deed
voorspellen dat deze partij de grote
winnaar zou worden. Maar de lei
der van de UCN, de krantenuitge
ver Jorge Carpio Nicolle, gaf des-,
gevraagd toe dat de christen-demo
craten de verkiezingen hebben ge
wonnen. Nicolle sloot eerder een
formele coalitie van de gematigde
partyen uit. Cerezo verklaarde na
de verkiezingen dat zijn party al
een overeenkomst heeft bereikt
met de gematigde Nationale Ver
nieuwingspartij (PNR), die op 12
procent staat.
Het is voor waarnemers verrassend
dat de ultra-rechtse MLN en de sa
menwerkende ultra-rechtse CAN
(Authentiek Nationaal Centrum)
slechts op een derde plaats terecht
komen. Beide partijen waren
zwaar favoriet voor de overwin
ning.
LA PAZ (Rtr) - Na de mislukte
staatsgreep in Bolivia van het afge
lopen weekeinde heeft president
Hernan Siles Zuazo gisteren een
adempauze gekregen van de Boli
viaanse vakbeweging. Deze adem-
pauze moet de president en zijn re
gering in staat stellen de enorme
economische problemen (hoge in
flatie, enorme schulden etc.) waar
het land mee worstelt aan te pak
ken.
In verband met de mislukte coup
zijn inmiddels zekerd honderd
mensen aangehouden, onder wie
twee ex-ministers en vele militai
ren en politie-functionarissen.
Enkele tienduizenden mensen hebben gisteren in de Boliviaanse hoofd
stad La Paz betoogd uit steun aan president Siles Zuazo. De vakcentrale
COB had tot de betoging opgeroepen. (f0to ap)
In de Boliviaanse geschiedenis is
het nog niet eerder voorgekomen
dat een president werd ontvoerd.
In zoverre kwamen de breinen
achter de staatsgreep met iets
nieuws. De ontvoeringsactie valt
daarentegen niet uit de toon in
de tumultueuze politieke loop
baan van president Hernan Siles
Zuazo.
De voormalige arts is een kun
stenaar in politiek overleven.
Door de jaren heen verdween hij
herhaaldelijk van het toneel,
maar hij slaagde er steeds in een
come-back te maken. Zijn door
vrienden geroemde crisistalent
wordt de laatste tijd wel heel erg
op de proef gesteld, omdat Boli
via momenteel de zwaarste eco
nomische crisis in zijn bestaan
doormaakt. „Als staten bankroet
zouden kunnen gaan, dan zou
Bolivia de eerste zijn". Deze uit
spraak van een Amerikaanse
bankier ziet misschien de pijnlij
ke situatie waarin veel Afrikaan
se landen zich bevinden over het
hoofd, maar is wel typerend voor
de schier hopeloze situatie van
het land in de Andes.
Al geruime tijd lost de regering
in La Paz zijn buitenlandse
schuld niet meer af en een
maand geleden werden afbeta
lingen aan internationale banken
officieel opgeschort. Deze be
kendmaking baarde vooral op
zien omdat in bankkringen werd
gevreesd dat Bolivia's voorbeeld
gevolgd zou worden door buur
landen en voorbode zou blijken
van een internationale financiële
crisis. Over verliezen maken de
bankiers zich minder zorgen. De
schuld van La Paz bedraagt in to
taal 5 miljard dollar, een fractie
van het bedrag waarvoor landen
als Brazilië, Mexico of Argenti
nië in het krijt staan.
Maar voor het armste land van
Latijns-Amerika viel de aflossing
niet meer op te brengen. Vice-
president Paz Zamora verklaar
de dat de kas gewoon leeg was.
President Siles Zuazo had uit
vrees voor de gevolgen officiële
opschorting steeds voorkomen.
Maar nieuwe stakingsdreigingen
deden hem ten slotte van koers
veranderen. Het machtige vak
verbond COB vreesde links inge
haald te worden door kleinere
groeperingen. Het verweet Siles
onder het juk van het Internatio
nale Monetaire Fonds (IMF) door
te gaan om voor nieuwe kredie
ten in aanmerking te komen.
In april had de regering een
pakket economische bezuini
gingsmaatregelen afgekondigd
dat het leven van de gemiddelde
Boliviaan twee- tot driemaal zo
duur maakte. De peso werd ge
devalueerd van 500 tot 2000 voor
een Amerikaanse dollar. Een sta
kingsgolf en ongeregeldheden
waren het gevolg. De geruchten
molen over een ophanden zijnde
militaire staatsgreep begon op
volle toeren te draaien. In de bij
na 160 jaar van zijn onafhanke
lijkheid kende het land meer dan
180 staatsgrepen. Deze instabili
teit wordt door veel politieke
waarnemers beschouwd als een
van de voornaamste oorzaken
van de deplorabele staat van het
land.
Analfabeet
De arme grotendeels analfabe
te boeren en mijnwerkers zijn in
hoge mate politiek bewust. Hun
politieke voorkeur ligt een eind
links van het midden. Te ver
naar de zin van de militairen en
de kleine maar machtige bour
geoisie. Het gevolg was door de
jaren heen een strijd op leven en
dood tussen deze twee machts
blokken, waarvan vooral de
buurlanden profiteerden. Bolivia
verloor in oorlogen grote lappen
grondgebied aan Brazilië, Para
guay, Argentinië, Peru en Chili.
Tot overmaat van ramp raakte
het honderd jaar geleden aan de
laatste twee zijn toegang naar zee
kwijt. Het land beschikt nog wel
steeds over een marine.
In alle politieke beroering is de
opleiding van een kundig ambte
narenapparaat erbij ingeschoten.
Diplomaten in La Paz kunnen
verhalen vertellen over financië
le hulp die werd aangeboden,
maar niet kon worden aanvaard
omdat ambtenaren er niet in
slaagden de benodigde papieren
door de bureaucratische hinder
nissen te loodsen. De handel in
verdovende middelen bloeit vol
op. Cocainekoningen zouden
met één pennestreek het land
weer financiële ademruimte
kunnen verschaffen. Aangeno
men wordt dat de cocaplant de
grootste bron van buitenlandse
deviezen is voor het het land. Het
dunbevolkte land (bijna 6 mil
joen inwoners) is wel rijk aan mi
neralen, maar de wereldmarkt
prijs voor de voornaamste ex-
portprodukten, tin en koper, is
laag.
Hernan Siles Zuazo stond met
de de huidige leider van het
COB, Juan Lechin Oquendo, aan
het hoofd van de opstand in april
1952. Na drie dagen van bloedige
strijd werd het leger verslagen
door boeren en arbeiders. De
MNR (revolutionair nationalisti
sche beweging) nam de macht
over en de arts Siles werd presi
dent. Hij droeg de macht even
wel enkele dagen later over aan
Victor Paz Estenssoro, die een
jaar tevoren presidentsverkiezin
gen had gewonnen terwijl hij in
Argentinië vertoefde. De verlie
zende conservatieve regering
ontzegde hem echter toegang tot
het land en droeg de macht over
aan een militaire junta.
Strijd
Siles Zuazo heeft veel van zijn
huidige populariteit nog te dan
ken aan zijn rol in de opstand
van 1952. Hij won de presidents
verkiezingen in 1956. Zijn ambts
periode tot 1960 werd beheerst
door de strijd tegen de fascisti
sche Falange Socialista Bolivia-
na (FSB), die het doel om de
staatsmacht in handen te krijgen
in 1959 uit het gezichtsveld zag
verdwijnen door de zelfmoord
van de leider. Ook vond Siles de
machtige COB en zijn oude
strijdmakker Lechin tegenover
zich bij zijn plannen om de de pe
so te stabiliseren. Toen ontwik
kelde hij wat een van zijn formi
dabelste politieke wapens zou
worden: de hongerstaking. Door
te weigeren eten tot zich te ne
men, dwong hij zijn tegenstan
ders tot inbinden. Deze vreesden
grote volksoproer bij overlijden
van de president.
In 1960 nam Paz Estenssoro
het bewind weer over. Hij kwam
in frontale aanvaring met de
COB. Het leger maakte van de
gelegenheid gebruik om de pre
sident in 1964 te wippen. Een
roerige periode volgde met nieu
we staatsgrepen, stakingen en
geweld. De beruchte generaal
Hugo Banzer Suarez zag zich ge
dwongen in 1978 verkiezingen
uit te schrijven. Hij had ze al eer
der beloofd, maar steeds uitge
steld. De verkiezingen leverden
tot ieders verbazing een overwin
ning voor de militairen op. Siles
Zuazo verklaarde dat er gefrau
deerd was en dat hij de eigenlijke
winnaar was. Hij ging in honger
staking en de uitslag werd ongel
dig verklaard.
Een jaar later herhaalde hij dit
kunststukje. Bij de nieuwe ver
kiezingen haalde geen van de
kandidaten de absolute meerder
heid. Siles had de meeste stem
men, maar het parlement dreig
de Paz Estenssoro, nu zijn rivaal
van de andere MNR-vleugel, aan
te wijzen. De gevormde interim-
regering werd door het leger op
zijgeschoven. Maar de militairen
moesten door massale tegen
stand na twee weken het veld
ruimen. Mevrouw Lidia Gueiler
Tejada werd interim-presidente.
Het Boliviaanse volk zou het jaar
daarop opnieuw naar de stembus
trekken. Van mevrouw Gueiler
werd gezegd dat ze zo'n goede
oplossing was, omdat militairen
het niet aandurfden een vrouw af
te zetten.
Terreur
Siles behaalde in 1980 opnieuw
geen absolute meerderheid en
voordat het Congres kon bijeen
komen om hem als winnaar aan
te wijzen, greep het leger weer in.
Onder generaal Luis Garcia Me-
za werd Bolivia in feite gere
geerd door smokkelaars in ver
dovende middelen. Het leger oe
fende onder de bevolking ware
terreur uit. De Verenigde Staten
en de Europese Gemeenschap
besloten hierom de geldkraan
dicht te draaien.
De hopeloze economische si
tuatie schiep het klimaat voor
een reeks van coups en tegen-
coups. De militairen droegen ten
slotte in september de macht
over aan het in 1980 gekozen par
lement, dat Siles uit balling
schap terugriep om orde op za
ken te stellen. Politieke waarne
mers voorspelden dat de oude
strijdbare revolutionair en zijn
linkse coalitie binnen een half
jaar gewipt zouden zijn. Maar de
arts overleefde in de kleine twee
jaar dat hij nu weer in het presi
dentieel paleis zetelt verschillen
de politieke crises. De in januari
1983 weggelopen coalitiepartner
MIR (links revolutionaire bewe
ging) keerde terug in de regering.
Al een half jaar gaat in La Paz
het gerucht dat de communisten
willen opstappen. Maar ook die
bleven tot op heden in het kabi
net. En waarnemers in La Paz ge
loven dat hij zijn positie heeft
versterkt door het avontuur van
afgelopen zaterdag zonder kleer
scheuren te doorstaan.
(IPS)
