C
Jan-Simon
schrijft zich
Minkema
blauw
'Ze bemoeien zich met ons
op de verkeerde momenten'
Ina Deter: lief en leed in vrouwenpop
Bekend van 'De familie Knots'
Parkpop
Freek de
Jonge wil
geen prijs
ZATERDAG 30 JUNI 1984
Radio - tv - kunst
AMSTERDAM/HILVER
SUM (GPD) - Is hij de onbe
kendste bekende Nederlan
der? „Ik heb een gezicht dat
erg veranderen kan. Als ze
me een andere pruik opzet
ten, lijk ik niet meer op Jan-
Simon Minkema. Dat houdt
dus in dat ze me niet alleen
vragen voor een heel spe
ciaal type. Neem de acteur
Derek de Lint, die laatst te
gen me zei dat herkenbaar
heid heel leuk is, maar dat-
ie wel een half jaar zonder
werk had gezeten..."
Veelzijdigheid kun je hem
niet ontzeggen, de 34-jarige
Amsterdammer die gebo
ren werd in het Noordhol
landse Groet. Hij zingt ei
gen liedjes met een vaak
wat cynische (onder)toon, is
tekstschrijver voor de helft
van zingend Nederland, ac
teur in films en toneelpro-
dukties, cabaretier, beden
ker van kindercabaretpro-
gramma's op radio, televisie
en theaterpodia, hij is dich
ter, maakte twee lp's, hij
doet presentaties van pro
gramma's en hij schrijft,
schrijft, schrijft.
Daarmee verzamel je in ons land
geen roem. Financieel kun je jè
redden, het houdt je met enige
trots uit de ww, maar verder? Jan-
Simon Minkema speelde drie figu
ren in de NCRV-televisieserie „De
familie Knots". Een programma
dat na enkele seizoenen vorm
kreeg en wat afdwaalde van de me
lige kneuterigheid van het geijkte
kinderprogramma. Kortom, het
werd leuk en door miljoenen beke
ken. Ook door volwassenen, maar
dat bleek niet de bedoeling en dus
werd de serie opgedoekt.
door
Jacques d'Ancona
Minkema wil er niet over door
zeuren, maar hy verzucht: „Op zo'n
moment denk je: wat jammer toch
dat Hetty Heyting en ik geen eigen
produktiemaatschappij hebben.
Daar is niet voldoende voor ver
diend. Anders hadden we „Knots"
aangeboden aan een andere zuil".
Met zingen, spelen en schrijven
als basiskwaliteiten duurt het ken
nelijk wat langer voordat het land
je kent en herkent. Jan-Simon - al
tijd die dubbele voornaam be
hoort niet tot het type artiesten die
met een sjiek, doch verbeten trekje
naast de telefoon zitten te wachten
tot er een producer of iemand uit
Hilversum belt.
„Ik weet te goed hoe dingen gaan
en draaf graag op als ze me willen
hebben. Dat bleek het geval bij
„Zeg 's A". Ik had gemeld dat ik
graag eens een vreemd gasttype
wilde spelen, maar toen het zo ver
was, zaten we in Oman en dat ging
dus even niet door".
Hoezo, Oman?
Het afgelopen seizoen speelde
Minkema met Sytha Bolt en pia
nist Dick Kuys een mini-musical
van eigen hand, „Het lieve leven".
Een alleraardigste voorstelling.
Maar het liep niet. Toch zat er op
een avond in Beverwijk iemand
van de Shell in de zaal en die was
er verrukt van. Dat had gevolgen.
Ze werden naar de vestiging in
Arabië uitgenodigd en kregen een
week vakantie aangeboden in het
emiraat Oman dat normaal gespro
ken voor geen toerist toegankelijk
Jan-Simon Minkema (rechts) samen met cabaretière Sytha Bolt
tijdens Minkema's mini-musical.
Een half jaar werken aan dat
„Lieve leven" is artistiek gezien
niet weggegooid. Er is een uur ra
dio van overgebleven dat op 10 juli
's avonds laat wordt uitgezonden.
Maar het geinvesteerde geld is er
niet uitgekomen. Het heeft heel
wat gekost, stelt hij vast. Niet echt
bedroefd. Minkema heeft leren le
ven met tegenvallers.
Wat ben je nou eigenlijk, vragen
ze hem vaak. Men zoekt naar een
herkenbare categorie. Dat wijst hij
af. „Er gebeurt steeds meer buiten
de NOS om, er komt steeds meer
werk".
i pianist Dick Kuys poseren voor de fotograaf
(foto GPD»
WAt hem betreft zal hij nooit terug
vallen op zijn diploma etaleur-de
cial met de liedjes en enkele nieu- corateur. Hij kent andere bezighe-
we scenetjes is net afgerond en de- den.
ze week opgenomen voor de tv.
Verder gaat Jan-Simon schrijven
voor het kleuterblad Bobo. Lezers
van de Gay Krant (een periodiek
voor homofielen) ontmoeten hem
als columnist. Zijn geaardheid
spreekt ook uit zijn dichtbundels
en het roze materiaal van zijn twee
langspeelplaten. In sommige klei
ne plaatsen in het kleine Neder
land zijn die elpee's niet te koop.
Zo gaat hij het verhaal vertellen
bij 30 afleveringen van een teken-
filmproject van Robert Kopuit. De
videocassette levert ook voor hem
een nieuwe markt op. Minkema
zegt dat dit zeker voor kinderpro
gramma's belangrijk wordt. Per
slot kun je niet alles uit het buiten
land halen.
Hij wenst niet voor Jan-Simon
Doedel te schrijven. Dit naar aan
leiding van het feit dat Hilversum
nog wel eens polst of hij niet in
staat is ook voor de radio zo'n aar
dige mini-musical te maken. Best.
Prima. Maar dan wel graag een uit
geschreven opdracht en geen vrij
blijvende verzoekjes. Daar heeft
Minkema langzamerhand zeer ge
noeg van. „Je moet van je afbijten.
Ze gooien je gauw voor de leeuwen
en dan moet je maar zien of je het
redt".
Jeugdfilm
Volgende week begint hij aan
een rol in een jeugdfilm. Een dank
bare, die lokt. Karst van der Meu-
len maakt „Thomas en senior"
waarin de hoofdrollen zijn gepro
grammeerd voor Lex Goudsmit en
een jongen van 14 jaar.
Jan-Simon Minkema vormt in
deze film een bandietenstel met
Joost Prinsen (de sterke) en Cees
Heynen (de domme). Deze film
wordt als nieuwtje ingeleid door
een serie op de televisie. Minkema
zit alleen in de slotaflevering waar
in de boeven op komen dagen. Dat
moet allemaal zo spannend over
komen, dat kinderen daarna als
gekken naar de bioscoop vliegen,
omdat de interesse thuis is gewekt.
- Hoe kom je aan zo'n rol9
Minkema: „Ik sta ingeschreven
bij het castingbureau Van Dam en
toen Van der Meulen me van de fo
to's herkende, hoefde ik geen
screentest te doen".
Over veelzijdigheid gesproken,
Minkema heeft op uitnodiging
twee gedichten ingeleverd voor
een bundel die de Anne Frank
stichting uitgeeft. Een project
waarvan de opbrengst aan die
stichting ten goede komt. „Een eer
om er bij te horen", vindt hij. Als
hij dit zegt heeft de bijbehorende
ironie hem opeens verlaten.
Hij is terughoudend over een ei
gen soloprogramma dat er voor
zichtig aankomt. „Van de nieuwe
show van Martine Bijl heb ik veel
opgestoken. Wat kan die vrouw
veel. Ik hou zo van liedjes met een
verhaal, toneelstukjes van drie mi
nuten. Maar zelf ga ik niets met
bombarie aankondigen. Ik waar
schuw stiekem wat mensen om te
komen kijken en heb al iets uitge
probeerd. Er zitten ook bluesachti-
ge nummers in; Brecht en Peggy
Lee staan model, meer entertain
mens dus".
Een vast contract met een grote
muziekuitgeverij geeft hem straks
creatieve ruimte en financieel spe
ling. Dat streelt. „Ze zijn geïnteres
seerd in mijn werk. Ik hoef niet
langer zelf besprekingen met pla
tenmaatschappijen te doen. Mijn
poëtische teksten zeggen iets over
me, maar de platenwereld is ont
zettend oppervlakkig. Ze vinden
het belangrijker wat ik aan heb dan
wat ik zing! Laatst droeg ik bij een
tv-optreden een spijkerpak met
een smokinghemd en een mooi
strikje. Onmiddellijk vonden ze
dat een prachtig image..."
Ten overvloede meldt Minkema
met enige walging dat deze verha
len niet bij hem passen. Teksten en
liedjes bepalen zijn leven. In Zwe
den, Italië en Zuid-Amerika zingen
kinderen in hun eigen taal zijn lied
jes. „Kinderen voor kinderen" dus.
Ook een kant van Minkema. De
zelfde van wie men zich nog steeds
met opgetrokken wenkbrauwen
afvraagt wie dat ook al weer is.
Perfect
Zebra
Paul
Robertson:
Wim Rijsbergen is een geboren (in de Van de Werf-
straat) en gelogen Leidenaar. Bij Roodenburg leer
de hij de beginselen van het voetbalspel, waarmee
hij sinds 1970 zijn brood verdient. Eerst een jaar bij
PEC, daarna zeven seizoen bij Feijenoord. Een pe
riode die samenviel met de zeven vette jaren van
het Nederlandse voetbal. Rijsbergen maakte deel
uit van het Nederlandse elftal, dat in 1974 rjiet 'to
taalvoetbal' bijna wereldkampioen werd. De finale
van toen tegen West-Duitsland wordt dinsdag met
vrijwel hetzelfde elftal overgedaan. De VARA zendt
die wedstrijd rechtstreeks uit.
Na Bastia op Corsica en het Amerikaanse Cosmos
voetbalt Wim Rijsbergen nu bij Helmond Sport.
Niet lang meer waarschijnlijk want onderhande
lingen met de FC Den Haag zijn in een vergevor
derd stadium. Hij wil graag weer in Leiden wonen
om in de omgeving een amateurclub te kunnen trai-
Tijdens zijn verblijf in de Verenigde Staten heeft
hij heel wat televisie gezien. 'Saturday Night Life'
was daar één van z'n favoriete programma's. Hij
vindt het een schande dat de VPRO ons a/leverin
gen van jaren terug voorzet. Gelukkig is er een Ne
derlandse variant van Dallas om dat te compense-
Als voetballer komt wat televisie
betreft voetbal en sport voor mij
in het algemeen op de eerste
plaats. Ik ben daarom de afgelo
pen weken al aardig aan mijn
trekken gekomen met de Euro
pese kampioenschappen en
vooral met de twee halve finales.
Terugkomend uit Amerika, waar
de televisie een zeer grote rol in
de huiselijke kring speelt, be
merk ik toch dat het niet uit
maakt of dat ding 24 uur per dag
speelt, of zoals hier maar een
aantal uren per dag. Je gaat toch
selectief te werk bij het kiezen
van je programma's.
Het is bij mij niet zo dat de televi
sie van het eerste tot en met het
laatste journaal aanstaat. Regel
matig kijk ik wel naar Dallas -
waarschijnlijk toch overgehou
den uit Amerika - en elke keer
vraag ik me af hoe het mogelijk
is, dat er zo veel ellende in één
aflevering gestopt kan worden.
In het dagelijks leven is er een
aantal generaties voor nodig om
hetzelfde door te maken.
Gelukkig blijkt toch dat niet al-
y les is verzonnen en misschien
kijken de Dallas-schrijvers wel
eens naar de Nederlandse televi
sie. Het is namelijk echt mogelijk
met miljoenen te schermen en te
liegen alsof het gedrukt staat. Ik
doel hiermee op het 'Dallas' van
na het tweede journaal, waar ik
speciaal voor op blijf, of, als ik
niet thuis ben, de video voor in
schakel om vooral niets te mis-
Men begrijpt waar ik op doel: de
capriolen van het RSV-concern,
waar de honderden miljoenen als
sneeuw voor de zon zijn verdwe
nen en niemand er ook maar iets
van begrijpt hoe het mogelijk is
dat zulke dingen zijn gebeurd.
De parlementaire enquêtecom
missie, die deze zaak nu al ruim
een jaar onder handen heeft, zal
zo langzamerhand ook wel inzien
dat ze hier niet met één J.R. te
maken heeft, maar met een aan
tal dat elke dag groter schijnt te
worden.
Het enige verschil met de serie is
dat het hier wel degelijk om ech
te miljoenen gaat. Een aantal
mensen had en heeft zeer goed
betaalde banen, maar bleek niet
in staat optelsommetjes te ma
ken of contracten zo op te stellen
dat het RSV-concern niet alle
klappen zou moeten opvangen.
In plaats van grote winsten, die
een aantal mensen zeer voordelig
uit zouden komen, heeft het een
groot fiasco opgeleverd.
Het is ongelooflijk dat er nu
mensen voor de commissie ver
schijnen, die over zeer grote be
langen hebben beslist, maar zich
nu niet veel meer kunnen herin
neren en dus allemaal aan geheu
genverlies lijden. Desondanks
functioneren ze nog normaal.
Ik hoop dat, nu Dallas binnen
kort stopt, ik nog een tijdje kan
genieten van de lotgevallen van
het RSV-concern. Met het tennis,
de Tour de France en de Olympi
sche Spelen in het vooruitzicht
zal ik waarschijnlijk niet veel tijd
meer hebben voor andere pro
gramma's.
De enige afleiding zal voor mij
het 'Dallas van de late uurtjes'
zijn.
WIM RIJSBERGEN
DEN HAAG - Voor de vierde
achtereenvolgende keer wordt
morgen in het Haagse Zuiderpark
een gratis popfestival gehouden.
Het Algemeen Haags Comité is er
in geslaagd om maar liefst elf
'acts' vast te leggen. Vanaf één
uur 's middags zullen, verdeeld
over twee podiums, de volgende
groepen optreden.
Podium één: The Raiders of The
Last Corvette, een Nederlandse
groep, geformeerd rond gitarist
Carl Carlton (aanvang 13.00 uur),
de Engelse formatie Perfect Ze-
bras (aanvang 14.15 uur), Ian Dury
en zijn nieuwe begeleidingsband
The Musicstudents (aanvang 15.30
uur), The Sound (aanvang 16.45
uur), The Cry, de nieuwe band van
John Watts (aanvang 18.00 uur) en
de Nigeriaan Chief Ebenezer Obey
sluit rond 19.15 uur het festival af.
Podium twee: Cherry (aanvang
13.30 uur), de Ina Deter Band uit
Duitsland (aanvang 14.40 uur), de
Engelse band Amazulu (aanvang
15.50 uur), de Margriet Eshuys
Band (aanvang 17.00 uur) en de
Dolly Dots Groep (aanvang
18.10 uur).
DEN HAAG Gitarist/kud
deleider Paul Robertson
van de Engelse Perfect Ze-
bras zal best tevreden zijn
met de uitnodiging van de
organisatoren van het Haag
se Parkpop-festival. In een
interview, enkele maanden
geleden voor het optreden
van zijn groep in het Haagse
Paard van Troje, verklaarde
hij ons land 'als het belang
rijkste afzetgebied' te be
schouwen. Dat komt vol
gens de blonde, zeer be
scheiden en nog sympathie
kere Zebra doordat we hier
zo 'open-minded' zijn.
door
Wim Koevoet
Het is de Zebras, waarvan het als
gevolg van onophoudelijke perso-
neelsmutaties onmogelijk is de be
zetting in Den Haag te vermelden,
tot dusverre allesbehalve voor de
wind gegaan. De groep heeft twee
elpees gemaakt die alleen in de pla
tenkasten van haar kleine cult-aan-
hang staan.
de Comsat Angels. Zijn gitaristi-
sche bijdragen aan de laatste Com-
sats-toernee zijn te horen op een
onlangs verschenen 12-inch van
Stephen Fellows en zijn gevolg.
Hierover ontstond trouwens veel
verwarring. Hoe weinig bekend is
van de Zebras (Robertson over
weegt de groepsnaam te verande
ren in The Imperfect Zebras) mag
blijken uit het geheel foutieve
persbericht dat naar aanleding
hiervan de deur uitging. Hierin
stond dat Dave, een niet-bestaand
broertje van Paul de Zebras verder
zou leiden en dat Paul definitief tot
Comsat was gebombardeerd. Paul
Robertson: "Kijk, dat bedoel ik
nou, ze bemoeien zich op de ver
keerde momenten met ons".
Perfect Zebras met links kuddeleider Paul Robertson: morgenmiddag
op het gratis Parkpop-festival in het Haagse Zuiderpark. (foto pr.)
Dat is overigens wat Robertson
betreft nog tot daaraan toe, al zou
hij evenals zijn collega-Zebras nu
GRONAU/DEN HAAG
(GPD) - Ina Deter (37), net
aangekomen vanuit Berlijn
waar ze die ochtend zes in
terviews afwerkte. Een tref
fend contrast: warme be
langstelling en engagement
van een jonge generatie
Westduitsers, tegenover
desinteresse van een volks
deel dat niets moet hebben
van kritische muziek uit de
hoek van vrouwen-, vredes
beweging- en milieugroepe
ringen. Morgenmiddag op
het Parkpopfestival in Den
Haag.
Ina Deters publiek lijkt even gese
lecteerd als haar sterk persoonlijke
en op de westerse samenleving ge
richte teksten. Tieners zie je bij
haar concertennauwelijks. „Die
gaan naar Nena", geeft ze zelf
enigszins ten overvloede aan. De
vroegere graficus moet het net als
haar collega Ulla Meiniecke heb
ben van de zogenaamde twintigers
en dertigers, popliefhebbers met
een welwillend oor voor een vocale
boodschap. Ze bezingt de persoon
lijke twijfels zoals de Britse Joan
Armatrading dat doet en hekelt net
landspeler „Neue Manner braucht
das Land", een plaat die in Neder
land als Deters debuut geldt.
„Mijn teksten zijn bewust in de
eigen taal. Zo kan ik mijn eigen ge
dachten weergeven. Alleen in het
heel prille begin is dat anders ge
weest. Toen begon het met num
mers van Bob Dylan en Joan Baez,
eenvoudig begeleid met de gitaar
Skiffle-muziek met een heuse mei
dengroep was de volgende fase en
nog lang voor de „Deutsche Welle"
zijn entree deed, zong Ina al in haar
moedertaal.
Deters kritische kanttekeningen
- - gaan zelden gepaard met verbaal
waarm een McDonalds-generatie geweld. Haar songs zijn doorspekt
met stil protest, stil verdriet ook
door
Dolf Ruesink)
als haar landgenoot Udo Linden-
berg de consumptiemaatschappij.
„Ik ben bang voor dit tijdperk.
opgroeit", teksten die ook op haai
meest recente elpee „Mit Leiden-
schaft" terug te vinden rijn.
Een tournee door de Bondsrepu
bliek is een bijzonder slopende
aangelegenheid voor de frele zan
geres. De media slokken veel aan
dacht op, wat betekent dat Ina
voortdurend klaar moet staan met
een verhaal. Een beeld waarmee ze
vertrouwd is geraakt na haar vijfde
soms een stille hoop op andere tij
den. Gevoelens spelen een belang
rijke rol. De emoties druipen bij
tijd en wijle van de tekstvellen af:
„Spreken is zilver huilen is goud"
is een compositie die in dat ver
band boekdelen spreekt.
over de rol van de
vrouw in dat land, haar aanwezig
heid in Engeland (1982) bracht de
Falkland-oorlog nabij. „Welcome
Home" met de terugkeer van Brit
se soldaten, al dan niet verminkt,
schildert die ervaring. Ina Deters
visie op de maatschappij wordt af
wisselend beheerst door angst en
hoop. „Enerzijds ben ik vreselijk
blij, wanneer er een half miljoen
mensen op de been komen uit pro
test tegen de kernbewapening. De
opkomst van de vredesbeweging,
vrouwenorganisaties en milieu
groeperingen zijn bemoedigend.
Aan de andere kant besef ik heel
goed, dat al die mensen bij elkaar
een enorme minderheid vormen.
Op zo'n moment besef je dat West-
Duitsland in wezen toch gewoon
een heel erg rechts land is".
Zijn de teksten bij Deter tot in de
puntjes verzorgd, in muzikaal op
zicht is de 37-jarige ook een perfec
tionist. Ze laat haar begeleidings
band weliswaar volop de ruimte,
landsgrenzen: een doch dirigeert uiteindelijk met op-
Kenia resulteerde in vallend strakke hand. „Ik probeer
Deter vindt haar inspiratie ook
buiten
vakantie
op alles mijn stempel te drukken,
om helemaal achter de muziek te
kunnen staan. De teksten zijn hon
derd procent autobiografisch, ze
gaan puur over mezelf. Juist omdat
mijn werk zo persoonlijk is, wil ik
me bemoeien met alle facetten. Be
trokkenheid is het allerbelang
rijkst. Ik geef eigen ervaringen
prijs, of ze nu positief of negatief
zijn".
wel eens van zijn uitkering af wil
len. Veel vervelender echter vindt
hij de manier waarop de platen
maatschappij met het Zebra-mate
riaal omspringt. Op beide elpees
staan tal van nummers die de
groep er helemaal niet op wilde
hebben. Veel van de nummers op
de tweede schijf zijn al jaren oud
en klinken op het podium zo veel
anders dat. zo geeft Robertson toe,
de concert-bezoeker het idee kan
krijgen 'dat de groep haar eigen
nummers niet meer kent'.
Robertson en de zijnen zouden
dolgraag een derde elpee willen
maken. Liever nog vandaag dan
morgen. Die moet dan wel klinken
zoals de Zebras willen dat-ie
klinkt. "Ik hoop dat ik voor het ge
luid, de instrumentatie, de keuze
van de songs en het hoesontwerp
nu eens niet hoef te vergaderen
met platenbonzen maar met mijn
groepsleden", zegt hij. Om er aan
toe te voegen dat hij gefrustreerd is
over het feit dat er van de Zebras
ondanks een bijna drie-jarig be
staan nog altyd niet één serieus te
nemen staalkaart op vinyl is uitge
bracht.
De geringe bekendheid van deze
prima band (die van de meest uit
eenlopende groepen als de Talking
Heads, XTC en de Comsat Angels
de beste graantjes heeft meege
pikt) is enigszins aan het groeien.
Niet dank zij 'air-play' en nog min
der door het zeer summiere promo
tie-budget waarover de groep be
schikt, maar door het tijdelijke ar
beidscontract van Robertson met
AMSTERDAM (ANP) - Cabare
tier Freek de Jonge heeft de Al-
bert van Dalsumprijs 1982/1983
van 7.000 gulden, die de Stich
ting Amsterdams Fonds voor
de Kunst hem had toegekend,
geweigerd.
De stichting, die De Jonge
bekroonde voor zijn uitzonder
lijke prestaties met de Mythe,
„waarmee hy de grenzen tus
sen toneel en cabaret heeft we
ten te slechten", zag de bui ken
nelijk bij de toekenning al han
gen. In het jury-rapport staat
namelijk dat de stichting de an
tipathie van De Jonge tegen
over prijzen kent. Men wilde
hem de prijs toch toekennen
om te kijken wat hy er dit keer
mee zou doen, aldus een
woordvoerder van de gemeente
Amsterdam.
Freek de Jonge was zelf niet
voor commentaar bereikbaar.
Maar een woordvoerder van
Big Boy Productions in Bus-
sum, die als manager van De
Jonge optreedt, gaf eveneens te
verstaan dat Freek de Jonge
niet zo gesteld is op toneelprij
zen. Vorige week had Freek de
Jonge een medewerker van de
ze Big Boy Productions nog la
ten weten dat volgens hem „die
prijzen altyd terecht komen by
mensen die ze niet nodig heb
ben'. Of dat de enige reden
voor zyn weigenng is kon men
niet vertellen.
