Oostblok pakt zure regen aan WIEL Gevraagd: vice-president (m/v) contactlenzen, das pas fijn. van der Sowjet-Unie en DDR tekenen verdrag Foucault, wijsgeer en historicus, gestorven 'Paus overleed aan kalmeringsmiddelen' DINSDAG 26 JUNI 1984 MÜNCHEN - De Sowjet-Unie en de DDR hebben zich verplicht de uitstoot aan zwaveldioxide de komende tien jaar met 30 procent te verminderen. Dat hebben beide landen bekendgemaakt op de internationale milieuconferentie in München, die tot en met woensdag duurt. Beide lan den hebben zich aangesloten bij een overeenkomst die onlangs in Ottawa door tien westerse industriestaten, waaronder Nederland, is gesloten. Buitenland DEN HAAG (ANP/AFP) - De in ternationale mensenrechtenbewe ging Amnesty International heeft dinsdag een nieuwe oproep gedaan de doodstraf wereldwijd af te schaffen. Anmesty noemt de dood straf een uiterst wrede, onmenselij ke en vernederende straf, die tegen het „recht op leven" indruist. In 1983 zijn ten minste 1699 men sen in 39 landen geëxecuteerd en zeker 1160 mensen werden in die zelfde periode in 83 landen ter- doodveroordeeld. De organisatie voegt daar echter aan toe dat deze cijfers alleen betrekking hebben op gevallen die bij Amnesty Inter national bekend zijn. Het werkelij ke aantal executies en terdoodver oordelingen kan veel hoger liggen omdat veel regeringen hun dood vonnissen en executies niet open baar maken. Zo heeft Amnestie voor China 700 doodstraffen geregistreerd, ter wijl het reële aantal „in de duizen den kan belopen". Uit Iran zijn 399 executies bekend, maar in dat land „vinden vele terechtstellingen in het geheim plaats", aldus Amnes- 'Doodstraf druist in tegen recht' ty. Zorgwekkend is volgens Am nesty ook de toestand in Irak, waar 300 personen zijn geëxecuteerd, en in de Verenigde Staten, waar 1300 personen zich in dodencellen be vinden en waar „het aantal execu ties toeneemt". Amnesty spreek tevens haar verontrusting uit over de veel voor komende executies van gevange nen die zijn gemarteld en geen eer lijke processen hebben gehad. Am nesty noemt onder meer het geval van twee Japanse terdoodveroor deelden die vorig jaar onschuldig werden bevonden, na meer dan 30 jaar in dodencellen te hebben geze ten. De doodstraf wordt bovendien vaak wederrechtelijk uitgesproken tegen leden behorende tot minder heidsgroeperingen. „In 1983 is de meerderheid van de ons bekende executies uitgevoerd zonder dat aan de internationale normen voor een eerlijk proces was voldaan", al dus Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie is van mening dat de misdaad door de toepassing van de doodstraf niet effectiever wordt bestreden dan door andere, humanere straf fen. Bovendien is de doodstraf on herroepelijk en kan zijn opgelegd aan onschuldigen. Er zijn echter ook positieve ont wikkelingen te noemen, zo schrijft Amnesty. Zo bestaat er een inter nationale tendens om zich te con formeren aan de in 1977 door de Al gemene Vergadering van de Ver enigde Naties gedane oproep de doodstraf uit te bannen. Aan het einde van 1983 was het totale aantal staten dat de dood straf niet meer toepaste gestegen tot 26. Onlangs nog hebben 18 sta ten besloten de doodstraf alleen nog toe te staan in buitengewone omstandigheden zoals bijvoor beeld in geval van oorlogsmisda den. Minister Winsemius van volkshuis vesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer zei in het hotel Baye- rischer Hof er diep van overtuigd te zijn dat het probleem van de luchtvervuiling opgelost kan wor den. Maar dan moeten er interna tionale bepalingen komen en voor al moet er snel gehandeld worden. Volgens de bewindsman is het gro te belang van deze conferentie dat ook de landen van het Oostblok aanwezig zijn. In totaal zijn 31 sta ten vertegenwoordigd, en dat is „een enorme stap vooruit". door Hans Amesz In München is men het erover eens dat luchtvervuiling een van de grootste politieke problemen van deze tijd is en dat een oplos sing slechts internationaal moge lijk is. De milieuconferentie is tot stand gekomen op initiatief van de Bondsrepubliek Duitsland. Tij dens zijn bezoek aan Moskou in ju ni van het vorig jaar heeft bonds kanselier Helmut Kohl daar met de toenmalige staats- en partijchef Andropov over gesproken. Het ge volg was dat alle Oostbloklanden nu aanwezig zijn, waarmee ze in feite voor het eerst openlijk te ken nen geven dat zure regen ook in de Oosteuropese landen ernstige ge volgen voor onder andere bossen, meren en de landbouw heeft. Volgens minister Winsemius zul len landen en hun regeringen eer der bereid zijn maatregelen tegen de luchtverontreiniging te nemen naarmate ze als het ware in hun „zenuwen" geraakt worden. Voor de Bondsrepubliek Duitsland zijn dat de bossen, voor de Zweden en Canadezen de meren, en voor de Sowjet-Unie de landbouw. De vertegenwoordigers van de verschillenden landen verklaarden in München allen dat hun regerin gen nu al veel geld uitgeven aan de bestrijding van de luchtverontrei niging. Volgens de directeur van het Amerikaanse bureau voor mi lieubescherming, William Ruckels- haus, heeft dat de Verenigde Sta ten sinds 1970 meer dan 150 mil jard dollar gekost. Ook de Russi sche voorzitter van het staatscomi- té voor meteorologie en milieube scherming sprak over vele miljoe nen roebels. De woordvoerder van de Sowjet- Unie zei dat zijn land vijf tot tien keer zoveel luchtvervuiling impor teert als exporteert. Minister Win- PARIJS (AFP) - De Franse wijs geer en geschiedkundige Michel Foucault, verbonden aan het Collé ge de France, is gisteren op 57-jari- ge leeftijd in een ziekenhuis in Pa rijs overleden. Foucault, die met o.a. Lévi- Strauss en Jacques Lacan, het Structuralisme in de filosofie was toegedaan, was militant strijder voor de onderdrukten in de samen leving en steunde onder meer in zijn geboorteland het verzet tegen het bestaande detentiesysteem. De filosoof was op 15 oktober 1926 geboren in Poitiers, waar zijn vader arts was. Na studie van de psychologie doceerde hij van 1960 tot 1970 filosofie aan de universi teit. Sinds 1970 bezette hij aan het Collége de France de leerstoel der denksystemen ("Histoire des Sys- tèmes de Pensée"). Hij introdu ceerde in Frankrijk de "Archéolo gie du Savoir", een filosofie van de taal. Onder de werken van Foucaults hand zijn "Histoire de la Folie a L'Age Classique" (1961), "Naissan- ce de la Clinique" (1963), "Les Mots et Les Choses" (1966), "Surveiller et Punir" (1975). „La Volonté de Michel Foucault (foto ANP) Savoir" (1976) en "L'Usage des Plaisirs" en "Le Souci de Soi", bei de verschenen in juni van het vorig jaar in het kader van Foucaults on derzoekingen op het terrein van de geschiedenis van de seksualiteit, nu afgebroken door zijn dood. semius in de wandelgangen desge vraagd: „Het zou mij verbazen als dat waar is". Hoe dan ook, vast staat dat geen enkel land alleen zijn lucht kan zuiveren. Als door een of ander wonder in Nederland zelf de luchtverontreiniging geheel zou kunnen worden stopgezet, dan nog zal de lucht boven ons land slechts voor een kwart minder ver vuild zijn. De Nederlandse situatie is, zo legde Winsemius op de confe rentie uit, gecompliceerd door de kleine omvang, waardoor het bui tenland helaas een grotere bijdrage aan de luchtvervuiling levert. Ruzie Eurotop (vervolg van pag. 1) Naast het Britse probleem doemt een nieuw struikelblok op voor de directe toekomst. Dat betreft de in komenssteun aan de Duitse boe ren. De Duitse boeren krijgen de btw op hun produkten per 1 janua ri 1985 met 3 procent verlaagd. Dat is in maart afgesproken bij het EG- landbouwakkoord om de Duitse boeren te compenseren voor de verlaging van hun exportsubsi dies. De Duitse regering wil de boeren nu ineens niet drie maar vijf procent btw korting geven en al per 1 juli 1984. Nederland is ten hoogste bereid de korting van 5 procent voor bepaalde, maar niet alle produkten toe te staan. Met name premier Lubbers heeft bondskanselier Kohl erop gewezen dat dit jegens de Nederlandse boe ren concurrentievervalsend kan werken. Voorts heeft Lubbers ge waarschuwd tegen het gevaar van renationalisatie van het Europese landbouwbeleid. Bondskanselier Kohl hield echter onder zeer krachtige bewoordingen vast aan zijn voornemen. Ook hierover kon den de ministers van buitenlandse zaken het gisteravond niet eens worden. Zij laten het nu verder over aan de ministers van land bouw. De regeringsleiders begonnen de topconferentie, die onder zeer strenge veiligheidsmaatregelen staat, met een discussie over de in ternationale situatie. De EG-lan- den zijn het eens met president Mitterrand dat de dialoog met de Sowjet-Unie moet worden voortge zet, "maar zonder zwakte te to nen", zoals premier Lubbers het uitdrukte. Volgens de premier is de Oost-West-verhouding momen teel zeer moeilijk, maar niet héle maal zonder een lichtpuntje. "De formuleringen van de Sowjet-Unie in de gesprekken zijn weliswaar hard, maar toch iets minder scherpslijperig dan in het verleden wel het geval was", aldus premier Lubbers. HAVANA UPI/RTR- De Cubaanse presidentFi del Castro, heeft gisteravond de kandidaat voor de De mocratische nominatie voor de Amerikaanse presi dentsverkiezingen dominee Jesse Jackson op Cuba ver welkomd als „een gebaar van vriendschap naar de Verenigde Staten en het Amerikaanse volk". De Cubaanse president stond op het platform van het vliegveld Jose Marti toen Jackson arriveerde. Di plomaten spraken van een zeldzaam gebaar voor een gast die geen staatshoofd is. Jackson bezoekt tijdens een zesdaagse reis drie Centraalamerïkaanse landen en Cuba. De onderwerpen van de besprekingen van de Cu baanse leiding en Jackson zullen gaan van de conflic ten in Centraal-Amerika tot de vermeende Cubaanse politieke gevangenen. Jackson verklaarde eerder dat Cuba een sleutelrol kan spelen in pogingen vrede in het gebied te vestigen. Hij is voorstander van het her stellen van de diplomatieke betrekkingen tussen Was hington en Havana. Eerder maandag ontmoette Jackson in San Salva dor de Salvadoraanse president, Jose Napoleon Duar- te. Hij overhandigde de president een boodschap van het linkse verzet waarin dit voorstelt onderhandelin gen te beginnen zonder voorwaarden vooraf. Jackson ontmoette zondag in Panama vertegenwoordigers van het Nationale Bevrijdingsfront Farabundo Marti (FMLN) en van het Democratisch Revolutionaire Front FDR). (foto ap> Ex-president Argentinië gearresteerd BUENOS AIRES (RTR) - De voor malige president van Argentinië Roberto Viola is gisteren gearres teerd na een verklaring te hebben afgelegd over de verdwijning van een overheidstechnicus in 1978. Dit heeft een federale rechter be kendgemaakt. Viola, die in 1981 negen maanden president was, werd door de rech ter Luis Cordoba ondervraagd over de uitvaardiging in 1979 van een order tot „arrestatie en/of elimina tie" van subversieven. Dat gebeur de drie maanden nadat de techni cus, Alfredo Giorgi, voor het laatst was gezien in een geheim gevange nenkamp. Giorgi werd in novem ber 1978 door gewapende mannen uit zijn kantoor ontvoerd. Cordoba wilde niet zeggen waarvan Viola kan worden beschuldigd. De voormalige president Reynaldo Bignone wordt vastgehouden in verband met de verdwijning van dienstplichtigen van de Argentijn se militaire school. Oud-president Leopoldo, die opdracht gaf tot de invasie van de Falkland-eilanden, zit ook vast op grond van beschul digingen die verband houden met het echec van de Falkland-oorlog. Berlin guer- effect is uitgewerkt ROME (DPA/UPI) - Bü plaatselij ke verkiezingen op Sardinië en in 88 Italiaanse gemeenten zijn de Ita liaanse communisten er volgens de eerste resultaten niet in geslaagd het succes van de Europese verkie zingen te herhalen. In Sardinië zag het er na telling van ongeveer de helft van de stemmen naar uit dat de christenmdemocraten (DC) met ongeveer 32 procent hun positie als sterkste partij konden behouden, terwijl de communisten (PCI) rond de 30 procent uitkwamen. Bij de verkiezingen voor het Eu ropees parlement van vorig week einde was de PCI met 33,3 procent van de stemmen de christendemo craten net voorbijgestreefd. Waar nemers beschouwden de verkie zingen op Sardinië echter als een belangrijkere graadmeter voor de nationale "politiek. MANZANILLO (UPI) - Onder strenge' veiligheidsmaatregelen hebben Amerikaanse en Nicara guaanse functionarissen gisteren in Mexico officiële besprekingen gevoerd om te proberen de span ning in Midden-Amerika te ver minderen. Dit heeft de Nicara guaanse radiozender La Voz ge meld. De Amerikaanse ambassade in Mexicostad en het Mexicaanse ministerie van buitenlandse zaken wilden bevestigen noch ontkennen dat de besprekingen plaats had den. La Voz meldde dat de Ameri kaanse delegatie onder leiding stond van de speciale afgezant Har ry Shlaudeman. De Nicaraguaanse onderminister van buitenlandse Diplomatiek overjeg tussen VS en Nicargua in Mexico zaken, Victor Hugo Tinoco leidde de Nicaraguaanse delegatie. Een woordvoerder van de Ame rikaanse ambassade in Nicaragua vertelde dat ook de Amerikaanse ambassadeur in Nicaragua, Harry Bergold, de besprekingen bij woont. Naar hij zei zullen de ge sprekken twee dagen duren als de resultaten positief zijn. De delega ties zouden de besprekingen afbre ken als er geen vooruitgang zou worden geboekt in het verbeteren van de betrekkingen tussen de Sandinistische en de Amerikaanse regering. Volgens persberichten en inwo ners worden de besprekingen ge houden in de kustplaats Manzanil- lo, 500 kilometer ten westen van Mexicostad. Tot de besprekingen werd begin deze maand besloten toen de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, George Shultz, onverwacht naar Managua ging en daar de Sandinistische lei der Daniel Ortega ontmoette. Verwacht wordt dat de delega ties zullen praten over de terug trekking van buitenlande militaire adviseurs uit Midden-Amerika, het beeindigen van de Amerikaanse steun aan anti-Sandinistische op standelingen en van de Nicara guaanse steun aan linkse revolutio naire bewegingen. De Amerikaan se regering beschuldigt Nicaragua ervan het linkse verzet in El Salva dor van wapens te voorzien. Anti- Sandinistische opstandelingen hebben, voor 55 miljoen dollar (170 miljoen gulden) éan steun ontvan gen van de Amerikaanse regering. VATICAANSTAD (ANP) - Paus Johannes Paulus I, die 28 septem ber 1978 na een pontificaat van 33 dagen plotseling overleed, is ge storven aan een overdosis kalme ringsmiddelen. Dat heeft de Ita liaanse theoloog Gianni Gennari volgens het Westduitse persbureau DPA gisteren medegedeeld tegen over de pers. Volgens Gennari had de paus op de dag van zijn dood tot grote ver anderingen in de Curie, het centra le bestuur van de RK Kerk, beslo ten. Verder was hij van plan in een aantal belangrijke Italiaanse bis dommen nieuwe bisschoppen be noemen. Toen hij over zijn voorne men sprak met de toenmalige staatssecretaris, kardinaal Jean Villot, zou deze scherpe kritiek hebben uitgeoefend. Volgens Gen nari, die de paus goed gekend heeft, was Johannes Paulus I daar over nogal ontsteld. Op advies van zijn arts besloot hij kalmerings middelen in te nemen. Volgens Gennari zou hij per vergissing te veel medicijnen hebben geslikt. Gennari deelde verder mee, dat Johannes Paulus I in de nacht van zijn dood een notitie met de door hem beoogde veranderingen in de Curie bq zich had. Hij wijst er ver der op, dat de gezondheidstoe stand van de paus niet optimaal was. Hij had onder meer storingen in de bloedsomloop, die hij pro beerde op te heffen door veel te wandelen. Begin deze maand verscheen het boek „In God's Name", waarin de Brit David Yallop schrijft, dat Jo hannes Paulus I is vergiftigd. Als mogelijke verantwoordelijken noemt Yallop onder anderen kardi naal Villot, de Amerikaanse Curie bisschop Paul Marcinkus en leden van de vrijmetselaarsloge P2. Vol gens Yallop wilden allen voorko men, dat de paus zijn plannen voor een grondige herstructurering van de Curie zou verwezenlijken. (Zie ook pag. 11) ADVERTENTIE maar dan wel van een ANVC-contactlensspecialist Nieuwe Rijn 62 Leiden - 071-124108 WASHINGTON - De Ameri kaanse Democraten hebben na een week vergaderen in 35.000 woorden een programma voor de komende verkiezingen vastge steld. Het eindprodukt weerspie gelt de politieke realiteit: véél Mondale, flink wat Hart, weinig Jackson en een nogal behouden de toon. door Henk Kolb De werkelijke betekenis van de exercitie schuilt niet zozeer in de omvangrijke frasen die met veel compromissen gepaard gaan, maar in het feit dat de De mocraten zodoende na hun ver splintering tijdens de voorver kiezingen, verdere ontluisteren de conflicten hebben kunnen vermijden. Hart blijft weliswaar roepen dat hij zijn strijd tot en met de conventie zal voortzetten en Jackson heeft beloofd zijn verzet tegen de voor hem zeer nadelige partijreglementen ook in San Francisco tijdens dit partijcon gres gestalte te zullen geven. Maar het kleed is nu uitgerold waarop Walter Mondale zich straks als kandidaat van demo cratische eenheid kan laten vie- In deze dagen, waar het Rea gan politiek voor de wind gaat en dreigende economische proble men pas in het najaar van bete kenis kunnen worden, hebben de Democraten zorgvuldig de restanten van oude en nieuwe verlangens aaneengebreid. Van Reagan en zijn beleid blijft niet veel heel, doch het is opmerke lijk dat de Democraten mikken op een langzamer stijging van de defensie-uitgaven en niet zozeer op een vermindering ervan. Zij koppelen oproepen voor wapenbeheersing en een weder zijdse bevriezing van kernwape narsenalen aan duidelijke waar schuwingen omtrent de bedoe lingen van de Sowjet-Unie. Het programma getuigt van onge bruikelijke terughoudendheid op het punt van de overheidsuit gaven. Het politieke document dat de Democraten in San Francisco op tafel zullen leggen en waaraan dan nog wel weer het een en an der zal worden gewijzigd, heeft een slechts beperkte betekenis. Kandidaat Mondale heeft er vooral voor moeten zorgen dat het geen belemmering zou wor den voor zijn eigen politieke ideeën en daarin is hij moeite loos geslaagd. Het is een begin selverklaring waarvan door gaans na het partijcongres de eerstkomende vier jaar niets meer wordt Achterstand Zo ongeveer tegelijkertijd met het gloednieuwe verkiezingspro gramma van zyn partij is bij Wal ter Mondale het bericht thuis be zorgd dat republikeinse opinie peilingen hem een achterstand van 15 procent toedenken op Ro nald Reagan. Terwijl Mondale kandidaten selecteert, die het on der zijn leiding eventueel tot vi- cepresident zouden kunnen brengen, zet het duo Reagan- Bush de problemen in kaart, die een nieuwe ambtstermijn zou den kunnen verhinderen. Walter Mondale. (fotoAP) Voor Mondale, muurvast ge bakken in de politieke tradities van zijn partij, is de keuze van een potentiële vice-president van doorslaggevende betekenis in zijn pogingen om de zittende president terug te sturen naar zijn ranch en bijbehorende vrien den in Californië. Moet het een vrouw worden, omdat vrouwen volgens de vrouwenbeweging bij de verkiezingen de doorslag zul len geven? Of een zuidelijke poli ticus, omdat Mondale zonder winst in de zuidelijke staten het Witte Huis niet kan halen? Of Gary Hart, met het oog op een heid in de partij en de groep jon ge, goed opgeleide en betaalde, maatschappelijk opwaarts bewe gende middenklassers, die an ders misschien op Reagan zullen stemmen? Of moet het iemand zijn die zwart is? Of Spaans spreekt? Vertegenwoordigers van al de ze groepen heeft Mondale be reids ontvangen, al was het al leen maar om te laten zien, dat hij de tekenen des tijds begrijpt en om de teleurstelling alvast te temperen bij degenen die met zijn uiteindelijke keuze niet te vreden zullen zijn. Zonder uit zondering verklaren zijn ge sprekspartners het al een hele eer te vinden om voor zo'n ge sprek te worden uitgenodigd, dat doorgaans hun politieke aanzien versterkt. Vrouwen Zeer capabele vrouwen pleitefi op grond van allerlei onaan vechtbare gegevens voor een vrouwelijke vice-president: om dat het tijd is, omdat het moment voor een radicale stap voor waarts is gekomen, omdat vrou wen er recht op hebben naar hun kwaliteiten te worden beoor deeld. Tenslotte zijn vrouwelijke goeverneurs, vrouwelijke con gresleden, vrouwelijke burge meesters óók gekozen. Dit alles echter veronacht zaamt een vervelende waarheid: het Amerikaanse electoraat staat onder invloed van generaties van seksisme en vooroordeel. Dat nu, zegt Richard Strother, medewer ker van Gary Hart, komt in opi niepeilingen nauwelijks naar vo ren. Hij houdt staande dat de werkelijkheid zoals die blijkt uit vele verkiezingscampagnes van vrouwen, niet overeenstemt met het resultaat van de onderzoe ken. Vrouwen zegt Strother, krij gen de meeste stemmen van goed gesalarieerden met een goe de opleiding en als vertegen woordigster van een ethnische groepering met sterk matriarcha le inslag. Niet iedereen deelt het stand punt van de schrijver Theodore White, die Walter Mondale al zo'n achterstand op Reagan toedenkt, dat Florence Nightingale of Jeanne d'Arc zo ongeveer de eni ge vrouwen zijn die hem nog zouden kunnen helpen. De keu ze die Mondale uiteindelijk maakt zal het nodige onthullen over zijn bedoelingen. Weinigen denken dat de aanwqzing van een vrouw daarin past. Velen gaan er van uit dat het voor de verkiezingsuitslag irrelevant is aan wie Mondale de voorkeur geeft. De politieke columnist James Reston denkt Mondale de beste kansen toe wanneer deze de kie zer niet alleen persoonlijk een al ternatief biedt voor Reagan, maar tevens bij voorbaat een schaduwkabinet recruteert, dat zich kan opstellen tegenover de groep van Reagans Californische vrienden, die nu de landspolitiek domineert, maar kwalitatief laag wordt aangeslagen. In hoeverre dat zal helpen bij het consolideren van de steurt der blanke protestanten in het zuiden en de rooms-katholieke werkende klasse in het noord oosten en midden-westen, is de vraag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 6