Forse kritiek van buurlanden Iran werft recruten Pers niet welkom bij Botha Op Nederlands plaatsingsbesluit Toestand Berlinguer blijft nog ernstig ZATERDAG 9 JUNI 1984 Buitenland BRUSSEL/BONN (UPI/DPA) Zowel in Duitsland als België is van regeringswege kritiek geuit op het Nederlandse kerwapenbesluit. Het besluit van de Nederlandse regering om een beslissing over de stationering van kruisraketten uit te stellen is geen vredesinitiatief maar een poging de coalitie van christen-democraten en liberalen te redden zonder afstand te nemen van NAVO-verplichtingen. Dat zei de Belgische minister van buitenlandse zaken Leo Tinde- mans gisteren in antwoord op een pleidooi van de socialisti sche oppositieleider Louis Tob back, die wilde dat Belgie het Nederlandse voorbeeld gen. i vol- Tobback herinnerde aan een uit spraak van president Reagan in zijn persconferentie van 22 mei, waar hij zei dat enkele van de kleinere bondgenoten mogelijk zouden volgen als Nederland tot een afwijzend besluit kwam, maar dat hierdoor geen breuk zou ontstaan in de bondgenoot schappelijke solidariteit. "Waar om zou de solidariteit van Belgie verder moeten gaan dan die van Nederland", aldus Tobback in het Belgische parlement. "We hadden met beide handen deze kans moeten grijpen om onder de verplichting uit te komen om de kruisraketten te plaatsen". Tindemans antwoordde daarop dat de noodzaak tot plaatsing van 572 kruis- en Pershing-raketten sinds 1979 niet is veranderd. De redenen voor het toen genomen genomen besluit gelden vandaag nog steeds en zullen blijven gel den zolang de dreiging van de SS-20-raketten niet door onder handelingen kan worden beteu geld. Hij herinnerde eraan dat het initiatief om tegenmaatrege len te nemen tegen de SS-20 ra ketten is uitgegaan van de Euro pese bondgenoten. "Sommige NAVO-bondgenoten betreuren het Nederlandse be sluit en menén dat zo een hypo theek kan worden gelegd op de kansen voor een hervatting van de onderhandelingen". Volgens de Belgische minister zouden de NAVO-landen moeten streven naar een nieuw onderhande lingsforum, ter vervanging van het afgebroken Geneefse overleg over de middellange-afstandsra- ketten. Beide partijen zouden in staat moeten worden gesteld te rug te keren naar de onderhande lingstafel zonder hun gezicht te verliezen". Bondsdag De Westduitse regering van kanse lier Helmut Kohl heeft gisteren haar teleurstelling uitgesproken over het Nederlands besluit de plaatsing van kruisraketten uit te stellen. Bonn vreest dat door het De leden SPD, Egon Bahr, meent dat door het Nederlandse besluit de kans wordt geboden de afgebroken dialoog met Moskou te hervat ten. Hij riep de Sowjet-Unie op tot een constructief antwoord, opdat de onderhandelingen kun nen worden heropend. Het Groene Bondsdaglid Roland Vogt verklaarde dat Den Haag niet ver genoeg is gegaan, maar volgens hem kan de Nederlandse stap toch de „eerste etappe zijn op weg naar niet-plaatsing". De Groenen hadden verzocht het Nederlandse rakettenbesluit te behandelen in een soort „vrage nuurtje" over actuele kwesties. LISSABON (UPI) - De bisschop pen van Mozambique hebben vo rige maand onverbloemde kri tiek geuit op de marxistische re gering van Samora Machel en aangedrongen op een dialoog tussen de regering en de rechtse rebellen van het MNR, het Mo- zambikaans nationaal verzet. Het socialistische Portugese week blad "O Jornal" publiceerde gis teren delen uit de bisschoppelij ke verklaring. In hun herderlijk schrijven prijzen de bisschoppen "het realisme en de moed" van Machel bij het be reiken van een non-agressiever drag met Zuid-Afrika. Ze hopen dat hij "soortgelijke stappen" zal doen in de richting van het MNR en "hoe eerder hoe beter". De problemen van dit land kunnen niet met wapens en haat worden opgelost, maar langs de weg van beleid, dialoog, begrip en verge ving, zo menen de bisschoppen. O Jornal, dat het bewind van Ma chel goedgezind is, meldde niet wanneer de bisschoppen deze verklaring hebben uitgegeven. Volgens diplomaten in Lissabon dateert de verklaring van de eer- Mozambique: 'Wapens en haat geen oplossing' ste week in mei. Zij spreken van de krachtigste stellingname van de bisschoppen tot dusver tegen over de regering-Machel. De bisschoppen roepen niet alleen op tot beëindiging van de „broe deroorlog", maar ze veroordelen ook het economisch beleid van de regering. De strijd tegen hon ger, naaktheid en ellende kan niet worden gevoerd met ideolo gische plannen en streefcijfers, aldus de verklaring, die de rege ring aanspoort tot een "moedi ge" herziening van het beleid, dat nu meer gericht schijnt te zijn op de overwinning van een systeem dan op het algemeen be lang van het volk en de natie. De bisschoppen keren zich met na me tegen twee recente regerings maatregelen, die als een "nacht merrie" worden gekenschetst: openbare afranselingen van wetsovertreder? en gedwongen verhuizingen van tienduizenden "ongewenste" stadsbewoners naar het platteland. Als gevolg van een aanhoudende droogte heerst in Mozambique hongers nood, terwijl de guerrilla de dis tributie van voedsel vrijwel on mogelijk maakt. De secretaris-generaal van het MNR, Evo Fernandes, verwel komde in een telefoongesprek met UPI de bisschoppelijke ver klaring. Maar het MNR is niet be reid tot vrede tegen elke prijs, en eist de vorming van een regering van nationale verzoening, die verkiezingen moet voorbereiden, zei hij. Het MNR is in het verle den voornamelijk bewapend door Zuid-Afrika, maar in het in maart gesloten verdrag heeft Zuid-Afrika zich verplicht tot stopzetting van de hulp aan Mo- zambikaanse rebellen. besluit twijfel kan ontstaan de saamhorigheid van het NA- VO-bondgenootschap. Toch is de Westduitse regering er van overtuigd dat Nederland ten slotte haar verplichtingen, zoals die voortvloeien uit het NAVO- dubbelbesluit, zal nakomen. Dat zeiden de minister van defensie, Manfred Wörner, en de staatsmi nister van buitenlandse zaken, Jürgen Mölleman, tijdens een debat in de Bondsdag. Zowel Wörner als Mölleman zag geen aanleiding om het Neder landse rakettenbesluit te drama tiseren. De woordvoerders van de opposi tionele SPD en Groenen begroet ten met instemming het besluit van de Nederlandse premier Ruud Lubbers de beslissing over de plaatsing van de raketten an derhalfjaar uit te stellen. De ont- wapeningsdcskundige van de de regering woordvoerders van de regerings partijen, de christendemocrati sche CDU/CSU en de liberale FDP, wezen verwijten van de hand als zou Bonn druk hebben uitgeoefend op Den Haag om het uitstel van de raketplaatsing te verhinderen. Wörner en Mölleman verklaarden dat de Bondsrepubliek zal vast houden aan het tijdschema voor de plaatsing van nieuwe NAVO- raketten op haar grondgebied. Ze keerden zich nadrukkelijk te gen eenzijdige concessies van het westen op het gebied van de ontwapening. „Eenzijdige ont wapening leidt niet tot vrede, maar tot oorlog", aldus Wörner. Greenpeace in actie tegen Windscale AMSTERDAM (ANP) - Het actie schip „Sirius" van Greenpeace Nederland gaat woensdag naar het Britse Windscale om op te treden tegen de lozingen van radioactief afval in de zee aldaar door een opwerkingsfabriek voor nucleaire brandstof. Een Britse rechter heeft onlangs Greenpeace in Engeland een ver bod opgelegd om de betreffende pijpleiding te blokkeren. Daarbij kreeg Greenpeace een boete van 50.000 Engelse ponden omdat deze organisatie weigerde de ver zekering te geven dat zij actie te gen de lozingen in de toekomst achterwege zou laten. Volgens Greenpeace pompt de op werkingsfabriek dagelijks mil joenen liters radioactief besmet water in zee. Deze lozingen van onder meer plutonium worden in verband gebracht met een naar verhouding hoog percenta ge kankergevallen van vooral kinderen in de directe omgeving van de fabriek. Bij een van de ac ties van Greenpeace werden een aantal vrijwilligers van deze or ganisatie en een rubberboot radioactief besmet. Dat gebeur de doordat in de fabriek „per abuis" hoog radioactief afval in het water werd geloosd, aldus de milieu-organisatie. Aangezien de vervuiling veroor zaakt door de lozingen tevens meetbaar is in de Scandinavi sche wateren, bij Groenland en zelfs onder het ijs van de Noord pool gaat het hier om een werkelijk internationaal pro bleem, betoogt Greenpeace. ADVERTENTIE Volgens de CSU-afgevaardigde Hans graaf Huyn is het Neder landse besluit tot uitstel niet in de laatste plaats toe te schrijven aan de invloed van Moskou. Ne- TEHERAN/ABU DHABI (GPD/ Een beeld van de ravage in de Iraanse stad Baneh, die dinsdag door Irak werd gebombardeerd. Wij hebben voor u een bedrijfswagen op maat vanaf/13.500,—excl. Met laadvermogen van 500 kg tot 3500 kg derland en de Bondsrepubliek zijn het belangrijkste doelwit van Sowjet-infiltrators. De infil tratie richt zich vooral op de vre desbeweging, de vakbonden en niet-communistische partijen. De contactmensen zijn dezelfde als die achter het internationale terrorisme zitten, aldus Hans Huyn. De graaf zei te hopen dat het „communistische gewroet" in Nederland zonder gevolgen zal blijven. AFP/UPI) - Iran heeft gisteren vrijwilligers opgeroepen zich te melden en naar het front te gaan. Waarnemers menen dat deze op roep onderdeel is van de voorbe reidingen voor het al enige tijd verwachte Iraanse offensief te gen Irak. Tjechen pakken demonstranten op SELB (UPI) - De Tsjechoslo- waakse douane heeft vrijdag negen mannen, drie vrouwen en drie kinderen uit West- Duitsland gearresteerd die demonstreerden tegen de mi lieuvervuiling die Tsjecho- slowaakse electriciteitscen- trales die ligniet als brandstof gebruiken zouden veroorza ken. Volgens de Westduitse douane werd de groep gearresteerd vier uur nadat ze vanuit West- Duitsland de grens naar Tsje- choslowakije waren gepas seerd en daar tenten hadden opgezet. Op spandoeken met opschriften in het Duits en het Tsjechoslowaaks protes teerden ze tegen de luchtver vuiling in Tsjechoslowakije. Tegen de Westduitse douane, die hen had gewaarschuwd voor het risico van arrestatie, hadden de demonstranten gezegd dat ze geweldloze vre desactivisten waren. In een uitzending van radio-Tehe- ran werden „vrijwilligers die een opleiding hebben gehad" opge roepen zich volgende week don derdag te melden by de bases van de islamitische revolutionai re garde. Hieruit wordt opge maakt dat de grote aanval wel licht nog een week op zich laat wachten. Eerder had de Iraanse president Ali Chamenei tijdens het vrijdaggebed alle Iraniërs, die daartoe in staat zijn, ge vraagd naar het front te gaan. Chamenei verklaarde dat Iran de slachtoffers van de Iraakse lucht aanvallen op Iraanse steden zal wreken. Hy waarschuwde ook de Golfsta ten voor hun hulp aan Irak. Vooral Saoedi-Arabië en Koe weit gaf hij te verstaan dat Tehe ran niet onverschillig kan blijven als zij doorgaan met hun hulp verlening aan Bagdad. „Als u meent dat Irak - na alle diensten die u het hebt verleend - niet naar u wil luisteren, help het dan niet meer. Stel uw havens, geld De vraag is iets gestegen omdat gedacht aan de ramadan, de isla mitische vastenmaand die vorige week begon. Diplomaten wezen erop dat Teheran waarschijnlijk wacht tot het moerasgebied in het zuidelijk deel van het front zodanig is opgedroogd dat het zijn tanks kan inzetten. Bij voor gaande aanvallen zette Iran in „menselijke golven" grote aan tallen vrijwilligers in bij de strijd. OPEC De marktbewakingscommissie van de OPEC komt vandaag in Wenen bijeen voor een laatste bespreking van de adviezen die zij volgende week vrijdag tijdens de jaarvergadering van de der tien olieministers zullen uitbren- gen. De oorlog tussen Iran en Irak werpt een donkere schaduw over deze confentie, omdat iedereen bij voorbaat weet dat er geen vas te afspraken kunnen worden ge maakt zolang deze twee landen met elkaar in oorlog zijn. De leden van de marktbewakings commissie, die elke maand bij el kaar komen om de situatie op de internationale oliemarkt in het algemeen en die van de OPEC- landen in het bijzonder te beoor delen, hebben geconstateerd, dat er op de oliemarkt weinig bewe ging is. Het advies van de marktbewa kingscommissie aan de oliemi nisters zal vermoedelijk dan ook luiden om te proberen alle der tien OPEC-leden vast te pinnen op de richtprijs van 29 dollar per vat. Het is bekend dat veel lan den, zoals recent Iran en Nigeria, hun olie ver onder deze prijs heb ben aangeboden. kamsteeg Kamsteeg Zuid b.v. 071-173414 L. de Groot voor bedrijfswagens Kamsteeg heeft vestigingen in: Oegstgeest. Voorschoten. Leiderdorp, Katwijk, Lisse, Hillegom en Alphen a/d Rijn ADVERTENTIE PINKSTEREN 1984 TEGENWOORDIGHEID VAN GEEST Enkele aanvragen die ons de laatste weken bereikten: 1. DRUKPERS ten behoeve van bijbelverspreiding en kerkelijke lectuur Ethiopië f 85.000,- 2. VACCINS voor bestrijding van meningitis in N. Ghana 1 10.000,- 3. BEURZEN voor theologische studenten Zimbabwe. 55.000,- Zending is altijd woord en daad-samen Helpt u mee' Raad voor de Zending der Nederlandse Hervormde Kerk Postbus 12.2340AA Oegstgeest GIRO 4815 (frm NEW DELHI (Rtr) - Vermoede lijk een van de laatste foto's,' die gemaakt is van de sikh-leider Bhindrawale, voordat hij bij de bestorming van de Gouden Tem pel in Amritsar om het leven kwam. Bij de bestorming zijn minstens 500 doden gevallen, zo is van bronnen bij de Indiase po litie vernomen. De laatste officië le cijfers waren 250 Sikhs en 48 militairen die bij de actie van woensdag om het leven kwamen. Bij het doorzoeken van complex heeft men nog verschei dene lijken gevonden. Aangezien het momenteel zeer warm is zijn alle slachtoffers met spoed gecre meerd. Terwijl het gisteren in de aangren zende deelstaten rustig was, vie len in het woelige Punjab bij ter reurdaden vijf doden. Het India se persbureau, dat dit meldde, zei dat minstens 66 mensen waren gewond. In Amritsar werden militairen die de tempel hebben bezet vanuit omliggende gebouwen door sluipschutters onder vuur geno men. De militairen schoten terug en namen 15 extremisten gevan gen. Ook in het buitenland kwam het tot acties van Sikhs, die tegen het militaire optreden tegen hun heiligdom in Amritsar protes teerden. In Liverpool werd een politieagent tijdens een betoging door een benzinebom getroffen. Hij raakte licht gewond, (foto ap> propaganda niet meer ter be schikking en trek u terug uit de oorlog. Als u doorgaat hebben wij het recht vastbesloten op te treden tegen iedereen die ons uitdaagt", zo zei Chamenei bij het gebed. Al geruime tijd wordt verwacht dat Iran een nieuw offensief begint tegen Irak. Daarbij werd vooral aantal landen een grotere voorraad willen aanleggen van wege het zich steeds verder toe spitsende conflict in het gebied van de Perzische Golf. Toch is er nog altijd een overschot aan olie op de markt zodat het vrijwel ze ker is dat de olieministers vol gende week de huidige prijs zul len handhaven. PADUA (UPI/DPA) - De toestand van de Italiaanse communisti sche leider Enrico Berlinguer, die gisteravond door een hersen bloeding werd getroffen, was vrijdagavond nog ernstig. Vol gens een medisch communique is er nog steeds sprake van her senletsel maar gaat de hersenac- tiviteit door. Berlinguer werd in de nacht van donderdag op vrij dag geopereerd en ligt in het zie kenhuis van Padua in coma. De 62-jarige secretaris-generaal van de Italiaanse communisti sche partij PCI werd donderdag avond tijdens een verkiezingsbij eenkomst in Padua onwel, waar na hij naar het ziekenhuis werd gebracht. Op weg naar het zie kenhuis verloor hij het bewust zijn en sindsdien is hij niet meer bijgekomen. Een van de chirurgen, die Berlin guer opereerden, verklaarde dat hij kennelijk een enkele bloe ding heeft gehad. Het bloedstol- sel werd tijdens de 2,5 uur duren de operatie met succes wegge haald en zijn hart en algemene li chaamstoestand zijn goed, aldus de chirurg. Het is echter nog te vroeg om vast te stellen in welke mate de hersenen zijn bescha digd. Ook kan nog niet worden gezegd of Berlinguer weer tot be wustzijn kan komen. De toestand van de communisti sche leider houdt de gemoederen in Italië enorm bezig. Velen le ven mee met de man van het „historisch compromis" van de communisten met de christen democraten en van het zoge noemde Eurocommunisme. Pre sident Sandro Pertini, die zich vrijdagmorgen vroeg naar Padua had begeven, liet in de buurt van de afdeling waar Berlinguer ligt een kamer reserveren. De PCI bsloot alle partijkantoren in het land dag en nacht open te hou den om belangstellenden van de laatste informatie op de hoogte te houden. Paus Johannes Pau- lus II bad vrijdag voor de PCI- WENEN (GPD/AFP) - Tijdens het bezoek van de Zuidafrikaanse minister-president Botha aan Oostenrijk zijn gisteren binnen- en buitenlandse journalisten bij een incident betrokken geraakt. Voor een persconferentie, die Botha gaf in het chique Weense hotel Imperial, werd de meeste buitenlandse en sommige Oos tenrijkse journalisten de toegang geweigerd. Het was geen echte persconferen tie, zeiden de Zuidafrikanen, maar meer een oriënterend ge sprek met uitgenodigde journa listen. Onder degenen die niet binnen mochten, waren verte genwoordigers van de Oosten rijkse radio ORF. Deze heeft, in tegenstelling tot de kranten en televisie, de laatste dagen veel kritiek heeft geuit op het Zuid afrikaanse regiem. De Oostenrijkse regering probeert de indruk te wekken dat tijdens ontmoetingen tussen P. W. Bo tha en de Oostenrijkse bonds kanselier Fred Sinowatz, evenals bij de ontmoeting tussen de mi nister van buitenlandse zaken Pik Botha en zijn Oostenrijkse collega Erwin Lanc. ongezouten en harde kritiek is geleverd op de Zuidafrikaanse apartheidspoli tiek. Dit is nauwelijks overtui gend als men het programma van het 'privébezoek' in zijn ge heel bekijkt. Botha heeft eerst vrijdagmorgen een ontbijt gehad met vice- bondskanselier Norbert Steger, tevens minister van handel, die de belangrijkste schakel is tus sen het neutrale Oostenrijk en Zuid-Afrika. Oostenrijk heeft niet alleen een bloeiende handel met Zuid-Afrika, maar fungeert als 'overslagbedrijf in vele trans acties met landen in het bijzon der Oostbloklanden - die offi cieel niets met Zuid-Afrika te maken willen hebben. Daarna kwam de ontmoeting met bondskanselier Sinowatz, die een half uur langer duurde dan was voorzien. Deze werd gevolgd door een lunch met de Oosten rijkse kamer van koophandel, waarbij Botha werd ontvangen door de voorzitter van het parle ment en de voorzitters van de po litieke partijen. Met andere woorden - afgezien van de Oos tenrijkse president, die hij niet heeft ontmoet - is Botha een ontvangst ten deel gevallen die normaal voor bevriende staats hoofden is gereserveerd. Op autui wmen er weinig tekenen van protest tegen het bezoek. Za terdag zit Botha een vergadering voor van een twintigtal Zuidafri kaanse ambassadeurs, die naar Wenen zijn gereisd om over de toer door Europa te worden geïn formeerd èn zondag vliegt hij door naar Rome en zal mogelijk daar de paus ontmoeten. De premier van Zuid-Afrika, Pieter Botha zei op de persconferentie het „niet onmogelijk" te achten dat hij zich binnenkort naar en kele zwarte Afrikaanse landen zal begeven. „Ik ken verscheide ne Afrikaanse landen die met mij zouden willen praten". De pre mier onthulde niet op welke lan den hij doelde. De donderdagavond in de Oosten rijkse hoofdstad gearriveerde Zuidafrikaanse leider werd vrij dag ontvangen door bondskan selier Fred Sinowatz. die zyn gast onder ogen bracht dat Oos tenrijk het stelsel van apartheid vanwege zijn schending van de rechten van de mens en zijn dis criminatie van rassen „funda menteel verwerpt". Tegen journalisten zei Botha dat zijn Europese reis de moeite waard was geweest en ertoe had bijgedragen duidelijkheid over Zuid-Afrika te verschaffen. Hy merkte op dat hij goed ontvan gen was door de leiders van Groot-Brittannie, Portugal, Bel gië, West-Duitsland, Frankrijk en Zwitserland en dat hy niet naar Europa was gekomen „om goedkeuring voor onze interne zaken te vragen". In Johannesburg zei de zwarte bis schop Desmond Tutu dat hij een beroep op de paus had gedaan premier Botha niet te ontvangen. „Zo'n audiëntie zou ons zeer ver drieten", zei de Anglicaanse pre laat en secretaris-generaal van de Zuidafrikaanse Raad van Ker ken. Botha's verzoek om een au diëntie is officieel bevestigd, of het wordt toegestaan niet. Maar volgens Vaticaanse bronnen zal de ontvangst maandag plaatsvin den. Naar de mening van bisschop Tutu zou een pauselijke ontvangst de apartheidspolitiek van Zuid- Afrika een geloofwaardig aspect geven. Ook het Verenigd Democratisch Front, een multiraciaal verbond van ongeveer 400 Zuidafrikaanse organisaties die oppositie tegen de regering voeren, heeft de paus verzocht premier Botha niet te ontvangen. Berlinguer is leider van de grootste communistische partij in West- Europa en eén van de belangrijk ste grondleggers van het Euro communisme. Hy zette zich in voor een eigen weg van de com munisten, onafhankelijk van de Sovjetunie. Berlinguer wilde niet dat Moskou hem de wet voorschreef. Over de NAVO zei hij herhaaldelijk dat Italië bin nen dit militaire bondgenoot schap moest blijven. Honderd Turken veroordeeld ANKARA (REUTER) - Een Turk se militaire rechtbank heeft gis teren honderd leden van de ver boden Turkse communistische party (TKP) veroordeeld tot ge vangenisstraffen, die uiteenlo pen van drie maanden tot acht jaar. De veroordeelden zouden de wetten hebben overtreden, die het verbieden campagne te voeren voor bevoorrechting van de ene sociale klasse boven de andere. Volgens een militaire bekendma king werd het proces in gchou den in de stad Diyarbakir. Er wa ren in totaal 195 verdachten, van wie 81 werden vrijgesproeken. In veertien gevallen werd de zaak uitgesteld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7