Offensief Iran blijft nog uit S Banden Mondale kandidaat, maar Democraten zeer verdeeld Argentinië levert Iran wapens Spaanse officieren krijgen wellicht vermindering straf Staatshoofden herdachten geallieerde invasie D-day 'Situatie in El Salvador niet beter' Kontantgeld voor gebruikte studieboeken! Aanbod Botha kritisch ontvangen Voordelig en klaar %liï&0 terwijl u wacht! Mondale verwerft meerderheid DONDERDAG 7 JUNI 1984 BAHREIN/BAGDAD (Rtr./UPI) - Het langverwachte grootscheepse Iraanse offensief te land, waarvoor Iran 500,000 man op de been heeft gebracht, is nog niet begonnen. Iran en Irak beperkten zich gisteren tot het beschieten van eikaars grenssteden met zware artillerie. Het Iraakse persbureau INA meld de dat 21 inwoners van de Zuidi- raakse havenstad Basra het le ven verloren en 116 anderen ver wondingen opliepen door Iraan se beschietingen. Verder lagen de Iraakse grensste den Mandali, Khaneqin en Zar- biah onder Iraans vuur als ver gelding voor het Iraakse bom bardement van dinsdag op de Koerdische plaats Baneh, 16 km van de Iraanse grens, waarbij volgens Iraanse opgaven 600 mensen werden gedood of ge wond. Volgens een Iraaks mili tair communiqué vonden bij ge vechten in de noordelijke sector van het front 13 Iraanse soldaten de dood. Het Iraanse persbureau IRNA maakte bekend dat Iraakse be schietingen schade hadden toe gebracht aan 20 huizen, winkels en een moskee in de zuidelijke Iraanse oliehavenstad Abadan. Het Iraanse opperbevel berichtte dat 20 Iraakse militairen het le ven hadden verloren bij gevech ten aan het noordelijke front. Ook in het zuiden zou er sprake zijn van militaire activiteit. Secretaris-generaal van de Ver enigde Naties, Javier Perez de Cuellar, die een bezoek brengt aan Cairo, uitte zijn grote be zorgdheid over de situatie in de Perzische Golf. De vrees voor een escalatie in de 44 maanden oude oorlog nam dinsdag toe na een luchtgevecht tussen Saoedi- sche en Iraanse gevechtsbom menwerpers boven de territoria le wateren van Saoedi-Arabië. In Riaad'zei men dat de Saoedische luchtmacht één luchtdoel had neergeschoten, maar Ameri kaanse functionarissen zeiden dat het om twee Iraanse vliegtui gen (Phantoms) ging. Een vrachtschip, dat onder Libe riaanse vlag in de Perzische Golf voer, werd gisteren aangevallen door Iraakse vliegtuigen. Van Iraakse zijde werd meegedeeld dat het Liberiaanse schip werd getroffen door een raket en zwaar is beschadigd. Een aantal leden van de bemanning zou zijn gewond bij de aanval. De verze keringsmaatschappij Lloydd's in Londen ontkende echter dat het schip, de ruim 38.000 ton meten de Savoy Dean, ernstige bescha digingen heeft opgelopen. Vol gens Lloyd's is er slechts sprake van lichte schade en bleef de be manning ongedeerd. Wapens Argentinië onderhandelt met Iran over de verkoop van twee in Groot-Brittannië gebouwde oor logsschepen. Het heeft de rege ring in Teheran al meer dan 100 tanks verkocht. Dit heeft het Britse militaire vaktijdschrift „Jane's Defense Weekly" giste ren gemeld. Het tijdschrift berichtte dat de on derhandelingen zouden gaan om de onderzeebootjagers „Hercu les" en „Santisima Trinidad", Ar- gentinië's twee grootste in Enge land gebouwde schepen. Het besluit van Argentinië de twee schepen te willen verkopen is volgens Jane's het gevolg van het nieuwe aanschaffingsbeleid van de Argentijnse strijdkrach ten om over te schakelen op Franse electronische en commu- nicatie-apparatuur na de oorlog in 1982 om de Falkland-eilanden. Bij de tanks die aan Iran zijn ver kocht gaat het om „Argentino Mediano tanks" van 30 ton, die zijn uitgerust met 105-mm ge schut en een bemanning hebben van vier man, aldus Jane's. De Verenigde Staten hebben een nieuw en verbeterd type van de AWACS-radarvliegtuigen naar Saoedi-Arabië gestuurd om de defensie van dat land te verster ken. Dat is uit diplomatieke bron in Abu Dhabi vernomen. Het nieuwe model, dat nog beter dan het eerdere toestel schepen en vliegtuigen kan opsporen, is aan het koninkrijk geleverd na dat Saoedische F-15 straaljagers dinsdag twee Iraanse F-4 bom men werpeis neerhaalden, zo werd gezegd. Saoedi-Arabië heeft vier AWACS gestationeerd in de hoofdstad Riaad, waarvan eéh de Saoedische F-15's naar de Iraanse Phantoms leidde. De vier AWACS zijn nu vervangen door het nieuwe type. WEST-BERLIJN (RTR/UPI) - Zuid-Afrika heeft aangeboden zich uit Namibië terug te trekken als de vijf landen van de westerse contactgroep het bestuur en de defensie van het gebied willen overnemen. De Zuidafrikaanse premier, Pieter Botha, zei giste ren dat hij geen tijdslimiet aan het voorstel verbond. Hij ver wachtte evenwel niet dat het zou worden aanvaard. De eerste reac ties zijn ook overwegend afwij zend. Volgens Botha kost het bestuur over Namibië zijn land jaarlijks 658 miljoen rand (ruim 1,5 mil jard gulden), de defensiekosten niet meegerekend. „Als de men- UTAH BEACH (ANP) - Met een oproep tot vrede van president Mitterrand van Frankrijk, een woord ook voor de Duitse geval lenen en voor de inspanningen van de Sovjets, is gisteren de plechtige herdenking van de Geallieerde invasie in Norman- dië geëindigd. President Reagan, koningin Elizabeth van Groot- Brittanië, koning Olav van Noor wegen, koning Boudewijn van België, premier Trudeau van Ca nada, groothertog Jan van Lu- sen die ons er weg willen heb ben...deze verantwoordelijkheid willen overnemen, zullen we ons gaarne terugtrekken". Hij voeg de er meteen aan toe niet te ver wachten dat de vijf landen het „officiële" voorstel, „dat te allen tijde geldig is", zouden aanne men. Die landen zijn de Verenig de Staten, Frankrijk, Groot-Brit tannië, West-Duitsland en Cana da. Botha maakt op het ogenblik een rondreis in West-Europa en zou het voorstel vorige week te berde hebben gebracht tegenover de Britse premier, Margaret That cher. Ook de Westduitse bonds kanselier, Helmut Kohl, is inge licht, zo zei een woordvoerder van de Zuidafrikaanse ambassa de in Bonn. Premier Botha was woensdag in West-Berlijn ter af sluiting van zijn bezoek aan de Bondsrepubliek. Gistermiddag laat arriveerde hij in België voor een bezoek van nog geen dag. Volgens de Zuidafrikaanse woord voerder is aan het voorstel om zich binnen twee maanden uit Namibië terug te trekken wel het vertrek van de Cubaanse troepen uit Angola gekoppeld. Dat is juist de door Washington ge steunde voorwaarde die op het ogenblik het struikelblok vormt bij de onderhandelingen over een regeling voor de kwestie-Na- mibië waarvoor de westerse con tactgroep zich sterk maakt. Ofschoon de woordvoerder van niets wist werd in regeringskrin gen in Bonn vernomen dat Kohl niets in het voorstel zag. Botha en Kohl voerden naar men zei een „ware dialoog van doven". Het Zuidafrikaanse persbureau Sapa, dat als eerste Botha's voor stel naar buiten bracht, zei dat de premier en minister van buiten landse zaken Roelof Botha te leurgesteld waren door de reac ties van hun gesprekspartners. De leider van de Namibische onaf hankelijkheidsbeweging Swapo, Sam Nujoma, wees het voorstel Buitenland DEN HAAG (ANP) - De situatie van de mensenrechten in El Sal vador is in 1983, in tegenstelling tot conclusies van Amerikaanse zijde, niet verbeterd. Dit staat in een rapport van het Humanis tisch Overleg Mensenrechten (HOM) over Midden-Amerika dat in Den Haag is gepubliceerd. Voor het Hom bezocht in februari een delegatie Centraal-Amerika en de Verenigde Staten om een onderzoek te doen naar de situa tie van de mensenrechten en de rol en visie van de VS ten aan zien van Midden-Amerika. De delegatie bestond uit Relus ter Beek (voorzitter van het HOM en lid Tweede-Kamerfractie van de PVDA), Hans Gualtherie van Weezei (lid Tweede-Kamerfrac tie van het CDA), Frans Weisglas (lid Tweede-kamerfractie van de WD), Hans Thoolen (Studie- en informatiecentrum Mensenrech- xemburg en koningin Beatrix zijn in de loop van de avond naar huis teruggekeerd. Het bezoek van die acht staats hoofden aan Normandië bete kende voor de Franse en de Amerikaanse veiligheidsagen ten, die in groten getale aanwezig waren, een enorme belasting. De Fransen hadden geen enkel risi co genomen. Er waren ruim 12.000 politiemannen en militai ren op de been. Gisterochtend was de stad Caen vrijwel van de buitenwereld afgesloten in ver band het bezoek van koningin Elizabeth. Hetzelfde gebeurde even later in Bayeux, waar Mit terrand de Franse gevallenen herdacht en Elizabeth de Engel- Op Utah Beach vond de belang rijkste van de herdenkingsplech tigheden plaats, maar niet de laatste. De komende weken zijn er in Normandië nog talrijke eve nementen. Koningin Beatrix was naar Nor mandië gekomen omdat ook het Nederlandse aandeel in de inva sie, de landing op de Normandi- sche kust van de prinses Irene- brigade, werd herdacht. Een de tachement van de brigade was bij de plechtigheden van woens dag aanwezig. Voor de kust lag, temidden van van de hand. „De Swapo ver werpt het idee dat Namibië een gezamenlijke kolonie wordt van andere imperialistische mogend heden". Hij eiste onmiddellijke onafhankelijkheid voor Nami bië. „Het Namibische volk is po litiek volwassen. Het heeft recht op zijn vrijheid en onafhankelijk heid". Nujoma ontkende verder dat pre mier Botha hem had uitgenodigd voor besprekingen met de Zuid afrikaanse regering in de Nami bische hoofdstad Windhoek. De Swapo-leider kwam dinsdag on verwacht aan in Zweden, dat de Swapo financieel steunt, voor een tweedaags bezoek. Of hij nog meer Europese landen zal bezoe ken, wilde Nujoma niet zeggen. Volgens waarnemers in Johannes burg maakt de koppeling tussen de terugtrekking uit Namibië en het vertrek van de Cubaanse mi litairen uit Angola het voorstel voor de westerse landen, naast andere bezwaren, al onaanvaard baar. Een van hen was de direc teur van het Zuidafrikaanse in stituut voor internationale aan gelegenheden, John Barret, die sprak van een „nogal dramatisch gebaar" maar ook van een po ging van Pretoria om te laten merken welke problemen het be stuur over Namibië met zich brengt. De Amerikaanse staatssecretaris van buitenlandse zaken voor Afrika, Chester Crocker, zal bin nenkort naar Rome gaan waar hij de Zuidafrikaanse regering op heldering zal vragen over haar nieuwe initiatief. In tegenstelling tot de afwijzende reacties in Bonn, Londen en Ot tawa is van Amerikaanse zijde nog niet gereageerd op het aan bod. Maar woordvoerder Alan Romberg van het ministerie van buitenlandse zaken stelde dat voor Washington VN-resolutie 435 de „enig internationaal er kende basis" blijft voor een rege ling van het Namibische pro bleem. ten, SIM) en Pieter van Veenen (secretaris HOM). Hoewel de Amerikaanse ambassa de in San Salvador over 1983 concludeerde dat een „neer waartse trend is te zien" in het aantal burgerslachtoffers van het poütieke geweld, stelt het rap port dat de twee voornaamste Salvadoraanse organisaties voor rechtshulp nauwelijks verschil constateren in de aantallen slachtoffers: 5100 tot 5900 in 1982, en 5200 tot 5650 in 1983. De Amerikaanse ambassade in San Salvador moet halfjaarlijks rap- Een statieportret van staatshoof den, verzameld op het Normandi- sche strand ter gelegenheid van de herdenking van de geallieerde in vasie op 6 juni 1944. Koningin Bea trix wordt geflankeerd door de Ca nadese premier Trudeau (geheel links) en koning Olav van Noorwe gen. Daarnaast koning Boudewijn van België, president Mitterrand, koningin Elisabeth, groothertog Jan en president Reagan, (foto api Franse, Engelse, en Amerikaan se marineschepen ook het Ne derlandse fregat Callenburgh. WASHINTON (UPI) - Walter Mondale heeft woensdag in St Paul (Minnesota) verklaard dat hij over voldoende kiesmannen beschikt om tot democratische kandidaat bij de komende Ame rikaanse presidentsverkiezingen te worden aangewezen. „De wed ren naar de meerderheid is voor bij", zo verklaarde Mondale, „Ik ben blij mijn nominatie te mogen aankondigen". Gary Hart, nagenietend van zijn grootste overwinning in Califor- nië, gaf te kennen dat hij de strijd met Mondale tot de democrati sche conventie volgende maand in San Francisco wil voortzetten. Democratische partijleiders heb ben er bij Hart op aangedrongen geen „spelbreker" te zijn. De jongste berekeningen van het Amerikaanse persbureau UPI la ten zien dat Mondale nu 1967 kiesmannen achter zich heeft. Garry Hart kan op 1212 kiesman nen rekenen terwijl Jesse Jack son het met 367 moet doen. In het totaal 221 kiesmannen zijn niet gebonden aan een van de drie kandidaten. Tijdens de nationale democrati- Met de voorverkiezingen voor de presidentskandidatuur achter de rug staan de Amerikaanse Democraten voor de moeilijke taak een tijdens bittere cam pagnes zeer versplinterde par tij tot eenheid te brengen. In de politieke koehandel achter de schermen vormt het feit dat de drie resterende Democraten een duidelijk gedefinieerde ei gen achterban hebben het door Henk Kolb grootste probleem. Geen van de kandidaten is voor alle De mocraten aantrekkelijk. Elke concessie die Mondale bijvoor beeld zal doen om Jackson met zijn machtige blok zwarte stemmen in te lijven, betekent dat hij andere groepen van zich vervreemdt. Omdat echter zowel Hart als Jackson niet alleen grote schulden hebben gemaakt (die de partij eventueel zou kunnen helpen slechten), maar tevens over vier jaar een nieuwe gooi naar het Witte Huis willen doen, hebben zij er belang bij de meerderheid van de demo craten niet al te zeer tegen zich in het harnas te jagen. Uitein delijk zal dus in San Francisco, waar het partijcongres bijeen komt, de strijdbijl althans voor het oog worden begraven, na- porteren over de mensenrechten in El Salvador, omdat het Con gres van de verbetering ervan de economische en militaire hulp afhankelijk stelt. Het Hom concludeert dat „de ver kiezingen in 1982 niet hebben ge leid tot verbetering in de situatie van de mensenrechten en tot beëindiging van het politieke ge weld". De kamerleden die aan het rapport meewerkten menen dat Neder land, andere Europese landen en de EG een grotere rol moeten spelen bij de regeling van de con flicten in Centraal-Amerika. „We hebben vertrouwen in de on langs gekozen Salvadoraanse president, Napoleon Duarte, als enig vreedzame alternatief en zullen zijn beloften politie en le ger onder controle te brengen en een dialoog aan te gaan met het linkse verzet, kritisch volgen, al dus Ter beek. MADRID (GPD) - Een deel van de Spaanse militairen die momen teel straffen uitzitten vanwege hun aandeel in de mislukte coup van 23 februari 1981, komt waar schijnlijk vóór het eind van dit jaar op vrije voeten. Volgens het weekblad Interviu is een proce dure op gang gezet om vier mili tairen, overste Mas Oliver en de kapiteins Abad, Mugnecas en door Gerrit-Jan Hoek Gomez Iglesias in aanmerking te laten komen voor de speciale gratieregeling, zoals vastgelegd in de Gratiewet van 1870. Deze wet opent de mogelijkheid van automatische gratieverlening, in dien de veroordeelden de helft van hun straf hebben uitgezeten. De vier betrokken militairen wer den veroordeeld tot respectieve lijk vijf en zes jaar gevangenis straf. De campagne om de put- schisten voortijdig in vrijheid te krijgen, is in gang gezet door ge neraal Casalduero, een notoire ultra-rechtse columnist van het extreem-rechtse dagblad El Al cazar, die een speciale petitie aan de Spaanse koning Juan Carlos heeft geschreven. sche conventie die van 16 tot 19 juli plaatvindt, kiezen de af gevaardigden de democratische kandidaat die het in de presi dentsverkiezingen tegen de hui dige republikeinse president, Ronald Reagan, moet opnemen. Omdat Mondale na de vijf voorkie- zingen van dinsdag nog enkele afgevaardigden te kort kwam om zich tot overwinnaar uit te roe pen, bracht hij met zijn staf de hele dag door met het opbellen van „ongebonden" afgevaardig den. Zijn telefooncampagne lijkt volgens UPI-voorspelhngen suc cesvol te zijn geweest. Enkele tientallen ongebonden gedele geerden verklaarden woensdag Mondale te zullen steunen. De democratische leider in het Huis van Afgevaardigden, Tho mas O'Neill, prees Hart voor zijn verdienste een „nieuwe groep bij de politiek te hebben betrok ken", maar drong er by hem op aan geen „spelbreker" te wor den. Hart won dinsdag drie van de laat ste vijf voorverkiezingen en be haalde net voldoende gedele geerden om Mondale van een on aantastbare meerderheid af te dat alle pogingen van de afge lopen weken om de kandida ten onder één democratische noemer te brengen nog waren stukgelopen. Desondanks zijn de vooruitzich ten voor de presidentsverkie zingen in november wat de De mocraten betreft somber. Wal ter Mondale beloofde dinsdag Ronald Reagan in de verkie zingscampagne nog enkele grote verrassingen, maar opi niepeilingen tonen aan dat de situatie voor deze oudste presi dent die de VS ooit hebben ge had, in de afgelopen maanden alleen maar is verbeterd. De Republikeinen, eensgezinder dan ooit, zijn op grote schaal bezig blanke kiezers te mobili seren in het zuid-oostelijke stuk van de VS. waar Reagan in 1980 in zeven staten maar met 110.000 stemmen won en waar de door Jackson aange vuurde zwarte kiezers nu de doorslag kunnen geven. Bo vendien lijkt het Amerikaanse electoraat bevangen te zijn ge raakt door het economisch op timisme dat Reagan propa geert, zelfs al zeggen de Demo craten dat juist dit beleid met hoge werkloosheid en enorme begrotingstekorten een centra le rol zal spelen in hun cam pagne. Alle betrokkenen by de strijd om het Witte Huis waren dinsdag breedvoerig op de televisie te zien: Reagan als staatsman on derweg in Europa, waar hy PAGINA 7 Fransman gedood BEIROET (UPI) - Tijdens een vuurgevecht aan de Groene Li nie in Beiroet is gisteren een Franse bestandswaarnemer om het leven gekomen en een ande re gewond. Frankrijk heeft 80 neutrale waarnemers van het be stand tussen de oorlogvoerende bevolkingsgroepen in Libanon. Volgens een lid van de bestands commissie kwam het tweetal in de neutrale zone van het haven gebied onder machinegeweer- vuur te liggen. De dode is een ka pitein van het Franse leger. Hoe ernstig de ander is gewond is niet bekend. Intussen is het Libanees parlement begonnen aan de tweede dag van zijn debat over het plan van de regering van nationale eenheid van premier Rasjid Karami voor de beëindiging van de strijd en het herstel van de eenheid. Volgens het weekblad zal in een tweede fase ook de rest van de officieren die betrokken was bij de putsch, een aanvraag tot gra tie indienen. Twee van de veroor deelde militairen zullen binnen kort via een aparte procedure de gevangenisdeuren wellicht defi nitief achter zich kunnen sluiten. Kolonel Manchado wordt wellicht op korte termijn op vrije voeten gesteld vanwege zijn deücate ge zondheidtoestand. Luitenant-ge neraal Milan s del Bosch, het brein achter de staatsgreep, zal naar verwacht volgend jaar uit de gevangenis ontslagen wor den, omdat hij dan 70 jaar wordt. De Spaanse justitie ontslaat in de meeste gevallen gevangenen op die leeftijd om hun laatste le vensjaren niet achter de tralies te hoeven laten slijten. Het grootste dilemma van de mili taire justitie zal de gratie-aan vraag van overste ,Tejero vor men, veroordeeld tot 30 jaar om dat hij het Spaanse parlement, parlementariërs en regering in cluis, gijzelde. In tegenstelling tot de meeste andere militairen, vreest men dat de hardleerse en onverbeterlijke Tejero meteen weer aan het samenzweren slaat zodra hij voet buiten de gevange nismuren zet. Mondale (foto AP) houden. Vooral in Californië be haalde Hart een klinkende over winning. Hij kreeg hier 205 van de 306 kiesmannen. Mondale moest zich daar tevreden stellen met 72 kiesmannen, terwijl Jack son slechts 29 kiesmannen kreeg. nieuws maakt dat de democra tische broederstrijd overscha duwt; Mondale op de tree plank van een van San Francis co's geheel vernieuwde kabel trammetjes; Jackson met on verminderde gedrevenheid in Los Angeles; Hart, ongerust kijkend terwijl zijn charter- vliegtuig met een brandende motor naar een noodlanding onderweg was (die goed af liep). Tussen nu en 16 juli zal te San Francisco 24 uur per dag wor den gewerkt om de congreshal voor de Democraten in gereed heid te brengen. Konvooien vrachtauto's voeren bouwma teriaal aan, maar op de bumper van de eerste wilde een fles champagne pas r.a vyf of zes klappen breken. ADVERTENTIE Italië verbiedt duivenschieten ROME (DPA) - De Italiaanse regering heeft gisteren het schieten op duiven als sport verboden. Zij reageerde hiermee op de talrijke protesten die loskwamen nadat vorige maand in Mon- tecatini een wedstrijd om het wereldkampioenschap in deze „sport" was gehou den. De deelnemers schoten bij die gelegenheid ongeveer 4.000 losgelaten dieren uit de lucht. Italië was het enige land in de Europese Ge meenschap waar duiven- schieten als sport nog was toegestaan. 't Is de moeite waard om met je gebruikte studieboeken naar De Slegte te stappen. Want De Slegte betaalt handje kontantje. Gebruikte boeken nodig.. Je zoekt ze uit, je betaalt ze en je neemt ze meteen mee. Doe het nog even snel voor je op I vakantie gaat Dat spaart tijd èn geld i De Slegte is een goeie voor studieboeken. Den. Boekhandel J. de Slegte b.v. Breestraat 73,2311CJ Leiden. Telefoon 071-122007. ADVERTENTIE Méér kilometers rijden voor minder geld. Daarvoor zorgt uw specialist: Ster Bandenservice Kom langs en konstateer 't zelf: kwaliteitsbanden, tegen aantrekkelijke prijzen, deskundig gemonteerd. Alle bekende bandenmerkcn, o.a. micmbum STER*** BANDENSERVICE Leiden: Zoeterwoudseweg 7 (bij Bouwmarkt Bouwvaria). Tel. 071-769302. Open 8-17.30, za. 9-12 uur. AJphen a/d R(jn: Prinses Margrietlaan 12 (bij Rijnhaven Oost). Tel. 01720-45041. Open 8-17.30, za. 9-12 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7