Schulte en Lestraden
ruim 4 miljoen rijkssteun
Kamerlid luidt
herstel kerk
Hoogmade in
Noordwijk houdt wederom
straatmaker-aan-zee-show
Koelwater is niet
van botulisme in
oorzaak
Katwijk
Personeel garage half jaar
thuis met behoud van loon
Boek over aandeel van het
320 squadron tijdens D-Day
Nu vernietigend rapport over cellenteelt
Speedboot
gestolen
Ontslag dreigt voor
vice-voorzitter CP
John Gardiner in inrichting
DEN HAAG/SASSEN-
HEIM Het rijk heeft de
afgelopen jaren meer dan
vier miljoen gulden geïn
vesteerd in de ontwikke
ling van teelt in energie-
dichte cellen bij het zowel
in Sassenheim als in Roer
mond gevestigde bedrijf
Schulte en Lestraden. Dat
geld kwam van het minis
terie van economische za
ken. Een ander ministerie,
dat van landbouw en vis
serij, heeft onlangs juist
een vernietigend rapport
over die cellenteelt open
baar gemaakt.
Volgens het onderzoeksinstituut
IMAG (Instituut voor Mechani
satie, Arbeid en Gebouwen) te
Wageningen, dat werkt onder
toezicht en verantwoordelijk
heid van het ministerie van land
bouw en visserij, is dat door
Schulte en Lestraden ontwikkel
de systeem geen goede vervan
ging van de teelt in kassen. De
teeltwijze, waarbij in gesloten
schuren gewassen in etages met
kunstlicht worden gekweekt,
zou te grote investeringen ver
gen. Bovendien is de opbrengst
niet noemenswaardig groter. In
tegendeel, zo staat in het rapport
van het IMAG te lezen, de op
brengst is zelfs minder.
Het vernietigende rapport van het
Wageningse instituut over de
teeltwijze waarin zowel overheid
als Schulte en Lestraden al mil
joenen guldens hebben geïnves
teerd, was gisteren inzet van een
kort geding voor de Haagse
rechtbank. Het Sassenheimse
bedrijf eist intrekking van de no
ta omdat de beweringen die er in
worden geuit onjuist zijn. Boven
dien is het bedrijf nooit inge
schakeld bij de samenstelling er-
Werk
De kritiek op de teeltwijze kan het
bedrijf veel schade berokkenen.
Juist deze week heeft de Roer-
mondse dochter van Schulte en
Lestraden aangekondigd dat de
werkgelegenheid in deze bran
che over een reeks van vijf jaren
met zo'n 800 banen kan worden
uitgebreid. Dat betekent een in
vestering van zo'n 35 miljoen
gulden, aldus directeur J.W. Le
straden gisteren na afloop van
het kort geding. Maar volgens
zijn advocaat zijn de financiers
en de toekomstige klanten van
het bedrijf door het rapport hui
verig geworden.
Schulte en Lestraden meent dat in
zijn algemeenheid nog niet ge-
haan. De handelingen verrichtte zij als begii
Hoogmadese hervormde kerk.
HOOGMADE Met zicht
baar genoegen heeft me
vrouw M.G.H.C. Oomen-
Ruijten, lid van de Twee
de Kamer en onder meer
belast met monumenten-
belangen, gistermiddag
het haantje van de 25 me
ter hoge toren van de her-
vomde kerk in Hoogmade
gehaald. Met deze officiële
handeling luidde zij de
start van de restauratie
van deze kerk in.
Voorafgaand aan deze gebeurtenis
was een bijeenkomst in het Wou-
brugse gemeentehuis. Daar
sprak burgemeester D. Brouwer
de Koning onder meer de hoop
uit dat, nu de laatste fase van de
ze restauratie zo onverwacht vlot
was verlopen, ook spoedig een
aanvang zal worden gemaakt
met de herstelwerkzaamheden
aan de Woubrugse hervormde
kerk. Hiertoe werd aan vertegen
woordiger Van Hemert van de
rijksdienst voor monumènten-
zorg een zilveren lepeltje aange
boden met een afbeelding van
deze voor Woubrugge zo beeld
bepalende kerk uit 1653.
In haar toespraak zei mevrouw Oo-
men dat het CDA het behoud
van historische erfgoederen erg
belangrijk vindt. Als een van de
belangrijkste redenen hiervoor
noemde zij de positieve uitwer
king op de jeugd bij het aan
schouwen van deze erfgoederen.
Ter verontschuldiging van de lan
ge wachttijd van ruim tien jaar
voor de restauratie van de Hoog
madese kerk, voerde het CDA-
kamerlid aan dat de grotere res
tauratieprojecten momenteel
een flink deel van de beschikba
re gelden opslokken. Een oplos
sing hiervoor is het inschakelen
van werkloze vrijwilligers met
behoud van de uitkering, waar
door hopelijk in de toekomst
kleinere restauraties van monu-
i gesloten cellen een
niet. Meer onderzoek is nodig.
Voor bepaalde gewassen geldt
dat goede resultaten zijn ge
boekt, voor andere kunnen die
worden bereikt als de energie
prijzen blijven stijgen. Zo heeft
het bedrijf onlangs via dat sys
teem 1,5 miljoen Kaapse viool
tjes verkocht aan een supergrut-
ter. Tal van landen hebben be
langstelling voor de teeltwijze,
die volgens eerdere uitspraken
van Schulte en Lestraden een re
volutionaire vinding is.
Maar het IMAG is dus niet zo blij
met de cellenteelt. Het kan geen
goedkope vervanging zijn van de
teelt in kassen. Het is volgens het
Wageningse instituut dan ook
onzin te veronderstellen dat kas
sen op grote schaal zullen ver
dwijnen.
zegd kan worden of de etageteelt Daartoe werd het IMAG ïngescha-
11 c keld. Ondanks het feit dat het
Sassenheimse bedrijf gegevens
toegezegde, kwamen die volgens
de advocaat niet. "Om onduide
lijke redenen heeft Schulte en
Lestraden gedaan weten te krij
gen dat een ander instituut door
economische zaken met een on
derzoek werd belast. Dat was het
Centraal Instituut voor Industie-
ontwikkeling (CIVI)", aldus de
jurist van het IMAG. Op basis
van dat rapport zijn opnieuw
ontwikkelingskredieten ver
leend.
Gegevens
Herhaaldelijk heeft het IMAG om
gegevens omtrent teeltresultaten
gevraagd bij Schulte en Lestra
den om die bij het onderzoek te
betrekken. Maar die werden vol
gens de advocaat van het bedrijf,
die ook optrad voor de eveneens
gedaagde Staat der Nederlanden
vanwege diens relatie tot het
IMAG, steeds geweigerd. Vol
gens de advocaat van de tegen
partij was het Wageningse onder-
zoeksintituut wel uitgenodigd
zelf onderzoek te plegen op de
proeftuin in Limburg.
Het ministerie van economische
zaken heeft het bedrijf in totaal
al meer dan vier miljoen finan
ciële steun verleend voor de ont
wikkeling van de cellenteelt. Het
grootste deel daarvan kreeg
Schulte en Lestraden voor de
teelt van champignons in geslo
ten cellen. Dat was voordat het
ministerie van economische za
ken dat van landbouw en visserij
vroeg eens een onderzoek te ver
richten naar de teeltwijze.
Geheim
Maar volgens de advocaat bleef
ook het rapport van het CIVI ge
heim: "Hoewel het IMAG daar
om vroeg, gaf Schulte en Lestra
den geen toestemming aan het
CIVI dat rapport toe te sturen.
Pas deze week heb ik een deel
van het rapport gehad. Maar
daarin staat ook nergens met zo
veel woorden dat cellenteelt een
veelvoud opbrengt van de teelt
in kassen".
Het Wageningse Instituut zou zich
teveel hebben laten meeslepen
in deze zaak, meent de advocaat
van Schulte en Lestraden: "Het
IMAG is te emotioneel bij de
zaak betrokken geraakt omdat
het deze nieuwe teeltwijze heeft
laten liggen. Als onafhankelijk
orgaan voor onderzoek en voor
lichting heeft het instituut wat
de cellenteelt betreft de boot ge
mist". Dat is volgens hem een
van de redenen dat het IMAG
zich zo afzet tegen de cellenteelt
en zich uitspreekt voor kassen-
teelt.
De eis van Schulte en Lestraden is
dat het rapport wordt vernietigd
omdat het aan verschillende kan
ten rammelt en er te algemene
conclusies in worden getrokken.
De president van de Haagse
rechtbank doet vrijdag 15 juni
uitspraak.
Leerling-straatmakers zullen het volgende weekeinde weer hun beste beentje voorzetten tijdens de derde
'Straatmaker-aan-Zee-show' aan de Koningin Wilhelminaboulevard in Noordwijk. (foto pr>
NOORDWIJK - Aan de Koningin Wilhelminaboule
vard in Noordwijk wordt vrijdag 15 en zaterdag 16
juni weer een landelijke wedstrijd straatmaken ge
houden. Het is de derde keer dat deze 'Straatmaker-
aan-zee-show' in het zeedorp wordt gehouden.
Aan de wedstrijd zullen leerling-straatmakers deelne
men van acht streekscholen uit Nederland. Zij zul
len in de zeereep een stuk sierbestrating moeten
aanleggen. Vrijdag 15 juni zijn er tal van 'omlijsten
de' activiteiten zoals parachutespringen en vuur
werk. Het programma begint die dag om 13.30 uur.
Een dag later treedt tijdens de wedstrijd de nationale
Wegenbouwkapel op. en zijn er oude stoomwalsen
te bewonderen. Bovendien is er die dag voor kinde
ren een straattekenwedstrijd op een afgesloten ge
deelte van de Koningin Wilhelminaboulevard.
Of de straatmaker-aan-zee-show ook volgend jaar
weer wordt gehouden, is verre van zeker. Volgens
de Noordwijkse VW-directeur W. Rovers zal er nog
heel wat "water door de zee moeten stromen voor
het zover is".
DEN HAAG - De stichting Leef
baar Katwijk behoeft niet bang
te zijn dat de Chemische Indus
trie Katwijk in het Prins Hen-
menten ook aan bod kunnen ko
men. Het werk aan de Hoogma
dese kerk is daar een voorbeeld
van.
Vakkennis
"Wat hierbij vooral belangrijk is, is
de gedegen vakkennis die de jon
geren opdoen dank zij de oude
ren die ook bij deze projecten
worden ingezet", aldus Oomen.
Over de decentralisatie van de
monumentenzorg, het verschui
ven van de taken van het rijk
naar de lagere overheden, zei ze
dat het CDA de in september/ok
tober verwachte nota van minis
ter Brinkman groen licht zal ge-
Bij de decentralisatie is het niet
uitgesloten dat de verantwoorde
lijkheid voor de monumenten
zorg in kleinere gemeenten bij de
provincie terecht zal komen. Als
dit wordt bewaarheid voorziet
burgemeester Brouwer de Ko
ning eenzelfde 'betutteling als
die zich nu voordoet op planolo
gisch gebied'. Wethouder Haas
broek voegde daar aan toe: "Als
de monumentenzorg dan toch
wordt opgeheven dan krijgen we
het nog liever in eigen hand.
Maar het liefst houden we het zo
als het is."
De restauratie van de Hoogmadese
kerk wordt verricht door het aan
nemersbedrijf Den Hoed. dat
ook de Oudshoornse Kerk in Al
phen voor zijn rekening heeft ge
nomen. De werkzaamheden zul
len ongeveer vier maanden in be
slag nemen. Zeventig procent
van het project komt voor reke
ning van werklozen.
Overigens heeft de openingshan
deling blijkbaar voor enige ver
warring gezorgd bij de rijkspoli
tie. Het districtsbureau in Lei
derdorp verstoutte zich gister
ochtend te melden dat 'de haan
van de toren was gestolen'. Het is
waarschijnlijk dat mevrouw
Ooms zich aan dit vermeende de
lict heeft schuldig gemaakt.
VALKENBURG - Het dertien
man tellende personeel van gara
gebedrijf De Jong in Valkenburg
zal niet worden ontslagen. Het
wordt tijdelijk naar huis ge
stuurd. De ontslagaanvraag van
De Jong bij het gewestelijk ar
beidsbureau wordt ingetrokken.
De directie van het automobielbe
drijf had voor het personeel ont
slag aangevraagd omdat de
Hoofdstraat in het Rijndorp een
half jaar wordt afgesloten voor
het verkeer. Dat gebeurt in ver
band met reconstructiewerk
zaamheden.
De Jong vreest dat door de recon
structie zijn klanten niet meer bij
zijn bedrijf kunnen komen. Bur
gemeester N. van 't Wout van
Valkenburg had inmiddels ook
al laten weten dat het bedrijf niet
in aanmerking zou kunnen ko
men voor de een of de andere
subsidieregeling.
De vakbond, het CNV, is samen
met de automobiel-organisatie
BOVAG naar een oplossing voor
het personeel gaan zoeken. Vol
gens T. Terpstra van het CNV
zijn de twee organisaties daarin
'Wij hebben bij het ar
beidsbureau een zogenaamde 0-
uren vergunning aangevraagd.
Dat is een tijdelijke werktijdver
korting".
Het personeel van De Jong wordt
door deze maatregel tijdelijk
naar huis gestuurd, maar het
dienstverband blijft bestaan.
"Na de reconstructie kan het per
soneel weer terugkomen. "De
Jong en het arbeidsbureau zijn
met deze plannen akkoord ge
gaan. Het personeel blijft in die
periode het gewone salaris ont
vangen", aldus Terpstra.
drikkanaal koelwater gaat lozen
dat het gevreesde botulisme ver
oorzaakt. "Het koelwater wordt
van betere kwaliteit dan het wa
ter dat onze zuiveringsinstallatie
verlaat", aldus een vertegen
woordiger van het Hoogheem
raadschap van Rijnland, dat de
lozingsvergunning heeft afgege
ven. "En waarom zouden we
schoon water nog eens gaan zui
veren?", vroeg hij zich dan ook
af.
Leefbaar Katwijk had echter tegen
de afgifte van de lozingsvergun
ning bezwaar gemaakt en lichtte
dit gisteren in Den Haag toe voor
een commissie bestaande uit le
den van de colleges van Gedepu
teerde Staten van Noord- en
Zuid-Holland. De stichting voer
de een reeks van gevallen aan
waarbij in Katwijkse wateren do
de dieren waren gevonden die
volgens haar aan de gevolgen
van botulisme waren overleden.
Maar volgens Rijnland waren die
dieren, voornamelijk eenden,
van buiten de Katwijkse wateren
afkomstig en komen aanvliegen.
Dat ze in Katwijkse vaarten dood
waren aangetroffen bewees vol
gens het Hoogheemraadschap
nog niet dat ze daarin ook vergif
tigd zijn.
Ook wees de vertegenwoordiger
van Rijnland de beschuldiging
van Leefbaar Katwijk van de
hand als zou het lozingswater
een temperatuur hebben van
rond 30 graden wanneer het in
het kanaal komt. Die is volgens
hem hoogstens 24 graden, dank
zij de installatie van een koelwa
tertoren door het bedrijf.
Een lid van de provinciale commis
sie wees erop dat niet de hoge
temperatuur van water de be
langrijkste oorzaak van de vor
ming van botulisme is. "Want
dan zou al het water in de tropen
intussen door de bacterie besmet
moeten zijn". Het is voorname
lijk een laag zuurstofgehalte van
het water die de oorzaak van bo
tulisme is. Wanneer het water
warmer wordt, kan het minder
zuurstof bevatten, dus kan de si
tuatie voor het ontstaan van bo
tulisme gunstiger worden.
Rijnland controleert wekelijks op
veel plaatsen in het gebied van
het Hoogheemraadschap het
zuurstofgehalte van het water en
neemt zonodig maatregelen om
met behulp van sluizen en gema
len waterbewegingen te veroor
zaken die ervoor zorgen dat het
zuurstofgehalte verbetert. De
vertegenwoordiger van Rijnland
kon Leefbaar Katwijk bovendien
verzekeren dat de Chemische In
dustrie op dit moment nog geen
koelwater in het Prins Hendrik-
kandaal loost.
ALPHEN AAN DEN RIJN - Een
aanhangwagen met daarop een
speedboot is gistermorgen tus
sen vijf en half zes door onbeken
den meegenomen. De aanhanger
stond geparkeerd aan de Serin
genstraat. Aan de speedboot
hing tevens een 50 pk buiten
boordmotor. De gezamenlijke
waarde van de boot, aanhanger
en buitenboordmotor wordt ge
schat op 6000 gulden.
DIEFSTAL UIT AUTO'S - Aan de
Eikenhorst in Alphen zijn van
nacht twee auto's opengebroken
door het rechterportier te force
ren. Uit één auto werd een radio-
cassetterecorder, twee boxen,
vier tennisrackets en tennistas
gehaald, gezamenlijke waarde
2500 gulden.
Uit de andere aiito werd ook een
radio-cassetterecorder ont
vreemd ter waarde van 720 gul
den. Bij de diefstal werd het
dashboard flink beschadigd.
Commandeur vlieger bd H.J.E. van der Kop overhandigt het eerste exemplaar i
erbij!' aan oud-vliegtuigbemanningslid Hans van Linge.
Ouders bezetten slechte school
AMSTERDAM (ANP) - Ouders van leerlingen van de school van Maas en
Waal aan de Uiterwaardenstraat in Amsterdam hebben vandaag de
schoolgebouwen bezet uit protest tegen de slechte staat waarin ze ver
keren. De leerlingen van de school en de 23 leerkrachten zijn naar huis
gestuurd, aldus een woordvoerder.
De ouders voeren al geruime tijd actie om een beter gebouw te krijgen,
maar de ouders vinden dat de gemeente hen steeds met een kluitje in
het riet stuurt.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft zich enkele jaren geleden uitge
sproken voor nieuwbouw voor de school, maar het ministerie heeft dat
afgewezen omdat er in de buurt scholen leeg staan.
VALKENBURG - Een groot aan
tal genodigden, onder wie oud-
strijders, de marinetop, oud-mi
nister Van der Klaauw en militai
ren van hoog tot laag, herdach
ten gisteren in het Valkenhorst-
theater van het Marinevlieg
kamp in Valkenburg de invasie
in Normandië.
Hel was gisteren precies veertig
jaar geleden dat de geallieerden
landden in Normandië en daarbij
de beslissende stap maakten
voor de bevrijding van het vaste
land van Europa. Tijdens de bij
eenkomst in Valkenburg presen
teerde commandeur vlieger bd
H.J.E. van der Kop zijn boek, 'D-
Day, 320 was erbij!' waarin het
aandeel van het 320 squadron in
de oorlog wordt beschreven. Het
320 squadron is op dit moment
gelegerd in Valkenburg, waar
met Orion-verkenningsviiegtui-
gen wordt gevlogen.
Over zijn aandeel aan de invasie zei
Van der Kop onder meer dat oor
log verschrikkelijk is. "Mijn ge
neratie (Van der Kop was ten tij
de van de invasie 20 jaar), zo jong
als die toen was, had niet om een
oorlog gevraagd. Wij hebben
daarin ons deel gehad; er werd
leed geleden en leed berok
kend".
Volgens Van der Kop is het in deze
gegeven situatie zonder meer lo
gisch dat er nu een 'heel grote
stok achter de deur blijft staan',
opdat kwaaddenkenden geen
avonturen meer kunnen begin
nen. "Dat geeft tevens de zeker
heid dat jonge mensen van nu en
hun nakomelingen geen ervarin
gen opdoen zoals die in het boek
zijn opgetekend".
Van der Kop overhandigde het eer
ste exemplaar van zijn boek, dat
is uitgegeven door De Boer Mari
tiem in Weesp, aan Hans van Lin
ge. Van Linge was tijdens de in
vasie in Normandië medebeman
ningslid van de Mitchell-bom-
menwerper waarop Van der Kop
ook dienst deed.
UTRECHT (GPD) De vice-voor
zitter van de Centrumpartij, de
Utrechtse geschiedenisleraar H.
W. de Wijer (38), heeft volgens
zijn werkgever, de gemeente
Utrecht, de belangen van zijn
school geschaad door in het
openbaar zijn politieke overtui
ging uit te dragen. Om die reden
heeft PvdA-wethouder C. Pot
(onderwijs) aan De Wijer schrif
telijk meegedeeld, dat het colle
ge van B en W onderzoekt of hij
kan worden ontslagen.
Verder heeft het college besloten,
het aantal lesuren van De Wijer
terug te brengen van 28 naar 10
per week. Hij zal alleen geschie
denis geven in de lagere klassen,
en niet - waar hij wel recht op
had - maatschappijleer in de
laatste klassen havo en vwo.
Wethouder Pot zegt desgevraagd,
dat het onderzoek zowel de
klachten over en het functione
ren van De Wijer betreffen, als de
juridische mogelijkheden tot
ontslag. Volgens De Wyer „heeft
de gemeente geen poot om op te
staan omdat ik de school er altijd
buiten heb gehouden". Hij zal
zich tot het uiterste verweren te
gen ontslag.
LONDEN (GPD) John Gardiner, alias John Philip Wood, is in een
psychiatrisch kliniek in het Engelse stadje Lincoln opgenomen. Gardi
ner was volgens zijn eigen verklaring als spion geïnfiltreerd in de Ne
derlandse vredesbeweging. Hij deed mee aan de acties bij Woens-
drecht. De activiteiten van de vredesbeweging, maar verdween naar
het buitenland toen men er achter kwam dat hij een Amerikaans spion
was. Volgens het personeel van het ziekenhuis in Lincoln kan Gardiner
zich niets meer herinneren van zijn belevenissen in Nederland.
Gardiner zou zich na zijn behandeling aan de Nederlandse politie willen
overgeven, omdat hij wordt gezocht wegens diefstal van wapens in
Belgie.
