Uitleg besluit
verdeelt kabinet
'Ach, wat kapotte bierflesjes,
voor de rest valt het wel mee'
Harde acties Woensdrecht
Russische media: besluit
'dubbelzinnig' compromis
De Koning: banenplan
voor werkloze jeugd
MAANDAG 4 JUNI 1984
Binnenland
WD: Volstrekt academische discussie'
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG (GPD) Binnen het kabinet is verschil van mening ontstaan over de uitleg
van het kabinetsbesluit over de kruisraketten. Nadat eerder al premier Lubbers en
WD-leider Ed Nijpels elkaar bij de interpretatie van dat besluit tegenspraken, kozen
zaterdag de WD-ministers in het kabinet de kant van Nijpels.
MIDDELBURG (ANP) - Illegaal
kamperen dreigt een nieuwe
„sport" te worden in Zeeland.
Dat is het afgelopen weekeinde
gebleken tijdens een intensieve
controle op wildkamperen door
diverse politie-eenheden en de
Dienst der Domeinen in Zee
land. Daarbij werden 125 kam
peerders betrapt en weggestuurd
en 104 processen-verbaal uitge
deeld.
Tot half elf zaterdagavond is de po
litie waarschuwend langs de
wildkampeerders gegaan. Via
pamfletten werd de kampeer
ders er in het Frans, Duits, En
gels en Nederlands op gewezen.
Wildkamperen
nieuwe 'sport'
in Zeeland
dat ze in overtreding waren op de
plaats waar ze op dat moment
hun tent of caravan hadden neer
gezet. Bij een tweede ronde deel
de de politie processen-verbaal
uit. Veel kampeerders hadden
toen hun tent verstopt opgesteld
tussen de bosjes, maar werden
toch opgespoord.
In een reactie zegt de politie bij
zonder teleurgesteld te zijn over
deze nieuwe vorm van „proleta
risch kamperen". Er was in heel
Zeeland plaats genoeg op de
campings het afgelopen week
einde. De politie heeft de illegale
kampeerders daar dan ook aan
vankelijk naar toe verwezen.
De politie heeft ook tegen een mi-
nicampinghouder in Valkenisse
proces-verbaal opgemaakt. Deze
had in plaats van de toegestane
vijf, twaalf tenten en caravans op
zijn camping ondergebracht.
Lubbers beschuldigde Nijpels er
zaterdag van verwarring te stich
ten, maar op een WD-manifes-
tatie in Amsterdam lieten ook vi
ce-premier Van Aardenne en mi
nister van justitie Korthals Altes
(beiden WD) weten het niet met
de premier eens te zijn.
De ruzie draait om de vraag wat
Nederland moet doen wanneer
de Russen volgend jaar in no
vember hun aantal SS-20-raket-
ten niet verder hebben uitge
breid. Volgens premier Lubbers
zal Nederland dan volgens het
overeengekomen besluit van af
gelopen vrijdag geen kruisraket
ten plaatsen.
Nijpels daarentegen vindt dat de
dan ontstane situatie door het
kabinet opnieuw zal moeten
worden beoordeeld. Hij bestrijdt
dat uit een bevriezing van de
Russische SS-20's automatisch
volgt dat Nederland niet zal
plaatsén. Voorlopig wil hij niet
verder gaan dan dat het Neder
landse aandeel in het NAVO-
plaatsingsschema zou kunnen
verminderen.
Een eventuele bevriezing door de
Russen zou moeten worden op
genomen'in een mogelijk ak
koord tussen de Verenigde Sta
ten en de Sowjet-Unie wat zou
kunnen leiden tot een verminde
ring van het totale aantal middel-
lange-afstandswapens in Euro
pa, aldus de WD. En daarin zal
Nederland moeten meedoen.
Lubbers daarentegen benadrukte
vrijdag al dat Nederland in het
geval van een bevriezing een
eenzijdige stap zal nemen en niet
zal plaatsen. Maar volgens Van
Aardenne en Korthals Altes is
dat standpunt van de premier
nooit in het kabinetsberaad over
het besluit aan de orde geweest,
het overleg met de
MOSKOU/BONN/WASHINGTON
(DPA/Reuter) - In de Russische
media is het raketbesluit van de
Nederlandse regering een 'dub
belzinnig' compromis genoemd.
Het kabinet-Lubbers heeft niet
geluisterd naar de wil van de
meerderheid van de bevolking
en een beslist 'nee' tegen de ra
ketten gezegd, zo schreef het par
tijblad Prawda.
Het nu gesloten 'compromis-plan'
stelt het aantal te plaatsen kruis-
vluchtwapens afhankelijk van de
ontwapeningsonderhandelin
gen, indien die voor 1988 worden
hervat. Het raketten-probleem
blijft daarmee in het middelpunt
staan van de politieke strijd in
Nederland, zo voegt het partij
blad eraan toe.
'Het officiële persbureau Tass
meldde dat de Nederlandse rege
ring enerzijds rekening moest
houden met de vredesbeweging,
terwijl ze anderzijds openlijk on
der druk werd gezet door de Ver
enigde Staten en de NAVO. De
Nederlandse publieke opinie be
schouwt het compromis als een
poging de regeringscoalitie in al
le geval in stand te houden en de
vredesbeweging in slaap te sus
sen, aldus Tass.
signaal' zou kunnen zijn aan
Moskou en daar zou kunnen lei
den tot een 'misverstand'.
In Frankrijk was nog geen officiële
reactie te verkrijgen. Parijs is
niet betrokken bij het NAVO-
dubbelbesluit, maar president
Mitterrand heeft nooit onder
stoelen of banken gestoken (ook
niet tijdens zijn bezoek aan Den
Haag in februari) een fervent
voorstander te zijn van plaatsing
van nieuwe raketten in West-Eu
ropa als antwoord op de SS-20.
Ook de Belgische regering, die net
als Nederland nog een defintief
plaatsingsbesluit moet nemen,
heeft nog niet gereageerd.
fractieleiders van CDA en WD.
Lubbers heeft die uitleg op eigen
gezag gegeven op zijn persconfe
rentie van vrijdagmiddag.
Verklaring
De premier ging zaterdag over tot
een ongebruikelijk stap. In een
via de Rijksvoorlichtingsdienst
verspreide verklaring nam Lub
bers afstand van de uitleg van
Nijpels. Het kabinetsbesluit is
maar voor één uitleg vatbaar, al
dus de premier. 'Wanneer de
Sowjet-Unie stopt met het ver
der installeren van SS-20-raket-
ten, zullen er in ons land geen
kruisvluchtwapens worden ge
plaatst'.
Nijpels zei door deze mededeling
van Lubbers 'volslagen verrast'
te zijn. Hij noemde de verklaring
'een afleidingsmanoeuvre, be
doeld voor het CDA-fractiebe-
raad van zaterdag. Ik neem aan
dat de tekst het CDA nog net op
tijd heeft bereikt'.
De WD is overigens niet optimis
tisch over de kans van een be
vriezing van het aantal SS-20's.
'Het gaat om een volstrekt acade
mische discussie. Over een zaak
die zich helemaal niet zal voor
doen', aldus Nijpels.
De WD wierp zaterdag overigens
zelf een nieuw interpretatiever
schil op. Volgens de vice-voorzit-
ter van de WD-fractie, Even
huis, zal bij het beoordelen van
de situatie op 1 november 1985
niet alleen moeten worden geke
ken naar het aantal SS-20's, maar
ook naar de SS-22 en SS-23-ra-
ketten, die staan opgesteld in
Oost-Duitsland en Tsjechoslowa-
kije. In het kabinetsbesluit
wordt uitsluitend over de SS-20
gesproken.
HILVERSUM (ANP) - Minister De De Koning zei te hopen dat het
Een topambtenaar van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken zei zaterdag in de
New York Times dat de Ameri
kaanse regering niet al te diep te
leurgesteld is, omdat duidelijk
de mogelijkheid openblijft dat
ten slotte alle 48 kruipraketten
worden geplaatst. De Ambtenaar
meent zelfs dat het 'moedige, Het ligt in de bedoeling om de jon-
mnAllllIro kcclmC aan ofnn (n -
Koning (sociale zaken) werkt
een plan om jongeren die al meer
dan twee jaar werkloos zijn, tij
delijk aan een baan te helpen.
Het gaat daarbij volgens De Ko
ning om een groep van 50.000
jongeren, voor wie wegens hun
lange werkloosheid de kansen
om ooit nog werk te vinden sterk
zijn verminderd. In het Vara-ra-
dio programma „De rooie haan"
ontvouwde De Koning zaterdag
de grote lijnen van dit plan.
moeilijke besluit' een stap in de
goede richting is. 'Niemand ver
wachtte thans een plaatsingsbe
sluit. Wfj waren meer bevreesd
dat de regering ten val zou ko
men', aldus de woordvoerder. De
topambtenaar zei dat de Verenig
de Staten niet verwachten dat de
Sowjet-Unie spoedig zal stoppen
met de stationering van SS-20 ra
ketten.
De Westduitse regering 'betreurt'
het Nederlandse besluit de plaat
sing uit te stellen. Ze waar
schuwde dat dit een 'verkeerd
geren gedurende één jaar op uit
leenbasis te werk te stellen. Dat
betekent dat de betrokken werk
gever direct weer van de werklo
ze jongere af kan, zodra er geen
werk meer is. De werkgevers be
talen in het plan van De Koning
zeventig procent van het mini
mumloon aan de jongeren. Dit
bedrag wordt dan door de over
heid aangevuld tot tachtig pro
cent van het minimumloon (bij
een 32-urige werkweek) of hon
derd procent (bij een 40-urige
werkweek).
plan in september in werking
kan treden. Er is echter eerst nog
overleg nodig tussen werkge
vers- en werknemersorganisa
ties, vooral over de rechtspositie
van de jongeren. De bewinds
man heeft er vertrouwen in, dat
er vooral bij het midden- en
kleinbedrijf en in de landbouw
voldoende belangstelling is om
de langdurig werkloze jongeren
op de voorgestelde basis in
dienst te nemen.
Wwv
Minister De Koning voelt er niets
voor om de uitkering voor lang
durig werklozen op grond van de
wet werkloosheids voorziening
(WWV) buiten de kortingsopera
tie van 1 juli te houden. Het kabi
net wil op die datum de daglonen
waarover de ww-, wwv- en wao-
uitkeringen berekend worden
met drie procent verlagen. De
CDA-fractie in de Tweede Ka
mer is voorstander van het uit
zonderen van de wwv bij de kor
tingsoperatie.
WOENSDRECHT/BERGEN OP
ZOOM (ANP) - Vele duizenden
demonstranten hebben het afge
lopen week-einde bij de lucht
machtbasis Woensdrecht gede
monstreerd voor vrede en tegen
plaatsing van kruisraketten. Het
was de bedoeling dat het een ge
weldloze actie zou worden, maar
dat is niet helemaal gelukt. De
ME moest enkele malen in actie
komen.
De demonstranten (2500 naar
schatting van de politie, 8000 vol
gens de organisatoren) hebben
voor enkele tienduizenden gul
den schade aangericht aan de
omheining van het terrein van de
luchtmachtbasis en voor zeker
tienduizenden en mogelijk hon
derdduizend gulden op het ter
rein van de Fokker-vestiging in
Woensdrecht.
Politie en marechaussee zijn door
demonstranten met bierflesjes
en stenen bekogeld. De ME voer
de enkele malen charges uit met
de wapenstok. In totaal zijn 12
demonstranten gearresteerd
waarvan zes in bewaring zijn ge
nomen.
Na afloop van de driedaagse actie
zei de waarnemend commandant
van de vliegbasis, B.N. de Ko
ning, dat de ongeregeldheden
hebben aangetoond dat de de
monstranten zich niet volledig
konden beheersen. De organisa
toren van de actie zeiden na af
loop over het algemeen tevreden
te zijn over het vreedzame ver
loop van de blokkade-acties.
Volgens de organisatoren zijn de
voorgevallen incidenten voor
een deel te wijten aan onnodig
hard optreden van de politie en
voor een deel aan het gedrag van
een kleine groep actievoerders,
die meer op confrontaties met de
politie uit waren dan op een
vreedzame blokkade. De actie-
organisatie heeft gezegd de han
delwijze van deze 'harde kern' af
te wijzen.
De driedaagse actie werd gister
middag afgesloten met een de
monstratieve optocht naar Ber
gen op Zoom en een slotmanifes
tatie in die plaats, waaraan vele
duizenden actievoerders deelna-
Een kleine groep actievoerders
bleef achter op het terrein van
een oude steenfabriek, vlakbij de
vliegbasis. Ze wilden daar een
begin maken met een permanent
'Internationaal Vredesactie-
dorp', dat als uitvalsbasis zou
moeten dienen voor verdere ac
ties tegen de kruisraketten. De
gemeente Woensdrecht had voor
zo'n dorp geen toestemming ge
geven, zodat de bewoners gister
avond door een ME-peloton zijn
verwijderd. De ontruimingsactie
verliep op vreedzame wijze.
Zaterdagavond greep de ME in by
een demonstratie op de toe
gangsweg naar de Fokkerbedry-
ven op Woensdrecht. Daarbij vie
len onder de demonstranten
twee licht gewonden. Hekken
rond de basis werden vernield
door knipacties en in brand ge
stoken. Bij het Fokkerterrein
bleef het in de nacht van zater
dag op zondag onrustig. Oorzaak
was een harde kern van enkele
tientallen actievoerders die ver
nielingen aanrichtten en de
Inhaalmanoeuvre: 6 gewonden
DORDRECHT (ANP) - Door een ongeval op rijksweg 16 ter hoogte van
Dordrecht zijn gistermorgen zes mensen gewond geraakt. Het ongeval
ontstond doordat een auto uit Frankrijk bij een inhaalmanoevre ging
slingeren. De auto die werd ingehaald botste rechts van de weg tegen
een vangrail. De Franse auto sloeg enkele keren over de kop, waarbij
alle vier inzittenden eruit werden geslingerd.
De Franse auto werd bestuurd door een 19-jarig meisje uit Schiedam. In
de auto zaten haar 49-jarige moeder, haar 83-jarige oma en haar 21-
jarige echtgenoot. Allen zijn naar een ziekenhuis in Dordrecht overge
bracht. De Nederlandse auto had twee inzittenden, een 85-jarige vrouw
en haar kleinzoon die de auto bestuurde. Diens leeftyd is nog onbe
kend. Ook zij zijn naar een ziekenhuis in Dordrecht overgebracht.
De politie sprak van een wonder dat alle betrokkenen er zo goed van af
zijn gekomen.
Ondanks het bezwerende vredesgebaar van deze demonstrant zou de ME toch ingrijpen bij een actie op de
toegangsweg naar de Fokkerbedrijven Woensdrecht. (f0to anp>
Charges ME, gewonden en vernielingen
Volgens de organisatoren heeft de
ME gistermiddag nog een harde
charge met de lange lat uitge
voerd op een groep demontran-
ten die tijdens de demonstratie
ve tocht naar Bergen op Zoom
over de snelweg wilden gaan.
Hoewel de politie de oprit had af
gezet, slaagden enkele honder
den actievoerders erin om via het
bos op de snelweg te komen. By
de charge van de ME liepen vier
demonstranten verwondingen
op, aldus de organisatoren.
Den Haag
Bij het ministerie van Defensie en
op het Buitenhof zijn zaterdag
avond negen demonstranten
(van een groep van 30) aangehou
den. De politie verdenkt de actie
voerders ervan het gebouw van
het ministerie van Defensie met
verf te hebben beklad en de ra
men van enkele gebouwen van
de Tweede Kamer te hebben in
gegooid. De demonstranten
wordt openlijke geweldpleging
ten laste gelegd. Volgens een ac
tievoerder ging het om een
vreedzame actie en is de politie
hardhandig opgetreden.
Vlet slaat om:
vader dood,
zoon gered na
veertien uur
DEN HELDER (ANP) - De rijks
politie te water, de marine en een
aantal particulieren hebben van
af vrijdagavond half negen tot za
terdagmiddag half drie een uit
gebreide zoekactie gehouden
naar twee opvarenden van een
vlet dat in het vaarwater Malzwin
ten oosten van Den Helder door
een zware onweersbui was om
geslagen. In totaal namen tien
boten aan de reddingsactie deel.
Zaterdag aan het eind van de och
tend werd de 14-jarige Ron Bak-
kenes uit Den Helder gevonden.
De jongen had zich veertien uur
lang in het water drijvend gehou
den door zich vast te klampen
aan een plastic boei van een vis
net. Alhoewel hy door de koude
was bevangen, maakt hij het vol
gens een woordvoerder van de
rijkspolitie redelijk goed. Hy is
ter observatie opgenomen in een
ziekenhuis in Den Helder.
Enkele uren nadat de jongen in het
water werd gevonden werd het
stoffelijk overschot van zyn 41-
jarige vader vlak bij Texel gebor
gen.
LEIDEN - Minister Brinkman
(WVC) zal vanavond een spreek
beurt houden in Treslong in Hil-
legom. Aanvang 20.00 uur.
Brinkman vervangt minister De
Koning (sociale zaken) die is ver
hinderd.
Ravage na
ontploffen
gasflessen
PETTEN (ANP) - Een opslag
plaats van gasflessen bij een ben
zinestation aan Het Plein in de
Noordhollandse gemeente Pet
ten is gistermiddag ontploft. Vol
gens de politie zijn alle muren
van de opslagplaats weggeblazen
en ramen in de wijde omgeving
gesneuveld. Er hebben zich geen
persoonlijke ongelukken voorge
daan. Na de ontploffing brak bij
het benzinestation brand uit, die
een schade heeft veroorzaakt van
zeker 1 miljoen gulden. Over de
oorzaak van ontploffing is nog
niets bekend. Het depot waar de
ontploffing gebeurde is een on
derdeel van een doe-het-zelf- en
campingwinkel annex benzine
station waar een grote voorraad
campinggas lag opgeslagen.
Vrouw doodt
vier maanden
oude baby
EMMELOORD (ANP) - Een 26-ja-
rige vrouw uit Emmeloord heeft
afgelopen vrijdag tegenover de
politie in haar woonplaats be
kend haar vier maanden oude
baby door verstikking om het le
ven te hebben gebracht. Omtrent
de motieven van de vrouw tast
de politie nog in het duister. De
vrouw is onder psychiatrische
behandeling gesteld.
De politie werd in de zaak betrok
ken door de arts die de overlij-
densacte moest tekenen. Hij had
twyfels over de juiste doodsoor
zaak en vermoedde dat het kind
op onnatuurlijke wijze was ge
storven. Naar aanleiding van zyn
melding werd sectie verricht
BRAND - Een woonhuis in Den
Bosch is gistermorgen voor een
groot deel uitgebrand, nadat een
kind in de huiskamer stiekem
met vuur had gespeeld. Het ge
zin wist zich op tijd te redden.
Toen de vlammen uit de zitbank
sloegen, ging het kind weer snel
terug naar zyn bed. Het kon later
evenals zijn ouders via het platje
van de buren naar buiten worden
gebracht. De schade wordt ge
schat op ongeveer een ton.
WOENSDRECHT (GPD) - „Ach,
wat stelt het nou allemaal voor.
Een paar kapotte bierflesjes, wat
stenen en een hoop gegil. Voor
de rest valt het wel mee". Zater
dagavond laat staat een ME'er in
zomertenue alleen voor een twin
tigtal opgewonden activisten.
Achter hem liggen de vernielde
hekken van Fokker in Woens
drecht. Zo rustig als de ME'er het
gebeurde opneemt, zó opgewon
den is de voorlichter van de Ko
ninklijke Luchtmacht. Volgens
hem zijn het stuk voor stuk
agressieve elementen. Op een en
kele uitzondering na.
De Koninklijke Luchtmacht en de
Koninklijke Marechaussee
beoordelen de toestand rond
Woensdrecht heel anders dan de
rijkspolitie die aan de buitenkant
staat en het meest met de activis
ten te maken heeft. Luchtmacht-
voorlichter Baltussen wijst tij
dens een rondrit over de basis op
enkele bierflesjes die door acti
visten in de richting van de be
wakers zijn gegooid. Zijn collega
Pellegrom van de marechaussee
wijst er subtiel op, dat de activis
ten toch ook hun natuurlijke be
hoeften moeten doen. „En waar
denk je dat ze die laten? Dus ik
heb ook twijfel over het milieu
bewustzijn van dit volk", aldus
Pellegrom.
De bewakers op het luchtmacht-
terrein zijn intusen gewend aan
de acties, meent de kapitein. „Zij
hebben een soort psychisch rol
gordijn neergetrokken. Door de
actie ontstaat hier een groot ge
voel van saamhorigheid. Ons
krijgen ze er niet onder", aldus
Baltussen. "Infiltranten worden
onmiddellijk gepakt".
De verslaggever ondervindt dit aan
den lijve als hij - volgens af
spraak met kapitein Baltussen -
door de draadversperring pro
beer te komen. Uiteraard blijft
hij als niet-getrainde illegaal in
het prikkeldraad hangen. Bin
nen een paar tellen zijn er militai
ren ter plaatse. „Ik heb een af
spraak", probeert de verslagge
ver hangend in het draad te ver
klaren. „Ja, dat zeggen ze alle
maal", zegt een van de militairen.
Heel anders gaat het bij de politie.
Op de Bergsebaan bij Huibergen
staan twee politiewagens. Ver
dwaalde demonstranten krijgen
te horen hoe ze bij een actiekamp
kunnen komen. Wij zijn er voor
de serviceverlening aan het pu
bliek en dit is ook publiek", zegt
de opperwachtmeester van de
rijkspolitie.
Vriendelijke politiemannen, onge
dwongen babbelend of discus
siërend met activisten, zijn zater
dagavond ook te vinden bij Fok
ker in Woensdrecht. Deëscaleren
is het motto van de politie. On
danks de af en toe gespannen
toestand, staan de ME'ers zonder
helm, schild en wapenstok met
de demonstranten te praten.
De ME is er rond 18.00 uur aan te
pas gekomen nadat er op forse
schaal vernielingen werden aan
gericht aan de hekken en de
hoofdingang van Fokker. De op
gewonden Amsterdamse en
Haagse jongeren worden ge
scheiden van de rest die rustig
door mag gaan met de vreedza
me blokkade. Die blokkade blijft
tot diep in de nacht gehand
haafd. De politie komt er niet
aan. „Zolang de mensen daar op
de grond zitten of liggen is er
niets aan de hand", zegt een poli
tieman.
Maar de jongeren uit de Randstad
moeten met harde hand worden
aangepakt. „Wij isoleren een aan
tal wilde gasten en verspreiden
die over drie tot vier hoeken van
het parkeerterrein. Dan kunnen
we ze makkelijker in de hand
houden", zegt de commandant
van het ME-peloton, terwijl zijn
mannen in gesloten formatie
zachtjes schreeuwende, schop
pende en spuwende punkers
naar de rand van het terrein drin
gen.
Diep in de nacht komt het echter
toch nog tot hardere confronta
ties. Het sein tot ingrijpen komt
als een door het dolle heen ge
worden demonstrant met een
lange ijzeren paal uit het inmid
dels gesloten hek van Fokker op
de ME inrent. Het uiteinde van
de paal is vuurrood. „Die gek
had die paal uit een vuur gehaald
en kwam op ons af. Ik moet er
niet aan denken als ik dat in mijn
nek had gekregen", zegt een van
de ME'ers.
Het is het sein tot hernieuwd in
grijpen. De demonstranten gaan
op de grond zitten en luisteren
niet naar het bevel om zich terug
te trekken. De ME'ers beginnen
te slepen. Eén ervan wordt hard
handig over een barricade van
trottoirtegels getrokken. Hy
bloedt uit verschillende wonden.
Tegen 4.00 uur in de nacht van
De noordelijke toegangspoort van de vliegbasis bij Woensdrecht na de
vredesacties van hel afgelopen weekeinde: leeggegooide vuilniszakken,
een met verf besmeurd wachthuisje, ingegooide ruiten en omvergegooide
hekken. <foto anp»
zaterdag op zondag proberen
verschillende demonstranten
langs de ME-blokkade te komen.
Dat is het sein voor achtervol
ging in de bossen. Tegelijkertijd
grijpt de ME, nu wèl in wapen
rusting, in op het Fokkerterrein.
Van daaruit worden de politie
mensen bekogeld met stenen.
Arrestatieteams trekken het bos
in en komen met arrestanten te
rug. Andere demonstranten wor
den op afstand gehouden. Een
half uur lang is het spannend.
Dan komen de gemoederen weer
tot rust. Tot zondagmiddag toe
blijft het echter onrustig. Maar
de ME'ers hebben dan al weer al
lang de wapenrustig afgelegd en
praten weer met de demonstran
ten alsof er niets in de loop van
de onrustige nacht is gebeurd.
