laakt aanvallen PROGRESSIEF AKKOORD Afghanistan, relaas van een ooggetuige """ng zij"" GROEN Genscher herkozen onder veel loitiek Reagans defensiebegroting blijft niet ongeschonden Iran niet met name genoemd BARNING ZATERDAG 2 JUNI 1984 NEW YORK (Reuter/UPI/DPA) - De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft giste ren met grote meerderheid de jongste aanvallen op de neutrale scheepvaart in de Perzi sche Golf veroordeeld. De raad aanvaardde een resolutie die was ingediend door de zes landen van de Samenwerkings raad van de Golf (GCC) waarin Iran - dat verantwoordelijk wordt gesteld voor de aanvallen - slechts wordt genoemd in een verwijzing naar de klacht die de zes bij de VN hebben ingediend. In de resolutie veroordeelde de raad „de aanvallen die onlangs zijn uitgevoerd op koopvaardij schepen die op weg waren van en naar havens in Koeweit en Sa- oedi-Arabië". De resolutie werd aanvaard met 16 stemmen voor, waaronder Nederland, en geen enkele tegen. Nicaragua en Zim babwe onthielden zich van stem ming. Staken De Veiligheidsraad vroeg de aan vallen op neutrale koopvaardij schepen „onmiddellijk te sta ken" en riep alle staten op de vrijheid van scheepvaart te eer biedigen. De raad ging niet in op de eis van de Golfstaten om Iran met naam en toenaam te veroor delen en sloot geen enkele partij bij de vijandelijkheden uit van schuld. Toch zal Iran, zo verluid de in diplomatieke bronnen, bij- pa zeker de resolutie van de hand wijzen. De Russische VN-ambassadeur Oleg Trojariovsky, die het voor zitterschap van de raad voor juni Overhandigde aan zijn Britse ambtgenoot Sir John Thomson, beschuldigde de Verenigde Sta ten van „pogingen de toestand uit te buiten door bepaalde sta ten in het gebied afhankelijk te maken van hun militaire hulp". Het was een verwijzing Saoedi-Arabië. Dp Verenigde Staten waarschuw den in het debat dat uitbreiding van de oorlog door aanvallen op de neutrale scheepvaart de hui dige prijsstructuur (van olie) kan bedreigen, juist nu de economi sche situatie in de wereld begint te verbeteren. Delicaat De Nederlandse ambassadeur bij de Verenigde Naties, mr. Max van der Stoel, noemde de klacht van Oman, Bahrein, Koeweit, Qatar, Saoedi-Arbië en de Ver enigde Arabische Emiraten een de meest delicate problemen voor de Raad, aangezien het ge bied belangrijk is voor de inter nationale vrede en veiligheid, en vooral voor de stabiliteit van de wereldeconomie. Hoewel de voorliggende klacht de jongste aanvallen betreffen, dient de raad niet te vergeten dat, blij kens jaarboeken van Lloyd's, de afgelopen drie jaar ruim 60 sche pen, voor tweederde van neutra le landen, in de Perzische Golf zijn aangevallen, aldus Van der Stoel. De Nederlandse ambassadeur zei dat allereerst moet worden tege moetgekomen aan de rechtvaar dige zorgen van de genoemde landen die niet bij het conflict zijn betrokken. De situatie in de Golf zal instabiel blijven zolang de oorlog voortduurt. Noodzake lijk is daarom een vredesproces op gang te brengen waarbij beide partijen volledig zijn betrokken, aldus Van der Stoel. Nederland steunde de resolutie van de Vei ligheidsraad. 'Complot' levering van 400 Stinger-raket- De voorzitter van het Iraansè parle ment, Hojatolèslam Hashemi Rafsanjani, heeft tijdens het vrij dagsgebed herhaald dat Iran be reid is te praten om een mogelij ke ramp in de Perzische Golf af Tien doden bij rellen Sikhs NEW DELHI (Reuter) - In een vuurgevecht van zeven uur tus sen het Indiase leger en militante Sikhs in de "heilige stad" Amrit- sar van laatstgenoemden zijn gis- téren 10 mensen om het leven ge komen en 25 gewond. Volgens het Indiase persbureau Press Trust of India (PTI) hebben de autoriteiten na het vuurgevecht tot zondagochtend een avond klok in Amritsar ingesteld. In kringen van het ministerie van binnenlandse zaken is volgens PTI verklaard dat het schieten begon toen paramilitaire troepen twee mannen achter nazaten die machinepistolen droegen en op weg waren naar het tempelcom plex van de Sikhs. Ook voor wijken van de stad Ludhiana in centraal-Punjab is een avondklok ingesteld, nadat de politie het vuur had geopend op rebellerende groepen die met stenen en flessen gooiden. De ge welddadigheid ontstond hier na dat twee met zwaarden zwaaien de mannen aanhangers van een militante Hindoe-organisatie hadden aangevallen. BONN (AFP/DPA) - In de Bonds republiek zijn vrijdag drie mili taire straaljagers neergestort: bij Aurich in het noorden twee Amerikaanse Phantoms F-4 en een Franse Mirage 5-F bij Ober- derdingen in de buurt van Bret- ten in Baden-Württemberg. De bemanningen van de drie toe stellen hebben zich met hun schietstoelen in veiligheid kun nen brengen. De Mirage was in Frankrijk opgestegen, de Phan toms waren uit de Verenigde Staten gekomen en waren 80 ki lometer van hun bestemming. ADVERTENTIE gaat vanzelf weer over. Je komt van school: geen werk. Je schrijft jaren brieven: nog niks. Dan ben je 23: te oud en te duur. Kop op, zeggen ze. Wacht tot de ekonomie aantrekt. Wacht tot ons bezui nigen helpt. Wacht op ons rapport. Bla-bla dus. Wil je vijf dingen die wèl helpen? Minder weggooien en meer repa reren, eigen bedrijfjes, lastenverschuiving, selektieve stimulering, arbeidstijdverkorting tot 25 uur. Dat werkt. Lijst 6. VAN CPN, GROENE PARTIJ NEDERLAND,PPR, PSP permachten of grote wanorde in het gebied. In de Arabische oliestaten aan de Golf zijn vrijdag de verdedi gingsmaatregelen verscherpt na nieuwe Iraanse dreigementen met vergeldingsaanvallen. De Koeweitse minister van defensie Salam al Sabah heeft gisteren be kendgemaakt dat de Verenigde Staten goedkeuring hebben ge geven aan het verzoek van Koe weit een niet nader genoemd aantal Stinger-luchtdoelraketten te leveren ter bescherming tegen Iraanse luchtaanvallen. Hans Dietrich Genscher: teveel op solotoer? olie-inkomsten droog te leggen en het tot overgave te dwingen. Hij zei dat Iran een ramp in de Golf wil afwenden, wat hij defi nieerde als interventie van de su- Zwitsers beroep op Pieter Botha BERN (DPA/UPI/Reuter) - De bondspresident van Zwitser land, Leon Schlumpf, heeft gis teren aan premier Pieter W. Bo tha van Zuid-Afrika gevraagd, het proces van interne ontwikke ling in zijn land voort te zetten, „zodat alle bevolkingsgroepen elementaire rechten krijgen, vóór alles politieke". Dit heeft het ministerie van buitenlandse zaken in Bern meegedeeld. Schlumpf had Botha op diens pri- vébezoek van twee dagen aan Zwitserland ontvangen voor een gesprek met aansluitende lunch. In het gesprek heeft de bonds president Botha erop gewezen dat Zwitserland de eerbiediging van de mensenrechten in de hele wereld is toegedaan. In een ontmoeting met de pers zei Botha na afloop dat hij „zeer vriendschappelijk" was aange hoord, maar dat zij hun afwijken de mening over „bepaalde za ken" niet hadden verzwegen. Hij ontweek een vraag of hij wilde dat Zwitserse banken voor ver dere internationale leningen voor Zuid-Afrika zouden zorgen. „Wij hebben daar een minister van financiën voor", zei hij. Premier Botha, die in Zwitserland was aangekomen na een officieel bezoek aan Portugal, is zaterdag in Londen. Hij is de eerste Zuid- afrikaanse premier die een be zoek aan Engeland brengt sinds 1961. WASHINGTON (Reuter/UPI) - Het Amerikaanse Huis van Afgevaar digden is in de nacht van donder dag op vrijdag akkoord gegaan met de defensiebegroting voor 1985 die een bedrag van 284,4 miljard dollar (876 miljard gul den) omvat. Een tegenslag voor president Reagan was dat het Huis voorlopig zijn toestemming onthield aan de produktie van MX-raketten en weigerde fond sen beschikbaar te stellen voor de produktie en plaatsing van kernraketten op schepen of duikbotèn. Drie weken hevig debatteren ein digde gisteren vlak na midder nacht met een stemming waarbij 298 afgevaardigden voor en 98 te gen de begroting stemden. Nu moet de Senaat zich er nog over buigen waarna eventueel de twee versies op één lijn moeten worden gebracht. Het Huis bepaalde met 198 tegen 197 stemmen dat het voorstel voor de produktie van de met tien kernkoppen uitgeruste MX- raketten in april 1985 opnieuw in stemming moet worden ge bracht. De stem van Democra ten-voorzitter Thomas O'Neill, die tot de tegenstanders van Rea gans plan behoorde, gaf de door slag. Twee weken geleden ver leende het Huis zijn goedkeuring aan de produktie van 15 in plaats van de voorgestelde 40 MX-ra- ketten waarmee pas na 1 april 1985 mag worden begonnen, als de Sowjet-Unie dan niet de wa penonderhandelingen heeft her vat. Verder stemde het Huis voor het uitstellen van de plaatsing van kruisraketten aart boord van schepen met één jaar, op voor waarde dat Moskou evenmin een dergelijk wapen plaatst. Een te genslag voor de president die de ze maand wilde beginnen met de plaatsing van 600 Tomahawk-ra ketten aan boord van duikboten. Op grond van het amendement wordt het moratorium automa tisch opgeheven op 30 septem ber 1985, of eerder als de Russen een vergelijkbare raket plaatsen en als niet te verifiërert valt of er op schepen geplaatste raketten conventionele dan wel nuclaire koppen hebben, Verder werd een voorstel van ge matigde Democraten om de ver dere plaatsing van Pershing- en kruisraketten in West-Europa in het begrotingsjaar 1985 (dat op 1 oktober a.s. begint) stop te zet ten, tenzij de NAVO-bondgenö- ten vragen om voortzetting er van, met 291 tegen 104 stemmen verworpen. Er komt wel een stu die naar de consequenties van een kernoorlog. Het Huis stemde ook voor een ver bod gedurende 15 jaar op de pro duktie van chemische wapens en voor een verbod gedurende een jaar op het testen van anti-satel- lietwapens. President Reagan wilde 1,7 miljard dollar uittrek ken voor zijn „Star Wars"-plan om kernraketten in de ruimte te bestrijden. Het voorstel van de commissie van de strijdkrachten van het huis om daarop 407 mil joen te beknibbelen werd door het Huis overgenomen. Ten slotte gingen de afgevaardig den akkoord met het verhogen van de fondsen voor de voor de luchtverdediging van Ameri kaanse bases in West-Duitsland en Italië en de installaties van kruisraketten in Europa van 150 miljoen tot 350 miljoen dollar. MÜNSTER (DPA) - De voorzitter van de Westduitse liberale partij, FDP, Hans-Dietrich Genscher, is gisteren op het partijcongres in Münster met minder stemmen herkozen dan algemeen was ver wacht. Genscher, minister van buitenlandse zaken in de rege ring Kohl, kreeg er 241, terwijl 127 afgevaardigden zich tegen hem uitspraken bij 22 onthou dingen. Het was het op een na slechtste resultaat van Genscher. Alleen op het partijcongres van 1982, toen moest worden beslist over het verlaten van de coalitie met de socialistische SPD, kreeg Genscher minder stemmen. Veel afgevaardigden waren zicht baar getroffen door het magere resultaat voor de FDP-voorzitter. Genscher, die de enige kandi daat was, zei in een korte verkla ring dat hij zijn verkiezing aan vaardt en beseft welke verant woordelijkheid hij op zich neemt. Hij riep ook degenen die niet op hem hadden gestemd, op tot hulp en steun in het belang van de partij. Genscher, wiens stijl van leiding geven de laatste tijd onder toene mende kritiek stond, had enkele dagen voor het congres te ken nen gegeven dat hij de partij nog slechts tot 1986 wilde leiden. Hij is voorzitter van de FDP sinds 1974. Genscher had de laatste weken veel vertrouwen aan de basis van de partij verloren, toen hij met bondskanselier Kohl (CDU) overeenstemming bereik te over een amnestieregeling in verband met een belastingrege ling en giften voor politieke par tijen. Na protesten uit de FDP werd een desbetreffend wetsont werp ingetrokken. Van verschillende kanten werd kritiek uitgeoefend op het con gres. Volgens de voorzitter van FDP-Beieren, Manfred Brunner, is de partij teveel bezig met het dagelijkse regeren in plaats van het zoeken naar radicale liberale oplossingen. De voorzitter van de FDP-jongeren, Guido Wester- welle, verweet Genscher teveel op de solotoer te zijn gegaan. De plaatsvervangend voorzitter van de partij, de met 248 stemmen herkozen Gerhart Baum, riep op de „liberale gevoeligheid" die de partij had getoond in de amnes tiekwestie te gebruiken om bin nen de coalitie belangrijke poli tieke doelen te bereiken, op het gebied van bescherming van per soonlijke gegevens, het milieu en de cultuurpolitiek. Naast Baum werden FD P-fractievoorzitter Wolfgang Mischnik en de voor zitter van de FDP in Baden Wür- temberg, Jürgen Morlok, herko zen als plaatsvervangende voor zitters. Morlok geldt als een van de kansrijksten onder de moge lijke opvolgers van Genscher. Verbod dreigt voor Arabisch- joodse partij JERUZALEM (GPD) De Israëli sche minister van defensie Arens overweegt een gemengde joodse- Arabische lijst, die zich heeft in geschreven voor de verkiezingen van volgende maand, als staats gevaarlijk te verbieden. Het gaat om de Progressieve Vredesbe weging, waaraan onder anderen de bekende journalist Ury Avne- ri en oud-generaal Peled aan meedoen. Het is voor het eerst, dat een ge mengde Israëlisch-Palestijnse partij aan de verkiezingen deel neemt op basis van een Palestijn se staat en de staat Israël, die vreedzaam naast elkaar moeten bestaan. Lijsttrekker is een Is raëlische Arabier, de advocaat Mohammed Myari. Hij was in het verleden lid van een nationalisti sche Arabische beweging, 'El Ard' (het land) genaamd. Deze werd in de jaren '60 als staatsge vaarlijk verboden. KAMPALA (ANP)- Al wekenlang ontvangen kerkelijke hulporga nisaties alarmerende berichten over massamoorden in het noordoosten van Uganda. Vol gens verhalen van ooggetuigen maken zowel het Ugandese leger als ook Kenyase troepen zich schuldig aan moord op duizen den mensen in het gebied van het Karamojong-volk, zo bericht het katholieke persbureau KNA. ADVERTENTIE U speelt meteen eenvoudige bekende melo dieën op 'n JVC Stereo Keyboard. Het meest compacte (totaal gewicht 6 kg!) muziekinstru ment met de uitgebreidste muzikale moge lijkheden voor de echte muziekliefhebber. Het JVC Stereo Keyboard met de "million dollar sound" staat voor u klaar bij uw JVC Sterdealer. Zelf muziek maken. Een hobby voor iedereen. Nu met 'n JVC Stereo Key board van Barning Leiden. TEST NU HOE MUZIKAAL U BENT BU BARNING LEIDEN OFFICIAL JVC DEALER DEN HAAG (GPD) - „De Rus sen zijn er op uit om het hele Afghaanse volk op te ruimen en op die manier Afghanistan achter het IJzeren Gordijn te schuiven. Ik heb gezien hoe Russische tanks, helikopters en bommenwerpers de stad Herat bijna geheel van de aard bodem hebben weggebombar deerd. Vele duizenden Afgha- nen zijn daarbij om het leven gekomen. Hirosjima is er niets bij vergeleken". Dat vertelt de 41-jarige Rotter dammer Hugo de Oude die een half jaar in Afghanistan heeft gezeten. Hij maakte, samen met Afghaanse vrijheidsstrij ders (mujahedin), een tocht van 3000 kilometer dwars door het land, achtervolgd door Russische keurtroepen. Drie vrachtwagens volgepropt met verouderde wapens moesten zij naar het verzet brengen, in een dorpje in de buurt van de Russische grens. De wapens kwamen uit China, Egypte en Pakistan. Maar er waren er ook op Russen buitgemaakte wa pens bij zoals „Dashaka's zwa re machinegeweren, RPG-7 an ti-raketwapens en handvuur wapens van het type Kalashni- kov, die zeer populair zijn bij de mujahedin". De wapens werden afgeleverd in het stadje Jowzjan, aan de noordelijke grens met de Sow jet-Unie, na een reis vol ont beringen. „Wij werden geteis terd door honger en dorst. We hielden ons in leven met water en brood. Onze tocht ging dwars door woestijnen en on doordringbare berggebieden. r De temperatuur was soms 20 graden onder nul. We werden op een gegeven moment ook achtervolgd door drie KGB- brigades. Het Afghaanse verzet had een bericht onderschept waarin stond dat de KGB op dracht had gekregen om jacht te maken op westerlingen die met een wapentransport mee reisden". „De Russen willen koste wat het kost voorkomen dat de buiten wereld er achter komt wat zij in het land aan het uitspoken zijn. Westerse journalisten worden beschouwd als onge wenste pottekijkers. Zij wor den daarom zonder pardon uit de weg geruimd. Op het hoofd van een westerse journalist staat een beloning van 6000 gulden vertelt Hugo. Voor dat hij oktober vorig jaar naar Afghanistan vertrok, was hij actief lid van het Comité Af ghanistan. Beloning „De KGB-brigades wisten we op een afstand te houden. We wa ren ze steeds een stap voor. We reisden vooral 's nachts om niet op te vallen. Overdag hiel den wij ons schuil in spelon ken, Vaak kwam het ook tot gewapende schermutselingen met sji'itisch en communis tisch gezinde terreurgroepjes. Maar meer moeite hadden wij met de Spionnen onder de reis genoten en de verklikkers in de dorpen die wij aandeden. Want zij aasden op de beloning van zesduizend gulden. Voor de Afghanen is dat een gigan tisch vermogen. We hebben het sterke vermoeden dat onze tolk een regeringsspion was. De man was op een zekere mo ment verdwenen. Niet lang na daarna onderschepten de mu jahedin, met wie wij een hech te vriendschap hebben geslo ten, het bericht dat de KGB jacht op de westerlingen maak te". Wij zijn gelóóf ik de enige wes terlingen die getuige waren van de verwoesting van Herat. Ik heb gezien hoe Russische bommenwerpers de stad heb ben platgebombardeerd. We kwamen zelf op een gegeven moment onder vuur te lignhn. De bommen en granaten ont ploften in onze buurt. Het is ons nog altijd een raadsel hoe we daar levend vanaf zijn ge komen". „We hebben ook gezien hoe het Russische leger honderden Hugo de Oude. dorpen heeft verwoest. We hoorden verhalen van overle venden hoe de Russen de men sen afmaken. Ze volgen steeds dezelfde patroon. Een dorp wordt van alle kanten afgeslo ten door tanks, daarna vallen de Russen het dorpje binnen en schieten de mensen in koe len bloede neer; het vee wordt afgemaakt, oogst en de ge- wasssen vernietigd zodat er voor het verzet geen voedsel „Dit lot trof de talrijke dorpen rond de stad Ghazni, 150 kilo meter ten zuiden van Kaboel, en die in de buurt van Khanda- har, 400 kilometer ten zuidwes ten van de hoofdstad. Ook de paarden, voor de verzetstrij ders het belangrijkste trans portmiddel, worden afge maakt", aldus De Oude. Tijdens de trip moest hij voort durend op zijn hoede zijn voor spionnen-.„Maar wij kregen ge lukkig bescherming van de vrijheidstrijders. Toen de 'amir' (commandant) van een verzetseenheid nabij Herat het bericht hoorde dat wij werden gezocht door de Russen, kre gen wij een permanente be scherming van maar liefst 500 soldaten", vertelt bankwerker- lasser De Oude. Aardgas "De KGB loerde niet alleen op mij omdt ik getuige was van de koelbloedige moord op de dui zenden mensen in Herat en de verwoestingen van honderden dorpen in Afghanistan, maar ook omdat ik precies weet waar de Russen hun strategi sche posities hebben. In Shin- dand, bij de grens met Iran, hebben de Russen een grote le gerbasis. In Mazar I Sharif, aan de noordelijke grens met de Sowjet-Unie is complete Rus sische divisie gelegerd. Daar is ook een grote cementfabriek gebouwd en in de Bakhtrische vlakte, ten westen van Shi- berghan, zijn de Russen bezig om aardgas te winnen. Op deze vlakte liggen enorme voorra den aardgas. In dat gebied heb ben zich zo'n 5000 Russische gezinnen gevestigd. In Bha- gram, bij Kaboel, hebben de Sowjets de bestaande lucht machtbasis aanzienlijk gemo derniseerd en uitgebreid". Hugo de Oude verbleef van 14 oktober tot 25 april in Afgha nistan, ruim een half jaar. Hij sloot zich aan bij het wa pentransport bij het grens- plaatsje Urgun. De route ging langs Ghazni, Maidan, Panjao en Chakcharan in midden Af ghanistan. Vandaaruit ging het naar hetk getuige was van de koelbloedige moord op de dui zenden mensen in Herat en de verwoestingen van honderden dorpen in Afghanistan, maar ook omdat ik precies weet waar de Russen hun strategi sche posities hebben. In Shin- dand, bij de grens met Iran, hebben de Russen een grote le gerbasis. In Mazar I Sharif, aan de noordelijke grens met de Sowjet-Unie is complete Rus sische divisie gelegerd. Daar is ook een grote cementfabriek gebouwd en in de Bakhtrische vlakte, ten westen van Shi- berghan, zijn de Russen bezig om aardgas te winnen. Op deze vlakte liggen enorme voorra den aardgas. In dat gebied heb ben zich zo'n 5000 Russische gezinnen gevestigd. In Bha- gram, bij Kaboel, hebben de Sowjets de bestaande lucht- machtasis aanzienlijk gemo derniseerd en uitgebreid". Hugo de Oude verbleef van 14 voelt hij zich diep betrokken bij hun strijd tegen de „Russi sche bezetters". Hij zegt een diepe sympathie voor hen te koesteren en enorme bewon dering te hebben voor hun moed. In feite, zegt hij, leveren zij een onmogelijke strijd te gen het moderne Russische le ger. „Maar de mujahedin zul len hun strijd niet opgeven on danks het feit dat het verzet verdeeld is. Dat komt omdat het Afghaanse volk in feite be staat uit verschillende etnische groepen. Daarbij komt nog dat zij tot verschillende religieuze stromingen behoren waarvan het sji'itisme en soenisme de belangrijkste zijn. Deze twee islamitische stromingen kun nen elkaar niet velen. Maar", zegt De Oude, „door hun strijd tegen de Russen onstaat er een eenheid onder hen. De ver splinterde verzetsgroepen be ginnen naar elkaar toe te groeien".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7