Als u aan een nieuwe zitgroep toe
bent kunt u die het beste nü kopen.
•JSSrito-
Taperecorder vijftig jaar
HOBBY
VOORD&l
DAMES EH HEREN
Zitgroep Vedette
w
VROOM&DREESMANN
AUTORADIO375.-
STOOTSIERLIJSTEN275.-
WIELSIERRINGEN 100.-
VOORDEEL 750.-
ir randstad uitzendbureau
ARTIMIS B.V.
TE AMSTERDAM
ARTEMIS B.V.
TE AMSTERDAM
sssssr--- -i
MN DËlt PIJL
Duitse vinding bracht totale ommekeer
VRIJE TIJD
Dat eigentijds zitkomfort bést scherp geprijsd kan zijn bewijst
Vroom&Dreesmann wel weer met deze zitkombinatie, strak
van lijn en elegant van vorm. Ook de werkelijk schitterende
bekleding is tijdloos chique en een lust voor het oog.
Deze zitgroep kost nu liefst 800 gulden minder dan normaal,
en daar krijgt u dan een perfekt ontworpen kwaliteitsprodukt
voor.
Los verkrijgbaar 3-zits 999.- 2-zits 796.- fauteuil 649.-
Kwaliteit
De romp van eerste kwaliteit hout
is solide gekonstrueerd en voor
zien van duurzame en vormvaste
materialen. Er is gebruik gemaakt
van hoogwaardige vulmaterialen
en afdeklagen. Voorzien van
produktinformatie-label.
DAT ENOUALM'N
TIENOE msAOPERTde.
GEWKKiq CAT DIB
kLE!NEA6Ka£rENTtS
GOEt> GELEZEN
in onderhoud). De sterke bekle
ding is fraai afgewerkt met dubbel-
naads stikwerk. Verkrijgbaar in de
aktuele woonkleuren zwart, grijs,
blauw en ivoor.
Garantie
Voorraad
Om het geheel nog meer allure te geven
zochten wij voor u een prachtige bij
passende salontafel uit.
Wit. 110x110 cm. Slechts 299.-
Bekleding
Oogstrelende stoffering in een
100% katoenen chenille velours.
Of leather-look, het materiaal met
de charme van leder (erg praktisch
Vroom&Dreesmann staat garant
voorde kwaliteit en duurzaamheid
van de stof, de vormvastheid en de
rompkonstruktie. Uw warenhuis is
aangesloten bij Inte
rieur Waarborg. Dat
garandeert een drie
voudige zekerheid bij
aankoop.
Wie het eerst komt, krijgt z'n zit
groep in zwart, grijs of blauw
velours uit voorraad geleverd.
Latere beslissers moeten rekening
houden met een levertijd. Dit van
wege de zorgvuldige produktieen
uitvoerige kwaliteitskontrole. Dat
geldt ook voor de uitvoeringen in
andere kleuren, leatherlook en
losse onderdelen.
Gratis thuisbezorgd
Waar u ook woont in Nederland,
Vroom&Dreesmann levert uw zit
groep gratis bij u thuis af.
Betaalservice
Gespreide betaling is mogelijk in
drie maandelijkse termijnen, zon
derdat het u ook maar één cent
meer kost. Ook financiering kan.
n alle kleine vestigingen voorradig, n
DE BEZORGCR.
MITSUBISHI C0UETERNA
NU BIJ AANKOOP GRATIS:
VRIJDAG-KOOPAVOND
MITSUBISHI
Automobielbedrijf
BEL ALS JE AAN DE SLAG WILT
Sollicitaties: Kort Rapenburg 6,
Leiden, tel.: 071-14 65 46
CHAUFFEURS BCDE
Voor de zomerperiode bij een bedrijf in Leiden. Het CCV-B
diploma is een pré. Trailerervaring is vereist.
KANTINEDAME
Voor een internationaal bedrijf buiten Leiden zoeken wij ie
mand, die na een korte inWerkperiode leiding kan geven aan
i aantal kantinemedewerkers. Het salaris is goed te noe-
I. Deze baan is voor langere tijd.
Op alle functies
kunnen zowel
mannen
als vrouwen
reageren
wij zoeken:
in commercieel representatieve functie die hun
financiële positie willen verbeteren.
Van hen, boven de 25 jaar, die dit doen, hebben
gedaan of aanspreekt verwachten wij dat zij onze
clientèle op afspraak thuis bezoeken, (op free
lance basis, geen colportage en geen investe
ring).
tel. 020-266807
op vrijdag 25 mei tussen 12.00-16.00 l
HEEL KILO
RIBKARB0NADE
HEEL KILO
HAASKARBONADE
HEEL KILO LENDE FILET
ROLLADE
I «a Klip BIK, 1130 I
stroganoffburgers of
slavinken per stuk
Precies vijftig jaar geleden, in
1934 stonden twee Duitse fir
ma's aan de wieg van een vin
ding die een totale omme
keer in de wereld zou bren
gen. Het waren AEG/Tele-
funken en BASF. Beide Duit
se industrieën legden in dat
jaar de grondslag voor de
magnetische geluidsregistra
tie, de basis voor alle werk in
radio- en tv-studio's, de basis
ook voor de moderne musi-
cassette, Walkman's, tape
recorders en uiteraard de
grondslag voor alle videore-
cording en verder de data-op
slag by computers.
Opmerkelijk was dat de eerste
openbare toepassing van de
magneetband een Engels con
cert gold, van de London Phil
harmonic Orchestra geleid door
Sir Thomas Beecham. Het orkest
was in 1936 op toernee in Duits
land en speelde op een novem
beravond in de Konsertsaal des
Feierabendhauses in Ludwigs-
hafen. Het ging om werken van
Vaughan Williams, Mozart, De-
lius, Rimsky-Korsakov en Dvo
rak. Het gehele concert is be
waard gebleven, evenals de be
trekkelijk primitieve apparatuur
waarmee de opname geschiedde.
Het was geen toeval dat het con
cert in Ludwigshafen plaats had.
Ludwigshafen was en is een van
Duitslands grootste chemieste-
den. Het wordt voor een groot
deel beslagen door de fabrieks
complexen van BASF. Toch was
het niet deze firma die met het
idee van de magnetische geluids
registratie kwam. Dat was AEG/
Telefunken, nadat er in de twin
tiger jaren proeven met 'wire-re-
cording', ijzerdraad-opnames,
waren gedaan om stemmen vast
te leggen.
Papierbasis
AEG had zelf het idee gelanceerd
om een magnetische laag aan te
brengen op papier. Het werd
geen succes, waarna men het
chemische concern te hulp riep.
In 1934 werden daarop door
BASF de eerste 50.000 meter
'Magnetophonband' opgeleverd.
Daarmee kon men de opname
apparatuur verder gaan ontwik
kelen. De resultaten waren zo be
vredigend dat in het jaar daarop
apparatuur en band kon worden
getoond op de bekende 'Fun-
kaustellung' in Berlijn.
In het jaar daarop volgde het be
faamde concert. De kwaliteit van
het geluid is voor de verwende
oren van nu natuurlijk zeer on
toereikend. Het geluid is echter
goed tè beluisteren (weergave tot.
zo'n 5.000 Hertz van hogetonen,
hoewel met veel ruis in de zwak
ke passages). De kwaliteit ging
pas weer met sprongen vooruit
in 1941, toen men bij toeval op
het Reichsrundfunkgesellschaft
in Berlijn ontdekte dat men met
hoogfrequent voormagnetise-
ring de band kon ontmagnetise-
ren. Hij werd daardoor stukken
gevoeliger en het ruisen nam
sterk af.
Vogelvrij
Omdat in de jaren na de oorlog de
Duitse vindingen en patenten
vrijwel vogelvrij waren, ver
spreidde de registratietechniek
met band zich over het hele Wes
ten. Taperecorders kwamen bin
nen het bereik van de amateur,
en geen radio-studio kon meer
zonder. Er ontstonden langspeel-
dubbellangspeel- en tripleduur
banden. Men ging experimente
ren met half- en kwartspoor. De
ononderbroken speelduur steeg
naar drie uur. Er kwamen ban
den met minder ruis Gow noise),
High-output en stereobanden.
Tape-recorders haalden tenslotte
een zeer hoge kwaliteit, maar het
massasucces bleef uit tot de
komst van de cassette-recorder
en compact-cassette, uitgevon
den door Philips. BASF leverde
er de eerste banden voor. Het
succes was gigantisch, temeer
omdat Philips in een poging de
compact-cassette als standaard
geaccepteerd te krijgen, afzag
van een aantal patentrechten.
Ook de Japanse industrie had
zich inmiddels nadrukkelijk aan
gemeld als innovator op dit ge
bied. De goedkope cassetterecor
ders en Walkman's en geweldige
grote vlucht van de video waren
het resultaat.
Er is tegenwoordig vrijwel geen ge
bied meer te bedenken waar
magnetische registratie geen rol
speelt. Alle geluid en beeld
wordt met band opgetekend.
Computergegevens staan even
eens op magneetband of op mag
netische schijven en schijfjes. Er
zijn banden die worden ingezet
bij het optekenen van het ver
loop van een explosie ten behoe
ve van de aardolie-opsporing.
Hele ruimtevaartprogramma's
gaan op een magnetische drager
mee in de cabine van een ruimte
vaartuig. Ook grote computerge
heugens, zogenaamde schijfeen
heden en Winchester-typen zijn
inwendig met magnetisch mate
riaal bekleed.
Polyester
De computer, flexibele disk, en
vaste schijven w'brden uiteraard
vervaardigd volgens nieuwe pro-
cede's. Hoewel nu natuurlijk
prachtige industrieële methoden
ten dienste staan, is het fabrica-
ge-proces van banden in princi
pe nog hetzelfde. Daarbij is de
band nu gemaakt van een soort
polyester, dat sterker en vooral
trekvaster is dan acetaat. Op die
doorzichtige film wordt een zeer
dunne laag lak aangebracht.
Daarin zijn zeer fijne magneti
sche deeltjes aanwezig en een
oplosmiddel. In een afgesloten
ruimte verdampt het oplosmid
del en via luchtblasers wordt de
band verder gedroogd. Kalende
ren is een techniek waarbij pa-
piér wordt gladgemaakt. Deze
methode, met vele walsen, heeft
men in de bandenfabriek gea
dopteerd om de band glad te ma
ken. Zeer brede rollen kant en
klare video- of geluidsband ko
men dan tevoorschijn.
BASF in Ludwigshafen am Rhein
en in diverse andere vestigingen
in Zuid-Duitsland heeft als spe
ciaal produkt het zogenaamde
Chroomdioxideband. Deze
enigszins zwart uitziende band,
dient voor video en hoge kwali
teit geluidsopnamen. De band
wordt op een geheel andere wijze
vervaardigd dan de de standaard
ijzerorxideband. Het patent
komt van de chemiereus Dupont
de Nemours, die echter in Euro
pa de bandenfabrikatie groten
deels aan BASF overlaat. Het pa
tent is niet door de Japanse fabri
kanten verworven, zodat die
banden van een gelijke klasse
met een totaal andere samenstel
ling maken, waarbij wel weer y-
zerdeeltjes worden gebruikt.
De kwaliteitsbanden van nu ma
ken dus niet alleen een voortref
felijke kwaliteit van geluid en
beeld mogelijk maar ook een
veelheid aan produkten. De eer
om de registratie van geluid te
hebben bedacht komt Thomas
Alva Edison toe. Hij legde met
zijn fonograaf 'Mary had een litt
le lamb' vast in 1877.
HUGO VAN DER HEEM
