Spionnen gepakt en uitgewezen Von Weizsacker president EG niet bezorgd om olietoevoer Amerikaanse kruisraket in actie tegen Nederland contact lenzen.... Rusland neemt tegenmaatregel Ariane met vertraging gelanceerd EP steunt gewijzigd rapport rond sekten WOENSDAG 23 MEI 1984 Buitenland LONDEN/BRUSSEL (AFP/DPA/Rtr.) - België en Engeland hebben deze week Russische en Oostduitse spionnen uitgewezen. De Sowjet-Unie wees op haar beurt de eerste se cretaris van de Britse ambassade in Londen. KOUROU (AFP/Rtr) - De Europe se raket Ariane is afgelopen nacht met vertraging gelanceerd vanaf een basis in Kourou in Frans Guyana. Het aftellen voor de lancering werd tot twee keer toe afgebroken. De raket ver voert een 100 miljoen dollar kos tende Amerikaanse satelliet op de eerste commerciële ruimte- vlucht. Zeventien seconden voor de vast gestelde lanceertijd (01.14 uur Nederlandse tijd) werd het aftel len afgebroken wegens overdruk in een tank voor vloeibare water stof, die zich in de derde trap van de raket bevindt. Na een korte onderbreking werd het aftellen hervat, maar snel daarna voor een tweede keer gestopt. Dit maal ging het om een fout in de verbinding met een controlesta tion op het eiland Ascension in de Atlantische Oceaan. Uiteinde- lijk begon de raket zijn ruimte- vlucht om 03.32 uur Nederlandse tijd. Een kwartier na de lancering werd de satelliet losgekoppeld van de raket. Ruim 22.000 mijl boven de evenaar werd de satelliet in een vaste baan om de aarde baan ge bracht. Het is bedoeling dat de verbindingskunstmaan tien jaar blijft functioneren. De lancering is de eerste commer ciële operatie van Arianespace, de Europese ruimtevaartorgani satie waarin bedrijven en banken uit diverse landen in Europa deelnemen. Arianespace heeft al opdrachten voor 28 lanceringen en opties voor nog eens 19 in haar orderboek staan. Meer dan 40 procent van de opdrachten komt van buiten Europa. De Ariane moet de Amerikaanse verbindingskunstmaan in een baan om de aarde brengen. De satelliet, die eigendom is van de Amerikaanse maatschappij GTA Spacenet, kan duizenden televi sie-, telefoon- en andere verbin dingen voor opdrachtgevers in de VS tegelijk verwerken. Later dit jaar en begin volgend jaar zul len nog twee kunstmanen voor GTA door Ariane-raketten in de ruimte worden gebracht. Elke lancering kost ongeveer dertig miljoen dollar. Gevangenenruil Angola-Z-Afrika NGIVA (AFP) - Zuid-Afrika en Angola hebben gisteren gevan genen uitgewisseld. De uitwisse ling vloeide voort uit een in fe bruari tussen beide landen geslo ten verdrag. In Ngiva, in het zuiden van Angola, werden 15 Angolese militairen uitgewisseld tegen één lid van de Namibische territoriale strijdkrachten. Uit betrouwbare bron werd verno men dat vandaag nog eens 15 An golese militairen en één Cubaan door Zuid-Afrika zullen worden vrijgelaten. De gevangenen werden na een kor te ceremonie in Ngiva uitgewis seld. Het ministerie van buitenlandse zaken in Londen maakte giste ren bekend dat de Russische di plomaat Arkadi Gouk, eerste se- .cretaris van de Russische ambas sade, op verzoek van de Britse regering het land had verlaten. Hem was afgelopen maandag ge vraagd te vertrekken. Moskou had diezelfde dag de Brit se diplomaat John Burnett ver zocht de Sowjet-Unie te verlaten. Burnett kreeg een week de tijd, zo deelden de Engelsen mee. De Britse regering wilde niet zeg gen waarom Gouk was uitgewe zen. In april noemde de Londen- se pers Gouks naam in verband met een spionagezaak. Michael Bettaney, destijds in dienst van de Engelse contra-spionage, had in april '83 herhaaldelijk gepro beerd contact op te nemen met Gouk om hem informatie te ver kopen. Tijdens het proces tegen Bettaney bleek dat de Russen hadden geloofd dat het om een provocatie van de Engelse gehei me dienst ging. Bettaney kreeg 23 jaar gevangenisstraf en Gouk, van wie vaak is gezegd dat hij de KGB-man in Londen was, is nu uitgewezen. John Burnett die door de Sow- jet—Unie is uitgewezen, wordt genoemd in verband met de af- faire-Skinner. Skinner, een En gelse bankier, overleed verleden jaar juni door een val uit zijn ap partement in Moskou. Skinner zou zowel contact hebben gehad met de Russische als met de En- Oppositie eist herverkiezingen op Filipijnen MANILA (UPI) - De grootste op positiepartij op de Filipijnen heeft gisteren aangedrongen op het houden van herverkiezingen in 21 van de 73 provincies. Ook heeft ze gedreigd met het boycot ten van de nieuwe Nationale Ver gadering als de regering niets doet tegen de fraude die zich bij de vorige week maandag gehou den parlementsverkiezingen zou hebben voorgedaan. Volgens oud-senator Salvador Laurel, leider van de Verenigde Nationalistische Democratische Organisatie (Unido), zijn herver kiezingen in de 21 provincies no dig omdat daar terreur en fraude het stemmen bemoeilijkten. Hij zei dat hij met een dergelijk ver zoek de Comelec, de officiële kiesraad, zou benaderen. gelse geheime dienst. Burnett stond in contact met Skinner, die enkele dagen voor zijn dood de hulp van de ambassade had ge vraagd. Verleden week legde Burnett een getuigeverklaring af voor een Britse commissie die een onder zoek instelde naar de dood van Skinner. De commissie kwam tot de conclusie dat zijn dood geen ongeluk was, zoals de Sow jet-Unie zei, maar dat het om moord ging. België De Belgische autoriteiten hebben drie Sowjetspionnen ontmas kerd die geprobeerd hebben con tacten te leggen met functiona rissen van het NAVO-hoofd- kwartier in Brussel. Een van de drie spionnen is ondergedoken en wordt „intensief gezocht", zo heeft een woordvoerder van het, Belgische ministerie van justitie gisteren meegedeeld. Dinsdagmorgen is een van de drie spionnen, aangeduid met Lats- jev, uitgewezen en per vliegtuig naar Moskou vertrokken. In een eerdere officiële verklaring was gezegd dat twee spionnen waren gearresteerd en het land waren uitgezet. De woordvoerder kon geen uitleg geven voor de onjuis te eerdere verklaring. Beide Sowjetburgers waren werk zaam op de Sowjethandelsmissie in Brussel. Zij hebben gepro beerd van een NAVO-functiona- ris documenten te verkrijgen. De betrokken functionaris lichtte zijn superieuren in waarna de Belgische veiligheidsdienst werd ingeschakeld. Tijdens een fictieve transactie, waarbij vol gens het ministerie van justitie grote sommen geld betrokken waren, werd Latsjev gearres teerd. Het is nog niet duidelijk hoe de tweede betrokkene, een chauffeur van de handelsmissie, aan arrestatie kon ontsnappen. Een woordvoerder van het minis terie van justitie verklaarde dat de derde geïdentificeerde spion de diplomatieke status bezit en dat een procedure om hem tot ongewenst persoon te verklaren op gang is gebracht. Bij het Belgische ministerie van justitie werd verder vernomen dat twee Oostduitsers vorige week het land hebben verlaten. Een Oostduitse ingenieur werd betrapt toen hij foto's maakte van een alarmoefening van een Belgisch legeronderdeel. Een tweede Oostduitser, die had ge probeerd contacten te leggen met NAVO-functionarissen, ver liet het land voor hij kon worden uitgewezen. BRUSSEL/WASHINGTON (ANP/ GPD) - De energieministers van de EG maken zich voorlopig niet ongerust over een verminderde aanvoer van olie, ook niet nu in de Perzische Golf bij de vijande lijkheden tussen Iran en Irak een aantal olietankers is uitgescha keld. „Er is geen enkele reden voor een panieksituatie", aldus de Neder landse minister Van Aardenne, gisteren in Brussel. De minister noemde een aantal redenen waarom men zich in de minister raad niet ongerust maakt: de aanvoeren uit de Perzische Golf zijn nog lang niet tot stilstand ge komen; andere OPEC-landen dan die rond de Perzische Golf, bijvoorbeeld Indonesië, Nigeria, Venezuela en Cameroun, die des- TEGUCIGALPA - Op het univer siteitsterrein van de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa kwam het gisteren tot een botsing tussen studenten en twee Amerikaanse soldaten die met hun vrachtwa gen tegen een auto botsten. De studenten joegen de twee solda ten weg, staken de vrachtwagen in brand. De bestuurder van de personenauto zou zwaar gewond zijn, de soldaten kwamen met de schrik vrij. (foto ap> Arrestatiebevel tegen Mengele ASUNCION (DPA) - Een rech- ter in Paraguay, die zich met een nieuw uitleveringsver zoek van West-Duitsland voor de oorlogsmisdadiger Josef Mengele bezighoudt, heeft het arrestatiebevel te gen de voormalige kamparts vernieuwd. Mengele, die zich vermoedelijk onder een valse naam in Pa raguay verborgen houdt, wordt officieel al sinds 1962 in de Zuidamerikaanse staat gezocht. De oorlogsmisdadi ger is vooral berucht om zijn wrede medische experimen ten op gevangenen in het concentratiekamp Ausch witz. In 1959 kreeg hij de Pa- raguayaanse nationaliteit maar deze werd hem 20 jaar later afgenomen. WASHINGTON - Het Washing- tonse Centrum voor Vrede, een al sedert jaar en dag tegen de wa penwedloop ijverende organisa tie, is in de Amerikaanse hoofd stad een actie begonnen tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland. Vrijwilligers delen tijdens het lunchuur op Dupont door Henk Kolb Circle in Washingtons Centrum lijsten uit met de privé-adressen van Nederlandse ministers en volksvertegenwoordigers én briefkaarten met een voorge drukte tekst, die het verzoek be helst tegen de kruisraketten te stemmen. Bovendien spoort het Centrum Amerikanen aan om te lefonisch bij de Nederlandse am bassade tegen plaatsing te pro testeren. Tijdens de komende vergadering van de ministers van buitenland se zaken van de NAVO-landen, die zich om veiligheidsredenen zullen afzonderen in een lig plantagehuis op een De Westduitse christen-demo craat Richard von Weizsacker wordt het zesde staatshoofd van de Bondsrepubliek Duits land. Dat betekent voor hem de vervulling van een levens droom, want de elegante 64-ja- rige politicus die tot voor kort burgemeester van West-Berlijn was, geldt in feite al sinds 1969 als kandidaat voor het presi dentschap. door Hans Amesz Vandaag kiest de Bondsverza- meling (bestaande uit 520 Bondsdagleden en evenveel vertegenwoordigers van de deelstaten) Von Weizsacker als opvolger van Karl Carstens. Ongetwijfeld met grote meer derheid, want hij is niet alleen de kandidaat van CDU-CSU en FDP maar ook van grote delen van de SPD. Alleen de Groe nen hebben een eigen kandida te genomineerd, de 73-jarige schrijfster Loise Rinser. Maar die kondigde maandag op een persconferentie aan dat zij zich niet als tegenkandidaat van Ri chard von Weizsacker be schouwt. Het is de partijloze Rinser eerder te doen om een 'alternatief, namelijk voor de genen die ten eerste een vrouw en ten tweede een echt boven de partijen staande figuur als representant van de Bondsre publiek willen hebben. Dat Richard von Weizsacker niet, zoals de grondwet het voorschrijft, als president bo ven de partijen zou staan, acht vrijwel iedereen in Wëst-Duits- land uitgesloten. De SPD noemde zijn kandidatuur zelfs "een winst voor het vader land". En omdat hij respect ge niet bij vriend en vijand lijkt hij zo geschikt om het hoogste staatsambt te bekleden. Want de slanke, witharige man geldt niet alleen als scherpzinnig en intelligent, maar vooral ook als beschaafd. Kortom, een 'heer' in de politiek. Hoewel het presidentsambt in West-Duitsland een louter pro tocolair karakter heeft en ont daan is van alle feitelijke macht, kan een Bondspresi dent wel degelijk invloed uit oefenen. Von Weizsacker heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij ambities in die richting koesterde. Binnen zijn partij, de CDU, heeft Von Weizsacker altijd behoord tot de liberale vleugel. Het eer ste artikel dat hij in een krant publiceerde, bevatte kritiek op de zogenaamde Hallstein-doc- trine waarmee de volkenrech telijke erkenning van de DDR verhinderd moest worden. La ter raakte hij in de Bondsdag in conflict met zijn fractie toen hij pleitte voor de verdragen met het Oosten. Von Weizsac ker werd eerst als gewoon Bondsdagafgevaardigde, later als vice-president van het par lement en burgemeester van Berlijn het liberale uithang bord van de CDU. Familie Als over Richard von Weizsacker wordt gepraat of geschreven, gaat het bijna ook altijd over zijn familie. Overgrootvader Karl Heinrich was een belang rijk theoloog en kanselier van de universiteit van Tubingen, grootvader Carl was de laatste minister-president van het ko ninkrijk Württemberg, vader Ernst was staatssecretaris van buitenlandse zaken in Berlijn, een oom neuroloog en pionier van de psychosomatiek, broer Carl Friedrich is atoomfysicus en filosoof en geldt als één van de belangrijkste vredesonder- zoekers. Richard zelf maakte naam als voorzitter van de Evangelische Kirchentag. Richard von Weizsacker was offi cier in de Wehrmacht en werk te vervolgens in de industrie en het bankwezen. De jonge minister-president van Rijn land-Palts en huidige Bonds kanselier Helmut Kohl haalde hem in 1966 in de politiek. In 1969 werd hij afgevaardigde voor de CDU in de Bondsdag. In datzelfde jaar was hij intern kandidaat voor het Bondspre sidentschap, maar verloor de nominatie tegen zijn partijge noot Schroder. In 1974 was hij officieel tegenkandidaat van Walter Scheel, maar toen wa ren de politieke verhoudingen anders. In 1979 had Von Weiz sacker staatshoofd van de Bondsrepubliek kunnen wor den als de Beierse minister president en CSU-voorzitter Franz Josef Strauss niet de voorkeur had gegeven aan de conservatieve Karl Carstens boven de liberale edelman. Nu is het hem dan gelukt. Hoe wel hij als burgemeester van Berlijn, na een sensationele verkiezingsoverwinning in 1981, ooit had beloofd dat 'Ber lijn zijn politieke levensopgave was' en nu nog zegt dat de tweeëneenhalf jaar burge meesterschap 'mijn belangrijk ste tijd in 15 jaar politiek was', heeft hij zijn einddoel nooit op gegeven. den van de hoofdstad, wil het Vredescentrum demonstreren. De teksten op de spandoeken zijn vooral gericht tegen het op stellen van kruisraketten in Ne derland. Bovendien probeert een delegatie van de vrede toegedane vrou wenorganisaties en van het vre deswerk volgens een woordvoer ster al dagen een gesprek te orga niseren met de nieuwe Neder landse ambassadeur in de VS, Richard H. Fijn of diens plaats vervanger. Tot nu toe, zo ver klaarde zij, was de vredesbwe- ging er niet in geslaagd de vereis te contacten te leggen. Ter ambassade zijn de zeven mari niers aan wie de beveiliging is toevertrouwd niet in verhoogde staat van waakzaamheid ge bracht. Per dag komen sedert vo rige week donderdag ongeveer vijf telefoontjes tégen de kruisra ketten binnen, met het verzoek om deze opinie van Amerikaanse staatsburgers ter kennis te bren gen van het Nederlandse parle ment. Het is wel zeker dat het mi nisterie van buitenlandse zaken van het protest-verschijnsel op de hoogte is gebracht, maar, zo verklaarde een niet nader te noe men zegsman, 'de ambassade werkt voor BZ en niet voor het parlement'. Het Washingtonse Centrum voor Vrede zegt dat zijn actie tot nu toe succesvoller is gebleken dan was verwacht. Omstreeks hon derd adreslijsten en briefkaarten zijn uitgedeeld - een bestelling voor nieuwe is inmiddels ge plaatst. Evenwel, zei de West duitse Katarin Greve, die voor een jaar bij de organisatie is ko men werken, de Amerikanen we ten dikwijls van niets. Sommi gen vragen zelfs waar Nederland eigenlijk ligt. Hoewel op het kantoor ook een Brit als vrijwilliger werkt, maar geen Nederlanders, ontkende Katarin Greve ten stelligste dat dit 'Washington Peace Center' voor het ogenblik tot eep arm van de Europese vredesbewe- ging is uitgebouwd. -wj- n Van de zijde van de Nederlandse V rCQ0SlIlltlHtl0I tijds hun olieproduktie terugge schroefd hebben, kunnen die produktie weer snel opvoeren en in Europa zijn er voldoende voorraden opgebouwd. Boven dien zijn er in de EG zowel als in het Internationaal Energie Agentschap crisisscenario's uit gewerkt. Volgens Van Aardenne betrekt ons land „enkele tientallen procen ten" van zijn olie uit de Perzische Golf. „Er was een duidelijk over aanbod van olie. Voordat dit om slaat in een tekort moet er nogal wat gebeuren", aldus Van Aar denne. Morgen gaan de prijzen van benzi ne en dieselolie omhoog. LPG (autogas) wordt goedkoper. Vol gens een woordvoerder is de prijsverhoging beperkt gebleven door de daling van de dollars- koers de afgelopen dagen. Super en normale benzine gaan met 1,8 cent per liter omhoog. Diesel wordt 1,6 cent per liter duurder en autogas gaat 2,2 cent per liter in prijs omlaag. Reagan President Reagan acht de kans ge ring dat Amerikanen bij ge vechtshandelingen in de Perzi sche Golf rechtstreeks betrok ken zullen raken. Hij zei dat de VS slechts drie procent van hun olie uit de Golf krijgen en dat hij geen noodtoestand kan beden ken die eenzijdige Amerikaanse actie ter bescherming van het olietransport zou rechtvaardi gen. Reagan zei ook dat noch de VS noch de westerse wereld werkeloos zou toezien als de Straat van Hormoes voor oliever- keer zou worden afgesloten. Rea gan stelde vast, in strijd met eer dere berichten, dat de VS geen interventie hadden aangeboden en geen verzoeken in deze rich ting hadden gekregen. De Golf staten willen de kwestie zelf op lossen. ambassade is vastgesteld dat de pamfletten zich richten tegen de plaatsing van Pershings en kruisraketten, terwijl Nederland alleen kruisraketten zou moeten krijgen. Bovendien zou het Cen trum er nog van uit gaan dat op 28 mei in Nederland over de plaatsing moet worden beslist, terwijl het kabinet in Den Haag zo'n besluit tot juni heeft opge schoven. STRAATSBURG (ANP) - Het Eu ropees Parlement is gisteren in Straatsburg uiteindelijk akkoord gegaan met sterk gewijzigde re solutie over religieuze sekten. Een voorstel van de Nederlandse liberale Europarlementariër Hans Nord om de resolutie van de agenda af te voeren en het 14 juni nieuw te kiezen parlement een nieuw rapport te laten ma ken, werd afgewezen. Kerken in Nederland, de Bondsre publiek en het Verenigd Konink rijk evenals sommige Europarle mentariërs vonden de conclusies in het sektenrapport een bedrei ging van de godsdienstvrijheid. De resolutie werd, overigens met instemming van de onderzoeker, de Britse conservatief Cottrell, zoals verwacht wel ingrijpend gewijzigd. Tegen de veertig wij zigingsvoorstellen waren op de ontwerptekst ingediend. Zelfs de titel moest eraan geloven. Van: „ontwerpresolutie over de activi teit van zekere nieuwe religieuze bewegingen in de Europese Ge meenschap" werd deze „resolu tie over een gemeenschappelijk optreden van de lidstaten van de EG tegen rechtsovertredingen van nieuwe organisaties die acti viteiten ontplooien in het kader van de godsdienstvrijheid". Er wordt in de resolutie niet meer gepraat over religieuze bewegin gen maar organisaties. De minis ters van binnenlandse zaken en justitie van de tien lidstaten van de EG wordt gevraagd te komen tot een regelmatige uitwisseling van gegevens over de organisa ties. De belastingvrijdom van de organisaties dient bekeken te worden terwijl de arbeidsrechte lijke status van medewerkers ge regeld moet worden en afdrach ten voor hen moeten worden ge daan aan de administratie van de sociale wetgeving. Het parle ment stelt voor te komen tot maatregelen tegen dwang tot aansluiting bij minderjarigen, van wereldleiders DEN HAAG (ANP) - Vyf vooraan staande leiders uit vier continen ten hebben de nucleaire mo gendheden gisteren opgeroepen, de wapenwedloop te beëindigen. De „race naar de totale zelf moord" moet worden stopgezet. Een bevriezing van de produktie van kernwapens zou daartoe een eerste stap kunnen zijn, aldus de wereldleiders. Zij willen met hun „Vier Continenten Vredesinitia tief' de politieke impasse op het gebied van de kernwapens door breken. De gemeenschappelijke verklaring was ondertekend door premier Indira Gandhi van India, de Me xicaanse president Miguel de la Madrid, de Tanzaniaanse presi dent Julius Nyerere, de Zweedse premier Olof Palme en de Griek se premier Andreas Papandreou. De leiders, die zich onafhanke lijk opstellen tegenover Was hington en Moskou, willen met hun initiatief een nieuw proces beginnen gericht op de stopzet ting van de wapenwedloop. terwijl tevens voorkomen moet worden dat deze financiële ver plichtingen aangaan. De organi saties moeten hun leden de vrij heid geven uit te treden, contact op te nemen met familieleden en medische zorg dient te worden gegarandeerd. Of het mogelijk is dat wettelijk te regelen is nog onduidelijk. w Veel parlementsleden wezen erop De Verenigde Stapten hebben afwij- dat zij zelden over een onder- zend gereageerd op het vredesi- werp op de agenda van het parle- nitiatief. woordvoerder van het Witte" Huis verklaarde dat de VS wel de doelstellingen onder schrijven van het initiatief, maar dat een bevriezing van de nu cleaire bewapening de „gevaar lijke ongelijkheid" in de nucleai re bewapening ten gunste van de Sovjetunie zou handhaven. ment zoveel brieven hebben ont vangen. Voornamelijk van verontruste ouders die hun kin deren zijn kwijtgeraakt aan orga nisaties als de „Unification Church" van de Zuidkoreaan Moon en de „Children of God" van de Amerikaan Moses David. EUROPESE GROENEN (ANP) - De Europese Groenen sturen, zij bij de verkiezingen voor het Europees parlement op 14 juni één zetel in de wacht slepen, ook de nummers twee en drie van de kandidaten lijst naar Europa om lijsttrekker Kuiper daar te ondersteunen. De Euro pese Groenen (EG) mikken bij de verkiezingen in Nederland op één zetel, zo bleek gisteren op een persbijeenkomst in Den Haag. Woordvoerder Vic Langenhoff van de Europese Groenen haalde tijdens de bijeenkomst nog eens fel uit naar de andere Nederlandse Groenen die als Groene Partij Nederland voor de Europese Verkiezingen samen werken met klein links (CPN, PSP en PPR). „De GPN bestaat voor twee man uit de PPR, een partij die op sterven na dood is. Wij hopen dat na 14 juni de rode kikkers uit het groene slijm zullen springen. De GPN is een groen splintertje tussen klein rood". ADVERTENTIE ANVC contactlensspecialiit Katwijk Voorstraat 80; Heemstede - Binnenweg 114, Leiden - Haarlemmerstraat 58. Sassenheim - Hoofdstraat 253, Vlaardingen - Hoogstraat 209; Wassenaar - Langstraat 7; Voorschoten Schoolstraat 115. Atfl'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 7