LEIDSCH
DAGBLAD
Kritiek WD op
houding De Vries
Oliestateii verhogen
activiteit luchtmacht
Voor een tientje
véél wijzer
Blokkade om
wegpiraat
te stoppen
Vier doden
in Ulster
pStfcmenlefj geXeïdge vCip C risis variant onaanvaardbaar
SACHAROV
Vredeswacht
voor woning:
'CIA over
de schreef
van De Vries Jongen verdronken
gevelreiniging Sigaretten 15 et. duurder
ZATERDAG 19 MEI 1984
Directeur: G. Koopman
Hoofdredacteur: drs. J. W. E. Metselaar
Adj. hoofdredacteur: R. D. Paauw
OPGERICHT 1 MAART 1860
No. 37401
HET GROOTSTE DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Postbus 54
2300 AB Leiden
Voor tel.nrs. zie colofon
De Leidse
studentenweerbaar-
heid Pro Patria heeft
weer eens van zich
laten horen.
Kwajongensstreken op
het legerterrein De
Harskamp leidden tot
een schorsing en ook
het bestuur van
Minerva zelf lijkt niet
meer zo gecharmeerd
van zijn
onderafdeling. Wat
stelt Pro Patria anno
1984 nog voor?
PAGINA 17
Veel
Nederlanders
schijnen het nog
niet te weten,
maar volgende
maand worden
we geacht een
Europarlement
te kiezen. Een
reportage over
het nut van
Europese
verkiezingen en
een introductie
van de
kandidaten.
Wel eens van de
'koffertax' gehoord?
Dat was een
omgebouwde
kinderwagen waarmee
Warmondse kinderen
in vroeger jaren de
toeristen van het
station afhaalden. Vier
Warmonders vertellen
over hun dorp in de
achtste aflevering van
'Aan de stamtafel'.
PAGINA 21
Niet langer lijkt
generaal Pinochet
vanuit zijn luxe
optrekje (foto) het
Chileense volk in zin
ijzeren greep te
hebben. Het verzet
tegen zijn bewind
groeit met de dag. Het
wachten is op een
donderbui. Jan van
Beek beschrijft de
broeierige sfeer in het
land.
PAGINA 23
BELFAST (AP/DPA)- Bij twee
bomaanslagen in Noord-Ierland
zijn gisteren in totaal vier men
sen om het leven gekomen. Twee
politie-agenten werden gister
ochtend gedood toen hun pa
trouillewagen op een landmijn
reed. Een derde raakte gewond.
Later op de dag werden twee
mensen gedood bij een bomaan
slag in de Noordierse stad Ennis-
killen. Tien personen raakten ge
wond. Volgens de politie ont
plofte de springlading op de par
keerplaats van een sportcom
plex. Daar had juist de prijsuit
reiking van een hengel wedstrijd
plaats.
De verantwoordelijkheid voor bei-
AMSTERDAM (ANP) - Meer dan
twaalf politiewagens van diverse
korpsen waren gisteravond no
dig om een wegpiraat op de
Utrechtsebrug in Amsterdam tot
staan te brengen. Daar stuitte de
21-jarige Amsterdamse automo
bilist op een blokkade van tien
politieauto's.
De man reed rond half acht weg
van een tankstation aan de Hob-
bemakade in Amsterdam zonder
te betalen voor de getankte ben
zine. De pomphouder waar
schuwde de politie, die al snel
ontdekte dat de man in een ge
stolen auto reed. Achtervolgd
door de politie reed de man met
zeer hoge snelheid over de snel
weg naar Muiden, waarna een
wild-westrit volgde door het
Gooi. In Bussum ramde de Am
sterdammer een personenauto
en ook palen, die dienden als
wegafzetting. Via Huizen ging
het weer naar de snelweg en zo
terug naar de hoofdstad, waar de
man rond acht uur op de
Utrechtsebrug, achtervolgd door
een Porsche van de rijkspolitie,
tot staan werd gebracht.
Hij werd ingesloten in een politie
bureau te Amsterdam, waar een
agent tot diep in de nacht bezig
was met een inventarisatie van
de schade die de man onderweg
had aangericht en het aantal ver-
keersovertredingen dat hij had
gemaakt.
de aanslagen is nog niet opgeëist.
De politie vermoedt dat de aan
slag op de politiemannen het
werk is van de IRA. De IRA heeft
dat ontkend.
De aanslag op de politiemannen
werd uitgevoerd in een deel van
Noord-Ierland dat bij de politie
bekend staat onder de naam
'bandietenland'. In dit gebied
gens een politiewoordvoerder
was de landmijn verborgen i
een waterpijp onder de weg e:
werd van een afstand bediend.
Een etmaal tevoren is in Belfast
een katholieke journalist neerge
schoten en gewond geraakt. De
journalist is een tegenstander
van terreur van zowel protestant
se als katholieke zijde. Hij bracht
deze mening ook herhaaldelijk
in zijn artikelen naar voren. Het
is de eerste keer dat een verslag
gever in Ulster gewond is ge
raakt, sinds het geweld tussen
protestanten en katholieken daar
15 jaar geleden is losgebarsten.
Kamervragen
over optreden
van CID-agent
DEN HAAG - Het Tweede-Ka
merlid Van Es (PSP) zal vol
gende week, mede namens
de CPN, minister De Ruiter
(defensie) schriftelijke vra
gen stellen over het optreden
van de CID-agent in Alphen
aan de Rijn. Vorige week
kwam aan het licht dat een
inmiddels op non-actief ge
stelde medewerker van de
Contra Inlichtingen Dienst
informatie heeft ingewonnen
over drie Alphenaren die
rechtstreeks of zijdelings bij
de vredesbeweging zijn be
trokken. De medewerker
handelde geheel op eigen ini
tiatief.
Het kamerlid wil bovendien
weten wat de minister denkt
te ondernemen om dit soort
praktijken te voorkomen.
Van Es heeft deze week tij
dens het interpellatiedebat
over de infiltratie van John
Gardiner in het vredeskamp
bij Woensdrecht de vraag ook
al gesteld aan minister Riet
kerk (binnenlandse zaken).
Deze is hierop toen niet inge
gaan.
DEN HAAG (GPD) Het kabinet komt aan een zijden
draadje te hangen als CDA-fractieleider De Vries zegt dat
de crisisvariant voor de plaatsing van kruisraketten het
maximaal bereikbare is. Dit zei WD-fractieleider Nij-
pels gisteren in een reactie op uitspraken van De Vries in
deze krant.
DEN HAAG - Vrijwel de gehele Nederlandse theaterwereld heeft gisteren afscheid genomen van Herman van
Luijk. Na bijna 40 theaterjaren vertrekt hij als directeur van het Scheveningse Circustheater. Zo waren er
af scheidsoptredens van onder meer Paul van Vliet, Seth Gaaikema, Pia Beek en Freek de Jonge. Op de foto
Herman van Luijk samen met Jasperina de Jong. (foto anpi
Ook de opmerking van De Vries
dat zowel de NAVO als de WD
rekening moeten houden met de
bijzondere positie van Neder
land vanwege het in 1979 ge
maakte voorbehoud ten aanzien
van de plaatsing van de 48 kruis
raketten in ons land, stuitte bij
Nijpels op weerstand. Volgens
de WD'er kan Nederland daar
voor geen bijzondere positie bin
nen de NAVO claimen. Het voor
behoud heeft, zoals ook de NA-
VO-bondgenoten al hebben ge
zegd, opgehouden te bestaan,
omdat onderhandelingen tussen
de Sowjet-Unie en de Verenigde
Staten geen resultaten hebben
opgeleverd.
De WD, aldus Nijpels, is ook niet
bereid akkoord te gaan met een
CDA-compromis, dat gisteren in
de publiciteit kwam. Dit com
promis, door Nijpels „een mixtu
re van varianten" genoemd, stelt
dat daadwerkelijke plaatsing van
kruisraketten in Nederland
slechts mogelijk is na een ak
koord over de middellange-af-
standsraketten tussen Washing
ton en Moskou.
Nijpels: „Dat speelt de Sowjet-
Unie in de kaart. Als Moskou
geen akkoord wil, komen er in
Nederland volgens dit voorstel
geen kruisraketten. Dat is ir
reëel, want komt er wel een ak
koord dan krijgt Moskou als be
loning een aantal kruisraketten
in Woensdrecht".
In het gisteren in deze krant ve-
schenen gesprek met De Vries
zegt de CDA-fractie: „Als er een
akkoord komt tussen de Sowjet-
Unie en de Verenigde Staten
moet Nederland bereid zijn mee
te doen en eventueel, ook in vre
destijd, tot plaatsing over te
gaan". In het CDA-voorstel, dat
door premier Lubbers, de minis
ters Van den Broek en De Ruiter,
De Vries partijvoorzitter Buk
man is uitgewerkt, komt die be
reidheid erop neer dat de NAVO
de onderhandelingen op gang
brengt, Nederland Woensdrecht
gereed maakt voor plaatsing van
maximaal 32 kruisraketten, en in
1986 of 1988 tot werkelijke plaat
sing besluit.
Dat besluit wordt afhankelijk ge
steld van onderhandelingsresul
taten. Zijn die er niet, dan wordt
niet geplaatst. In het andere ge
val gaat Nederland over tot be
perkte plaatsing, omdat dan is
voldaan aan de CDA-wens tot
plaatsing van minder dan 572 ra
ketten in Europa. Tot over plaat
sing is beslist kan Washington in
geval van internationale crisis
besluiten tot invliegen van kruis
raketten naar Woensdrecht, de
zogenaamde „crisisvariant".
In politiek Den Haag wordt geen
grote levensvatbaarheid aan dit
plan toegekend. Gewezen wordt
op het laten uitlekken ervan, met
als direct resultaat dat de VVD,
zoals Nijpels ons zei, „wel waar
devolle elementen" ziet", maar
het sluitstuk, de beslissing tot
definitieve plaatsing, van de
hand wijst omdat de Sowjet-
Unie daar een te grote invloed op
zou hebben.
De voor de WD „waardevolle ele
menten" zijn volgens Nijpels het
op gang brengen van onderhan
delingen en eventueel plaatsing
van minder dan 48 raketten. In
het uitstel tot 1988 ziet hij echter
niets. „Er moet nu maar eens
duidelijkheid komen", aldus Nij
pels. (Zie verder pagina 5)
Een bruut regime kan zo
^.-vy veel slachtoffers maken,
dat het zinloos lijkt om
het lot van enkele individuen te hel
pen verlichten. Maar die enkelingen
zijn een symbool voor de ongeteld
velen wier lot we niet kennen. Andrei
Sacharov is sinds 2 mei in hongersta
king om te bewerkstelligen dat zijn
vrouw Jelena Bonner de Sowjet-Unie
kan verlaten om naar het westen te
reizen voor een noodzakelijke medi
sche behandeling. In een beschaafd
land hoeven dergelijke persoonlijke
problemen niet te leiden tot een hon
gerstaking. Als het even kan betaalt
de verzekering of het ziekenfonds, en
iedereen is gelukkig als de patiënt ge
nezen en wel naar huis kan teruqke-
ren.
Voor Sacharov en zijn vrouw ligt de
zaak anders, zij wonen niet in een be
schaafd land. Nadat Sacharov als na
tuurkundige zijn uitzonderlijke talen
ten had ingezet voor zijn vaderland,
heeft hij later vraagtekens gezet bij
de zin van de kernbewapening en
ontpopte hij zich als voorvechter voor
de mensenrechten in zijn land.
Daarmee beging hij een paar politie
ke en sociale doodzonden waarvoor
hij zelf, en met hem zijn gezinsleden,
zwaar moeten boeten. Sacharov, een
geleerde van wereldformaat, werd uit
de wetenschappelijke wereld gesto
ten en verbannen naar Gorki, waar
hij, afgesneden van normaal contact
met de buitenwereld, maar moet zien
hoe hij zijn dagen doorkomt. Sinds 2
mei doet hij dat hongerend en zijn
vrouw, verzwakt en ziek, volgt hem
hierin.
Het is de ironie van de geschiedenis
dat Sacharovs kwelgeesten, zelf aan
hangers van een materialistische le
vensbeschouwing, niet opgewassen
zijn tegen de kracht van zijn geest.
Het is geen kunst een man als Sa
charov lichamelijk kapot te maken,
onderdrukkers van allerlei slag be
schikken daartoe over een keur aan
technieken. Maar de geest kan ster
ker blijken te zijn, ook in het moeilijk
ste uur.
Vanuit de hele wereld oefenen nu re
geringen en individuen druk uit op de
Sowjet-Unie om het leven van Sacha
rov en zijn vrouw te redden. Dat lijkt
een vrij hopeloos verzoek aan een re
gime dat niet maalt om het leven en
het geluk van een paar karaktervaste
individuen, die zich van de heilstaat
hebben afgekeerd.
Toch moeten die man en zijn vrouw in
dat verre Gorki gered kunnen wor
den. Hun lot is het lot van vele ande
ren, het valt daarmee samen. Red
ding van de Sacharovs zou daarom
een lichtpuntje zijn in een voorlopig
nog zeer sombere toekomst.
BAHREIN/WASHINGTON (Reu-
ter/DPA) - Saoedi-Arabië en Koe
weit hebben in verband met de
recente aanvallen door Iran en
Irak op olietankers in de Perzi
sche Golf de verdediging van het
luchtruim versterkt. Daartoe is
besloten tijdens een bezoek van
de Saoedische minister van de
fensie aan Koeweit. Bij de lucht
verdediging worden onder meer
Hawk-raketten gebruikt.
Het Amerikaanse televisiestation
NBC melde gisteravond dat Sa
oedi-Arabië zijn ultra-moderne
gevechtsvliegtuig 172 wil inzet
ten om aanvallen op tankers te
beantwoorden. De Saoedi's heb
ben volgens NBC Washington
hiervan op de hoogte gebracht.
Tot nu toe heeft Saoedi-Arabië
zich onthouden van militaire te
genacties, maar volgens NBC
heeft het land nu besloten zon
der waarschuwing aanvallen te
beantwoorden. Een woordvoer
der van het State Department
weigerde commentaar op het be
richt.
kaanse ministerie van buiten
landse zaken, Hughes, heeft in
Washington verklaard dat de VS
willen voorkomen dat wapens
uit welk land dan ook Iran berei
ken, dat volgens hem onbuig
zaam is geweest bij pogingen een
staakt-het-vuren met Irak te be
reiken. Hughes herhaalde overi
gens dat de Amerikaanse poli
tiek er ook op is gericht de wa
penstroom naar Irak te stoppen.
(Zie ook pagina 7)
Af en toe bui
Veel bewolking en af en toe een bui,
mogelijk met onweer. Minimumtem
peratuur rond 8 graden, middagtempe-
raluur ongeveer 16 graden. Eerst
zwakke veranderlijke wind, later ma
tige westenwind.
20 mei 1984
Zon op: 5.40 uur, onder: 21.36 uur.
Maan op: 2.19 uur, onder: 9.52 uur.
Hoogwater in Katwijk om 7.20 en 19.52
uur, laagwatcr om 3.15 en 15.35 uur.
21 mei 1984
Zon op: 5.38 uur, onder: 21.37 uur.
Maan op: 2.51 uur, onder 11.03 uur.
Hoogwater in Katwijk om 8.08 en 20.47
uur, laagwater om 3.58 en 16.19 uur.
Teveel geld voor
anti-Sandinisten
NEW YORK (UPI/ANP) - De CIA
heeft meer geld en wapens ver
strekt aan anti-sandinistische re
bellen en enkele Latijnsameri-
kaanse landen dan wettelijk was
toegestaan. De dienst heeft het
bedrag overschreden dat door
het Congres was vastgesteld.
Dit werd gisteren gemeld door de
New York Times. Het blad ba
seert zich op woordvoerders van
uit het Congres en op documen
ten van de Amerikaanse Reken
kamer.
Een deel van het geld werd "ia het
ministerie van defensie overge
heveld. In sommige gevallen
werden nep-bedrijven opgericht.
Het bedrag dat de geheime
dienst méér heeft uitgegeven
DEN HAAG (GPD) - Een pakje sigaretten wordt 15 cent duurder. Door het^lad^6 m^oenen' zo
verlaging van het accijnstarief komt dit hele bedrag bijna geheel Aan anti-sandinistische
Inmiddels kwam in de Saoedische
hoofdstad Riaad onverwacht de
Pakistaanse minister van defen
sie, Ali Ahmad Talpur, aan voor
een bezoek van enkele dagen.
Pakistan heeft nauwe militaire
Raket treft schip
BAHREIN (REUTER) - In het
noordelijk deel van de Perzi
sche Golf bij het Iraanse olie-ei
land Kharg is vanochtend vroeg
een koopvaardijschip getroffen
door een raket. De boot, de „Fi
delity" genaamd, is gezonken.
De 32 bemanningsleden konden
worden gered.
banden met Saoedi-Arabië en
het traint enkele Saoedische een
heden. Vandaag zullen in Tunis
de Arabische ministers van bui
tenlandse zaken de aanvallen op
olietankers bespreken.
De woordvoerder van het Ameri-
ROTTERDAM (ANP) - De Stich
ting Initiatieven Onverzettelijke
Geweldloosheid (SIOG) is giste
ren in Bergschenhoek een actie
tegen de plaatsing van kruisra
ketten begonnen voor het huis
van CDA-fractievoorzitter De
Vries. Aan de demonstratie doen
HAZERSWOUDE De 13-jarige
Robin de Jong uit Hazerswoude-
Rijndijk is gistermorgen ver
dronken. De jongen was rond
kwart over acht per fiets naar de
Willebrordusschool in Alphen
aan den Rijn vertrokken en daar
niet aangekomen.
r dag en nacht de
veertig leden van verschillende Rond tien uur werd de rijkspolitie
j J:- gewaarschuwd. Omdat bekend
was dat de jongen aan epilepsie
leed werd ogenblikkelijk een
zoekactie begonnen, 's Middags
om twee uur werd de jongen in
een sloot naast de Zwaantjes^
kerk gevonden.
vredesbewegingen
groepjes
wacht houden. Elke
den de demonstranten afgelost.
De actie moet duren tot 30 mei.
Doel van de actie is druk uit te oe
fenen op het parlement.
vochtwering/ \/~7
~m
ten goede aan de fabrikanten. De Raad van State moet over de accijns
verlaging advies uitbrengen, waarna het parlement beslist. Het kabinet
heeft dit gisteren besloten.
Volgens het kabinet verkeert de sigarettenindustrie op de Nederlandse
markt in een slechte positie. Gebleken is dat voor een verbetering van
die situatie behalve het nemen van kostenbesparende maatregelen een
verhoging van de prijs met 15 cent noodzakelijk is. Bij de huidige ac
cijnstarieven zou een prijsstijging van 35 cent nodig zijn geweest, maar
dat vindt het kabinet te hoog. Per 1 januari werd een pakje sigaretten al
40 cent duurder.
Op voorstel van minister Van Aardenne (economische zaken) en staatsse
cretaris Koning (financiën) is het kabinet akkoord gegaan met een wij
ziging van de accijnstarieven. Van de prijsstijging met 15 cent komt
ongeveer 13 cent ten goede van de sigarettenindustrie en gaat ongeveer
2 cent naar de fiscus.
groepen
werden meer vliegtuigen, sche
pen en geweren geleverd dan
waarvoor toestemming was ge
geven. De regering van El Salva
dor kreeg de beschikking over
schepen waarvoor het Congres
geen fiat heeft gegeven.
Volgens de New York Times wer
den in opdracht van het ministe
rie van defensie twee radarbases
gebouwd in Honduras. Die bases
worden gebruikt door de CIA,
terwijl de uitgaven op de begro
ting staan van het ministerie van
defensie.
Ja. ik wil deze kompiete krant over wereld, stad en land oraao 4 weken
voor 10,- op proef in de bus ontvangen. Daarna beslis ik over een
definitief abonnement.
Noteer mij voor een kwartaalabonnement (f 63.10), vóór het abonnement
ingaat, ontvang ik de krant 2 weken gratis.
Naam
Tel.
U kunt deze bon opsturen naar het Leldsch Dagblad,
Antwoordnummer 10050, 2300 VB Lelden
In plaats van de bon op te sturen, kunt u ook even bellen (071-144941)
