VS: eventueel
militaire actie
c
U hoeft uwgeld
niet meer vast te zetten
als u'n hoge rente wilt.
Mexico laakt beleid Reagan
'Dood Sacharov kwestie van dagen'
Om olietoevoer Perzische Golf
Kohl trekt omstreden
amnestiewet weer in
EG-commissie kan hulp
Suriname niet bevriezen
DONDERDAG 17 MEI 1984
WASHINGTON (AFP/ANP) - De Verenigde Staten hebben zonder succes Saoedi-Arabië
en andere gematigde Arabische landen benaderd met het oog op de voorbereiding
van eventuele militaire maatregelen ter waarborging van de vrije doorvaart in de
Perzische Golf. Dat heeft het Amerikaanse televisiestation NBC gisteravond gemeld.
Buitenland
Volgens NBC, dat niet zei welke
landen naast Saoedi-Arabië zijn
benaderd, wilde geen enkel land
meedoen met de VS, ongeacht
de komende ontwikkelingen.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken betreurde
woensdag „de serie luchtaanval
len op tankers in de Golf' en on
derstreepte het belang dat de VS
hechten aan de vrije scheepvaart
in dit „strategisch vitale" oliege-
bied. Het ministerie zei ook dat
de aanval op een grote Saoedi-
sche olietanker was uitgevoerd
dooreen Iraans toestel.
Volgens het Amerikaanse televi
siestation CBS was de Saoedi-
sche luchtmacht voor de aanval
op olietanker gewaarschuwd
door een Amerikaans Awacs-ra-
darvliegtuig, maar was de lucht
macht te laat ter plekke.
De tweede Iraanse aanval op een
olietankschip in de Golf in twee
dagen vormt ,een gevaarlijke es
calatie', zo zei woordvoerder
John Hughes van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken:
Iran gebruikte een Amerikaanse F-
4 Phantom-straaljager, zo werd
vernomen in kringen van het mi
nisterie van defensie in Washing
ton. Zoals bekend, werken de VS
vanuit Saoedi-Arabië met
AWACS-radarvliegtuigen, die
vliegbewegingen in het gebied
kunnen volgen. Zij zeiden eerder
.bewijzen' te hebben, dat Iran de
aanvallen uitvoerde op twee
Koeweitse tankschepen op zon
dag en maandag.
Journalist
vlucht uit
Sowjet-Unie
NEW YORK/MOSKOU (UPI/DPA)
- De correspondent van het Ame
rikaanse weekblad Newsweek in
Moskou, Robert Cullen, heeft
dinsdag de Sowjet-Unie verla
ten, nadat hij op het ministerie
van buitenlandse zaken in Mos
kou moest komen. Dit heeft een
woordvoerder van het weekblad
gisteren in New York bekend ge
maakt.
Waarom hij de Sowjet-Unie heeft
verlaten en onder welke omstan
digheden is niet duidelijk. Maar
volgens de woordvoerder vond
Cullen het nodig om naar West-
Duitsland te vliegen en over een
niet afgeluisterde telefoonlijn
contact met zijn redactie op te
nemen.
Cullen werd in 1982 correspondent
in Moskou, nadat zijn voorgan
ger Andrew Nagorski door de
Sowjet-autoriteiten was uitgewe
zen wegens „anti-Russische be
richtgeving". De Verenigde Sta
ten hebben toen een correspon
dent van de Sowjetregerings-
krant Izvestija opdracht gegeven
het land te verlaten.
ADVERTENTIE
Als gevolg van de vijandelijkheden
tussen Irak en Iran en de aanval
len op supertankers in de Perzi
sche Golf zijn de prijzen op de
vrije oliemarkt in Rotterdam de
laatste dagen gestegen. Hoewel
de noteringen nog niet spectacu
lair aantrekken, is men er in
marktkringen van overtuigd dat
het duurder worden van ruwe
olie en olieproducten niet alleen
te maken heeft met invloeden
van het seizoen (toenemende
vraag uit West-Europa en de Ver
enigde Staten naar benzine),
maar zeker ook met de recente
beschietingen van tankers in de
Perzische Golf. Men houdt reke
ning met een verder oplopen van
de prijzen als de aanvallen de ko
mende dagen blijven doorgaan.
Naar aanleiding van de aanval op
de Saoedische tanker "Yanbu
Pride" in de buurt van de Saoe
dische oliehaven Ras Tanura (de
vijfde beschieting van een super
tanker in de Golf sinds afgelopen
zondag) sprak men in kringen
van de Rotterdamse oliemarkt
van het begin van een fictieve
blokkade van de Straat Hor-
moes. Men houdt er rekening
mee dat reders hun schepen uit
veiligheidsoverwegingen de
Straat Hormoes niet meer willen
laten passeren, als de aanvallen
op tankers blijven voortduren.
"Als dat inderdaad gebeurt dan
is een blokkade van de zeestraat
door het tot zinken brengen van
tankers niet eens meer nodig",
aldus een zegsman in Rotterdam.
Dat reders en assuradeuren de
toestand in en rond de Perzische
Golf als ernstig beschouwen
blijkt volgens de woordvoerder
uit het feit dat de vrachttarieven
en verzekeringspremies voor de
Perzische Golf de laatste dagen
met bijna anderhalve dollar per
vat van 157 liter ruwe olie zijn ge
stegen.
BONN - Belastingontduiking
door middel van giften aan poli
tieke partijen blijft in de Bonds
republiek Duitsland een straf
baar feit. Op aandringen van de
liberale FDP werd het dubieuze
.wetsvoorstel van de regering-
Kohl/Genscher ingetrokken dat
fraudeurs gratie zou verlenen om
een volgens Kohl na de nieuwe
regeling van de partijfinancie
ring ontstane 'rechtsonzekerheid
uit de wereld te helpen'.
Na de felle protesten, zowel bij de
SPD en Groenen in de oppositie
alsook uit brede lagen van de be
volking, liet de FDP-partijtop
door
Hans Amesz
het afweten, dit ondanks de eer
der gedane toezegging aan Kohl
de amnestiewet in de Bondsdag
te steunen. Zonder de steun van
de liberalen was voor bondskan
selier Kohl, die nog op het CDU-
partij congres in Stuttgart verle
den week de goedkeuring van
zijn partij en de Beierse CSU bin
nenhaalde, geen meerderheid te
behalen.
Ongeacht het feit dat het wetsont
werp werd ingetrokken, wil Kohl
op 24 mei in de Bondsdag zijn
motivatie voor de amnestierege
ling en de problematiek rond het
financieren van politieke partij
en door de burgers uit de doeken
doen.
SPD-oppositieleider Vogel zal een
motie indienen waarin hij eist
dat de regering haar amnestie
plannen voorgoed laat vallen.
Vogel hoopt hiervoor een meer
derheid in de Bondsdag te vin
den. „Het parlement moet de ge
legenheid worden geboden zich
van dit schandalige voorstel te
distantiëren", zei Vogel.
De Groenen zijn van mening dat de
regering de grondwet heeft ge
schonden, hetgeen niet zonder
consequenties zal mogen blijven.
De juridisch adviseur van de
Groenen in de Bondsdag, de par
lementariër Otto Schily, noemde
het gedrag van bondskanselier
Kohl in de amnestiekwestie „re
den voldoende om op te stap
pen".
Ondanks al het gesputter en de
verwijten binnen de regerings
partijen CDU/CSU en FDP en de
felle oppositionele houding is de
regeringscoalitie niet in gevaar
geraakt. „De amnestie was en is
niet het kernpunt van dit kabi
net", verklaarde CDU/CSU-frac-
tievoorzitter in de Bondsdag,
Dregger. „Wij hebben geen coali
tie gesloten om een amnestie te
besluiten, maar om de snelle rit
van ons land in de financieel-eco-
nomische afgrond af te remmen,
de economie weer tot bloei te
brengen en de vrede te waarbor
gen". Dregger voegde eraan toe:
„De partijen blijven op giften
aangewezen".
Minder kalm reageerde de Beierse
CSU. Haar partij-orgaan 'Bayern
Kurier' noemde de FDP een 'om-
val-partij'. De liberale partijvoor
zitter en minister van buiten
landse zaken Genscher werd van
'woordbreuk' beticht. „De
bondskanselier kan dit niet zo la
ten doorgaan. Hij moet in het be
lang van zijn eigen geloofwaar
digheid en die van de bondsrege
ring een uitweg vinden".
Leiden: /„oeterwoudsewcg 7
(bij Bouwmarkt Bouwvaria), 071-769302.
Alphen a/d Rijn: Prinses Margrietlaan 12
(bij Rijnhaven Oost): 01720-45041.
BRUSSEL (ANP) - De EG-commissie in Brussel kan niets doen om bij
voorbeeld door het opschorten van financiële hulp de huidige politieke
situatie in Suriname te veranderen. Dat blijkt nog eens duidelijk uit een
antwoord dat ze gegeven heeft op een schriftelijke vraag van mevrouw
Ien van den Heuvel. Deze Nederlandse socialiste, die lid is van het
Europees Parlement, had vragen gesteld over ontwikkelingshulp die
de EG eind vorig jaar aan Suriname heeft verstrekt. De overeenkomst
van Lomé (de samenwerkingsovereenkomst van de EG met 64 ontwik
kelingslanden waaronder Suriname) kent geen bepaling die de com
missie in staat stelt bestaande bijzondere banden eenzijdig te verbre
ken, aldus de EG-commissie.
Eind vorig jaar sprak het Europees parlement zich uit voor een opschor
ting van de Europese financiële hulp aan Suriname. Ondanks die uit
spraak besloot de EG-commissie op 2 december van vorig jaar een
nieuw Surinaams ontwikkelingsproject op het gebied van de landbouw
(het project „rijstpolder Coronie") te financieren.
BRUSSEL (RTR/UPI) - Een
nieuwe film van de NAVO zal
geen prijs winnen op het aan
de gang zijnde filmfestival
van Cannes, maar misschien
zal hij er een paar Amerika
nen van overtuigen dat Euro
pa niet voor het communis
me door de knieën is gegaan.
Zo was ongeveer de reactie op
een film met een speelduur
van een half uur over de
Westeuropese bijdrage aan
de defensie van het Atlan
tisch Bondgenootschap, ge
maakt in opdracht van 10 Eu
ropese regeringen en dinsdag
vertoond in het hoofdkwar
tier van de NAVO in Brussel.
„The War which never happe
ned" is een werkstuk van een
Amerikaanse producer en be
stemd voor Amerikaans tele
visiepubliek. Het moet klach
ten in de Verenigde Staten
ontzenuwen dat de Europea
nen in de NAVO voor niks en
niemendal meerijden.
Sterren in de film zijn premier
Margaret Thatcher van
Groot-Brittannië en een
reeks Europese ministers van
defensie die in interviews en
aan de hand van statistieken
en opnamen van hun legers
in actie, getuigen van hun
groot geloof in de Noord-At-
lantishe Verdragsorganisatie.
Wijlen de Sowjetrussische dic
tator Jozef Stalin verzorgt
een gastoptreden als ..Bedrei-
Europa trouwe
bondgenoot in
film Amerikanen
ging van de Vrijheid" en de
film laat ook beelden zien
van de Russische invallen in
Hongarije en Tsjechoslowa-
kije en van de Poolse vak
bondsleider Lech Walesa.
De Britse minister van defen
sie, Michael Heseltine, be
pleit de Europese zaak tegen
de klacht van Amerika dat de
Europeanen niet naar evenre
digheid in de kosten van de
NAVO delen.
In vredestijd verschaffen Euro
pese landen 90 procent van
de landstrijdkrachten en ge
pantserde divisies van de
NAVO en ongeveer 80 pro
cent van haar tanks en ge
vechtsvliegtuigen, zegt He
seltine.
De Berlijnse Muur wordt ge
toond als herinnering aan de
ideologische verdeling van
Europa en de oud-burge
meester van West-Berlijn, Ri
chard von Weizsacker, praat
over het Westeuropese geloof
in ontspanning en dialoog
met het Sowjetblok.
De film maakte de zaal aan het
lachen toen hij middenin een
pleidooi van mevrouw That
cher voor begrip tussen oost
en west, een volledig uit de
toon vallend tafereel liet zien
van kinderen die spelen met
een biggetje.
Er is geen gebrek aan
strijdvaardige retoriek, zoals
die van de Nederlandse gene
raal C. de Jager, voorzitter
van het Militair Comité van
de NAVO, die zegt: „Een Eu
ropa dat verloren is, betekent
ook het einde voor de Ver
enigde Staten".
De Amerikaanse presentator
Rod MacLeish interviewt de
Amerikaanse senatoren
George Mitchell en Charles
Mathias, om de opvatting te
onderbouwen dat Europa
zijn steentje aan de NAVO
bijdraagt.
De boodschap is duidelijk: Eu
ropa is geen werelddeel van
anti-kernwapenbetogers,
maar van overtuigde aanhan
gers van het westerse bond
genootschap.
De film, die begint met een
stem die zegt dat „Europa
een dichtbevolkt gebied van
33 landen (is), als men het Va-
ticaan meetelt", verschijnt in
de komende maanden op het
Amerikaanse televisie
scherm.
Kennedy jr. aan
drugs overleden
PALM BEACH (Rtr.) - David
Kennedy, de 29-jarige zoon
van in 1968 vermoorde sena
tor Robert Kennedy, is
overleden aan een fatale com
binatie van verdovende mid
delen. Dit heeft de officier
van justitie van Florida, Da
vid Bludworth, woensdag op
een persconferentie bekend
gemaakt.
Volgens Bludworth heeft de
jonge Kennedy een grote
hoeveelheid verdovende
middelen gebruikt voor zijn
dood op 25 april in een hotel
kamer in Palm Beach. In het
lichaam werden cocaïne, de
pijnstiller demerol en het kal
meermiddel Mellaril - een
zwaar medicijn tegen psy
chose - aangetroffen. Naast
het bed in de bewuste hotel
kamer werden een halflege
fles Mellaril en ruim één
gram zuivere cocaïne gevon
den. Maar hoe groot de con
centratie verdovende midde
len in zijn lichaam was, deel
de de officier niet mee.
Enkele uren voordat de dood
soorzaak van David Kennedy
werd bekendgemaakt, zijn
twee voormalige portiers van
het hotel gearresteerd. Vol
gens Bludworth waren de
twee mannen betrokken bij
de verkoop van cocaïne aan
Kennedy.
De Mexicaanse president Miguel de la Madrid tijdens zijn toespraak tot
het Amerikaanse Congres. (foto ap>
Marcos claimt
de overwinning
MANILA (DPA/REUTER/UPI) -
De Filippijnse president Ferdi
nand Marcos heeft zichzelf giste
ren uitgeroepen tot de onbetwis
te winnaar van de parlements
verkiezingen. Marcos wees de
niet-officiële uitslagen, die winst
voor de oppositie te zien gaven,
als „verkeerd" van de hand. Vol
gens het staatshoofd heeft zijn
partij 138 of 140 van de in totaal
183 parlementszetels veroverd.
De onafhankelijke organisatie die
de toezicht houdt op het tellen
van de stemmen, de „Nationale
burgerbeweging voor vrije ver
kiezingen" berekende gisteren
echter dat de oppositie tot 87 ze
tels komt en de partij van Marcos
op 81. Daarbij was 57,2 procent
van de stemmen geteld. Een
woordvoerder van de burgerbe
weging stelde dat alles wijst op
een nederlaag van het regime.
De minister van landbouw, Arturo'
Tanco, gaf de nederlaag voor het
bewind Marcos toe in de provin
cie Batangas ten zuiden van Ma
nila. „De mensen hebben het
vonnis uitgesproken en ik aan
vaard hun besluit", zo zei Tanco.
Het is de eerste minister die een
nederlaag toegeeft. Ook vice-mi
nister Florentino Solon van ge
zondheidszorg gaf zijn verlies toe
in de stad Cebu, die in het mid
den van de Filippijnen ligt.
Ardito Barletta
wint in Panama
PANAMSTAD (Rtr.) - Nicolas Ar
dito Barletta heeft de Panamese
presidentsverkiezingen van
verleden week zondag gewon
nen. Dit heeft de Panamese ver
kiezingsrechtbank gisteren offi
cieel meegedeeld.
Het verschil tussen Ardito en zijn
naaste concurrent, Arnulfo
Arias, was uiterst gering. Ardito,
die de steun had van de zittende
regering en de nationale garde,
kreeg maar 1.713 stemmen meer
dan Arias.
SS'ers negeren
vergaderverbod
BONN (Rtr.) - Voormalige soldaten
van een SS-elitekorps hebben
gisteren aangekondigd komend
weekeinde in de Noordduitse
stad Bad Harzburg bijeen te ko
men, ondanks het verbod van
het Hooggerechtshof.
„We gaan naar Bad Harzburg. Er
zijn al kameraden onderweg, we
kunnen ze niet in de regen laten
staan", aldus de voorzitter van de
SS-veteranen, Walter Krueger.
De 71-jarige Krueger zei dat de
veteranen weliswaar geen offi
ciële bijeenkomst kunnen hou
den, maar dat zij waarschijnlijk
in bars bijeen zullen komen
„waar ze een glas bier kunnen
drinken".
WASHINGTON - De Mexicaanse
president Miguel de la Madrid,
op staatsbezoek in de VS, heeft
gisteren in een toespraak tot het
Congres scherpe kritiek geleverd
op Reagans beleid in Centraal-
Amerika en de enorme Ameri-
door
Henk Kolb
kaanse begrotingstekorten. De la
Madrid verwierp militaire oplos
singen voor Centraal-Amerika en
zei dat onderhandelingen tot een
oplossing van de problemen
moeten leiden.
„Wij verwerpen, zonder uitzonde
ring, alle militaire plannen die de
veiligheid en ontwikkeling van
de regio ernstig in gevaar zouden
brengen. Het is duidelijk dat re
de en begrip superieur zijn aan
de illusie omtrent effectief ge
bruik van geweld. Beleid en di
plomatie bieden een reële moge
lijkheid om overeenkomsten te
bereiken die de vestiging van mi
litaire bases verbieden".
Mexico behoort tot de groep van
zogenaamde 'Contadora-landen',
die streven naar een beëindiging
van de conflicten in Centraal-
Amerika langs politieke weg en
die de VS voor de voeten werpen
dat zijn militaire interventie die
pogingen in de weg staat.
De Mexicaanse president zei
voorts dat Centraal-Amerika
nieuwe betrekkingen met de VS
wil, die iedere schaduw van on
dergeschiktheid afwijzen, terwijl
soevereiniteit en nationale iden
titeit onverlet blijven. „Een een
vormige stijl van democratisch
leven kan niemand worden op
gedrongen. Democratie kan per
definitie de wapens van tirannie
niet gebruiken".
Ten aanzien van de economische
problemen van de Derde Wereld
vroeg De la Madrid zich scham
per af hoe het mogelijk is dat ont
wikkelingslanden wordt gezegd
dat zij hun openbare uitgaven
moeten inperken, terwijl andere
landen (zoals de VS vooral) een
groeiend begrotingstekort ge
bruiken als een onmisbare hef
boom voor hun herstel.
Tijdens een staatsdiner op het Wit
te Huis was dinsdagavond al dui
delijk geworden dat, alle strijka
ges ten spijt, tussen Reagan en
zijn gast grote verschillen van
opvatting bestaan over de wijze
waarop Amerika poogt in Cen
traal-Amerika het communisme
van zijn grenzen te weren.
ADVERTENTIE
PARIJS (AFP/DPA/UPI)
dochter en de schoonzoon van
mevrouw Jelena Bonner hebben
gisteren in Parijs de vrees uitge
sproken dat de toestand van hun
moeder en stiefvader Andrei Sa
charov, zodanig is dat de dood
van een van hen of van beiden
„nog slechts een kwestie van da
gen" is.
Tatania en Efren Jankelevitsj deel
den op een persconferentie mee
dat ze aan president Francois
Mitterrand hadden gevraagd met
spoed tussenbeide te komen om
Sacharov, die op 2 mei aan een
hogerstaking begon om te ver
krijgen dat zijn vrouw voor een
behandeling naar het Westen
mocht, te redden (premier Pierre
Mauroy zei woensdag dat zijn
land niets achterwege had gela
ten om zich voor de zaak Sacha
rov te interesseren. Hij ging hier
mee in op een vraag van de parle
mentaire oppositie of president
Mitterrand nog wel in de loop
van de zomer naar de Sovjetunie
mogen gaan gezien de schen
nis van de mensenrechten in dat
land).
Aan het Russische consulaat in Pa
rijs hebben Tatania en Efren Jan
kelevitsj gevraagd zich met de
Sacharovs in hun ballingsoord
Gorki in verbinding te stellen en
te vragen of zij mogen overko
men. In dat geval zouden zij ver
trekken zodra zij visa hadden.
De vice-gouverneur van de Ameri
kaanse staat New York, Alfred
Delbello, heeft een rechtstreeks
beroep gedaan op de Sovjetam
bassadeur in Washington, Anato
li Dobrynin, om een team Ameri
kaanse dokters in de Sovjetunie
toe te laten om mevrouw Sacha
rov te behandelen, vooropge
steld dat Washington het goed
vindt.
Delbello heeft al een team bijeen
en heeft 3.000 dollar ingezameld.
De vice-gouverneur zei dat hij be
sefte dat er spanningen tussen
Moskou en Washington waren,
maar dat het ging om een huma
nitair en niet-politiek gebaar. De
ambassadeur verzekerde hij dat
de artsen niet politiek gebonden
waren en hun diensten vrijwillig
als particulier aanboden, zonder
uit te zijn op erkenning en zon
der officiële status.
In Keulen heeft de Westduitse
schrijver en Nobelprijswinnaar
Heinrich Böll in een telegram
aan de Russische ambassadeur
in Bonn verklaard dat de hele
wereld ongerust is en wacht op
geruststellende berichten uit
Gorki.
In Portugal heeft premier Mario
Soares in een brief aan zijn Rus
sische collega Nikolai Tichonov
gevraagd om gratie voor Sacha
rov. Soares wil dat Sacharov
naar Moskou mag terugkeren
omdat hij alleen daar behandeld
kan worden voor zijn ernstige
hartkwaal. De Portugese pre
mier heeft voorts de internatio
nale verbonden van socialisten,
christen-democraten en libera
len gevraagd zich voor Sacharov
in te zetten.
Andrei Sacharov.
De Giro Plus Rekening is een aan
trekkelijke spaarvorm van de Amro Bank.
U profiteert van een hoge rente en
toch kunt u over uw spaargeld beschikken
wanneer u dat wilt.
Dat is handig als u onverwachts een
rekening moet betalen of spaart voor iets
speciaals. Want van uw Giro Plus
Rekening kunt u elke maand f 3.000,- op
nemen (of meer tegen 1% kosten).
Inleggen en opnemen gaat heel een
voudig via uw bank- of girorekening.
Bij elke Amro Bank kunt u direct zo'n
spaarrekening openen.
Amro Bank. De bank waar je wat aan hebt.
