Keukenhof nog open t/m 20 mei.
Onverwacht succes
Marcos-oppositie
c
Rauff ontloopt gerechte straf
Grensakkoord Nicaragua-Costa Riea
'Uiting van protest en woede'
Echtpaar vrij
Nieuwe politieke leiding in
Joegoslavië als staatshoofd
VS bereiden interventie
in IYT i d d en- A me ri k a voor
WOENSDAG 16 MEI 1984
MANILA (GPD) - Met ongeveer de helft van de stemmen geteld lijken de tegenstanders
van de Philippijnse president Marcos af te stevenen op een onverwacht goede uitslag
bij de verkiezingen van maandag. Het is zelfs niet uitgesloten dat de oppositiepartij
en meer dan de helft van de 183 zetels veroveren die op het spel stonden.
De New Society Party (KBL) van Marcos had tot nu toe 170 vertegenwoordigers in het
200 zetels tellende parlement.
Buitenland
De leider van de belangrijkste op
positiepartij oud-senator Salva
dor Laurel van de Unido noemde
de verkiezingen een stemming
van „protest en woede" tegen het
18 jaar oude bewind van Marcos.
De cijfers tot nu toe zijn erg voorlo
pig en tegenstrijdig. De door de
overheid gecontroleerde televi
sie meldde gisteravond dat ten-
door
Ruud Kreuzer
minste 100 zetels stevig in han
den waren van de kandidaten
van de KBL. De Nationale Bewe
ging voor Vrije Verkiezingen,
een groep vrijwilligers die de
gang van zaken bij de verkiezin
gen controleert, geeft de kandi
daten van de KBL slechts in 79
gevallen de leiding, terwijl vol
gens hun gegevens de oppositie
in 91 districten een voorsprong
heeft.
In groot Manila (de hoofdstad in
clusief de voorsteden) hebben de
COLOMBO (RTR/UPI) - Het Ame
rikaanse echtpaar in Sri Lanka
dat vijf dagen geleden was ont
voerd is gisteravond in vrijheid
gesteld. Dit is van officiële zijde
in Colombo meegedeeld.
Stanley en Mary Allen werden in
het roerige noordelijke district
van het land overgedragen aan
de rooms-katholieke bisschop
van Jaffna, aldus de minister
voor de nationale veiligheid La-
lith Athulathmudali.
„Ik zorg ervoof dat ze woensdag
morgen per eerste gelegenheid
naar Colombo komen", zei hij.
De 36-jarige Allen en zijn 29-jarige
vrouw zijn vijf dagen vastgehou
den door Tamil-guerrilleros, die
hen bedreigden met de dood.
Het echtpaar, dat twee maanden
geleden was getrouwd en afkom
stig was uit Columbus in Ohio,
was op 10 mei onder bedreiging
met vuurwapens uit zijn huis in
Jaffna ontvoerd.
oppositiepartijen het helemaal
goed gedaan. Daar zouden 16 van
de 21 zetels voor de oppositie zijn
(met 80 procent van de stemmen
geteld), nogal een verschil met
de voorspellingen van de in
vloedrijke Imelda Marcos, vrouw
van de president en tevens gou
verneur van Manila. Nog op de
dag van de verkiezingen had zij
een totale overwinning voor de
KBL voorspeld. Inmiddels heeft
president Marcos het verlies in
Manila toegegeven.
De verkiezingen zijn ook een grote
nederlaag voor dat deel van de
oppositie dat heeft geijverd voor
een boycot. Niet alleen was de
opkomst groter dan was voor
zien, maar ook kwamen de kan
didaten van de oppositiepartijen
die wel mee deden, veel beter
voor de dag dan was verwacht.
Dat betekent een duidelijke af
kering voor het bewind van Mar
cos, maar ook voor zijn meer ra
dicale tegenstanders.
Oud-senator Ernesto Maceda van
Unido heeft gezegd dat hij ver
wachtte dat de regering de resul
taten van de verkiezingen zou
vervalsen en zou proberen ten
minste dertig zetels van de oppo
sitie af te nemen. In de hoofdstad
is gisteren op verschillende
plaatsen gedemonstreerd tegen
mogelijke fraude bij de tellingen.
Hoewel er op verschillende
plaatsen onregelmatigheden zijn
geconstateerd - zoals het meerde
re malen stemmen van dezelfde
kiezers en het stelen van stem
bussen - bestaat toch de indruk
dat de verkiezingen zelf redelijk
eerlijk zijn verlopen, mede door
de grote internationale aandacht.
De Amerikaanse regering hecht
erg veel belang aan de verkiezin
gen van maandag, en de be
trouwbaarheid ervan. Ameri
kaanse woordvoerders hebben
deze verkiezingen, de eerste
sinds Marcos de staat van beleg
ophief in 1981, een „ommekeer"
genoemd in de terugkeer naar
democratie. Het knoeien met de
verkiezingsuitslag past daar niet
in, en zou het voor president
Reagan erg moeilijk maken om
steun aan Marcos door het Con
gres goedgekeurd te krijgen.
Overigens is de weg naar democra
tie nog lang. Het maandag geko
zen parlement heeft betrekkelijk
weinig reële macht, in tegenstel
ling tot de president die ondanks
het opheffen van de staat van be
leg nog altijd vergaande be
voegdheden heeft zoals het af
kondigen van wetten buiten de
volksvertegenwoordiging om.
Pas in 1987 wordt een nieuwe
president gekozen. Maar verkie
zingssucces voor de oppositie
betekent een duidelijke uit
spraak van de bevolking tegen
de macht van Marcos.
Volgens waarnemers in Manila
moet de nederlaag van Marcos
worden toegeschreven aan de
deplorabele economische situa
tie, de behoefte aan meer demo
cratie, maar vooral aan de politie
ke crisis die volgde op de dood
van Benigno Aquino, de onbe
twiste leider van de oppositie en
de enige serieuze bedreiging van
Marcos. Aquino werd vorig jaar
op het vliegveld van Manila ver
moord, toen hij terugkeerde van
een driejarige vrijwillige balling
schap. Het onderzoek naar de
moord is nog altijd niet afgeslo
ten, maar de meeste Philippino's
vermoeden dat het leger er de
hand in heeft gehad.
BRUSSEL (ANP) - Nederland wil
zijn bijdrage aan het Europees
ontwikkelingsfonds gaan beper
ken. Dr. Wim van Eekelen, de
staatssecretaris voor Europese
zaken, heeft dat gisteren in Brus
sel in de Europese ministerraad
aangekondigd. Gedurende een
reeks van jaren heeft ons land
ongeveer 7,5 procent van het in
dat fonds gestorte geld voor zijn
rekening genomen. Nu wil Den
Haag terug naar het „normale"
aandeel van ongeveer 5 procent
dat ons land ook aan de Europe
se begroting bijdraagt.
De betrekkelijk hoge bijdrage van
7,5 procent is er destijds geko
men toen Jan Pronk nog minis
ter van ontwikkelingssamenwer
king was. Van die „Pronk-sleu-
tel" wil Den Haag al jaren af. De
voormalige staatssecretaris Van
der Mei heeft de eerste pogingen
daartoe in het werk gesteld, maar
die mislukten. Van Eekelen wil
nu kennelijk een nieuwe poging
ondernemen.
Al geruime tijd is de EG bezig te
onderhandelen met ruim 60 ont
wikkelingslanden in Afrika, het
Caribische gebied en in de Stille
Oceaan. Die onderhandelingsge-
Nederland wil
minder voor
ontwikkeling
Derde Wereld
sprekken moeten leiden tot een
nieuwe overeenkomst voor ont
wikkelingssamenwerking. De lo
pende ACS- of Lomé-overeen-
komst (genoemd naar de hoofd
stad van Togo, de plaats waar ze
op 31 oktober 1979 werden gete
kend) loopt af op 28 februari
1985. Gehoopt wordt dat de EG
en de Lomé-landen tegen okto
ber van dit jaar een nieuwe over
eenkomst bereikt zullen hebben.
Het onder de nu nog lopende over
eenkomst vallende Europees
ontwikkelingsfonds omvat een
bedrag van in totaal 4,627 miljard
Europese rekeneenheden, ofwel
ongeveer 11,56 miljard gulden.
Rond de 7,5 miljard gulden daar
van bestaat uit schenkingen. De
rest wordt gevormd door specia
le leningen, de investeringen van
risicodragend kapitaal, steun
voor stabilisatie van de export-
opbrengsten van de arme landen
enzovoorts.
Het nieuwe Europese ontwikke
lingsfonds (overiiet bedrag daar
van zal men het, zoals gebruike
lijk, pas in de laatste fase van de
onderhandelingen eens worden)
zal ongetwijfeld groter zijn dan
het huidige. Men zal rekening
moeten houden met de inflatie,
maar ook treden nieuwe ontwik
kelingslanden toe zoals Angola
en Mozambique.
„In guldens uitgedrukt wil Neder
land wel meer gaan betalen", zo
zei Van Eekelen in Brussel. Maar
hij zei er niet bij dat die situatie
zich pas zal gaan voordoen als
het fonds zo in volume toeneemt
dat het nieuwe Nederlandse 5-
procent aandeel erin uitstijgt bo
ven het huidige 7,5-procent aan
deel. Voorlopig ziet het er dus
naar uit dat Nederland wat de
Europese ontwikkelingshulp be
treft op de bezuinigingstoer is.
Van Eekelen ziet dat anders. „We
hebben jarenlang te veel be
taald", zo zei hij.
wie
Een Noors verkenningsvliegtuig is erin geslaagd om
de nieuwste Russische onderzeeër op de gevoelige
plaat vast te leggen. De onderzeeër werd in de Barents-
zee gefotografeerd. Op de foto zijn de luiken voor het
afschieten van SS-N-19 anti-scheepsraketten duidelijk
zichtbaar. (foto ap>
PANAMA/SAN SALVADOR
(AFP/Rtr.) - De regeringen van
Costa Rica en Nicaragua hebben
in Panama overeenstemming be
reikt over de vorming van een
toezichthoudende en preventie
ve commissie, die in het grensge
bied zal optreden om spannin
gen tussen beide landen te ver
mijden of op te lossen. In de
commissie hebben vertegen
woordigers zitting van de vier
Contadora-landen (Mexico, Pa
nama, Columbia en Venezuela).
De commissie zal op 26 mei in de
grensplaats Penas Blancas wor
den geïnstalleerd. Het akkoord
inzake de commissie is maan
dagavond ondertekend door de
minister van buitenlandse zaken
van Costa Rica, Guttierez, en zijn
Nicaraguaanse ambtgenoot,
D'Escoto, in aanwezigheid van
de Panamese president, Illueca
en de vier ministers van buiten
landse zaken van de Contadora-
landen.
De spanningen tussen Costa Rica
en Nicaragua waren de laatste
tijd nogal toegenomen na Costa-
ricaanse beschuldigingen dat Ni
caragua beschietingen had uitge
voerd op Costaricaans grondge
bied.
Ongeveer 10.000 Costaricanen
hebben gisteren in de hoofdstad
San Jose een demonstratie ge
houden ter ondersteuning van de
door Costa Rica gevoerde neu
traliteitspolitiek. Groepen jonge
ren riepen tegen de ARDE ge
richte leuzen en bekladden de
Amerikaanse ambassade in de
hoofdstad. De politie verklaarde
dat niemand is gearresteerd.
De ARDE in een tegen de Sandi-
nistische regering van Nicaragua
opererende guerrillagroepering
die zijn thuisbasis in Costa Rica
heeft. De ARDE voert acties te
gen Nicaragua uit vanuit het
noorden van Costa Rica en wordt
door de Amerikaanse inlichtin
gendienst CIA financieel onder
steund.
De nieuwe president van El Salva
dor, José Napoleón Duarte, gaat
zaterdag naar Washington om
met president Reagan van ge
dachten te wisselen over de si
tuatie in zijn land. Dit heeft de
christen-democratische partij
van Duarte gisteren bekend ge
maakt.
Volgens de partij gaat Duarte in op
een uitnodiging van Reagan. De
nieuwe president van El Salva
dor, die zijn ambt op 1 juni aan
vaardt, zal in Washington ook
spreken met leden van het Ame
rikaanse Congres.
81 doden bij
aanslag op
kol. Gadaffi
ROME (UPI) - In totaal 81 ménsen
onder wie 69 soldaten en aanhan
gers zijn vorige week om het le
ven gekomen bij de guerrilla-
overval op het kazernecomplex
waarin de Libische leider kolo
nel Gaddafi woont, berichtte
dinsdag het Italiaanse persbu
reau ANSA.
In een correspondentie uit Londen
verklaarde ANSA dat een arts
werkzaam in een ziekenhuis in
het centrum van Tripoli, had ont
huld dat onmiddellijk na de aan
slag van 8 mei op de legerplaats
81 lijken naar het ziekenhuis wa
ren gebracht.
Het Libische ministerie van justi
tie bepaalde het aantal gedode
"terroristen" maandag op twaalf
en in het bericht van ANSA staat
dat dit volgens de oppositie in
Libië juist is, wat erop wijst dat
de andere 69 doden soldaten, le
den van de burgermilitie of leden
van revolutionaire comités wa
ren. Libië zelf heeft hieromtrent
geen mededelingen gedaan.
Executies na
coup Kameroen
LONDEN (Reuter) In Kameroen
zijn tientallen personen geëxecu
teerd en honderden in het ge
heim berecht door militaire
rechtbanken berecht sinds de
mislukte couppoging van beging
vorige maand. Dat heeft Amnes
ty International dinsdag in Lon
den bekendgemaakt.
Volgens een woordvoerder van
Amnesty zijn op 1 mei 35 mensen
geëxecuteerd en er zijn aanwij
zingen dat nog meer doodvon
nissen op komst zijn. „Het is ui
termate verontrustend dat de
executies werden uitgevoerd
binnen 24 uur na de veroordeling
en dat de verdachten niet in be
roep kunnen gaan", aldus de
woordvoerder. De autoriteiten
hebben de executies noch beves
tigd noch ontkend. „Maar wij
weten zeker dat ze plaatsvon
den", zei de woordvoerder van
Amnesty. Volgens deze organisa
tie voor de mensenrechten heb
ben de militaire rechtbanken
niet een adequate garantie gege
ven dat geen bewijs zal worden
gebruikt dat door marteling is
verkregen.
SANTIAGO (RTR) - De ex-kolo-
nel van de SS Walter Rauff, die
maandag overleed in het Zuid-
amerikaanse toevluchtsoord
waar hij gedurende 25 jaar de
justitie trotseerde, was een van
de meest gezochte Nazi's we
gens misdaden in de Tweede
Wereldoorlog.
Rauff, sleutelfiguur bij de ont
wikkeling en het gebruik van
de mobiele gaskamers i
honderdduizenden
werden gedood volgens Hitiers
"Endlösung der Judenfrage",
is slachtoffer geworden van
wat ir. Simon Wiesenthal van
het Joods Documentatie Cen
trum in Wenen, heeft genoemd
"de biologische oplossing van
het oorlogsmisdadenvraag-
stuk".
De omstandigheden waaronder
Rauff aan zijn einde is geko
geling van geheimzinnigheid
en openbare beruchtheid als
de 25 jaar van zijn verblijf in
Chili, waar hij noch erg aan de
weg timmerde noch een klui
zenaarsbestaan leidde.
Dat hij woonde in een gegoede
buitenwijk van Santiago wist
iedereen. Niettemin zocht hij
de publiciteit niet, werd zelden
in het openbaar gezien en
bracht de meeste tijd door bij
zijn twee zoons en hun kinde-
Toen een paar maanden geleden
een correspondent van het
Britse persbureau Reuter bij
hem aanbelde, deed hij zelf
open een bleke, vlezige, ka
lende man die schuilging ach
ter een bril met dik glas en die
weigerde vragen te beantwoor
den.
Sinds het Chileense hoogge
rechtshof in 1963 bepaalde dat
hij niet kon worden uitgele
verd omdat het Chileense
recht een limiet van 15 jaar
stelt tussen misdaad en proces,
heeft hij maar één keer in het
openbaar iets over zijn verle
den gezegd: „Ik leef in vrede
met mijzelf. Mijn geweten is
Walter Rauff was op 19 juni 1906
geboren in Kothen. Hij diende
bij de marine en bij de inlich
tingendienst. Zijn Duitse
staatsburgerschap heeft hij
nooit opgegeven.
Hij raakte bij het vergassingspro
ject van Heinrich Himmler en
zijn SS betrokken in 1941,
maar verklaarde ten overstaan
van het hooggerechtshof van
Chili dat hij in de oorlog geen
rol had gespeeld bij de uitroei
ing van joden.
Volgens documenten die door
Nazi-jagers werden opgespit
leidde Rauff persoonlijk de
ontwikkeling en het gebruik
van de "zwarte raven" ge
noemde bestelauto's waarin
ongeveer 250.000 mensen wer
den gedood door het inbren
gen van de uitlaatgassen in de
luchtdichte "container".
„Ik geef toe dat ik wist dat die
auto's er waren om mensen
naar de gaskamer te vervoeren,
maar ik heb nooit aan de dood
van iemand deel gehad noch
heb ik zoiets ooit zien gebeu
ren of heb de voornoemde be
stelauto's in bedrijf gezien", zei
hij voor de rechtbank.
Ontsnapping
Rauff werd uiteindelijk kolonel
van de SS en hij diende als zo
danig in Tunesië en Italië, alvo
rens in Milaan, waar hij tegen
het einde van de oorlog politie
chef was, door de Amerikanen
te worden aangehouden.
Rauff vertelde aan het hoog-
grechtshof dat hij ontsnapte en
door katholieke geestelijken
werd ondergebracht in het Va-
ticaan, van waar hij eerst naar
Syrië, in 1949 naar Ecuador en
tenslotte, in 1958, naar Chili en
zijn grote Duitse kolonie reis
de.
Hij werkte voor een im- en ex
portfirma en maakte in 1960 en
1962 op zijn Duitse paspoort
twee reizen naar de Bondsre
publiek. Bij zijn tweede be
zoek was er al een aanhou
dingsbevel tegen hem uit
gevaardigd. Het resultaat hier
van was de behandeling van
zijn zaak door het hoogge
rechtshof in Santiago een jaar
later.
In 1961 werd Rauff door een
rechtbank in Hannover schul
dig bevonden aan de moord op
97.000 joden. Klaarblijkelijk
bang dat hij net als Adolf Eich-
mann in Argentinië door de Is
raëliërs ontvoerd zou worden,
begaf Rauff zich naar het uiter
ste zuiden van Chili en werkte
er in een krabconservenfa-
briek in Punta Arenas, 's we
relds zuidelijkste stad.
In de jaren zeventig keerde hij te
rug naar Santiago, om er van
zijn pensioen te genieten. De
uitwijzing vorig jaar van een
andere voortvluchtige Nazi,
Klaus Barbie in zijn toevlucht
soord Bolivia, confronteerde
de militaire regering van Chili
met eisen om hetzelfde te doen
met Rauff.
Beate Klarsfeld kwam begin
1984 naar Santiago om presi
dent Augusto Pinochet per
soonlijk te vragen Rauff uit te
wijzen zoals hij sinds zijn
staatsgreep van 1973 met tallo
ze politieke tegenstanders had
gedaan.
Maar de regering gaf haar nul op
het rekest en soortgelijke ver
zoeken uit de Bondsrepubliek,
Engeland, Frankrijk, Israël en
de Verenigde Staten en het Eu
ropees Parlement, hadden
evenmin succes. Het hoogge
rechtshof had gesproken, zo
was het argument, en daarmee
was de zaak afgesloten.
Nu Rauff gestorven is aan kan
ker zoekt de wereld nog twee
andere prominente Nazi's
Joseph Mengele, de arts uit
Auschwitz die wrede experi
menten op gevangenen uit
voerde, en Eichmanns trawant
Alois Brunner.
BELGRADO (DPA-UPI-AFP) -
Het federale parlement van Joe
goslavië heeft gisteren formeel
de samenstelling van het nieuwe
staatspresidium goedgekeurd.
Dit orgaan zal de komende vijf
jaar fungeren als het collectieve
staatshoofd van het land. Het
eerste jaar wordt het voorzitter
schap van het presidium bekleed
door de vertegenwoordiger van
de deelrepubliek Montenegro,
Veselin Djuranovic (59).
Twee leden van het kabinet, Stane
Dolanc en Lazar Mojsov, zijn
dinsdag in het nieuwe staatspre
sidium gekozen. Zij zijn in de re
gering vervangen door Dobros-
lav Culafic, buitenlandse zaken,
en Raif Dizdarevic, binnenland
se zaken. Premier Milka Planinc
maakte dinsdag bekend dat nog
zeven ministers zijn vervangen.
De nieuw benoemde Sinisa Kori-
ca, minister van markt en alge
mene economische zaken, is met
35 jaar het jongste lid van het ka
binet.
Het staatspresidium is samenge
steld uit afgevaardigden van de
zes deelrepublieken en twee au
tonome provincies van de fede
rale staat Joegoslavië. De voor
zitter van de communistische
partij is uit hoofde van zijn func
tie lid van het staatspresidium.
Het voorzitterschap van dit or-
Veselin Djuranovic (59)
gaan wordt volgens een vaste
volgorde om beurten bekleed
door een van de vertegenwoordi
gers van de republieken en pro-
WASHINGTON (AFP) - De Ver
enigde Staten treffen toch voor
bereidingen voor een militaire
interventie in Midden-Amerika.
Dit in tegenstelling tot de verze
kering van het Witte Huis, dat
dergelijke plannen niet bestaan.
In een gisteren gepubliceerd rap
port van het ministerie van de
fensie staat dat de VS van plan
zijn in Honduras munitie- en
benzinedepots aan te leggen die
moeten dienen om vliegtuigen
van de Amerikaanse luchtmacht
te bevoorraden als het in Mid
den-Amerika tot een militaire in
terventie zou komen.
Het rapport, dat voor het Congres
bestemd is, geeft een overzicht
van diverse militaire construc
ties die het Pentagon met betrek
king tot Honduras op het oog
heeft. De kosten zijn geraamd op
8,7 miloen dollar voor het begro
tingsjaar 1985.
ADVERTENTIE
28 ha. lente in Lisse wachten op U. Woensdag-Gezinsdag: Kinderen t/m 12 jaar,
in gezinsverband, gratis toegang. Vragen? bel 02521-13841.
tJ3 Trein-toegang-biljetten en folders bij de meeste NS-stations verkrijgbaar. Keukenhof is elke dag anders.
Extra Exposities:
Speciale Bolgewassenshow
en Lelietuin '84
Er staat voorts in dat de Verenigde
Staten van plan zijn tot 1988
voort te gaan met het uitvoeren
van verkenningsvluchten vanuit
Honduras en het houden van mi
litaire manoeuvres in dat land.
De Amerikaanse regering heeft tot
dusver steeds gezegd dat nieuwe
militaire faciliteiten, zoals vlieg
velden en radarinstallaties, uit
sluitend voor het het ondersteu
nen van militaire oefeningen in
het middenamerikaanse land
waren bedoeld. De Amerikaanse
Democratische senator Sasser
stelde in februari in Honduras
een onderzoek in en verklaarde
later dat in dit land op aanzienlij
ke schaal Amerikaanse militaire
faciliteiten worden gebouwd
zonder toestemming van het
Congres. Functionarissen van
het Pentagon reageerden hierop
met de verklaring dat de facilitei
ten voor Amerikaans-Hondurese
manoeuvres bestemd waren en
dat zij niet permanent zouden
zijn. Deze zomer vindt weer een
grootscheepse oefening plaats.
Hieraan zullen 2500 Amerikaan
se militairen deelnemen.
Volgens het nu gepubliceerde rap
port is de bouw van een munitie
depot in Palmerola bedoeld om
"te vermijden dat er grote hoe
veelheden zware munitie door de
lucht vervoerd zouden moeten
worden in het geval van Ameri
kaanse militaire bijstand aan
Honduras, zoals in het verdrag
van Rio is geregeld".
