Lubbers ontkent plan tot uitstel Demonstraties sluiten actieweek af De gedwongen 'belijdenis' van Mient Jan Faber (IKV) Plaatsing raketten in 1988 Roerige bijeenkomst leden Cenlrumpartij Honden 'bevrijd' Nederland praat in EG over wapens voor Iran MAANDAG 14 MEI 1984 Binnenland RIAD/DEN HAAG (GPD/ANP) - Premier Lubbers heeft in de Saoedi-Arabische hoofd stad Riad in alle toonaarden ontkend dat hij ooit de mogelijkheid heeft geopperd om de plaatsing van 48 kruisraketten in Nederland uit te stellen tot 1988. Verslaggevers van het Westduitse weekblad Die Zeit zouden Lubbers' nieuwe variant hebben opgetekend na een gesprek met hem. De gewraakte citaten verschenen in De Zeit van vorige week. De kruisrakettenkwestie bleef pre- geprobeerd te reconstrueren hoe achtergrondgesprekken de verhalen wellicht in omloop zijn gekomen. Een aantal weken geleden hebben beiden een ach- tergrondgesprek gevoerd met Bertram, oud-directeur van het Institute of Strategie Studies in Londen, over de kernwapenpro- blematiek. Het vermoeden be staat dat Bertram, die medewer ker is van het Westduitse blad, de wetenswaardigheden van de ZEIST (ANP) - Leden van het Die renbevrijdingsfront (dat zich keert tegen de proeven met die ren) hebben in de nacht van za terdag op zondag ingebroken bij het TNO Centraal Proefdieren- bedrijf in Zeist waar zij dertig honden (Beagles) hebben „be vrijd". De honden zijn inmiddels ondergebracht by gastgezinnen. De politie van Zeist heeft de in braak en de diefstal van de proef dieren bevestigd. Oppassers ont dekten in de loop van de morgen dat de omrastering was doorge- knipt en een ruitje was ingesla gen. Zij waarschuwden de poli tie. Uit voorlopige tellingen blijkt dat 27 honden zijn verdwe nen, aldus een politiewoordvoer der. Het Dierenbevrijdingsfront vindt „dat het zo langzamerhand afge lopen moet zijn met het gruwelij ke bestaan van proefdieren". Volgens de Front-woordvoerder troffen zy in een schuur onge veer duizend honden aan in kooi en van 1.5 meter by 80 centime ter. In elke kooi bevonden zich vier honden. Bovendien bestond de bodefn van de kooien uit draadgaas, waardoor de poten van de dieren verwond zijn ge raakt, zo zei hy. De politiewoordvoerder verklaar de dat een onderzoek op gang is gezet. De daders zullen worden vervolgd. Lubbers tot in het zeer ge riefelijke gastenpaleis van ko ning Fahd van Saoedi-Arabië achtervolgen. Tydens een geïm proviseerde persconferentie ont kende premier Lubbers catego risch ooit met een verslaggever van dit weekblad te hebben ge sproken. Met minister Van den Broek (bui tenlandse zaken) heeft Lubbers BOEKEL (ANP) - Het congres van de Centrumparty afgelopen za terdag in het Brabantse Boekei is niet zonder ongeregeldheden verlopen. Buiten het gebouw waar de bijeenkomst werd ge houden had een dreigende con frontatie plaats met demonstran ten. Daarbij raakte een demon strant gewond. Een bus met con gresgangers werd na afloop be schoten, persoonlijke ongeluk ken deden zich daarbij niet voor. Aan het congres van de Centrum partij namen ongeveer 300 men sen deel. In de loop van de mid dag verzamelden zich rondom het gebouw waar de bijeenkomst werd gehouden zo'n 200 demon stranten en toeschouwers. Toen deze traangas naar binnen gooi den, stormden aanhangers van de CP naar buiten, onder meei gewapend met kapstokken en stukken meubilair. Onder de mensen die probeerden de de monstranten te lijf te gaan be vond zich het vooraanstaand CP- lid Konst. Een demonstrant raakte gewond toen hy met een stoelpoot op het hoofd werd ge slagen. De politie wist erger te voorkomen door beide partijen te scheiden. Tijdens de terugtocht naar huis is een aantal bussen met aanhan gers van de Centrumpartij dooi demonstranten gevolgd. Daarbij kwam het eveneens tot inciden ten. De bussen stopten onder weg, waarna de inzittenden uit stapten en op de demonstranten afkwamen. Een demonstrant op een motor werd er bijna afgesla gen. Een bestelbusje met CP'ers is met verf beklad en beschoten. Niemand raakte gewond. De po litie tast volledig in het duister omtrent de identiteit van de schutter. journalisten doorgegeven. Lubbers benadrukte nog eens dat Bertram niet als journalist de ge sprekken met hem en Van den Broek heeft gevoerd. Ook de opmerkingen in het ver haal als zou Lubbers de hele zaak geen kabinetscrisis waard vin den en veel meer waarde hech ten aan een herstel van de econo mie, wijst hij als 'onzin' van de hand. „Ik heb al herhaaldelijk gezegd dat deze zaak de pote- feuillekwestie waard is". In het verhaal staat verder dat Lubbers persoonlijk voorstander van plaatsing zou zyn, maar de pre mier wijst ook dat als niet rele vant terzijde. Volgens oppositieleider Den Uyl heeft Lubbers echter „wel dege lijk met een journalist van Die Zeit gesproken". Den Uyl ver klaarde voor de VARA-radio dat hij met Bertram had gesproken, die hem had verteld over het ge sprek dat hij met Lubbers had gevoerd. WD-fractieleider Nypels ver klaarde gisteren dat zijn partij uit de regering zal stappen indien wordt besloten geen raketten te plaatsen. Nijpels sprak in Leu ven (België) op de 'Dag van d e vrijheid' van de Vlaamse liberale zusterpartij, de PW. "Als de Ne derlandse regering besluit de ra ketten niet te plaatsen, dan zul len de liberalen niet langer rege ringsverantwoordelijkheid dra gen. Op alle terreinen zijn com promissen denkbaar, maar de Nederlandse liberalen zijn niet bereid het op een akkoordje te gooien als het om de vrijheid gaat", zei Nijpels. Christoph Bertram, chef redac teur buitenland van Die Zeit, houdt staande dat premier Lub bers in een gesprek met hem de mogelijkheid heeft geopperd pas over vier jaar daadwerkelijk kruisraketten te plaatsen. Het ge sprek tussen Lubbers en Ber tram zou 17 april hebben plaats gevonden. 'Ik heb Lubbers cor-, reet geciteerd', aldus Bertram. Wasmachine ontploft door gasvorming DIEREN (GPD) - In een wo ning in Dieren is gisteren een wasmachine ontploft. Door de drukgolf werden daarbij alle ruiten in de woning ver nield. De bewoner had even tevoren zijn spijkerbroek met thinner van verfvlekken ont daan en in de wasmachine gestopt. De thinner, een zeer vluchtige verfverdunner, ver gaste vervolgens in de trom mel van de wasmachine. Aangezien, de trommel her metisch was afgesloten kon dit gas niet weg en volgde de ontploffing. Premier Lubbers in gesprek met zijn Saoedische gastheren, na zijn aan komst op het vliegveld van Saoedi-Arabië. De minister-president is* in het Midden-Oosten voor een kort bezoek. (foto and Verzoek van Saoedi-Arabië een belangrijke rol gespeeld in de gesprekken die minister-pre sident Lubbers en minister van buitenlandse zaken Van den Broek zaterdag en gisteren in de Saoedische hoofdstad Riad heb ben gevoerd met koning Fahd en prins Saud. Saoedi-Arabië geeft Irak zeer omvangrijke steun in het conflict met Iran, terwijl de landen van de EG, inclusief Ne derland, zorgvuldig proberen geen partij te zijn in het langduri ge conflict tussen deze twee lan- den. dat ook Nederland zich schuldig Saoedi-Arabië staat op het stand- RIAD (GPD) - De regering van Sa oedi-Arabië wil dat er een einde komt aan de naar zij zegt 'vrij omvangrijke' wapenleveranties die via of door Europese landen aan Iran worden gedaan. De Sa oedische minister van buiten landse zaken, prins Saud Al Fai sal, heeft zijn Nederlandse colle ga Van den Broek gevraagd deze zaak zo spoedig mogelijk te zul len aankaarten bij zijn collega's j van de Europese Gemeenschap. De prins heeft overigens op geen enkele manier de indruk gewekt maakt aan het leveren of door voeren van wapens aan Iran. De oorlog tussen Iran en Irak heeft AMSTERDAM (GPD) - Het Ko- mitee Kruisraketten Nee (KKN) is tevreden over het verloop van de actieweek tegen de plaatsing van kernraketten. De afgelopen week zyn er in 361 plaatsen in ons land in totaal 4600 activitei ten geweest, de werkonderbre kingen van donderdag niet mee geteld. Een belangrijk deel van de acties bestond uit kerkwakes. Volgens Sienie Strikwerda, de voorzitter van het KKN, is het vërzet tegen de kernwapens breder gewor den. De afgelopen week hebben veel nieuwe mensen en nieuwe groepen hun gezicht laten zien, aldus mevrouw Strikwerda, die de activiteiten tegen kernwapens verder „intens, waardig en vreedzaam" noemde. De actie week is het weekeinde afgeslo ten met onder meer demonstra ties en bijeenkomsten in Woens- drecht, Soesterberg en Den Bosch. In Soesterberg omsingelden enke le duizenden mensen tweederde deel van de vliegbasis. Tijdens deze symbolische omsingeling deden zich nauwelijks inciden ten voor. De vredesbeweging sprak over een sfeervol gebeu ren. Aan de omsingeling werd medewerking verleend door veel muziekgroepen en een aantal sprekers, onder wie doktoren, politici en vredesactivisten. Ook IKV-secretaris Mient Jan Fa- ber sprak de aanwezigen toe. Hij benadrukte nogmaals dat de enig mogelijke kernwapenva riant in zijn ogen is „het niet bou wen van lanceerbunkers en het niet plaatsen van de raketten in Woensdrecht". Er waren 25 politiemensen op de been en 60 man van de mare chaussee. Deze kwamen in actie toen er een groepje demonstran ten zich een we wilde banen door opgerolde rollen prikkeldraad rond de basis. Enkele tientallen demonstranten, die na afloop per fiets huiswaarts keerden, kregen lekke band omdat Bij de vliegbasis Woensdrecht heb ben ongeveer 150 mensen gepro beerd de basis „open" te maken. Steeds als actievoerders door het prikkeldraad heenkwamen, wer den ze opgevangen door de be waking van de basis en met zach te hand weer naar buiten geleid. Slechts één keer liep dat uit op een vechtpartij, waarbij een Bel gische demonstrante door een pelotonscommandant met de wapenstok werd geslagen. Zy zakte later in elkaar en werd op advies van een aanwezige mili taire arts naar het ziekenhuis ge bracht. De militair is licht ge wond geraakt aan keel en oren. Een auto van de marechaussee is met bakstenen bekogeld. De actie in Woensdrecht was geor ganiseerd door de groep „Bra bant gastvrij, forget it". De ge weldloze opzet ervan is volgens de initiatiefnemers voor het grootste deel geslaagd. Het Ko- mitee Kruisraketten Nee heeft zich overigens van deze actie ge distantieerd. In Assen raakte zaterdag een vrouw gewond toen een automo bilist inreed op een groep de- monstranten tegen de kernwa pens. De vrouw is slecht ter been en kon niet snel genoeg opzij springen toen de automobilist zich een weg trachtte te banen door de demonstranten. De man, een inwoner van Bovensmilde, werd later op de dag aangehou den. Een van de drukst bezochte bijeen komsten in het land had plaats in Den Bosch. Duizenden mensen hebben daar zaterdag deelgeno men aan een vredesmanifestatie in de Brabanthallen, georgani seerd door het Comité Brabant (N)een tegen kruisraketten. Ook de afgescheiden CDA'er Jan Ni co Scholten was op de slotmani festatie van de Brabantse vredes groepen van de partij. „De crisis- variant is een 'ja' tegen de kruis raketten, maar de regering durft dat niet tegen de bevolking te zeggen", zo zei hij in een forum dat de actuele politiek besprak. Dat leverde hem applaus op van de honderden bezoekers van het politieke café. Het kamerlid Bram Stemerdink' van de PvdA, oud-minister van defensie, moest in dat forum 'zijn' defensienota verdedigen, waarin verregaande voorstellen Ter afsluiting van de vredesweek werd onder meer in Woensdrecht een demonstratie gehouden. Op de foto een actievoerder die wordt gearres teerd wegens het doorknippen van een prikkeldraadversperring, (foto anp> worden gedaan om de nucleaire les in een paar jaar tijd kan wor- taken van de krijgsmacht af te den uitgevoerd, „want zo werkt bouwen. Hij erkende dat niet al- dat niet in de politiek". punt dat de wapenleveranties aan Iran moeten worden stopge zet, omdat Iran weigert de wa penstilstand te accepteren die de VN-Veiligheidsraad in een reso lutie de strijdende partijen heeft opgelegd. Irak heeft steeds dui delijk gemaakt wel een wapen stilstand te willen aanvaarden. Saoedi-Arabië is van mening dat als een oproep van de Veilig heidsraad door een van de strij dende partijen niet wordt nage leefd, die partij dan als eerste van wapenaanvoer zal moeten wor den afgesneden. Minister Van den Broek verklaar de na afloop van de besprekin gen de kwestie van de wapenle veranties aan Iran bij de eerstvol gende bijeenkomst van e EG-mi- nisters van buitenlandse zaken in de EPS (Europese Politieke Samenwerking) aan de orde te zullen stellen. Van den Broek noemde de stellingname van de Saoedi's 'begrijpelijk', maar pleitte voor een „objectieve en afstandelijke positie van de EG- landen". De bewindslieden keren vanavond per regeringsvliegtuig terug naar Nederland. Geruchten die willen dat koningin Beatrix in de twee de helft van 1985 een bezoek zou brengen aan Saoedi-Arabië (net als voor een Nederlandse minis ter-president zou dat de eerste keer zijn) konden niet worden bevestigd. SOESTERBERG (GPD) - In Soes terberg moest Mient Jan Faber zich zaterdagmiddag in het open baar verantwoorden over zyn persoonlijke visie op de kruisra ketten. Publikaties omtrent een zogeheten 'crisiscompromis' dat Faber zou ondersteunen, hadden de voorstanders van absoluut niet plaatsen behoorlijk aan het twijfelen gebracht omtrent de in tegriteit van de IKV-secretaris. Want Faber zou niet afwijzend staan tegenover het inrichten van de basis Woensdrecht, ter- wyl de kruisraketten in afwach ting van een werkelijke crisissi tuatie in het buitenland zouden blijven. Een ernstig conflict t dreigde. moedelijk door Soesterbergse In allerhande plaatselijke vredes- jongeren, op diverse wegen pu naises, kraaiepoten en glasscher ven waren gestrooid. DEN UYL - Fractievoorzitter Den Uyl van de PvdA zal bij de ver kiezingen voor de Tweede Ka mer in 1986 niet meer als de be langrijkste kandidaat van zijn partij optreden.'In een vraagge sprek met de Westdeutsche Rundfunk in Keulen zei de 64-ja- rige Den Uyl zaterdag het beter te vinden dat de partij met een jongere opvolger de verkiezings strijd ingaat. bewegingen werd het standpunt van Faber gekraakt De afdeling Soesterberg suggereerde in eer ste instantie zelfs dat Faber niet bij de manifestatie op de vliegba sis mocht komen. De IKV-voor- man kwam toch, nadat hij de toe zegging had gedaan een en ander recht te zetten. Dat gebeurde dus ook. Op een indringende wijze zei Faber: „We plaatsen niet, noch we bouwen niet". En na de ze belijdenis was het vertrouwen weer enigszins terug in Mient Jan. Een luid applaus van enkele duizenden bekrachtigde dit. Al thans zo leek het, want het over grote deel van de demonstranten vertrok na de omsingeling direct. Een teken aan de wand dat alles nog lang niet koek en ei is bin nen de vredesbeweging? Faber, die voor zijn speech nog wat af zijdig stond, werd hierna het stralende middelpunt. Direct na de manifestatie spraken wij met hem. Hoe zit het nu met het raketcom promis? De ene keer lijkt het of u zich kunt vinden in een dergelij ke situatie, terwijl dit later weer niet het geval blijkt te zijn. Faber: „Er is niet één variant die ik ondersteun. Behalve dan die van niet bouwen en niet plaatsen. In een interview in NRC-Handels- blad heb ik gezegd dat er in het betreffende raketcompromis wel enkele positieve dingen zitten. In de pers en andere publiciteits media is toen direct gesugge reerd dat ik akkoord ging met het gehele voorstel. Dat heeft ge zorgd voor een hoop onduidelijk heid". - Maar die onduidelijkheid was blijkbaar zo groot, dat u ook in de eigen gelederen voor een hoop paniek heeft gezorgd. In Soester berg was u aanvankelijk niet welkom? Faber: „Dat laatste klopt. Maar men had beter met mij contact kunnen zoeken, dan blindelings afgaan op allerlei geruchten. Ik kan me voorstellen dat zich een dergelijke discussie heeft voor gedaan. Maar één telefoontje had een hoop opgelost". - De raketvariant ter zijde leg gend. Hebt u nu eigenlijk een idee wat het kabinet wel wil met de kruisraketten? „Uit alles blijkt dat premier Lub bers de problematiek van de kruisraketten over de verkiezin gen voor 1986 probeert heen te trekken. Dat kan je afleiden uit nuances in zijn betoog over de kruisraketten. In ons land zie je ook duidelijk een tendens bij de politici die erop wijst dat men de kwestie politiek wil overleven. Puur eigenbelang. Nederland heeft erg veel invloed. De hele wereld kijkt naar ons. Sla de bui tenlandse kranten er maar op na. Nederland durft echter geen ge zicht te tonen. Ik zal een voor beeld geven. De Nederlandse ambassadeur in Engeland werd gevraagd een petitie te ontvan gen van Engelsen om niet gaan tot plaatsing van de kruisra ketten in ons land. Hij weigerde. Zijn argument: dan moet ik kleur bekennen. Ik krijg momen teel veel reacties binnen uit de Oostbloklanden. Dat zich daar groepen verenigen om ook tot een ontwapening te komen. In Hongarije leeft dit bijvoorbeeld erg. Het interessante is dat je over de gehele linie kunt bespeu ren dat de burgerij de kwestie rond de kruisraketten heeft te ruggepakt van de politiek. En ik Faber (IKV): plaatsen. (foto gpd> ben er zeker van dat we die stryd zullen winnen". - Eén week is er actie gevoerd. Wat moet er nu nog meer gebeuren? le Faber: „Heel veel. Dit is namelijk het begin. Het CDA zal overtuigd moeten worden van het niet- plaatsen van de kruisraketten. Door veel CDA'ers wordt vaak gewezen naar de Russische poli tiek. Maar het Nederlandse be leid mag niet van Rusland afhan gen. We moeten ons eigen ge zicht laten zien. Deze week is daarom buitengewoon geslaagd. Alleen zal er nog meer moeten gebeuren, ondanks het gegeven dat al onze mensen zich rot heb ben gewerkt". PAGINA 5 Tweetal bekent dubbele moord CAPELLE AAN DEN IJSSEL (ANP) - De vorige week aange houden mannen, D.T. uit Ede en S.R. uit Amsterdam hebben be kend de moorden te hebben ge pleegd op de 19-jarige Fatima Dahri en de 35-jarige Hayrittih Turan. De korpschef van de ge meentepolitie van Capelle heeft dit gisteren bekendgemaakt. Het Marokkaanse meisje werd op 12 april by een sportcomplex in Capelle uit het water opgehaald. De Turkse man werd vijf dagen later gevonden in de Poldervaart in Schiedam. Beide slachtoffers, die sinds 31 maart werden ver mist, bleken te zijn doodgescho ten. De moorden hielden ver band met narcoticahandel. Dahri en Turan kwamen op 31 maart op verzoek van beide ver dachten naar Rotterdam om he roïne af te leveren. De opzet van verdachten was er echter op ge- richt hen van de heroïne te bero ven en hen daarna te vermoor den. Dit werd volgens plan uitge voerd, aldus de politie. Fokker hoopt op orders van Saoedi-Arabië RIAD (ANP) - De vliegtuigfabriek Fokker hoopt enkele tientallen vliegtuigen te kunnen verkopen aan Saoedi-Arabië. Dat land heeft tussen de 20 en 30 toestel len nodig voor transport en grensbewaking. Fokker-topman Swarttouw, die het afgelopen weekeinde met premier Lubbers en minister Van den Broek naar Saoedi-Ara bië meereisde, praat daar over de verkoop van F-27's. De bespre kingen bevinden zich overigens nog in een pril stadium. Er zyn op dit moment nog drie andere vliegtuigfabrikanten die voor de order in aanmerking komen. Volgens Swarttouw is er een be drag van ongeveer één miljard gulden mee gemoeid. Hy ver wacht dat de definitieve toezeg ging nog wel twee jaar op zich zou kunnen laten wachten. President-directeur Kampman van Holland Signaal Apparaten, die zich ook in het gezelschap van Lubbers en Van den Broek be vond, mikt eveneens op op drachten in het rijke olieland. Zijn bedrijf heeft in het verleden al goede zaken met de Saoediërs gedaan. Zo is er vorig jaar een contract getekend voor de leve ring van radarapparatuur voor het nieuwe vliegveld van de Sa oedische hoofdstad Riad. Nieuw verhoor min. Nelissen DEN HAAG (ANP) - De parle mentaire enquête-commissie naar het RSV-debècle zal oud minister Nelissen (Economische Zaken) opnieuw onderwerpen aan een kort verhoor. Enquête- commissievoorzitter Van Dijk bevestigde zaterdag desgevraagd dat onder meer aan de orde zal komen een notitie van 5 februari 1971 van topambtenaar Molken- boer aan Nelissen. In die notitie signaleerde Molken- boer dat er bij Ryn-Schelde aan zienlijke verliezen zaten aan te komen. Vlak voor de overne ming van het Verolme-concern door Rijn-Schelde was dat van groot belang voor Verolme. In de verhoren is de indruk van de enquête-commissie bevestigd dat informatie over de verhezen door zowel Rijn-Schelde, de top van het ministerie en de minister persoonlijk niet aan Verolme zijn doorgespeeld. BRAND - De grote bioscoopzaal Asta in het centrum van Den Haag is gisteravond door brand verwoest. Een bioscoopzaal er boven, Calypso genaamd, hep zware schade op. Het kleinste zaaltje in het bioscoopcomplex, Bijou, met 120 stoelen, hep geea schade op. Persoonlijke onge lukken hebben zich niet voor ge daan. MAAK IN EEN DAG UW KOSTBARE TAPIJT WEER VEILIG SCHOON! Lichtgewicht g A topijtreiniger Waar uw stofzuiger foall tegen vaslgekoekl vuil en vlekken zegeviert de Palthe Tapijt Reiniger. Met deze topijtreiniger maakt u in éen dag uw topiit en vloerkleed weer schoon en fris Oe veiligste manier om thuis uw kostbare topi/t snel en goed fe reinigen is de Palthe Tapijt Reiniger. Nu elke dag te huur bij uw reinigingsspeciahst ^ÉHPALTHE '™aa stomerij Leiden: Breestraat 128 Depöl: Hoge Rijndijk 182

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1984 | | pagina 5