Imponerende solo
Gerard Nijboer
5 t
Russinnen 'op taktiek' geklopt
sn t
Ceulemans van
aparte klasse
Snelle marathon
van Kristiansen
Wind drukt het tempo
Van der Smissen tweede
Noorse onttroont Waitz
Dameshockeyteam wint eerste Europese titel
Motorpech
van Mostert
Arnouts libre-kampioen
MAANDAG 14 MEI 1984
AMSTERDAM (GPD) - Tempobeulen hebben de eigenschap zich weinig of niets aan te
trekken van minder goede omstandigheden. Gerard Nijboer onderstreepte dat zaterdag
weer eens in de door koude en vooral windkracht 6 geplaagde Amsterdamse marathon.
Na een door die felle wind ondersteunde „aanloop" van 20 kilometer waagde de 28-
jarige Europese kampioen alleen de sprong, die hem als eerste op de Dam deed belan
den. Als Nederlands kampioen - zijn tweede titel na Enschede '79 - maar uiteraard in
een weinig opzienbarende tijd van 2.14.28.
Een tempobeul. Zo ontpopte Ge
rard Nijboer zich weer. Toen hal
verwege de marathon de wind in
plaats van partner tegenstander
werd, was de atleet uit Uffelte
het al gauw zat dat zijn mede
vluchters hem voortdurend het
tempo wilden opdringen.
„Achteraf gezien was dat natuur
lijk niet zo vreemd. Als De
Castella hier had gelopen, zou ik
vermoedelijk hetzelfde hebben
gedaan. Als niemand de kop
neemt, kun je wel meeboemelen,
maar daarvoor voelde ik niets".
Antwoord
Gerard Nijboers antwoord was
even simpel als doeltreffend. Na
enkele provocerende tempover
snellingen sloeg hij al tussen de
20 en 25 kilometer een gat. De
concurrentie heeft de atleet, die
in '80 in dat zelfde Amsterdam
met de toptijd van 2.09.01 inter
nationaal doorbrak, niet meer te
ruggezien.
Terwijl Gerard Nijboer in zijn tien
de marathon overtuigend afste
vende op zijn tweede nationale
titel, viel het doek voor Jack Va
lentin. „Voor mij was het alles-
of-niets. Het werd niets", moest
de Westlander later constateren.
In Amsterdam had hij nog een po
ging willen ondernemen om on
der de limiet van 2.13 te duiken,
teneinde daarmee de selectie
voor L.A. nog ingewikkelder te
maken. Deze week zal de KNAU
(en uiteraard het NOC) echter al
leen als scherprechter voor Ru-
die Verriet en Cor Lambregts
moeten optreden. Een van de
twee moet afvallen, want Nijboer
en Vriend zijn al zeker van hun
olympisch optreden.
„Ik heb op het 25-kilometerpunt
besloten de poging te staken. Ei
genlijk wist ik al vóór de start dat
het onder deze omstandigheden
onmogelijk zou zijn om onder de
2.13 te duiken. Het had voor mij
geen zin om in 2.18 te finishen.
Na 27 kilometer ben ik er dan
ook uitgestapt", vertelde Jac
ques Valentin.
Klasse
Het tekent de klasse van Gerard
Nijboer dat hij wèl raad wist met
die lange, door tegenwind ge
plaagd tocht langs de Amstel.
Ook Cor Vriend, die in de laatste
drie jaar evenzovele nationale ti
tels had veroverd, had geen ver
weer. „Het enige excuus dat ik
kan aanvoeren, is dat ik weer
maagklachten kreeg, met sanitai
re problemen als gevolg. Mijn
maag speelde net op toen Gerard
wegging. Ik geloof niet dat ik
hem had kunnen houden, maar
ik had hem wel langer partij kun
nen geven", vond de dank zij een
demarrage ruim twee kilometer
voor finish als tweede finishende
Brabander, die bijna tweeëneen-
halve minuut op Nijboer moest
toegeven.
De Europese kampioen en zilve
ren-medaillewinnaar van de
Olympisch Spelen van Moskou
toonde zich redelijk tevreden, al
relativeerde hij meteen: „In deze
marathon liep maar een enkele
internationale klasbak. Ik liep
minder gemakkelijk dan het
leek. Door het omslaan van het
weer had ik vorige week
last van de hamstrings (spieren
aan achterzijde van het dijbeen,
red.), en ook tijdens de wedstrijd
heb ik die gevoeld. Als ik hard
was gegaan, zou ik kramp heb
ben gekregen. Maar het was ook
erg zwaar", aldus Nijboer, die op
grond van 2.10.53 in februari in
L.A., en gezien zijn indrukwek
kende solo in Amsterdam, niets
wil weten van toespelingen op
medailles straks in Amerika.
„In de wereld lopen er 50 van mijn
kaliber", klonk het. Maar even la
ter: „Ik zit niet met die tijd van in
de 2.14 die ik hier liep. Ik zou
hier bij betere weersomstandig
heden overigens niet graag 2.09
hebben gelopen. Dan was ik met
een weer als favoriet afgeschil
derd.
Sneller
Nijboer wilde geen aftreksom
metje maken van „2.14 min
windkracht 6 is...", maar dat het
bij goede weersomstandigheden
vier minuten sneller zou zijn ge
gaan, is bepaald niet overdreven.
Ook Eefje van Wissen moest on
dervinden dat Amsterdam zich
niet leende voor een limietpo
ging. Er was bij de KNAU nog
stille hoop dat Carla Beurskens
in Los Angeles gezelschap zou
kunnen krijgen. „Ik ben wegge
gaan op 2.38; al boven de limiet
van 2.35 dus. Maar na 20 kilome
ter bleek dat ook die 2.38 tegen
de wind in niet haalbaar was", al
dus de atlete van Hollandia
Hoorn, die in 2.43.51 haar natio
nale titel van vorig jaar prolon
geerde.
KOPENHAGEN (ANP) - Raymond Ceulemans nam gis
teren in Kopenhagen vlot plaats op de troon van de we
reldkampioen bandstoten, die reeds een dag eerder door
zijn landgenoot Ludo Dielis was verlaten. Ceulemans
had in de finale geen moeite met de Nederlander Christ
van der Smissen, die een uitstekend toernooi van vecht
lust en verfijning op de juiste momenten afsloot met een
enorme inzinking. Het werd (200-89) in achttien beurten.
Het leverde de Brabander een pijnlijk partijgemiddelde
op van 4,61, een cijfer waar zelfs de zwakste Deense
bandstoter al lang niet blij meer mee is.
Voor sommigen is een marathon toch iets te lang. Deze loper wordt
volkomen uitgeput van het parkoers in Londen weggedragen. (foto anp>
LONDEN - De Noorse Ingrid Kristiansen heeft gisteren in
de marathon van Londen haar landgenote Grete Waitz
onttroond als officieus Europees recordhoudster. De 27-
jarige Kristiansen, die tien maanden geleden het leven
schonk aan een kind, legde in Londen de 42 kilometer en
195 meter af in 2 uur 24 minuten en 26 seconden. Zij was
daarmee 1 minuut een 3 seconden sneller dan Waitz.
De domper was niet overweldi
gend groot voor Van der Smis
sen, die klaagde over een „weg
zakkend biljart". „Ik kreeg geen
enkele kans in mijn ritme te ko
men. Er lagen daarvoor te weinig
pasklare caramboles in het be
gin. Ceulemans kon daarvan pro-
literen. Hij is nu eenmaal beter in
dat korte spel. Dit toernooi was
hij onbetwist de beste", gaf Van
der Smissen, over de ergste te
leurstelling heen, als commen
taar.
Ceulemans achtte het een goede
compensatie voor de verloren
wereldtitel driebanden. „Ik heb
voor mijn doen goed gespeeld.
Van der Smissen kreeg geen
kans om zijn offensieve kwalitei-
In Londen, waar 18.270 deelne
mers van start gingen, ging bij de
heren de overwinning naar de
Engelsman Charlie Spedding in
de snelle tijd van 2.09.57. Sped
ding had twee minuten voor
sprong op zijn landgenoot Kevin
Foster.
De Ethiopiër Dereje Nedi zege
vierde gisteren in de marathon
van Frankfort. Nedi kwam aan
na 2 uur 11 minuten en 18 secon
den. Hij was ruim twintig secon
den sneller dan zijn landgenoot
Kebede Balcha die tweede werd.
De Afrikaan verbeterde het ma
rathonrecord voor Frankfort met
ruim een minuut. Het stond op
naam van de Amerikaan Franks
Shorter. Snelste dame was Char
lotte Teske in 2 uur 31 minuten
en 16 seconden.
Ahmed Saleh uit Djibouti won za
terdag de marathon van Parijs.
Saleh versloeg in de eindsprint
de Fransman Jacky Boxberger.
De winnende tijd was 2.11.58.
Record komt
te vroeg..
VUGHT - Eric de Bruin van
Sparta heeft gisteren tijdens
atletiekwedstrijden in Vught
het Nederlands record dis
cuswerpen voor de derde
keer dit seizoen verbeterd.
Hij bracht het op 63,66 meter.
Het oude record stond sedert
5 mei (lise) met 63,14 meter
reeds op zijn naam.
De Bruin voldeed tevens aan
de eis (63,50 m) van het NOC
voor uitzending naar de Spe
len. Het NOC had echter be
paald dat aan de eisen vol
daan moest worden tussen 15
mei en 6 juni. Voor De Bruin
kwam de prestatie dus twee
dagen te vroeg...
LILLE (GPD) Het Nederlandse dameshockeyteam was
vóór de finale tegen de Sowjet-Unie al Europees kam
pioen. Weliswaar moest de eindstrijd op het door Neder
landse supporters omringde veld in Lille nog worden ge
speeld, maar in de morgenuren had de Sowjet-coach
Wladimir Mantsjikow de handdoek in feite al in de ring
gegooid toen hij aanklopte bij zijn Westduitse collega
Wolfgang Strödter.
Die kon zijn collega echter ook
geen antwoord geven op de
vraag op welke manier een ont
ketend Nederland in toom kan
worden gehouden. Niettemin
zette Mantsjikow zijn mformatie-
tocht voort en liet zijn speelsters
alleen de lunch gebruiken. Vol
komen tegen hun gewoonte in
nuttigden ze luidruchtig gieche
lend het voorgezette voedsel,
maar hun ongebruikelijke hou
ding was voor hun aan het spelen
van finales gewende Nederland
se opponenten voldoende aanlei
ding om zeker te zijn van de Eu
ropese titel. Via doelpunten van
Laurien Willemse en Sophie von
Weiier werd die opvallend een
voudig binnengehaald.
Was de binnengeslopen onzeker
heid bij de Russinnen enerzijds
oorzaak voor Nederlands eerste
Europese kampioenschap, een
zeker zo belangrijk pluspunt
vormt de mentaliteit. De al aan
alle kanten met medailles om
hangen vedetten van bonds
coach Gijs van Heumen raken
nog steeds niet verwend. De
stemming binnen de eerzuchtige
ploeg daalt beneden het nulpunt
als er eens wordt verloren, waar
na onmiddellijk de noodklok
wordt geluid.
Dat gebeurde vorige week woens
dag toen de Russinnen hun
triomf op Nederland vierden. De
nederlaag in de poule-wedstrijd
bracht een schok teweeg, door
aanvoerdster Lisette Sevens aan
gewakkerd tot een aardbeving.
Ze schold, raasde en tierde en
Gijs van Heumen sprong er op in
als een geschoold psycholoog,
gelouterd door de incidentele ge
vallen waarin zijn ploeg in de
zelfde gemoedstoestand verkeer
de. „Ze hebben een afgrijselijke
hekel aan verliezen, maar ook
het vermogen om na een draai
om de oren de handen ineen te
slaan. Na de nederlaag tegen
Rusland wist ik al dat de titel ons
niet kon ontgaan", aldus de zelf
verzekerde coach, die even
moest slikken toen zijn 'meiden'
weer een gouden plak om de hals
gehangen kregen.
LYON (AFP) - Door het winnen
van twee van de drie manches is
Cees van der Velden in het week
einde winnaar geworden van de
Grand Prix formule 1 voor mo
torboten in Lyon. In de ope
ningswedstrijd van motorboot
seizoen deed nog een andere Ne
derlander van zich spreken. Ar
thur Mostert stond na twee races
op de tweede plaats in het alge
meen klassement. Hij zag zijn
kansen op die plaatë verloren
gaan door motorpech in de laat
ste manche.
De eindstand is. 1. Van der Velden
9 punten; 2. Molinari (Ita) 6; 3.
Percival (GBr).
Tegenvaller
De enige tegenvaller voor hem was
het wegvallen van aanvalsspits
Marjolein Eysvogel, fysiek in
staat om de Sowjet-machine bij
te benen. In de halve finale tegen
West-Duitsland dat het brons
veroverde door met 2-0 van En
geland te winnen, ontwrichtte ze
haar schouder en moest verder
toekijken. Van Heumen liet haar
plaats open, koos voor vier mid
denvelders en sleepte Neder
lands meest begaafde technicus
Elsemieke Hillen van de bank.
De Amsterdamse fysiotherepau-
te zat er mokkend, omdat ze ja
renlang een dominerende rol
heeft gespeeld. Op natuurgras,
wel te verstaan. Ze is overvleu
geld door de 23-jarige Rotter
damse medische studente Marie
ke van Doom, de enige speelster
ter wereld die vanaf alle plaatsen
op het veld de chip (geslagen lob)
machtig is, maar daarnaast een
loopvermogen heeft waartegen
de Russische locomotief Natalia
Krasnikova het moest afleggen.
Met haar teamgenote Natalia Bu-
zunowa had ze de kleinere Euro
pese landen suf getikt. De Sow-
jets raasden in de poule-wed
strijd naar 39 doelpunten, maar
i Weiler in de aanval. Oranje i
dat bleek uitgerekend hun strui
kelblok te worden. Het jagen op
doelpunten kost kracht en Van
Heumen predikte een maximaal
resultaat (winnen) met een mini
male inzet. Wat Fieke Boekhorst
deed opmerken: „Daaruit kan je
concluderen dat het hen aan rou
tine ontbreekt. Op een titeltoer-
nooi moetje zuinig met je krach
ten omspringen, want alles
draait alleen om de laatste wed
strijd. Die moetje winnen. Hoe je
zo ver komt, is in wezen onbe
langrijk. Het gaat om goud, an
ders niets".
Om dat doel te bereiken beschikt
Van Heumen over een groep
speelsters die in staat is zichzelf
op te werken neaar een climax,
maar tevens het vermogen heeft
een taktisch concept te voeren,
waarop nog geen land het ant
woord heeft gevonden. De Rus
sen dachten Nederland in de
tang te hebben, maar hun
spreekwoordelijke uithoudings
vermogen bleek toch zijn beper
kingen te hebben. Daar ze weinig
of geen kaas hebben gegeten van
improviseren kwam schrijnend
aan het licht toen Van Heumen
een vierkant op het middenveld
vormde, Marieke van Doorn op
Krasnikova zette en Lisette Se
vens haar gebruikelijke rol als
schavende ontregelaar liet l>e-
houden in plaats van haar op te
offeren aan het indammen van
Krasnikova, zoals zij vier dagen
eerder had geprobeerd.
Inzicht
De Russinnen begrepen er niets
van en aangezien Krasnikova
niet is aangenomen om tegen
standers af te stoppen, worstel
den de Russinnen constant tegen
een overtal situatie als Oranje in
balbezit was. Krasnikova keek
niet om naar Marieke van Doorn,
terwijl het Natalia Buzunowa
aan inzicht ontbreekt om het tak-
tische falen van haar coach tij
dens de wedstrijd te corrigeren.
Omdat Buzunowa door Margriet
Zegers aap banden werd gelegd
en de scheidsrechters Jean Ro
bertson en Marion Theuss alle
onreglementaire handelingen in
de kiem smoorden, speelde Ne
derland zoals het eerder deed in
Vancouver, Madrid, Buenos Ai
res en Koeala Loempoer. Supe
rieur, steunend op een goede
technisch, een knap taktisch
concept en een over-mijn-lijk-
mentaliteit.
Hoewel de speelsters het moesten
uitvoeren, werd het taktische
plan van Gijs van Heumen het
meest geprezen. De Arnhemse
Irene Hendriks, de vleugelverde
diger die altijd een voldoende
boekt zei: „Het is tekenend dat
de Russinnen helemaal niets aan
hun spel konden veranderen
toen bleek dat wij nu anders
speelden. Ze hebben razendsnel
le vleugelspitsen, maar ze heb
ben er kennelijk nooit op ge
traind om die op hun sterkste
punten uit te buiten.".
En dat is juist de kracht van het
huidige Nederlandse dameshoc-
key. Ieder individu krijgt een op
dracht mee om zijn sterkste ei
genschappen in dienst van het
team te stellen, wat erop neer
komt dat de nummers 12 tot 16
gemotiveerd op de reservebank
moeten zitten voor het geval ze
worden opgeroepen. Elsemieke
Hillen was in de finale aan de
beurt. Mopperend had ze moeten
toekijken. „Ik weet dat ik niet in
vorm was, op de training niet op
timaal presteerde, maar dat
knaagt aan je als je alleen tegen
Italië en Oostenrijk mag opdra
ven. Dan krijg je het gevoel al
leen goed te zijn om tegen kleu
ters te spelen. Iedereen zal be
grijpen hoe blij ik was dat ik in
de finale mocht spelen en hoe
verschrikkelijk gelukkig ik ben
dat ik heb meegeholpen die gou
den medaille binnen te halen".
Voldoening
Hoewel er niet uitbundig feest
werd gevierd, omdat de entoura
ge in het Stadium Nord te Lille
een Europees kampioenschap
onwaardig was, straalde er vol
doening van de gezichten. Na de
nederlaag tegen de 'boycottende'
Rusinnen was het besef gegroeid
dat er om meer dan één reden
niet mocht worden verloren.
Verliezen zou betekenen dat een
gouden olympische medaille op
voorhand zou zijn gedevalueerd.
Olympisch kampioen, wereld
kampioen, maar in Europa ge
klopt door in huiselijke kring
gniffelende Russinnen. Dat voor
uitzicht konden de 'meiden' van
Van Heumen niet verdragen. Ze
losten het zelf in een weinig in
spirerende Franse entourage
professioneel op.
ten te tonen. In hoefde er slechts
voor te zorgen 200 caramboles te
maken. Gelijkspelen was tenslot
te voldoende".
Dankbaar
De organisatoren mogen niettemin
Van der Smissen dankbaar zijn
dat de wereldtitelstrijd in Ko
penhagen een waardige finale
kreeg. De Brabander ontdeed
zich met matig spel gepaard aan
grote vechtlust van de eerste vijf
tegenstanders. Precies op tijd be
zat hij zaterdag de fijngevoelig
heid om ook Dielis en Kobayashi
op de plaats rust te zetten. Het
toonbeeld van zelfverzekerdheid
maakte in de late avond- en vroe
ge morgenuren toch weer plaats
voor een onbestemd gevoel in de
halve finale tegen Thomas Wild-
förster, die er door zijn traagheid
in slaagt de grootste stoïcijn uit
zijn evenwicht te halen. De West
duitser, als laatste aan de groep
toegevoegd wegens de afzegging
van de Argentijn Berardi, bereik
te verrassend de derde plaats
dank zij „parasitair" bandstoten.
De Düsseldorfse kaderspecialist
leefde van hetgeen de tegenstan
der op de tafel achterliet. Tegen
de Deense driebander Thögersen
betekende dat helemaal lang
wachten, maar de zitting tegen
Van der Smissen vergde ook
ruim drieeneenhalf uur.
De Nederlander bleek echter be
stand tegen het loerende gevaar
en bleef gedurfd spelen. „Als je
niets waagt en alleen denkt aan
de positie die je mogelijk cadeau
doet, word je nooit kampioen",
vertelde Van der Smissen opge
lucht, nadat hij ook de voorlaat
ste barrière had geslecht. „Ik ben
even geschrokken, toen Wildför-
ster tot twee keer toe zelf een op
lossing vond en een serie van 25
kon maken. Mijn reactie was ge
lukkig navenant. Ik heb ook niet
echt getwijfeld aan een goed re
sultaat. Het was meer een lichte
angst meegesleept te worden
door het lage tempo".
Duwtje
Van der Smissep stapte daardoor
de finale tegen Ceulemans bin
nen. De Vlaamse grossier in
kampioenschappen kreeg welis
waar een duwtje in de goede
richting van zijn landgenoot Die
lis, die een teleurstellend toer
nooi afwerkte, maar hij dwong
tegen alle anderen respect af met
een algemeen gemiddelde van
boven de 15. De afgetredende
kampioen Dielis ontkende na af
loop Ceulemans een handje te
hebben geholpen, maar de olijke
blik waarmee hij enkele stommi
teiten vergoelijkte, duidden er
op dat hij de fouten al te gelde
had gemaakt. Beide Belgen
schminkten zondag kadrist Wild-
förster verder af, terwijl Dielis,
die met bandstoten stopt tenzij
een sponser hem ertoe dwingt
door te gaan, op de valreep iets
van zijn klasse liet zien door Ko-
baysahi in zeven beurten (de
kortste partij) ver achter te laten.
De gewenste finale Ceulemans-
Van der Smissen beantwoordde
echter niet aan de verwachtin
gen, noch werd het oogmerk van
de Deense biljartbond - bandsto
ten bekendheid te geven - verwe
zenlijkt. Het evenement trok
slechts familie en kennissen van
spelers met vrijkaartjes. Betalen
de Deense toeschouwers kwa
men nauwelijks opdagen, ook
niet bij de finale. De thuisblijvers
hebben daar weinig aan gemist.
Ceulemans was niet op dreef en
sprokkelde behoedzaam de pun
ten bijeen. Christ van de Smis
sen was als biljarter onherken
baar in vergelijking met de voor
gaande dagen. De Brabander
ontbeerde de vechtlust en het
zelfvertrouwen. Hij wilde of kon
zelfs geen gebruik maken van
een arbitrale dwaling in het na
deel van Ceulemans om iets
dichter naar de Vlaming toe te
kruipen.
GORSSEL (ANP) - Voor de Bra
bander Jan Arnouts is het
sport- en cultureel centrum 't
Trefpunt in Gorssel dit jaar een
bijzondere pleisterplaats ge
worden. Nadat Arnouts daar in
januari kampioen in het anker-
kader 47/1 was geworden, ver
overde hij er zondag ook de ti
tel in het libre.
In de finale, die Arnouts had be
reikt ondanks nederlagen in de
poule tegen Piet Vet en de de
buterende Limburger Ronald
Lemmens, bleef hij ongeslagen
en eindigde met het fraaie alge
meen gemiddelde van 285.71.
Hij legde in de finale de basis
voor zijn zege door achtereen
volgens tegen Lemmens,
Louis Havermans, Ad Koore-
vaar en Ben Velthuis series
van vierhonderd te scoren.
Daardoor kon Arnouts met een
vrij gerust hart aan zijn laatste
partij tegen Raymond Burg
man beginnen. Maar ook in die
partij nam de Brabander geen
risico. Van aquit tikte hij voor
de vijfde maal in successie de
vierhonderd in één ruk bijeen.
