5Volkshuisvesting bij
bezuinigingen ontzien
Kerkgezag moet elan van basis oppakken
EXAMEN
KOORTS
Interview
Nieuwe uitgaven
Meerkeuze bio stuit
op bezwaren, mavo
wiskunde is gokwerk
Staatssecretaris Brokx tevreden over gevoerd beleid
DONDERDAG 10 MEI 1984
Varia
PAGINA 13
een hoger aanzien in de maat
schappij te bezorgen".
De synode van de Franse pro
testantse kerk is vier dagen
bijeen geweest in Dourdan,
zuidelijk van Parijs. Het kerke
lijk ambt en het huwelijk wa
ren de voornaamste gespreks
punten.
In Frankrijk werken ongeveer
500 dominees temidden van
bijna een half miljoen protes
tanten. Een aantal van hen wei
gert elke wijding, omdat zij
zich in geen enkel opzicht tot
de rang van 'clerus' willen ver
heffen. Ook wat betreft de juis
te houding tegenover niet-ge-
huwde paren ontbreekt het de
synode aan eenstemmigheid.
Verscheidene leden gaven als
hun mening, dat tolerantie niet
mag worden verward met aan
moediging.
"De Afscheiding had weinig
van een reformatie. Zij was
meer een verhuizing dan een
schoonmaak". (Ds. L. J. Geluk,
voorzitter van de Gereformeer
de Bond in de Hervormde
Kerk, vandaag in het blad 'De
Waarheidsvriend' in een ver
haal over de Afscheiding van
1834).
De pastorale raad van het bis
dom Rotterdam deelt in veel
opzichten de gedachten van de
Mariënburggroep, die pleit
voor meer ruimte en openheid
in de Rooms-Katholieke Kerk
van Nederland. In vier groepen
spraken alle leden zich tij4ens
hun laatste bijeenkomst uit
over een aantal vragen die het
dagelijks bestuur van de. raad
had opgesteld naar aanleiding
van de brochure van de Ma
riënburggroep ('Getuigen van
de Geest die in ons is').
Opvallend in alle gespreksgroe
pen waren de woorden 'be
zorgdheid' en 'ongerustheid'
als het ging over het contact
van de officiële kerk met de ba
sis en over de werfkracht van
de kerk onder jongeren. "Het
gezag in de kerk moet inspire
ren en moet het elan van onde
ren oppakken", was een van de
conclusies.
De studiesecretaris van de pasto
rale raad zal de opmerkingen
verwerken in een stuk, dat zo
wel aan de Mariënburggroep
als aan het bisdombestuur zal
worden aangeboden. Het is
goed denkbaar, dat dit stuk
mede richting zal geven aan
het werk en de samenstelling
'Langzaam afscheid nemen'. Ria van
Boheemen-Walhain beschrijft in so
bere bewoordingen de ziekte van
haar man (na een huwelijk van dertig
jaar), het proces van dementeren en
de emoties, die dat bij haar opriep.
Van Loghum Slaterus, prijs 14,50.
'Creatieve tuinideeën', verzameld door
Rob Herwig en Wolfram Stehling. In
totaal zijn meer dan dertig tuinen be
schreven en in tekeningen en foto's
getoond. Zomer en Keuning, prijs
39,90.
'Margriet tuinboek'. Van alles over
aanleg, verandering, aanpassing en
onderhoud van tuinen. Samengesteld
door Wim Oudshoom. Zomer en Keu
ning. priis 29,90.
'Anansi'. Toen in de 17de en 18de eeuw
veel Westafrikanen als slaven naar
Amerika werden getransporteerd
brachten zij hun verhalen mee. Ver
halen over Anansi, de spin. Noni
Lichtveld heeft deze in het Caraibisch
gebied zeer populaire sprookjes ver
taald en getekend, waardoor een
kleurrijk lees- en kijkboek is ontstaan
om te lezen en voor te lezen. Aldus
Uitgevers-Novib, prijs 24,50.
'Voor mijn kleinkind'. Heieen Kem-
kamp-Biegel heeft een album samen
gesteld, die grootmoeders en grootva
ders heel persoonlijk kunnen invul
len voor hun kleinkinderen. Gottmer,
prijs 29,50.
De lerarenkamer van het Alphense
Ashramcollege liep gisteroch
tend na elven vol met teleurge
stelde mavo-eindexamenkandi
daten. Teleurgesteld omdat de
veertig meerkeuzevragen wis
kunde hun aanzienlijk meer
hoofdbrekens hadden gekost
dan verwacht. "Te moeilijk en te
weinig tijd. Ik heb me rot ge
gokt", zegt Esther van Engelen
luid en duidelijk over de meer
keuzevragen. Petra de Vogel, een
'C-wiskundige', een niveau dat
gelijk is te stellen met dat van de
lts, is nog grover in de mond:
"De laatste vijf opgaven heb ik
allemaal gegokt. Ik raakte in tijd
nood doordat ik een half uur op
één som heb zitten etteren".
Leraar Hans van Oordt reageert be
duidend minder emotioneel: "Ik
heb de sommen zelf nog niet ge
maakt, ik moest lesgeven, maar
ik heb ze wel gelezen. Er zat van
alles wat in. Het was volgens mij
zeker niet te moeilijk. Er zaten
wel wat gemene dingetjes tussen
maar evengoed waren er ook
zeer eenvoudige vraagstukken".
De leerlingen kijken hem met
grote ogen aan."Ja, hóór, Hans!",
roepen ze uit.
Verwarring dus, want wie heeft het
nu bij het rechte eind? Misschien
Chiel Barkema, die zichzelf een
wiskundeknobbel toedicht.
Maar ook zijn oordeel ("Moeilij
ke sommen") biedt geen uitsluit
sel: "Ik heb de laatste twee
maanden geen wiskundeboek
gezien".
Gevraagd naar de grootste voetan
gels en klemmen antwoorden de
leerlingen: "Die som waarbij je
de hoeken van allerlei figuren
moest berekenen". Jacky Ver
boon (wiskunde C) vult later aan:
"Die vraag over waarnemingsge
tallen leek ook lastig maar
achteraf bezien was die juist ont
zettend simpel".
Een uur later meldt de uiterst be
daarde Flip Rodriguez zich op de
afgesproken plek in het 'Ash-
ram-labyrint'. Ook hij heeft er
net als de havo'ers wiskunde (I)
opzitten. "Het was pittig, maar
het was zeker te maken. Ik heb
denk ik een cijfer tussen de zes
en zeven". De meeste problemen
had hij met het statistiek-vraag
stuk 'dat afweek van hetgeen we
hebben geleerd'. En voor de
vraag over de pion in een speel
veld, een opgave die behoorde
tot de categorie kansberekenin
gen, heeft hij zelfs een eigen be
rekeningswijze uitgedokterd.
"Boze tongen beweren datje met
kansberekenen je cijfer kunt op
halen, nou vergeet het maar",
zegt Flip, die als straks zijn tas
aan de vlag bungelt zich gaat op
maken voor de Delftse TH.
Wiskunde-leraar Niek Brokamp er
gert zich aan 'de eenzijdigheid'
van het examen. "Alleen de stof
die we de laatste drie, vier maan
den hebben behandeld, komt
aan bod. De leerlingen knikken
instemmend.
Havo-leraar Jeroen Tollenaar
noemt de eerste vijf opgaven
'standaardsommen'. Ook de rest
acht hij 'soepel maakbaar'. Erik
van Broekhuizen toont zich een
tevreden mens. Op hem drukte
een extra zware last, Erik was vo
rig jaar namelijk gezakt. "In ver
gelijking met vorig jaar vind ik
wiskunde een stuk gemakkelij
ker". Wiskunde en Engels vorm
den vorig jaar voor havo en vwo
de grootste struikelblokken,
blijkt uit verdere betogen. Van
van de raad, waarover binnen
afzienbare tijd in de raad zelf
en met het bisdombestuur zal
worden gesproken.
Ds. Catsburg overle
den
In Garderen is op 55-jarige leef
tijd ds. J. Catsburg plotseling
overleden. Hij wordt zaterdag
om 12 uur in dat Veluwe-dorp
begraven na een rouwdienst in
de hervormde kerk, die om
kwart over 10 begint.
Toen ds. Catsburg in december
1977 naar Garderen vertrok,
had hij vijfjaar in Katwijk aan
Zee gewerkt. Vóór Katwijk aan
Zee was hij achtereenvolgens
predikant in Genderen-Doeve-
ren, Opheusden en Sint Maar
tensdijk.
Ds. Catsburg was een markante
persoonlijkheid in de rechtse
sector van de orthodox-gere
Ds. J. Catsburg
formeerde gezindte. Hij was lid
van de redactie van het blad
'Om Sions Wil' (een hervormd-
gereformeerd gezinsblad) en
van de redactie van 'Het Ge-
krookte Riet', een blad 'tot op
wekking, verbreding en ver
dieping van het bevindelijke
geestelijke leven naar Schrift
en belijdenis binnen de Her
vormde Kerk'. Ook zat hij in de
raad van toezicht van de stich
ting Reformatorische Publika-
tie en in het bestuur van de
stichting 'Eben Haëzer-zen-
ding'.
In verschillende plaatsen, zoals
in Haarlem en Voorburg, is ds.
Catsburg betrokken geweest
bij de vorming van hervormd-
gereformeerde evangelisaties
naast de bestaande hervormde
gemeenten. Op politiek gebied
zette hij zich in voor de ver
breiding van de staatkundig-
gereformeerde beginselen.
Beroepen
Hervormde Kerk: beroepen te
Kloetinge kandidaat B. Luttik-
huis Diemen; aangenomen
naar Ellecom-De Steeg kandi
daat J. Smit Bloemendaal,
naar Goor T. Woltinge Parrega-
Hieslum (Fr.); bedankt voor
Haarlem-Schoten T. Zevenber
gen Den Haag. Gereformeerde
Kerken: beroepbaar (deel
werk) H. U. de Vries Gorin-
chem. Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt: beroepen te
Apeldoorn A. den Broeder
Bergentheim. Remonstrantse
Broederschap: aangenomen
naar Den Haag (ziekenhuispas
toraat, deelwerk) mevrouw M.
Jonkers-van Gunsteren aldaar.
Mediacentrum. De heer H.
Kouwenhoven (50), hoofd van
de dienst pers en publiciteit
van de rooms-katholieke kerk
provincie, is benoemd tot di
recteur van het Katholiek Me
diacentrum in Zeist, dat deze
maand officieel wordt ge
opend.
Dit centrum heeft onder meer
ten doel, kerkelijk kader ver
trouwd te maken met de me
dia.
Lesbisch huwelijk
De leiding van de Evangelische
Kerk in Noord-Duitsland on
derzoekt op het ogenblik, of te
gen dominee Christian Arndt
disciplinaire maatregelen ge
nomen moeten worden. Deze
zegende vorige maand een 'les
bisch huwelijk' in. De predi
kant staat bekend om zijn inzet
voor minderheidsgroepen.
De kerk is alvast met een verkla
ring gekomen. Daarin staat,
dat het huwelijk van man en
vrouw naar bijbelse opvatting
een zegenrijk aanbod van God
is, dat niet naar believen kan
worden veranderd of aan indi
viduele behoeften aangepast.
"Gods zegen wordt misbruikt
als mensen die willen ontvan
gen om zichzelf te rechtvaardi
gen of om hun eigen normen
DEN HAAG Staatsse
cretaris Brokx (volks
huisvesting) noemt zich
zelf weieens geksche
rend de „constante fac
tor in het volkshuisves
tingsbeleid". De eigen
typering is niet zo gek
bedacht van de man die
inmiddels al vele jaren
actief is in volkshuisves
tingszaken.
Hij begon onder minister Bee-
laerts van Blokland, aanvanke
lijk onwennig maar al gauw
zijn minister van destijds over
vleugelend. In het CDA-PvdA-
kabinet van premier Van Agt
moest hij kortstondig plaats
maken voor de socialist Marcel
van Dam. Daarna kwam hij,
om zo te zeggen, in volle hevig
heid terug als verantwoorde
lijk man voor volkshuisves
ting. Niet met de ministerssta-
tus maar „slechts" als
cretaris.
Door
Jose Smits,
de woordvoerders denkt nie
mand dat zijn eindlijst dit jaar zal
worden ontsierd door een onvol
doende voor wiskunde.
Leraar Jeroen Tollenaar vertelt tij
dens een koffie-onderonsje te
hebben bespeurd dat veel leer
lingen wat wiskunde betreft 'te
laag gokken'. Veelgehoorde op
merkingen als: 'met een drie
komma-zeven heb ik nog een
zes', maken van hem een droevig
man. Tollenaar denkt dat die
mentaliteit voortkomt uit het
verschijnsel dat keien in wiskun
de nogal eens een heel andere
studie-richting inslaan. "Maar
misschien heeft dat als voordeel
dat bijvoorbeeld een wetenschap
als sociologie ook wiskundige in
valshoeken meekrijgt", zegt hij
lachend.
Laat in de middag maakt de biolo-
gie-club haar entree. Mavo-, ha
vo- en vwo-leerlingen hebben er
zojuist allemaal veertig meerkeu
zevragen op zitten. Docente Cok-
kie Streng heeft onoverkomelij
ke bezwaren tegen het gestoei
met de eerste vier letters van het
alfabet. "Biologie is een experi
menteel vak, ik laat mijn leerlin
gen proeven doen en verslagen
maken en dan word je nu gecon
fronteerd met een examen dat
neerkomt op louter feitenkennis.
Door die meerkeuzevragen
wordt bio op mavo-4 zeer slecht
gegeven. Stampen, stampen en
nog eens stampen. Maar je moet
nu eenmaal examengericht on
derwijs geven", veroordeelt zij
de auteurs van de opgaven.
De mavo-biologen vinden 'dat ze
niet voor verrassingen zijn ge
zet'. Op één onaangename sur
prise na dan, te vinden in vraag
19: In welk orgaan van de mens
liggen cellen waarin glucagon
wordt gemaakt? Glucagon?
Nooit van gehoord, zeggen ze.
Het blijkt te gaan om een hor
moon met dezelfde werking als
insuline. Joyce Hogenvorst heeft
eigenlijk nog het meest last ge
had van 'al dat geloop' in de gym
zaal. Debet daaraan waren leer
lingen die voortijdig klaar waren
en het pand verlieten. Cokkie
merkt nog op dat tien vragen van
biologie-C gelijk waren aan die
van biologie-D.
Ook de vwo'ers en de havo-leerlin
gen hebben het er goed vanaf ge
bracht. De amanuensis heeft de
opgaven ook gemaakt: dertien
fouten, een voldoende dus. Maar
ook de vraag (zowel vwo als ha
vo) over de lichaamstemperatuur
van een vlinder leidt tot verwar
ring. Lerares Cokkie ziet het er
nog wel van komen dat de om
streden vraag over een ijsbeer,
een paar jaar geleden, nu zal wor
den opgevolgd door deze 'eind-
examenvlinder'.
WIM KOEVOET
In die beperkte rol is hij belast
met zowel nieuwbouw als
stadsvernieuwing. Het zijn
twee onderwerpen die het rijk
jaarlijks een kleine 15 miljard
gulden kosten. Hij is de man
die wil bepalen welke huur
men moet betalen, hoeveel er
mag worden gebouwd en ver
bouwd, hoe de woningen van
de toekomst er uit mogen zien,
welke gemeente ze mag bou
wen en welke subsidies en pre
mies aan burgers worden gege-
In Handen
Hij wekt de indruk dat hij met
zijn jarenlange ervaring de
touwtjes stevig in handen
heeft. Dat mag onder meer blij
ken uit het feit dat hij in de to
tale bezuinigingsdrang van dit
kabinet tot nu toe maar weinig
veren heeft hoeven laten.
Weliswaar werd hij gedwongen
te bezuinigen op de bouw van
woningwetwoningen, premie
woningen en huursubsidies,
terwijl huren en gasprijzen
meer stegen dan de inflatie
rechtvaardigden In totaliteit
kreeg hij echter voor zijn be
leid méér geld ter beschikking.
Daardoor kan bijvoorbeeld de
stadsvernieuwing onvermin
derd doorgaan en is het gevaar
dat de individuele huursubsi
die zou worden afgeschaft, be
zworen.
Brokx mag zich op deze wapen
feiten beroepen. Onbeschei
den maar zo gaat dat in de
politiek deed hij dat ook de
ze week tijdens de opening van
de bouwbeurs. Hij vertelde
zijn gehoor daar dat hij erin is
geslaagd alle betrokkenen in
de volkshuisvesting zekerheid
te geven met zijn meerjaren
programma's voor stadsver
nieuwing en nieuwbouw.
Tevreden
Hij toont zich ook uiterst tevre
den als hem wordt gevraagd
naar de ontwikkelingen op
vooral de koopmarkt. Bevor
dering van het eigen woning-
bezit was immers een centrale
doelstelling van dit kabinet.
Dat is uitermnate goed gelukt
voor de midden- en hogere in
komens met de nieuwe goed
kope vrije-sectorwoningen
waarop het rijk een eenmalige
subsidie van 6500 gulden ver
strekt. Brokx: „Het komt wei
nig voor dat een politicus een
eigen idee zo goed ingevoerd
ziet. Het loopt als een tiere
lier".
Hij heeft trouwens ook het hele
A- en B-premiestelsel omge
gooid. Vooral bij de premie-A-
woningen ontmoeten zijn nieu
we regels nogal veel bezwaren,
omdat hij de laagste inkomens
en ook de tweeverdieners vrij
wel heeft uitgesloten van de
gunstige subsidiëring. De
markt heeft geklaagd: de ver
koop van premiewonihgen
stagneert als gevolg van vooral
de uitsluiting van tweeverdie
ners.
De staatssecretaris wuift klach
ten weg: „Het is te vroeg om er
wat van te zeggen. Tweeverdie
ners zijn destijds bewust uitge
sloten van de gunstige subsi
diëring. Dat is helemaal niet
opmerkelijk. Hetzelfde zie je
bij het belastingstelsel en de
individuele huursubsidie. Er
wordt rekening gehouden met
twee inkomens in een huishou
den."
Als dat leidt tot onverkoop
baarheid van projecten, is hij
dan bereid de regeling aan te
passen?
„In theorie ben ik altijd bereid
een regeling aan te passen als
dat nodig is. Maar ik zeg wel;
dit jaar staan 18.000 premie A
woningen op het programma.
Als ik die beschikkingen alle
maal kan afzetten dan zeg ik
dat de regeling per definitie
heeft gewerkt. Ik kan me wel
voorstellen dat huizenverko
pers zeggen: ik had veel meer
gegadigden aan wie ik had wil
len verkopen, Maar ik ben
geen huizenverkoper. Ik zorg
alleen dat het bouwprogram
ma wordt gehaald zoals ik dat
in het verleden altijd heb kun
nen doen".
Subsidie veilig
Hoe zit het met Brokx' opti
misme voor de komende jaren.
Het kabinet wil volgend jaar
nog eens een kleine tien mil
jard gulden extra bezuinigen.
Wat moet deze staatssecretaris
inleveren?
Brokx: „Volkshuisvesting zal
een bijdrage daaraan moeten
leveren. Hoe die ombuigingen
worden ingevuld daar wordt
nog over gepraat. Ik heb drie
randvoorwaarden gesteld in de
discussie daarover met de mi
nister van financiën. De eerste
is dat er geen verdere ombui
gingen op de individuele huur
subsidie mogelijk zullen zijn.
Het blijft bij het afgesproken
pakket bezuinigingen dat per 1
juli ingaat."
„De tweede is de hoge prioriteit
voor de stadsvernieuwing. Die
blijft en dat wordt erkend. De
derde is dat in het kader van de
werkgelegeneid de totale om
vang van de investeringen in
de bouwnijverheid op peil
moet blijven. Dat wil niet zeg
gen dat de overheid evenveel
moet investeren als nu. Als an
deren, particuliere beleggers,
het doen is het ook goed, maar
daar moeten we wel voor zor
gen. Voor de nieuwbouwpro-
gramma's streef ik ernaar het
programma jaarlijks op 102.000
gesubsidieerde woningen te
houden. Op welke manier ge
subsidieerd wordt ligt dan niet
vast. Er zijn verschuivingen
tussen soorten woningen mo
gelijk".
Bereidheid
Brokx is tamelijk zeker dat hij
met behulp van die randvoor
waarden ongeschonden uit de
nieuwe bezuinigingsronden
komt. Het zal afhangen van de
bereidheid van zijn collega's in
het kabinet. Zal bijvoorbeeld
de door bezuinigingen veelge
plaagde minister van onder
wijs Deetman, of Brinkman
van cultuur, het accepteren?
Brokx: „De vraag of er begrip is
bij mijn collega's voor het be
lang van de volkshuisvesting
kan ik met een volmondig ja
bentwoorden. De hoge priori
teit voor de volkshuisvesting is
vastgelegd in het regeringsbe
leid. We hebben een bescherm
de positie zoals ook defensie
en ontwkkelingssamenwer-
king die hebben gekregen".
De bereidheid van Brokx om
niet al te nadrukkelijk meer te
eisen dat een doorstromings
heffing wordt ingevoerd, lijkt
in dat kabinetsoverleg een be
hoorlijke rol te spelen. Brokx
beaamt dat het kabinet deze
maand over de extra heffing
voor huurders met hoge inko
mens zal beslissen maar hij
doet er opvallend lauw over.
Als het al wordt ingevoerd,
duurt het nog tot zeker januari
1986, zegt hij, voordat een wet
daarvoor is opgesteld, de rege
ling effectief kan worden, enig
geld opbrengt en voor het
beoogde doorstromingseffect
zal zorgen.
Brokx voelt zich, naar eigen zeg
gen, ook voldoende gerugge-
steund door premier Lubbers,
die volgens Brokx een open
oog toont voor de problemen
en het belang van de stadsver
nieuwing. „Het gaat om meer
dan alleen een woning opknap
pen", doceert hij. „Bij stads
vernieuwing gaat het om her
stel van de steden, nieuw leven
inblazen. De functie van ste
den wordt weer belangrijk. Ik
ben pas in Amsterdam geweest
in de Nieuwmarktbuurt. De
stad vernieuwt zich daar. Het
zelfde zie je in Rotterdam, bij
de Blaakoverbouwing bijvoor
beeld. Steden met een goed ge
varieerd pakket voorzieningen
hebben een economische
groeikracht."
Huurverhogingen
Wie het relaas van de staatssecre
taris hoort denkt dat er geen
vuiltje aan de lucht is. Toch
moeten met name huurders
zich voorbereiden op komende
woonlastenverhogingen.
„Huurverhogingen blijven no
dig. Een woning staat er voor
vijftig jaar. Men moet bereid
zijn voor die lange periode te
investeren en de woning in
stand te houden. Die investe
ring moet rendabel zijn, dus
moet er een prijs voor worden
betaald. Aan de andere kant
zeg ik wel dat er een grens is
aan mogelijke lastenstijgingen
voor de huurders. Als je dat
niet erkent dan bestaat het ge
vaar van bijvoorbeeld leeg
stand, omdat mensen het niet
meer kunnen betalen. We stre
ven naar een evenwicht."
Of de grens wellicht al bereikt
is? Brokx weet het niet: „We
zoeken naar een evenwicht en
dat is geen absoluut gegeven.
Het hangt af van de economi
sche situatie. Of een investe
ring rendabel is hangt af van
de markt. Het hangt ook af van
de inkomensontwikkeling
hoeveel huurders kunnen be
talen. Ik kan echt niet zeggen
hoe die factoren zich volgend
jaar zullen ontwikkelen. Het
enige wat ik kan zeggen is dat
in onze meerjarenramingen re
kening wordt gehouden met
huurverhogingen van 4 pro
cent".
Staatsecretaris Brokx (volkshuisvesting)
