'Ik heb de piano gehaat'
Fools-festival in juni naar Leiden
Alma Materkoor grijpt te hoog
Diepgang in Warmond
Toonkunst Orkest naar Neurenberg
'De Verlokking' dingt
mee naar Prix Italia
Omroep Orkest opheffen
WOENSDAG 9 MEI 1984
Radio - tv - kunst
PAGINA 27
Zestien groepen in schouwburg en op Stadhuisplein
LEIDEN - Dertien 'fools'groepen van over de ge
hele wereld komen in de periode van 7 tot en met
16 juni naar Leiden voor optredens. De groepen
maken deel uit van het Amsterdamse 'Festival of
Fools'. Ze worden naar Leiden gehaald door de
Leidse Schouwburg en de directie Sociaal Cultu
reel Werk (SCW). Het programma van internatio
nale fools wordt aangevuld met drie Leidse groe
pen.
Een deel van dit Leidse Fools festival wordt bin
nen, in de schouwburg aan de Oude Vest, gehou
den. Daarnaast geeft een aantal groepen optre
dens in de open lucht van Stadhuisplein en
Burcht. Die zijn gratis toegankelijk. Het Foois
programma is ten dele ook een opvolging van het
Leidse Plein Festijn, dat in de afgelopen jaren in
de zomer op het Stadhuisplein werd gehouden.
Jango Edwards opent het spektakel op donderdag
7 juni. Edwards is de grondlegger van het 'Festi
val of Fools'. Hij is de 'oer-fool', die de laatste
negen jaren de Amsterdamse straten elke zomer
weet te bevolken met kunstenmakers uit alle
hoeken en gaten van de wereld.
Ongeveer de helft van het festival speelt zich af in
de Leidse Schouwburg. 'Classics', het openings
programma van Jango Edwards, wordt daar op
vrijdag 8 juni opgevolgd door Johnny Melville.
Hij brengt een combinatie van pantomime acts,
acrobatiek en dwaze clowneske kapriolen. Het
Australische poppentheater 'The Stuffed Puppet
Theatre' komt zaterdag 9 juni naar de schouw
burg. Diezelfde avond, maar nog onder voorbe
houd, het optreden van het Italiaanse theaterge
zelschap 'Teatro Tascabile di Bergamo'
Op zaterdag 9 juni ook het eerste deel van de straat-
optredens. Bij mooi weer geven de Ghaneese
dansgroep 'Odehe Folkloric Troupe', de cabaret
groep 'The Barneys' en de drie performers van
het Australische 'Chrome' enkele optredens op
het Stadhuisplein. In de Burcht treden drie Leid
se groepen op: de acrobaten van 'Lazarus', thea
tergroep 'Pancras (Oost)' en de uit een LAK-cur-
sus ontstane 'Commedia di Latte'. Pacras (Oost)
studeert voor de gelegenheid een nieuw, aan de
Burcht aangepast, programma in. Bij slecht weer
verhuist dit programma naar het Waaggebouw.
Bloolips
De tweede week van het Fools-Festival begint op
woensdag 13 juni met een herhalings-optreden
van de Leidse groepen op het Stadhuisplein. De
voorstellingen in de schouwburg worden don
derdag 14 juni voortgezet met de Tsjechische mi-
me-speler Boleslav Polivka. De volgende dag ko
men 'Bloolips' en de 'Split Britches', beiden uit
de Verenigde Staten, de zaal op z'n kop zetten.
Beide groepen beloven een exentrieke en extra
vagante show. De moderne theater-groep 'Pink
N.Y.' uit New York en de Canadese 'Performance
Multi Media', die verschillende expressie-vor
men uitoefent, sluiten het schouwburggedeelte
van het 'Festival of Fools' op zaterdag 16 juni af.
Als sluitstuk van de optredens in de open lucht
spelen zaterdag 16 juni op het Stadhuisplein
'Pink N.Y.', de Japanse slagwerkgroep 'Ondeko-
za' en het theatergezelschap'Teatro Nucleo' uit
Italië.
Zoals gebruikelijk bij het 'Festival of Fools' kun
nen belangstellenden deelnemen aan work
shops, de zogenaamde Fools-school. Daar wor
den de fijne kneepjes van het kunstenmaken ge
leerd. Het is nog niet bekend wie de workshops
op 11, 12 en 13 juni gaan begeleiden.
Het Australische gezelschap 'Chrome' is opgenomen in het Leidse
Fools-programma. (fotowuiiamLasicai
1 2) Ik voel me zo verdomd
alleen - Danny de
Munk;
2(1) Hello - Lionel Richie
3 3) To all the girls I loved
before Iglesias Nel-
4(5) Catch me Marsha Ra-
5 4) If I say the words -
BZN;
6(6) Nelson Mandela - Spe
cial Aka;
7 (18) I want to break free -
Queen;
8(8) Sunshine in the music
Jimmy Cliff;
9 (15) Cherry oh baby - UB
40;
10 (10) Against all odds - Phil
Collins;
11 (11) Clearnight moonlight -
Golden Earring;
12 (16) People are people - De-
peche Mode;
13 (23) Big in Japan - Alpha-
ville;
14 (19) Geh nicht in die Stadt -
Juliane Werding;
15 (30) Locomotion - O.M.D.;
16 7) Reilly - Olympic Orche
stra;
17 (25) I save the day - Roberto
Jacketti;
18 (14) Streetdance - Break
Machine;
19 (17) Let the music play -
Shannon;
20 9) Adult education - Hall
Oates;
21 (13) Dance hall days - Wang
Chung;
22 (26) 5:01 - Roger Waters;
23 (12) Love is a Battlefield -
Pat Benatar;
24 (32) Een meisje voor altijd -
John Spencer;
25 (24) I scare myself - Thomas
Dolby;
26 (20) Holiday - Madonna;
Playa Blanca Audrey
Landers;
Hide and Seek - Ho
ward Jones
Love songs are back
again - Band of Gold;
Robert de Niro's wai
ting - Bananarama;
The Flyer - Diethelm
Famulalri
All right here 1 am -
Jerney Kaagman
Ik hou van jou - Mari-
belle;
Tattoo Song - Herman
Brood His Wild Ro-
Reach Out - Time Ban
dits;
The kid's American -
Matthew Wilder;
Happy ending - Joe
Jackson Elaine Cas
well;
Thank you for the mu
sic - Abba;
Lovers don't talk - The
Cats;
Such a shame - Talk
Talk.
Ivo Pogorelich vanavond te gast bij Adriaan van Dis
die het Warschau-concours niet t
LEIDEN - Concert door het Alma
Materkoor in de Vredeskerk met
werken van W.A. Mozart en Joh.
Brahms. Met Louis van Wijngaar
den (dirigent) en Jan van der Meer
en Leo van Doeselaar (piano). Ge
hoord op 8 mei.
Het programmaboekje vermeld
de als eerste werk de bekende
Missa Brevis in C van Mozart.
Deze mis is, in tegenstelling
van wat men vaak denkt, knap
lastig om 'goed' uit te voeren.
De koorpartijen zijn niet altijd
even gemakkelijk. Mede door
het feit dat de Vredeskerk een
nogal droge akoestiek heeft,
bleek dit werk toch wat te
hoog gegrepen voor het koor.
Evenwel waren er toch mooie
In de Vesperae Solennes de Con-
fessore, eveneens van Mozart,
werd het confiteor en het Mag
nificat aardig gezongen. Ook
het door de sopraan Els van
Donselen prachtig gezongen
Laudate Dominum moet wor
den genoemd. Zij heeft een
heldere en soepele stem, welke
uitstekend werd begeleid door
J. v.d. Meer op de piano. Zij
zorgde voor het hoogtepunt
van deze avond, wat het pu
bliek dan ook beloonde met
een applaus. De overige solis
ten, Hanneke Schneiders alt.
Jan de Vries tenor en Henk
Post bas, waren niet opzienba
rend.
Als intermezzo werden na de
pauze drie Hongaarse Dansen
voor quatre mains van Brahms
uitgevoerd door Jan van der
Meer en Leo van Doeselaar,
een welkome afwisseling. De
Liebelieder Walzer (Brahms)
gingen het koor heel wat beter
af. Vooral de mannenstemmen
waren hier en daar zoals in Die
grüne Hopfenranke opvallend.
Het enorme enthousiasme van
dit koor maakte van dit pro
gramma, een aardige avond.
CAECILE HOUTMAN
AMSTERDAM (GPD) - Wij trof
fen een vriendelijke en volko
men ontspannen Ivo Pogorelich,
die plotseling gereserveerd werd
toen wij hem terugvoerden naar
het schandaal van Warschau in
1980.
Pogorelich: „Ik praat daar niet
graag over. Die affaire heeft mijn
gevoelsleven grote schade be
rokkend. Ik geef graag toe dat
een en ander mijn carrière in een
hogere versnelling heeft ge
bracht. Daar staat dan tegenover,
dat ik niet mijn hele leven be
kend wil staan als de man die het
Warschau-concours niet won. Ik
stel het op prijs alleen en uitslui
tend te worden beoordeeld aan
de hand van mijn artistieke pres
taties. Eens zal de tijd komen dat
ik de waarheid zal spreken om
trent de politieke achtergronden
die in Warschau een grote rol
speelden. Zij die mijn Chopin-
spel met een nul waardeerden,
moeten worden gezien als repre
sentanten van naties die ik voor
alsnog niet voor het geven van
concerten zal bezoeken, tenzij
men er blijk van geeft tot betere
gedachten te zijn gekomen".
Ivo Pogorelich trok op 12-jarige
leeftijd naar Moskou, om te stu
deren bij pedagogen als Timak-
hin, Gornostaeva en Malinin.
Uiteindelijk kwam hij terecht bij
de pianiste Aliza Kezeradze, af
komstig uit Georgië. Ivo vatte
liefde op voor de 13 jaar oudere
Aliza. In 1980 kwam het tot een
huwelijk en vestiging in Londen.
In dat verband rees de vraag, of
de echtelieden nog welkom wa
ren in hun respectievelijke va
derlanden.
Pogorelich: „Gelukkig wel. Ik
treed in Joegoslavië op en ik
breng er mijn vakanties door.
Mijn vrouw is in Rusland onver
minderd welkom. Ik voel overi
gens geen bijzondere binding
met Joegoslavië. U dient niet te
vergeten dat ik op 11-jarige leef-
Ivo Pogorelich was 22, toen hij in 1980 deelnam aan het Chopin-
concours te Warschau. Hij drong niet tot de finale door. Enke
le juryleden meenden zijn pianospel namelijk met een vette
nul te moeten waarderen en hier lag dan de basis voor een
levensgroot schandaal, dat op gang werd geholpen door een
andersdenkend jurylid: Martha Argerich. Deze Argentijnse
pianiste zelf in 1956 winnares van het betrokken concours
riep de internationale pers bijeen om witheet van haar
ongenoegen blijk te geven.
Haar hartekreet: „Deze man is een genie", haalde in chocolade
letters de voorpagina's van de internationale pers. Het resul
taat was, dat het internationale impresariaat zich haastte om
de jonge Joegoslaaf in portefeuille te krijgen. Inmiddels is
Ivo Pogorelich een eenzame ster aan het pianistenfirmament.
Zijn pianospel, „een grote stijl", trekt overal ter wereld volle
zalen. Zo ook in Nederland. Op het ogenblik is hij in ons land
voor in totaal zeven concerten.
tijd al huis en haard verliet om in
Moskou te gaan studeren. Ik heb
het gevoel dat ik overal kan le
ven waar men mijn pianospel
kan waarderen. En mijn kunst is
voor iedereen".
Levenservaring
Velen verbazen zich over het feit
dat je de laatste sonate van Beet
hoven in al zijn dramatiek en
tragiek weet uit te diepen op een
manier die slechts voor pianisten
boven de vijftig is weggelegd.
Hoe verklaar je dat?
door
Jacq. A. de Heij
„Dat is geen kwestie van leeftijd,
maar van levenservaring. Goed.
ik ben jong. Ik ben er echter van
overtuigd dat ik die ervaring
heb. Die is mij niet aangewaaid.
Ik heb die bevochten, zoals ik de
piano heb bevochten, na hem
aanvankelijk te hebben gehaat.
Ook ben ik altijd bezig met de
diepere zin van het leven. Ik
werk constant aan mezelf en ik
verbeuzel mijn tijd niet. Ik kan
de dampen in krijgen als ik ver-
Het gerucht waart rond datje op
het ogenblik bezig bent oude con
certverplichtingen na te komen
tegen honoraria die niet meer in
relatie staan tot je huidige
marktwaarde. Met andere woor
den: je bent in feite voor ons land
te duur geworden en we lopen
dus de kans je in de naaste toe
komst nog weinig in Nederland
te ontmoeten. Is dat waar?
„Dat klopt. Dit jaar nog zeven con
certen in Nederland, waar ik ove
rigens graag kom. In 1985 zullen
dat er nog maar drie zijn. Eén in
Rotterdam, met het Rotterdams
Philharmonisch Orkest, en twee
recitals in het Amsterdamse
Concertgebouw. De wereld is
groot en mijn carrière heeft zich
niet internationaal, maar inter
continentaal ontwikkeld. Ik ben
nu net terug van drie bijzonder
succesvolle concerten in New
York. Er liggen voor mij in Ame
rika grote mogelijkheden. Zo
ben ik met ingang van november
1986 gecontracteerd voor een
tournee door Amerika. In totaal
maar liefst 300 concerten, af te
doen in twee en een half jaar".
„Ja, ik ben duur geworden. Wat
heet eigenlijk duur. Dat is een
betrekkelijk begrip. Als mijn
marktwaarde hoog is, dan voel ik
mij verplicht dat uit te buiten.
Laat er geen misverstand ont
staan. Het gaat mij niet om het
geld. Alleen pianospelen geeft
aan mijn leven doel. Op dit mo
ment verdien ik al meer geld dan
ik kan gebruiken. Dat betekent
wel, dat ik gelegenheid heb
stichtingen te doneren die jong
talent in staat stellen onder de
meest gunstige condities te stu
deren".
„Naarmate ik meer verdien zullen
mijn donaties in omvang toene
men. In dat verband is het dat ik
mij verplicht voel mijn talent op
timaal te verzilveren".
Denk je dat je, ook in de verre
toekomst, fysiek opgewassen zult
zijn tegen alle strapatsen van een
grote carrière?
„Dat weet ik niet. De tijd zal het
leren. Ik kan niet meer doen dan
trachten zo gezond mogelijk te
leven en daarbij dagelijks flink te
studeren, goed te slapen en re
gelmatig een flinke wandeling te
maken. Ik houd mijn eetgewoon
ten goed in de gaten. Gelukkig is
het zo, dat een intercontinentale
carrière in dit opzicht automa
tisch corrigeert. Als je in Italië te
vadsig bent geworden, dan val je
in Japan wel weer af. Mijn enige
probleem is eigenlijk het ver
schil in drinkwater. Het zou voor
mijn ingewanden van groot nut
zijn als het drinkwater overal ter
wereld hetzelfde zou zijn
Ivo Pogorelich is vanavond te gast
in 'Hier is.... Adriaan van Dis'. De
andere gasten zijn de Zuidamen-
kaanse schrijver Maria Vargas
Llosa, de historicus Emmanuel
Le Roy Ladurie, schrijver van
het boek 'Montaillou', en de ac
teur Oleg Tabakov. (Nederland 1,
21.38 uur).
Exposities van Vijsma en De Waard
Etsen en panelen van Ed Vijsma. Gale
rie De Pomp, Dorpsstraat te War
mond. Tot 17 mei. Geopend: do., za.
en zo. van 14-16 uur; di. van 19-21
uur; wo. van 10-12 en van 14-16 uur.
Teken- en schilderwerk van Nicolaas
de Waard. Het Oude Raadhuis (naast
Galerie De Pomp) te Warmond. Tot
en met 24 mei. Geopend: wo., do., en
zo. van 14-16 uur; di. van 19-21 uur;
za. van 11-16 uur.
WARMOND - Een uitstapje naar
de twee expositieruimtes in War
mond - Galerie De Pomp en Het
Oude Raadhuis - is momenteel
de moeite beslist waard. Twee
kunstenaars tonen werken met
een diepzinnige inhoud in soms
fascinerende
Galerie De Pomp laat van Ed Vijs
ma (tekenleraar) tien etsen en
vier paneelschilderijen zien. In
die werken heeft hij visies op het
verschijnsel 'materie' weergege
ven. De vier panelen (uit 1984) to
nen in schetsmatig neergezette
drukinkt-vegen een oude opvat
ting over materie, namelijk dat
deze zou bestaan uit de vier ele
menten vuur, water, aarde en
lucht. De wit ingelijste, kleurrij
ke werken zijn vol expressie en
dynamiek. Het is jammer dat ze
in een smalle gang hangen die
beschouwing op afstand onmo
gelijk maakt. Het werk "Vuur"
toont rood-oranje zonnevlam
men boven een gele bol; bij
'Lucht' kijken we van boven in
een wervelende orkaan; 'Aarde'
toont een bovenaanzicht van een
stuk aardkorst, en 'Water' laat
een vloedgolf zien.
Veel statischer en levenlozer van
vorm is het etswerk van Vijsma.
Op zes in zwart-wit uitgevoerde
etsen zien we kubussen en bol
len ontstaan, elkaar vernietigen,
of uit zichzelf vergaan. "In de ets-
serie belichamen de universele
Bol en de kristallijne Kubus:
Groei, Ontwikkeling en Verval
van Materie", heet het in de toe
lichtende folder. Het verband
tussen energie en materie, en al
lerlei kosmische processen,
vindt men in de etsen op fijn-li
neaire wijze uitgebeeld. Het zijn
angstaanjagende en tegelijk fas
cinerende platen.
Pal naast Galerie De Pomp, in Het
Oude Raadhuis, kan men niet
minder diepzinnig werk aantref
fen. Nicolaas De Waard (even
eens tekenleraar) toont hier voor
het eerst zijn werk, en daarvan is
zijn serie mystiek-realistische
olieverfschilderijen het meest
opvallend. Zich ondermeer in
spirerend op mystiek-fantasti
sche literatuur als van Castaneda
en Tolkien, vervaardigde De
Waard wijde fantasielandschap
pen met een kaal en somber ka
rakter maar ook met een hoopge
vend licht dat aan de horizon
gloort. Het sterke perspectief
suggereert streven naar verten
waar licht is.
Menselijke figuren - hulpmidde
len ter identificatie - ontbreken:
men moet zelf het landschap bin
nengaan.
Eveneens sferisch zijn de zeer
zacht en gevoelig met krijt 'ge
schilderde' plekjes in en rond
Warmond. Verder zijn er nog eni
ge pastels en drie portretten van
deze veelzijdige kunstenaar te
bezichtigen.
ANTOON ERFTEMEIJER.
Landschap van Nicolaas de Waard.
HILVERSUM (GPD) - De VPRO-documentaire ,De Verlokking' is door
de werkgroep documentaires van de NOS voorgesteld om te worden
ingezonden naar de Prix Italia, het jaarlijkse festival voor culturele
programma's. De documentaire, die gemaakt werd door Cherry Duyns,
behandelt het lotgeval van een Noordhollandse landarbeider, die eens
een verkeerde beslissing nam en via dienst in het Duitse leger in Polen
terechtkwam. Daar kwijnt hij nu weg in armoedige omstandigheden.
De VPRO zond het programma op 17 november 1982 uit.
Het Prix-Italiafestival wordt elk jaar gehouden en behelst een competitie
voor muziek-, drama- en documentaireprogramma's, zowel voor radio
als televisie. Vorig jaar werd ingezonden in de categorieën drama en
muziek, waarbij de NOS-produktie „De Nachtegaal" bekroond werd.
Dit jaar mag Nederland alleen in de sector documentaire meedoen.
LEIDEN Het Leids Toonkunst
Orkest gaat eind mei naar Neu
renberg om daar op 31 mei in de
Frauenkirche en op 3 juni in de
Sebaldus Kirche een concert te
geven. In het kader van 'Neuren
berg 84- Begegnung mit den Ne
derlanden' is het Toonkunst Or
kest één van de uitgenodigde
groepen die de Nederlandse
kunst in Duitsland moet promo
ten. Het Toonkunst Orkest ver
zorgt ook op 2 juni in het kerkje
van het Duitse Heidenfeld een
concert.
Op uitnodiging van de Nederland
se ambassadeur in Bonn gaat het
Toonkunst Orkest uit Leiden
met 35 leden naar Neurenberg.
De reis en het verblijf worden
voor een deel gesubsidieerd door
het ministerie van welzijn, volks
gezondheid en cultuur (WVC).
De leden van het Toonkunst Or
kest delen zelf ook mee in de
kosten.
Het Toonkunst Orkest, een ama
teur kamerorkest, heeft een re
pertoire dat varieert van vroege
Barok tot hedendaagse muziek
(van Vivaldi tot Britten). Aan Ne
derlandse componisten wordt
veel aandacht besteed. Onder lei
ding van dirigent René Verhoeff
worden in Neurenberg naast
stukken van Pieter Hellendaal,
Joseph Haydn, Johann Chris-
tiaan Bach en Johan Sebastiaan
EXPOSITIE - Vier Leidse kunste
naars exposeren vanaf zaterdag
hun werk in de Amsterdamse
Tribe Gallery. Tot vrijdag 8 juni
hangen daar schilderijen van
Ben Geerts, Bert Kienjet, Ben
Overdevest en Ok Spierenburg.
Tribe Gallery is van woensdag
tot zaterdag geopend van 14.00
tot 18.00 uur.
Bach ook werken gespeeld van
de Nederlandse componisten
Glaser (1738-1770), Diepenbrock
(1862-1921), Monnikendam (1896-
1977) en De Groot (1897).
De concerten in Neurenberg wor
den gecombineerd met een gast
optreden op zaterdag 2 juni in
Heidenfield. Waarschijnlijk
maakt de Bayrischen Rundfunk
radio-opnamen van dat optre
den.
Het Toonkunst Orkest speelt zon
dag 13 mei in de Taffeh-zaal van
het Rijksmuseum voor Oudhe
den in Leiden een groot aantal
werken die het ook in Neuren
berg zal vertolken.
Voorstel Raad van Beheer NOS
HILVERSUM (GPD) - De Raad
van Beheer van de NOS zal het
bestuur vrijdag voorstellen toch
dit jaar al een van de vijf omroe
porkesten te doen verdwijnen. In
naam zullen het Omroeporkest
en het Promenadeorkost blijven
bestaan, maar in de praktijk zul
len beide orkesten per 1 septem
ber worden samengevoegd.
Het reorganisatievoorstel dat de
Raad van Beheer aan het bestuur
zal voorleggen is een gevolg van
de bezuinigingen van 30 miljoen
die de NOS op last van minister
Brinkman in 1984 op de begro
ting heeft verwerkt.
het plan komt er op neer dat het
Radio Filharmonisch Orkest
(van 85 naar 99) en het Metropole
Orkest (van 42 naar 46) er enkele
mensen bij krijgen, het Radio
Kamer Orkest (40) op gelijke
sterkte blijft en het Omroepor
kest en het Promenadeorkest
worden samengevoegd tot een
nieuwe kern van 94 musici. De
taak van dit nieuwe orkest wordt
zowel het repertoire van het Pro
menadeorkest, voornamelijk
operette en lichte opera, als de
genres van het Omroeporkest,
symphonische werken en opera,
voor zijn rekening te nemen.
De reorganisatie komt in het voor
stel van de Raad van Beheer tot
stand zonder gedwongen ontsla
gen.
Freek weer met oudejaar op tv
HILVERSUM (GPD) - Freek de
Jonge zal dit jaar voor de VPRO
een speciaal oudejaarsavondpro
gramma maken. De VPRO heeft
daartoe van de regeringscom
missaris op de avond van 31 de
cember van kwart voor elf tot
kwart over twaalf extra zendtijd
gekregen. Over de inhoud van
het programma staat nog niets
vast.
In '82 maakte Freek de Jonge voor
de IKON een zeer succesvolle
oudejaarsshow, die toen direct
na de speciale show van Wim
Kan werd uitgezonden.
