Kamer betreurt
beslissing 4 mei
-c
Kernwapendebat uitgesteld
U hoeft uwgeld
niet meer vast te zetten
als u'n hoge rente wilt.
Bejaarden- en vrijwillige
verzekering op de helling
'Alleen CP weren bij dodenherdenking'
3-
Levenslang geëist in
zaak Digna v.d. Roest
Rechter verwerpt eis
ontvoerders Heineken
CDA en WD steunen verzoek kabinet
11
WOENSDAG 2 MEI 1984
DEN HAAG (GPD/ANP) - De fracties in de Tweede Kamer betreuren het besluit van het
comité nationale herdenking om de politieke partijen bij nader inzien niet uit te nodi
gen voor het bijwonen van de dodenherdenking in Amsterdam. Het comité heeft deze
stap genomen nadat deelnemende organisaties hadden geprotesteerd tegen de komst
van het kamerlid Janmaat (Centrumpartij).
Binnenland
Het comité vraagt elk jaar aan alle
partijen in Tweede of Eerste Ka
mer vertegenwoordigers te stu
ren naar de nationale dodenher
denking op 4 mei. Vorig jaar
bleef Janmaat weg bij de krans-
legging. Maar vorige week maak
te de Centrumpartij tijdens haar
tv-zendtijd bekend dit keer wel
van de uitnodiging gebruik te
zullen maken. Na de protesten
trok het comité alle uitnodigin
gen in, omdat het geen onder
scheid tussen politieke partijen
wil maken.
Volgens CD A-fractieleider De
Vries, die het besluit van het co
mité ernstig betreurt, is de do
denherdenking „bij uitstek een
nationale gelegenheid". „De ver
tegenwoordigers van het volk
horen daarbij aanwezig te zijn,
tenzij men de manifestatie wil
misbruiken voor provocatie en
de eenheid wil verstoren", zei hij
gisteren.
Het CDA vindt het intrekken van
de uitnodigingen „geen goede
weg voor het oplossen van pro
blemen, die kunnen ontstaan
door deelname van de Centrum
partij". De beste manier is vol
gens De Vries de Centrumpartij
te negeren in plaats van haar te
'belonen' door nu alle fracties
van deelname uit te sluiten.
Zijn partij vindt het overigens een
"slechte zaak" dat de CP de do
denherdenking gebruikt voor
politieke doeleinden. „De wijze
van aankondiging wekt de in
druk dat de Centrumpartij uit is
op provocatie in plaats van de
eenheid te beleven die bij deze
herdenking past", aldus De
Vries.
Racistisch
PvdA-leider Den Uyl noemde de
Twee miljoen gld.
voor Surinaamse
studenten hier
DEN HAAG (GPD) - Minister
Schoo (ontwikkelingssamenwer
king) heeft twee miljoen gulden
ter beschikking gesteld van Suri
naamse studenten in Nederland
die door de slechte economische
situatie in eigen land, van hun
ouders geen geld meer overge
maakt krijgen om hun studie in
Nederland te kunnen voortzet
ten.
Bezorgdheid over de financieel-
economische situatie in Surina
me ligt aan haar besluit ten
grondslag, aldus de woordvoer
der van de minister. Omdat de
deviezenpositie van Suriname
zoveel slechter is geworden dat
voor de Surinaamse studenten
geen gelden uit Suriname kun
nen worden overgemaakt, heeft
mevrouw Schoo de twee miljoen
beschikbaar gesteld als voor
schot voor 1984. Het besluit is ge
nomen in overleg met haar colle
ga van onderwijs, Deetman.
Het toegezegde geld wordt naar
verluidt niet onttrokken aan de
ontwikkelingsgelden die Neder
land voor Suriname heeft gere
serveerd. De Nederlandse rege
ring zette eerder ontwikkelings
hulp aan het regime-Bouterse
voorlopig stop na de moorden op
een aantal prominente Surina-
mers.
beslissing van het comité „onge
lukkig en onjuist". Alleen de uit
nodiging aan de Centrumpartij
had moeten worden ingetrok
ken, vindt hij. „Die partij ver
toont duidelijke racistische trek
ken. Uitsluiting van de Centrum
partij is dan ook geen discrimi
natie maar een geboden onder
scheid", aldus Den Uyl. Ook de
WD betreurde de stap van het
Comité Nationale Herdenking,
maar zei er wel begrip voor te
kunnen opbrengen. Een soortge
lijk geluid liet D'66 horen.
CPN-fractievoorzitter mevrouw
Brouwer noemde het besluit
„onvoorstelbaar". „Hierdoor
worden alle partijen die hun ver
dienste hebben in de strijd tegen
racisme en fascisme, gelijkelijk
behandeld met een partij die
juist een politiek van racisme
propageert", zei zij. Volgens haar
is het niet strijdig met de grond
wet om alleen de Centrumpartij
van de viering van dodenherden
king uit te sluiten.
De 76 organisaties die om intrek
king van de uitnodiging aan de
Centrumpartij hadden gevraagd,
gaven gisteren een verklaring uit
waarin zij zeggen in te stemmen
met de nu gekozen oplossing, al
zijn zij er niet gelukkig mee. Ons
doel - het weren van de Centrum
partij - is bereikt, maar het blijft
een vergissing te menen dat de
Centrumpartij net als andere
partijen een democratische orga
nisatie is, aldus de organisaties,
die een beroep doen op regering,
parlement en herdenkingscomi
té om een herhaling van de situa
tie volgend jaar te voorkomen.
ROTTERDAM - De opslagloods van een farmaceutische groothandel in
Rotterdam is gisternacht door brand geheel verwoest. Ook een nabijge-
legen opslagplaats van een levensmiddelenbedrijf liep forse schade op.
De brand ging gepaard met talloze kleine ontploffingen. In verband
met het vrijkomen van mogelijke giftige stoffen werd de omgeving afge
zet. Op het brandterrein was het een wirwar van slangen van de Rotter
damse brandweer (zie foto). De schade wordt geschat op meer dan 10
miljoen gulden. (foto anpi
GRONINGEN (GPD/ANP) - De of
ficier van justitie bij de Gronin
ger rechtbank heeft gisteren le
venslange gevangenisstraf geëist
tegen het Groninger echtpaar
T.P. (34) en H.P. (26). Mr. H. van
Voorst acht beiden in gelijke ma
te schuldig aan ontvoering, on
tucht en verkrachting van en uit
eindelijk moord op het negenja
rige Groninger meisje Digna van
der Roest op 7 juni 1982.
Omdat beide verdachten volgens
een psychiatrisch rapport als vol
ledig toerekeningsvatbaar moe
ten worden beschouwd, achtte
de de officier de zwaarste straf
die het Nederlandse strafrecht
kent op zijn plaats.
'Hetgeen het gezin Van der Roest
heeft moeten doorstaan laat zich
niet beschrijven. Daarbij komt
de machteloosheid van de maat
schappij om daar iets aan te
doen. De verdachten hetzelfde
leed toebrengen als het meisje,
haar ouders en broertje is toege
bracht, is echter onmogelijk. Het
zwaarst mogelijke is dan wèl op
zijn plaats', beredeneerde Van
Voorst zijn eis die bij het echt-
paar geen zichtbare emoties op
riep.
De officier voegde de veelvoud aan
misdrijven in drie hoofdgroepen
samen: ontvoering, ontucht en
moord. Hij vond het niet belang
rijk wie het meeste aandeel had
in de verschillende misdrijven
waarvan het echtpaar P. tijdens
het proces elkaar de schuld ga-
Al eerder had H.P. kinderen voor
haar man T. in huis gehaald. T.
was een liefhebber van kinder
porno. De dag voor het gebeuren
had hij zijn vrouw gezegd weer
een kind te willen hebben. Een
dag later lokte de vrouw Digna
op straat mee met de vraag of het
meisje een nest jonge poesjes
wilde bekijken. Thuis gaf de man
Digna een glas limonade met een
slaapmiddel. Daarna zouden bei
de echtlieden ontucht met haar
hebben gepleegd. Uit angst voor
ontdekking werd besloten Digna
te vermoorden.
Het kind werd met een auto naar
een afgelegen parkeerplaats in
Ruinen gebracht. Het meisje
werd gewurgd met een touw en
met een spade op het hoofd ge
slagen. Voordat het werd gedood
zou de man haar nog een keer
hebben verkracht. Vervolgens
werd Digna begraven.
Hoewel de verdwijning van Digna
uitgebreid in het nieuws kwam
bleef het echtpaar buiten schot.
Ook werd geen verband gelegd
tussen het verdwijnen van Digna
en een eerdere aanklacht van
H.P. tegen haar man wegens on
tucht met negen buurtkinderen.
Omdat de vrouw haar aanklacht
later introk kon de man toen niet
DEN HAAG (ANP) - De president van de Haagse rechtbank vindt het niet
onrechtmatig dat Nederland aan Frankrijk heeft gevraagd twee ver
dachten van de Heineken-ontvoeringszaak na hun uitlevering ook voor
andere feiten te vervolgen dan de feiten waarvoor zij worden uitgele
verd. Een diplomatieke nota waarin dit wordt voorgesteld, hoeft niet te
worden ingetrokken, zo bepaalde de president, mr. M.R. Wijnholt, gis
teren in kort geding.
Het geding was aangespannen door de advocaat van een van de twee in
Frankrijk vastzittende verdachten, de 26-jarige Amsterdammer Cor
van H.. Volgens de raadsman komen twee van de drie feiten waarvoor
uitlevering wordt gevraagd, niet voor in het uit 1895 daterende uitleve
ringsverdrag tussen Nederland en Frankrijk en moeten zij dus buiten
de rechtszaak in Nederland blijven.
Dit zou betekenen dat Van H. en zijn eveneens 26-jarige medeverdachte
Willem H. in Nederland alleen voor bedreiging met geweld terecht zou
den staan. Wederrechtelijke vrijheidsberoving en afpersing, die ook ten
laste zijn gelegd, staan niet in het verdrag.
Wijnholt geeft in zijn vonnis toe dat het niet is toegestaan om uitlevering
te vragen voor misdrijven die niet in het verdrag staan opgesomd. In
principe mag Nederland de twee Amsterdammers alleen nog maar ver
volgen en berechten voor die feiten waarvoor uitlevering is toegestaan.
Op deze hoofdregels van het uitleveringsrecht, zoals Wijnholt ze noemt, is
echter één uitzondering. Volgens de Haagse president kan Frankrijk op
grond van een uitzonderingsbepaling in het verdrag bijzondere toe
stemming verlenen om de verdachte ook voor de andere feiten te ver
volgen. Dit staat dan los van het uitleveringsverzoek.
worden vervolgd. Wel werd hij
door gemaskerde mannen het
ziekenhuis ingeslagen.
Mr. F. Vermeer, de raadsman van
T.P., voerde als verzachtende
omstandigheid aan dat de ver
dachte een ellendige jeugd had
gehad. Zijn echte vader heeft hjj
nooit gekend. Bovendien werd
hij van jongs af aan geconfron
teerd met geweld. De man heeft
geen weet van liefde en kennis
van goed en kwaad, aldus de
raadsman. Zijn huwelijk met de
vrouw H. werd gekenmerkt door
ontelbare incidenten, prostitutie,
diefstallen, veroordelingen, ruzie
en geweld.
De raadsman van de vrouw, mr.M.
Rietveldt, vroeg de rechtbank re
kening te houden met het feit dat
de vrouw een willoos instrument
was in de handen van haar man.
Ze was bang dat haar man zich
zou vergrijpen aan haar kinde
ren, als ze niet zou zorgen voor
een ander meisje. Dit beeld werd
verworpen door de raadsman
van de man. Volgens mr. Ver
meer was juist de vrouw de ster
ke figuur in de relatie.
De rechtbank doet 14 mei uit
spraak.
VARA-actie
voor Amnesty:
65.000 gulden
HILVERSUM (ANP) - Een actie
die de VARA gisteren samen met-
Amnesty International heeft ge
voerd via de vier uur durende ra
diouitzending „Losprijs" op Hil
versum 3, heeft voorlopig 65.000
gulden opgebracht.
De luisteraars konden door telefo
nisch geld toe te zeggen bepaal
de programma-onderdelen „ko
pen". Aan het programma werk
ten artiesten en andere bekende
Nederlanders mee. Zo zong Si
mon Carmiggelt een lied en stel
de Jan Lenferink (Veronica.
RUR) zijn lichtblauwe overhemd
beschikbaar.
Brinkman neemt
UTRECHT - Het stadhuis van Utrecht is gisteren enkele uren ontruimd wegens een bommelding. Bij de politie jm clfstcllicl VSH.
was een anoniem telefoontje binnengekomen met de mededeling dat zich in het gebouw een plastic tas met een
bom zou bevinden. De politie liet daarop de ambtenaren het stadhuis ontruimen. Bij doorzoeken van het
gebouw werd een doos met daarin een plastic tas gevonden. De Explosieven Opruimings Dienst heeft zich c
de doos ontfermd. Het is nog niet bekend of het een echte bom betreft. (foto anp>
DEN HAAG (ANP) - Staatssecreta
ris Van der Reijden (volksge
zondheid) wil de ziektekosten
verzekering voor bejaarden be
vriezen en de vrijwillige verzeke
ring loskoppelen van de zieken
fondsen. Hij zei gisteren tijdens
de behandeling van de begroting
van welzijn, volksgezondheid en
cultuur in de Eerste Kamer daar
over advies te zullen vragen aan
de Ziekenfondsraad.
Van der Reijden legde er de na
druk op dat de door hem voorge
stelde maatregelen bedoeld zijn
om ordening aan te brengen in
het ziekenfondspakket en niet
om het pakket te verkleinen. De
staatssecretaris zei te hopen dat
op deze wijze in de jaren na '84
het tekort bij de ziekenfondsen
ter grootte van één miljard gul
den kan worden gedekt.
Zoals bekend heeft het kabinet
voor dit jaar afgezien van een
verkleining van het ziekenfonds
pakket waartoe de regeringsfrac
ties CDA en WD in een geza
menlijke motie hadden opgeroe
pen. Het wil eerst het advies van
de Ziekenfondsraad daarover af
wachten.
De Vereniging van Nederlandse
Ziekenfondsen (VNZ) vindt dat
staatssecretaris Van der Reijden
niet mag overgaan tot het bevrie
zen van de bejaardenverzekering
en het opheffen van de vrijwilli
ge ziekenfondsverzekering zon
der dat er gedegen garanties zijn
voor de 2,5 miljoen verzekerden
bij die verzekeringsvormen. Dat
heeft de VNZ gisteren laten we
ten in een reactie op de aankon
diging van Van der Reijden.
Bij de vrijwillige verzekering en de
bejaardenverzekering zijn rela
tief veel medisch kwestbare en
minder draagkrachtige mensen
verzekerd, zo stelt de VNZ, die
meent dat de plannen van staats
secretaris inkomenspolitieke ge
volgen zullen hebben. De zieken
fondsen schorten hun oordeel
over de plannen van de staatsse
cretaris verder op tot zij in detail
bekend zijn en de financiële ge
volgen zijn doorgerekend.
Veel buitenlandse toeristen
DEN HAAG (GPD) - Een onver
wacht groot aantal buitenlan
ders, ruim 800.000, heeft het afge
lopen 1 mei-weekeinde een be
zoek gebracht aan ons land. Dat
is even veel als tijdens het paas
weekeinde. Behalve Duitse toe
risten heeft ons land vooral veel
Franse toeristen getrokken. Gro
te publiekstrekkers waren Am
sterdam, de bollenstreek met de
Keukenhof en het bloemencorso
van Aalsmeer.
Volgens tellingen van het Natio
naal Bureau voor Toerisme be
zochten 190.000 buitenlanders de
Keukenhof, tegen 133.000 in het
paasweekeinde. Madurodam
was een goede tweede met 56.000
bezoekers (54.000 in paasweek
einde) en de Efteling kreeg
45.000 toeristen te verwerken
(50.000 in paasweekeinde).
De hotels in Amsterdam en de
kuststreek waren geheel bezet.
Veel toeristen werden vanuit
Amsterdam doorverwezen naar
Utrecht en Apeldoorn, vanuit de
kuststreek naar Gouda en Rot
terdam.
uitspraken over
Tweede Kamer
DEN HAAG (GPD) - Minister
Brinkman (WVC) heeft gisteren
zijn recente omstreden opmer
kingen over het optreden van de
Tweede Kamer ingetrokken. De
bewindsman zei in de Eerste Ka
mer dat de opmerkingen, ge
maakt in een interview met Vrij
Nederland, 'niet juist' zijn ge
weest. Hij kondigde aan het boe
tekleed hiervoor te zullen aan
trekken.
In het gewraakte interview be
schuldigde Brinkman de Kamer
ervan dat haar mening over de
'zachte sector' niet de opvattin
gen van de bevolking weerspie
gelt. Ook wilde hij dat er vanuit
de Kamer meer respect zou wor
den opgebracht voor besluiten
van ministers. Hij zei dat het Bin
nenhof soms lijkt op 'een grote
coterie'. In het algemeen bepleit
te hij het instellen van deeltijd
banen voor kamerleden, zodat zij
extra tijd zouden krijgen om via
een tweede baan voeling met de
maatschappij te houden.
Al eerder bood de minister zijn ver
ontschuldigingen aan voor deze
opmerkingen. Zijn uitspraken in
de Eerste Kamer komen er ech
ter op neer dat hij zich nu volle
dig distantieert van de gewraak-.
te zinsneden in het weekbladin
terview. Brinkman hoopt in de
gelegenheid te worden gesteld
ook in de Tweede Kamer zijn
verontschuldigingen aan te bie
den.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) - Omdat het ka
binet nog geen beslissing heeft
genomen over de plaatsing van
kruisraketten in Nederland zal
de Defensiecommissie van de
Tweede Kamer volgende week
niet debatteren over het kernwa
penhoofdstuk uit de defensieno
ta. Een verzoek tot uitstel van de
ze vergadering van de ministers
Van den Broek (buitenlandse za
ken) en De Ruiter (defensie) zal
door CDA en WD worden ge
steund.
In hun gisteren aan Tweede-Ka
mervoorzitter Dolman verstuur
de brief wijzen de beide minis
ters erop dat het kabinet „nog
niet tot een afgerond standpunt
is gekomen over de huidige en
toekomstige kernwapentaken
van Nederland". Zij wijzen erop
dat het kabinet ernaar streeft,
overeenkomstig toezeggingen
aan de Kamer, op een zodanig
tijdstip met de beslissing te ko
men, dat de Tweede Kamer er
nog vóór het zomerreces over
kan discussiëren.
CDA en WD hebben inmiddels la
ten weten met uitstel akkoord te
kunnen gaan. De PvdA voelt er
niets voor. In die kring wordt ge
steld dat de Defensienota welis
waar geen letter bevat over
kruisraketten en Nederlandse
kernwapentaken, maar wel over
kwesties als NAVO-strategie en
militaire krachtsverhoudingen
tussen Oost en West. „Los van de
Nederlandse besluitvorming zijn
dat zaken waar we zeer graag
met de beide ministers over wil
len praten", aldus defensiespe
cialist Stemerdink. De defensie
commissie zou vanmiddag over
het verzoek van de ministers een
beslissing nemen.
Problematiek
In politiek Den Haag wordt deze
gang van zaken gezien als beves
tiging van de zeer problematic
sche positie waarin het kabinet
zich bevindt als het gaat om de
kernwapenkwestie. De variant
op het NAVO-dubbelbesluit,
waarmee premier Lubbers uit de
problemen wilde komen (Woens-
drecht .raketgereed' maken,
maar plaatsing pas in tijd van cri
sis) werd door de WD voortijdig
in de publiciteit gebracht en ver
volgens door de NAVO-bondge-
noten van de hand gewezen.
Het CDA reageerde op zijn beurt
uiterst kritisch op de aankondi
ging van een WD-compromis-
voorstel. Dat zou in elk geval in
houden plaatsing van minder
dan 48 kruisraketten, omdat de
WD, zoals defensiespecialist
Voorhoeve het uitdrukte, „het
CDA tegemoet wil komen". De
WD-vanant komt zeer waar
schijnlijk neer op een kabinets
besluit om door te gaan met de
bouw in Woensdrecht. Eind
1986, als Nederland volgens het
NAVO-schema tot plaatsing
moet over gaan, zou dan moeten
worden beslist welk aantal raket
ten in het geding is.
Deze variant zou echter geen gena
de vinden in de ogen van minis
ter De Ruiter van defensie, die de
Kamer heeft beloofd, dat een be
slissing over de bouwwerkzaam
heden in Woensdrecht zou wor
den gekoppeld aan een besluit
over plaatsing van raketten. „In
de opvatting van De Ruiter bete
kent bouwen plaatsen", aldus
een goedingelichte bron in poli
tiek Den Haag.
In politiek Den Haag wordt nu aan
genomen dat het kabinet grote
moeite zal hebben om nog voor
het zomerreces met de Kamer te
debatteren over een plaatsings-
besluit. Die opvatting wordt nog
versterkt door de waarschuwen
de woorden die CDA-fractielei-
der De Vries gisteren sprak tij
dens een CDA-bijeenkomst in
Heiloo. De Vries zei, dat bij het
zoeken naar een oplossing niet
alleen goede wil van het kabinet
nodig is, maar ook van de NA-
VO-bondgenoten.
Volgens de Vries is „de wat aparte
positie van Nederland" in het
bondgenootschap gerechtvaar
digd door het voorbehoud dat bij
het nemen van het NAVO-dub
belbesluit in 1979 is gemaakt bij
eventuele van plaatsing in Ne
derland. „Ik vrees dat als daar
voor bij de bondgenoten onvol
doende begrip bestaat, het tem
po van de besluitvorming nade
lig zou worden beïnvloed", aldus
De Vries. Hij wilde daar niet „te
somber over doen, maar de erva
ring van de afgelopen weken
heeft mij ook niet bepaald opti
mistisch gemaakt".
De Giro Plus Rekening is een aan
trekkelijke spaarvorm van de Amro Bank.
U profiteert van een hoge rente en
toch kunt u over uw spaargeld beschikken
wanneer u dat wilt.
Dat is handig als u onverwachts een
rekening moet betalen of spaart voor iets
speciaals. Want van uw Giro Plus
Rekening kunt u elke maand f 3.000,- op
nemen (of meer tegen 1% kosten).
Inleggen en opnemen gaat heel een
voudig via uw bank- of girorekening.
Bij elke Amro Bank kunt u direct zo'n
spaarrekening openen. pzf.
Amro Bank. De bank waar je wat aan hebt.'sg£
