c
actief in I
vrije tijd
1
3
'Voorzitter zijn is
een beetje een vak'
'Met alle palen weg, ben je er niet'
Toevalspoëzie van
Guépin: k
van interpreteren
NO RIFF t
IN PRIJS
VERLAAGD!
Gijsman,Stichting LeidseBinnenstad
"MAANDAG 30 APRIL 1984
Leiden
*3- LEIDEN - "Ik ben eigenlijk voor een gesprek naar de Kamer van Koophandel gelokt en
daar vroegen ze me of ik voorzitter wilde worden van de Stichting Leidse Binnenstad.
Die stichting was mij volkomen onbekend. Dat is ook het gebrek van de stichting, dat
an, ze 20 weinig naar buiten treden. Het is mij nooit duidelijk geweest wat wat is in Lei
den".
J. Gijsman (55), de kersverse voor
zitter van de Stichting Leidse
Binnenstad, wist niet precies
waarvoor hij gevraagd werd. Lo
gisch vond hij het verzoek echter
wel, zo blijkt uit zijn woorden.
"Voorzitter zijn is een beetje een
vak. Sommige mensen voldoen
uitstekend als voorzitter, ande
ren als secretaris". En dat hij als
voorzitter voldoet blijkt wel uit
het feit dat hij ook aan de leiding
staat van de buurtvereniging
'Hogewoerd', de roeivereniging
'Die Leythe' en van de Rotary-
club Leiden.
Stilte
De Stichting Leidse Binnenstad is
niet zo bekend in Leiden. Na een
ambitieuze en met veel tamtam
omgeven oprichting in 1975 ver
dween de stichting steeds meer
uit beeld. Hoewel je de regering
in dit land niet van alles de
schuld mag geven, kan de stilte
die er rond de stichting heeft ge
heerst de afgelopen periode toch
voor een belangrijk deel worden
toegeschreven aan het kabinet-
Lubbers en met name aan de
personele samenstelling daar
van. Want koud was hij benoemd
tot voorzitter van de Stichting
Leidse Binnenstad en had hij in
een interview in deze krant van
ambities blijk gegeven, of Oegst-
geestenaar J.P. van der Reijden
werd tot nog hogere taken geroe
pen: hij werd staatssecretaris
van volksgezondheid en sport.
Waarmee de stichting andermaal
voor de vraag kwam wie haar
voorzitter moest worden. Het
heeft lang geduurd, eer daar het
antwoord op werd gegeven. Er
blijken populairdere nevenfunc
ties denkbaar. In elk geval klonk
het nee een aantal keren, alvo
rens Gijsman ja zei. Aan hem de
Oorspronkelijk opgericht om het
economische leven in Leiden im
pulsen te geven en te bevorde
ren, lijkt de stichting nu op haar
achterste te liggen. Gijsman
vindt dat niet: "Er is veel gedaan.
Achter de schermen vooral, maar
dat vind ik wel fijn. Ik ben niet
iemand die graag op de voor
grond treedt". Hij wijst er op dat
alle brieven en adviezen richting
gemeentehuis nooit zo spectacu
lair waren, maar ze werden wel
geschreven en gegeven.
Busbaan
Het is niet te bout om te veronder
stellen dat Gijsman waarschijn
lijk nooit voorzitter van de stich
ting zou zijn geworden, als de ge
meente niet op een goed moment
- zijns inziens meer een kwaad
ogenblik - met een busbanen
plan voor het Levendaal op de
proppen zou zijn gekomen. Want
daarin schuilt volgens Gijsman
gevaar voor zijn en andere daar
gevestigde bedrijven. Zo raakte
hij betrokken bij buurtvereni
ging Hogewoerd, geïnteresseerd
in de verkeersproblemen van de
stad en bekend met de procedu
res die er ten stadhuize in dat
door
Henny van Egmond
en John Kroon
verband worden gevolgd. Van
het functioneren van de Stich
ting Leidse Binnenstad werd
hem ook in dit verband niet veel
duidelijk. Daarvan vernam hij
pas - zo gaat het soms - op de
Rotary.
Spectaculaire acties, zoals van de
winkeliers in de omgeving van
de Steenstraat (de anti-palen
club), zijn ook met de komst van
de nieuwe voorzitter niet te ver
wachten van de stichting. "Van
het anti-palencomité heb ik al
een brief gekregen, maar zo sim
pel als dat het voorstelt is het
niet. Met alle palen weg, ben je er
niet. Zo'n actie loopt dood of je
moet het heel cru maken, er een
demonstratie van maken, op de
barricaden. De stichting zal dat
nooit doen. Ik vind het overigens
wel nuttig dat de winkeliers het
doen. Ze trekken toch de aan
dacht".
Bundeling
De Stichting Leidse Binnenstad is
een bundeling van allerlei gele
dingen in Leiden. Behalve on
dernemers in de ruimste zin van
het woord, zitten er ook verte
genwoordigers in van de vakbe
weging, de universiteit, de Ka
mer van Koophandel, het Hoog
heemraadschap van Rijnland, de
VW en het openbaar vervoer.
Veel van die belangengroepen
voeren rechtstreekse gesprek
ken met de gemeente Leiden. De
vraag rijst dan ook wat de taak
van de stichting is en of zij niet
tracht het onverenigbare te ver
enigen. "Ik geloof dat je het niet
redt als belangengroep. Ik geloof
ook dat de gemeente de groepen
tegen elkaar uitspeelt", zegt Gijs
man.
Hij vindt het dan ook een "uitda
ging" die verschillende groepen
te bundelen. "Ik weet niet of het
me lukt. Winkeliers alleen zijn al
heel moeilijk onder een hoed te
vangen. Het Hoogheemraad
schap heeft bijvoorbeeld geheel
eigen belangen en het KNOV
(Koninklijk Nederlands Onder-
nemersverbond) probeert ook
z'n eigen straatje schoon te ve
gen. Maar het is een unieke gele
genheid, want zo'n groep vind je
nergens".
Maar toch is zo'n bundeling van de
krachten nodig om de politiek te
overtuigen. "Ik vraag me af of de
politiek de meest efficiënte ma
nier is om een stad te besturen.
Het is een noodzakelijk kwaad.
Een politiek systeem bestuurt op
basis van macht. Als er een be
langengroep komt, wordt er ge
keken naar de hoeveelheid in
vloed die zo'n groep heeft. Dus
moeten we de stichting zo groot
maken dat de politiek er niet
meer om heen kan".
Dat politici op basis van macht be
sturen maakt hij duideüjk aan de
hand van het optreden van de
scheidende wethouder Waal.
"Hij was een geweldenaar als je
ziet wat hij allemaal voor elkaar
heeft gekregen. Daar heb ik wel
bewondering voor. Maar je kunt
je afvragen of alle belangen wel
een eerlijke kans kregen. Als je
bij Waal kwam, wapperde hij je
zo weg met stapels gegevens. Hij
was mij te handig in de politiek",
zegt Gijsman. En: "Waal is een
fietser en blijft een fietser. De be
reikbaarheid van de stad zal hem
een worst wezen".
Enige hoop dat het beleid zal ver
anderen onder de nieuwe wet
houder, Jit Peters, heeft hij wel,
maar ook niet meer dan dat. "In
een raadsvergadering waar win
keliers van de Haarlemmerstraat
op de tribune zaten maakte Pe
ters, toen fractieleider van de
PvdA, gewoon een studenten
pretje over hun problemen. Maar
ik denk dat iemand met een vast
salaris zich ook heel moeilijk kan
voorstellen hoe het is als je om
zet terugloopt".
Niet dat de politieke partijen hele
maal genegeerd moeten worden,
want uiteindelijk wordt door de
politiek de beslissingen geno
men. "Het zal wel neerkomen op
het benaderen van de politieke
partijen, lobbyen dus. Het CDA
is duidelijk geïnteresseerd in de
grote winkel die Leiden heet".
Veel meer ziet Gijsman echter in
contacten met ambtenaren. In
een vroegtijdig stadium moet er
overleg worden gevoerd tussen
de Stichting Leidse Binnenstad
en de Leidse ambtenaren.
"Neem nu het parkeerterrein bij
de Molen de Valk. Daar mag je
maar twee uur parkeren. Het is
duidelijk dat iemand niet heeft
nagedacht. Want wat kun je nu in
twee uur doen? Dat had dus dui
delijk vier uur moeten zijn".
Gijsman stelt overigens nadrukke
lijk dat de stichting niet moet
verworden tot een "parkeer-
club". "Je kunt moeilijk ieder
een een parkeerplaats geven. Het
zal toch woekeren worden. Want
al zou je er honderd parkeer
plaatsen erbij krijgen, dan nog
zijn er driehonderd te weinig".
Gijsman legt veel meer nadruk op.
de bereikbaarheid van de stad.
"De grote vraag voor mij is: hoe
komt Jan Modaal uit Hoogmade
met z'n televisie die hij in Leiden
heeft gekocht thuis. Het gaat dus
om de bereikbaarheid van de
stad. Dan zou je kunnen denken
aan kleine busjes, meer en goed
kopere taxi's enzovoorts. Niet al-
we wel contacten zoeken met de
ENFB en zo, de alternatieve jon
gens. En ik verwacht van de
NZH toch ook wat ideeën. Het
busvervoer is nog steeds hetzelf
de als veertig jaar geleden, alleen
de bussen zijn anders. De buson
dernemingen willen nu alleen
maar zo snel mogelijk die bussen
door de Breestraat douwen".
Vooralsnog zal de stichting zich
bezig moeten houden met gede
gen studies naar allerlei zaken
die met het economische leven
in Leiden te maken hebben. "Ge
degen studies moeten we maken,
want ambtenaren zijn mensen
die zich goed voorbereiden. Als
je met flutverhalen komt, word
je zo weggewuifd. Die studies
moeten niet eenzijdig zijn, niet
star gericht op één richting, maar
wetenschappelijk verantwoord.
En daar heb je samenspel voor
nodig. En dat zie ik de winke
liersverenigingen nog niet doen.
Die geven hun geld liever uit aan
ludieke acties".
Gokmachine bij Kooyker
LEIDEN De eerbiedwaardige
boekhandel Kooyker aan de
Nieuwe Rijn had afgelopen za
terdag iets van een gokhal.
Schrijver J.M. Guépin was er om
zijn nieuwste bundel 'Gedichten'
te signeren en bij dat soort kar
weitjes laat hij zich de laatste
maanden vergezellen van de
'Poëzietrekker'. "Maar dit is wel
één van de laatste keren", wist de
schrijver, "want het is een vrese
lijke organisatie om dat ding
steeds mee te slepen".
De 'Poëzietrekker' is een bedenk
sel van hemzelf, een ontwerp van
zijn zoon en het best te omschrij
ven als een literaire éénarmige
bandiet. Wie een gulden in het
apparaat werpt, kan door aan een
hendel te trekken zijn eigen ge
dicht bijeen gokken. Guépin:
"Het laatste woord van elke regel
is altijd met 'aar' er in, dus het
rijmt altijd". Op de poëzie-auto-
maat zitten vier rollen met op el
ke rol twintig mogelijkheden,
zeg maar twintig woordjes. De
'geluksdichter' mag vier keer aan
het apparaat trekken en vervaar
digt aldus een vierregelig ge
dicht. Maar er kan ook gewon
nen worden, waardoor er ook
een langer rijm kan ontstaan.
De Kooyker-klanten vonden het
maar een raar ding. Er werd wel
naar gekeken, maar een speciaal
reservoir van guldens - deze
bandiet steelt niet werd zelden
aangesproken. "Het was heel
verschillend", vatte bedrijfslei-
der Bielke de 'Dag van de gok-
poëzie' samen. "Mensen stonden
er vaak in groepjes naar te kijken
en dan was er daarna weer een
periode dat er niemand bij
stond".
De twee generaties Guépin hebben
inmiddels ook al een 'Prozatrek-
ker' gemaakt. Hetzelfde princi
pe, maar dan in de vorm van ver
haaltjes. Dat apparaat heeft zijn
weg trouwens al gevonden naar
een alternatieve speelhal.
Filosofie
Wie denkt dat de 'Poëzietrekker'
alleen maar een aardigheidje is,
vergist zich. Guépin, vroeger lec
tor aan de Leidse universiteit,
heeft er een hele filosofie achter.
Een gedicht, zo zegt hij, wordt ei
genlijk door de lezer gemaakt.
"Het is een kwestie van intepre-
teren en dat is een persoonlijke
zaak". Zo ook dus met de toe-
valspoëzie van zijn machine. Ie
der haalt er uit wat hij er in ziet.
"Net zoals met de Dada-bewe-
ging", wist Guépin.
De schrijver toonde zijn apparaat
vorige maand ook al in de tv-
show van Sonja Barend. "Daar
voor hadden ze een onderwerp
over gehandicapten. Ik zat toen
vreselijk in de zenuwen, want in
het apparaat zit ook een moge
lijkheid met gehandicapten".
Nu zijn er in totaal 160.000 moge
lijkheden, zo had Guépin zich al
eens laten voorrekenen, dus
groot was de kans niet. Maar op
dat soort momenten pleegt het
noodlot altijd ongenadig toe te
slaan. De schrijver trok en er ver
scheen de zin: 'Gehandicapten
doen het in bed met veel mis
baar'. Hoe je ook intepreteert,
een nogal kwetsende zin. Guépin
schrok zich dan ook een hoedje
en trok gelijk een andere zin te
voorschijn. "Gelukkig hebben
maar weinig mensen het gezien".
SYNAGOGE - TilGardeniers-Be-
rendsen houdt maandagavond 7
mei een lezing in de Leidse syna
goge (Levendaal 14).
De oud minister van CRM (tegen
woordig WVC) zal spreken over
het onderwerp 'vrijheid en onaf
hankelijkheid' (recht en plicht).
De lezing, georganiseerd door de
stichting Vrienden van de Leidse
synagoge, begint om 20.00 uur.
Hartaanval
wethouder
Tesselaar
LEIDEN - Wethouder Tesselaar
(volkshuisvesting, sport en re
creatie) is zaterdagmiddag ge
troffen door een hartaanval. Hij
is opgenomen in het ziekenhuis.
De wethouder was zaterdag te gast
bij de Leidse Christelijke Reis
Centrale 'De Wijde Vlucht', toen
hij plotseling onwel werd. De
Wijde Vlucht hield een receptie
in verband met het 25-jarig be
staan van deze kampeervereni
ging.
De eerste berichten vanuit het zie
kenhuis duiden erop dat Tesse
laar het naar omstandigheden
goed maakt. Er wordt wel reke
ning meegehouden dat het een
paar maanden zal duren, alvo
rens de wethouder weer aan het
werk kan.
Insluipers in
bejaardenflat
LEIDEN - Twee jeugdige inslui
pers hebben zaterdagmiddag
huisgehouden in een bejaarden
flat aan de Van der Willigenhof.
Tijdens het rustuurtje drongen
zij de kamers van zes bewoners
binnen en stalen daar onder
meer een handtas met als inhoud
een portemonnee en sleutelbos.
Op een andere kamer nam één
van de insluipers, die met een
smoes was binnengekomen,
eveneens een portemonnee met
26 gulden inhoud mee. Ook in de
overige kamers werden (kleine)
geldbedragen ontvreemd.
Het signalement van de insluipers
is by de politie bekend. Van een
van de twee jongemannen be
staat het vermoeden dat hij een
'goede' bekende is van de politie.
Dief deelt
klappen uit
in supermarkt
LEIDEN - Een personeelslid van
een supermarkt in de Kopermo
len hep donderdag een snijwond
aan zyn gezicht op, nadat hy een
man op diefstal had betrapt. Hij
nam verdachte mee naar het ma
gazijn, waar de gestolen goede
ren werden uitgestald. De dief
wist echter via de openstaande
deuren te ontsnappen, waarop
het personeelslid met een collega
de achtervolging inzette. Bij een
kort handgemeen deelde de
vluchteling een klap uit met als
gevolg een kapotte bril en de
snijwond. De verdachte wist te
ontkomen.
J. M. Guépin rechts) bij zijn Poëzietrekker: "Ieder haalt er uit wat hij er in ziet".
Leiderdorper
aangereden
LEIDEN - Een 36-jarige Leiderdor
per liep gistermiddag een lichte
hersenschudding op, toen zijn
auto op de kruising Roodenbur-
gerstraat-Thorbeckestraat op de
zijkant viel. Dat kwam omdat
een 61-jarige Leidse automobi
list, die in de Thorbeckestraat
richting Wasstraat reed, hem bij
de kruising geen doorgang ver
leende. De auto van de Leider
dorper werd totaal vernield.
LEIDEN - Een 25-jarige Leidse
verloor zaterdagnacht op de
Utrechtsebrug de macht over het
stuur en ramde een verkeerspaal.
Die sleurde zij enkele meters
mee, waarna zij haar vernielde
auto aan de kant zette. Een auto
mobilist, die het ongeluk had
zien gebeuren, raadde de auto
mobiliste aan om bij hem in de
auto te stappen. Kort daarop kon
de vrouw toch worden aange
houden. Haar auto is door de po
litie weggesleept.
1-meiviering
Een groot aantal organisaties
viert morgen gezamenlijk de
Dag van de Arbeid: PvdA,
PSP, PPR, CPN. FNV en HTIB.
In verband met de verbouwing
van het Volkshuis wordt de 1-
meiviering ditmaal in buurt
huis het Spoortje aan de Bern-
hardkade gehouden. Hét pro
gramma bestaat uit muziek
van vier verschillende groepen,
variërend van een smartlap
penkoor tot Turkse muziek,
sprekers, onder wie een Turk
en namens het samenwerkings
verband 'Stop de N-bom/Stop
de kernbewapening' Nico
Schouten en een actiemarkt
met tientallen stands van ac
tiegroepen. De zaal gaat 's
avonds om half acht open.
Vrijwilligers-oplei-
ding
De Emilie Knappert scholenge
meenschap houdt 3 mei een
voorlichtingsmiddag over de
mogelijkheden voor vrijwilli
gers bi; sociaal-culturele instel
lingen om met behoud van hun
uitkering een dagopleiding te
volgen.
Gedacht wordt aan vrijwilligers
die werken bij JAC of Release,
een jongerencentrum, een club-
of buurthuis, een project voor
begeleide kamerbewoning of
andere instellingen voor cultu
reel werk of sociale dienstverle
ning.
Op de voorlichtingsmiddag van
de Emilie Knappert (ixxjrheen
De LOKwordt de vrijwilligers
verteld hoe ze van hun hobby
eventueel hun beroep kunnen
maken. De bijeenkomst wordt
gehouden in het schoolgebouw
aan de Storm Buysingstraat
18c en duurt van drie tot vijf
Chili-collecte
Deze week wordt in Leiden de
jaarlijkse bevrijdingscollecte
ten behoeve van het verzet in
Chili gehouden tegen de mili
taire dictatuur. Het geld is be
stemd voor de illegale radio
zender Liberacion, video-ap-
paratuur voor vormingswerk
in krottenwijken, vrouwenacti
viteiten in de kolenmijnen en
medische en sociale zorg voor
gemartelde politieke gevange-
Duivensport (1)
Het Oosten hield een wedvlucht
uit Aalst. Uitslag: 1, 2, 4, 5, 6, 9
R. v.d. Nieuwendijk3 J. Smit
en zn.; 7 H. Adali; 8 B. van Put
ten, 10 A. Pracht en zn.
Duivensport (2)
De Blauwkras vloog uit Aalst.
Uitslag: 1,2,3, 4. 6, 7, 8 A. v.d.
Holst; 5, 10 P. Landensbergen;
9 comb. Blom.
J. Gijsman, poserend op het Levendaal waar een hem onwelvallige bus baan dreigt te komen: "Hoe komt Jan Modaal uit Hoogmade met zijn
televisie uit Leiden thuis?" <foto Ho,v>
